30.8.2008   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 224/32

1.1

Η ΕΟΚΕ παροτρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιδιώξει την επίτευξη των στόχων της για με το μεγαλύτερο άνοιγμα των δημόσιων συμβάσεων και να προβάλει τις αρχές της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης, της κοινωνικής και οικολογικής ευθύνης.

1.2

Στα πλαίσιο της εκ νέου διαπραγμάτευσης της Συμφωνίας για τις Δημόσιες Συμβάσεις (ΣΔΣ), η ΕΟΚΕ συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αντιταχθεί σθεναρά στις προστατευτικές μεθόδους ορισμένων χωρών μελών της συμφωνίας.

1.3

Όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις για την ανάπτυξη, η ΕΟΚΕ είναι υπέρ της προοδευτικής και αμοιβαίας κατάργησης των συστημάτων «συνδεδεμένων ενισχύσεων» και εκτιμά, εν προκειμένω, ότι τα βασικά κριτήρια πρέπει να είναι η αποτελεσματικότητα και η διαφάνεια.

1.4

Στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ μεγαλύτερης διαφάνειας και υπέρ σύγχρονων μηχανισμών σύναψης συμβάσεων και προσκλήσεων υποβολής προσφορών. Ως προς τούτο, η ΕΟΚΕ είναι αντίθετη σε οποιαδήποτε άρση των κατωτάτων ορίων των ευρωπαϊκών οδηγιών που αποτελούν την ασπίδα προστασίας σε θέματα διαφάνειας. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής για την αύξηση της διαφάνειας των συμβάσεων πέραν των ορίων των οδηγιών.

1.5

Η ΕΟΚΕ δεν συμφωνεί με τη θέσπιση στην ΕΕ ενός συστήματος ποσοστώσεων για τις ΜΜΕ κατά το πρότυπο του Small Business Act των ΗΠΑ, αλλά αναγνωρίζει τη σημασία ενός Ευρωπαϊκού Οδικού Χάρτη υπέρ των ΜΜΕ, κυρίως δε των πολύ μικρών επιχειρήσεων (ΠΜΕ), εφοδιασμένου με ένα χρονοδιάγραμμα και έναν πολυετή προϋπολογισμό, με στόχο την επιχειρηματική καινοτομία και δημιουργικότητα ιδίως στους καθοριστικής σημασίας τομείς της ενέργειας και της προστασίας του περιβάλλοντος.

1.6

Μηχανισμοί ενημέρωσης που να βασίζονται στους φυσικούς διαμεσολαβητές των ΜΜΕ, πραγματικά διαφανείς και δίκαιοι μηχανισμοί διαβούλευσης καθώς και απλά ευρωπαϊκά νομικά μέσα θα πρέπει να συνοδεύουν επωφελώς αυτόν τον «Οδικό Χάρτη» και να διευκολύνουν την εφαρμογή του.

1.7

Αυτά τα συγκεκριμένα σχέδια και οι εν λόγω μηχανισμοί θα πρέπει κάθε φορά να μπορούν εφαρμόζουν την αρχή «σκέψου πρώτα σε τους μικρούς», για παράδειγμα το «μόνο μια φορά» για την εκπλήρωση των διοικητικών διατυπώσεων. Και τούτο, προκειμένου να προβλεφθούν διοικητικές διαδικασίες και τεχνικές που να είναι προσαρμοσμένες στο μέγεθος των μικρών επιχειρήσεων, στην τυπολογία τους και να ανταποκρίνονται στον στόχο της μείωσης των εξόδων που τις βαρύνουν.

2.1

Η μελλοντική γαλλική προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέθεσε στην ΕΟΚΕ, με επίσημη επιστολή του Υφυπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, να καταρτίσει διερευνητική γνωμοδότηση με θέμα τις «διεθνείς δημόσιες συμβάσεις».

2.1.1

Το αίτημα αυτό αναφέρεται ρητά στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις όσον φορά την αναθεώρηση της Συμφωνίας για τις Δημόσιες Συμβάσεις (ΣΔΣ) του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) η οποία συνδέει 12 χώρες (1) και την Ευρωπαϊκή Ένωση (υπάρχουν επίσης 18 χώρες με το καθεστώς του παρατηρητή).

2.1.2

Το φθινόπωρο του 2007, η γαλλική κυβέρνηση ανησύχησε από μια πολύ γενναιόδωρη προσφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι ορισμένες χώρες (ΗΠΑ, Κορέα, Ιαπωνία) διαθέτουν περιοριστικές ρήτρες για την πρόσβαση στις δημόσιες συμβάσεις τους με οι οποίες αναθέτουν συγκεκριμένο ποσοστό συμβάσεων στις εθνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

2.2

Η Γαλλία, υποστηριζόμενη από πολλά κράτη μέλη, ζητούσε είτε καλύτερη πρόσβαση στις δημόσιες συμβάσεις αυτών των χωρών στο πλαίσιο μιας αναθεωρημένης ΣΔΣ, είτε την εφαρμογή στην Ευρωπαϊκή Ένωση παρόμοιων περιορισμών υπέρ των ευρωπαϊκών ΜΜΕ.

2.3

Σήμερα, η ΣΔΣ αφορά κατώτατα όρια συμβάσεων παρόμοια με αυτά τα οποία ισχύουν για την εφαρμογή των υποχρεώσεων που προβλέπουν οι εσωτερικές οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2), επιτρέπει δε de facto στις επιχειρήσεις των 12 άλλων κρατών που έχουν υπογράψει τη ΣΔΣ να συμμετέχουν στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε κάθε δημόσια σύμβαση που υπερβαίνει αυτά τα κατώτατα όρια.

2.4

Η ΕΟΚΕ έχει ήδη εκφέρει γνώμη για το άνοιγμα των δημόσιων συμβάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εκφράζοντας κυρίως τη λύπη της για την πολύ χαμηλή διασυνοριακή συμμετοχή των επιχειρήσεων στις δημόσιες συμβάσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (3).

3.1

Σε διεθνές επίπεδο, διαπιστώνεται ότι οι συμβάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ιδιαίτερα ανοιχτές στον διεθνή ανταγωνισμό. Το ίδιο ισχύει για συνεχώς αυξανόμενο αριθμό συμβάσεων που χρηματοδοτεί η ΕΕ ως αναπτυξιακή βοήθεια (η ΕΕ είναι ο πρώτος προμηθευτής αναπτυξιακής βοήθειας στον κόσμο). Η ΕΟΚΕ εκφράζει ωστόσο τη λύπη της για την ύπαρξη στα κράτη μέλη πρακτικών σύνδεσης της αναπτυξιακής βοήθειας με τη σύναψη συμβάσεων με επιχειρήσεις προερχόμενες από τη χώρα που χορηγεί τη χρηματοδοτική βοήθεια (4).

3.2

Ορισμένοι από τους εταίρους μας έχουν θέσει σε εφαρμογή διάφορα και ποικίλα συστήματα προστασίας (για παράδειγμα το «Buy American» ή το «Small Business Act» στις ΗΠΑ), γενικεύοντας τη χρήση προγραμμάτων συνδεδεμένων ενισχύσεων. Το άνοιγμα των δημόσιων συμβάσεων σε διεθνές επίπεδο πρέπει να θεωρείται πλεονέκτημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεδομένου ότι στην ΕΕ υπάρχουν πολλές πρωτοποριακές επιχειρήσεις παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ, στους τομείς της κατασκευής, των δημόσιων έργων, των εναλλακτικών πηγών ενέργειας, της προστασίας του περιβάλλοντος.

3.3

Το αμερικανικό σύστημα «Small Business Act» προβλέπει, πέραν των μέτρων στήριξης των ΜΜΕ, ότι το 25 % των ομοσπονδιακών δημόσιων συμβάσεων προορίζεται για αμερικανικές ΜΜΕ.

3.4

Όσον αφορά την εκ νέου διαπραγμάτευση της Συμφωνίας για τις Δημόσιες Συμβάσεις (ΣΔΣ), η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι, εάν προβληθεί η αρχή της αμοιβαιότητας, δεν θα είναι δυνατή η υιοθέτηση προστατευτικών μέτρων παρόμοιων με αυτά των ανταγωνιστών μας, διότι κάτι τέτοιο δεν θα διευκολύνει τον γενικό στόχο του ανοίγματος των δημόσιων συμβάσεων που πρέπει να έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση.

3.5

Επίσης ο στόχος αυτός πρέπει να αφορά όχι μόνο τα συμβαλλόμενα μέρη της ΣΔΣ αλλά και άλλες χώρες όπου οι διαδικασίες σύναψης συμβάσεων δεν είναι πολύ διαφανείς και, γενικά, κλειστές στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.

3.6

Η ιδέα προσωρινού αποκλεισμού από τη ΣΔΣ, για τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν εθνικά προστατευτικά μέτρα, των συμβάσεων που χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά κεφάλαια, είναι ενδιαφέρουσα και η ΕΟΚΕ την έχει ήδη προτείνει σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις της.

3.7

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι τα θέματα του σεβασμού του περιβάλλοντος και των ελάχιστων κοινωνικών κανόνων που έχουν θεσπιστεί με τις Συμβάσεις της ΔΟΕ (καθώς και οι διεπαγγελματικές, τομεακές και επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις που συνάπτουν οι κοινωνικοί εταίροι) πρέπει να ληφθούν υπόψη στις διαπραγματεύσεις, ιδίως με την ευκαιρία διμερών συμφωνιών με χώρες που δεν έχουν επικυρώσει το Πρωτόκολλο του Κυότο ή τις Συμβάσεις της ΔΟΕ ή που τις εφαρμόζουν εν μέρει ή καθόλου.

4.1

Βασιζόμενη στο αμερικανικό παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανήγγειλε ότι ενδέχεται να προτείνει ένα ευρωπαϊκό σύστημα «Small Business Act», το οποίο, χωρίς να προβλέπει τις ειδικές ποσοστώσεις για τις ΜΜΕ σε ό,τι αφορά τις δημόσιες συμβάσεις όπως στις ΗΠΑ, θα διευκολύνει τη συμμετοχή των ΜΜΕ στις δημόσιες συμβάσεις και, γενικότερα, θα προτείνει συγκεκριμένες δράσεις υπέρ των ΜΜΕ.

4.2

Το θέμα της υιοθέτησης στην ΕΕ ποσοστώσεων υπέρ των ΜΜΕ δεν τίθεται στην ουσία εφόσον θεωρείται ότι το 42 % σχεδόν του συνολικού όγκου (σύμφωνα με την Επιτροπή) των δημόσιων συμβάσεων που έχουν συναφθεί (στοιχεία 2005) χορηγείται σε επιχειρήσεις που χαρακτηρίζονται ΜΜΕ σύμφωνα με την κοινοτική ορολογία (5).

4.3

Εντός της Ένωσης, στόχος είναι η αξιοποίηση της ευρωπαϊκής διάστασης της δημόσιας σύμβασης προκειμένου να γίνεται χρήση των δημόσιων πόρων. Παρά την αισθητή αύξηση της σύναψης συμβάσεων με επιχειρήσεις που προέρχονται από άλλες χώρες της Ένωσης, οι επιχειρήσεις καταγγέλλουν έλλειψη διαφάνειας και ανεπαρκή ενημέρωση για τη συμμετοχή σε διασυνοριακές συμβάσεις. Οι καταγγελίες αυτές αφορούν κυρίως συμβάσεις οι οποίες υπερβαίνουν τα κατώτατα όρια που προβλέπουν οι ευρωπαϊκές οδηγίες και για τις οποίες δεν ισχύει η υποχρέωση δημοσίευσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι επιχειρηματίες εκφράζουν επίσης τη λύπη τους για το γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές οδηγίες είναι πολύπλοκες λόγω μη διαφανών διαδικασιών μεταφοράς (προθεσμίες, καθυστερήσεις) και για το ότι συχνά χρειάζονται πρόσθετες ειδικές εθνικές ρυθμίσεις που προστίθενται η μία στην άλλη. Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει την αιτιολόγηση των ρυθμίσεων σε θέματα δημόσιων συμβάσεων, αλλά τάσσεται υπέρ περισσότερης διαφάνειας και νομικής ασφάλειας.

4.4

Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι τα κατώτατα όρια πέραν των οποίων εφαρμόζονται οι αρχές του ανοίγματος, της διαφάνειας και της δημοσίευσης, αποτελούν την καλύτερη δυνατή εγγύηση για τους οικονομικούς φορείς, και ιδίως τις ΠΜΕ, τις πολύ μικρές επιχειρήσεις που έχουν δυνατότητα συμμετοχής στις δημόσιες συμβάσεις. Στην ίδια την ΕΕ, οι συμβάσεις που υπερβαίνουν τα κατώτατα όρια, θα έπρεπε να εφαρμόζονται οι αρχές της ίσης μεταχείρισης και της αποφυγής διακρίσεων λόγω εθνικότητας, αποτελούν ωστόσο αντικείμενο πολλών καταγγελιών από την πλευρά των ΜΜΕ λόγω έλλειψης ανοίγματος.

4.5

Μολονότι η ιδέα της θέσπισης ποσοστώσεων κατά το αμερικανικό πρότυπο δεν τυγχάνει της σύμφωνης γνώμης των ομοσπονδιών των ευρωπαίων επιχειρηματιών, αναγνωρίζεται ωστόσο η σημασία μιας συνοδευτικής «βολονταριστικής» πολιτικής, ιδιαίτερα για τις συμβάσεις που υπερβαίνουν τα κατώτατα όρια των ευρωπαϊκών οδηγιών, καθώς και για τις συμβάσεις που συνδέονται με τις νέες τεχνολογίες, την ενεργειακή απόδοση ή την προστασία του περιβάλλοντος.

4.6

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει θερμά τη θέσπιση «Οδικού Χάρτη» υπέρ των ευρωπαϊκών ΜΜΕ που να περιλαμβάνει μια σειρά συγκεκριμένων και δεσμευτικών διατάξεων, με χρονοδιάγραμμα και πρόγραμμα χρηματοδότησης. Ο χάρτης αυτός θα μπορούσε να βασιστεί στην εικοσαετή ύπαρξη μιας ευρωπαϊκής πολιτικής υπέρ των μικρών επιχειρήσεων και κυρίως στον Ευρωπαϊκό Χάρτη για τις μικρές επιχειρήσεις που υιοθετήθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Santa Maria de Feira τον Ιούνιο του 2000 καθώς και στα συμπεράσματα της Διάσκεψης της Στουτγάρδης για τη βιοτεχνία και τις μικρές επιχειρήσεις, που πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2007.

4.7

Μεταξύ των πλέον κατάλληλων διατάξεων συγκαταλέγονται οι εξής:

—

Κώδικας συμπεριφοράς για τις αναθέτουσες αρχές του δημοσίου που να παρέχει τη δυνατότητα στις μικρές επιχειρήσεις να συμμετέχουν στις συμβάσεις και να περιλαμβάνει ορθές πρακτικές σχετικά με την απλοποίηση και διευκόλυνση των διαδικασιών.

—

Ενιαίοι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί, όπως το κοινοτικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ή το καταστατικό ευρωπαϊκής εταιρείας των ΜΜΕ (Πρωτοβουλία της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για το «Καταστατικό ευρωπαϊκής εταιρείας για τις ΜΜΕ»21.3.2002), που να αποσκοπούν στην απλούστευση του νομικού πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να επιβεβαιώνουν την «ευρωπαϊκή ταυτότητα» των επιχειρήσεων.

—

Ενίσχυση της Οδηγίας για τις «προθεσμίες πληρωμών», όπως έχει ζητήσει η ΕΟΚΕ (6).

—

Στήριξη και ανάπτυξη των συστημάτων ενημέρωσης και διαμεσολάβησης για τις διασυνοριακές δημόσιες συμβάσεις και σύνδεση μέσω δικτύου των επιχειρήσεων με την αποτελεσματική χρησιμοποίηση του νέου Ευρωπαϊκού Δικτύου Υποστήριξης των Επιχειρήσεων καθώς και με την υποστήριξη των τοπικών πρωτοβουλιών από ενώσεις των ΜΜΕ.

—

Υποστήριξη πιλοτικών σχεδίων σύναψης ηλεκτρονικών συμβάσεων, δικτύωση των επιχειρήσεων, θυρίδες ενημέρωσης και υπηρεσίες ενιαίας εξυπηρέτησης για τις διασυνοριακές δημόσιες συμβάσεις στη βάση των υφιστάμενων και αναγνωρισμένων από τους οικονομικούς φορείς δομών.

—

Κατάρτιση ενός σχεδίου χρηματοοικονομικών τεχνικών για τη συμμετοχή των ΜΜΕ στις δημόσιες συμβάσεις με τη μορφή κεφαλαίων εγγύησης και εγγυήσεων και ασφαλίσεων, κάνοντας χρήση για τον σκοπό αυτό των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων.

—

Εκπόνηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων κατάρτισης και επίδειξης για τις ΜΜΕ υπέρ της ενεργειακής απόδοσης και της προστασίας του περιβάλλοντος (ιδιαίτερα στον οικοδομικό τομέα). Αυτή η νέα διάταξη θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί με αχρησιμοποίητα ευρωπαϊκά κεφάλαια που προορίζονται κάθε χρόνο για τα κράτη μέλη.

—

Επέκταση των μηχανισμών προκειμένου να προωθηθεί η συμμετοχή των ΜΜΕ σε δράσεις και προγράμματα έρευνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (πριμοδοτήσεις υλοποίησης, κοινές δράσεις έρευνας) και να ενθαρρυνθούν τα κράτη μέλη να θέσουν σε λειτουργία παρόμοιους μηχανισμούς σε εθνικό επίπεδο, ιδιαίτερα στους τομείς που συνδέονται με τις νέες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων των τομέων της άμυνας και της υγείας.

—

Επανεξέταση, τέλος, των διαδικασιών διαβούλευσης και αξιολόγησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις οποίες συχνά αγνοείται η πραγματικότητα του ευρωπαϊκού οικονομικού ιστού που αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από ΜΜΕ: εδραίωση των «δελτίων αξιολόγησης των επιπτώσεων στις ΜΜΕ», συστηματικότερη προσφυγή σε διερευνητικές γνωμοδοτήσεις της ΕΟΚΕ, περισσότερη βαρύτητα στις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.

—

Ενίσχυση του ρόλου του δικτύου EEN (Europe, Enterprises, Network — Ευρωπαϊκό Δίκτυο Υποστήριξης των Επιχειρήσεων) αποτελούμενο από 600 οργανισμούς που είναι εγκατεστημένοι σε τοπικές δομές και αναγνωρισμένοι από τους τοπικούς οικονομικούς φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και από τις υφιστάμενες οργανώσεις επιχειρήσεων, προκειμένου να αναπτυχθεί ένα πραγματικά ευρωπαϊκό δίκτυο προειδοποίησης, διαμεσολάβησης και υποστήριξης των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.