ΚΑΝΟΝΙΣΜΌΣ (ΕΕ) 2016/399 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΫ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΊΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ

της 9ης Μαρτίου 2016

περί κώδικα της Ένωσης σχετικά με το καθεστώς διέλευσης προσώπων από τα σύνορα (κώδικας συνόρων του Σένγκεν)

(κωδικοποιημένο κείμενο)

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 77 παράγραφος 2 στοιχεία β) και ε),

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία (1),

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

ΤΙΤΛΟΣ I

ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 1

Αντικείμενο και αρχές

Ο παρών κανονισμός προβλέπει ότι δεν διενεργείται συνοριακός έλεγχος προσώπων κατά τη διέλευση των εσωτερικών συνόρων μεταξύ των κρατών μελών της Ένωσης.

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει τους κανόνες συνοριακού ελέγχου προσώπων κατά τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων των κρατών μελών της Ένωσης.

Άρθρο 2

Ορισμοί

Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού, νοούνται ως:

1)   «εσωτερικά σύνορα»:

2)   «εξωτερικά σύνορα»: τα χερσαία, ποτάμια, λιμναία και θαλάσσια σύνορα, καθώς και οι αερολιμένες και ποτάμιοι, θαλάσσιοι και λιμναίοι λιμένες των κρατών μελών, εφόσον δεν αποτελούν εσωτερικά σύνορα·

3)   «εσωτερική πτήση»: κάθε πτήση που πραγματοποιείται αποκλειστικά από ή προς τις επικράτειες των κρατών μελών χωρίς στάση στην επικράτεια τρίτης χώρας·

4)   «τακτικό εσωτερικό δρομολόγιο οχηματαγωγών»: κάθε δρομολόγιο με οχηματαγωγά μεταξύ δύο ή περισσότερων συγκεκριμένων λιμένων που ευρίσκονται στην επικράτεια των κρατών μελών, χωρίς στάση σε λιμένες που ευρίσκονται εκτός της επικράτειας των κρατών μελών, που περιλαμβάνει τη μεταφορά προσώπων και οχημάτων σύμφωνα με δημοσιευμένο ωράριο·

5)   «δικαιούχοι του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης»:

6)   «υπήκοος τρίτης χώρας»: οποιοσδήποτε δεν είναι υπήκοος της Ένωσης κατά την έννοια του άρθρου 20 παράγραφος 1 ΣΛΕΕ και δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του σημείου 5 του παρόντος άρθρου·

7)   «πρόσωπο που έχει καταχωριστεί ως ανεπιθύμητο»:: κάθε υπήκοος τρίτης χώρας που έχει καταχωριστεί στο σύστημα πληροφοριών Σένγκεν βάσει των άρθρων 24 και 26 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1987/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (22) και για τους σκοπούς των εν λόγω άρθρων·

8)   «συνοριακό σημείο διέλευσης»: κάθε σημείο διέλευσης επιτρεπόμενο από τις αρμόδιες αρχές για τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων·

9)   «κοινό συνοριακό σημείο διέλευσης»: κάθε συνοριακό σημείο διέλευσης ευρισκόμενο είτε στην επικράτεια κράτους μέλους είτε στην επικράτεια τρίτης χώρας, στο οποίο οι συνοριοφύλακες του κράτους μέλους και οι συνοριοφύλακες της τρίτης χώρας διενεργούν ελέγχους εξόδου και εισόδου διαδοχικά σύμφωνα με το εθνικό τους δίκαιο και με βάση διμερή συμφωνία·

10)   «έλεγχος των συνόρων»: οι δραστηριότητες που αναλαμβάνονται στα σύνορα, σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό και για τους σκοπούς του, αποκλειστικώς συνεπεία πρόθεσης διέλευσης ή συνεπεία διέλευσης των συνόρων, ασχέτως άλλου λόγου· οι εν λόγω δραστηριότητες συνίστανται στους συνοριακούς ελέγχους και στην επιτήρηση των συνόρων·

11)   «συνοριακοί έλεγχοι»: οι έλεγχοι στα συνοριακά σημεία διέλευσης, προκειμένου να εξακριβωθεί ότι τα πρόσωπα, τα μέσα μεταφοράς τους και τα αντικείμενα που έχουν στην κατοχή τους δικαιούνται να εισέλθουν στην επικράτεια των κρατών μελών ή να την εγκαταλείψουν·

12)   «επιτήρηση των συνόρων»: η επιτήρηση των συνόρων εκτός των συνοριακών σημείων διέλευσης και η επιτήρηση των συνοριακών σημείων διέλευσης εκτός των καθορισμένων ωραρίων λειτουργίας, ώστε να μη γίνεται παράκαμψη των συνοριακών ελέγχων·

13)   «έλεγχος δεύτερης γραμμής»: ο περαιτέρω έλεγχος που μπορεί να διενεργηθεί σε ειδική τοποθεσία μακριά από την τοποθεσία στην οποία διεξάγεται ο γενικός έλεγχος (πρώτη γραμμή)·

14)   «συνοριοφύλακας»: δημόσιος υπάλληλος ο οποίος, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, υπηρετεί είτε σε συνοριακό σημείο διέλευσης είτε κατά μήκος των συνόρων ή σε άμεση εγγύτητα προς αυτά και ο οποίος εκτελεί καθήκοντα ελέγχου των συνόρων, σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό και το εθνικό δίκαιο·

15)   «μεταφορέας»: φυσικό ή νομικό πρόσωπο που εκτελεί κατ’ επάγγελμα τη μεταφορά προσώπων·

16)   «τίτλος διαμονής»:

17)   «κρουαζιερόπλοιο»: πλοίο με συγκεκριμένο δρομολόγιο σύμφωνα με προκαθορισμένο πρόγραμμα, το οποίο περιλαμβάνει πρόγραμμα τουριστικών δραστηριοτήτων στους διάφορους λιμένες και το οποίο, κατά κανόνα, ούτε επιβιβάζει ούτε αποβιβάζει επιβάτες κατά τη διάρκεια του ταξιδίου·

18)   «ναυσιπλοΐα αναψυχής»: η χρησιμοποίηση πλοίων για την άσκηση αθλητικής ή τουριστικής ναυσιπλοΐας·

19)   «παράκτια αλιεία»: οι αλιευτικές δραστηριότητες με πλοία τα οποία επιστρέφουν καθημερινά ή εντός 36 ωρών σε λιμένα ευρισκόμενο στην επικράτεια κράτους μέλους χωρίς να σταματούν σε λιμένα ευρισκόμενο σε τρίτη χώρα·

20)   «υπεράκτιος εργαζόμενος»: πρόσωπο που εργάζεται σε υπεράκτια εγκατάσταση που βρίσκεται στα χωρικά ύδατα ή σε περιοχή της αποκλειστικής θαλάσσιας οικονομικής εκμετάλλευσης των κρατών μελών, όπως ορίζει το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, και ο οποίος επιστρέφει τακτικά διά θαλάσσης ή δι’ αέρος στην επικράτεια των κρατών μελών·

21)   «απειλή κατά της δημόσιας υγείας»: : οιαδήποτε νόσος δυνάμενη να προσλάβει χαρακτήρα επιδημίας όπως ορίζεται στον διεθνή υγειονομικό κανονισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και άλλες λοιμώδεις νόσοι ή μεταδοτικές παρασιτικές ασθένειες εφόσον διέπονται από διατάξεις περί προστασίας οι οποίες ισχύουν για τους υπηκόους των κρατών μελών.

Άρθρο 3

Πεδίο εφαρμογής

Ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται στα πρόσωπα που διέρχονται τα εσωτερικά ή εξωτερικά σύνορα κράτους μέλους, υπό την επιφύλαξη:

Άρθρο 4

Θεμελιώδη δικαιώματα

Κατά την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, τα κράτη μέλη συμμορφώνονται πλήρως προς τη συναφή ενωσιακή νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένου του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («Χάρτης»), το σχετικό διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της σύμβασης περί της νομικής καταστάσεως των προσφύγων η οποία υπεγράφη στη Γενεύη στις 28 Ιουλίου 1951 («Σύμβαση της Γενεύης»), τις υποχρεώσεις που σχετίζονται με την πρόσβαση σε διεθνή προστασία, ιδίως με την αρχή της μη επαναπροώθησης, και τα θεμελιώδη δικαιώματα. Σύμφωνα με τις γενικές αρχές του ενωσιακού δικαίου, οι αποφάσεις δυνάμει του παρόντος κανονισμού πρέπει να εκδίδονται σε ατομική βάση.

ΤΙΤΛΟΣ II

ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΣΥΝΟΡΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι

Διέλευση των εξωτερικών συνόρων και προϋποθέσεις εισόδου

Άρθρο 5

Διέλευση των εξωτερικών συνόρων

1.   Η διέλευση των εξωτερικών συνόρων επιτρέπεται μόνο στα συνοριακά σημεία διέλευσης και κατά τη διάρκεια καθορισμένων ωρών λειτουργίας. Οι ώρες λειτουργίας εμφαίνονται επακριβώς στα σημεία διέλευσης που δεν λειτουργούν επί εικοσιτετραώρου βάσεως.

Τα κράτη μέλη κοινοποιούν τον κατάλογο των συνοριακών τους σημείων διέλευσης στην Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 39.

2.   Κατά παρέκκλιση της παραγράφου 1, μπορούν να επιτραπούν εξαιρέσεις από την υποχρέωση διέλευσης των εξωτερικών συνόρων μόνο στα συνοριακά σημεία διέλευσης και κατά τη διάρκεια των καθορισμένων ωρών λειτουργίας:

3.   Υπό την επιφύλαξη των εξαιρέσεων κατά την παράγραφο 2 και των υποχρεώσεων που υπέχουν όσον αφορά τη διεθνή προστασία, τα κράτη μέλη θεσπίζουν κυρώσεις, σύμφωνα με το εθνικό τους δίκαιο, σε περίπτωση παράνομης διέλευσης των εξωτερικών συνόρων εκτός των συνοριακών σημείων διέλευσης και των καθορισμένων ωρών λειτουργίας. Οι εν λόγω κυρώσεις είναι αποτελεσματικές, ανάλογες και αποτρεπτικές.

Άρθρο 6

Προϋποθέσεις εισόδου για τους υπηκόους τρίτων χωρών

1.   Για σκοπούμενη παραμονή στην επικράτεια των κρατών μελών που δεν υπερβαίνει σε διάρκεια τις 90 ημέρες εντός οιασδήποτε περιόδου 180 ημερών, που περιλαμβάνει τον συνυπολογισμό της τελευταίας περιόδου 180 ημερών πριν από κάθε ημέρα παραμονής, οι προϋποθέσεις εισόδου για τους υπηκόους τρίτων χωρών είναι οι εξής:

2.   Για τον σκοπό της εφαρμογής της παραγράφου 1, ως ημερομηνία εισόδου λογίζεται η πρώτη ημέρα παραμονής στην επικράτεια των κρατών μελών και ως ημερομηνία εξόδου λογίζεται η τελευταία ημέρα παραμονής στην επικράτεια των κρατών μελών. Περίοδοι παραμονής που επιτρέπονται βάσει άδειας διαμονής ή θεώρησης παραμονής μακράς διαρκείας δεν λαμβάνονται υπόψη κατά τον υπολογισμό της διάρκειας παραμονής στην επικράτεια των κρατών μελών.

3.   Στο παράρτημα Ι περιέχεται ενδεικτικός κατάλογος των δικαιολογητικών που μπορεί να ζητήσει ο συνοριοφύλακας από τον υπήκοο τρίτης χώρας για να ελέγξει την τήρηση των όρων της παραγράφου 1 στοιχείο γ).

4.   Τα μέσα διαβίωσης αξιολογούνται ανάλογα με τη διάρκεια και τον σκοπό της παραμονής και σε σχέση με τις μέσες τιμές στέγασης και διατροφής στο ή στα οικεία κράτη μέλη, οι οποίες υπολογίζονται με βάση τιμές οικονομικών ξενοδοχείων πολλαπλασιαζόμενες επί τον αριθμό των ημερών παραμονής.

Τα ποσά αναφοράς που ορίζουν τα κράτη μέλη κοινοποιούνται στην Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 39.

Η αξιολόγηση της ύπαρξης επαρκών μέσων διαβίωσης μπορεί να βασισθεί στα μετρητά, τις ταξιδιωτικές επιταγές και τις πιστωτικές κάρτες που έχει ο υπήκοος τρίτης χώρας. Οι δηλώσεις χορηγιών, όταν οι δηλώσεις αυτές προβλέπονται από το εθνικό δίκαιο και οι εγγυητικές επιστολές από φιλοξενούντα, όπως ορίζει το εθνικό δίκαιο, εφόσον ο υπήκοος τρίτης χώρας φιλοξενείται, δύνανται επίσης να συνιστούν αποδείξεις επαρκών μέσων διαβίωσης.

5.   Κατά παρέκκλιση της παραγράφου 1:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ

Έλεγχος των εξωτερικών συνόρων και άρνηση εισόδου

Άρθρο 7

Διενέργεια ελέγχων στα σύνορα

1.   Οι συνοριοφύλακες εκτελούν τα καθήκοντά τους σεβόμενοι πλήρως την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ιδίως σε περιπτώσεις όπου εμπλέκονται ευάλωτα πρόσωπα.

Τα μέτρα που λαμβάνουν προς εκτέλεση των καθηκόντων τους είναι ανάλογα προς τους επιδιωκόμενους σκοπούς.

2.   Κατά τους συνοριακούς ελέγχους, οι συνοριοφύλακες μεριμνούν ώστε να μην παρατηρούνται διακρίσεις εις βάρος προσώπων λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού.

Άρθρο 8

Συνοριακοί έλεγχοι προσώπων

1.   Η διασυνοριακή κυκλοφορία στα εξωτερικά σύνορα υπόκειται σε ελέγχους εκ μέρους των συνοριοφυλάκων, οι οποίοι διεξάγονται σύμφωνα με το παρόν κεφάλαιο.

Οι έλεγχοι αυτοί μπορούν επίσης να αφορούν τα μέσα μεταφοράς και τα αντικείμενα που ευρίσκονται στην κατοχή των προσώπων που διέρχονται τα σύνορα. Σε περίπτωση ερευνών εφαρμόζεται το εθνικό δίκαιο κάθε κράτους μέλους.

2.   Όλα τα πρόσωπα που διέρχονται τα εξωτερικά σύνορα υπόκεινται σε στοιχειώδη έλεγχο προκειμένου να εξακριβωθεί η ταυτότητά τους με προσκόμιση ή επίδειξη των ταξιδιωτικών τους εγγράφων. Ο στοιχειώδης έλεγχος συνίσταται σε απλή και ταχεία εξακρίβωση —κατά περίπτωση με τη χρησιμοποίηση τεχνικών μέσων και την αναζήτηση στις οικείες βάσεις δεδομένων πληροφοριών που αφορούν αποκλειστικώς έγγραφα τα οποία έχουν κλαπεί, υπεξαιρεθεί, απολεσθεί και ακυρωθεί— της ισχύος του εγγράφου που επιτρέπει στον νόμιμο δικαιούχο τη διέλευση των συνόρων και της παρουσίας ενδείξεων παραποίησης ή πλαστογράφησης.

Ο στοιχειώδης έλεγχος κατά το πρώτο εδάφιο αποτελεί τον κανόνα για τα πρόσωπα που απολαύουν του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης.

Ωστόσο, οι συνοριοφύλακες δύνανται, σε μη συστηματική βάση, κατά τον στοιχειώδη έλεγχο προσώπων που απολαύουν του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας βάσει του δικαίου της Ένωσης, να συμβουλεύονται εθνικές και ευρωπαϊκές βάσεις δεδομένων προκειμένου να βεβαιώνονται ότι τα συγκεκριμένα πρόσωπα δεν συνιστούν πραγματικό, άμεσο και επαρκώς σοβαρό κίνδυνο για την εσωτερική ασφάλεια, τη δημόσια τάξη, τις διεθνείς σχέσεις των κρατών μελών ή απειλή για τη δημόσια υγεία.

Οι συνέπειες της αναδρομής στις εν λόγω βάσεις δεδομένων δεν διακυβεύουν το δικαίωμα εισόδου προσώπων που απολαύουν του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας βάσει του δικαίου της Ένωσης στο έδαφος του οικείου κράτους μέλους όπως προβλέπει η οδηγία 2004/38/ΕΚ.

3.   Κατά την είσοδο και την έξοδο, οι υπήκοοι τρίτων χωρών υποβάλλονται σε διεξοδικό έλεγχο ως εξής:

4.   Εφόσον υπάρχουν οι ανάλογες δυνατότητες και εφόσον το ζητήσει ο υπήκοος τρίτης χώρας, οι εν λόγω διεξοδικοί έλεγχοι διενεργούνται σε απομονωμένο χώρο.

5.   Με την επιφύλαξη του δεύτερου εδαφίου, οι υπήκοοι τρίτης χώρας οι οποίοι υποβάλλονται σε διεξοδικό έλεγχο σε δεύτερη γραμμή ενημερώνονται εγγράφως σε γλώσσα που τους είναι κατανοητή ή ευλόγως μπορεί να θεωρηθεί ότι αντιλαμβάνονται ή με άλλον λυσιτελή τρόπο σχετικά με τον σκοπό και τη διαδικασία του ελέγχου αυτού.

Η ενημέρωση αυτή παρέχεται σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ένωσης και στη (στις) γλώσσα(-ες) της χώρας ή των χωρών που συνορεύουν με το οικείο κράτος μέλος. Ο οικείος υπήκοος ενημερώνεται μεταξύ άλλων ότι έχει δικαίωμα να ζητήσει το όνομα ή τον υπηρεσιακό αριθμό αναγνώρισης των συνοριοφυλάκων οι οποίοι διενήργησαν τον διεξοδικό έλεγχο σε δεύτερη γραμμή καθώς και την ονομασία του συνοριακού σημείου διέλευσης και την ημερομηνία διέλευσης των συνόρων.

6.   Ο έλεγχος προσώπου που απολαύει του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας βάσει του δικαίου της Ένωσης διενεργείται σύμφωνα με την οδηγία 2004/38/ΕΚ.

7.   Στο παράρτημα ΙΙ προβλέπονται λεπτομερείς κανόνες για την καταχώριση των πληροφοριών.

8.   Σε περίπτωση εφαρμογής του άρθρου 5 παράγραφος 2 στοιχείο α) ή β), τα κράτη μέλη δύνανται επίσης να θεσπίζουν παρεκκλίσεις από τους κανόνες του παρόντος άρθρου.

Άρθρο 9

Απλούστευση των συνοριακών ελέγχων

1.   Οι έλεγχοι στα εξωτερικά σύνορα μπορούν να απλουστευθούν λόγω εξαιρετικών και απρόβλεπτων συνθηκών. Αυτό τεκμαίρεται ότι συμβαίνει όταν λόγω απρόβλεπτων γεγονότων δημιουργείται τόσο έντονη κυκλοφορία ώστε ο χρόνος αναμονής στο συνοριακό σημείο διέλευσης να είναι υπερβολικός, έχουν δε εξαντληθεί όλοι οι πόροι όσον αφορά το προσωπικό, τον εξοπλισμό και την οργάνωση.

2.   Σε περίπτωση απλουστευμένων ελέγχων σύμφωνα με την παράγραφο 1, οι έλεγχοι κατά την είσοδο έχουν κατ’ αρχήν προτεραιότητα έναντι των ελέγχων κατά την έξοδο.

Την απόφαση για την απλούστευση των ελέγχων λαμβάνει ο συνοριοφύλακας που είναι επικεφαλής στο σημείο διέλευσης των συνόρων.

Η εν λόγω απλούστευση είναι προσωρινή, προσαρμοσμένη στις συνθήκες που την δικαιολογούν και εισάγεται σταδιακά.

3.   Ακόμη και σε περίπτωση απλούστευσης των συνοριακών ελέγχων, ο συνοριοφύλακας σφραγίζει τα ταξιδιωτικά έγγραφα των υπηκόων τρίτων χωρών τόσο κατά την είσοδο όσο και κατά την έξοδο, σύμφωνα με το άρθρο 11.

4.   Τα κράτη μέλη διαβιβάζουν μία φορά κατ’ έτος έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του παρόντος άρθρου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Επιτροπή.

Άρθρο 10

Χωριστές λωρίδες και σηματοδότηση

1.   Τα κράτη μέλη δημιουργούν χωριστές λωρίδες, ιδίως στα σημεία διέλευσης των εναέριων συνόρων τους, για να διευκολύνουν τη διεξαγωγή των ελέγχων προσώπων σύμφωνα με το άρθρο 8. Αυτές οι λωρίδες επισημαίνονται με τις πινακίδες οι οποίες φέρουν τις ενδείξεις που εμφαίνονται στο παράρτημα ΙΙΙ.

Τα κράτη μέλη μπορούν να δημιουργήσουν χωριστές λωρίδες στα σημεία διέλευσης των θαλάσσιων και χερσαίων συνόρων τους, καθώς και στα σύνορα μεταξύ των κρατών μελών που δεν εφαρμόζουν το άρθρο 22 στα κοινά τους σύνορα. Οι πινακίδες με τις ενδείξεις που εμφαίνονται στο παράρτημα ΙΙΙ χρησιμοποιούνται εφόσον τα κράτη μέλη έχουν δημιουργήσει χωριστές λωρίδες στα σύνορα αυτά.

Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι λωρίδες αυτές να φέρουν σαφή σηματοδότηση, ακόμη και όταν αναστέλλεται, σύμφωνα με την παράγραφο 4, η εφαρμογή των κανόνων σχετικά με τη χρήση των διαφόρων λωρίδων, προκειμένου να εξασφαλίζεται η καλύτερη δυνατή ροή των προσώπων που διέρχονται τα σύνορα.

2.   Οι δικαιούχοι του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης δικαιούνται να χρησιμοποιούν τις λωρίδες που επισημαίνονται με την πινακίδα του μέρους Α («ΕΕ, ΕΟΧ, CH») του παραρτήματος ΙΙΙ. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιούν τις λωρίδες που επισημαίνονται με την πινακίδα του μέρους B1 («χωρίς υποχρέωση θεώρησης») και του μέρους B2 («όλα τα διαβατήρια») του παραρτήματος ΙΙΙ.

Οι υπήκοοι τρίτων χωρών οι οποίοι δεν υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης για τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων των κρατών μελών δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 539/2001 και οι υπήκοοι τρίτων χωρών οι οποίοι διαθέτουν έγκυρη άδεια διαμονής ή θεώρηση μακράς παραμονής μπορούν να χρησιμοποιούν τις λωρίδες που επισημαίνονται με την πινακίδα του μέρους B1 («δεν υπάρχει υποχρέωση θεώρησης») του παραρτήματος III του παρόντος κανονισμού. Δύνανται επίσης να χρησιμοποιούν τις λωρίδες που επισημαίνονται με την πινακίδα του μέρους B2 («όλα τα διαβατήρια») του παραρτήματος III του παρόντος κανονισμού.

Όλα τα άλλα πρόσωπα πρέπει να χρησιμοποιούν τις λωρίδες που επισημαίνονται με την πινακίδα του μέρους B2 («όλα τα διαβατήρια») του παραρτήματος III.

Οι ενδείξεις των πινακίδων που αναφέρονται στην πρώτη, δεύτερη και τρίτη υποπαράγραφο μπορούν να αναγράφονται στη γλώσσα ή στις γλώσσες που κρίνονται ενδεδειγμένες από κάθε κράτος μέλος.

Η πρόβλεψη χωριστών λωρίδων επισημαινόμενων με την πινακίδα του μέρους B1 («δεν υπάρχει υποχρέωση θεώρησης») του παραρτήματος III δεν είναι υποχρεωτική. Τα κράτη μέλη αποφασίζουν εάν θα ενεργήσουν σύμφωνα με τα ανωτέρω και σε ποια συνοριακά σημεία διέλευσης αναλόγως των πρακτικών αναγκών.

3.   Στα σημεία διέλευσης των θαλάσσιων και χερσαίων συνόρων, τα κράτη μέλη μπορούν να χωρίζουν την κυκλοφορία των οχημάτων σε διαφορετικές λωρίδες, ανάλογα αν πρόκειται για ελαφρά ή βαρέα οχήματα ή λεωφορεία, μέσω των πινακίδων που επισημαίνονται στο παράρτημα ΙΙΙ μέρος Γ.

Τα κράτη μέλη μπορούν να διαφοροποιούν τις ενδείξεις των πινακίδων αυτών εφόσον το απαιτούν οι τοπικές συνθήκες.

4.   Σε περίπτωση προσωρινής διαταραχής της κυκλοφορίας σε δεδομένο συνοριακό σημείο διέλευσης, οι κανόνες σχετικά με τη χρήση των διαφόρων λωρίδων μπορούν να ανασταλούν από τις αρμόδιες αρχές για το διάστημα που είναι απαραίτητο για την αποκατάσταση της κυκλοφορίας.

Άρθρο 11

Σφράγιση ταξιδιωτικών εγγράφων

1.   Τα ταξιδιωτικά έγγραφα των υπηκόων τρίτων χωρών σφραγίζονται συστηματικά κατά την είσοδο και την έξοδο. Ειδικότερα, σφραγίδα εισόδου ή εξόδου τοποθετείται:

2.   Τα ταξιδιωτικά έγγραφα των υπηκόων τρίτων χωρών, μελών της οικογένειας πολίτη της Ένωσης ο οποίος υπάγεται στην οδηγία 2004/38/ΕΚ, οι οποίοι δεν επιδεικνύουν το δελτίο διαμονής που προβλέπεται στην εν λόγω οδηγία, σφραγίζονται κατά την είσοδο και την έξοδο.

Τα ταξιδιωτικά έγγραφα των υπηκόων τρίτων χωρών, μελών της οικογένειας υπηκόων τρίτων χωρών που απολαύουν του δικαιώματος της ελεύθερης κυκλοφορίας σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης, οι οποίοι δεν επιδεικνύουν το δελτίο διαμονής που προβλέπεται στην οδηγία 2004/38/ΕΚ, σφραγίζονται κατά την είσοδο και την έξοδο.

3.   Δεν τοποθετείται σφραγίδα εισόδου και εξόδου:

Κατόπιν αιτήματος υπηκόου τρίτης χώρας, μπορεί κατ’ εξαίρεση να μην τοποθετηθεί σφραγίδα εισόδου ή εξόδου όταν αυτή η σφράγιση μπορεί να του δημιουργήσει σοβαρές δυσκολίες. Στην περίπτωση αυτή η είσοδος ή η έξοδος βεβαιούται σε ξεχωριστό φύλλο με μνεία του ονόματος και του αριθμού διαβατηρίου του εν λόγω προσώπου. Το φύλλο αυτό παραδίδεται στον υπήκοο τρίτης χώρας. Οι αρχές των κρατών μελών δύνανται να τηρούν στατιστικά στοιχεία αυτών των κατ' εξαίρεση περιπτώσεων και να τα διαβιβάζουν στην Επιτροπή.

4.   Οι πρακτικές ρυθμίσεις της σφράγισης ορίζονται στο παράρτημα ΙV.

5.   Οι υπήκοοι τρίτων χωρών ενημερώνονται, εφόσον είναι δυνατόν, για την υποχρέωση του συνοριοφύλακα να σφραγίζει τα ταξιδιωτικά τους έγγραφα κατά την είσοδο και έξοδο, ακόμη και κατά την απλούστευση των ελέγχων σύμφωνα με το άρθρο 9.

Άρθρο 12

Τεκμήριο διάρκειας παραμονής

1.   Εάν το ταξιδιωτικό έγγραφο του υπηκόου τρίτης χώρας δεν φέρει σφραγίδα εισόδου, οι αρμόδιες εθνικές αρχές μπορούν να εικάσουν ότι ο κάτοχος του εγγράφου δεν πληροί, ή έχει παύσει να πληροί, τους όρους διάρκειας παραμονής που ισχύουν στο οικείο κράτος μέλος.

2.   Το τεκμήριο της παραγράφου 1 καταρρίπτεται αν ο υπήκοος της τρίτης χώρας προσκομίσει, με οιοδήποτε μέσο, αξιόπιστη απόδειξη, όπως εισιτήρια ή αποδεικτικά στοιχεία της παρουσίας του εκτός του εδάφους των κρατών μελών, από τα οποία να συνάγεται ότι έχουν τηρηθεί οι όροι όσον αφορά τη διάρκεια βραχείας παραμονής.

Στις περιπτώσεις αυτές:

Πέραν των εγγραφών που προβλέπουν τα στοιχεία α) και β), ο υπήκοος της τρίτης χώρας μπορεί να λάβει έντυπο όπως το προβλεπόμενο στο παράρτημα VIII.

Τα κράτη μέλη αλληλοενημερώνονται και ενημερώνουν την Επιτροπή και τη γραμματεία του Συμβουλίου σχετικά με τις εθνικές πρακτικές όσον αφορά τις εγγραφές που αναφέρονται στο παρόν άρθρο.

3.   Σε περίπτωση μη κατάρριψης του τεκμηρίου που αναφέρεται στην παράγραφο 1, επιτρέπεται επιστροφή του υπηκόου τρίτης χώρας σύμφωνα με την οδηγία 2008/115/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (28) και με το εθνικό δίκαιο που τηρεί τις διατάξεις της εν λόγω οδηγίας.

4.   Οι σχετικές διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 εφαρμόζονται κατ’ αναλογία σε περίπτωση έλλειψης σφραγίδας εξόδου.

Άρθρο 13

Επιτήρηση των συνόρων

1.   Η επιτήρηση των εξωτερικών συνόρων έχει ως κύριο σκοπό να εμποδίσει τη μη επιτρεπόμενη διέλευση των συνόρων, να καταπολεμήσει τη διασυνοριακή εγκληματικότητα και να λάβει μέτρα κατά των ατόμων που διήλθαν τα σύνορα παρανόμως. Πρόσωπο που διήλθε παρανόμως τα σύνορα και δεν έχει δικαίωμα παραμονής στην επικράτεια του οικείου κράτους μέλους συλλαμβάνεται και υπόκειται στις διαδικασίες που ερείδονται στην οδηγία 2008/115/ΕΚ.

2.   Οι συνοριοφύλακες χρησιμοποιούν σταθερές ή κινητές μονάδες για την επιτήρηση των συνόρων.

Η επιτήρηση αυτή διεξάγεται κατά τρόπο ώστε να εμποδίζεται και να αποθαρρύνεται η παράκαμψη των ελέγχων στα συνοριακά σημεία διέλευσης.

3.   Η επιτήρηση μεταξύ των συνοριακών σημείων διέλευσης διεξάγεται από συνοριοφύλακες, των οποίων ο αριθμός και οι μέθοδοι προσαρμόζονται στους υφιστάμενους ή προβλεπόμενους κινδύνους και απειλές. Περιλαμβάνει συχνές και απρόοπτες αλλαγές της συχνότητας επιτήρησης ώστε να περιορίζεται στο ελάχιστο η δυνατότητα παράνομης διέλευσης των συνόρων χωρίς κίνδυνο ανακάλυψης.

4.   Η επιτήρηση πραγματοποιείται από σταθερές ή κινητές μονάδες οι οποίες περιπολούν ή σταθμεύουν στα γνωστά ή εικαζόμενα ευαίσθητα σημεία, για να συλλάβουν τα πρόσωπα που διέρχονται παράνομα τα σύνορα. Η επιτήρηση μπορεί να γίνεται και με τη βοήθεια τεχνικών μέσων, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών.

5.   Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις δυνάμει του άρθρου 37 σχετικά με πρόσθετα μέτρα στον τομέα της επιτήρησης.

Άρθρο 14

Άρνηση εισόδου

1.   Η είσοδος στην επικράτεια των κρατών μελών απαγορεύεται στους υπηκόους τρίτων χωρών που δεν πληρούν το σύνολο των προϋποθέσεων εισόδου, όπως καθορίζονται με το άρθρο 6 παράγραφος 1, και δεν υπάγονται στις κατηγορίες προσώπων του άρθρου 6 παράγραφος 5. Τα ανωτέρω ισχύουν με την επιφύλαξη της εφαρμογής των ειδικών διατάξεων σχετικά με το δικαίωμα ασύλου και τη διεθνή προστασία ή την έκδοση θεωρήσεων μακράς διαρκείας.

2.   Η άρνηση εισόδου επιβάλλεται μόνο με αιτιολογημένη απόφαση η οποία αναφέρει τους συγκεκριμένους λόγους της άρνησης. Η απόφαση λαμβάνεται από την αρμόδια αρχή σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο και είναι αμέσως εφαρμοστέα.

Η αιτιολογημένη απόφαση η οποία αναφέρει τους συγκεκριμένους λόγους άρνησης έχει τη μορφή τυποποιημένου εντύπου, όπως προβλέπεται στο παράρτημα V μέρος Β, το οποίο συμπληρώνεται από την αρμόδια σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο αρχή. Το έντυπο αυτό, αφού συμπληρωθεί, παραδίδεται στον οικείο υπήκοο, ο οποίος βεβαιώνει την παραλαβή της απόφασης άρνησης μέσω του εντύπου.

3.   Τα πρόσωπα στα οποία απαγορεύεται η είσοδος έχουν δικαίωμα προσφυγής. Οι προσφυγές ασκούνται σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία. Ο υπήκοος της τρίτης χώρας λαμβάνει επίσης γραπτό κατάλογο σημείων επαφής που μπορούν να τον ενημερώσουν σχετικά με την ύπαρξη αντιπροσώπων αρμόδιων να τον εκπροσωπήσουν σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία.

Η κατάθεση προσφυγής δεν αναστέλλει την εφαρμογή της απόφασης περί άρνησης εισόδου.

Με την επιφύλαξη ενδεχόμενης αποζημίωσης βάσει του εθνικού δικαίου, ο υπήκοος τρίτης χώρας δικαιούται να ζητήσει διόρθωση της ακυρωθείσας σφραγίδας εισόδου, και τυχόν άλλων ακυρώσεων ή προσθηκών, από το κράτος μέλος το οποίο του απαγόρευσε την είσοδο εφόσον αποδειχθεί, συνεπεία της προσφυγής, ότι η απόφαση περί άρνησης εισόδου ήταν αβάσιμη.

4.   Οι συνοριοφύλακες μεριμνούν ώστε ο υπήκοος τρίτης χώρας στον οποίο απαγορεύθηκε η είσοδος να μην εισέλθει στο έδαφος του συγκεκριμένου κράτους μέλους.

5.   Τα κράτη μέλη συλλέγουν στατιστικά στοιχεία σχετικά με τον αριθμό των προσώπων στα οποία έχει απαγορευθεί η είσοδος, τους λόγους απαγόρευσης, την ιθαγένεια των προσώπων αυτών και το είδος των συνόρων (χερσαία, θαλάσσια, εναέρια) στα οποία τους απαγορεύθηκε η είσοδος, και υποβάλλουν τα στοιχεία αυτά ετησίως στην Επιτροπή (Ευρωστάτ) σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 862/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (29).

6.   Οι λεπτομερείς κανόνες της διαδικασίας άρνησης αναφέρονται στο παράρτημα V μέρος Α.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ

Προσωπικό και πόροι για τον έλεγχο των συνόρων και συνεργασία μεταξύ κρατών μελών

Άρθρο 15

Προσωπικό και πόροι για τον έλεγχο των συνόρων

Τα κράτη μέλη διαθέτουν κατάλληλο και επαρκές σε αριθμό προσωπικό και μέσα για την άσκηση του ελέγχου των εξωτερικών συνόρων σύμφωνα με τα άρθρα 7 έως 14, ώστε να εξασφαλίζεται αποτελεσματικό, υψηλό και ενιαίο επίπεδο ελέγχου στα εξωτερικά σύνορά τους.

Άρθρο 16

Διεξαγωγή του ελέγχου

1.   Ο προβλεπόμενος στα άρθρα 7 έως 14 του παρόντος κανονισμού έλεγχος των συνόρων διεξάγεται από τους συνοριοφύλακες σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό και την εθνική νομοθεσία.

Κατά τη διεξαγωγή του ελέγχου αυτού δεν θίγονται οι εκ του εθνικού δικαίου αρμοδιότητες των συνοριοφυλάκων να κινούν ποινικές διαδικασίες οι οποίες δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού.

Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε το σώμα των συνοριοφυλάκων να αποτελείται από εξειδικευμένους και δεόντως καταρτισμένους επαγγελματίες, λαμβάνοντας υπόψη τους κοινούς βασικούς κορμούς μαθημάτων για συνοριοφύλακες τους οποίους καταρτίζει και αναπτύσσει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τη Διαχείριση της Επιχειρησιακής Συνεργασίας στα Εξωτερικά Σύνορα των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης («Οργανισμός»), ο οποίος συνεστήθη με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2007/2004. Οι κορμοί μαθημάτων κατάρτισης περιλαμβάνουν εξειδικευμένη κατάρτιση με αντικείμενο την ανίχνευση και αντιμετώπιση περιπτώσεων που σχετίζονται με ευάλωτα άτομα, όπως ασυνόδευτους ανήλικους και θύματα εμπορίας ανθρώπων. Τα κράτη μέλη, με την υποστήριξη του Οργανισμού, ενθαρρύνουν τους συνοριοφύλακες να μάθουν γλώσσες αναγκαίες για την εκτέλεση των καθηκόντων τους.

2.   Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή, σύμφωνα με το άρθρο 39, τον κατάλογο των εθνικών υπηρεσιών που είναι αρμόδιες για τον έλεγχο των συνόρων σύμφωνα με το εθνικό τους δίκαιο.

3.   Για να εξασφαλισθεί ο αποτελεσματικός έλεγχος των συνόρων, κάθε κράτος μέλος μεριμνά ώστε να υπάρχει στενή και μόνιμη συνεργασία μεταξύ των οικείων αρμόδιων εθνικών υπηρεσιών του.

Άρθρο 17

Συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών

1.   Τα κράτη μέλη αλληλοβοηθούνται και διατηρούν στενή και μόνιμη συνεργασία μεταξύ τους με σκοπό την αποτελεσματική εφαρμογή του ελέγχου των συνόρων, σύμφωνα με τα άρθρα 7 έως 16. Ανταλλάσσουν μεταξύ τους όλες τις αναγκαίες για τον σκοπό αυτό πληροφορίες.

2.   Η επιχειρησιακή συνεργασία μεταξύ κρατών μελών στον τομέα της διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων συντονίζεται από τον Οργανισμό.

3.   Με την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων του οργανισμού, τα κράτη μέλη μπορούν να συνεχίσουν την επιχειρησιακή συνεργασία με άλλα κράτη μέλη και/ή τρίτες χώρες στα εξωτερικά σύνορα, περιλαμβανομένης της ανταλλαγής αξιωματικών-συνδέσμων, εφόσον η συνεργασία αυτή συμπληρώνει τη δράση του οργανισμού.

Τα κράτη μέλη αποφεύγουν κάθε δραστηριότητα που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη λειτουργία του οργανισμού ή την επίτευξη των στόχων του.

Τα κράτη μέλη ενημερώνουν τον οργανισμό σχετικά με την επιχειρησιακή συνεργασία του πρώτου εδαφίου.

4.   Τα κράτη μέλη παρέχουν εκπαίδευση όσον αφορά τους κανόνες του ελέγχου των συνόρων και όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα. Εν προκειμένω, λαμβάνονται υπόψη τα κοινά εκπαιδευτικά πρότυπα τα οποία έχουν καθορισθεί και αναπτυχθεί από τον οργανισμό.

Άρθρο 18

Κοινός έλεγχος

1.   Τα κράτη μέλη τα οποία δεν εφαρμόζουν το άρθρο 22 στα κοινά χερσαία σύνορά τους μπορούν, έως την ημερομηνία εφαρμογής του εν λόγω άρθρου, να πραγματοποιούν από κοινού έλεγχο αυτών των κοινών συνόρων —στην περίπτωση αυτή διενεργείται μόνο μία φορά έλεγχος κατά την είσοδο και έξοδο προσώπου— υπό την επιφύλαξη της ατομικής ευθύνης των κρατών μελών που απορρέει από τις διατάξεις των άρθρων 7 έως 14.

Προς τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη μπορούν να συνάπτουν μεταξύ τους διμερείς διακανονισμούς.

2.   Τα κράτη μέλη ενημερώνουν την Επιτροπή για τους διακανονισμούς που συνάπτονται σύμφωνα με την παράγραφο 1.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV

Ειδικοί κανόνες για τους συνοριακούς ελέγχους

Άρθρο 19

Ειδικοί κανόνες για τα διάφορα είδη συνόρων και τα διάφορα μεταφορικά μέσα που χρησιμοποιούνται για τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων

Οι ειδικοί κανόνες ελέγχου του παραρτήματος VI εφαρμόζονται για τα διάφορα είδη συνόρων και τα διάφορα μεταφορικά μέσα που χρησιμοποιούνται για τη διέλευση των σημείων διέλευσης των συνόρων.

Οι εν λόγω ειδικοί κανόνες μπορούν να περιέχουν παρεκκλίσεις από τα άρθρα 5 και 6 και τα άρθρα 8 έως 14.

Άρθρο 20

Ειδικοί κανόνες ελέγχου για συγκεκριμένες κατηγορίες προσώπων

1.   Οι ειδικοί κανόνες του παραρτήματος VΙΙ εφαρμόζονται στους ελέγχους που αφορούν τις ακόλουθες κατηγορίες προσώπων:

Οι εν λόγω ειδικοί κανόνες μπορούν να περιέχουν παρεκκλίσεις από τα άρθρα 5 και 6 και τα άρθρα 8 έως 14.

2.   Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή τα υποδείγματα διπλωματικών ή υπηρεσιακών διαβατηρίων που εκδίδονται από τα οικεία Υπουργεία Εξωτερικών στα διαπιστευμένα μέλη των διπλωματικών αποστολών και των προξενικών αντιπροσωπειών, καθώς και στην οικογένειά τους σύμφωνα με το άρθρο 39.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ V

Ειδικά μέτρα σε περίπτωση σοβαρών αδυναμιών που συνδέονται με τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων

Άρθρο 21

Μέτρα στα εξωτερικά σύνορα και συνδρομή του Οργανισμού

1.   Όταν διαπιστώνονται σοβαρές αδυναμίες στην πραγματοποίηση ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα σε έκθεση αξιολόγησης που συντάσσεται σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1053/2013, και προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με τις συστάσεις που αναφέρονται στο άρθρο 15 του εν λόγω κανονισμού, η Επιτροπή μπορεί να συνιστά, μέσω εκτελεστικής πράξης, στο αξιολογούμενο κράτος μέλος να λάβει ορισμένα ειδικά μέτρα, τα οποία μπορούν να περιλαμβάνουν ένα ή αμφότερα από τα ακόλουθα:

Η εν λόγω εκτελεστική πράξη εκδίδεται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που προβλέπεται στο άρθρο 38 παράγραφος 2.

2.   Η Επιτροπή ενημερώνει σε τακτά διαστήματα την επιτροπή που έχει συσταθεί σύμφωνα με το άρθρο 38 παράγραφος 1 σχετικά με την πρόοδο της υλοποίησης των μέτρων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου και σχετικά με τον αντίκτυπό τους στις διαπιστωθείσες αδυναμίες.

Ενημερώνει επίσης το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

3.   Όταν, από έκθεση αξιολόγησης σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παράγραφο 1, εξάγεται το συμπέρασμα ότι το αξιολογούμενο κράτος μέλος αμελεί σοβαρά τις υποχρεώσεις του και πρέπει συνεπώς να υποβάλει έκθεση σχετικά με την υλοποίηση του σχετικού σχεδίου δράσης εντός τριών μηνών, σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 4 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1053/2013, και αν, μετά το πέρας της περιόδου των τριών μηνών, η Επιτροπή διαπιστώσει ότι εξακολουθεί να ισχύει η ίδια κατάσταση, μπορεί να ενεργοποιήσει την εφαρμογή της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 29 του παρόντος κανονισμού όταν πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο.

ΤΙΤΛΟΣ III

ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΥΝΟΡΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ I

Μη διενέργεια ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα

Άρθρο 22

Διέλευση των εσωτερικών συνόρων

Επιτρέπεται η διέλευση των εσωτερικών συνόρων σε οποιοδήποτε σημείο χωρίς συνοριακούς ελέγχους, ανεξαρτήτως ιθαγενείας των προσώπων.

Άρθρο 23

Έλεγχοι στο εσωτερικό της επικράτειας

Η μη διενέργεια ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα δεν θίγει:

Άρθρο 24

Άρση των εμποδίων κυκλοφορίας στα οδικά σημεία διέλευσης των εσωτερικών συνόρων

Τα κράτη μέλη μεριμνούν για την άρση κάθε εμποδίου στην ομαλή ροή της κυκλοφορίας σε οδικά σημεία διέλευσης των εσωτερικών συνόρων, και ιδίως περιορισμών της ταχύτητας που δεν οφείλονται αποκλειστικά σε λόγους οδικής ασφάλειας.

Παράλληλα, τα κράτη μέλη πρέπει να είναι προετοιμασμένα να παράσχουν τα απαραίτητα τεχνικά μέσα για τη διεξαγωγή ελέγχων, σε περίπτωση επαναφοράς του ελέγχου των εσωτερικών συνόρων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ

Προσωρινή επαναφορά του ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα

Άρθρο 25

Γενικό πλαίσιο για την προσωρινή επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα

1.   Όταν στον χώρο χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα υπάρχει σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια σε ένα κράτος μέλος, το εν λόγω κράτος μέλος μπορεί κατ’ εξαίρεση να επαναφέρει τους ελέγχους στα σύνορα σε όλα τα εσωτερικά του σύνορα ή σε συγκεκριμένα μέρη τους για περιορισμένη περίοδο που δεν υπερβαίνει τις 30 ημέρες ή για την προβλεπόμενη διάρκεια της σοβαρής απειλής εάν αυτή υπερβαίνει τις 30 ημέρες. Η εμβέλεια και η διάρκεια της προσωρινής επαναφοράς του ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα περιορίζονται στα απολύτως απαραίτητα για την αντιμετώπιση της σοβαρής απειλής.

2.   Οι έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα επαναφέρονται μόνο ως έσχατη ανάγκη και σύμφωνα με τα άρθρα 27, 28 και 29. Τα κριτήρια που αναφέρονται στα άρθρα 26 και 30 αντίστοιχα λαμβάνονται υπόψη σε κάθε περίπτωση που εξετάζεται το ενδεχόμενο να ληφθεί απόφαση για την επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα σύμφωνα με τα άρθρα 27, 28 ή 29 αντίστοιχα.

3.   Εάν η σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια στο συγκεκριμένο κράτος μέλος συνεχίζεται πέραν της περιόδου που προβλέπεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, το εν λόγω κράτος μέλος μπορεί να παρατείνει τους ελέγχους στα εσωτερικά του σύνορα, λαμβάνοντας υπόψη τα κριτήρια που απαριθμούνται στο άρθρο 26 και σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 27, για τους ίδιους λόγους που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου και, λαμβάνοντας υπόψη τυχόν νέα στοιχεία, για ανανεώσιμες περιόδους μέγιστης διάρκειας 30 ημερών.

4.   Η συνολική περίοδος κατά την οποία επαναφέρονται οι έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα περιλαμβανομένων και των παρατάσεων της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου, δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες. Όταν συντρέχουν οι εξαιρετικές περιστάσεις που αναφέρονται στο άρθρο 29, αυτή η συνολική περίοδος μπορεί να παραταθεί κατ’ ανώτατο όριο στα δύο έτη, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του εν λόγω άρθρου.

Άρθρο 26

Κριτήρια για την προσωρινή επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα

Όταν ένα κράτος μέλος αποφασίζει ως έσχατη ανάγκη να επαναφέρει προσωρινά τους ελέγχους σε ένα ή περισσότερα εσωτερικά σύνορά του ή σε τμήματα αυτών ή αποφασίζει να παρατείνει την εν λόγω επαναφορά σύμφωνα με το άρθρο 25 ή το άρθρο 28 παράγραφος 1, εξετάζει τον βαθμό στον οποίο ένα τέτοιο μέτρο ενδέχεται να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια και αξιολογεί την αναλογικότητα του μέτρου σε σχέση με την απειλή αυτή. Κατά την αξιολόγηση αυτή τα κράτη μέλη λαμβάνουν ιδίως υπόψη τα ακόλουθα:

Άρθρο 27

Διαδικασία για την προσωρινή επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα βάσει του άρθρου 25

1.   Όταν ένα κράτος μέλος σχεδιάζει να επαναφέρει τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα βάσει του άρθρου 25, προβαίνει σε κοινοποίηση στα άλλα κράτη μέλη και στην Επιτροπή το αργότερο εντός τεσσάρων εβδομάδων πριν από τη σχεδιαζόμενη επαναφορά ή εντός συντομότερης προθεσμίας όταν οι περιστάσεις που επιτάσσουν την επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα δεν γίνονται γνωστές νωρίτερα από τέσσερις εβδομάδες πριν από τη σχεδιαζόμενη επαναφορά. Προς τον σκοπό αυτό, το εν λόγω κράτος μέλος παρέχει τις ακόλουθες πληροφορίες:

Η κοινοποίηση, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο, μπορεί να υποβληθεί από κοινού από δύο ή περισσότερα κράτη μέλη.

Εάν απαιτείται, η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει πρόσθετες πληροφορίες από το οικείο/οικεία κράτος μέλος / κράτη μέλη.

2.   Οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 διαβιβάζονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο την ίδια στιγμή που κοινοποιούνται στα λοιπά κράτη μέλη και στην Επιτροπή, σύμφωνα με την εν λόγω παράγραφο.

3.   Τα κράτη μέλη που προβαίνουν σε κοινοποίηση κατά την παράγραφο 1 μπορούν, όταν κρίνεται απαραίτητο και σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, να αποφασίσουν τη διαβάθμιση μέρους των πληροφοριών.

Η διαβάθμιση αυτή δεν αποκλείει τη διάθεση των πληροφοριών από την Επιτροπή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η διαβίβαση και η διαβάθμιση των πληροφοριών και των εγγράφων που διαβιβάζονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δυνάμει του παρόντος άρθρου συνάδουν με τους ισχύοντες κανόνες περί προώθησης και διαχείρισης διαβαθμισμένων πληροφοριών μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής.

4.   Μετά την κοινοποίηση εκ μέρους του κράτους μέλους δυνάμει της παραγράφου 1 και ενόψει της διαβούλευσης που προβλέπεται στην παράγραφο 5, η Επιτροπή ή οποιοδήποτε από τα υπόλοιπα κράτη μέλη μπορεί, με την επιφύλαξη του άρθρου 72 ΣΛΕΕ, να διατυπώσει γνώμη.

Εάν, βάσει των πληροφοριών που περιέχονται στην κοινοποίηση ή άλλων πρόσθετων πληροφοριών που έχει λάβει, η Επιτροπή διατηρεί αμφιβολίες όσον αφορά την αναγκαιότητα ή την αναλογικότητα της σχεδιαζόμενης επαναφοράς των συνοριακών ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα ή εάν εκτιμά ότι θα ήταν σκόπιμο να διεξαχθούν διαβουλεύσεις για κάποια πτυχή της κοινοποίησης, εκδίδει γνώμη προς τον σκοπό αυτό.

5.   Οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1, καθώς και η γνώμη που μπορεί να διατυπώσει η Επιτροπή ή οποιοδήποτε κράτος μέλος σύμφωνα με την παράγραφο 4, αποτελούν αντικείμενο διαβουλεύσεων, συμπεριλαμβανομένων, όπου απαιτείται, κοινών συνεδριάσεων μεταξύ του κράτους μέλους που σχεδιάζει την επαναφορά των ελέγχων των εσωτερικών συνόρων, των υπόλοιπων κρατών μελών, ιδίως εκείνων που επηρεάζονται άμεσα από τη λήψη τέτοιων μέτρων, και της Επιτροπής, με σκοπό να οργανωθεί, όπου ενδείκνυται, η αμοιβαία συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και να εξετασθεί η αναλογικότητα των μέτρων με τα γεγονότα που οδήγησαν στην επαναφορά των ελέγχων στα σύνορα και με την απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια.

6.   Η διαβούλευση της παραγράφου 5 πραγματοποιείται τουλάχιστον 10 ημέρες πριν από την προβλεπόμενη ημερομηνία επαναφοράς των συνοριακών ελέγχων.

Άρθρο 28

Ειδική διαδικασία για περιπτώσεις που χρήζουν άμεσης δράσης

1.   Όταν σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια ενός κράτους μέλους επιβάλλει την ανάληψη άμεσης δράσης, το οικείο κράτος μέλος μπορεί κατ’ εξαίρεση να επαναφέρει αμέσως τον έλεγχο στα εσωτερικά σύνορα, για περιορισμένη περίοδο που δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 10 ημέρες.

2.   Μόλις το κράτος μέλος επαναφέρει τον έλεγχο στα εσωτερικά του σύνορα, ενημερώνει συγχρόνως σχετικά τα άλλα κράτη μέλη και την Επιτροπή και παρέχει τις πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο 27 παράγραφος 1 αναφέροντας τους λόγους που δικαιολογούν την προσφυγή στη διαδικασία που καθορίζεται στο παρόν άρθρο. Η Επιτροπή μπορεί να διαβουλευτεί με τα άλλα κράτη μέλη αμέσως μετά την παραλαβή της κοινοποίησης.

3.   Εάν η σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια διαρκεί πέραν της περιόδου που αναφέρεται στην παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, το κράτος μέλος μπορεί να αποφασίσει να παρατείνει τον έλεγχο στα εσωτερικά σύνορα για ανανεώσιμες περιόδους μέγιστης διάρκειας 20 ημερών. Στην περίπτωση αυτή, το εν λόγω κράτος μέλος λαμβάνει υπόψη τα κριτήρια που αναφέρονται στο άρθρο 26, περιλαμβανομένης της επικαιροποιημένης αξιολόγησης της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας του μέτρου, καθώς και τυχόν νέα στοιχεία.

Σε περίπτωση που λαμβάνεται τέτοια απόφαση παράτασης, εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις του άρθρου 27 παράγραφοι 4 και 5, και η διαβούλευση πραγματοποιείται χωρίς καθυστέρηση μετά την κοινοποίηση της απόφασης παράτασης στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη.

4.   Με την επιφύλαξη του άρθρου 25 παράγραφος 4, η συνολική περίοδος κατά την οποία επαναφέρονται οι έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα, βάσει της αρχικής περιόδου της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου και τυχόν παρατάσεων δυνάμει της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου, δεν υπερβαίνει τους δύο μήνες.

5.   Η Επιτροπή ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χωρίς καθυστέρηση για κάθε κοινοποίηση που υποβάλλεται βάσει του παρόντος άρθρου.

Άρθρο 29

Ειδική διαδικασία όταν εξαιρετικές περιστάσεις θέτουν σε κίνδυνο τη συνολική λειτουργία του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα

1.   Σε εξαιρετικές περιστάσεις όπου η συνολική λειτουργία του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα τίθεται σε κίνδυνο επειδή παραμένουν σοβαρές αδυναμίες που σχετίζονται με τους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα όπως αναφέρεται στο άρθρο 21, και στον βαθμό που οι περιστάσεις αυτές συνιστούν σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια εντός του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα ή σε τμήματα αυτού, μπορούν να επαναφερθούν οι έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα σύμφωνα με την παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου για περίοδο που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες. Η περίοδος αυτή μπορεί να παραταθεί το πολύ τρεις φορές για επιπλέον διάστημα μέγιστης διάρκειας έξι μηνών εάν εξακολουθούν να υφίστανται οι εξαιρετικές περιστάσεις.

2.   Το Συμβούλιο μπορεί, ως έσχατη ανάγκη και ως μέτρο προστασίας των κοινών συμφερόντων εντός του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα, όταν όλα τα άλλα μέτρα, ιδίως αυτά που αναφέρονται στο άρθρο 21 παράγραφος 1, έχουν αποδειχθεί ανεπαρκή για να μετριάσουν τη διαπιστωθείσα σοβαρή απειλή, να συστήσει σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη να επαναφέρουν τους συνοριακούς ελέγχους στο σύνολο ή σε συγκεκριμένα τμήματα των εσωτερικών συνόρων του(ς). Η σύσταση του Συμβουλίου βασίζεται σε πρόταση της Επιτροπής. Τα κράτη μέλη δύνανται να ζητούν από την Επιτροπή να υποβάλει τέτοια πρόταση στο Συμβούλιο για τη διατύπωση σύστασης.

Στη σύστασή του το Συμβούλιο αναφέρει τουλάχιστον τις πληροφορίες που απαριθμούνται στο άρθρο 27 παράγραφος 1 στοιχεία α) έως ε).

Το Συμβούλιο μπορεί να συστήσει παράταση σύμφωνα με τις προϋποθέσεις και διαδικασίες που καθορίζονται στο παρόν άρθρο.

Προτού ένα κράτος μέλος επαναφέρει τους συνοριακούς ελέγχους στο σύνολο ή σε συγκεκριμένα τμήματα των εσωτερικών συνόρων του βάσει της παρούσας παραγράφου, ενημερώνει σχετικά τα υπόλοιπα κράτη μέλη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Επιτροπή.

3.   Σε περίπτωση που η σύσταση της παραγράφου 2 δεν εφαρμόζεται από ένα κράτος μέλος, το εν λόγω κράτος μέλος ενημερώνει το συντομότερο δυνατό την Επιτροπή εγγράφως για τους λόγους του.

Σε μια τέτοια περίπτωση, η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο αξιολογώντας τους λόγους που προβάλλει το εν λόγω κράτος μέλος, καθώς και τις συνέπειες για την προστασία των κοινών συμφερόντων του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα.

4.   Όταν συντρέχουν δεόντως αιτιολογημένοι λόγοι έκτακτης ανάγκης που συνδέονται με καταστάσεις των οποίων οι περιστάσεις που επιτάσσουν την παράταση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα, σύμφωνα με την παράγραφο 2, γίνονται γνωστές εντός διαστήματος μικρότερου των 10 ημερών πριν από τη λήξη της προηγούμενης περιόδου επαναφοράς, η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει οποιαδήποτε από τις απαραίτητες συστάσεις μέσω εκτελεστικών πράξεων με άμεση εφαρμογή σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 38 παράγραφος 3. Εντός 14 ημερών από την έκδοση τέτοιων συστάσεων η Επιτροπή υποβάλλει στο Συμβούλιο πρόταση σύστασης σύμφωνα με την παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου.

5.   Το παρόν άρθρο δεν θίγει τα μέτρα που δύνανται να λάβουν τα κράτη μέλη σε περίπτωση σοβαρής απειλής για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια σύμφωνα με τα άρθρα 25, 27 και 28.

Άρθρο 30

Κριτήρια για την προσωρινή επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα σε περίπτωση εξαιρετικών περιστάσεων που θέτουν σε κίνδυνο τη συνολική λειτουργία του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα

1.   Όταν, ως έσχατη ανάγκη, το Συμβούλιο συστήνει σύμφωνα με το άρθρο 29 παράγραφος 2 την προσωρινή επαναφορά των ελέγχων σε ένα ή περισσότερα εσωτερικά σύνορα ή σε τμήματα αυτών, αξιολογεί τον βαθμό στον οποίο το μέτρο αυτό ενδέχεται να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια εντός του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα, ενώ επίσης αξιολογεί και την αναλογικότητα του μέτρου σε σχέση με την απειλή. Η αξιολόγηση αυτή στηρίζεται σε λεπτομερείς πληροφορίες που υποβάλλονται από το οικείο κράτος μέλος ή κράτη μέλη και την Επιτροπή, καθώς και σε κάθε άλλη σχετική πληροφορία, περιλαμβανομένων τυχόν πληροφοριών που λαμβάνονται βάσει της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου. Κατά την εν λόγω αξιολόγηση, οι ακόλουθοι παράμετροι λαμβάνονται ιδιαιτέρως υπόψη:

2.   Προτού εκδώσει πρόταση σύστασης του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 29 παράγραφος 2, η Επιτροπή μπορεί:

Άρθρο 31

Ενημέρωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου

Η Επιτροπή και το οικείο κράτος μέλος ή κράτη μέλη ενημερώνουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο το συντομότερο δυνατόν σχετικά με οποιουσδήποτε λόγους θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην εφαρμογή του άρθρου 21 και των άρθρων 25 έως 30.

Άρθρο 32

Διατάξεις που εφαρμόζονται κατά την επαναφορά του ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα

Κατά την επαναφορά του ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα εφαρμόζονται κατ’ αναλογία οι σχετικές διατάξεις του τίτλου ΙΙ.

Άρθρο 33

Έκθεση για την επαναφορά του ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα

Εντός τεσσάρων εβδομάδων μετά την άρση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα, το κράτος μέλος που διεξήγαγε τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή σχετικά με την επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα, περιγράφοντας, ειδικότερα, την αρχική αξιολόγηση και την τήρηση των κριτηρίων που αναφέρονται στα άρθρα 26, 28 και 30, τη λειτουργία των ελέγχων, την πρακτική συνεργασία με τα γειτονικά κράτη μέλη, τον αντίκτυπο στην ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, την αποτελεσματικότητα της επαναφοράς των συνοριακών ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα και περιλαμβάνοντας μια εκ των υστέρων αξιολόγηση της αναλογικότητας της επαναφοράς των ελέγχων.

Η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει γνωμοδότηση για αυτή την εκ των υστέρων αξιολόγηση της προσωρινής επαναφοράς των συνοριακών ελέγχων σε ένα ή περισσότερα εσωτερικά σύνορα ή σε τμήματα αυτών.

Η Επιτροπή υποβάλλει τουλάχιστον ετησίως στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έκθεση σχετικά με τη λειτουργία του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα. Στην έκθεση περιλαμβάνεται κατάλογος όλων των αποφάσεων που ελήφθησαν με σκοπό την επαναφορά του συνοριακού ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα κατά το αντίστοιχο έτος.

Άρθρο 34

Ενημέρωση του κοινού

Η Επιτροπή και το οικείο κράτος μέλος ενημερώνουν το κοινό κατά τρόπο συντονισμένο για την απόφαση επαναφοράς των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα και προσδιορίζουν ειδικότερα την ημερομηνία έναρξης και λήξης του μέτρου αυτού, εκτός αν επιτακτικοί λόγοι ασφαλείας δεν το επιτρέπουν.

Άρθρο 35

Εμπιστευτικότητα

Κατόπιν αιτήσεως του οικείου κράτους μέλους, τα άλλα κράτη μέλη καθώς και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Επιτροπή τηρούν τον εμπιστευτικό χαρακτήρα των πληροφοριών που παρέχονται στο πλαίσιο της επαναφοράς και της παράτασης του ελέγχου των συνόρων, καθώς και της έκθεσης που συντάσσεται σύμφωνα με το άρθρο 33.

ΤΙΤΛΟΣ IV

ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 36

Τροποποίηση των παραρτημάτων

Ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις δυνάμει του άρθρου 37 σχετικά με τροποποιήσεις των παραρτημάτων III, IV και VIII.

Άρθρο 37

Άσκηση της εξουσιοδότησης

1.   Η εξουσία για την έκδοση πράξεων κατ’ εξουσιοδότηση ανατίθεται στην Επιτροπή υπό τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στο παρόν άρθρο.

2.   Η εξουσία θέσπισης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, που αναφέρεται στο άρθρο 13 παράγραφος 5 και στο άρθρο 36, ανατίθεται στην Επιτροπή για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα.

3.   Η ανάθεση εξουσίας κατά το άρθρο 13 παράγραφος 5 και το άρθρο 36 μπορεί να ανακαλείται ανά πάσα στιγμή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο. Η απόφαση περί ανάκλησης τερματίζει την εξουσιοδότηση στην οποία αναφέρεται η ίδια αυτή απόφαση. Η ανάκληση τίθεται σε ισχύ την επομένη της δημοσίευσης της απόφασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε μεταγενέστερη ημερομηνία που καθορίζεται στην απόφαση. Δεν επηρεάζει την ισχύ των τυχόν κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που ήδη ισχύουν.

4.   Μετά την έκδοση κάθε κατ’ εξουσιοδότηση πράξης, η Επιτροπή την κοινοποιεί ταυτοχρόνως στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο.

5.   Κάθε κατ’ εξουσιοδότηση πράξη η οποία εκδίδεται δυνάμει του άρθρου 13 παράγραφος 5 και του άρθρου 36 τίθεται σε ισχύ μόνον εφόσον δεν έχουν αντιταχθεί σε αυτή ούτε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ούτε το Συμβούλιο εντός δύο μηνών από την κοινοποίηση της πράξης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ή εφόσον, πριν από την παρέλευση της εν λόγω χρονικής περιόδου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έχουν αμφότερα ενημερώσει την Επιτροπή για το ότι δεν σκοπεύουν να προβάλουν αντίρρηση. Η προθεσμία αυτή παρατείνεται κατά δύο μήνες με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή του Συμβουλίου.

Άρθρο 38

Διαδικασία επιτροπής

1.   Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή. Η τελευταία είναι επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

2.   Οσάκις γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011. Στις περιπτώσεις που η επιτροπή δεν εκφέρει γνώμη, η Επιτροπή δεν εκδίδει το σχέδιο εκτελεστικής πράξης και εφαρμόζεται το άρθρο 5 παράγραφος 4 τρίτο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

3.   Όποτε γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, εφαρμόζεται το άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011 σε συνδυασμό με το άρθρο 5 του κανονισμού αυτού.

Άρθρο 39

Κοινοποιήσεις

1.   Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή:

2.   Η Επιτροπή θέτει τα στοιχεία που κοινοποιούνται δυνάμει της παραγράφου 1 στη διάθεση των κρατών μελών και του κοινού με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σειρά C, και με κάθε άλλο κατάλληλο μέσο.

Άρθρο 40

Τοπική διασυνοριακή κυκλοφορία

Ο παρών κανονισμός δεν θίγει τους κανόνες της Ένωσης για την τοπική διασυνοριακή κυκλοφορία ούτε τις ισχύουσες διμερείς συμφωνίες που αφορούν την τοπική διασυνοριακή κυκλοφορία.

Άρθρο 41

Θέουτα και Μελίλλια

Οι διατάξεις του παρόντος κανονισμού δεν θίγουν τους ειδικούς κανόνες που εφαρμόζονται στις πόλεις Θέουτα και Μελίλια, όπως ορίζονται στη δήλωση του Βασιλείου της Ισπανίας για τις πόλεις Θέουτα και Μελίλια στην τελική πράξη της συμφωνίας προσχώρησης του Βασιλείου της Ισπανίας στη σύμβαση εφαρμογής της συμφωνίας Σένγκεν της 14ης Ιουνίου 1985 (31).

Άρθρο 42

Κοινοποίηση πληροφοριών από τα κράτη μέλη

Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή τις εθνικές τους διατάξεις σχετικά με το άρθρο 23 στοιχεία γ) και δ) τις κυρώσεις που αναφέρονται στο άρθρο 5 παράγραφος 3 και τις διμερείς συμφωνίες που συνάπτονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Μεταγενέστερες τροποποιήσεις αυτών των διατάξεων κοινοποιούνται εντός πέντε εργάσιμων ημερών.

Οι πληροφορίες που κοινοποιούνται από τα κράτη μέλη δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σειρά C.

Άρθρο 43

Μηχανισμός αξιολόγησης

1.   Σύμφωνα με τις Συνθήκες και υπό την επιφύλαξη των διατάξεών τους σχετικά με τις διαδικασίες επί παραβάσει, η εφαρμογή του παρόντος κανονισμού από κάθε κράτος μέλος θα αξιολογείται βάσει μηχανισμού αξιολόγησης.

2.   Οι κανόνες για τον μηχανισμό αξιολόγησης καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1053/2013. Σύμφωνα με αυτό τον μηχανισμό αξιολόγησης, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή από κοινού προβαίνουν σε τακτικές, αντικειμενικές και αμερόληπτες αξιολογήσεις προκειμένου να ελέγξουν την ορθή εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, η δε Επιτροπή συντονίζει τις αξιολογήσεις σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη. Βάσει του εν λόγω μηχανισμού, κάθε κράτος μέλος αξιολογείται τουλάχιστον ανά πενταετία από μικρή ομάδα εκπροσώπων της Επιτροπής και εμπειρογνωμόνων που ορίζονται από τα κράτη μέλη.

Οι αξιολογήσεις μπορεί να συνίστανται σε προαναγγελλόμενες ή απροειδοποίητες επιτόπιες επισκέψεις σε εξωτερικά ή εσωτερικά σύνορα.

Σύμφωνα με τον εν λόγω μηχανισμό αξιολόγησης, η Επιτροπή είναι υπεύθυνη να εγκρίνει τα ετήσια και πολυετή προγράμματα αξιολόγησης και τις εκθέσεις αξιολόγησης.

3.   Σε περίπτωση τυχόν αδυναμιών, στο ενδιαφερόμενο κράτος μέλος μπορούν να απευθυνθούν συστάσεις για διορθωτικές ενέργειες.

Όταν, σε έκθεση αξιολόγησης που υιοθετείται από την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1053/2013, εντοπίζονται σοβαρές αδυναμίες στην πραγματοποίηση ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα, εφαρμόζονται τα άρθρα 21 και 29 του παρόντος κανονισμού.

4.   Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενημερώνονται σε όλα τα στάδια της αξιολόγησης και τους διαβιβάζονται όλα τα σχετικά έγγραφα, σύμφωνα με τους κανόνες περί διαβαθμισμένων εγγράφων.

5.   Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενημερώνεται αμέσως και πλήρως για κάθε πρόταση τροποποίησης ή αντικατάστασης των κανόνων που θεσπίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1053/2013.

Άρθρο 44

Κατάργηση

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 562/2006 καταργείται.

Οι παραπομπές στον καταργούμενο κανονισμό νοούνται ως παραπομπές στον παρόντα κανονισμό και διαβάζονται σύμφωνα με τον πίνακα αντιστοιχίας του παραρτήματος X.

Άρθρο 45

Έναρξη ισχύος

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

(1)  Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 2ας Φεβρουαρίου 2016 (δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα) και απόφαση του Συμβουλίου της 29ης Φεβρουαρίου 2016.

(2)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 562/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2006, για τη θέσπιση του κοινοτικού κώδικα σχετικά με το καθεστώς διέλευσης προσώπων από τα σύνορα (κώδικας συνόρων του Σένγκεν) (ΕΕ L 105 της 13.4.2006, σ. 1).

(3)  Βλ. παράρτημα ΙΧ.

(4)  ΕΕ L 239 της 22.9.2000, σ. 19.

(5)  ΕΕ C 313 της 16.12.2002, σ. 97.

(6)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 767/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Ιουλίου 2008, για το Σύστημα Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις (VIS) και την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ κρατών μελών για τις θεωρήσεις μικρής διάρκειας (Κανονισμός VIS) (ΕΕ L 218 της 13.8.2008, σ. 60).

(7)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2007/2004 του Συμβουλίου, της 26ης Οκτωβρίου 2004, σχετικά με τη σύσταση ευρωπαϊκού οργανισμού για τη διαχείριση της επιχειρησιακής συνεργασίας στα εξωτερικά σύνορα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 349 της 25.11.2004, σ. 1).

(8)  Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 3925/91 του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 1991, για την κατάργηση των ελέγχων και διατυπώσεων που εφαρμόζονται στις χειραποσκευές και τις παραδιδόμενες αποσκευές προσώπων που πραγματοποιούν ενδοκοινοτικές πτήσεις καθώς και στις αποσκευές των προσώπων που πραγματοποιούν ενδοκοινοτικό θαλάσσιο ταξίδι (ΕΕ L 374 της 31.12.1991, σ. 4).

(9)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1053/2013 του Συμβουλίου, της 7ης Οκτωβρίου 2013, σχετικά με τη θέσπιση ενός μηχανισμού αξιολόγησης και παρακολούθησης για την επαλήθευση της εφαρμογής του κεκτημένου του Σένγκεν και την κατάργηση της απόφασης της εκτελεστικής επιτροπής της 16ης Σεπτεμβρίου 1998 σχετικά με τη σύσταση της μόνιμης επιτροπής για την αξιολόγηση και την εφαρμογή της σύμβασης Σένγκεν (ΕΕ L 295 της 6.11.2013, σ. 27).

(10)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13).

(11)  Απόφαση 2009/371/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 6ης Απριλίου 2009, για την ίδρυση Ευρωπαϊκής Αστυνομικής Υπηρεσίας (Ευρωπόλ) (ΕΕ L 121 της 15.5.2009, σ. 37).

(12)  ΕΕ L 239 της 22.9.2000, σ. 69.

(13)  ΕΕ L 176 της 10.7.1999, σ. 36.

(14)  Απόφαση 1999/437/ΕΚ του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 1999, σχετικά με ορισμένες λεπτομέρειες εφαρμογής της συμφωνίας που έχει συναφθεί από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη Δημοκρατία της Ισλανδίας και το Βασίλειο της Νορβηγίας για τη σύνδεση των δύο αυτών κρατών, με την υλοποίηση, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν (ΕΕ L 176 της 10.7.1999, σ. 31).

(15)  ΕΕ L 53 της 27.2.2008, σ. 52.

(16)  Απόφαση 2008/146/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2008, για τη σύναψη εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τη σύνδεση της Ελβετικής Συνομοσπονδίας προς την υλοποίηση, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν (ΕΕ L 53 της 27.2.2008, σ. 1).

(17)  ΕΕ L 160 της 18.6.2011, σ. 21.

(18)  Απόφαση 2011/350/EE του Συμβουλίου, της 7ης Μαρτίου 2011, για τη σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του πρωτοκόλλου μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, της Ελβετικής Συνομοσπονδίας και του Πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν για την προσχώρηση του Πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν στη συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τη σύνδεση της Ελβετικής Συνομοσπονδίας προς τη θέση σε ισχύ, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν, όσον αφορά την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα και την κυκλοφορία των προσώπων (ΕΕ L 160 της 18.6.2011, σ. 19).

(19)  Απόφαση 2000/365/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Μαΐου 2000, σχετικά με το αίτημα του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και Βορείου Ιρλανδίας να συμμετέχει σε ορισμένες από τις διατάξεις του κεκτημένου του Σένγκεν (ΕΕ L 131 της 1.6.2000, σ. 43).

(20)  Απόφαση 2002/192/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Φεβρουαρίου 2002, σχετικά με το αίτημα της Ιρλανδίας να συμμετέχει σε ορισμένες από τις διατάξεις του κεκτημένου του Σένγκεν (ΕΕ L 64 της 7.3.2002, σ. 20).

(21)  Οδηγία 2004/38/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης και των μελών των οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην επικράτεια των κρατών μελών, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 1612/68 και την κατάργηση των οδηγιών 64/221/ΕΟΚ, 68/360/ΕΟΚ, 72/194/ΕΟΚ, 73/148/ΕΟΚ, 75/34/ΕΟΚ, 75/35/ΕΟΚ, 90/364/ΕΟΚ, 90/365/ΕΟΚ και 93/96/ΕΟΚ (ΕΕ L 158 της 30.4.2004, σ. 77).

(22)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1987/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με τη δημιουργία, τη λειτουργία και τη χρήση του Συστήματος Πληροφοριών Σένγκεν δεύτερης γενιάς (SIS II) (ΕΕ L 381 της 28.12.2006, σ. 4).

(23)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1030/2002 του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002, για την καθιέρωση αδειών διαμονής ενιαίου τύπου για τους υπηκόους τρίτων χωρών (ΕΕ L 157 της 15.6.2002, σ. 1).

(24)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1683/95 του Συμβουλίου, της 29ης Μαΐου 1995, για την καθιέρωση ενιαίου τύπου θεώρησης (ΕΕ L 164 της 14.7.1995, σ. 1).

(25)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 539/2001 του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2001, περί του καταλόγου τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων υπόκεινται στην υποχρέωση θεώρησης για τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων των κρατών μελών, και του καταλόγου των τρίτων χωρών οι υπήκοοι των οποίων απαλλάσσονται από την υποχρέωση αυτή (ΕΕ L 81 της 21.3.2001, σ. 1).

(26)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 810/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2009, για τη θέσπιση κοινοτικού κώδικα θεωρήσεων (κώδικας θεωρήσεων) (ΕΕ L 243 της 15.9.2009, σ. 1).

(27)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 333/2002 του Συμβουλίου, της 18ης Φεβρουαρίου 2002, για την καθιέρωση φύλλου ενιαίου τύπου επί του οποίου τίθεται η θεώρηση που χορηγείται από τα κράτη μέλη στους κατόχους ταξιδιωτικών εγγράφων μη αναγνωριζόμενων από το κράτος μέλος που χορηγεί το φύλλο (ΕΕ L 53 της 23.2.2002, σ. 4).

(28)  Οδηγία 2008/115/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, σχετικά με τους κοινούς κανόνες και διαδικασίες στα κράτη μέλη για την επιστροφή των παρανόμως διαμενόντων υπηκόων τρίτων χωρών (ΕΕ L 348 της 24.12.2008, σ. 98).

(29)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 862/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Ιουλίου 2007, περί κοινοτικών στατιστικών για τη μετανάστευση και τη διεθνή προστασία και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 311/76 του Συμβουλίου περί τηρήσεως στατιστικών για τους αλλοδαπούς εργαζόμενους (ΕΕ L 199 της 31.7.2007, σ. 23).

(30)  Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 439/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2010, για την ίδρυση Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EE L 132 της 29.5.2010, σ. 11).

(31)  ΕΕ L 239 της 22.9.2000, σ. 73.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ

Υποδείγματα πινακίδων που τοποθετούνται στις λωρίδες των συνοριακών σημείων διέλευσης

ΜΕΡΟΣ A

 (1)

ΜΕΡΟΣ B1: «χωρίς υποχρέωση θεώρησης»·

ΜΕΡΟΣ B2: «όλα τα διαβατήρια».

ΜΕΡΟΣ Γ

 (1)

 (1)

 (1)

---

(1)  Δεν απαιτείται λογότυπο για τη Νορβηγία και την Ισλανδία.