(1)

Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 23ης-24ης Οκτωβρίου 2014 σχετικά με το πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030 εγκρίθηκε δεσμευτικός στόχος μείωσης κατά τουλάχιστον 40 %, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, των εγχώριων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου έως το 2030 για το σύνολο της οικονομίας και ο εν λόγω στόχος επαληθεύτηκε στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 17ης-18ης Μαρτίου 2016.

(2)

Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 23ης-24ης Οκτωβρίου 2014 προβλεπόταν ότι ο στόχος μείωσης των εκπομπών κατά τουλάχιστον 40 % θα πρέπει να επιτευχθεί συλλογικά από την Ένωση με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο, με τις μειώσεις στους τομείς του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ΣΕΔΕ της ΕΕ») που προβλέπονται από την οδηγία 2003/87/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) και τους τομείς εκτός ΣΕΔΕ να ανέρχονται σε 43 % και 30 % αντίστοιχα έως το 2030, σε σύγκριση με το 2005. Όλοι οι τομείς της οικονομίας θα πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξη των εν λόγω μειώσεων των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμμετέχουν στην προσπάθεια αυτή, με μια δίκαιη και αλληλέγγυα κατανομή. Η μεθοδολογία για τον καθορισμό των εθνικών στόχων μείωσης των εκπομπών για τους τομείς εκτός ΣΕΔΕ, με όλα τα στοιχεία που εφαρμόζονται στην απόφαση αριθ. 406/2009/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5), θα πρέπει να συνεχιστεί έως το 2030, με τις προσπάθειες να κατανέμονται βάσει του σχετικού κατά κεφαλήν ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕγχΠ). Όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμβάλουν στη συνολική ενωσιακή μείωση το 2030 με τους στόχους τους να κυμαίνονται από 0 % έως – 40 % σε σύγκριση με το 2005. Οι εθνικοί στόχοι στο πλαίσιο της ομάδας των κρατών μελών με κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ άνω του μέσου όρου της Ένωσης θα πρέπει να προσαρμόζονται σχετικά, ώστε να αντικατοπτρίζουν την οικονομική αποδοτικότητα κατά τρόπο δίκαιο και ισορροπημένο. Η επίτευξη αυτών των μειώσεων των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου αναμένεται να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα και την καινοτομία στην ενωσιακή οικονομία και ιδίως να προαγάγει βελτιώσεις, κυρίως στους τομείς των κτιρίων, της γεωργίας, της διαχείρισης των αποβλήτων και των μεταφορών, στον βαθμό που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού.

(3)

Ο παρών κανονισμός αποτελεί μέρος της εφαρμογής της συνεισφοράς της Ένωσης στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού (6) που εγκρίθηκε στο πλαίσιο της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές μεταβολές («UNFCCC»). Η Συμφωνία του Παρισιού συνήφθη, εξ ονόματος της Ένωσης, στις 5 Οκτωβρίου 2016 με την απόφαση (ΕΕ) 2016/1841 του Συμβουλίου (7). H δέσμευση της Ένωσης για μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στο σύνολο της οικονομίας εκτέθηκε στην εθνικά καθορισμένη πρόθεση συνεισφοράς που υποβλήθηκε ενόψει της συμφωνίας του Παρισιού από την Ένωση και τα κράτη μέλη της στη Γραμματεία της UNFCCC στις 6 Μαρτίου 2015. Η συμφωνία του Παρισιού τέθηκε σε ισχύ στις 4 Νοεμβρίου 2016 και αντικαθιστά την προσέγγιση που υιοθετήθηκε στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου του Κιότο του 1997, του οποίου η ισχύς θα εκπνεύσει το 2020.

(4)

Η συμφωνία του Παρισιού, μεταξύ άλλων, θέτει έναν μακροπρόθεσμο στόχο σύμφωνο με τον σκοπό να συγκρατηθεί η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας σαφώς κάτω των 2 βαθμών Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα και να συνεχιστούν οι προσπάθειες ώστε να διατηρηθεί στον 1,5 βαθμό Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Τονίζει, επίσης, τη σημασία της προσαρμογής στις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και του να καταστούν οι χρηματοδοτικές ροές συμβατές με την επίτευξη χαμηλών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και την κλιματικά ανθεκτική ανάπτυξη. Η συμφωνία του Παρισιού απαιτεί, επίσης, την ισορροπία μεταξύ των ανθρωπογενών εκπομπών από πηγές και των απορροφήσεων από καταβόθρες των αερίων θερμοκηπίου κατά το δεύτερο ήμισυ του τρέχοντος αιώνα και καλεί τα μέρη να αναλάβουν δράση για τη διατήρηση και την ενίσχυση, κατά περίπτωση, των καταβοθρών και των ταμιευτήρων αερίων του θερμοκηπίου, συμπεριλαμβανομένων των δασών.

(5)

Στα συμπεράσματά του της 29ης-30ής Οκτωβρίου 2009, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστήριξε τον στόχο της Ένωσης για μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 80-95 % έως το 2050 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, στο πλαίσιο των αναγκαίων μειώσεων που πρέπει να επιφέρουν οι ανεπτυγμένες χώρες ως ομάδα σύμφωνα με τη διακυβερνητική επιτροπή για την κλιματική αλλαγή (IPCC).

(6)

Οι εθνικά καθορισμένες συνεισφορές των μερών της συμφωνίας του Παρισιού θα αντικατοπτρίζουν την υψηλότερη δυνατή φιλοδοξία και θα αντιπροσωπεύουν μια διαχρονική εξέλιξη. Επιπλέον, τα μέρη της συμφωνίας του Παρισιού θα πρέπει να προσπαθούν να διαμορφώνουν και να κοινοποιούν μακροπρόθεσμες στρατηγικές ανάπτυξης με χαμηλές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού. Το Συμβούλιο, στα συμπεράσματά του της 13ης Οκτωβρίου 2017, αναγνωρίζει τη σημασία των μακροπρόθεσμων στόχων και των πενταετών κύκλων επανεξέτασης στην υλοποίηση της Συμφωνίας του Παρισιού και υπογραμμίζει τη σημασία των μακροπρόθεσμων στρατηγικών ανάπτυξης με χαμηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ως εργαλεία πολιτικής για τη χάραξη αξιόπιστης πορείας και τις μακροπρόθεσμες αλλαγές πολιτικής που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού.

(7)

Η μετάβαση σε καθαρή ενέργεια απαιτεί αλλαγές στην επενδυτική συμπεριφορά και παροχή κινήτρων σε ολόκληρο το φάσμα πολιτικής. Αποτελεί βασική προτεραιότητα της Ένωσης να δημιουργήσει μια ανθεκτική Ενεργειακή Ένωση που θα παρέχει ασφαλή, αειφόρο, ανταγωνιστική και οικονομικά προσιτή ενέργεια στους πολίτες της. Για να επιτευχθεί τούτο, απαιτείται η συνέχιση των φιλόδοξων κλιματικών δράσεων με τον παρόντα κανονισμό και η πρόοδος όσον αφορά τις άλλες πτυχές της Ενεργειακής Ένωσης, όπως ορίζονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 25ης Φεβρουαρίου 2015 με τίτλο «Στρατηγική-πλαίσιο για μια ανθεκτική Ενεργειακή Ένωση με μακρόπνοη πολιτική για την κλιματική αλλαγή».

(8)

Μια σειρά ενωσιακών μέτρων ενισχύουν τη δυνατότητα των κρατών μελών να εκπληρώσουν τις κλιματικές υποχρεώσεις και έχουν ζωτική σημασία για την επίτευξη των απαραίτητων μειώσεων των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στους τομείς που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνεται η νομοθεσία για τα φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου και τις μειώσεις των εκπομπών CO2 από οδικά οχήματα, ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενεργειακή απόδοση και κυκλική οικονομία, καθώς και χρηματοδοτικά μέσα της Ένωσης για τις επενδύσεις που συνδέονται με το κλίμα.

(9)

Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 19ης-20ής Μαρτίου 2015 σημειώνεται ότι η Ένωση έχει αναλάβει τη δέσμευση να οικοδομήσει μια Ενεργειακή Ένωση που θα περιλαμβάνει μακρόπνοη πολιτική για το κλίμα με βάση τη στρατηγική-πλαίσιο της Επιτροπής, οι πέντε διαστάσεις της οποίας είναι στενά αλληλένδετες και αλληλοενισχυόμενες. Η συγκράτηση της ενεργειακής ζήτησης συνιστά μια εκ των πέντε διαστάσεων της στρατηγικής για την Ενεργειακή Ένωση. Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Μπορεί, επίσης, να είναι προς όφελος του περιβάλλοντος και της υγείας, να οδηγήσει στη βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας και τη μείωση του κόστους της ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, να συμβάλει στην άμβλυνση της ενεργειακής ένδειας και να οδηγήσει στην αύξηση των θέσεων εργασίας και της οικονομικής δραστηριότητας στο σύνολο της οικονομίας. Τα μέτρα που συμβάλλουν στη μεγαλύτερη αξιοποίηση των τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας στους τομείς των κτιρίων, της βιομηχανίας και των μεταφορών θα μπορούσε να αποτελέσουν οικονομικά αποδοτικό τρόπο που θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να επιτύχουν τους στόχους τους βάσει του παρόντος κανονισμού.

(10)

Η εξάπλωση και η ανάπτυξη βιώσιμων και καινοτόμων πρακτικών και τεχνολογιών μπορεί να ενισχύσει το ρόλο του γεωργικού τομέα σε σχέση με τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν, ιδίως μέσω της μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και της διατήρησης και ενίσχυσης των καταβοθρών και αποθεμάτων άνθρακα. Προκειμένου να μειωθεί το αποτύπωμα άνθρακα και το οικολογικό αποτύπωμα του γεωργικού τομέα, με παράλληλη διατήρηση της παραγωγικότητας, της ικανότητας αναγέννησης και της ζωτικότητάς του, είναι σημαντικό να ενισχυθεί η δράση για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν, καθώς και η χρηματοδότηση της έρευνας για την ανάπτυξη βιώσιμων και καινοτόμων πρακτικών και τεχνολογιών και οι επενδύσεις σε αυτές.

(11)

Ο γεωργικός τομέας έχει άμεσο και σημαντικό αντίκτυπο στη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα. Για τον λόγο αυτό, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί η συνοχή μεταξύ του στόχου του παρόντος κανονισμού και άλλων ενωσιακών πολιτικών και στόχων, όπως είναι η κοινή γεωργική πολιτική και οι στόχοι που σχετίζονται με τη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα, τη δασική στρατηγική και τη στρατηγική για την κυκλική οικονομία.

(12)

Ο τομέας των μεταφορών αντιπροσωπεύει σχεδόν το ένα τέταρτο των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της Ένωσης. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να μειωθούν οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και οι κίνδυνοι που συνδέονται με την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα στον τομέα των μεταφορών, μέσω μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης και μετά το 2020 για την προώθηση της μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και της ενεργειακής απόδοσης στις μεταφορές, για τις ηλεκτρικές μετακινήσεις, για τη μετάβαση σε περισσότερο βιώσιμους τρόπους μεταφοράς, καθώς και για βιώσιμες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στις μεταφορές. Η μετάβαση προς την κινητικότητα χαμηλών εκπομπών στο πλαίσιο της ευρύτερης μετάβασης σε ασφαλή και αειφόρο οικονομία χαμηλές εκπομπές άνθρακα μπορεί να διευκολυνθεί μέσω της θέσπισης ευνοϊκών όρων και ισχυρών κινήτρων, καθώς και μακροπρόθεσμων στρατηγικών που να είναι σε θέση να ενισχύσουν τις επενδύσεις.

(13)

Οι επιπτώσεις των ενωσιακών και εθνικών πολιτικών και μέτρων για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να αξιολογούνται σύμφωνα με τις υποχρεώσεις παρακολούθησης και αναφοράς βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (8).

(14)

Με την επιφύλαξη των εξουσιών της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής, η μεθοδολογία για την ενσωμάτωση, που υλοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2014-2020, θα πρέπει, κατά περίπτωση, να συνεχιστεί και να βελτιωθεί, με σκοπό να ανταποκριθεί στις προκλήσεις και τις επενδυτικές ανάγκες σχετικά με τη δράση για το κλίμα από το 2021 και εξής. Η χρηματοδότηση της Ένωσης θα πρέπει να συνάδει με τους στόχους της Ένωσης για το πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια του 2030 και τους μακροπρόθεσμους στόχους που διατυπώνονται στη Συμφωνία του Παρισιού, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα των δημόσιων δαπανών. Η Επιτροπή θα πρέπει να εκπονήσει έκθεση σχετικά με τον αντίκτυπο της ενωσιακής χρηματοδότησης που χορηγείται από τον προϋπολογισμό της Ένωσης ή, άλλως, σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης σχετικά με τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου στους τομείς που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό ή την οδηγία 2003/87/ΕΚ.

(15)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να καλύπτει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από τις κατηγορίες ενέργειας, βιομηχανικών διεργασιών και χρήσης προϊόντων, γεωργίας και αποβλήτων της IPCC, όπως προσδιορίζονται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 525/2013, εξαιρουμένων των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τις δραστηριότητες που απαριθμούνται στο παράρτημα I της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.

(16)

Τα δεδομένα που αναφέρονται επί του παρόντος στους εθνικούς καταλόγους απογραφής των αερίων θερμοκηπίου καθώς και στα μητρώα, τόσο στα εθνικά όσο και στο ενωσιακό, δεν επαρκούν ώστε να προσδιοριστούν, σε επίπεδο κράτους μέλους, οι εκπομπές CO2 της πολιτικής αεροπορίας σε εθνικό επίπεδο, οι οποίες δεν καλύπτονται από την οδηγία 2003/87/ΕΚ. Με τη θέσπιση των υποχρεώσεων υποβολής εκθέσεων, η Ένωση δεν θα πρέπει να επιβάλει στα κράτη μέλη ή στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) επιβαρύνσεις δυσανάλογες προς τους επιδιωκόμενους στόχους. Οι εκπομπές CO2 από πτήσεις οι οποίες δεν καλύπτονται από την οδηγία 2003/87/ΕΚ αντιπροσωπεύουν πολύ μικρό μέρος των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και η καθιέρωση συστήματος υποβολής εκθέσεων για τις εκπομπές αυτές θα απέβαινε υπερβολικά επαχθής, λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων απαιτήσεων για τον ευρύτερο τομέα δυνάμει της οδηγίας 2003/87/ΕΚ. Συνεπώς, οι εκπομπές CO2 από την κατηγορία πηγών «1.A.3.A πολιτική αεροπορία» της IPCC θα πρέπει να θεωρούνται μηδενικές για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού.

(17)

Η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου σε κάθε κράτος μέλος έως το 2030 θα πρέπει να καθορίζεται σε σχέση με το επίπεδο των αναθεωρημένων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου του 2005 του σχετικού κράτους μέλους που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό, εξαιρουμένων των εξακριβωμένων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από εγκαταστάσεις που λειτουργούσαν το 2005 και που συμπεριλήφθηκαν στο ΣΕΔΕ της ΕΕ μετά το 2005. Τα ετήσια δικαιώματα εκπομπών από την περίοδο 2021 έως 2030 θα πρέπει να καθορίζονται με βάση τα στοιχεία που υποβάλλονται από τα κράτη μέλη και εξετάζονται από την Επιτροπή.

(18)

Η προσέγγιση των ετήσιων δεσμευτικών εθνικών ορίων που έχει επιλεγεί με την απόφαση αριθ. 406/2009/ΕΚ θα πρέπει να συνεχιστεί από το 2021 έως το 2030. Οι κανόνες για τον καθορισμό των ετήσιων δικαιωμάτων εκπομπής κάθε κράτους μέλους, όπως προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό, θα πρέπει να ακολουθούν την ίδια μεθοδολογία όπως και για τα κράτη μέλη με αρνητικά όρια που απορρέουν από την εν λόγω απόφαση, αλλά με την έναρξη της πορείας υπολογισμού στα πέντε δωδεκατημόρια της απόστασης από το 2019 έως το 2020 ή το 2020 για τον μέσο όρο των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά την περίοδο 2016-2018 και με τη λήξη της πορείας αυτής να αποτελεί το όριο για το 2030 για κάθε κράτος μέλος. Προκειμένου να εξασφαλισθούν κατάλληλες συνεισφορές στον ενωσιακό στόχο μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου για την περίοδο από το 2021 έως το 2030, η ημερομηνία έναρξης της πορείας υπολογισμού θα πρέπει να προσδιορίζεται για κάθε κράτος μέλος ανάλογα με το ποιο χρονικό σημείο οδηγεί σε χαμηλότερο δικαίωμα. Προσαρμογή των ετήσιων δικαιωμάτων εκπομπής για το 2021 θα πρέπει να προβλέπεται για τα κράτη μέλη τόσο με θετικό όριο δυνάμει της απόφασης αριθ. 406/2009/ΕΚ, όσο και με αύξηση των ετήσιων δικαιωμάτων εκπομπής μεταξύ 2017 και 2020 που καθορίζεται σύμφωνα με την απόφαση 2013/162/ΕΕ της Επιτροπής (9) και την εκτελεστική απόφαση 2013/634/ΕΕ της Επιτροπής (10), ώστε να αντικατοπτρίζεται η χωρητικότητα για την αύξηση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά τα εν λόγω έτη.

Θα πρέπει να παρέχεται μια πρόσθετη αναπροσαρμογή για ορισμένα κράτη μέλη σε αναγνώριση της έκτακτης κατάστασής τους βάσει της οποίας διαθέτουν αφενός ένα θετικό όριο δυνάμει της απόφασης αριθ. 406/2009/ΕΚ και, αφετέρου, είτε τις χαμηλότερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου ανά κάτοικο, σύμφωνα με την εν λόγω απόφαση, ή το χαμηλότερο ποσοστό εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από τομείς που δεν καλύπτονται από την εν λόγω απόφαση σε σύγκριση με τις συνολικές τους εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Η εν λόγω πρόσθετη προσαρμογή θα πρέπει να καλύπτει μόνο μέρος των μειώσεων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που απαιτούνται κατά την περίοδο από το 2021 έως το 2029, για να διατηρηθούν τα κίνητρα για πρόσθετες μειώσεις εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και για να μην επηρεάζουν την επίτευξη του στόχου του 2030, λαμβάνοντας υπόψη τη χρήση των λοιπών προσαρμογών και των δυνατοτήτων ευελιξίας που καθορίζονται στον παρόντα κανονισμό.

(19)

Προκειμένου να διασφαλισθούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εκτέλεση των διατάξεων του παρόντος κανονισμού σχετικά με τον καθορισμό των ετήσιων δικαιωμάτων εκπομπής για τα κράτη μέλη, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (11).

(20)

Στα συμπεράσματά του της 23ης-24ης Οκτωβρίου 2014, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επεσήμανε ότι η διαθεσιμότητα και χρήση των υφιστάμενων μέσων ευελιξίας εντός των εκτός ΣΕΔΕ τομέων θα πρέπει να ενισχυθεί σημαντικά, προκειμένου να εξασφαλιστεί η οικονομική αποδοτικότητα των συλλογικών προσπαθειών της Ένωσης και η σύγκλιση των κατά κεφαλήν εκπομπών αερίων θερμοκηπίου έως το 2030. Ως μέσο για την ενίσχυση της συνολικής οικονομικής αποδοτικότητας των συνολικών μειώσεων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι σε θέση να αποταμιεύουν και να δανείζονται μέρος των ετήσιων δικαιωμάτων εκπομπής τους. Θα πρέπει επίσης να είναι σε θέση να μεταφέρουν μέρος των ετήσιων δικαιωμάτων εκπομπής τους σε άλλα κράτη μέλη. Θα πρέπει να εξασφαλίζεται η διαφάνεια των μεταφορών αυτών και θα πρέπει να γίνονται με τρόπο που εξυπηρετεί αμφότερα τα κράτη μέλη, περιλαμβανομένων της διενέργειας πλειστηριασμού, της χρήσεως μεσαζόντων της αγοράς που δρουν βάσει πρακτορείου ή μέσω διμερών διευθετήσεων. Κάθε τέτοια μεταφορά θα μπορούσε να είναι αποτέλεσμα έργου ή προγράμματος για τη μείωση των αερίων θερμοκηπίου που υλοποιείται στο κράτος μέλος της πώλησης και που χρηματοδοτείται από το κράτος μέλος που επωφελείται. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι σε θέση να ενθαρρύνουν τη δημιουργία συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα για έργα δυνάμει του άρθρου 24α παράγραφος 1 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ.

(21)

Θα πρέπει να δημιουργηθεί νέα μορφή εφάπαξ ευελιξίας για να διευκολυνθεί η επίτευξη των στόχων για τα κράτη μέλη με εθνικούς στόχους μείωσης πολύ πάνω τόσο από το μέσο όρο της Ένωσης, όσο και από το οικονομικά αποδοτικό δυναμικό μείωσής τους, καθώς και για τα κράτη μέλη που δεν κατένειμαν δωρεάν τυχόν δικαιώματα του ΣΕΔΕ της ΕΕ σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις το 2013. Για να διαφυλαχθεί ο σκοπός του αποθεματικού για τη σταθερότητα της αγοράς, το οποίο θεσπίστηκε με την απόφαση (ΕΕ) 2015/1814 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (12) για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών ανισορροπιών προσφοράς και ζήτησης στο ΣΕΔΕ της ΕΕ, τα δικαιώματα ΣΕΔΕ της ΕΕ που λήφθηκαν υπόψη για την εφάπαξ ευελιξία θα πρέπει να θεωρηθούν ως δικαιώματα ΣΕΔΕ της ΕΕ σε κυκλοφορία κατά τον προσδιορισμό του συνολικού αριθμού των δικαιωμάτων ΣΕΔΕ της ΕΕ σε κυκλοφορία κατά τη διάρκεια ενός δεδομένου έτους. Η Επιτροπή θα πρέπει να κρίνει, κατά την πρώτη της επανεξέταση στο πλαίσιο της εν λόγω απόφασης, εάν θα εξακολουθήσει να υπολογίζει ότι τα εν λόγω δικαιώματα ΣΕΔΕ της ΕΕ βρίσκονται σε κυκλοφορία.

(22)

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/841 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (13) θεσπίζει λογιστικούς κανόνες για τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και τις απορροφήσεις από δραστηριότητες χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και δασοπονίας («land use, land-use change and forestry - LULUCF»). Δραστηριότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του εν λόγω κανονισμού δεν θα πρέπει να καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό. Εντούτοις, ενώ το περιβαλλοντικό αποτέλεσμα βάσει του παρόντος κανονισμού όσον αφορά τις μειώσεις που γίνονται στα επίπεδα των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου επηρεάζεται από τη συνεκτίμηση μιας ποσότητας έως το άθροισμα των συνολικών καθαρών απορροφήσεων και των συνολικών καθαρών εκπομπών από δασωμένες εκτάσεις, αποδασωμένες εκτάσεις, διαχειριζόμενες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, διαχειριζόμενες χορτολιβαδικές εκτάσεις και, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, διαχειριζόμενες δασικές εκτάσεις, καθώς και, όπου ορίζεται ως υποχρεωτικό στον κανονισμό (ΕΕ) 2018/841 , διαχειριζόμενους υγροτόπους, όπως ορίζονται στον εν λόγω κανονισμό, θα πρέπει να περιληφθεί στον παρόντα κανονισμό, ως επιπλέον δυνατότητα των κρατών μελών προκειμένου να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, όπου χρειάζεται, ευελιξία των LULUCF για μέγιστη ποσότητα 280 εκατομμυρίων τόνων ισοδυνάμου CO2 των εν λόγω απορροφήσεων, κατανεμημένης μεταξύ των κρατών μελών. Το εν λόγω συνολικό ποσό και η κατανομή του μεταξύ των κρατών μελών θα πρέπει να συνιστούν αναγνώριση του χαμηλότερου δυναμικού μετριασμού του γεωργικού τομέα και του τομέα χρήσης γης, καθώς και της κατάλληλης συμβολής του εν λόγω τομέα στον μετριασμό και τη δέσμευση των αερίων θερμοκηπίου. Επιπλέον, η οικειοθελής διαγραφής ετήσιων δικαιωμάτων εκπομπής βάσει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να καθιστά δυνατή τη συνεκτίμηση των εν λόγω ποσών κατά την αξιολόγηση της συμμόρφωσης των κρατών μελών προς τις απαιτήσεις του κανονισμού (EU) 2018/841 .

(23)

Στις 30 Νοεμβρίου 2016, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης («πρόταση διακυβέρνησης»), η οποία απαιτεί από τα κράτη μέλη να καταρτίσουν ολοκληρωμένα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού της πολιτικής για την ενέργεια και το κλίμα και για τις πέντε βασικές διαστάσεις της Ενεργειακής Ένωσης. Σύμφωνα με την πρόταση διακυβέρνησης, τα εθνικά σχέδια που θα καλύπτουν την περίοδο από το 2021 έως το 2030 καλούνται να διαδραματίσουν θεμελιώδη ρόλο για τον σχεδιασμό των κρατών μελών της συμμόρφωσής τους με τον παρόντα κανονισμό και τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/841 . Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη οφείλουν να καθορίσουν τις πολιτικές και τα μέτρα για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τον παρόντα κανονισμό και τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/841 , με προοπτικές για τον μακροπρόθεσμο στόχο για την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ εκπομπών και απορροφήσεων αερίων θερμοκηπίου με βάση τη συμφωνία του Παρισιού. Τα εν λόγω σχέδια οφείλουν, επίσης, να προβαίνουν σε εκτίμηση των επιπτώσεων των προγραμματισμένων πολιτικών και μέτρων για την επίτευξη των στόχων. Σύμφωνα με την πρόταση διακυβέρνησης, η Επιτροπή θα πρέπει να μπορεί να υποδείξει στις συστάσεις της σχετικά με το σχέδιο εθνικών σχεδίων την καταλληλότητα του επιπέδου φιλοδοξίας και της επακόλουθης εφαρμογής των πολιτικών και των μέτρων. Η πιθανή χρήση της ευελιξίας των LULUCF για τη συμμόρφωση με τον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την κατάρτιση των εν λόγω σχεδίων.

(24)

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος αποσκοπεί στην υποστήριξη της αειφόρου ανάπτυξης και τη συμβολή στην επίτευξη σημαντικής και μετρήσιμης βελτίωσης της κατάστασης του περιβάλλοντος, παρέχοντας στους πολιτικούς ιθύνοντες, στους δημόσιους φορείς και στο κοινό επίκαιρες, στοχευμένες, πρόσφορες και αξιόπιστες πληροφορίες. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος θα πρέπει να επικουρεί την Επιτροπή, κατά περίπτωση, σύμφωνα με το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας του Οργανισμού.

(25)

Τυχόν αναπροσαρμογές στην κάλυψη, όπως καθορίζεται στα άρθρα 11, 24, 24α και 27 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, θα πρέπει να αντισταθμίζονται από αντίστοιχη αναπροσαρμογή της μέγιστης ποσότητας των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό. Ως εκ τούτου, όταν τα κράτη μέλη περιλαμβάνουν πρόσθετες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από εγκαταστάσεις οι οποίες προηγουμένως καλύπτονταν από την οδηγία 2003/87/ΕΚ στις δεσμεύσεις τους δυνάμει του παρόντος κανονισμού, τα εν λόγω κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόζουν πρόσθετες πολιτικές και μέτρα στους τομείς που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό προκειμένου να μειωθούν οι εν λόγω εκπομπές αερίων θερμοκηπίου.

(26)

Σε αναγνώριση των προηγούμενων προσπαθειών που καταβλήθηκαν από το 2013 από τα κράτη μέλη που είχαν κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ κάτω από τον μέσο όρο της Ένωσης το 2013, είναι σκόπιμο να καθοριστεί ένα περιορισμένο αποθεματικό ασφάλειας ειδικού σκοπού που να αντιστοιχεί, κατ’ ανώτατο όριο, σε 105 εκατομμύρια τόνους ισοδυνάμου CO2, διατηρώντας παράλληλα την περιβαλλοντική ακεραιότητα του παρόντος κανονισμού, καθώς και τα κίνητρα για δράσεις των κρατών μελών πέραν των ελάχιστων εισφορών βάσει του παρόντος κανονισμού. Το απόθεμα ασφάλειας θα πρέπει να είναι επωφελές για τα κράτη μέλη των οποίων το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ ήταν κάτω του μέσου όρου της Ένωσης για το έτος 2013, των οποίων οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου παραμένουν κάτω από τα οικεία ετήσια δικαιώματα εκπομπής από το 2013 έως το 2020 και τα οποία έχουν προβλήματα να επιτύχουν τον στόχο τους των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου για το 2030, παρά τη χρήση άλλων δυνατοτήτων ευελιξίας που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό. Ένα αποθεματικό ασφάλειας αυτού του μεγέθους θα κάλυπτε σημαντικό μέρος των προβλεπόμενων ομαδικών ελλειμμάτων των επιλέξιμων κρατών μελών για την περίοδο 2021 έως 2030, χωρίς πρόσθετες πολιτικές, διατηρώντας παράλληλα τα κίνητρα για συμπληρωματικές ενέργειες. Το αποθεματικό ασφάλειας θα πρέπει να είναι διαθέσιμο στα κράτη μέλη το 2032, υπό ορισμένους όρους και υπό την προϋπόθεση ότι η χρήση του δεν υπονομεύει την επίτευξη του στόχου μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου της Ένωσης της τάξης του 30 % για το έτος 2030 στους τομείς που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό.

(27)

Προκειμένου να αποτυπώνονται οι εξελίξεις στο πλαίσιο του κανονισμού (ΕΕ) 2018/841 , καθώς και να διασφαλιστεί η ακριβής λογιστική καταγραφή στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία να εκδίδει πράξεις σύμφωνα με το άρθρο 290 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με το δικαίωμα χρήσης των λογιστικών κατηγοριών εκτάσεων των διαχειριζόμενων δασικών εκτάσεων και των διαχειριζόμενων υγροτόπων δυνάμει της ευελιξίας των LULUCF και σχετικά με τη λογιστική καταγραφή των συναλλαγών βάσει του παρόντος κανονισμού, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των δυνατοτήτων ευελιξίας, της εφαρμογής ελέγχων συμμόρφωσης και της ακριβούς λειτουργίας του αποθεματικού ασφάλειας, μέσω του μητρώου που θεσπίστηκε δυνάμει του άρθρου 10 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 («ενωσιακό μητρώο»). Οι πληροφορίες όσον αφορά τη λογιστική καταγραφή βάσει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να είναι προσιτές στο κοινό. Οι αναγκαίες διατάξεις για τη λογιστική καταγραφή των συναλλαγών θα πρέπει να περιέχονται σε μία μόνο πράξη, η οποία θα συνδυάζει τις λογιστικές διατάξεις σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 525/2013, τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/841 , τον παρόντα κανονισμό και την οδηγία 2003/87/ΕΚ. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή να διεξαγάγει κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, και οι εν λόγω διαβουλεύσεις να πραγματοποιηθούν σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (14). Ειδικότερα, προκειμένου να εξασφαλιστεί ισότιμη συμμετοχή στην κατάρτιση των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα ταυτόχρονα με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών και οι εμπειρογνώμονες των εν λόγω οργάνων έχουν συστηματική πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την προετοιμασία των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.

(28)

Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να επανεξεταστεί το 2024 και στη συνέχεια ανά πενταετία, προκειμένου να αξιολογείται η συνολική λειτουργικότητά του, ειδικότερα όσον αφορά την ανάγκη για αυξημένη αυστηρότητα των πολιτικών και των μέτρων της Ένωσης. Η επανεξέταση θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη, μεταξύ άλλων, αναδυόμενες εθνικές περιστάσεις και να επικαιροποιείται βάσει των αποτελεσμάτων του διαλόγου διευκόλυνσης του 2018 υπό την αιγίδα της UNFCCC («διάλογος Ταλανόα») και της παγκόσμιας απογραφής της συμφωνίας του Παρισιού. Στο πλαίσιο της επανεξέτασης, θα πρέπει επίσης να εκτιμηθεί η ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης ετήσιων δικαιωμάτων εκπομπής, ώστε να διασφαλισθεί η επάρκεια των υποχρεώσεων που θεσπίζονται από τον παρόντα κανονισμό. Επιπλέον, στο πλαίσιο της τακτικής υποβολής εκθέσεων δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013, η Επιτροπή θα πρέπει, μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2019, να αξιολογήσει τα αποτελέσματα του διαλόγου Ταλανόα. Η αναθεώρηση για την περίοδο πέραν του 2030 θα πρέπει να ευθυγραμμισθεί με τους μακροπρόθεσμους στόχους και τις δεσμεύσεις στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού και, προς τον σκοπό αυτό, να αντανακλά τη διαχρονική πρόοδο.

(29)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποδοτική, διαφανής και οικονομικά αποτελεσματική υποβολή εκθέσεων και επαλήθευση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και άλλων πληροφοριών που απαιτούνται για την αξιολόγηση της προόδου ως προς τα ετήσια δικαιώματα εκπομπών των κρατών μελών, οι απαιτήσεις για την υποβολή ετήσιων εκθέσεων και αξιολόγησης δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να ενσωματώνονται στα σχετικά άρθρα του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013. Ο εν λόγω κανονισμός θα πρέπει, επίσης, να διασφαλίζει ότι η πρόοδος των κρατών μελών κατά την πραγματοποίηση των μειώσεων των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου εξακολουθεί να αξιολογείται σε ετήσια βάση, λαμβάνοντας υπόψη την πρόοδο σε πολιτικές και μέτρα της Ένωσης και πληροφορίες από τα κράτη μέλη. Κάθε δύο χρόνια, η αξιολόγηση θα πρέπει να περιλαμβάνει την προβλεπόμενη πρόοδο της Ένωσης προς την επίτευξη των στόχων αυτής και των κρατών μελών για μείωση προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους. Ωστόσο, η εφαρμογή εκπτώσεων θα πρέπει να εξετάζεται μόνο σε πενταετή διαστήματα, έτσι ώστε να μπορεί να συνυπολογιστεί η ενδεχόμενη συνεισφορά από δασωμένες εκτάσεις, αποδασωμένες εκτάσεις, διαχειριζόμενες καλλιεργήσιμες εκτάσεις και διαχειριζόμενες χορτολιβαδικές εκτάσεις που παρέχεται κατ’ εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) 2018/841 . Αυτό ισχύει με την επιφύλαξη του καθήκοντος της Επιτροπής να εξασφαλίζει τη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις των κρατών μελών που απορρέουν από τον παρόντα κανονισμό ή της εξουσίας της Επιτροπής να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει για τον σκοπό αυτό.

(30)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 525/2013 θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως.

(31)

Δεδομένου ότι οι στόχοι του παρόντος κανονισμού, ιδίως ο καθορισμός υποχρεώσεων των κρατών μελών σχετικά με τις ελάχιστες συνεισφορές τους για την περίοδο από το 2021 έως το 2030 στην επίτευξη του στόχου της Ένωσης για μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και στη συμβολή στην επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού, δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη, μπορούν όμως, λόγω της κλίμακας και των αποτελεσμάτων τους, να επιτευχθούν καλύτερα στο επίπεδο Ένωσης, η Ένωση δύναται να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως ορίζεται στο εν λόγω άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα απαιτούμενα για την επίτευξη των εν λόγω στόχων.

(32)

Ο παρών κανονισμός δεν θίγει τυχόν αυστηρότερους εθνικούς στόχους των κρατών μελών,

1)

Στο άρθρο 7, η παράγραφος 1 τροποποιείται ως εξής:

2)

Στο άρθρο 13 παράγραφος 1 στοιχείο γ), προστίθεται το ακόλουθο σημείο:

3)

Στο άρθρο 14 παράγραφος 1, προστίθεται το ακόλουθο στοιχείο:

4)

Στο άρθρο 21 παράγραφος 1, προστίθεται το ακόλουθο στοιχείο: