Dziesięć najważniejszych celów
W latach 2023–2027 wspólna polityka rolna (WPR) opiera się na dziesięciu kluczowych celach. Cele te dotyczą spraw społecznych, środowiskowych i gospodarczych i stanowią podstawę opracowywania przez kraje UE planów strategicznych WPR.
Cele te są następujące:
- zapewnienie rolnikom godziwych dochodów
- zwiększenie konkurencyjności
- poprawa pozycji rolników w łańcuchu żywnościowym
- przeciwdziałanie zmianie klimatu
- dbanie o środowisko
- zachowanie krajobrazów i różnorodności biologicznej
- wsparcie wymiany pokoleń
- dynamiczny rozwój obszarów wiejskich
- ochrona jakości żywności i zdrowia
- promowanie transferu wiedzy i innowacyjności.
Dodatkowe informacje
Cele szczegółowe WPR w podziale na kraje
Analiza najważniejszych celów polityki
Komisja Europejska przygotowała serię notatek, które mają wyjaśniać, na czym polega każdy z dziesięciu celów. Podsumowano w nich główne fakty dotyczące każdego z celów i jego znaczenie polityczne.
Wspieranie godziwych dochodów gospodarstw rolnych
W 2017 r. rolnicy zarabiali przeciętnie prawie połowę kwoty, którą można zarobić w innych zawodach – to wzrost z jednej trzeciej dziesięć lat temu.
Główny cel: wspieranie godziwych dochodów gospodarstw i odporności sektora rolnictwa w całej UE w celu zwiększenia długoterminowego bezpieczeństwa żywnościowego oraz różnorodności w rolnictwie, a także zapewnienia zrównoważoności ekonomicznej produkcji rolnej
W notatce przeanalizowano obecną sytuację w zakresie dochodów gospodarstw rolnych w UE, rolę WPR we wspieraniu dochodu oraz różnice między krajami i sektorami w UE. Ponadto omówiono, jakie połączenie środków jest potrzebne, aby osiągnąć najważniejszy cel wspierania godziwych dochodów gospodarstw rolnych.
Zwiększenie konkurencyjności
Presja na bazę zasobów rolnych w UE rośnie ze względu na rosnący popyt na żywność i popyt przemysłowy, co z kolei wynika ze zmian demograficznych i zmian w dochodach ludności.
Główny cel: zwiększenie zorientowania na rynek i konkurencyjności gospodarstw, zarówno w perspektywie krótkoterminowej, jak i długoterminowej, w tym większe ukierunkowanie na badania naukowe, technologię i cyfryzację
W notatce przedstawiono szereg czynników i narzędzi polityki, które mogą przyczynić się do wzrostu wydajności w rolnictwie UE, takich jak programy badawczo-innowacyjne, nowe technologie, rozwój obszarów wiejskich i infrastruktura, skuteczne systemy doradztwa oraz ciągłe doskonalenie zawodowe dla osób prowadzących gospodarstwa rolne.
Poprawa pozycji rolników w łańcuchu wartości
Rolnictwo charakteryzuje się stałym i niskim udziałem w wartości dodanej łańcucha wartości w związku z wysokimi kosztami nakładów, wahaniami w produkcji i włączeniem nowych usług.”
Główny cel: poprawa pozycji rolników w łańcuchu wartości
W notatce przeanalizowano, w jaki sposób WPR na lata 2023–2027 rolna może wzmocnić pozycję rolników za pomocą takich środków jak zacieśnienie współpracy między rolnikami, zwiększenie przejrzystości rynku i zapewnienie skutecznych mechanizmów zwalczania nieuczciwych praktyk handlowych.
Przyczynianie się do łagodzenia zmiany klimatu
Rolnictwo w UE ma odegrać ważną rolę w realizacji zobowiązań umowy paryskiej i strategii UE dotyczących zrównoważonego rozwoju i biogospodarki – ma pomóc w ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych.
Główny cel: przyczynianie się do łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej, w tym poprzez ograniczanie emisji gazów cieplarnianych i zwiększanie sekwestracji dwutlenku węgla, a także promowanie zrównoważonej energii
W notatce przeanalizowano rolę rolnictwa w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych dzięki nowym technikom rolnym i technikom gospodarowania glebą. Ponadto przeanalizowano ryzyko, jakie zmiana klimatu stwarza dla rolnictwa.
Efektywne gospodarowanie zasobami naturalnymi
Gleby rolne w UE zawierają ekwiwalent 51 mld ton dwutlenku węgla, czyli znacznie więcej niż gazy cieplarniane emitowane co rok do atmosfery przez kraje UE.
Główny cel: wspieranie zrównoważonego rozwoju i wydajnego gospodarowania zasobami naturalnymi, takimi jak woda, gleba i powietrze, w tym poprzez ograniczanie uzależnienia od środków chemicznych
Głównym tematem notatki jest gleba jako jeden z najważniejszych zasobów naturalnych, dostarczający niezbędnych składników odżywczych, wody, tlenu i wsparcia dla roślin. Przeanalizowano również kwestie związane ze stanem gleby i zwrócono uwagę na możliwości wspierania ochrony gleb.
Zatrzymanie i odwrócenie procesu utraty różnorodności biologicznej
Działalność rolnicza zależy w dużym stopniu od różnorodności biologicznej, a równocześnie odgrywa ona ważną rolę w ochronie siedlisk i gatunków zależnych od gruntów rolnych.
Główny cel: przyczynianie się do powstrzymania i odwrócenia procesu utraty różnorodności biologicznej, wzmacnianie usług ekosystemowych oraz ochrona siedlisk i krajobrazu
W notatce omówiono kwestie różnorodności biologicznej w UE ze szczególnym naciskiem na jej powiązania z krajobrazami rolniczymi i elementami krajobrazu. Przedstawiono niektóre ze zmian niezbędnych w sektorze rolnym, objaśniono odpowiednie dostępne obecnie narzędzia wspólnej polityki rolnej, a także poruszono najważniejsze kwestie dotyczące kierunku przyszłego rozwoju WPR.
Wymiana pokoleń
W dobrze prosperującym sektorze rolnym niezbędni są wykwalifikowani i innowacyjni młodzi rolnicy, którzy zareagują na potrzeby społeczne – od wysokiej jakości żywności po środowiskowe dobra publiczne.
Główny cel: przyciąganie i wspieranie młodych rolników i nowych rolników oraz ułatwianie rozwoju zrównoważonej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich
W notatce określono wyzwania i potrzeby młodych rolników w UE oraz przedstawiono, w jaki sposób bardziej ukierunkowany system wsparcia, oparty na ocenie potrzeb i bardziej wymiernych oczekiwanych wynikach, może stymulować wymianę pokoleń i wspierać młodych rolników w osiągnięciu sukcesu w sektorze rolnym.
Zatrudnienie, wzrost gospodarczy i równość na obszarach wiejskich
WPR odgrywa ważną rolę w łagodzeniu niektórych problemów związanych z bezrobociem i ubóstwem na obszarach wiejskich. Niedawne badanie Banku Światowego wykazało pozytywną rolę polityki w ograniczaniu ubóstwa.
Główny cel: promowanie zatrudnienia, wzrostu gospodarczego, równouprawnienia płci, w tym udziału kobiet w rolnictwie, włączenia społecznego i rozwoju lokalnego na obszarach wiejskich, a także biogospodarki o obiegu zamkniętym i zrównoważonego leśnictwa
W notatce przeanalizowano rolę WPR w gospodarce wiejskiej oraz wpływ wsparcia dochodu i wydatków w dziedzinie rozwoju obszarów wiejskich na utrzymanie stopy zatrudnienia i poziomu życia.
Reagowanie na potrzeby społeczne dotyczące żywności i zdrowia
Łączna sprzedaż weterynaryjnych leków przeciwdrobnoustrojowych w 25 krajach europejskich spadła w latach 2011–2018 o ponad 35 proc.
Główny cel: poprawa reagowania rolnictwa UE na potrzeby społeczne dotyczące żywności i zdrowia, w tym w zakresie żywności wysokiej jakości, bezpiecznej, bogatej w składniki odżywcze i produkowanej w zrównoważony sposób, oraz w zakresie zmniejszenia marnowania żywności, zwiększenia dobrostanu zwierząt i zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe
W notatce skupiono się na wyzwaniach związanych z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe w hodowli zwierząt, na relacjach między dobrostanem zwierząt, zdrowiem zwierząt i chorobami przenoszonymi przez żywność, oraz na działaniach UE, które mogą pomóc rolnikom i krajom UE w zwalczaniu oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe.
Promowanie transferu wiedzy i innowacyjności
Wsparcie na rzecz doradztwa, szkoleń, wymiany wiedzy i innowacji ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia inteligentnego i zrównoważonego rolnictwa, leśnictwa i rozwoju obszarów wiejskich.
Główny cel: modernizacja rolnictwa i obszarów wiejskich poprzez sprzyjanie rozwojowi wiedzy, innowacji i cyfryzacji oraz ich upowszechnianie, a także zachęcanie rolników do ich wykorzystywania – dzięki lepszemu dostępowi do badań, innowacji, wymiany wiedzy i odpowiednich szkoleń
Tematem notatki jest modernizacja rolnictwa przez zacieśnienie współpracy i wymianę wiedzy oraz poprawę w dziedzinie kształcenia rolników.
