Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Πώς μπορούν να εναρμονιστούν οι όροι εισόδου των συμπληρωμάτων διατροφής στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης: λύσεις και βέλτιστες πρακτικές»

(Διερευνητική γνωμοδότηση)

(2021/C 286/07)

Εισηγητής:

ο κ. Vesselin MITOV

Αίτηση γνωμοδότησης	Πορτογαλική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, 26.10.2020
Νομική βάση:	Άρθρο 304 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αρμόδιο τμήμα	Γεωργία, αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον
Υιοθετήθηκε από το τμήμα	15.4.2021
Υιοθετήθηκε από την ολομέλεια	27.4.2021
Σύνοδος ολομέλειας αριθ.	560
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας (υπέρ/κατά/αποχές)	245/0/5

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1.

Η αγορά των συμπληρωμάτων διατροφής βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη στην Ευρώπη. Τα συμπληρώματα διατροφής ρυθμίζονται από την οδηγία 2002/46/ΕΚ (1), η οποία δεν εφαρμόζεται ομοιογενώς ανά την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Ωστόσο, η ομοιόμορφη εφαρμογή της νομοθεσίας έχει καθοριστική σημασία για την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ, καθώς επιτρέπει την ελεύθερη κυκλοφορία ασφαλών προϊόντων.

1.2.

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) υποστηρίζει την αναθεώρηση της εν λόγω νομοθεσίας, ιδίως με την επικαιροποίηση του ορισμού των συμπληρωμάτων διατροφής, την εισαγωγή της υποχρέωσης κοινοποίησης και μελέτης των διοικητικών φακέλων, καθώς και τη δημιουργία συστήματος διατροφικής επαγρύπνησης που θα συλλέγει τις ανεπιθύμητες ενέργειες ώστε να αυξάνει την προστασία της δημόσιας υγείας.

1.3.

Η ασφάλεια των προϊόντων και των συστατικών πρέπει να συνιστά την κύρια απαίτηση. Άρα είναι σκόπιμο να προσδιορίζεται σε επιστημονική βάση. Η ΕΟΚΕ συνιστά τον ορισμό μέγιστων ορίων για τις βιταμίνες και τα ανόργανα στοιχεία, καθώς και την κατάρτιση θετικών και αρνητικών καταλόγων για τα συστατικά, συμπεριλαμβανομένων των φυτών.

1.4.

Η πληροφόρηση που παρέχεται στους καταναλωτές πρέπει να τους επιτρέπει να καταναλώνουν τα προϊόντα με πλήρη ασφάλεια. Η ΕΟΚΕ συνιστά τη χάραξη μέτρων ενημέρωσης και εκπαίδευσης των καταναλωτών, ιδίως όσον αφορά το ηλεκτρονικό εμπόριο.

1.5.

Η ΕΟΚΕ προτρέπει τις αρχές να ενισχύσουν τον έλεγχο, την ανάλυση και την εποπτεία των προϊόντων, ώστε να προστατεύουν τους καταναλωτές και τους φορείς της αγοράς, αποσύροντας τα μη συμμορφούμενα προϊόντα. Οι έλεγχοι αυτοί πρέπει να εμποδίζουν και τον αθέμιτο ανταγωνισμό μεταξύ φορέων της αγοράς (χρήση μη επιτρεπόμενων ισχυρισμών, μη συμμορφούμενα προϊόντα προερχόμενα κυρίως από τρίτες χώρες).

1.6.

Η ΕΟΚΕ λοιπόν καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να εναρμονίσουν το ρυθμιστικό πλαίσιο σχετικά με τα συμπληρώματα διατροφής, καθώς και την εφαρμογή του, για πιο χρηστή οικονομία και μεγαλύτερη υγειονομική ασφάλεια των προϊόντων.

2.   Εισαγωγή

2.1.

Η παρούσα γνωμοδότηση καταρτίζεται κατόπιν αιτήματος της πορτογαλικής Προεδρίας του Συμβουλίου, με στόχο την εξεύρεση λύσεων και ορθών πρακτικών για την επίτευξη εναρμόνισης της εισόδου συμπληρωμάτων διατροφής στην αγορά, σε επίπεδο ΕΕ. Η γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ θα συμβάλει στις εργασίες της Προεδρίας επί του θέματος, ειδικότερα δε στο πλαίσιο διάσκεψης που θα διοργανωθεί κατά το πρώτο εξάμηνο, καθώς και ομάδων εργασίας εντός του Συμβουλίου. Η ΕΟΚΕ ανταποκρίθηκε με ικανοποίηση στο αίτημα, το οποίο αφορά ένα στοιχείο του κλάδου των τροφίμων που δεν έχει μελετηθεί ιδιαίτερα.

2.2.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι το θέμα συνάδει με την προσέγγιση «Μία υγεία» του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και με την ευρωπαϊκή στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», που συνιστούν την υγιή και βιώσιμη διατροφή και την καλύτερη πληροφόρηση των καταναλωτών, με παράλληλη κατοχύρωση του δίκαιου εμπορίου μεταξύ φορέων της αγοράς (2). Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η υγιεινή και βιώσιμη διατροφή αποτελεί βασικό «πυλώνα» μιας ολοκληρωμένης πολιτικής της ΕΕ για τα τρόφιμα, καθότι η διατροφή μας πρέπει, επειγόντως, να προσανατολιστεί προς τη βελτίωση —και όχι την υποβάθμιση— τόσο της υγείας των οικοσυστημάτων όσο και της δημόσιας υγείας (3).

2.3.

Η ΕΟΚΕ ανέκαθεν υποστήριζε μια πολιτική της ΕΕ για την προστασία της υγείας μέσω της αλυσίδας τροφίμων, με στόχο την ενίσχυση της ασφάλειας και της υγιεινής των τροφίμων και τη σαφή, διαφανή και ασφαλή ενημέρωση για τα προϊόντα (4). Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει επίσης ότι η ασφάλεια των τροφίμων πρέπει να συνεχίσει να βασίζεται σε ένα ισχυρό σύστημα και σε μια Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) που θα λειτουργεί με διαφανείς διαδικασίες για την αξιολόγηση της ασφάλειας των νέων προϊόντων που εισέρχονται στην αλυσίδα τροφίμων, την πλήρη ιχνηλασιμότητα και την αποτελεσματική ενημέρωση σχετικά με τους κινδύνους (5).

3.   Πορεία προς την εναρμόνιση στον τομέα των συμπληρωμάτων διατροφής

3.1.   Ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που χρειάζεται βελτίωση

3.1.1.

Τα συμπληρώματα διατροφής υπόκεινται σε ειδική ρύθμιση βάσει της οδηγίας 2002/46/ΕΚ, η οποία σχεδόν δεν έχει τροποποιηθεί από την έκδοσή της.

3.1.2.

Ο ορισμός των συμπληρωμάτων διατροφής δεν έχει εξελιχθεί, παρά την καινοτομία που χαρακτηρίζει τον κλάδο και παρά τους νέους τρόπους κατανάλωσης. Ο ορισμός αυτός δεν είναι επαρκώς σαφής και επιδέχεται ποικίλες ερμηνείες. Ας αναφερθεί η έννοια των «προμετρημένων μικρών μοναδιαίων ποσοτήτων», η οποία παρουσιάζει διαφορές μεταξύ χωρών (δεν ορίζεται ποσότητα). Οι ερμηνείες αυτές ενδέχεται να οδηγήσουν σε αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά το καθεστώς των συμπληρωμάτων διατροφής και τα αποτελέσματα των ελέγχων. Ο ορισμός αυτός πρέπει να διευρυνθεί και να διασαφηνιστεί.

3.1.3.

Η ΕΟΚΕ προτείνει την επικαιροποίηση της νομοθεσίας, με στόχο την καλύτερη εναρμόνιση της αγοράς συμπληρωμάτων διατροφής και τον συνυπολογισμό των καινοτομιών.

3.2.   Πώς θα γίνει αποτελεσματικότερη η κοινοποίηση

3.2.1.

Η κοινοποίηση είναι μια δυνατότητα που προβλέπεται από την οδηγία. Πρόκειται για διοικητική καταχώρηση των προϊόντων προτού διατεθούν στην αγορά. Δεν συνιστά άδεια κυκλοφορίας στην αγορά ούτε απόδειξη συμμόρφωσης ή ασφάλειας. Το κάθε κράτος μέλος (24/27) μπορεί να ορίσει το περιεχόμενο της εν λόγω κοινοποίησης, καθώς και τη διαδικασία επεξεργασίας των σχετικών δεδομένων (που μπορεί να κυμαίνονται από την απλή κατάθεση έως την άκρως εμπεριστατωμένη μελέτη).

3.2.2.

Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στην κοινοποίηση παρέχουν στις αρμόδιες αρχές καλύτερη γνώση της αγοράς τους, η δε επεξεργασία των δεδομένων αποτρέπει τη διάθεση προϊόντων μη συμμορφούμενων (με την ευρωπαϊκή και τις εθνικές νομοθεσίες) και διευκολύνει τους ελέγχους.

3.2.3.

Η ΕΟΚΕ προτείνει μεγαλύτερη εναρμόνιση των εθνικών συστημάτων και συνιστά να ορίζονται στη νομοθεσία οι ελάχιστες υποχρεωτικές πληροφορίες (ποιοτική και ποσοτική σύνθεση, επισήμανση κ.λπ.) που πρέπει να παρέχονται, κατά προτίμηση σε ψηφιακή μορφή, ώστε να ελαχιστοποιείται ο διοικητικός φόρτος για τον αρμόδιο φορέα, ενώ παράλληλα θα εξασφαλίζονται οι υψηλότερες δυνατές προδιαγραφές. Εάν αυτό είναι εφικτό, η ΕΟΚΕ προτείνει να δημιουργηθεί πολύγλωσση ευρωπαϊκή δικτυακή πύλη, το περιεχόμενο της οποίας θα επαφίεται στην κρίση των κρατών μελών. Δεδομένου ότι η σύνθεση δεν είναι εναρμονισμένη (βλέπε παρακάτω), το ζήτημα αυτό μπορεί να διευθετηθεί μόνο σε εθνικό επίπεδο.

3.2.4.

Για την προστασία των καταναλωτών, η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι η κοινοποίηση θα πρέπει να καταστεί υποχρεωτική. Η πρακτική αυτή επιτρέπει τη διάθεση στην αγορά πιο ασφαλών προϊόντων, ενώ διευκολύνει τον έλεγχο και την εποπτεία της αγοράς. Ο κατάλογος των κοινοποιηθέντων προϊόντων και τα σχετικά συμπεράσματα θα πρέπει να τίθενται στη διάθεση των καταναλωτών. Οι καταναλωτές δεν θα πρέπει να διστάζουν να ενημερώνονται και να υποβάλλουν καταγγελία ενώπιον των ελεγκτικών αρχών σε περιπτώσεις που διαπιστώνουν παραβάσεις.

3.3.   Ο ορισμός ανώτατων τιμών για τα θρεπτικά συστατικά, προτεραιότητα της νομοθεσίας

3.3.1.

Οι βιταμίνες και τα ανόργανα στοιχεία είναι τα πιο γνωστά συστατικά των συμπληρωμάτων διατροφής. Οι θρεπτικές ουσίες και οι χημικές τους μορφές ρυθμίζονται και απαριθμούνται αρχικά στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1170/2009 (6), κατόπιν αξιολογήσεων ασφάλειας που διενήργησε η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA). Σήμερα, η μέγιστη δοσολογία ορίζεται σε εθνικό επίπεδο, είτε βάσει της χρήσιμης δοσολογίας είτε βάσει της τοξικότητας (7). Ορισμένες χώρες δεν έχουν ορίσει νόμιμα όρια. Η EFSA, σε διάφορες γνωμοδοτήσεις της, έχει ορίσει τα όρια τοξικότητας. Οι τιμές αυτές αφορούν την έκθεση στο σύνολο της διατροφής (8) και δεν μπορούν να αναχθούν στο επίπεδο αποκλειστικά των συμπληρωμάτων διατροφής.

3.3.2.

Η ΕΟΚΕ συνιστά στην Επιτροπή να αναθέσει το ταχύτερο δυνατόν στην EFSA να ορίσει τα μέγιστα όρια σε θρεπτικά συστατικά, καθώς και τα κριτήρια καθαρότητας για τα συμπληρώματα διατροφής. Λόγω της έκτασης του εδάφους της ΕΕ και των διαφορετικών διατροφικών συνηθειών (κατανάλωση λαχανικών, ψαριών ή κρέατος, σύσταση του νερού του δικτύου κ.λπ.), ενδέχεται να μην είναι δυνατός ο καθορισμός μίας ενιαίας ανώτατης τιμής, αλλά να πρέπει να οριστούν όρια ανά περιφέρειες ή ομάδες χωρών. Είναι προτιμότερο, επίσης, να καθοριστούν όρια για τις ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού: παιδιά, έγκυοι γυναίκες κ.λπ.

3.3.3.

Η εναρμόνιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα ήταν επωφελής για όλους τους ενδιαφερομένους, καθώς θα οδηγούσε σε αύξηση της ασφάλειας για τους καταναλωτές και μείωση του κινδύνου υπερδοσολογίας, ενώ η ελεύθερη κυκλοφορία των προϊόντων θα απέβαινε εις όφελος τόσο των φορέων της αγοράς —που θα μπορούσαν να διαθέσουν τα προϊόντα τους σε περισσότερες αγορές— όσο και των καταναλωτών — που θα είχαν πρόσβαση σε μεγαλύτερη επιλογή.

3.3.4.

Παρότι οι θρεπτικές ουσίες έχουν προτεραιότητα, υπάρχουν και άλλα συστατικά που χρησιμοποιούνται στα προϊόντα και θα έπρεπε επίσης να εναρμονιστούν, πράγμα που θα διευκόλυνε την κυκλοφορία τους και θα επέτρεπε να αποδειχτεί ότι δεν είναι επιβλαβή, μετά από επιστημονική αξιολόγηση. Ειδικότερα, ορισμένες χώρες προσπάθησαν να προσεγγίσουν αμοιβαία τις νομοθεσίες τους σε θέματα προϊόντων φυτικής προέλευσης, βάσει κοινών καταλόγων: το Βέλγιο, η Γαλλία και η Ιταλία, πρόσφατα δε η Γερμανία, η Ελβετία και η Αυστρία. Ιδιαίτερη προσοχή αξίζουν επίσης τα προερχόμενα από βιοτεχνολογία συστατικά, όπως οι μικροοργανισμοί (προβιοτικά, ζυμομύκητες).

3.3.5.

Η ΕΟΚΕ συνιστά επίσης στην Επιτροπή να μεριμνήσει για την κατάρτιση αρνητικών και θετικών καταλόγων σχετικά με τις λοιπές ουσίες, τόσο από άποψη ταυτότητας και ποσότητας όσο και προϋποθέσεων χρήσης, όπως πράττει βάσει του κανονισμού (ΕΕ) 2015/2283 (9) σχετικά με τα νέα τρόφιμα.

3.4.   Οι ισχυρισμοί, κριτήριο επιλογής για τους καταναλωτές

3.4.1.

Η πληροφόρηση των καταναλωτών επιτυγχάνεται γενικά με την επισήμανση των προϊόντων: κατάλογος συστατικών, αλλεργιογόνα κ.λπ. και διέπεται από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 (10) (11). Ωστόσο, η επισήμανση αφορούσε το 58 % των παραβάσεων που αποκαλύφτηκαν κατά τους ελέγχους του 2018 (12). Η ΕΟΚΕ χαιρετίζει τις προσπάθειες που καταβάλλει η Ένωση στο πλαίσιο των εργασιών του Συμβουλίου σχετικά με την επισήμανση των τροφίμων, διαπιστώνει όμως την εμμονή ορισμένων προβλημάτων.

3.4.2.

Οι ιδιότητες του προϊόντος περιγράφονται στους ισχυρισμούς που αναγράφονται στην επισήμανση, αλλά και στις διαφημίσεις στα περιοδικά, στην τηλεόραση, στο διαδίκτυο κ.λπ. Η διαφήμιση μπορεί να παρακινεί σε αγορά ορισμένων προϊόντων. Στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 (13) θεσπίζονταν θετικοί κατάλογοι ισχυρισμών διατροφής και υγείας. Όσον αφορά τους ισχυρισμούς για τις βιταμίνες και τα ανόργανα στοιχεία, η EFSA έχει ήδη διενεργήσει και δημοσιεύσει αξιολογήσεις, αλλά οι ισχυρισμοί για τα φυτά και άλλες ουσίες δεν έχουν ακόμη μελετηθεί. Οι ισχυρισμοί υπόκεινται λοιπόν σε εθνικούς κανόνες, εφόσον υφίστανται, και επομένως κυκλοφορούν στην αγορά διαφόρων ειδών ανεπιβεβαίωτοι ισχυρισμοί, δημιουργώντας στρέβλωση της αγοράς.

3.4.3.

Συνεπώς, η ΕΟΚΕ ζητά να εξεύρει η Επιτροπή την καλύτερη μέθοδο εργασίας ώστε η EFSA να μπορέσει να εξακολουθήσει να αξιολογεί τους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας για τις ουσίες που τελούν εν αναμονή —κατά προτεραιότητα τους ισχυρισμούς για τα φυτά— και να καθορίσει τις προϋποθέσεις ασφάλειας των συστατικών.

3.5.   Τα οριακά προϊόντα, προϊόντα που δεν είναι άμοιρα κινδύνων

3.5.1.

Συμβαίνει επίσης, ενίοτε, η παρουσίαση και η διαφήμιση σχετικά με τα συμπληρώματα διατροφής να δημιουργούν σύγχυση ως προς το καθεστώς των προϊόντων. Ορισμένοι παράγοντες της αγοράς δεν διστάζουν να αποδίδουν στα προϊόντα θεραπευτικές ή προφυλακτικές ιδιότητες, να τα παρουσιάζουν ως υποκατάστατα φαρμάκων και να τα αποκαλούν «nutraceuticals» [όρος που προκύπτει από τον συμφυρμό των λέξεων «nutrient» (θρεπτική ουσία) και «pharmaceutical» (φαρμακευτικός)]. Μια ειδική εκστρατεία ελέγχων αποκάλυψε τη χρήση των εν λόγω παραπλανητικών ισχυρισμών για την πρόληψη ή τον έλεγχο της νόσου COVID-19 (14). Οι καταναλωτές ενδέχεται να επηρεαστούν από αυτές τις ψευδείς υποσχέσεις.

3.5.2.

Τα εν λόγω προϊόντα με ασαφές (15) καθεστώς καλούνται «οριακά προϊόντα». Η γκρίζα ζώνη οφείλεται στον χώρο πώλησής τους, στη μορφή των προϊόντων και στο γεγονός ότι ορισμένα συστατικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε τρόφιμα και σε φάρμακα, παρότι σε διαφορετική δοσολογία.

3.5.3.

Η ΕΟΚΕ συμβουλεύει την Επιτροπή να συγκροτήσει ομάδα εργασίας για τα οριακά προϊόντα, για παράδειγμα στους κόλπους της ομάδας εμπειρογνωμόνων της μόνιμης επιτροπής φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών, όπως υπάρχουν ομάδες για τα φάρμακα, τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, τα καλλυντικά ή τα βιοκτόνα, οι οποίες δημοσιεύουν έγγραφα που επικουρούν τις αρμόδιες αρχές και τους φορείς της αγοράς στο έργο της διασαφήνισης του καθεστώτος των προϊόντων. Η δημιουργία ευρωπαϊκής ομάδας εργασίας δεν εμποδίζει τη σύσταση μεικτών επιτροπών σε εθνικό επίπεδο που θα ορίζουν το καθεστώς των προϊόντων.

3.5.4.

Η ΕΟΚΕ συνιστά ένθερμα στις αρχές να διενεργούν ελέγχους ειδικά για τα προϊόντα αυτά, προκειμένου να τα αποσύρουν από την αγορά. Η παρουσία των προϊόντων αυτών συνιστά αθέμιτο ανταγωνισμό έναντι των φαρμακευτικών εταιρειών, οι οποίες οφείλουν να ζητούν τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας για τα φάρμακα. Εξάλλου, η δημοσιοποίηση των ελέγχων αυτών θα επέτρεπε στους καταναλωτές να γνωρίζουν τους κινδύνους που ενέχουν τα εν λόγω προϊόντα.

3.6.   Η εμφάνιση του ηλεκτρονικού εμπορίου, πηγή επιλογών, αλλά και ανισοτήτων

3.6.1.

Η εξ αποστάσεως πώληση τροφίμων αυξήθηκε με την πανδημία COVID-19. Τα συμπληρώματα διατροφής είναι προϊόντα που συνήθως δεν έχουν σύντομη ημερομηνία λήξης, η δε μεταφορά τους είναι απλή.

3.6.2.

Δυστυχώς, ορισμένα από τα προϊόντα αυτά, ιδίως μη ευρωπαϊκής προέλευσης, είναι μη συμμορφούμενα, ιδίως όσον αφορά τη σύνθεση και τους ισχυρισμούς, γεγονός που οδηγεί σε αθέμιτο ανταγωνισμό έναντι των φορέων της ευρωπαϊκής αγοράς, που τηρούν τους κανόνες. Επιπλέον, τα κράτη μέλη έχουν ανιχνεύσει σε ορισμένα προϊόντα την παρουσία απαγορευμένων και επικίνδυνων ουσιών (αμφεταμίνες σε συμπληρώματα διατροφής για αθλητές, φάρμακα κ.λπ.), που θέτουν σε κίνδυνο τους καταναλωτές.

3.6.3.

Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν την εποπτεία και τον έλεγχο των πλατφορμών και ιστοτόπων ηλεκτρονικού εμπορίου, καθώς και να λαμβάνουν δείγματα και να διενεργούν αναλύσεις, και να δηλώνουν τα παραβατικά προϊόντα στο σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (Rapid Alert System for Food and Feed — RASFF).

3.6.4.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί επίσης ότι πρέπει να ενισχυθεί η ενημέρωση και η εκπαίδευση των καταναλωτών και των επαγγελματιών του κλάδου της υγείας για λόγους μεγαλύτερης ασφάλειας των αγορών στο διαδίκτυο. Ενώ τα τρόφιμα πρέπει να είναι ασφαλή προς πώληση, οι καταναλωτές θα πρέπει να γνωρίζουν ότι ορισμένα προϊόντα που προσφέρονται στο διαδίκτυο μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία τους.

3.7.   Η επαγρύπνηση για τα προϊόντα διατροφής ως μέσο προειδοποίησης

3.7.1.

Ορισμένα συστατικά ενδέχεται να προκαλούν ανεπιθύμητες ενέργειες, ακόμη κι εάν τα προϊόντα δεν παραβιάζουν τη νομοθεσία. Η ασφάλεια δεν αξιολογείται για κάθε προϊόν ή συστατικό, ούτε και η ενδεχόμενη αλληλεπίδραση με άλλα προϊόντα, όπως τα φάρμακα.

3.7.2.

Πολύ λίγα κράτη μέλη έχουν θεσπίσει διαρθρωμένο σύστημα συλλογής των ανεπιθύμητων ενεργειών (διατροφική επαγρύπνηση) και το τηρούν ενήμερο. Οι χώρες που διαθέτουν τέτοιο σύστημα είναι η Ιταλία, η Γαλλία, η Δανία, η Πορτογαλία, η Τσεχική Δημοκρατία, η Σλοβενία και η Κροατία.

3.7.3.

Η ΕΟΚΕ συνιστά την οργάνωση διατροφικής επαγρύπνησης σε εθνικό επίπεδο, με στόχο την αύξηση της ασφάλειας των προϊόντων και την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της δημόσιας υγείας, μέσω της πρώιμης ανίχνευσης ενδείξεων, για την πρόληψη των προβλημάτων υγείας. Το σύστημα αυτό θα πρέπει να επιτρέπει τη συλλογή των ανεπιθύμητων ενεργειών, ανεξάρτητα από τον βαθμό σοβαρότητάς τους, προκειμένου να τεκμηριώνεται η αξιολόγηση της ασφάλειας των προϊόντων, να λαμβάνονται μέτρα έκτακτης ανάγκης ή, εάν χρειάζεται, να προσαρμόζεται η νομοθεσία, αλλά και να δίνεται η δυνατότητα στους φορείς της αγοράς να αναπτύξουν ασφαλέστερα προϊόντα, συμπεριλαμβάνοντας τις πληροφορίες στους ελέγχους ποιότητας που διενεργούν. Σε επίπεδο παραγωγής, τα συμπληρώματα διατροφής τηρούν τους ίδιους κανόνες ασφάλειας με τα λοιπά προϊόντα του αγροδιατροφικού τομέα (HACCP (16) κ.λπ.) και δεν έχει αναφερθεί κανένας ειδικός κίνδυνος για τους εργαζομένους του κλάδου.

3.7.4.

Εξάλλου, η ΕΟΚΕ προτείνει να συγκροτηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο ομάδα εργασίας για τα κράτη μέλη, υπό την εποπτεία της EFSA, που θα διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ χωρών, την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών για ομοιογενή αξιολόγηση, την ανταλλαγή επιστημονικών γνώσεων και την εισαγωγή τους στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, εφόσον κρίνεται αναγκαίο.

---

(1)  ΕΕ L 183 της 12.7.2002, σ. 51.

(2)  ΕΕ C 429 της 11.12.2020, σ. 268.

(3)  ΕΕ C 190 της 5.6.2019, σ. 9.

(4)  ΕΕ C 440 της 6.12.2018, σ. 158.

(5)  ΕΕ C 268 της 14.8.2015, σ. 1.

(6)  ΕΕ L 314 της 1.12.2009, σ. 36.

(7)  Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπόθεση C-672/15.

(8)  Σύμφωνα με το άρθρο 6 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1925/2006 σχετικά με την προσθήκη βιταμινών και ανόργανων συστατικών και ορισμένων άλλων ουσιών στα τρόφιμα, η Επιτροπή θα έπρεπε να είχε ορίσει τις ανώτατες ποσότητες θρεπτικών ουσιών για τα τρόφιμα (πλην των συμπληρωμάτων διατροφής), το αργότερο έως τις 19 Ιανουαρίου 2009.

(9)  ΕΕ L 327 της 11.12.2015, σ. 1.

(10)  ΕΕ L 304 της 22.11.2011, σ. 18.

(11)  Το Συμβούλιο μελετά επί του παρόντος χάρτη πορείας που αφορά την αναθεώρηση των κανόνων περί ενημέρωσης των καταναλωτών σχετικά με την προέλευση των συστατικών και με τις ημερομηνίες λήξης, έναν χάρτη πορείας που έχει (περιορισμένο) αντίκτυπο και στα συμπληρώματα διατροφής.

(12)  The EU Food Fraud Network and the System for Administrative Assistance — Food Fraud — Annual Report 2018 (Δίκτυο της ΕΕ για την καταπολέμηση της απάτης στον τομέα των τροφίμων και σύστημα διοικητικής συνδρομής και συνεργασίας — Απάτη στον τομέα των τροφίμων — Ετήσια έκθεση 2018).

(13)  ΕΕ L 404 της 30.12.2006, σ. 9.

(14)  Τα αποτελέσματα των εν λόγω ελέγχων είναι διαθέσιμα εδώ.

(15)  Σύμφωνα με απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το καθεστώς των προϊόντων υπάγεται στην αρμοδιότητα των εθνικών αρχών, και ένα συμπλήρωμα διατροφής μπορεί να έχει διαφορετικό καθεστώς ανάλογα με τις χώρες: Συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-211/03, C-299/03, C-316/03, C-317/03 και C-318/03.

(16)  Η συντομογραφία HAACP αναφέρεται στο «Hazard Analysis and Critical Control Points» και αφορά την ανάλυση κινδύνου και τα κρίσιμα σημεία ελέγχου.