4.12.2009   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 295/17

(1)

Η απόφαση απευθύνεται στις: ENI SpA, Esso Deutschland GmbH, Esso Société Anonyme Française, ExxonMobil Petroleum & Chemical, BVBA, Exxon Mobil Corporation, H&R ChemPharm GmbH, H&R Wax Company Vertrieb GmbH, Hansen & Rosenthal KG, Tudapetrol Mineralölerzeugnisse Nils Hansen KG, MOL Nyrt., Repsol YPF Lubricantes y Especialidades SA, Repsol Petróleo SA, Repsol YPF SA, Sasol Wax GmbH, Sasol Wax International AG, Sasol Holding in Germany GmbH, Sasol Limited, Shell Deutschland Oil GmbH, Shell Deutschland Schmierstoff GmbH, Deutsche Shell GmbH, Shell International Petroleum Company Limited, Shell Petroleum Company Limited, Shell Petroleum NV, Shell Transport and Trading Company Limited, RWE-Dea AG, RWE AG, Total France SA και Total SA.

(2)

Οι ανωτέρω 28 νομικές οντότητες (οι οποίες ανήκουν σε δέκα επιχειρήσεις, ενώ ορισμένες από αυτές θεωρούνται υπεύθυνες ως μητρικές εταιρείες), διέπραξαν ενιαία και διαρκή παράβαση του άρθρου 81 της συνθήκης και του άρθρου 53 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ η οποία συνίστατο στον καθορισμό τιμών και στην ανταλλαγή εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών, που επηρέασαν την βιομηχανία κηρών παραφίνης στον ΕΟΧ. Για τις εταιρείες Dea (μετέπειτα Shell), ExxonMobil, MOL, Repsol, Sasol και Total, η εν λόγω ενιαία και διαρκής παράβαση συνίστατο επίσης στην κατανομή πελατών και/ή αγορών στον ΕΟΧ. Η παράβαση διήρκησε από τις 3 Σεπτεμβρίου 1992 έως τις 28 Απριλίου 2005, με διαφορετική διάρκεια για τις διάφορες νομικές οντότητες και επιχειρήσεις. Για την Dea (μετέπειτα Shell), την ExxonMobil, την Sasol, και την Total, αυτή η ενιαία και διαρκής παράβαση σχετιζόταν επίσης με την πώληση κηρού ακατέργαστης παραφίνης (slack wax) σε τελικούς καταναλωτές εντός της γερμανικής αγοράς για την περίοδο από τις 30 Οκτωβρίου 1997 έως τις 12 Μαΐου 2004, με διαφορετική διάρκεια για κάθε εμπλεκόμενη νομική οντότητα και επιχείρηση.

(3)

Τα προϊόντα που αφορά η απόφαση είναι οι κηροί παραφίνης ενώ για ορισμένους αποδέκτες της απόφασης αφορά και τους κηρούς ακατέργαστης παραφίνης (slack wax). Οι κηροί παραφίνης περιλαμβάνουν τους πλήρως εξευγενισμένους κηρούς παραφίνης και τους ημιεξευγενισμένους κηρούς παραφίνης (ανάλογα με την περιεκτικότητα σε έλαιο), καθώς και τους υδρογονωμένους κηρούς, τα μίγματα κηρών, τους ειδικούς τύπους κηρών και τους κηρούς σκληρής παραφίνης. Οι εν λόγω κηροί χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ποικίλων προϊόντων όπως κεριά, χημικά, επίσωτρα, προϊόντα αυτοκινητοβιομηχανίας, καθώς και στις βιομηχανίες καουτσούκ, συσκευασίας, συγκολλητικών και τσίχλας. Στην Ευρώπη, το 60 — 70 % του κηρού παραφίνης χρησιμοποιείται για την παραγωγή κεριών. Ο ακατέργαστος κηρός παραφίνης (slack wax) είναι η πρώτη ύλη που απαιτείται για την παρασκευή κηρών παραφίνης. Παράγεται σε διυλιστήρια ως υποπροϊόν κατά την παρασκευή ελαίων βάσης από αργό πετρέλαιο. Πωλείται επίσης σε τελικούς πελάτες, όπως για παράδειγμα σε παραγωγούς μοριοσανίδων.

(4)

Σύμφωνα με την εκτίμηση της κοινοποίησης των αιτιάσεων, η αξία της αγοράς των κηρών παραφίνης και των κηρών ακατέργαστης παραφίνης (slack wax) στον ΕΟΧ ήταν περίπου 485 000 000 EUR το 2004. Οι πωλήσεις των αποδεκτών της απόφασης κάλυψαν 75 % της ζήτησης της αγοράς του ΕΟΧ.

(5)

Το έναυσμα για να ξεκινήσει η έρευνα της Επιτροπής έδωσαν οι πληροφορίες που έλαβε από μια αίτηση απαλλαγής βάσει της Ανακοίνωσης της Επιτροπής του 2002 περί επιεικούς μεταχείρισης και μείωσης των προστίμων σε περιπτώσεις συμπράξεων (η «ανακοίνωση περί επιεικούς μεταχείρισης του 2002»). Την αίτηση υπέβαλε η Shell Deutschland Schmierstoff GmbH στις […]. Στις […], η Επιτροπή χορήγησε στην Shell απαλλαγή από πρόστιμα υπό όρους σύμφωνα με το σημείο 15 της Ανακοίνωσης περί Επιεικούς Μεταχείρισης του 2002.

(6)

Στις 28 και 29 Απριλίου του 2005, η Επιτροπή διενήργησε επιθεωρήσεις στις εγκαταστάσεις της Sasol (Γερμανία), της H&R/Tudapetrol (Γερμανία), της Esso/ExxonMobil (Κάτω Χώρες και Γερμανία), της Total (Γαλλία), της Repsol (Ισπανία), της ENI (Ιταλία), και της MOL (Ουγγαρία).

(7)

Κατόπιν των επιθεωρήσεων, η Επιτροπή έλαβε αιτήσεις για απαλλαγή και εναλλακτικά αιτήσεις για μείωση προστίμων βάσει της Ανακοίνωσης περί Επιεικούς Μεταχείρισης του 2002 από τη Sasol, τη Repsol και την ExxonMobil. Η Sasol υπέβαλε αίτηση επιείκειας στις […]. Η Repsol υπέβαλε αίτηση επιείκειας/απαλλαγής στις […]. Η ExxonMobil υπέβαλε αίτηση επιείκειας/ απαλλαγής στις […].

(8)

Στις 25 Μαΐου 2007, η Επιτροπή κίνησε τη διαδικασία και εξέδωσε κοινοποίηση αιτιάσεων σχετικά με παράβαση του άρθρου 81 της συνθήκης ΕΚ και του άρθρου 53 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ κατά των ENI SpA, Esso Deutschland GmbH, Esso Nederland BV, Esso Société Anonyme Française, ExxonMobil Petroleum & Chemical, BVBA & Exxon Mobil Corporation, Tudapetrol Mineralölerzeugnisse Nils Hansen KG, H&R ChemPharm GmbH, H&R Wasag AG, H&R Beteiligung GmbH, H&R Wax Company Vertrieb GmbH και Hansen & Rosenthal KG· MOL Nyrt.· Repsol YPF Lubricantes y Especialidades SA (Rylesa), Repsol Petróleo SA και Repsol YPF SΑ· Sasol Wax GmbH, Sasol Wax International AG, Sasol Holding in Germany GmbH και Sasol Limited Shell Deutschland Oil GmbH, Shell Deutschland Schmierstoff GmbH, Deutsche Shell GmbH, Shell International Petroleum Company Limited (SIPC), Shell Petroleum Company Limited (SPCO), Shell Petroleum NV, Shell Transport and Trading Company Limited και Royal Dutch Shell plc· RWE-Dea AG και RWE AG· Total France SA και Total SA. Όλοι οι αποδέκτες της κοινοποίησης αιτιάσεων υπέβαλαν γραπτές παρατηρήσεις σε απάντηση στις αιτιάσεις που διατύπωσε η Επιτροπή. Στις 10 και 11 Δεκεμβρίου 2007 έλαβε χώρα ακρόαση, στην οποία έλαβαν μέρος όλες οι επιχειρήσεις στις οποίες απευθύνθηκε η κοινοποίηση αιτιάσεων, με εξαίρεση την Repsol Petróleo SA και την Repsol YPF SA.

(9)

Εν όψει των πληροφοριών που υπέβαλε η Esso Nederland BV στο πλαίσιο της απάντησης που έδωσε στην κοινοποίηση αιτιάσεων, η Επιτροπή αποφάσισε να περατώσει τη διαδικασία κατά της εν λόγω εταιρείας, καθώς και κατά των εταιρειών H&R Wasag AG, H&R Beteiligung GmbH και Royal Dutch Shell plc.

(10)

Σύμφωνα με τα αδιάσειστα στοιχεία που διαθέτει η Επιτροπή, οι αποδέκτες της απόφασης ενέχονταν στην παράβαση, όπως περιγράφεται στην αιτιολογική σκέψη (2).

(11)

Το κοινό γενικό σχέδιο, ο ταυτόσημος αντιανταγωνιστικός σκοπός και ο μοναδικός οικονομικός στόχος της σύμπραξης ήταν να μειώσει και να παρεμποδίσει τον ανταγωνισμό των τιμών, να σταθεροποιήσει ή να αυξήσει τις τιμές μέσω συμφωνίας σχετικά με τις ελάχιστες τιμές και τις αυξήσεις τιμών, και, για ορισμένες επιχειρήσεις, να διασφαλίσει τις πελατειακές σχέσεις και ορισμένες αγορές. Συνοπτικά, ο σκοπός των εν λόγω προσπαθειών ήταν η ουσιώδης μείωση ή ακόμη και εξάλειψη των ανταγωνιστικών πιέσεων με απώτερο στόχο την επίτευξη υψηλότερων κερδών, κάτι που θα οδηγούσε τελικά σε σταθεροποίηση ή αύξηση των κερδών.

(12)

Η απόφαση περιγράφει λεπτομερώς τα αποδεικτικά στοιχεία που προέκυψαν όσον αφορά ορισμένες συσκέψεις και/ ή επαφές που λάβαιναν χώρα σε ετήσια βάση μεταξύ εκπροσώπων των ενεχομένων επιχειρήσεων κατά τη διάρκεια της περιόδου της παράβασης κατά την οποία διαπράχθηκαν οι ενέργειες παράβασης.

(13)

Το βασικό ποσό του προστίμου προσδιορίστηκε ως ποσοστό επί της μέσης αξίας των πωλήσεων κηρού παραφίνης ή/και ακατέργαστης παραφίνης (slack wax) που πραγματοποίησε κάθε επιχείρηση στη σχετική γεωγραφική αγορά κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων χρήσεων της συμμετοχής στην παράβαση («μεταβλητό ποσό»), πολλαπλασιαζόμενο με τον αριθμό ετών της παράβασης, συν ένα επιπρόσθετο ποσό, που υπολογίζεται επίσης ως ποσοστό επί της αξίας των πωλήσεων, προκειμένου να αποτρέπονται οι οριζόντιες συμφωνίες καθορισμού τιμών («τέλος εισόδου»).

(14)

Τα κριτήρια που ελήφθησαν υπόψη για τον καθορισμό των ποσοστών ήταν η φύση της παράβασης και η γεωγραφική της εμβέλεια.

(15)

Το μεταβλητό ποσό πολλαπλασιάστηκε στη συνέχεια με τη σχετική διάρκεια (διαφορετική διάρκεια για τις διάφορες νομικές οντότητες και επιχειρήσεις).

(16)

Στην περίοδο κατά την οποία έλαβε χώρα η παράβαση, η Shell και η ENI ήταν ήδη αποδέκτες προηγουμένων αποφάσεων της Επιτροπής σχετικά με συμπράξεις. Το γεγονός ότι αυτές οι επιχειρήσεις επανέλαβαν την ίδια συμπεριφορά είτε στον ίδιο κλάδο είτε σε διαφορετικούς κλάδους, συμπεριφορά για την οποία επεβλήθησαν σε αυτές προηγουμένως πρόστιμα, κατέδειξε ότι τα πρώτα πρόστιμα δεν συνέτειναν στην αλλαγή της συμπεριφοράς αυτών των επιχειρήσεων. Το γεγονός αυτό δικαιολόγησε την αύξηση του βασικού ποσού προς επιβολή στην Shell και την ENI λόγω υποτροπής.

(17)

Η Επιτροπή δεν βρήκε ελαφρυντικές περιστάσεις στην παρούσα υπόθεση.

(18)

Κατά συνέπεια και σύμφωνα με προηγούμενες αποφάσεις, για να καθοριστεί το ποσό του προστίμου σε ένα επίπεδο το οποίο να διασφαλίζει ικανό αποτρεπτικό αποτέλεσμα, η Επιτροπή έκρινε σκόπιμο να εφαρμόσει έναν πολλαπλασιαστή στο επιβληθέν στις ExxonMobil, Shell, Total, ENI, Repsol και RWE πρόστιμο. Το 2007, το πλέον πρόσφατο οικονομικό έτος πριν από την απόφαση, ο κύκλος εργασιών της ExxonMobil και της Shell υπερέβη τα 250 δισεκατ. EUR, ο κύκλος εργασιών της Total υπερέβη τα 150 δισ. EUR, ο κύκλος εργασιών της ENI υπερέβη τα 85 δισ. EUR και ο κύκλος εργασιών της Repsol και της RWE υπερέβη τα 40 δισεκατ. EUR.

(19)

Τα τελικά ατομικά ποσά των προστίμων που υπολογίστηκαν πριν από την εφαρμογή της ανακοίνωσης περί επιεικούς μεταχείρισης ήταν κάτω από το 10 % των κύκλων εργασιών σε παγκόσμια βάση των αποδεκτριών επιχειρήσεων.

(20)

Η Shell, Sasol, Repsol και ExxonMobil συνεργάστηκαν με την Επιτροπή σε διάφορα στάδια της έρευνας με σκοπό να τύχουν της ευνοϊκής μεταχείρισης που προβλέπεται στην ανακοίνωση του 2002 περί Επιεικούς Μεταχείρισης, η οποία εφαρμόζεται στην παρούσα υπόθεση.

(21)

Η Shell υπήρξε η πρώτη επιχείρηση που ενημέρωσε την Επιτροπή σχετικά με την ύπαρξη σύμπραξης στον τομέα των κηρών κηροποιίας που επηρεάζει την αγορά του ΕΟΧ. Η Shell παρείχε στην Επιτροπή αποδεικτικά έγγραφα και δηλώσεις των επιχειρήσεων στις […] και έτσι επέτρεψε στην Επιτροπή να διαπιστώσει την ύπαρξη, το περιεχόμενο και τους συμμετέχοντες σε μια σειρά συσκέψεων του καρτέλ και σε άλλες επαφές, καθώς και να διενεργήσει επιθεωρήσεις στις 28 και 29 Απριλίου 2005. Η Shell έθεσε τέρμα στη συμμετοχή της στην παράβαση πριν από την υποβολή αίτησης και ως εκ τούτου έτυχε απαλλαγής προστίμου.

(22)

Η Sasol ήταν η δεύτερη εταιρεία που προσέγγισε την Επιτροπή. Οι πληροφορίες που παρασχέθηκαν μετά τις […] επέτρεψαν στην Επιτροπή να διαπιστώσει γεγονότα τα οποία δεν θα μπορούσε να διαπιστώσει με άλλον τρόπο. Η ποσότητα, ποιότητα και αξία, καθώς και η χρονική στιγμή των πληροφοριών που υπέβαλε η Sasol επέτρεψαν στην Επιτροπή να κατανοήσει καλύτερα την παράβαση και να ερμηνεύσει τα έγγραφα που περιήλθαν στην κατοχή της. Η συνεργασία της Sasol επιβραβεύτηκε με μείωση του προστίμου κατά 50 %.

(23)

Η Repsol, που προσέφερε τη συνεργασία της στην Επιτροπή το (τον) […] επιβεβαίωσε τα στοιχεία που είχαν υποβάλει η Shell και η Sasol και παρείχε επιπλέον αποδεικτικά στοιχεία για τη σύμπραξη καθώς και στοιχεία που ενοχοποιούσαν την ίδια. Βάσει των προαναφερθέντων, η συνεργασία της Repsol επιβραβεύτηκε με μείωση του προστίμου κατά 25 %.

(24)

Η ExxonMobil προσέγγισε την Επιτροπή το (τον) […] και προσέφερε αποδεικτικά στοιχεία που επιβεβαιώνουν τα προηγούμενα, ωστόσο περιορισμένης έκτασης. Άλλωστε, τα στοιχεία που υπέβαλε η ExxonMobil ήταν ασαφή και περιείχαν σε μεγάλο βαθμό πληροφορίες χωρίς χρησιμότητα. Η συνεργασία της ExxonMobil επιβραβεύτηκε με μείωση του προστίμου κατά 7 %.

(25)

Οι αποδέκτες της απόφασης και η διάρκεια της συμμετοχής τους έχουν ως εξής:

(26)

Όσον αφορά τους κηρούς παραφίνης:

(27)

Όσον αφορά τον κηρό ακατέργαστης παραφίνης (slack wax):

(28)

Σύμφωνα με τις ανωτέρω αιτιολογικές σκέψεις, επιβλήθηκαν τα ακόλουθα πρόστιμα:

(29)

Οι επιχειρήσεις που αναφέρονται στις αιτιολογικές σκέψεις 26 και 27 κλήθηκαν να τερματίσουν αμέσως την παράβαση που αναφέρεται στην αιτιολογική σκέψη 2, εφόσον δεν το έχουν ήδη πράξει και να αποφύγουν την επανάληψη οποιασδήποτε πράξης ή συμπεριφοράς περιγράφεται στην αιτιολογική σκέψη 2, καθώς και οποιασδήποτε πράξης ή συμπεριφοράς που έχει τον ίδιο ή παρεμφερή στόχο ή αποτέλεσμα.