Direct naar de inhoud
Logo
nlnl
European Anti-Fraud Office
Fraude melden

Rechtsgrond

De rechtsgrond voor fraudebestrijding is artikel 325 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (voorheen artikel 280 van het EG-verdrag).

1. Oprichting van OLAF

Wijzigingen:

2. Rol van OLAF – Administratieve onderzoeken en samenwerking met het Europees Openbaar Ministerie (EOM) 

De belangrijkste taken en bevoegdheden van OLAF op het gebied van administratief onderzoek zijn vastgelegd in verschillende besluiten over onderzoek in de EU-landen (om de financiële belangen van de EU te beschermen) en bij de EU-instellingen (naar het gedrag van personeelsleden).

De meest recente wijzigingen voorzien in nauwe samenwerking met het EOM op basis van complementariteit, informatie-uitwisseling en het voorkomen van dubbel werk. De herziene OLAF-verordening geeft OLAF ook meer armslag bij eigen onderzoek: de regels voor controles en verificaties ter plaatse zijn gestroomlijnd, nieuwe regels geven toegang tot informatie over bankrekeningen, en de garanties voor wie bij OLAF-onderzoeken betrokken is, zijn verbeterd.

3. Algemene EU-wetgeving over controles in de EU-landen

4. EU-wetgeving per sector

 De volgende verordeningen regelen de preventie en opsporing van onregelmatigheden:

5. Aangifte van onregelmatigheden

Beleidsgebieden:

Europees Landbouwgarantiefonds, Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling

- Voor de programmeringsperiode 2021-2027:

- Voor de programmeringsperiode 2014-2020:

- Voor de programmeringsperiode 2007-2013:

Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, Europees Sociaal Fonds, Cohesiefonds en Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij

- Voor de programmeringsperiode 2021-2027:

- Voor de programmeringsperiode 2014-2021:

- Voor de programmeringsperiode 2007-2013 (Structuurfondsen en Cohesiefonds):

Fonds voor Europese hulp aan de meest behoeftigen

- Voor de programmeringsperiode 2021-2027:

  • artikel 69 en bijlage XII van Verordening 2021/1060 (in deze programmeringsperiode is het Fonds voor Europese hulp aan de meest behoeftigen geïntegreerd in het Europees Sociaal Fonds Plus)

- Voor de programmeringsperiode 2014-2020:

Fondsen Binnenlandse Zaken

- Voor de programmeringsperiode 2021-2027 (Fonds voor asiel, migratie en integratie, Fonds voor interne veiligheid, Instrument voor financiële steun voor grensbeheer en visumbeleid):

- Voor de programmeringsperiode 2014-2020 (Fonds voor asiel, migratie en integratie, instrument voor financiële steun voor politiële samenwerking, voorkoming en bestrijding van criminaliteit, en crisisbeheersing):

- Voor de programmeringsperiode 2007-2013 (Europees Vluchtelingenfonds, Buitengrenzenfonds, Europees Terugkeerfonds en Europees Fonds voor de integratie van onderdanen van derde landen):

Instrument voor pretoetredingssteun (IPA)

- Voor de programmeringsperiode 2021-2027 IPA III:

  • artikel 13, lid 7, van Verordening 2021/1529
  • Besluit van de Commissie tot vaststelling van een model voor een financiële kaderovereenkomst inzake partnerschap tussen de Commissie en de regering van een IPA III-begunstigde (nog niet goedgekeurd)

- Voor de programmeringsperiode 2014-2020 IPA II:

- Voor de programmeringsperiode 2007-2013 IPA I:

Europees fonds voor aanpassing aan de globalisering 

- Voor de programmeringsperiode 2021-2027:

- Voor de programmeringsperiode 2014-2020:

6. Harmonisatie van het strafrecht in de EU

Overeenkomsten over de harmonisatie van het strafrecht in de EU

1) eerste protocol
2) tweede protocol en toelichtend rapport
3) Protocol betreffende de bevoegdheid van het Hof van Justitie

Verslag van de Commissie over de uitvoering door de lidstaten van de overeenkomst van 26 juli 1995 en de daarbij behorende protocollen:

a) verslag 2004 en bijlage
b) verslag 2008 en bijlage

Opmerking: voor alle lidstaten behalve Denemarken zal de PIF-overeenkomst worden vervangen door de PIF-richtlijn (zie onder). De PIF-overeenkomst zal alleen in Denemarken blijven gelden. De PIF-richtlijn moet in juli 2019 in nationale wetgeving zijn omgezet.

Richtlijn betreffende de strafrechtelijke bestrijding van fraude die de financiële belangen van de Unie schaadt (“PIF-richtlijn”)

De door de richtlijn gebonden lidstaten (alle lidstaten behalve Denemarken) hebben twee jaar de tijd om de richtlijn in nationale wetgeving om te zetten (tot juli 2019). Daarna treedt de richtlijn in de plaats van de PIF-overeenkomst en -protocollen in de lidstaten waarop de richtlijn van toepassing is. In Denemarken blijft de PIF-overeenkomst gelden.

7. Werkafspraken

8. Overeenkomsten met landen buiten de EU

Overeenkomsten met landen buiten de EU over wederzijdse bijstand in douanezaken

9. Schorsing van preferentiële tariefregelingen

Tariefpreferenties voor de invoer van goederen uit landen buiten de EU kunnen op grond van fraudebestrijdingsclausules worden geschorst:

  • bij grootschalige fraude of ernstige onregelmatigheden, of
  • als de betrokken partijen onvoldoende samenwerken bij de aanpak van overtredingen van de douanewetgeving.

De fraudebestrijdingsclausules moeten illegale handel door misbruik van tariefpreferenties voorkomen. Bonafide handelaars worden zo beschermd tegen oneerlijke concurrentie.

De Europese Unie verleent landen buiten de EU tariefpreferenties op voorwaarde dat zij het nodige doen om fraude te bestrijden.  Dit beginsel is vastgelegd in beleidsdocumenten van de Commissie, de Raad, het Europees Parlement en de Europese Rekenkamer.

Op grond van dit principe zijn er fraudebestrijdingsclausules opgenomen in:

  • alle autonome regelingen, zoals het Stelsel van Algemene Preferenties (SAP), waaronder ongeveer 76 landen vallen (in 2018)
  • conventionele preferentiële tariefregelingen, d.w.z. vrijhandelsovereenkomsten (FTA’s) en economische partnerschapsovereenkomsten (EPO’s), die voor meer dan 45 landen gelden.

Dergelijke clausules komen voor onder uiteenlopende benamingen, zoals:

  • bijzondere bepalingen inzake administratieve samenwerking (FTA’s met Colombia, Peru, Ecuador, en, in afwachting van de inwerkingtreding, met Mexico)
  • tenuitvoerlegging van de preferentiële behandeling (Chili)
  • niet-verlening van administratieve medewerking (Montenegro)
  • specifieke maatregelen betreffende het beheer van preferentiële behandeling (Vietnam en, in afwachting van de inwerkingtreding, Japan).

Lijst van fraudebestrijdingsclausules

10. Jurisprudentie

Lijst van de arresten van het Hof van Justitie van de Europese Unie met relevantie voor OLAF