Barr feabhais agus iontaoibh san intleacht shaorga

Buntáistí na hintleachta saorga

Tá de phoitéinseal ag an Aontas Eorpach a bheith ar thús cadhnaíochta ó thaobh na hintleachta saorga sábháilte de. Is féidir leis an Aontas córas intleachta saorga a fhorbairt a rachaidh chun tairbhe do dhaoine, do ghnólachtaí agus do rialtais, ach creat rialála láidir a fhorbairt atá bunaithe ar chearta an duine agus ar luachanna bunúsacha.

An tAontas Eorpach agus an intleacht shaorga

• Mhol an Coimisiún an Gníomh um an Intleacht Shaorga i mí Aibreáin 2021 agus chomhaontaigh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle i mí na Nollag 2023 é, agus leis an nGníomh sin tabharfar aghaidh ar rioscaí a d’fhéadfadh a bheith ann do shláinte, sábháilteacht agus cearta bunúsacha na saoránach, agus tacófar le forbairt na hintleachta saorga nuálaí freagraí san Aontas ag an am céanna. 
• In éineacht leis an nGníomh um an Intleacht Shaorga, táthar ag cinntiú leis an nuashonrú a rinneadh ar an bPlean Comhordaithe um an Intleacht Shaorga sábháilteacht agus cearta bunúsacha daoine agus gnólachtaí, agus tá infheistíocht agus nuálaíocht ar fud na mBallstát á neartú ag an am céanna.
• Tá an Coimisiún tar éis pacáiste nuálaíochta um an intleacht shaorga a sheoladh freisin chun tacú le gnólachtaí nuathionscanta agus FBManna Eorpacha maidir le hintleacht shaorga iontaofa a fhorbairt a chloíonn le luachanna agus rialacha an Aontais. 

Is é Gníomh an Aontais um an Intleacht Shaorga an chéad chreat dlíthiúil cuimsitheach maidir leis an intleacht shaorga ar fud an domhain. Cinnteoidh sé go mbeidh na córais intleachta saorga a úsáidtear san Aontas sábháilte, trédhearcach, eiticiúil, neamhchlaonta agus faoi rialú an duine. Dá bhrí sin, déantar iad a rangú de réir riosca, mar seo a leanas: 

Riosca do-ghlactha

Rud ar bith a mheastar a bhfuil bagairt shoiléir do shaoránaigh an Aontais ag baint leis, déanfar é a chosc: ó scóráil shóisialta a dhéanann rialtais go bréagáin a úsáideann cúnamh gutha agus a spreagann iompraíocht chontúirteach i measc páistí.

Riosca ard

• Bonneagair chriticiúla (e.g. iompar) a d’fhéadfadh beatha agus sláinte na saoránach a chur i mbaol
• Oideachas nó gairmoiliúint a d’fhéadfadh rochtain ar oideachas agus treo gairme duine a chinneadh (e.g. scrúduithe a mharcáil)
• Comhábhar sábháilteachta táirgí (e.g. intleacht shaorga a chur i bhfeidhm in obráidí leighis róbatchuidithe)
• Fostaíocht, bainistiú fostaithe agus rochtain ar an bhféinfhostaíocht (e.g. bogearraí lena ndéantar CVanna a scagadh i gcás nósanna imeachta earcaíochta)
• Seirbhísí príobháideacha agus poiblí fíor-riachtanacha (e.g. scóráil creidmheasa lena ndícháilítear saoránaigh ó iasacht a fháil)
• Forfheidhmiú an dlí a d’fhéadfadh cur isteach ar chearta bunúsacha an duine (e.g. meastóireacht ar iontaofacht fianaise)
• Bainistiú imirce, tearmainn agus rialaithe teorann (e.g. scrúdú uathoibrithe ar iarratais ar víosaí)
• Riaradh an cheartais agus na bpróiseas daonlathach (e.g. réitigh intleachta saorga chun rialuithe cúirte a lorg)

Déanfar measúnú cúramach ar na córais intleachta saorga a bhfuil riosca ard ag baint leo sula gcuirfear ar an margadh iad agus ar feadh a saolré.

Riosca teoranta

Tá córais intleachta saorga, amhail botaí comhrá, faoi réir ceanglais íosta trédhearcachta mar gurb éard atá i gceist leo na daoine a dhéanann idirghníomhú leis an ábhar a chumasú chun cinntí eolasacha a dhéanamh. Is féidir leis an úsáideoir ansin an cinneadh a dhéanamh leanúint den aip a úsáid nó gan é a úsáid a thuilleadh.

Riosca íosta

Úsáid saor in aisce aipeanna, cuir i gcás físchluichí nó scagairí turscair atá cumasaithe don intleacht shaorga. Is faoin gcatagóir sin a thagann mórchuid na gcóras intleachta saorga atá in úsáid san Aontas faoi láthair, mar nach bhfuil feidhm ag na rialacha nua ó tharla nach mbaineann ach riosca íosta leis na córais do chearta nó sábháilteacht na saoránach, sin nó go bhfuil siad gan riosca ar bith.

Rialacha do sholáthraithe córas intleachta saorga a bhfuil riosca ard ag baint leo

Má dhéantar athruithe suntasacha le linn shaolré an chóras IS, téigh siar go dtí Céim 2.

A luaithe a bheidh an córas intleachta saorga ar an margadh, is iad na húdaráis a bheidh freagrach as an bhfaireachas margaidh, is iad na húsáideoirí a dhéanfaidh maoirseacht agus monatóireacht dhaonna a chinntiú, agus is ag na soláthraithe a bheidh córas monatóireachta iar-mhargaidh i bhfeidhm. Déanfaidh soláthraithe agus úsáideoirí teagmhais thromchúiseacha agus cásanna mífheidhme a thuairisciú.

Tógadh an chéad chéim in 2018 nuair a chuaigh an Coimisiún agus na Ballstáit i mbun oibre i gcomhar le chéile ar Phlean Comhordaithe um an Intleacht Shaorga lenar cuidíodh chun an bunús a leagan síos le haghaidh straitéisí náisiúnta agus forbairtí beartais.

In 2021 rinneadh nuashonrú ar an bPlean Comhordaithe um an Intleacht Shaorga, nuashonrú lena gcuirtear an straitéis i bhfeidhm agus a ailíniú le tosaíocht dhigiteach agus tosaíocht ghlas an Choimisiúin, chomh maith le freagairt na hEorpa ar ghéarchéim an choróinvíris. 

Trí bharr feabhais na hintleachta saorga a chothú ón tsaotharlann chuig an margadh, is éard a chuirtear chun cinn leis an bPlean Comhordaithe fís maidir le dlús a chur le hinfheistíochtaí san intleacht shaorga, gníomhú ar straitéisí intleachta saorga d’fhonn iad a chur i bhfeidhm go pras agus beartais intleachta saorga a ailíniú ar fud an Aontais.

Mar chuid de na hiarrachtaí sin, tá sé beartaithe ag an gCoimisiún na rudaí seo a leanas a chur ar bun:

• Comhpháirtíocht Phoiblí Phríobháideach maidir leis an Intleacht Shaorga, Sonraí agus Róbataic chun clár comhchoiteann straitéiseach taighde, nuálaíochta agus intleachta saorga don Eoraip a shainiú, a chur chun feidhme agus infheistíocht a dhéanamh ann
• Líonraí breise Lárionad Intleachta Saorga chun malartú eolais agus saineolais a chothú, comhar a fhorbairt le lucht tionscail, mar aon leis an éagsúlacht agus an cuimsiú a chothú
• Saoráidí Tástála agus Turgnamhaíochta chun triail a bhaint as teicneolaíocht úrscothach agus í a thástáil i bhfíor-thimpeallachtaí
• Moil Nuálaíochta Digití, ionaid ilfhreastail chun rochtain a chur ar fáil ar shaineolas teicniúil agus ar thurgnamhaíocht theicniúil chun go mbeidh cuideachtaí in ann rudaí a thástáil sula ndéanann siad infheistíocht iontu
• Ardán um Intleacht Shaorga ar éileamh a bheidh ina lárthacar uirlisí Eorpach d'acmhainní intleachta saorga (e.g. saineolas, algartaim, creataí bogearraí, uirlisí forbartha) atá ag teastáil lena n-úsáid ag lucht tionscail agus san earnáil phoiblí

Tá maoiniú curtha ar fáil ag an Aontas Eorpach cheana féin le haghaidh réimse tionscadal intleachta saorga i ngach earnáil den tsochaí, cuir i gcás an talmhaíocht, an cúram sláinte, an mhonaraíocht agus an t-iompar.

An tsláinte, an comhshaol agus an comhrac i gcoinne na bréagaisnéise, sin trí shampla de réimsí inar bhain tairbhe nach beag le húsáid teicneolaíochtaí intleachta saorga.

An Intleacht Shaorga agus an tAontas Eorpach – na figiúirí