ok. 5 minut czytania – polub, linkuj, komentuj!

Rok 2024 był wyjątkowo owocny dla społeczności EPALE, która nieustannie rozwija się, dostarczając cennych materiałów edukacyjnych i budując przestrzeń do wymiany doświadczeń między edukatorami dorosłych w całej Europie. W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy platforma obfitowała w treści, które nie tylko inspirowały, ale także wspierały praktyków w codziennej pracy.

W naszym podsumowaniu prezentujemy listę najpopularniejszych artykułów z 2024 roku, które cieszyły się największym zainteresowaniem wśród użytkowników EPALE. 

Zapraszamy do lektury.

1. Jak wyceniać pracę trenerską? – Agnieszka Leśny 

…To jedno z częstszych pytań pojawiających się na forach trenerskich. Najczęstsza odpowiedź? „To zależy”. A po niej następuje wysyp porad i stawek, które potrafią różnić się od siebie o rząd wielkości. 

Dla osób dopiero zaczynających karierę trenerską temat ten jest niezwykle stresujący. Wiąże się z wieloma lękami i własną samooceną. „Jeśli powiem za mało, mogą uznać mnie za nieprofesjonalną”, „Jeśli powiem za dużo, uznają, że jestem roszczeniowy i będę spalony na rynku” – takie zdania, mnożą się w teatrze mentalnym, który odgrywa się w trenerskich głowach. 

2. Diagnoza społeczności lokalnej. Badania w działaniu – Maciej Bielawski 

Badania diagnostyczne w procesie organizowania społeczności lokalnej nie muszą mieć charakteru socjologicznego, ale powinny być prowadzone w sposób planowy i ciągły, z wykorzystaniem różnych istniejących metod i technik badawczych. Powinny mieć charakter aktywizujący, co oznacza ich ukierunkowanie na przeobrażanie zastanej rzeczywistości. 

Taka forma badań określana jest jako: badanie przez działanie (participation action research), które oznacza organizacyjną formę badań pomagających w zmianie praktyki, w której praktyk (nauczyciel, pracownik socjalny, lider organizacji, itp.) jest jednocześnie badaczem i organizatorem zmiany.

3. Projekty rozwojowe na rzecz kobiet na wsi – Karolina Suska 

Edukacja i rozwój kobiet na wsi, to temat którym interesuję się od zawsze. Pamiętam początki, jeszcze w LO, kiedy bardzo chciałam zrealizować działanie społeczne na rzecz kobiet na wsi. Co prawda nie udało mi się wtedy zadziałać zgodnie z planem projektowo, ale mimo wszystko się nie poddałam i podjęłam jednorazowe inicjatywy. Po kilku latach pojawiły się kolejne wyzwania w tym zakresie, zakończone sukcesem, a później napisałam pracę magisterską o organizacjach społecznych na wsi. Dużą jej część poświęciłam liderkom wiejskim i organizacjom, w których działały kobiety. 

4. Zabawy i gry słowne w treningu twórczości – Wojciech Świtalski

Jedną z kompetencji rozwijanych w treningu twórczości jest tak zwana płynność słowna, którą można ćwiczyć poprzez gry i zabawy. W artykule zamieszczam ich kilkanaście propozycji. Przynajmniej część z nich może znaleźć również inne zastosowania - np. w ramach integracji czy ćwiczeń pobudzających.

5. Innowacyjna forma budowania kompetencji administracji publicznej: platforma e-learningowa CAPABLE – Anna Fijas 

Projekt CAPABLE (Budowanie potencjału władz publicznych w obszarze renowacji budynków użyteczności publicznej) realizowany od lutego 2022 r. przez konsorcjum badaczek, edukatorów oraz ekspertek z pięciu krajów Europy, odpowiada na wyzwania związane z dostosowaniem zasobów administracyjnych do wymogów Zielonego Ładu w zakresie renowacji budynków i poprawy ich charakterystyki energetycznej oraz przygotowania długoterminowych strategii renowacji.

6. Karty na stół: poker kryterialny dla edukatorów – Barbara Habrych 

Edukatorzy pracujący z młodymi dorosłymi, w tym wykładowcy akademiccy, coraz częściej proszą mnie o przeprowadzenie szkoleń z zakresu angażujących, problemowych metod pracy. Szukają sposobów, aby przy okazji dostarczania wiedzy rozwijać umiejętności komunikacji i pracy w grupie, podejmowania decyzji, rozwiązywania problemów. Okazuje się, że w pracy z dorosłymi możemy inspirować się tym, co dobrze działa w pracy z dziećmi i nastolatkami. Dorośli też lubią grać i bawić się podczas nauki!

7. Niepełnosprawność intelektualna – podstawowe informacje – Anna Turkosz 

Ogólne potrzeby osób z niepełnosprawnością intelektualną są niemalże takie same jak u osoby pełnosprawnej. Są to m.in.: podstawowa potrzeba poczucia bezpieczeństwa, potrzeba wolności czy potrzeba bycia aktywnym członkiem społeczeństwa. Są też istotne potrzeby, a z nimi związane prawa, na które szczególnie należy zwrócić uwagę, m.in. prawo do samostanowienia, własnej autonomii. Grupa osób z niepełnosprawnością intelektualną jest szczególnie narażona na działania segregacyjne, przemoc, dyskryminację oraz nieposzanowanie ich potrzeb. Ochronę ich praw i potrzeb  zapewnia Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych (Głąb, 2022), a w Polsce gwarantuje Konstytucja i ustawy dotyczące osób z niepełnosprawnością.

8. Ściąga dla realizatorów projektów – Karolina Milczarek

Twoja organizacja ma ogólny zarys projektu, który chcecie zrealizować w ramach programu Erasmus+, ale brakuje ci inspiracji pozwalających na dopracowanie koncepcji i dopięcie wszystkiego na ostatni guzik? A może projekt jest gotowy, ale masz problem ze znalezieniem partnerów z zagranicy? W takiej sytuacji warto skorzystać z platformy EPALE.

9. Podróż bohatera Josepha Campbella. Jak rozpoznawać schematy historii fabularnych w życiu swoim i innych? – Maciek Dowgiel 

Joseph Campbell to jeden z najwybitniejszych znawców mitów i religii, ale i wielki fan popkultury (np. „Gwiezdnych wojen” George’a Lucasa). Przeanalizował tysiące tekstów powstałych w kręgu różnych kultur, opisał je, a w końcu stworzył jednolitą koncepcję budowania narracji, w której występuje bohater. Ta koncepcja nazwana została monomitem. Bohater Campbella jest „bezprzymiotnikowy”, to znaczy uniwersalny: istniejący i działający niezależnie od czasów, kultury i okoliczności. Wpisujący się w budowę pradawnych mitów i współczesnych rozbudowanych systemów rozrywkowych. Campbell swoje odkrycie opisał w przełomowej dla antropologii kultury, a przede wszystkim kultowej dla scenarzystów i scenarzystek, książce „Bohater o tysiącu twarzy”. Oczywiście, później powstało wiele bardzo dobrych podręczników do scenopisarstwa, jednak żaden z nich nie zdołał uciec od koncepcji Campbella. Dzięki odkryciu tego amerykańskiego mitoznawcy dziś każdy może być twórcą lub twórczynią fabuł, a jeżeli ma do tego dar wymowy lub opowiadania obrazem, także ich prezenterem lub prezenterką. Popularnie schemat Campbella nazywany jest podróżą bohatera, więc i ja tego sformułowania będę używał.

Skoro podróż bohatera Josepha Campbella to uniwersalny wzorzec, który odnajdujemy w opowieściach z całego świata, dla edukatorów i edukatorek osób dorosłych zrozumienie tej koncepcji może być kluczowe w pomaganiu odbiorcom i odbiorczyniom rozpoznawania tych schematów w ich życiowych historiach oraz w historiach innych. Aby tego nauczyć – film nadaje się do tego najlepiej. Jest bowiem odbiciem życia, może niekiedy dodającym tylko do historii nieco dramatyzmu i kolorytu. Każdy film!

10. 5 kroków upraszczania tekstów, by były zrozumiałe dla wszystkich! – Natalia Marciniak-Madejska 

Prosty język charakteryzuje się klarownością, zrozumiałością i prostotą w przekazywaniu informacji. Teksty napisane w prostym języku są łatwe do zrozumienia dla różnorodnych odbiorców, niezależnie od ich poziomu wykształcenia czy znajomości tematu. W plain language unika się skomplikowanych terminów, długich zdań czy zbędnych ozdobników, co pozwala na szybsze przyswajanie treści i lepsze zrozumienie przekazu. Jest to szczególnie istotne w przypadku tekstów o charakterze informacyjnym, prawnych, edukacyjnych czy publicystycznych, gdzie klarowność i zrozumiałość są kluczowe dla efektywnej komunikacji.

Tymczasem niewielu edukatorów posługuje się prostym językiem. Dlaczego? Przez lata edukacji, zwłaszcza na poziomie wyższym, uzyskaliśmy kompetencje tworzenia złożonych zdań i używania trudnych wyrazów. Uczono nas, by stosować synonimy zamiast powtarzania tak samo brzmiących wyrazów. Przekonywano nas, że terminy naukowe są tym, co czyni nasz tekst bardziej wartościowym.

Zobacz także: 

11. „Jaką szkołę trenerską polecacie?”... i trochę o błędach poznawczych – Aga Leśny

12. Rozwój na morzu: czym jest sail training? – Aga Leśny 

13. Jak skutecznie działać społecznie? – Karolina Suska

14. Zielone kołnierzyki: kwalifikacje i kompetencje w służbie zrównoważonego rozwoju – Barbara Habrych 

15. Grywalizacja na platformie Moodle – Wojciech Świtalski 

16. Sztuczna Inteligencja w edukacji. Wywiad – Nina Woderska

17. Zagrody edukacyjne pomysłem na życie na wsi – Karolina Suska

18. Padlet - wirtualna tablica współpracy na Twoim szkoleniu – Lidia Mirowska 

19. Tutoring artystyczny: sztuka rozwijania talentu, kreatywności i uważnego obserwowania otaczającej rzeczywistości – Barbara Habrych 

20. Cohousing. Nowoczesne mieszkalnictwo odpowiedzią na osamotnienie? – Dorota Gierszewski