[pic] | ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ |

Βρυξέλλες, 3.3.2010

COM(2010) 2020 τελικό

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΕΥΡΩΠΗ 2020Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη

Πρόλογος

Το 2010 πρέπει να σηματοδοτήσει ένα νέο ξεκίνημα. Θέλω η Ευρώπη να βγει ισχυρότερη από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση.

Η οικονομική πραγματικότητα προτρέχει της πολιτικής πραγματικότητας, όπως φάνηκε με τον παγκόσμιο αντίκτυπο που είχε η χρηματοπιστωτική κρίση. Πρέπει να δεχθούμε ότι η μεγαλύτερη οικονομική αλληλεξάρτηση απαιτεί και πιο αποφασιστική και συνεκτική απόκριση σε πολιτικό επίπεδο.

Η τελευταία διετία άφησε χωρίς απασχόληση εκατομμύρια ανθρώπους. Έφερε χρέη που θα μας βαρύνουν επί πολλά χρόνια. Έφερε νέες πιέσεις στην κοινωνική συνοχή μας. Έφερε επίσης στο φως ορισμένες θεμελιώδεις αλήθειες όσον αφορά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή οικονομία. Εν τω μεταξύ, η παγκόσμια οικονομία συνεχίζει την πορεία της. Ο τρόπος με τον οποίο θα αποκριθεί η Ευρώπη θα είναι καθοριστικός για το μέλλον μας.

Η κρίση αποτελεί εγερτήριο κάλεσμα, είναι η στιγμή στην οποία αναγνωρίζουμε ότι το να συνεχίσουμε «όπως συνήθως» θα μας καταδικάσει σε προοδευτική παρακμή, θα μας φέρει σε δεύτερη μοίρα μέσα στην νέα παγκόσμια τάξη. Είναι η στιγμή της αλήθειας για την Ευρώπη. Είναι η ώρα να επιδείξουμε τόλμη και φιλοδοξία.

Βραχυπρόθεσμη προτεραιότητά μας είναι η επιτυχής έξοδος από την κρίση. Αυτό θα είναι δύσκολο για κάποιο χρονικό διάστημα, αλλά θα τα καταφέρουμε. Σημαντική πρόοδος έχει ήδη επιτευχθεί όσον αφορά τις «κακές τράπεζες», τη διόρθωση των χρηματοπιστωτικών αγορών και την αναγνώριση της ανάγκης για αυστηρότερο συντονισμό πολιτικής στο εσωτερικό της ζώνης του ευρώ.

Για να οικοδομήσουμε ένα βιώσιμο μέλλον, πρέπει ήδη να κοιτάξουμε πέρα από τον βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Η Ευρώπη πρέπει να ανακτήσει την πορεία της και μετά να παραμείνει σε αυτήν. Αυτός είναι και ο σκοπός της στρατηγικής για την Ευρώπη 2020. Περισσότερες θέσεις απασχόλησης και καλύτερη ποιότητα ζωής. Η στρατηγική αυτή αποδεικνύει ότι η Ευρώπη είναι ικανή να επιτύχει έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, να βρει τον τρόπο να δημιουργήσει νέες θέσεις απασχόλησης και να δώσει σαφή προσανατολισμό στις κοινωνίες μας.

Οι ηγέτες της Ευρώπης έχουν καταλήξει σε μια κοινή ανάλυση όσον αφορά τα διδάγματα από την κρίση. Πέραν αυτού υπάρχει η κοινή αντίληψη ότι είναι κατεπείγουσα ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που μας περιμένουν. Τώρα είναι η στιγμή που πρέπει όλοι μαζί να περάσουμε στην πράξη. Η Ευρώπη έχει πολλά δυνατά σημεία. Διαθέτουμε ταλαντούχο εργατικό δυναμικό, καθώς και πανίσχυρη τεχνολογική και βιομηχανική βάση. Διαθέτουμε μια εσωτερική αγορά και ένα ενιαίο νόμισμα που μας βοήθησαν να αποφύγουμε χειρότερες καταστάσεις. Διαθέτουμε μια δοκιμασμένη κοινωνική οικονομία της αγοράς. Πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στην ικανότητά μας να θέσουμε στους εαυτούς μας ένα φιλόδοξο πρόγραμμα δράσης και να καταβάλουμε κάθε προσπάθεια για να το υλοποιήσουμε.

Η Επιτροπή προτείνει πέντε μετρήσιμους στόχους για την ΕΕ μέχρι το 2020 που θα κατευθύνουν την όλη διαδικασία και θα μετασχηματιστούν σε εθνικούς στόχους. Οι στόχοι αυτοί αφορούν την απασχόληση, την έρευνα και την καινοτομία, την κλιματική αλλαγή και την ενέργεια, την εκπαίδευση και την καταπολέμηση της φτώχειας. Αντιπροσωπεύουν τον προσανατολισμό που πρέπει να έχουμε και αποτελούν σημεία αναφοράς που καθιστούν μετρήσιμες τις επιτυχίες μας.

Είναι φιλόδοξοι μεν, εφικτοί δε. Στηρίζονται σε συγκεκριμένες προτάσεις ώστε να είναι βέβαιη η επίτευξή τους. Οι εμβληματικές πρωτοβουλίες που παρουσιάζονται στο παρόν έγγραφο δείχνουν τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ μπορεί να συνεισφέρει καθοριστικά στην όλη διαδικασία. Έχουμε στη διάθεσή μας πανίσχυρα εργαλεία στο πλαίσιο της νέας οικονομικής διακυβέρνησης και τη στήριξη που μας προσφέρουν η εσωτερική αγορά, ο προϋπολογισμός μας, το εμπόριο και η εξωτερική μας οικονομική πολιτική, καθώς και οι μηχανισμοί, καθώς και τη στήριξη από την οικονομική και νομισματική ένωση.

Προϋπόθεση για επιτυχία είναι ο πραγματικός ενστερνισμός της όλης προσπάθειας από τους ηγέτες και τα θεσμικά όργανα της Ευρώπης. Το νέο μας πρόγραμμα δράσης απαιτεί συντονισμένη ευρωπαϊκή προσπάθεια με τη συμμετοχή, μεταξύ άλλων, των κοινωνικών εταίρων και της κοινωνίας των πολιτών. Αν ενεργήσουμε από κοινού, τότε θα μπορέσουμε να δώσουμε μάχη και να βγούμε ισχυρότεροι από την κρίση. Έχουμε και τα νέα μέσα και τη φιλοδοξία. Πρέπει, τώρα, να περάσουμε στην πράξη.

José Manuel BARROSO

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Συνοπτική περιγραφή 5

1. Περίοδος Μετασχηματισμού 8

2. Έξυπνη, πράσινη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη 12

3. Ελλείψεις και προβλήματικά σημεία 24

4. Έξοδος από την κρίση: Πρώτα βήματα προς το 2020 29

5. Η επίτευξη αποτελεσμάτων απαιτεί ισχυρότερη διακυβέρνηση 32

6. Αποφάσεις για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο 36

Παραρτήματα 38

Στρατηγικη για την ευρωπη του 2020 Συνοπτικη περιγραφή

Η Ευρώπη βρίσκεται σε φάση μετασχηματισμού. Η κρίση εξουδετέρωσε πολλά χρόνια οικονομικής και κοινωνικής προόδου και έφερε στην επιφάνεια τις διαρθρωτικές αδυναμίες της οικονομίας της Ευρώπης. Εν τω μεταξύ, ο κόσμος προχωρά με ταχείς ρυθμούς και οι μακροπρόθεσμες προκλήσεις – παγκοσμιοποίηση, στενότητα πόρων, δημογραφική γήρανση – εντείνονται. Η ΕΕ οφείλει πλέον να αναλάβει την ευθύνη για το μέλλον της.

Η Ευρώπη μπορεί να επιτύχει αν ενεργήσει συλλογικά, ως μια Ένωση. Χρειαζόμαστε μια στρατηγική που θα μας βοηθήσει να βγούμε ισχυρότεροι από την κρίση και να μετατρέψουμε την ΕΕ σε μια έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομία με υψηλά επίπεδα απασχόλησης, παραγωγικότητας και κοινωνικής συνοχής. Η Ευρώπη 2002 προσφέρει ένα όραμα όσον αφορά την κοινωνική οικονομία της αγοράς της Ευρώπης για τον 21ο αιώνα.

Η Ευρώπη 2020 προτάσσει τρεις αλληλοενισχυόμενες προτεραιότητες:

- Έξυπνη ανάπτυξη: ανάπτυξη μιας οικονομίας βασιζόμενης στη γνώση και την καινοτομία.

- Διατηρήσιμη ανάπτυξη: προώθηση μιας πιο αποδοτικής στη χρήση πόρων, πιο πράσινης και πιο ανταγωνιστικής οικονομίας.

- Ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς: μια οικονομία με υψηλή απασχόληση που θα επιτυγχάνει κοινωνική και εδαφική συνοχή.

Η ΕΕ πρέπει να καθορίσει τι θέλει να επιτύχει μέχρι το 2020. Προς τούτο, η Επιτροπή προτείνει τους εξής πρωταρχικούς στόχους για την ΕΕ:

- 75% του πληθυσμού μεταξύ 20-64 ετών πρέπει να έχει απασχόληση.

- 3% του ΑΕΠ της ΕΕ πρέπει να επενδύεται σε E&A.

- Οι στόχοι του «20/20/20» ως προς το κλίμα/την ενέργεια πρέπει να έχουν επιτευχθεί (περιλαμβανομένης της αύξησης σε 30% του ποσοστού μείωσης των εκπομπών εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν).

- Το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την σχολική εκπαίδευση πρέπει να είναι μικρότερο από 10% και τουλάχιστον 40% των νέων πρέπει να έχουν πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

- Ο αριθμός των ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια πρέπει να μειωθεί κατά 20 εκατομμύρια.

Οι στόχοι αυτοί είναι αλληλένδετοι και έχουν καθοριστική σημασία για την γενικότερη επιτυχία μας. Για να εξασφαλίσουμε ότι κάθε κράτος μέλος θα προσαρμόσει την στρατηγική Ευρώπη 2020 στις ιδιαιτερότητές του, η Επιτροπή προτείνει να μετασχηματιστούν οι στόχοι της ΕΕ σε εθνικούς στόχους και πορείες.

Οι στόχοι αντανακλούν τις τρεις προτεραιότητες, δηλαδή την έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, αλλά το πεδίο τους είναι ευρύτερο: για την επίτευξή τους θα απαιτηθεί μεγάλο φάσμα δράσεων σε εθνικό, ενωσιακό και διεθνές επίπεδο. Η Επιτροπή προτείνει επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες που θα ενεργήσουν ως καταλύτες για την επίτευξη προόδου σε κάθε βασική προτεραιότητα:

- «Ένωση καινοτομίας», για τη βελτίωση των συνθηκών-πλαίσιο και της πρόσβασης στη χρηματοδότηση για την έρευνα και καινοτομία ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι καινοτόμες ιδέες θα μπορέσουν να μετατραπούν σε προϊόντα και υπηρεσίες που θα δημιουργήσουν ανάπτυξη και θέσεις εργασίας.

- «Νεολαία σε κίνηση», για την ενίσχυση των επιδόσεων των εκπαιδευτικών συστημάτων και τη διευκόλυνση της εισόδου των νέων στην αγορά εργασίας.

- «Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη», για την επίσπευση της ανάπτυξης των υπηρεσιών πρόσβασης στο Διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας και την άντληση οφελών από μια ψηφιακή ενιαία αγορά για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

- «Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους», για την αποσύνδεση της οικονομικής ανάπτυξης από τη χρήση των πόρων, τη στήριξη της μετάβασης σε οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, την αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τον εκσυγχρονισμό του τομέα των μεταφορών και την ενθάρρυνση της ενεργειακής αποδοτικότητας.

- «Μια βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης» , για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ιδίως για τις ΜΜΕ, και τη στήριξη της ανάπτυξης μιας ισχυρής και βιώσιμης βιομηχανικής βάσης, ικανής να ασκεί ανταγωνισμό σε παγκόσμιο επίπεδο.

- «Ατζέντα για νέες δεξιότητες και θέσεις εργασίας», για τον εκσυγχρονισμό των αγορών εργασίας και την παροχή δυνατοτήτων στους πολίτες μέσω της δια βίου ανάπτυξης δεξιοτήτων με σκοπό την αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας και την καλύτερη αντιστοίχιση προσφοράς και ζήτησης στην αγορά εργασίας, μεταξύ άλλων και μέσω της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού.

- «Ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας» , για τη διασφάλιση της κοινωνικής και εδαφικής συνοχής, ούτως ώστε να εξαπλωθούν ευρέως τα οφέλη της ανάπτυξης και της απασχόλησης και τα άτομα που ζουν σε συνθήκες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού να αποκτήσουν τα μέσα αξιοπρεπούς διαβίωσης και να συμμετάσχουν ενεργά στην κοινωνία.

Οι επτά αυτές εμβληματικές πρωτοβουλίες θα αποτελέσουν δέσμευση τόσο για την ΕΕ όσο και για τα κράτη μέλη. Τα μέσα της ΕΕ, ιδίως η ενιαία αγορά, τα μέσα χρηματοδοτικής μόχλευσης και οι μηχανισμοί εξωτερικής πολιτικής θα ενεργοποιηθούν πλήρως με σκοπό την αντιμετώπιση των προβληματικών σημείων και την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής Ευρώπη 2020. Ως άμεση προτεραιότητα, η Επιτροπή καταγράφει όλα όσα πρέπει να γίνουν ώστε να χαραχθεί μια αξιόπιστη στρατηγική εξόδου από την κρίση, να συνεχιστεί η μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, να διασφαλιστεί η δημοσιονομική εξυγίανση με γνώμονα την μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και να ενισχυθεί η συνεργασία στους κόλπους της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης.

Θα απαιτηθεί ισχυρότερη οικονομική διακυβέρνηση ώστε να επιτευχθούν αποτελέσματα. Η Ευρώπη 2020 θα βασίζεται σε δύο πυλώνες: τη θεματική διάρθρωση που περιγράφεται ανωτέρω και συνδυάζει προτεραιότητες και πρωταρχικούς στόχους και την υποβολή εκθέσεων κατά χώρα, που θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν τις στρατηγικές τους για την επάνοδο σε διατηρήσιμη ανάπτυξη και διατηρήσιμα δημόσια οικονομικά. Θα υιοθετηθούν ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές σε επίπεδο ΕΕ που θα καλύπτουν τις προτεραιότητες και τους στόχους της ΕΕ. Στα κράτη μέλη θα απευθύνονται ειδικές κατά χώρα συστάσεις. Σε περίπτωση ανεπαρκούς ανταπόκρισης από μέρους των κρατών μελών θα μπορούν να εκδίδονται προειδοποιήσεις πολιτικής. Η υποβολή εκθέσεων για την Ευρώπη 2020 και η αξιολόγηση βάσει του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης θα πραγματοποιούνται ταυτόχρονα μεν, αλλά οι σχετικοί μηχανισμοί θα παραμείνουν αυτοτελείς, ενώ παράλληλα θα διατηρηθεί η ακεραιότητα του Συμφώνου.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα έχει την πλήρη ευθύνη της νέας στρατηγικής και θα αποτελεί την εστία της. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί την πρόοδο όσον αφορά την επίτευξη των στόχων, θα διευκολύνει τις ανταλλαγές πολιτικής και θα υποβάλλει τις απαιτούμενες προτάσεις με σκοπό την καθοδήγηση των δράσεων και την προώθηση των εμβληματικών πρωτοβουλιών της ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα αποτελεί κινητήρια δύναμη που θα κινητοποιεί τους πολίτες και θα ενεργεί ως από κοινού νομοθέτης στο πλαίσιο βασικών πρωτοβουλιών. Αυτή η τύπου «εταιρικής σχέσης» προσέγγιση θα πρέπει να τηρηθεί και απέναντι σε επιτροπές της ΕΕ, στα εθνικά κοινοβούλια και εθνικές, τοπικές και περιφερειακές αρχές, σε κοινωνικούς εταίρους, σε ενδιαφερόμενα μέρη και στην κοινωνία των πολιτών ώστε όλοι να είναι συμμέτοχοι στην υλοποίηση του οράματος.

Η Επιτροπή προτείνει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να υιοθετήσει, τον Μάρτιο, τη συνολική προσέγγιση της στρατηγικής και την επιλογή των πρωταρχικών στόχων της ΕΕ, και τον Ιούνιο, να εγκρίνει τις λεπτομερείς παραμέτρους της στρατηγικής, περιλαμβανομένων των ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών και των εθνικών στόχων. Η Επιτροπή προσβλέπει επίσης στις απόψεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στην από μέρους του υποστήριξη προκειμένου η Ευρώπη 2020 να στεφθεί από επιτυχία.

1. Περίοδος Μετασχηματισμού

Η κρίση εξουδετέρωσε την πρόσφατη πρόοδο

Η πρόσφατη οικονομική κρίση δεν έχει προηγούμενο στη γενιά μας. Τα σταθερά κέρδη σε οικονομική ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων απασχόλησης που σημειώθηκαν κατά την τελευταία δεκαετία εξουδετερώθηκαν – το ΑΕΠ μας μειώθηκε κατά 4% το 2009, η βιομηχανική μας παραγωγή οπισθοχώρησε στα επίπεδα της δεκαετίας του 1990, και 23 εκατομμύρια πολίτες – ή το 10% του πληθυσμού μας - είναι σήμερα άνεργοι. Η κρίση προκάλεσε μεγάλο σοκ σε εκατομμύρια πολίτες και ανέδειξε ορισμένες θεμελιώδεις αδυναμίες της οικονομίας μας.

Εξάλλου, η κρίση δυσχέρανε ιδιαίτερα το καθήκον της διασφάλισης της μελλοντικής οικονομικής μας ανάπτυξης. Η επισφαλής ακόμη κατάσταση στο χρηματοπιστωτικό μας σύστημα λειτουργεί ανασταλτικά για την ανάκαμψη καθώς οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά αντιμετωπίζουν δυσκολίες να δανειστούν, να ξοδέψουν και να επενδύσουν. Τα δημόσια οικονομικά μας υπέστησαν σοβαρό πλήγμα, καθώς τα ελλείμματα ανήλθαν κατά μέσο όρο στο 7% του ΑΕΠ και το επίπεδο του χρέους ξεπέρασε το 80% του ΑΕΠ - δύο έτη κρίσης εξάλειψαν είκοσι έτη δημοσιονομικής εξυγίανσης. Το αναπτυξιακό μας δυναμικό μειώθηκε κατά το ήμισυ κατά τη διάρκεια της κρίσης. Πολλά επενδυτικά σχέδια, ταλέντα και ιδέες κινδυνεύουν να αχρηστευθούν λόγω της αβεβαιότητας, της υποτονικής ζήτησης και της έλλειψης χρηματοδότησης.

Οι διαρθρωτικές αδυναμίες της Ευρώπης αποκαλύφθηκαν

Η έξοδος από την κρίση συνιστά άμεση πρόκληση, αλλά η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να αποφύγουμε την αντανακλαστική κίνηση της επιστροφής στην προ της κρίσης κατάσταση. Ακόμη και προ της κρίσης, υπήρχαν πολλοί τομείς στους οποίους η Ευρώπη δεν σημείωνε αρκετά ταχεία πρόοδο σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο:

- Ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης της Ευρώπης ήταν διαρθρωτικά χαμηλότερος από τον αντίστοιχο των βασικών οικονομικών μας εταίρων, γεγονός που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο χάσμα παραγωγικότητας το οποίο διευρύνθηκε κατά την τελευταία δεκαετία. Σε μεγάλο βαθμό τούτο οφείλεται στις διαφορετικές επιχειρηματικές δομές σε συνδυασμό με χαμηλότερα επίπεδα επενδύσεων σε Ε&Α και καινοτομία, ανεπαρκή χρήση των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών, απροθυμία ορισμένων τμημάτων των κοινωνιών μας να υιοθετήσουν καινοτομίες, φραγμούς στην πρόσβαση στις αγορές και ένα λιγότερο δυναμικό επιχειρηματικό περιβάλλον.

- Παρά την πρόοδο που σημειώθηκε, τα ποσοστά απασχόλησης στην Ευρώπη – κατά μέσο όρο 69% για άτομα ηλικίας 20-64 ετών – εξακολουθούν να είναι σημαντικά χαμηλότερα απ’ ό,τι σε άλλα μέρη του κόσμου. Το ποσοστό των γυναικών που εργάζονται ανέρχεται μόνο σε 63% έναντι 76% για τους άντρες. Μόνο το 46% των εργαζόμενων μεγαλύτερης ηλικίας (55-64) απασχολούνται σε σύγκριση με ποσοστό άνω του 62% στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία. Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι κατά μέσο όρο εργάζονται 10% λιγότερες ώρες απ’ ό,τι οι εργαζόμενοι στις ΗΠΑ ή στην Ιαπωνία.

- Η δημογραφική γήρανση επιταχύνεται. Καθώς συνταξιοδοτείται η γενιά της έκρηξης των γεννήσεων (baby-boom), ο ενεργός πληθυσμός της ΕΕ θα αρχίσει να μειώνεται από το 2013/2014. Σήμερα ο αριθμός των ατόμων ηλικίας άνω των 60 ετών αυξάνεται με ρυθμό δύο φορές ταχύτερο απ’ ό,τι πριν από το 2007 – κατά περίπου δύο εκατομμύρια κάθε χρόνο σε σύγκριση με ένα εκατομμύριο προγενέστερα. Ο μικρότερος ενεργός πληθυσμός σε συνδυασμό με υψηλότερο ποσοστό συνταξιούχων θα επιβαρύνει με πρόσθετους περιορισμούς τα συστήματά μας κοινωνικής πρόνοιας.

Οι παγκόσμιες προκλήσεις εντείνονται

Ενώ η Ευρώπη χρειάζεται να αντιμετωπίσει τις δικές της διαρθρωτικές αδυναμίες, ο κόσμος προχωρεί ταχέως και θα είναι πολύ διαφορετικός στα τέλη της επόμενης δεκαετίας:

- Οι οικονομίες μας είναι όλο και πιο αλληλένδετες. Η Ευρώπη θα εξακολουθήσει να επωφελείται από το γεγονός ότι είναι μία από τις πιο ανοικτές οικονομίες στον κόσμο, αλλά ο ανταγωνισμός από αναπτυγμένες και αναδυόμενες οικονομίες γίνεται εντονότερος. Χώρες όπως η Κίνα ή η Ινδία πραγματοποιούν σημαντικές επενδύσεις στην έρευνα και στην τεχνολογία προκειμένου να βελτιώσουν τη θέση τους στην αλυσίδα αξίας και να βελτιώσουν αλματωδώς τη θέση τους στην παγκόσμια οικονομία. Λόγω του γεγονότος αυτού ορισμένοι τομείς των οικονομιών μας δυσκολεύονται να παραμείνουν ανταγωνιστικοί, αλλά κάθε απειλή αποτελεί και ευκαιρία. Καθώς οι χώρες αυτές αναπτύσσονται, θα ανοίξουν νέες αγορές για πολλές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.

- Το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα εξακολουθεί να έχει ανάγκη ρύθμισης. Η δυνατότητα εύκολης δανειοδότησης, η βραχυπρόθεσμη προσέγγιση και η υπερβολική ανάληψη κινδύνων στις χρηματοπιστωτικές αγορές όλου του κόσμου τροφοδότησαν κερδοσκοπικές συμπεριφορές που οδήγησαν σε ανάπτυξη – φούσκα και σε σημαντικές ανισορροπίες. Η Ευρώπη δραστηριοποιείται για την ανεύρεση παγκόσμιων λύσεων ώστε να υπάρξει ένα αποτελεσματικό και βιώσιμο χρηματοοικονομικό σύστημα.

- Οι προκλήσεις όσον αφορά το κλίμα και τους πόρους απαιτούν δραστικές ενέργειες. Η μεγάλη εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα όπως το πετρέλαιο και η μη αποδοτική χρησιμοποίηση πρώτων υλών εκθέτει τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις μας σε επιζήμιες και δαπανηρές αναταραχές λόγω της μεταβολής των τιμών, απειλώντας την οικονομική μας ασφάλεια και συμβάλλοντας στην κλιματική αλλαγή. Η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού από 6 σε 9 δισεκατομμύρια θα εντείνει τον παγκόσμιο ανταγωνισμό για τους φυσικούς πόρους και θα ασκήσει πίεση στο περιβάλλον. Η ΕΕ πρέπει να εξακολουθήσει την προσέγγιση με τα άλλα μέρη του κόσμου επιδιώκοντας μια παγκόσμια λύση των προβλημάτων της κλιματικής αλλαγής, εφαρμόζοντας ταυτόχρονα στο έδαφος της Ένωσης τη συμφωνηθείσα στρατηγική μας για το κλίμα και την ενέργεια.

Η Ευρώπη οφείλει να αντιδράσει για να αποφύγει την παρακμή

Από την κρίση αυτή μπορούμε να αντλήσουμε πολλά διδάγματα:

- Οι οικονομίες της ΕΕ των 27 είναι σε μεγάλο βαθμό αλληλένδετες: η κρίση έφερε στο προσκήνιο τους στενούς δεσμούς και «διαχύσεις» μεταξύ των εθνικών μας οικονομιών, ιδίως στη ζώνη του ευρώ. Οι μεταρρυθμίσεις ή η έλλειψη μεταρρυθμίσεων σε μια χώρα επηρεάζει τις επιδόσεις όλων των άλλων, όπως απέδειξαν τα πρόσφατα γεγονότα. Επιπλέον, η κρίση και οι μεγάλοι περιορισμοί ως προς τις δημόσιες δαπάνες κατέστησαν σε ορισμένα κράτη δυσκολότερη την επαρκή χρηματοδότηση των βασικών υποδομών που έχουν ανάγκη σε τομείς όπως οι μεταφορές και η ενέργεια, όχι μόνο για να αναπτύξουν τις οικονομίες τους, αλλά και για να συμμετάσχουν πλήρως στην εσωτερική αγορά.

- Ο συντονισμός εντός της ΕΕ αποδίδει: η απάντηση στην κρίση απέδειξε ότι όταν ενεργούμε από κοινού, είμαστε πολύ πιο αποτελεσματικοί. Αυτό το αποδείξαμε αναλαμβάνοντας κοινή δράση για τη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος και με την υιοθέτηση ενός ευρωπαϊκού σχεδίου για την ανάκαμψη της οικονομίας. Σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, καμία χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις προκλήσεις μόνη της.

- Η ΕΕ προσφέρει προστιθέμενη αξία στον παγκόσμιο στίβο. Η ΕΕ θα επηρεάσει τις παγκόσμιες αποφάσεις πολιτικής μόνο εάν ενεργεί από κοινού. Η ισχυρότερη εξωτερική εκπροσώπηση πρέπει να συνδυαστεί με μεγαλύτερο εσωτερικό συντονισμό.

Η κρίση δεν ήταν ένα απλό μεμονωμένο χτύπημα που μας επιτρέπει να συνεχίσουμε να λειτουργούμε ως συνήθως. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ένωσή μας είναι μεγαλύτερες απ’ ό,τι πριν από την ύφεση, ενώ διαθέτουμε περιορισμένα περιθώρια ελιγμών. Επιπλέον, ο υπόλοιπος κόσμος δεν παραμένει στάσιμος. Ο ενισχυμένος ρόλος της G-20 απέδειξε την αυξανόμενη οικονομική και πολιτική ισχύ των χωρών με αναδυόμενη οικονομία.

Η Ευρώπη βρίσκεται μπροστά σε σαφείς επιλογές οι οποίες όμως συνιστούν προκλήσεις. Είτε θα αντιμετωπίσουμε συλλογικά την άμεση πρόσκληση της ανάκαμψης και τις μακροχρόνιες προκλήσεις – παγκοσμιοποίηση, στενότητα πόρων, γήρανση του πληθυσμού – ούτως ώστε να καλύψουμε τις πρόσφατες απώλειες, να ανακτήσουμε ανταγωνιστικότητα, να δώσουμε ώθηση στην παραγωγικότητα και να θέσουμε την ΕΕ σε μια ανοδική πορεία ευημερίας («βιώσιμη ανάκαμψη»)

Είτε θα συνεχίσουμε τις μεταρρυθμίσεις με αργό και σε μεγάλο βαθμό ασυντόνιστο ρυθμό και θα διακινδυνεύσουμε να αντιμετωπίσουμε μόνιμη απώλεια πλούτου, υποτονικό ρυθμό ανάπτυξης («υποτονική ανάκαμψη») που οδηγεί ενδεχομένως σε υψηλά επίπεδα ανεργίας και κοινωνικών προβλημάτων, καθώς και μια σχετική υποχώρηση στην παγκόσμια σκηνή («χαμένη δεκαετία»).

Τρία σενάρια για την Ευρώπη μέχρι το 2020 |

Σενάριο 1: Βιώσιμη ανάκαμψη |

[pic] | Η Ευρώπη είναι σε θέση να πραγματοποιήσει πλήρη επάνοδο στα προηγούμενα επίπεδα ανάπτυξης και να αυξήσει τις δυνατότητες βελτίωσης |

Σενάριο 2: Υποτονική ανάκαμψη |

[pic] | Η Ευρώπη θα έχει υποστεί μόνιμη απώλεια πλούτου και θα ξεκινήσει εκ νέου να αναπτύσσεται από την διαβρωμένη αυτή βάση |

Σενάριο 3: Χαμένη δεκαετία |

[pic] | Η Ευρώπη θα έχει υποστεί μόνιμη απώλεια σε πλούτο και σε δυναμικό για μελλοντική ανάπτυξη |

Η Ευρώπη μπορεί να πετύχει

Η Ευρώπη διαθέτει πολλά θετικά στοιχεία: μπορούμε να βασιστούμε στο ταλέντο και στη δημιουργικότητα των πολιτών μας, σε μια ισχυρή βιομηχανική βάση, σε έναν δυναμικό τομέα υπηρεσιών, σε έναν ακμαίο γεωργικό τομέα υψηλής ποιότητας, σε μια ισχυρή ναυτιλιακή παράδοση, στην ενιαία μας αγορά και στο ενιαίο μας νόμισμα, στη θέση μας ως του μεγαλύτερου εμπορικού συνασπισμού στον κόσμο και του σημαντικότερου προορισμού άμεσων ξένων επενδύσεων. Μπορούμε όμως να βασιστούμε και στις ισχυρές αξίες μας, στα δημοκρατικά θεσμικά όργανα, στο ενδιαφέρον μας για οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και αλληλεγγύη, στο σεβασμό μας για το περιβάλλον, στην πολιτιστική πολυμορφία μας, στο σεβασμό της ισότητας των φύλων – για να αναφέρουμε ορισμένα μόνο από αυτά. Πολλά από τα κράτη μέλη μας βρίσκονται μεταξύ των χωρών με τις πλέον καινοτόμες και πλέον ανεπτυγμένες οικονομίες στον κόσμο. Αλλά τις περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας της συγκεντρώνει η Ευρώπη εφόσον ενεργεί συλλογικά – ως Ένωση.

Όταν αντιμετώπισαν σημαντικά γεγονότα στο παρελθόν, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της ανταποκρίθηκαν στην πρόκληση. Στη δεκαετία του 1990, η Ευρώπη δημιούργησε τη μεγαλύτερη ενιαία αγορά στον κόσμο η οποία υποστηρίχθηκε από ένα ενιαίο νόμισμα. Πριν από μερικά μόλις χρόνια, τερματίστηκε η διαίρεση της Ευρώπης καθώς προσχώρησαν στην Ένωση νέα κράτη μέλη ενώ και άλλα κράτη ξεκίνησαν την πορεία για να γίνουν μέλη ή για να αποκτήσουν στενότερη σχέση με την Ένωση. Κατά τα δύο τελευταία έτη, η κοινή δράση που αναλήφθηκε κατά την κορύφωση της κρίσης μέσω του ευρωπαϊκού σχεδίου ανάκαμψης, βοήθησε να αποφευχθεί η οικονομική κατάρρευση, ενώ τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας που διαθέτουμε συνέβαλαν στην προστασία των πολιτών από ακόμη μεγαλύτερα δεινά.

Η Ευρώπη είναι ικανή να αναλαμβάνει δράση σε περιόδους κρίσης και να προσαρμόζει τις οικονομίες και τις κοινωνίες της. Σήμερα οι Ευρωπαίοι έρχονται και πάλι αντιμέτωποι με μια περίοδο μετασχηματισμού προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της κρίσης, τις διαρθρωτικές αδυναμίες της Ευρώπης και τις εντεινόμενες παγκόσμιες προκλήσεις.

Ενεργώντας με τον τρόπο αυτό, η έξοδός μας από την κρίση θα πρέπει να αποτελέσει το σημείο εισόδου σε μια νέα οικονομία. Για να εξακολουθήσουν η δική μας και οι μελλοντικές γενιές να απολαμβάνουν μία υγιή ζωή υψηλής ποιότητας, υποστηριζόμενοι από τα μοναδικά κοινωνικά μοντέλα της Ευρώπης, πρέπει να αναλάβουμε δράση άμεσα. Αυτό που χρειάζεται είναι μια στρατηγική που θα μετατρέψει την ΕΕ σε έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομία με υψηλά επίπεδα απασχόλησης, παραγωγικότητας και κοινωνικής συνοχής. Αυτή είναι η στρατηγική για την Ευρώπη 2020. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που αφορά όλα τα κράτη μέλη και λαμβάνει υπόψη τις διαφορετικές ανάγκες, τις διαφορετικές αφετηρίες και τις εθνικές ιδιαιτερότητες ούτως ώστε να προωθήσει την ανάπτυξη για όλους.

2. Έξυπνη, πράσινη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη

Πώς θέλουμε να είναι η Ευρώπη το 2020;

Τρεις προτεραιότητες πρέπει να κατέχουν κεντρική θέση στη στρατηγική για την Ευρώπη 2020[1]:

- Έξυπνη ανάπτυξη – με την ανάπτυξη μιας οικονομίας που βασίζεται στη γνώση και την καινοτομία.

- Βιώσιμη ανάπτυξη – με την προώθηση μιας πιο αποτελεσματικής στη χρησιμοποίηση των πόρων, πιο πράσινης και πιο ανταγωνιστικής οικονομίας.

- Ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς – με την ενίσχυση μιας οικονομίας με υψηλό ποσοστό απασχόλησης που εξασφαλίζει οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή.

Οι τρεις αυτές προτεραιότητες αλληλοενισχύονται και διαμορφώνουν την εικόνα της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς για την Ευρώπη του 21ου αιώνα.

Για να κατευθύνουμε τις προσπάθειές μας και να στηρίξουμε την πρόοδο, υπάρχει ευρεία συναίνεση ως προς το ότι τα μέλη της ΕΕ πρέπει να συμφωνήσουν από κοινού έναν συγκεκριμένο αριθμό πρωταρχικών στόχων για το 2020. Οι στόχοι αυτοί πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικοί του θέματος της έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης. Πρέπει να είναι μετρήσιμοι, ικανοί να αντικατοπτρίζουν την πολυμορφία των καταστάσεων στα κράτη μέλη και να βασίζονται σε επαρκώς αξιόπιστα στοιχεία για τους σκοπούς της σύγκρισης. Οι στόχοι που ακολουθούν επιλέχθηκαν στη βάση αυτή και η επίτευξή τους θα είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχία μας μέχρι το 2020:

- Το ποσοστό απασχόλησης του πληθυσμού ηλικίας 20-64 ετών πρέπει να αυξηθεί από 69% σήμερα σε τουλάχιστον 75%, μεταξύ άλλων μέσω της μεγαλύτερης συμμετοχής των γυναικών, των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας και της καλύτερης ενσωμάτωσης των μεταναστών στο εργατικό δυναμικό.

- Στόχος της ΕΕ είναι επί του παρόντος η επένδυση του 3% του ΑΕΠ σε Ε(Α. Ο στόχος είχε επιτύχει να εστιάσει την προσοχή στην ανάγκη για επενδύσεις στην Ε(Α τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα, αλλά εστιάζει περισσότερο στις εισροές απ’ ό,τι στις επιπτώσεις. Υπάρχει σαφής ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών για ιδιωτική Ε(Α στην ΕΕ και σ’ αυτό θα συμβάλουν πολλά από τα μέτρα που προτείνονται στην παρούσα στρατηγική. Είναι επίσης σαφές ότι αντιμετωπίζοντας από κοινού την Ε(Α και την καινοτομία θα διαθέτουμε ένα ευρύτερο φάσμα δαπάνης το οποίο θα είναι πιο συναφές για τις επιχειρηματικές δραστηριότητες και για τους παράγοντες που ρυθμίζουν την παραγωγικότητα. Η Επιτροπή προτείνει να διατηρηθεί ο στόχος του 3% και να καθοριστεί παράλληλα δείκτης που θα αντικατοπτρίζει την ένταση Ε(Α και καινοτομίας.

- Μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 20% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 ή κατά 30%, εάν πληρούνται οι όροι[2]· αύξηση του ποσοστού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην τελική μας κατανάλωση ενέργειας σε 20% και αύξηση κατά 20% της ενεργειακής απόδοσης.

- Στόχος που αφορά τη συμμετοχή στην εκπαίδευση και ο οποίος αντιμετωπίζει το πρόβλημα των ατομων που εγκαταλείπουν πρόωρα τη σχολική εκπαίδευση μειώνοντας το ποσοστό τους σε 10% από το σημερινό 15%, αυξάνοντας παράλληλα το ποσοστού του πληθυσμού ηλικίας 30-34 ετών που έχει ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση από 31% σε τουλάχιστον 40% το 2020.

- Ο αριθμός των Ευρωπαίων που ζουν κάτω από τα εθνικά όρια φτώχειας πρέπει να μειωθεί κατά 25%, βγάζοντας από την κατάσταση της φτώχειας πάνω από 20 εκατομμύρια πολίτες[3].

Οι στόχοι αυτοί είναι αλληλένδετοι. Για παράδειγμα, τα καλύτερα επίπεδα εκπαίδευσης συμβάλλουν στην απασχολησιμότητα και η πρόοδος στην αύξηση των ποσοστών απασχόλησης συμβάλλει στη μείωση της φτώχειας. Η μεγαλύτερη ικανότητα για έρευνα και ανάπτυξη, καθώς και καινοτομία, σε όλους τους τομείς της οικονομίας, σε συνδυασμό με την αυξημένη αποδοτικότητα των πόρων θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα και θα προωθήσει τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Οι επενδύσεις σε πιο καθαρές τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα θα έχουν ευνοϊκή επίδραση στο περιβάλλον μας, θα συμβάλουν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και θα δημιουργήσουν νέες δυνατότητες για επιχειρήσεις και απασχόληση. Η επίτευξη των στόχων αυτών πρέπει να ενεργοποιήσει τη συλλογική μας προσοχή. Θα χρειαστεί ισχυρή ηγεσία, ανάληψη δεσμεύσεων και ένας αποτελεσματικός μηχανισμός λήψης αποφάσεων για να αλλάξουν στάσεις και πρακτικές στην ΕΕ ώστε να επιτευχθούν τα αποτελέσματα που συνοψίζονται στους εν λόγω στόχους.

Οι στόχοι αυτοί είναι αντιπροσωπευτικοί και όχι διεξοδικοί. Αντιπροσωπεύουν μια συνολική θεώρηση για το πού θα ήθελε η Επιτροπή να φτάσουν οι βασικές παράμετροι της ΕΕ μέχρι το 2020. Δεν αντιπροσωπεύουν την προσέγγιση της «ενιαίας αντιμετώπισης». Κάθε κράτος μέλος είναι διαφορετικό και η ΕΕ των 27 χαρακτηρίζεται σήμερα από μεγαλύτερη πολυμορφία απ’ ό,τι την προηγούμενη δεκαετία. Παρά τις διαφορές στα επίπεδα ανάπτυξης και στο βιοτικό επίπεδο, η Επιτροπή εκτιμά ότι οι προτεινόμενοι στόχοι είναι συναφείς για όλα τα κράτη μέλη, παλιά και νέα στον ίδιο βαθμό. Η επένδυση στην έρευνα και ανάπτυξη καθώς και στην καινοτομία, στην εκπαίδευση και σε τεχνολογίες που προάγουν την αποδοτική χρησιμοποίηση των πόρων θα είναι επωφελής για τους παραδοσιακούς τομείς, για τις αγροτικές περιοχές καθώς και για τις οικονομίες υψηλής εξειδίκευσης και υπηρεσιών. Εξάλλου, θα ενισχύσουν την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή. Για να διασφαλιστεί ότι το κάθε κράτος μέλος θα προσαρμόσει την στρατηγική του για την Ευρώπη 2020 στην ιδιαίτερη κατάστασή του, η Επιτροπή προτείνει οι εν λόγω στόχοι της ΕΕ να μετατραπούν σε εθνικούς στόχους και πορείες που θα αντικατοπτρίζουν την τρέχουσα κατάσταση σε κάθε κράτος μέλος και το επίπεδο φιλοδοξίας που είναι ικανό να επιτύχει ως μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας της ΕΕ για την επίτευξη των εν λόγω στόχων. Εκτός από τις προσπάθειες των κρατών μελών, η Επιτροπή θα προτείνει ένα φιλόδοξο φάσμα δράσεων σε επίπεδο ΕΕ με στόχο να εισέλθει η ΕΕ σε μια νέα και πιο βιώσιμη πορεία ανάπτυξης. Από τον συνδυασμό των εθνικών προσπαθειών με εκείνες της ΕΕ θα υπάρξει αμοιβαία ενίσχυση.

Έξυπνη ανάπτυξη – μια οικονομία βασισμένη στη γνώση και την καινοτομία

Έξυπνη ανάπτυξη σημαίνει ενίσχυση της γνώσης και της καινοτομίας ως καθοριστικών παραγόντων της μελλοντικής μας ανάπτυξης. Τούτο απαιτεί τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσής μας, την ενίσχυση των επιδόσεών μας στην έρευνα, την προώθηση της καινοτομίας και της μεταβίβασης γνώσης σε όλη την Ένωση, την πλήρη αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών και τη διασφάλιση ότι οι καινοτόμες ιδέες θα καταστεί δυνατό να λάβουν τη μορφή νέων προϊόντων και υπηρεσιών που δημιουργούν ανάπτυξη, ποιοτικές θέσεις εργασίας και συμβάλουν στην αντιμετώπιση των ευρωπαϊκών και παγκόσμιων κοινωνικών προκλήσεων. Αλλά, για να υπάρξει επιτυχής κατάληξη, τα προαναφερόμενα πρέπει να συνδυαστούν με την επιχειρηματικότητα, τη χρηματοδότηση και την εστίαση στις ανάγκες των χρηστών και στις ευκαιρίες που παρέχουν οι αγορές.

Η Ευρώπη πρέπει να δραστηριοποιηθεί:

- Καινοτομία: Στην Ευρώπη η δαπάνη για Ε&Α είναι χαμηλότερη του 2%, σε σύγκριση με 2,6% στις ΗΠΑ και 3,4% στην Ιαπωνία, κυρίως λόγω των χαμηλότερων επιπέδων ιδιωτικών επενδύσεων. Δεν λαμβάνονται υπόψη μόνο τα απόλυτα ποσά που δαπανώνται για Ε&Α – η Ευρώπη πρέπει να εστιάσει στις επιπτώσεις και στη σύνθεση των δαπανών για έρευνα και να βελτιώσει τους όρους για Ε&Α του ιδιωτικού τομέα στην ΕΕ. Το μικρότερο ποσοστό που διαθέτουμε σε επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας εξηγεί κατά το ήμισυ το χάσμα που μας χωρίζει από τις ΗΠΑ.

- Εκπαίδευση, κατάρτιση και δια βίου μάθηση: Το ένα τέταρτο του συνόλου των μαθητών αντιμετωπίζει δυσκολίες σε επίπεδο ανάγνωσης και ένας στους επτά νέους εγκαταλείπει την εκπαίδευση και την κατάρτιση πολύ πρόωρα. Περίπου το 50% φτάνει σε μεσαίο επίπεδο δεξιοτήτων αλλά το δυναμικό αυτό συχνά δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Λιγότερα από ένα στα τρία άτομα ηλικίας 25-34 ετών έχουν πτυχίο πανεπιστημίου σε σύγκριση με 40% στις ΗΠΑ και πάνω από 50% στην Ιαπωνία. Ένας στους επτά νέους εγκαταλείπει πρόωρα τη σχολική εκπαίδευση και ένας στους τέσσερις αντιμετωπίζει δυσκολίες σε επίπεδο ανάγνωσης. Μόνο δύο ευρωπαϊκά πανεπιστήμια περιλαμβάνονται στον κατάλογο των 20 καλύτερων πανεπιστημίων του κόσμου.

- Ψηφιακή κοινωνία: η παγκόσμια ζήτηση για τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών αντιπροσωπεύει αγορά αξίας 2 000 δισεκατ. ευρώ, αλλά μόνο το ένα τέταρτο του ποσού αυτού αντιστοιχεί σε ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Η Ευρώπη υστερεί επίσης όσον αφορά το διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας, γεγονός που επηρεάζει την ικανότητά της να καινοτομεί, ακόμη και στις αγροτικές περιοχές, και το ίδιο ισχύει και για επιγραμμική διάδοση των γνώσεων και την επιγραμμική παροχή αγαθών και υπηρεσιών.

Τα μέτρα στο πλαίσιο της προτεραιότητας αυτής θα ενεργοποιήσουν τις ικανότητες της Ευρώπης για καινοτομία, βελτιώνοντας τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα καθώς και την ποιότητα και την απόδοση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, και αξιοποιώντας τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη της ψηφιακής κοινωνίας. Η άσκηση των πολιτικών αυτών πρέπει να γίνεται σε περιφερειακό, εθνικό επίπεδο και στο επίπεδο της ΕΕ.

Εμβληματική πρωτοβουλία: «Ένωση καινοτομίας»

Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής είναι να εστιαστεί εκ νέου η πολιτική για Ε&Α και καινοτομία στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας, όπως η κλιματική αλλαγή, η ενεργειακή απόδοση και η αποτελεσματική χρήση των πόρων, η υγεία και οι δημογραφικές μεταβολές. Κάθε κρίκος της αλυσίδας καινοτομίας πρέπει να ενισχυθεί, από τη βασική έρευνα («blue sky») έως την εμπορία.

Σε επίπεδο ΕΕ, η Επιτροπή θα εργαστεί με στόχο:

- Να ολοκληρώσει τον ευρωπαϊκό χώρο έρευνας, να αναπτύξει ένα στρατηγικό ερευνητικό πρόγραμμα εστιασμένο σε προκλήσεις όπως η ενεργειακή ασφάλεια, οι μεταφορές, η κλιματική αλλαγή και η αποδοτική χρησιμοποίηση των πόρων, η υγεία και η γήρανση του πληθυσμού, οι φιλικές προς το περιβάλλον μέθοδοι παραγωγής και διαχείρισης της γης, και να ενισχύσει τον κοινό προγραμματισμό με τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες.

- Να βελτιώσει τις συνθήκες-πλαίσιο για τις επιχειρήσεις στον τομέα της καινοτομίας (π.χ. δημιουργία ενιαίου ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας και ειδικού δικαστηρίου για το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, εκσυγχρονισμός του πλαισίου των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και των εμπορικών σημάτων, βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ στην προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας, επιτάχυνση της δημιουργίας διαλειτουργικών προτύπων, βελτίωση της πρόσβασης σε κεφάλαια και πλήρης αξιοποίηση των πολιτικών που αφορούν τη ζήτηση, π.χ. μέσω δημοσίων συμβάσεων και έξυπνων κανονιστικών ρυθμίσεων).

- Να δρομολογήσει «ευρωπαϊκές συμπράξεις καινοτομίας» μεταξύ του επιπέδου της ΕΕ και του επιπέδου των κρατών μελών προκειμένου να επιταχυνθεί η ανάπτυξη και η χρησιμοποίηση των τεχνολογιών που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που έχουν εντοπιστεί. Το πρώτο θα περιλαμβάνει: την «οικοδόμηση της βιοοικονομίας μέχρι το 2020», τις «βασικές τεχνολογίες γενικής εφαρμογής που θα διαμορφώσουν το βιομηχανικό μέλλον της Ευρώπης» και τις «τεχνολογίες που παρέχουν τη δυνατότητα στους ηλικιωμένους να ζουν ανεξάρτητα και να έχουν ενεργό ρόλο στην κοινωνία».

- Να αναθεωρήσει και να αναπτύξει περαιτέρω τον ρόλο των μέσων της ΕΕ στη στήριξη της καινοτομίας (π.χ. διαρθρωτικά ταμεία, ταμεία αγροτικής ανάπτυξης, πρόγραμμα-πλαίσιο Ε&Α, ΠΚΠ, στρατηγικό σχέδιο ενεργειακών τεχνολογιών - SET), μέσω επίσης της στενότερης συνεργασίας με την ΕΤΕ, και της απλούστευσης των διοικητικών διαδικασιών ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβαση στη χρηματοδότηση, ιδίως για τις ΜΜΕ, και να δημιουργηθούν καινοτόμοι μηχανισμοί παροχής κινήτρων συνδεδεμένοι με την αγορά του άνθρακα, ιδίως για όσους εξελίσσονται ταχύτερα .

- Να προωθήσει εταιρικές σχέσεις γνώσης και να ενισχύσει τους δεσμούς μεταξύ της εκπαίδευσης, των επιχειρήσεων, της έρευνας και καινοτομίας, χρησιμοποιώντας και το ΕΙΤ, και να προωθήσει νέες καινοτόμες επιχειρήσεις.

Στο εθνικό επίπεδο, τα κράτη μέλη θα πρέπει:

- Να μεταρρυθμίσουν τα εθνικά (και περιφερειακά) συστήματα Ε&Α και καινοτομίας προκειμένου να ενισχύσουν την αριστεία και την έξυπνη εξειδίκευση, να ενισχύσουν τη συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων και επιχειρήσεων, να εφαρμόσουν κοινό προγραμματισμό και να ενισχύσουν τη διασυνοριακή συνεργασία σε τομείς με προστιθέμενη αξία για την ΕΕ, και να προσαρμόσουν ανάλογα τις εθνικές διαδικασίες χρηματοδότησης ώστε να διασφαλιστεί η διάδοση της τεχνολογίας σε ολόκληρο το έδαφος της ΕΕ.

- Να διασφαλίσουν επαρκή προσφορά πτυχιούχων από τους κλάδους των φυσικών επιστημών, των μαθηματικών και της μηχανολογίας και να εστιάσει τα προγράμματα σπουδών στην δημιουργικότητα, την καινοτομία και στην επιχειρηματικότητα.

- Να δώσουν προτεραιότητα στις δαπάνες για τη γνώση, χρησιμοποιώντας επίσης φορολογικά κίνητρα και άλλα χρηματοπιστωτικά μέσα για την προώθηση μεγαλύτερων ιδιωτικών επενδύσεων στην Ε&Α.

Εμβληματική πρωτοβουλία «Νεολαία σε κίνηση»

Στόχος της πρωτοβουλίας είναι να ενισχυθούν οι επιδόσεις και η ελκυστικότητα των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Ευρώπης σε διεθνές επίπεδο και να βελτιωθεί η συνολική ποιότητα σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης στην ΕΕ, συνδυάζοντας αριστεία και ισότητα μέσα από την προώθηση της κινητικότητας των σπουδαστών και των εκπαιδευομένων και τη βελτίωση της κατάστασης των νέων στον τομέα της απασχόλησης.

Στο επίπεδο της ΕΕ η Επιτροπή θα εργαστεί με σκοπό:

- Να ολοκληρώσει και να ενισχύσει τα προγράμματα της ΕΕ για την κινητικότητα, τα πανεπιστήμια και τους ερευνητές (όπως τα Erasmus, Erasmus Mundus, Tempus και Marie Curie) και να τα συνδέσει με εθνικά προγράμματα και πόρους.

- Να επιταχύνει το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (προγράμματα σπουδών, διοίκηση και χρηματοδότηση) ιδίως με την αξιολόγηση των επιδόσεων των πανεπιστημίων και των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων σε ένα συνολικό πλαίσιο.

- Να διερευνήσει τρόπους προώθησης της επιχειρηματικότητας μέσω προγραμμάτων κινητικότητας για νέους επαγγελματίες.

- Να προωθήσει την αναγνώριση της άτυπης και ανεπίσημης μάθησης.

- Να δρομολογήσει ένα πλαίσιο για την απασχόληση των νέων που θα παρουσιάζει τις πολιτικές που αποβλέπουν στη μείωση του ποσοστού ανεργίας στους νέους. Το πλαίσιο αυτό πρέπει να προωθεί, από κοινού με τα κράτη μέλη και τους κοινωνικούς εταίρους, την είσοδο των νέων στην αγορά εργασίας μέσω μαθητείας, περιόδων άσκησης ή άλλης εργασιακής εμπειρίας, καθώς και μέσω ενός προγράμματος («Η πρώτη σας θέση εργασίας μέσω του EURES ») που αποσκοπεί στην αύξηση των ευκαιριών απασχόλησης για νέους ευνοώντας την κινητικότητα στην ΕΕ.

Σε εθνικό επίπεδο, τα κράτη μέλη θα πρέπει:

- Να διασφαλίσουν επαρκείς επενδύσεις σε όλα τα επίπεδα των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης (από το προσχολικό ως το τριτοβάθμιο).

- Να βελτιώσουν τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα, εξετάζοντας την κάθε βαθμίδα (προσχολική, πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια, επαγγελματική και τριτοβάθμια) με ολοκληρωμένη προσέγγιση, που καλύπτει τα βασικά προσόντα και αποσκοπεί στον περιορισμό της πρόωρης αποχώρησης από το σχολείο.

- Να ενισχύσουν τη διαφάνεια και τη συνάφεια των εκπαιδευτικών συστημάτων θεσπίζοντας εθνικά πλαίσια δεξιοτήτων και προσαρμόζοντας καλύτερα τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα προς τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.

- Να βελτιώσουν την είσοδο των νέων στην αγορά εργασίας μέσω ολοκληρωμένης δράσης που καλύπτει π.χ. προσανατολισμό, παροχή συμβουλών, μαθητεία.

Εμβληματική πρωτοβουλία: «Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη»

Ο στόχος είναι να προκύψουν διατηρήσιμα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη από μια ενιαία ψηφιακή αγορά βασισμένη σε ταχεία και υπερταχεία πρόσβαση στο διαδίκτυο και σε διαλειτουργική εφαρμογή, ευρυζωνική πρόσβαση για όλους μέχρι το 2013, πρόσβαση για όλους σε πολύ υψηλότερες ταχύτητες στο διαδίκτυο (30 Mbps ή μεγαλύτερες) μέχρι το 2020, και ποσοστό 50% ή μεγαλύτερο των ευρωπαϊκών νοικοκυριών με συνδρομή σε συνδέσεις του διαδικτύου άνω των 100 Mbps.

Στο επίπεδο της ΕΕ, η Επιτροπή θα εργαστεί με σκοπό:

- Να δημιουργήσει ένα σταθερό νομικό πλαίσιο το οποίο προσελκύει επενδύσεις σε μια ανοικτή και ανταγωνιστική υποδομή διαδικτύου υψηλής ταχύτητας και στις σχετικές υπηρεσίες.

- Να αναπτύξει μια αποτελεσματική πολιτική ραδιοφάσματος.

- Να διευκολύνει τη χρήση των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ στην υλοποίηση του εν λόγω προγράμματος.

- Να δημιουργήσει μια πραγματική ενιαία αγορά για επιγραμμικό περιεχόμενο και υπηρεσίες (δηλαδή ασφαλείς και χωρίς σύνορα δικτυακές υπηρεσίες στην ΕΕ και αγορές ψηφιακού περιεχομένου υψηλού επιπέδου εμπιστοσύνης, ένα ισορροπημένο κανονιστικό πλαίσιο με σαφή καθεστώτα δικαιωμάτων, προώθηση πολυεδαφικών αδειών, επαρκή προστασία και αμοιβή για κατόχους δικαιωμάτων και ενεργή στήριξη για την ψηφιοποίηση της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης και για τη διαμόρφωση της παγκόσμιας διακυβέρνησης του διαδικτύου.

- Να μεταρρυθμίσει τα ταμεία έρευνας και καινοτομίας και να αυξήσει τη στήριξη στον τομέα των ΤΠΕ ούτως ώστε να ενισχυθεί η τεχνολογική ισχύς της Ευρώπης σε στρατηγικούς τομείς και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για ΜΜΕ με υψηλό αναπτυξιακό δυναμικό που θα ηγηθούν σε αναδυόμενες αγορές, και να τονωθούν οι καινοτομίες ΤΠΕ σε όλους τους επιχειρηματικούς τομείς.

- Να προωθηθεί η πρόσβαση στο διαδίκτυο και η υιοθέτησή του από όλους τους ευρωπαίους πολίτες, ιδίως μέσω ενεργειών στήριξης της ψηφιακής μόρφωσης και προσπελασιμότητας.

Στο εθνικό επίπεδο τα κράτη μέλη θα πρέπει:

- Να χαράξουν επιχειρησιακές στρατηγικές διαδικτύου υψηλής ταχύτητας και να εστιάσουν τη δημόσια χρηματοδότηση, περιλαμβανομένων των διαρθρωτικών ταμείων, σε τομείς που δεν καλύπτονται από ιδιωτικές επενδύσεις.

- Να θεσπίσουν νομικό πλαίσιο για το συντονισμό των δημοσίων έργων με στόχο τη μείωση των δαπανών δημιουργίας δικτύων.

- Να προωθήσουν την ανάπτυξη και χρησιμοποίηση σύγχρονων και προσβάσιμων επιγραμμικών υπηρεσιών (π.χ. ηλεκτρονική διακυβέρνηση, επιγραμμικές υπηρεσίες υγείας, έξυπνο σπίτι, ψηφιακές δεξιότητες, ασφάλεια).

Διατηρήσιμη ανάπτυξη – προώθηση μιας πιο πράσινης και πιο ανταγωνιστικής οικονομίας στην οποία οι πόροι χρησιμοποιούνται πιο αποδοτικά

Διατηρήσιμη ανάπτυξη σημαίνει την οικοδόμηση μιας οικονομίας βιώσιμης και ανταγωνιστικής στην οποία οι πόροι χρησιμοποιούνται αποδοτικά, την αξιοποίηση του ηγετικού ρόλου της Ευρώπης στον αγώνα δρόμου για την ανάπτυξη νέων διαδικασιών και τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένων των πράσινων τεχνολογιών, την επιτάχυνση της εγκατάστασης ευφυών δικτύων χρησιμοποιώντας ΤΠΕ, την εκμετάλλευση δικτύων σε κλίμακα ΕΕ και την ενίσχυση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων των επιχειρήσεών μας, ιδίως στον μεταποιητικό τομέα και στο πλαίσιο των μικρομεσαίων επιχειρήσεών μας καθώς και με την παροχή βοήθειας στους καταναλωτές για να αντιμετωπίζουν με εκτίμηση την αποδοτική χρησιμοποίηση των πόρων. Μια τέτοια προσέγγιση θα βοηθήσει την ΕΕ να ευημερήσει σε έναν κόσμο με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και περιορισμένους πόρους εμποδίζοντας παράλληλα την περιβαλλοντική υποβάθμιση, την απώλεια βιοποικιλότητας και την μη αειφόρο χρήση των πόρων. Επίσης θα στηρίξει την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή.

Η Ευρώπη πρέπει να δραστηριοποιηθεί:

- Ανταγωνιστικότητα: η ευημερία της ΕΕ επιτεύχθηκε μέσω του εμπορίου, των εξαγωγών σε όλο των κόσμο και των εισαγωγών συντελεστών παραγωγής καθώς και τελικών προϊόντων. Αντιμετωπίζοντας έντονη πίεση στις αγορές εξαγωγών για όλο και μεγαλύτερο φάσμα συντελεστών παραγωγής, πρέπει να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητά μας έναντι των κυριότερων εμπορικών μας εταίρων, αυξάνοντας την παραγωγικότητα. Πρέπει να ασχοληθούμε με το ζήτημα της σχετικής ανταγωνιστικότητας στη ζώνη του ευρώ και στην ευρύτερη ΕΕ. Η ΕΕ διέθετε σε μεγάλο βαθμό το προβάδισμα στις πράσινες λύσεις αλλά σε αυτό υφίσταται αντίπραξη από σημαντικούς ανταγωνιστές όπως η Κίνα και η Βόρειος Αμερική. Η ΕΕ πρέπει να διατηρήσει την ηγετική της θέση στην αγορά πράσινων τεχνολογιών ως μέσο για τη διασφάλιση της αποδοτικής χρησιμοποίησης των πόρων σε όλους τους τομείς της οικονομίας εξαλείφοντας τα προβληματικά σημεία στις υποδομές των βασικών δικτύων και δίνοντας με τον τρόπο αυτό ώθηση στην ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας μας.

- Καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής: η επίτευξη των στόχων μας όσον αφορά το κλίμα σημαίνει πολύ ταχύτερη μείωση των εκπομπών κατά την επόμενη δεκαετία απ’ ό,τι κατά την προηγούμενη δεκαετία και πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού των νέων τεχνολογιών όπως η δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα και οι δυνατότητες απομόνωσής του. Η βελτίωση της αποδοτικής χρησιμοποίησης των πόρων θα συμβάλει σημαντικά στον περιορισμό των εκπομπών, στην εξοικονόμηση χρημάτων και στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης. Τούτο αφορά όλους τους τομείς της οικονομίας και όχι μόνο εκείνους που χαρακτηρίζονται από την παραγωγή πολλών εκπομπών. Πρέπει ακόμη να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα των οικονομιών μας στους κλιματικούς κινδύνους και την ικανότητά μας για πρόβλεψη και αντιμετώπιση καταστροφών.

- Καθαρή και αποδοτική ενέργεια: αν επιτευχθούν οι στόχοι μας θα εξοικονομήσουμε 60 δισεκατ. ευρώ από εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου μέχρι το 2020. Δεν πρόκειται μόνον για εξοικονόμηση χρημάτων, πρόκειται για κάτι το απαραίτητο για την ενεργειακή μας ασφάλεια. Η περαιτέρω πρόοδος στην ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας μπορεί να προσθέσει ένα επιπλέον ποσοστό 0,6% έως 0,8% στο ΑΕΠ. Η επίτευξη του στόχου της ΕΕ για 20% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορεί από μόνη της να συμβάλει στη δημιουργία περισσότερων από 600.000 θέσεων απασχόλησης στην ΕΕ. Εάν προσθέσουμε και τον στόχο που προβλέπει ενεργειακή αποδοτικότητα 20%, πρόκειται για περισσότερες από 1 εκατομμύριο νέες θέσεις απασχόλησης.

Στο πλαίσιο της προτεραιότητας αυτής θα απαιτηθεί να εφαρμόσουμε τις δεσμεύσεις μας για μείωση των εκπομπών κατά τρόπο που μεγιστοποιεί τα οφέλη και ελαχιστοποιεί τις δαπάνες, αξιοποιώντας και τη διάδοση καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων. Επιπλέον, πρέπει να επιδιώξουμε να αποσυνδέσουμε την ανάπτυξη από την χρήση της ενέργειας και να γίνουμε μια οικονομία που χρησιμοποιεί αποδοτικότερα τους πόρους, γεγονός που όχι μόνο θα εξασφαλίσει στην Ευρώπη συγκριτικό πλεονέκτημα, αλλά θα μειώσει και την εξάρτησή της από ξένες πηγές για πρώτες ύλες και βασικά προϊόντα.

Εμβληματική πρωτοβουλία: «Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποδοτικά τους πόρους»

Στόχος είναι να στηριχθεί η μετάβαση προς μια οικονομία αποδοτικής χρησιμοποίησης των πόρων και χαμηλών εκπομπών άνθρακα η οποία χρησιμοποιεί αποδοτικά όλους τους πόρους της. Στόχος είναι να αποσυνδεθεί η οικονομική μας ανάπτυξη από τη χρήση πόρων και ενέργειας, να μειωθούν οι εκπομπές CO2, να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα και να αυξηθεί η ενεργειακή ασφάλεια.

Στο επίπεδο της ΕΕ, η Επιτροπή θα εργαστεί με στόχο:

- Να κινητοποιήσει τα χρηματοοικονομικά μέσα της ΕΕ (π.χ. αγροτική ανάπτυξη, διαρθρωτικά ταμεία, πρόγραμμα-πλαίσιο Ε&Α, ΔΕΔ, ΕΤΕ) ως μέρος μιας συνεκτικής στρατηγικής χρηματοδότησης που συνδυάζει την χρηματοδότηση από την ΕΕ και από τους εθνικούς δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς χρηματοδότησης.

- Να ενισχύσει ένα πλαίσιο για τη χρησιμοποίηση μέσων που βασίζονται στην αγορά (π.χ. εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών, αναθεώρηση της φορολόγησης της ενέργειας, πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων, ενθάρρυνση της ευρύτερης χρησιμοποίησης των πράσινων δημόσιων συμβάσεων).

- Να υποβάλει προτάσεις για τον εκσυγχρονισμό και την απαλλαγή των μεταφορών από εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα συμβάλλοντας στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας . Τούτο μπορεί να επιτευχθεί με ένα συνδυασμό μέτρων π.χ. διαρθρωτικά μέτρα, όπως η έγκαιρη ανάπτυξη υποδομών δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος, η «έξυπνη» διαχείριση της κυκλοφορίας, η καλύτερη υλικοτεχνική υποστήριξη, η επιδίωξη της μείωσης των εκπομπών CO2 στα επιβατικά οχήματα και στους κλάδους της αεροπορίας και της ναυσιπλοΐας, καθώς και η δρομολόγηση σημαντικής ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για «πράσινα» αυτοκίνητα η οποία θα συμβάλει στην προώθηση των ηλεκτρικών και των υβριδικών οχημάτων χάρη σε ένα συνδυασμό έρευνας, θέσπισης κοινών προτύπων και ανάπτυξης των αναγκαίων υποδομών στήριξης.

- Να επιταχύνει την εφαρμογή στρατηγικών σχεδίων με μεγάλη προστιθέμενη αξία για την Ευρώπη με σκοπό να αντιμετωπιστούν κρίσιμα προβληματικά σημεία, ιδίως τα διασυνοριακά τμήματα και οι συνδυασμένοι κόμβοι (πόλεις, λιμάνια, πλατφόρμες υλικοτεχνικής υποστήριξης).

- Να ολοκληρώσει την εσωτερική αγορά ενέργειας και να εφαρμόσει το στρατηγικό σχέδιο ενεργειακών τεχνολογιών (SET) δίνοντας επίσης προτεραιότητα στην προώθηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ενιαία αγορά.

- Να παρουσιάσει πρωτοβουλία για την αναβάθμιση των δικτύων της Ευρώπης, περιλαμβανομένων των διευρωπαϊκών δικτύων ενέργειας, με στόχο τη δημιουργία ευρωπαϊκού υπερδικτύου, «έξυπνων δικτύων» και διασυνδέσεων ειδικότερα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με το ενεργειακό δίκτυο (με στήριξη από τα διαρθρωτικά ταμεία και της ΕΤΕπ). Η ενέργεια αυτή περιλαμβάνει την προώθηση σχεδίων υποδομών μεγάλης στρατηγικής σημασίας για την ΕΕ στην Βαλτική, στα Βαλκάνια, στη Μεσόγειο και σε περιοχές της Ευρασίας.

- Να θεσπίσει και να εφαρμόσει αναθεωρημένο σχέδιο δράσης για την ενεργειακή αποδοτικότητα και να προωθήσει ένα ευρύ πρόγραμμα για τα την αποδοτική χρήση των ενεργειακών πόρων (στήριξη των ΜΜΕ καθώς και των νοικοκυριών) χρησιμοποιώντας τα διαρθρωτικά και λοιπά ταμεία για την προσέλκυση νέων χρηματοδοτήσεων μέσω των ιδιαίτερα επιτυχημένων προτύπων και καινοτόμων επενδυτικών προγραμμάτων που ήδη υπάρχουν· οι ενέργειες αυτές αναμένεται να επιφέρουν αλλαγές στον τρόπο κατανάλωσης και παραγωγής.

- Να διαμορφώσει ένα όραμα διαρθρωτικών και τεχνολογικών αλλαγών που είναι απαραίτητες για τη μετάβαση μέχρι το 2050 σε μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές άνθρακα η οποία χρησιμοποιεί αποδοτικά τους πόρους και είναι ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή, επιτρέποντας στην ΕΕ να επιτύχει τους στόχους της σχετικά με τη μείωση των εκπομπών και τη βιοποικιλότητα. Αυτό περιλαμβάνει την πρόβλεψη και αντιμετώπιση καταστροφών, τη διασφάλιση της συμβολής των πολιτικών συνοχής, γεωργίας, αγροτικής ανάπτυξης και ναυτιλίας στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ιδίως με μέτρα προσαρμογής που βασίζονται στην αποδοτικότερη χρησιμοποίηση των πόρων, γεγονός που θα συμβάλει επίσης στη βελτίωση της παγκόσμιας επισιτιστικής ασφάλειας.

Στο εθνικό επίπεδο, τα κράτη μέλη θα πρέπει:

- Να εξαλείψουν σταδιακά τις επιζήμιες για το περιβάλλον επιδοτήσεις, περιορίζοντας τις εξαιρέσεις στα άτομα με κοινωνικές ανάγκες.

- Να αναπτύξουν μέσα βασιζόμενα στην αγορά όπως φορολογικά κίνητρα και συμβάσεις για την προσαρμογή των μεθόδων παραγωγής και κατανάλωσης.

- Να αναπτύξουν έξυπνες, αναβαθμισμένες και πλήρως διασυνδεόμενες υποδομές μεταφορών και ενέργειας και να αξιοποιήσουν πλήρως τις ΤΠΕ.

- Να διασφαλίσουν τη συντονισμένη εφαρμογή των σχεδίων υποδομών εντός του βασικού δικτύου της ΕΕ, γεγονός που συμβάλλει αποφασιστικά στην αποτελεσματικότητα του συνολικού συστήματος μεταφορών της ΕΕ.

- Να εστιάσουν στην αστική διάσταση των μεταφορών στο πλαίσιο της οποίας δημιουργούνται τα περισσότερα προβλήματα κυκλοφοριακής συμφόρησης και εκπομπών.

- Να χρησιμοποιήσουν κανονιστικές ρυθμίσεις, να θεσπίσουν πρότυπα απόδοσης και μέσα που βασίζονται στην αγορά όπως η φορολογία, οι επιδοτήσεις και οι δημόσιες συμβάσεις για να μειωθεί η χρήση ενέργειας και πόρων και να αξιοποιήσουν τα διαρθρωτικά ταμεία για επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση των δημοσίων κτιρίων και στην πιο αποτελεσματική ανακύκλωση.

- Να δώσουν κίνητρα για χρησιμοποίηση μέσων εξοικονόμησης ενέργειας τα οποία συμβάλουν στην αύξηση της απόδοτικότητας σε τομείς έντασης ενέργειας, όπως αυτά που βασίζονται στη χρήση των ΤΠΕ.

Εμβληματική πρωτοβουλία: «Μια βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης»

Η βιομηχανία και ιδίως οι ΜΜΕ υπέστησαν ισχυρό πλήγμα από την οικονομική κρίση και όλοι οι τομείς αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης και της προσαρμογής των παραγωγικών τους διαδικασιών και προϊόντων σε μια οικονομία με χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Οι συνέπειες των προκλήσεων αυτών θα διαφέρουν από τομέα σε τομέα, ορισμένοι τομείς ενδέχεται να χρειαστεί να επαναπροσδιοριστούν ενώ για άλλους οι προκλήσεις αυτές θα παρουσιάσουν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με τους ενδιαφερόμενους φορείς στους διάφορους τομείς (επιχειρήσεις, συνδικάτα, εκπαιδευτικά ιδρύματα, ΜΚΟ, οργανώσεις καταναλωτών) και θα καταρτίσει πλαίσιο για μια σύγχρονη βιομηχανική πολιτική που θα στηρίζει την επιχειρηματικότητα, θα καθοδηγεί και θα βοηθά τη βιομηχανία για το πώς να αντιμετωπίσει τις εν λόγω προκλήσεις, θα προωθεί την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων της Ευρώπης στον πρωτογενή τομέα, στη μεταποίηση και στις υπηρεσίες και θα τις βοηθά να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που παρέχει η παγκοσμιοποίηση και η πράσινη οικονομία. Το πλαίσιο θα καλύπτει όλα τα στοιχεία της όλο και πιο διεθνούς αλυσίδας αξίας από την πρόσβαση στις πρώτες ύλες έως την μεταγοραστική εξυπηρέτηση.

Στο επίπεδο της ΕΕ, η Επιτροπή θα εργαστεί με στόχο:

- Να θεσπίσει βιομηχανική πολιτική δημιουργώντας το καλύτερο περιβάλλον για τη διατήρηση και την ανάπτυξη ισχυρής, ανταγωνιστικής και διαφοροποιημένης βιομηχανικής βάσης στην Ευρώπη, καθώς και να στηρίξει την μετάβαση των τομέων μεταποίησης σε μια πιο αποδοτική χρησιμοποίηση της ενέργειας και των πόρων.

- Να αναπτύξει οριζόντια προσέγγιση στη βιομηχανική πολιτική συνδυάζοντας διάφορα μέσα πολιτικής (π.χ. «έξυπνη» ρύθμιση, εκσυγχρονισμένοι κανόνες δημοσίων συμβάσεων και ανταγωνισμού και καθορισμός προτύπων).

- Να βελτιώσει το επιχειρηματικό περιβάλλον, ιδίως για τις ΜΜΕ, περιορίζοντας μεταξύ άλλων το κόστος συναλλαγής για επιχειρηματικές δραστηριότητες στην Ευρώπη, προωθώντας τη δημιουργία συστάδων επιχειρήσεων και βελτιώνοντας την προσιτή οικονομικά πρόσβαση σε χρηματοδότηση.

- Να προωθήσει την αναδιάρθρωση των τομέων που αντιμετωπίζουν δυσκολίες σε δραστηριότητες προσανατολισμένες στο μέλλον, μεταξύ άλλων μέσω της ταχείας διοχέτευσης επαγγελματικών δεξιοτήτων προς αναδυόμενους τομείς και αγορές υψηλής ανάπτυξης και μέσω της στήριξης από το καθεστώς κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ ή/και από το Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση.

- Να προωθήσει τεχνολογίες και μεθόδους παραγωγής που περιορίζουν τη χρήση φυσικών πόρων και αυξάνουν τις επενδύσεις στους υπάρχοντες φυσικούς πόρους της ΕΕ.

- Να προωθήσει τη διεθνοποίηση των ΜΜΕ.

- Να διασφαλίσει ότι τα δίκτυα μεταφορών και υλικοτεχνικής υποστήριξης θα επιτρέψουν στη βιομηχανία σε ολόκληρη την Ένωση να έχει αποτελεσματική πρόσβαση στην ενιαία αγορά και καθώς και στην διεθνή αγορά.

- Να αναπτύξει αποτελεσματική διαστημική πολιτική, να παράσχει τα μέσα για την αντιμετώπιση ορισμένων από τις σημαντικότερες παγκόσμιες προκλήσεις και ιδίως να υλοποιήσει το Galileo και την παγκόσμια παρακολούθηση του περιβάλλοντος και της ασφάλειας (GMES).

- Να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα του ευρωπαϊκού τομέα τουρισμού.

- Να αναθεωρήσει κανονιστικές ρυθμίσεις για να στηρίξει τη μετάβαση των τομέων υπηρεσιών και μεταποίησης σε αποδοτικότερη χρήση πόρων, περιλαμβανομένης της αποτελεσματικότερης ανακύκλωσης, να βελτιώσει τον τρόπο με τον οποίο η θέσπιση ευρωπαϊκών προτύπων λειτουργεί ως μοχλός στα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα υπέρ της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Η δράση αυτή θα περιλαμβάνει την προώθηση της εμπορίας και της υιοθέτησης των βασικών τεχνολογιών ευρείας διάδοσης.

- Να ανανεώσει την στρατηγική της ΕΕ για την προώθηση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης ως κεντρικού στοιχείου για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης εμπιστοσύνης υπαλλήλων και καταναλωτών.

Στο εθνικό επίπεδο, τα κράτη μέλη θα πρέπει:

- Να βελτιώσουν το επιχειρηματικό περιβάλλον ιδίως για καινοτόμες ΜΜΕ χρησιμοποιώντας και τις δημόσιες συμβάσεις για την στήριξη των κινήτρων καινοτομίας.

- Να βελτιώσουν τους όρους εφαρμογής των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.

- Να μειώσουν τον διοικητικό φόρτο για τις επιχειρήσεις και να βελτιώσουν την ποιότητα της επιχειρηματικής νομοθεσίας.

- Να συνεργαστούν στενά με τους ενδιαφερόμενους στους διάφορους τομείς (επιχειρήσεις, συνδικάτα, πανεπιστημιακούς κύκλους, ΜΚΟ, οργανώσεις προστασίας των καταναλωτών) για τον προσδιορισμό των προβληματικών σημείων και την εκπόνηση από κοινού ανάλυσης για το πώς θα διατηρηθεί μια ισχυρή βιομηχανική και γνωστική βάση και πώς θα βρεθεί η ΕΕ σε θέση από την οποία θα κατευθύνει την παγκόσμια διατηρήσιμη ανάπτυξη.

Ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς – μια οικονομία με υψηλά ποσοστά απασχόλησης που επιτυγχάνει οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή

Ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς σημαίνει την παροχή δυνατοτήτων στους πολίτες μέσω υψηλών επιπέδων απασχόλησης, την επένδυση σε δεξιότητες, την καταπολέμηση της φτώχειας και τον εκσυγχρονισμό των αγορών εργασίας, της κατάρτισης και των συστημάτων κοινωνικής προστασίας που βοηθούν τους πολίτες να προετοιμαστούν και να διαχειριστούν τις αλλαγές με σκοπό την οικοδόμηση μιας συνεκτικής κοινωνίας. Είναι επίσης σημαντικό, τα οφέλη από την οικονομική ανάπτυξη να διαδοθούν σε όλα τα μέρη της Ένωσης, ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές της, ενισχύοντας έτσι την εδαφική συνοχή. Πρόκειται για εξασφάλιση πρόσβασης και ευκαιριών για όλους καθόλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής. Η Ευρώπη πρέπει να αξιοποιήσει πλήρως το εργατικό της δυναμικό ώστε να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της γήρανσης του πληθυσμού και της αύξησης του παγκόσμιου ανταγωνισμού. Θα χρειαστούν πολιτικές προώθησης της ισότητας των φύλων για να αυξηθεί η συμμετοχή του εργατικού δυναμικού ενισχύοντας έτσι την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.

Η Ευρώπη πρέπει να δραστηριοποιηθεί στους εξής τομείς:

- Απασχόληση: εξαιτίας των δημογραφικών αλλαγών, το εργατικό μας δυναμικό βρίσκεται σε πορεία συρρίκνωσης. Σήμερα απασχολούνται μόνο τα δύο τρία του πληθυσμού μας σε ηλικία εργασίας σε σύγκριση με ποσοστό άνω του 70% στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία. Τα ποσοστά απασχόλησης των γυναικών και των μεγαλύτερης ηλικίας ατόμων είναι ιδιαίτερα χαμηλά. Οι νέοι έχουν υποστεί ισχυρό πλήγμα από την κρίση καθώς το ποσοστό ανεργίας τους ξεπερνάει το 21%. Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος απομάκρυνσης από την αγορά εργασίας των ατόμων που βρίσκονται εκτός του κόσμου της εργασίας ή συνδέονται χαλαρά με αυτόν.

- Δεξιότητες: Περίπου 80 εκατομμύρια πολίτες διαθέτουν ελάχιστες ή βασικές δεξιότητες αλλά από τη δια βίου μάθηση επωφελούνται κυρίως άτομα με μόρφωση υψηλότερου επιπέδου. Μέχρι το 2020, θα απαιτηθούν υψηλά προσόντα για 16 εκατομμύρια νέες θέσεις απασχόλησης, ενώ η ζήτηση δεξιοτήτων χαμηλού επιπέδου θα μειωθεί κατά 12 εκατομμύρια θέσεις απασχόλησης. Η επιμήκυνση του εργασιακού βίου θα απαιτήσει επίσης δυνατότητες για απόκτηση και ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων καθόλη τη διάρκεια της ζωής.

- Καταπολέμηση της φτώχειας: Πριν ξεσπάσει η κρίση 80 εκατομμύρια πολίτες αντιμετώπιζαν τον κίνδυνο της φτώχειας. 19 εκατομμύρια εξ αυτών είναι παιδιά. Το 8% των εργαζομένων δεν έχει αρκετά έσοδα ώστε να υπερβεί το όριο της φτώχειας. Οι άνεργοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι.

Στο πλαίσιο της προτεραιότητας αυτής θα απαιτηθούν ενέργειες εκσυγχρονισμού, ενίσχυσης των πολιτικών μας στους τομείς της απασχόλησης, της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και των συστημάτων κοινωνικής προστασίας μέσω της αύξησης της συμμετοχής στην εργασία και της μείωσης της διαρθρωτικής ανεργίας, καθώς και προάγοντας την εταιρική κοινωνική ευθύνη στην επιχειρηματική κοινότητα. Για το σκοπό αυτό σημαντική θα είναι η πρόσβαση σε εγκαταστάσεις παιδικής φροντίδας και η μέριμνα για τα άλλα συντηρούμενα μέλη. Καθοριστικής σημασίας θα είναι η εφαρμογή των αρχών της «ευελιξίας με ασφάλεια» και η παροχή στους πολίτες της δυνατότητας να αποκτήσουν νέες δεξιότητες για να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες και στις ενδεχόμενες αλλαγές σταδιοδρομίας. Θα χρειαστεί να καταβληθεί μεγάλη προσπάθεια για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και για τη μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας προκειμένου να διασφαλιστεί ότι όλοι θα μπορέσουν να επωφεληθούν από την ανάπτυξη. Εξίσου σημαντικό θέμα είναι η ικανότητά μας να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς την πρόκληση της προώθησης ενός υγιούς και ενεργού γηράσκοντος πληθυσμού παρέχοντας δυνατότητες για κοινωνική συνοχή και μεγαλύτερη παραγωγικότητα κατανεμημένη σε μεγαλύτερο διάστημα.

Εμβληματική πρωτοβουλία: «Ατζέντα για νέες δεξιότητες και θέσεις εργασίας»

- Στόχος είναι να δημιουργηθούν οι συνθήκες για τον εκσυγχρονισμό των αγορών εργασίας ούτως ώστε να αυξηθούν τα επίπεδα απασχόλησης και να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των κοινωνικών μας μοντέλων. Τούτο σημαίνει παροχή δυνατότητας στους πολίτες να αποκτήσουν νέες δεξιότητες, ώστε να μπορέσει το σημερινό και μελλοντικό εργατικό μας δυναμικό να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες και στις ενδεχόμενες αλλαγές σταδιοδρομίας, να μειωθεί η ανεργία και να αυξηθεί η παραγωγικότητα της εργασίας.

Στο επίπεδο της ΕΕ η Επιτροπή θα εργαστεί με στόχο:

- Να καθορίσει και να εφαρμόσει τη δεύτερη φάση του προγράμματος «ευελιξία με ασφάλεια», από κοινού με τους ευρωπαϊκούς κοινωνικούς εταίρους, να εντοπίσει τρόπους για την καλύτερη διαχείριση των οικονομικών μεταβάσεων και την καταπολέμηση της ανεργίας και την αύξηση των ποσοστών απασχόλησης.

- Να προσαρμόσει το νομοθετικό πλαίσιο, σύμφωνα με τις αρχές για «έξυπνη» ρύθμιση, στα εξελισσόμενα πρότυπα εργασίας (π.χ. χρόνος εργασίας, απόσπαση εργαζομένων) και τους νέους κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία.

- Να διευκολύνει και να προάγει την κινητικότητα εργασίας εντός της ΕΕ και να προσαρμόσει καλύτερα την προσφορά εργατικού δυναμικού στη ζήτηση με τη δέουσα χρηματοδοτική ενίσχυση από τα διαρθρωτικά ταμεία, ιδίως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), και να προωθήσει μια διορατική και ολοκληρωμένη πολιτική μετανάστευσης εργατικού δυναμικού που θα ανταποκρίνεται με ευέλικτο τρόπο στις προτεραιότητες και τις ανάγκες των αγορών εργασίας.

- Να ενισχύσει την ικανότητα των κοινωνικών εταίρων και να χρησιμοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες επίλυσης προβλημάτων που παρέχει ο κοινωνικός διάλογος σε όλα τα επίπεδα (ΕΕ, εθνικό/περιφερειακό, τομεακό, εταιρικό) και να προωθήσει την ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των θεσμικών οργάνων της αγοράς εργασίας περιλαμβανομένων των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης των κρατών μελών.

- Να δώσει ισχυρή ώθηση στο στρατηγικό πλαίσιο συνεργασίας για την εκπαίδευση και την κατάρτιση με συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων φορέων. Τούτο θα έπρεπε να οδηγήσει ιδίως στην εφαρμογή των αρχών της δια βίου μάθησης (σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, τους κοινωνικούς εταίρους, τους εμπειρογνώμονες) χρησιμοποιώντας και ευέλικτες οδούς μάθησης που συνδυάζουν διάφορους τομείς και επίπεδα εκπαίδευσης και κατάρτισης και ενισχύοντας την ελκυστικότητα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Πρέπει να ζητηθεί η γνώμη των κοινωνικών εταίρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να αναπτυχθεί μια δική τους πρωτοβουλία στον εν λόγω τομέα.

- Να διασφαλίσει ότι τα προσόντα που απαιτούνται για συμμετοχή στη δια βίου μάθηση και στην αγορά εργασίας αποκτώνται και αναγνωρίζονται καθ' όλη τη διάρκεια της γενικής, επαγγελματικής, ανώτερης εκπαίδευσης και εκπαίδευσης ενηλίκων και να αναπτύξει μια κοινή γλώσσα και ένα επιχειρησιακό εργαλείο για την εκπαίδευση/κατάρτιση και την εργασία: ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο δεξιοτήτων, προσόντων και επαγγελμάτων (ESCO).

Στο εθνικό επίπεδο τα κράτη μέλη θα πρέπει:

- Να εφαρμόσουν τους εθνικούς τους χάρτες πορείας για την ευελιξία με ασφάλεια, όπως συμφωνήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, προκειμένου να μειωθεί ο κατακερματισμός της αγοράς εργασίας και να διευκολυνθούν οι μεταβάσεις καθώς και ο συνδυασμός της επαγγελματικής και της οικογενειακής ζωής.

- Να αναθεωρήσουν και να παρακολουθούν σε τακτική βάση την αποδοτικότητα των συστημάτων φορολογίας και παροχών ώστε η εργασία να ανταμείβεται, να δώσουν ιδιαίτερη έμφαση στους εργαζόμενους με χαμηλή ειδίκευση και να καταργήσουν μέτρα που αποθαρρύνουν την αυτοαπασχόληση.

- Να προωθήσουν νέες μορφές πολιτικής για την εξισορρόπηση της εργασίας και της ιδιωτικής ζωής και για την παράταση του επαγγελματικού βίου καθώς και για τη βελτίωση της ισότητας των φύλων.

- Να προωθήσουν και να ελέγχουν την αποτελεσματική εφαρμογή των πορισμάτων του κοινωνικού διαλόγου.

- Να δώσουν ισχυρή ώθηση στην εφαρμογή του ευρωπαϊκού πλαισίου προσόντων μέσω της θέσπισης εθνικών πλαισίων προσόντων.

- Να διασφαλίσουν ότι οι ικανότητες που απαιτούνται για τη συμμετοχή στην δια βίου μάθηση και στην αγορά εργασίας αποκτώνται και αναγνωρίζονται καθ' όλη τη διάρκεια της γενικής, επαγγελματικής, ανώτερης εκπαίδευσης και της εκπαίδευσης ενηλίκων, περιλαμβανομένης της ανεπίσημης και άτυπης μάθησης.

- Να αναπτυχθούν εταιρικές σχέσεις ανάμεσα στους κύκλους της εκπαίδευσης/κατάρτισης και της εργασίας, ιδίως με συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον προγραμματισμό της εκπαίδευσης και στην παροχή κατάρτισης.

Εμβληματική πρωτοβουλία: «Ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας»

Στόχος είναι να διασφαλιστεί οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή αξιοποιώντας το τρέχον ευρωπαϊκό έτος για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού κατά τρόπον ώστε να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση και να αναγνωριστούν τα θεμελιώδη δικαιώματα των ατόμων που ζουν σε συνθήκες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να ζουν αξιοπρεπώς και να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνία.

Στο επίπεδο της ΕΕ, η Επιτροπή θα εργαστεί με στόχο:

- Να μετασχηματίσει την ανοικτή μέθοδο συντονισμού για τον κοινωνικό αποκλεισμό και την κοινωνική προστασία σε πλατφόρμα συνεργασίας, αξιολόγησης από ομότιμους και ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, και σε μέσο προώθησης της ανάληψης δεσμεύσεων από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς για μείωση του κοινωνικού αποκλεισμού και ανάληψη συγκεκριμένης δράσης, χρησιμοποιώντας και στοχευμένες ενισχύσεις από τα διαρθρωτικά ταμεία και ιδίως το ΕΚΤ.

- Να καταρτίσει και να εφαρμόσει προγράμματα για την προώθηση της κοινωνικής καινοτομίας για τα πιο ευάλωτα άτομα παρέχοντας ιδίως καινοτόμες ευκαιρίες εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης σε ομάδες πληθυσμού που αντιμετωπίζουν στερήσεις, να καταπολεμήσει τις διακρίσεις (π.χ. άτομα με αναπηρίες) και να αναπτύξει ένα νέο πρόγραμμα ενσωμάτωσης των μεταναστών που θα τους παρέχει τη δυνατότητα να αξιοποιούν πλήρως το δυναμικό τους.

- Να αναλάβει την αξιολόγηση της καταλληλότητας και της βιωσιμότητας των συστημάτων κοινωνικής προστασίας και συνταξιοδότησης και να προσδιορίσει τρόπους που διασφαλίζουν καλύτερη πρόσβαση στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης.

Σε εθνικό επίπεδο, τα κράτη μέλη θα πρέπει:

- Να προάγουν την συλλογική και ατομική ευθύνη για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

- Να καθορίσουν και να εφαρμόσουν μέτρα για την αντιμετώπιση των ειδικών συνθηκών των ομάδων ιδιαίτερου κινδύνου (μονογονικές οικογένειες, ηλικιωμένες γυναίκες, μειονότητες, Ρομ, άτομα με αναπηρίες και άστεγοι).

- Να αναπτύξουν πλήρως τα συστήματα κοινωνικής ασφάλειας και συνταξιοδότησης που διαθέτουν ώστε να διασφαλίσουν κατάλληλη ενίσχυση του εισοδήματος και πρόσβαση στο σύστημα υγείας.

3. Ελλείψεις και προβλήματικά σημεία

Όλες οι πολιτικές, τα μέσα και οι νομικές πράξεις, καθώς και τα χρηματοδοτικά όργανα της ΕΕ πρέπει να κινητοποιηθούν για την επίτευξη των στόχων της εν λόγω στρατηγικής. Η Επιτροπή σκοπεύει να ενισχύσει τις βασικές πολιτικές και τα μέσα τους όπως η ενιαία αγορά, ο προϋπολογισμός και η εξωτερική οικονομική ατζέντα της ΕΕ, ούτως ώστε να εστιαστούν στην υλοποίηση των στόχων της Ευρώπης 2020. Οι επιχειρησιακές προτάσεις για τη διασφάλιση της πλήρους συνεισφοράς τους στην στρατηγική αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της Ευρώπης 2010.

3.1. Μια ενιαία αγορά για τον 21 ο αιώνα

Μια ισχυρότερη, βαθύτερη, διευρυμένη ενιαία αγορά είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Ωστόσο, οι τρέχουσες τάσεις δείχνουν σημάδια κόπωσης στον τομέα της ολοκλήρωσης και απογοήτευσης όσον αφορά την ενιαία αγορά. Η κρίση πρόσθεσε πειρασμούς για οικονομικό εθνικισμό. Η επαγρύπνηση της Επιτροπής και ένα κοινό αίσθημα ευθύνης μεταξύ των κρατων μελών απέτρεψαν τη βαθμιαία πορεία προς την κατάρρευση. Όμως, για την επανεκκίνηση της ενιαίας αγοράς χρειάζεται μια νέα ώθηση – μια αυθεντική πολιτική δέσμευση – με την ταχεία έγκρισή των πρωτοβουλιών που αναφέρονται κατωτέρω. Η πολιτική αυτή δέσμευση θα απαιτήσει συνδυασμό μέτρων για την αντιμετώπιση των χασμάτων στην ενιαία αγορά.

Οι επιχειρήσεις και οι πολίτες έχουν να αντιμετωπίσουν την καθημερινή πραγματικότητα της συνέχισης των δυσχερειών στις διασυνοριακές δραστηριότητες παρόλο που η ενιαία αγορά έχει νομική υπόσταση. Διαπιστώνουν ότι τα δίκτυα δεν είναι επαρκώς συνδεδεμένα μεταξύ τους και ότι η εφαρμογή των κανόνων της ενιαίας αγοράς παραμένει άνιση. Συχνά, επιχειρήσεις και πολίτες εξακολουθούν να πρέπει να αντιμετωπίσουν 27 διαφορετικά νομικά συστήματα για μία μόνο συναλλαγή. Ενώ οι εταιρείες μας βρίσκονται ακόμη αντιμέτωπες με την καθημερινή πραγματικότητα του κατακερματισμού και των διαφορετικών κανόνων, οι ανταγωνίστριές τους από την Κίνα, τις ΗΠΑ ή την Ιαπωνία μπορούν να επωφεληθούν πλήρως από τις μεγάλες εγχώριες αγορές τους.

Η ενιαία αγορά σχεδιάστηκε πριν από την εμφάνιση του διαδικτύου, πριν οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών καταστούν ένας από τους σημαντικότερους μοχλούς ανάπτυξης και πριν οι υπηρεσίες κατακτήσουν τόσο κυρίαρχη θέση στην ευρωπαϊκή οικονομία. Η εμφάνιση νέων υπηρεσιών (π.χ. περιεχόμενο και μέσα ενημέρωσης, υγεία, έξυπνη ενεργειακή μέτρηση) παρουσιάζει μεγάλο δυναμικό, αλλά η Ευρώπη θα μπορέσει να το αξιοποιήσει μόνο εφόσον ξεπεράσει τον κατακερματισμό που εμποδίζει επί του παρόντος τη ροή επιγραμμικού περιεχομένου και την πρόσβαση στους καταναλωτές και τις εταιρείες.

Για να μπορέσει η ενιαία αγορά να εξυπηρετήσει τους στόχους της Ευρώπης 2020, απαιτούνται εύρυθμα λειτουργούσες και ικανοποιητικά συνδεδεμένες αγορές στις οποίες ο ανταγωνισμός και η πρόσβαση των καταναλωτών λειτουργούν ως κίνητρο για την ανάπτυξη και την καινοτομία. Με βάση την οδηγία για τις υπηρεσίες πρέπει να δημιουργηθεί μια ανοικτή ενιαία αγορά για τις υπηρεσίες, και παράλληλα να διασφαλιστεί η ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται στους καταναλωτές. Η πλήρης εφαρμογή της οδηγίας για τις υπηρεσίες δύναται να αυξήσει τις συναλλαγές εμπορικών υπηρεσιών κατά 45% και τις ξένες άμεσες επενδύσεις κατά 25%, επιφέροντας έτσι αύξηση από 0,5% έως 1,5% στο ΑΕΠ.

Η πρόσβαση των ΜΜΕ στην ενιαία αγορά πρέπει να βελτιωθεί. Η επιχειρηματικότητα πρέπει να αναπτυχθεί με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες πολιτικής, περιλαμβανομένης της απλούστευσης της εταιρικής νομοθεσίας (πτωχευτικές διαδικασίες, καταστατικό ιδιωτικών εταιρειών, κ.λπ) και με πρωτοβουλίες που επιτρέπουν στους επιχειρηματίες να ξεκινήσουν εκ νέου μετά από μια επιχειρηματική τους αποτυχία. Πρέπει να δοθεί στους πολίτες η δυνατότητα να συμμετέχουν πλήρως στην ενιαία αγορά. Τούτο απαιτεί ενίσχυση της ικανότητας και της εμπιστοσύνης τους ώστε να προβαίνουν σε διασυνοριακές αγορές αγαθών και υπηρεσιών, και ιδίως μέσω του διαδικτύου.

Με την εφαρμογή της πολιτικής ανταγωνισμού, η Επιτροπή θα διασφαλίσει ότι η ενιαία αγορά θα παραμείνει μια αγορά ανοικτή που παρέχει ίσες ευκαιρίες στις επιχειρήσεις και καταπολεμά τον εθνικό προστατευτισμό. Όμως η πολιτική ανταγωνισμού θα συμβάλει με περισσότερους τρόπους στην επίτευξη των στόχων της Ευρώπης 2020. Η πολιτική ανταγωνισμού διασφαλίζει ότι οι αγορές παρέχουν το σωστό περιβάλλον για καινοτομία, εξασφαλίζοντας για παράδειγμα ότι δεν γίνεται κατάχρηση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και των πνευματικών δικαιωμάτων. Η πρόληψη καταχρηστικών συμπεριφορών και αντιανταγωνιστικών συμφωνιών μεταξύ επιχειρήσεων παρέχει ασφάλεια και λειτουργεί ως κίνητρο για την καινοτομία. Η πολιτική των κρατικών ενισχύσεων μπορεί επίσης να συμβάλει ενεργά και θετικά στην υλοποίηση των στόχων της Ευρώπης 2020 προωθώντας και στηρίζοντας πρωτοβουλίες για πιο καινοτόμες, αποδοτικές και πράσινες τεχνολογίες, διασφαλίζοντας παράλληλα πρόσβαση σε δημόσιες ενισχύσεις για επενδύσεις, κεφάλαια κινδύνου και χρηματοδότηση για έρευνα και ανάπτυξη.

Η Επιτροπή θα προτείνει μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων στην ενιαία αγορά που θα περιλαμβάνουν:

- την ενίσχυση των δομών για την έγκαιρη και ορθή εφαρμογή των μέτρων για την ενιαία αγορά τα οποία περιλαμβάνουν τη ρύθμιση των δικτύων, την οδηγία για τις υπηρεσίες και τη δέσμη νομοθετικών και εποπτικών μέτρων για τις κεφαλαιαγορές, την αποτελεσματική υλοποίησή τους και σε περιπτώσεις που ανακύπτουν προβλήματα, την ταχεία επίλυσή τους,

- την υλοποίηση του προγράμματος έξυπνων ρυθμίσεων, εξετάζοντας στο πλαίσιο του στόχου αυτού την ευρύτερη χρησιμοποίηση κανονισμών αντί οδηγιών, τη δρομολόγηση της εκ των υστέρων αξιολόγησης της ισχύουσας νομοθεσίας, τη συνεχή εποπτεία των αγορών, τον περιορισμό των διοικητικών επιβαρύνσεων, την άρση των φορολογικών εμποδίων, τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ιδίως για τις ΜΜΕ, και τη στήριξη της επιχειρηματικότητας,

- την προσαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ και των εθνικών νομοθεσιών στην ψηφιακή εποχή ούτως ώστε να προωθηθεί η κυκλοφορία περιεχομένου υψηλού βαθμού εμπιστοσύνης για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις. Τούτο απαιτεί την ενημέρωση των κανόνων που αφορούν την ευθύνη, τις εγγυήσεις, την παράδοση και την επίλυση διαφορών,

- την παροχή δυνατότητας σε επιχειρήσεις και καταναλωτές για ευκολότερη και λιγότερο δαπανηρή σύναψη συμβάσεων με εταίρους από άλλες χώρες της ΕΕ, προτείνοντας ιδίως εναρμονισμένες λύσεις για καταναλωτικές συμβάσεις, πρότυπες συμβατικές ρήτρες ΕΕ και σημειώνοντας πρόοδο προς ένα προαιρετικό ευρωπαϊκό δίκαιο συμβάσεων,

- την παροχή δυνατότητας σε επιχειρήσεις και καταναλωτές για ευκολότερη και λιγότερο δαπανηρή εκτέλεση συμβάσεων και αναγνώριση δικαστικών αποφάσεων και εγγράφων σε άλλες χώρες της ΕΕ.

3.2. Επένδυση στην ανάπτυξη: πολιτική συνοχής, κινητοποίηση του προϋπολογισμού της ΕΕ και της ιδιωτικής χρηματοδότησης

Η οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή θα παραμείνουν στην καρδιά της στρατηγικής για την Ευρώπη 2020 ώστε να διασφαλιστεί η κινητοποίηση όλων των ενεργειών και ικανοτήτων για την επίτευξη των προτεραιοτήτων της στρατηγικής. Η πολιτική συνοχής και τα διαρθρωτικά ταμεία της, που είναι σημαντικά από μόνα τους, αποτελούν βασικούς μηχανισμούς υλοποίησης για την επίτευξη των στόχων της έξυπνης, διατηρήσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης στα κράτη μέλη και στις περιφέρειες.

Η χρηματοπιστωτική κρίση επηρέασε σημαντικά την ικανότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και κυβερνήσεων να χρηματοδοτούν επενδυτικά και καινοτόμα σχέδια. Για την υλοποίηση των στόχων της Ευρώπης 2020, καθοριστικό ρόλο θα διαδραματίσει ένα ρυθμιστικό περιβάλλον που καθιστά αποτελεσματικές και ασφαλείς τις κεφαλαιαγορές. Η Ευρώπη πρέπει επίσης να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να αξιοποιήσει τα χρηματοοικονομικά της μέσα ως μοχλό, να ακολουθήσει νέους δρόμους συνδυάζοντας ιδιωτική και δημόσιας χρηματοδότηση και δημιουργώντας καινοτόμα μέσα για τη χρηματοδότηση των απαιτούμενων επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένων συμπράξεων δημόσιου - ιδιωτικού τομέα. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων μπορούν να συμβάλουν στην στήριξη ενός «ενάρετου κύκλου» στον οποίο η καινοτομία και η επιχειρηματικότητα θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν επωφελώς, από τις επενδύσεις αρχικού σταδίου έως την εισαγωγή σε χρηματιστήρια, σε συνδυασμό με πολυάριθμες δημόσιες πρωτοβουλίες και προγράμματα που λειτουργούν ήδη σε εθνικό επίπεδο.

Το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ θα πρέπει επίσης να αντικατοπτρίζει τις μακροπρόθεσμες αναπτυξιακές προτεραιότητες. Η Επιτροπή σκοπεύει να συμπεριλάβει τις προτεραιότητες, μόλις συμφωνηθούν, στις προτάσεις της για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο που προβλέπεται να καταρτιστεί το επόμενο έτος. Δεν πρέπει να συζητηθούν μόνο τα επίπεδα χρηματοδότησης, αλλά και πώς πρέπει να διαμορφωθούν τα διάφορα μέσα χρηματοδότησης, όπως τα διαρθρωτικά ταμεία, τα ταμεία γεωργικής και αγροτικής ανάπτυξης, το πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και το πρόγραμμα πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία (CIP), ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της Ευρώπης 2020 κατά τρόπο που να μεγιστοποιεί τις συνέπειες και να διασφαλίζει αποτελεσματικότητα και προστιθέμενη αξία για την ΕΕ. Είναι σημαντικό να βρεθούν τρόποι αύξησης του αντίκτυπου του προϋπολογισμού της ΕΕ ο οποίος, αν και μικρός, μπορεί να έχει σημαντικά καταλυτικά αποτελέσματα εάν είναι προσεκτικά εστιασμένος.

Η Επιτροπή θα προτείνει δράση για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων χρηματοδότησης με στόχο την στήριξη των στόχων της Ευρώπης 2020, η οποία θα προβλέπει:

- Πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων βελτίωσης της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας του ισχύοντος προϋπολογισμού της ΕΕ καθορίζοντας σαφέστερες προτεραιότητες και αντιστοιχίζοντας καλύτερα τις δαπάνες της ΕΕ με τους στόχους της Ευρώπης 2020 ώστε να αντιμετωπιστεί ο σημερινός κατακερματισμός των χρηματοπιστωτικών μέσων της ΕΕ (π.χ. Ε&Α και καινοτομία, επενδύσεις καθοριστικής σημασίας σε διασυνοριακά δίκτυα ενέργειας και μεταφορών, τεχνολογία για χαμηλές εκπομπές άνθρακα). Η ευκαιρία της αναθεώρησης του δημοσιονομικού κανονισμού πρέπει επίσης να αξιοποιηθεί πλήρως για να αναπτυχθεί το δυναμικό των καινοτόμων χρηματοδοτικών μέσων, και παράλληλα να διασφαλιστεί η υγιής δημοσιονομική διαχείριση.

- Σχεδιασμό νέων χρηματοδοτικών μέσων, ιδίως σε συνεργασία με την ΕΤΕπ/ΕΤαΕ και τον ιδιωτικό τομέα, τα οποία θα καλύψουν τις ανάγκες των επιχειρήσεων που δεν ικανοποιούνται μέχρι σήμερα. Ως μέρος του μελλοντικού σχεδίου έρευνας και καινοτομίας, η Επιτροπή θα συντονίσει μια πρωτοβουλία με την ΕΤΕπ/ΕΤαΕ με σκοπό την άντληση πρόσθετων κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση καινοτόμων και αναπτυσσόμενων επιχειρήσεων.

- Υλοποίηση μιας αποτελεσματικής ευρωπαϊκής αγοράς επιχειρηματικών κεφαλαίων, διευκολύνοντας με τον τρόπο αυτό σημαντικά την άμεση πρόσβαση των επιχειρήσεων στις κεφαλαιαγορές και μελετώντας κίνητρα ώστε τα κεφάλαια του ιδιωτικού τομέα να διατεθούν για τη χρηματοδότηση νεοσύστατων επιχειρήσεων και καινοτόμων ΜΜΕ.

3.3. Πλήρης ανάπτυξη των μέσων εξωτερικής πολιτικής που διαθέτουμε

Η παγκόσμια ανάπτυξη θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για τους ευρωπαίους εξαγωγείς και ανταγωνιστική πρόσβαση σε ζωτικές εισαγωγές. Πρέπει να αναπτυχθούν όλα τα μέσα εξωτερικής οικονομικής πολιτικής για την προώθηση της ευρωπαϊκής ανάπτυξης μέσω της συμμετοχής μας σε ανοικτές αγορές και εκθέσεις σε όλο τον κόσμο. Τούτο ισχύει για τις εξωτερικές πτυχές των διαφόρων εσωτερικών μας πολιτικών (ενέργεια, μεταφορές, γεωργία, Ε&Α,) αλλά αφορά ιδιαίτερα το εμπόριο και τον συντονισμό των μακροοικονομικών πολιτικών σε διεθνές επίπεδο. Μια ανοικτή Ευρώπη που λειτουργεί σε ένα διεθνές πλαίσιο βασιζόμενο σε κανόνες, αποτελεί την καλύτερη λύση για την αξιοποίηση των οφελών που θα προκύψουν από την παγκοσμιοποίηση, η οποία θα δώσει ώθηση στην ανάπτυξη και την απασχόληση. Ταυτόχρονα, η ΕΕ πρέπει να επιβληθεί αποτελεσματικότερα στην παγκόσμια σκηνή, διαδραματίζοντας ηγετικό ρόλο στη διαμόρφωση της μελλοντικής παγκόσμιας οικονομικής τάξης μέσω της G-20 και προωθώντας τα ευρωπαϊκά συμφέροντα.

Ένα μέρος από την ανάπτυξη που πρέπει να δημιουργήσει η Ευρώπη κατά την προσεχή δεκαετία θα χρειαστεί να προέλθει από τις αναδυόμενες οικονομίες καθώς οι μεσαίες τάξεις τους αναπτύσσουν και εισάγουν προϊόντα και υπηρεσίες στα οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα. Ως ο μεγαλύτερος εμπορικός συνασπισμός του κόσμου, η ΕΕ ευημερεί όντας ανοικτή στον κόσμο και προσέχοντας ιδιαίτερα τις κινήσεις των υπόλοιπων αναπτυγμένων ή αναδυόμενων οικονομιών ούτως ώστε να προβλέπει τις μελλοντικές τάσεις ή να προσαρμόζεται σε αυτές.

Καθοριστικός στόχος θα ήταν η δραστηριοποίηση στο πλαίσιο του ΠΟΕ και διμερώς προκειμένου να διασφαλιστεί καλύτερη πρόσβαση στις αγορές για τις επιχειρήσεις της ΕΕ, περιλαμβανομένων των ΜΜΕ, καθώς και ίσοι όροι ανταγωνισμού με τους εξωτερικούς ανταγωνιστές μας. Επιπλέον, πρέπει να εξορθολογίσουμε και να εστιάσουμε τους ρυθμιστικούς μας διαλόγους ιδίως σε νέους τομείς όπως το κλίμα και η πράσινη ανάπτυξη, επεκτείνοντας όπου είναι δυνατό την παγκόσμια επιρροή μας με την προώθηση της ισοτιμίας, της αμοιβαίας αναγνώρισης και της σύγκλισης σε βασικά ρυθμιστικά ζητήματα, και με την υιοθέτηση των κανόνων και των προτύπων μας.

Η στρατηγική για την Ευρώπη 2020 δεν έχει αξία μόνο εντός της ΕΕ, αλλά μπορεί να εξασφαλίσει σημαντικό δυναμικό στις υποψήφιες και στις γειτονικές μας χώρες και να τις βοηθήσει να στηρίξουν καλύτερα τις μεταρρυθμιστικές τους προσπάθειες. Η επέκταση της ζώνης όπου εφαρμόζονται οι κανόνες της ΕΕ θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες τόσο για την ΕΕ όσο και για τους γείτονές της.

Εξάλλου, ένας από τους σημαντικότερους στόχους για τα προσεχή έτη θα είναι η ανάπτυξη στρατηγικών σχέσεων με αναδυόμενες οικονομίες για τη συζήτηση ζητημάτων κοινού ενδιαφέροντος, την προώθηση κοινών ρυθμίσεων και άλλων συνεργασιών καθώς και για την επίλυση διμερών ζητημάτων. Οι δομές στις οποίες θα στηριχθούν οι σχέσεις αυτές πρέπει να είναι ευέλικτες και να έχουν περισσότερο πολιτική παρά τεχνική βάση.

Η Επιτροπή θα καταρτίσει το 2010 εμπορική στρατηγική για την Ευρώπη 2020 η οποία θα περιλαμβάνει:

- ΄Εμφαση στην ολοκλήρωση των συνεχιζόμενων πολυμερών και διμερών εμπορικών διαπραγματεύσεων, ιδίως εκείνων με το μεγαλύτερο οικονομικό δυναμικό, καθώς και στην καλύτερη εφαρμογή των υφιστάμενων συμφωνιών, δίνοντας βάρος στους εμπορικούς φραγμούς που δεν έχουν δασμολογικό χαρακτήρα.

- Πρωτοβουλίες για το άνοιγμα του εμπορίου στους τομείς του μέλλοντος, όπως τα «πράσινα» προϊόντα και τεχνολογίες, τα προϊόντα και οι υπηρεσίες υψηλής τεχνολογίας και η τυποποίηση σε διεθνές επίπεδο, ιδίως για τους αναπτυσσόμενους τομείς.

- Προτάσεις για στρατηγικό διάλογο υψηλού επιπέδου με τους βασικούς εταίρους προκειμένου να συζητηθούν στρατηγικά θέματα, από την πρόσβαση στις αγορές, το ρυθμιστικό πλαίσιο, τις παγκόσμιες ανισορροπίες, την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή, την πρόσβαση στις πρώτες ύλες, την παγκόσμια φτώχεια, έως την εκπαίδευση και την ανάπτυξη. Θα προωθηθεί επίσης η ενίσχυση του διατλαντικού οικονομικού συμβουλίου με τις ΗΠΑ, ο οικονομικός διάλογος υψηλού επιπέδου με την Κίνα και η εμβάθυνση των σχέσεων με την Ιαπωνία και τη Ρωσία.

- Με αφετηρία το 2011 και στη συνέχεια σε ετήσια βάση, η Επιτροπή θα υποβάλλει στο Εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έκθεση για τους φραγμούς στο εμπόριο και τις επενδύσεις στην οποία θα προσδιορίζονται τρόποι βελτίωσης της πρόσβασης στην αγορά και του ρυθμιστικού περιβάλλοντος για τις επιχειρήσεις της ΕΕ.

Η ΕΕ είναι παγκόσμια δύναμη και λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις διεθνείς της ευθύνες. Αναπτύσσει πραγματική εταιρική σχέση με τις αναπτυσσόμενες χώρες για την εξάλειψη της φτώχειας, την προώθηση της ανάπτυξης και την υλοποίηση των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας. Έχουμε ιδιαίτερα στενή σχέση με την Αφρική και θα χρειαστεί να επενδύσουμε μελλοντικά περαιτέρω στην ανάπτυξη της στενής αυτής εταιρικής σχέσης. Τούτο θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων ευρύτερων προσπαθειών για την αύξηση της αναπτυξιακής βοήθειας, τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δικών μας προγραμμάτων παροχής βοήθειας ιδίως μέσω της αποτελεσματικής κατανομής των εργασιών με κράτη μέλη και με την αποτελεσματικότερη ενσωμάτωση των αναπτυξιακών στόχων σε άλλες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

4. Έξοδος από την κρίση: Πρώτα βήματα προς το 2020

Για την αντιμετώπιση της κρίσης χρησιμοποιήθηκαν αποφασιστικά και μαζικά μέσα πολιτικής. Η δημοσιονομική πολιτική διαδραμάτισε, όπου ήταν δυνατό, έναν επεκτατικό και αντικυκλικό ρόλο. Τα επιτόκια μειώθηκαν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα ενώ παρασχέθηκαν με πρωτοφανή τρόπο ρευστά διαθέσιμα στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Οι κυβερνήσεις παρείχαν μαζική στήριξη στις τράπεζες, είτε μέσω εγγυήσεων και αναδιάρθρωσης κεφαλαίων, είτε μέσω «καθαρισμού» των ισολογισμών από απομοιωμένα περιουσιακά στοιχεία. Άλλοι τομείς της οικονομίας ενισχύθηκαν από το προσωρινό και έκτακτο πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις. Όλες οι εν λόγω ενέργειες ήταν και εξακολουθούν να είναι αιτιολογημένες. Δεν μπορούν όμως να αποκτήσουν μόνιμο χαρακτήρα. Τα υψηλά επίπεδα δημοσίου χρέους δεν μπορούν να διατηρούνται επ’ αόριστον. Η επίτευξη των στόχων της Ευρώπης 2020 πρέπει να βασίζεται αφενός σε μια αξιόπιστη στρατηγική εξόδου από την κρίση όσον αφορά την δημοσιονομική και νομισματική πολιτική και αφετέρου στην άμεση στήριξη που παρέχουν οι κυβερνήσεις σε οικονομικούς τομείς, ιδίως στον δημοσιονομικό τομέα. Η αλληλουχία των διαφόρων αυτών δυνατοτήτων εξόδου είναι σημαντική. Ο ενισχυμένος συντονισμός των οικονομικών πολιτικών, ιδίως στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να διασφαλίσει μια επιτυχή συνολική έξοδο από την κρίση.

4.1. Καθορισμός μιας αξιόπιστης στρατηγικής εξόδου από την κρίση

Δεδομένου ότι εξακολουθούν να υπάρχουν αβεβαιότητες ως προς τις οικονομικές προοπτικές και τις αδυναμίες του δημοσιονομικού τομέα, τα μέτρα στήριξης πρέπει να αποσυρθούν μόνο εφόσον θεωρηθεί ότι η οικονομική ανάκαμψη καθίσταται αυτοτροφοδοτούμενη και αφού αποκατασταθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα[4]. Η άρση των σχετικών με την κρίση προσωρινών μέτρων πρέπει να είναι συντονισμένη και να λαμβάνει υπόψη τις πιθανές αρνητικές δευτερογενείς επιπτώσεις στα κράτη μέλη καθώς και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των διαφόρων μέσων πολιτικής. Πρέπει να αποκατασταθεί η πειθαρχία ως προς τις κρατικές ενισχύσεις ξεκινώντας από την παύση του προσωρινού πλαισίου για τις κρατικές ενισχύσεις. Μια τέτοια συντονισμένη προσέγγιση πρέπει να βασίζεται στις ακόλουθες αρχές:

- Η απόσυρση των δημοσιονομικών κινήτρων πρέπει να ξεκινήσει μόλις η ανάκαμψη αποκτήσει σταθερή πορεία. Ωστόσο, η επιλογή του χρόνου εφαρμογής της μπορεί να διαφέρει από χώρα σε χώρα και, ως εκ τούτου, χρειάζεται υψηλός βαθμός συντονισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

- Οι ενισχύσεις για τη βραχυπρόθεσμη ανεργία πρέπει να ξεκινήσουν να αποσύρονται σταδιακά μόνο εφόσον θεωρηθεί ότι έχει εδραιωθεί ένα σημείο καμπής στην ανάπτυξη του ΑΕΠ και ως εκ τούτου η απασχόληση, με τη συνήθη της χρονική στέρηση, θα έχει αρχίσει να αυξάνεται.

- Η σταδιακή κατάργηση των τομεακών καθεστώτων στήριξης πρέπει να ξεκινήσει έγκαιρα δεδομένου ότι συνεπάγονται μεγάλη επιβάρυνση για τον προϋπολογισμό, κρίνεται ότι γενικά έχουν επιτύχει τους στόχους τους, καθώς και ότι ενδεχομένως έχουν στρεβλωτικές επιπτώσεις στην ενιαία αγορά.

- Η ενίσχυση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση πρέπει να συνεχιστεί μέχρι να υπάρξουν σαφείς ενδείξεις ότι οι συνθήκες χρηματοδότησης των επιχειρήσεων έχουν γενικά επιστρέψει σε κανονικά επίπεδα.

- Η άρση της στήριξης του δημοσιονομικού τομέα, ξεκινώντας από τα κρατικά καθεστώτα εγγυήσεων, θα εξαρτηθεί από την κατάσταση της οικονομίας συνολικά και από τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος ειδικότερα.

4.2 Η μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος

Μια σημαντική προτεραιότητα σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα θα είναι η αποκατάσταση ενός αξιόπιστου, σταθερού και υγιούς χρηματοπιστωτικού τομέα ικανού να χρηματοδοτεί την πραγματική οικονομία. Γι’ αυτό θα απαιτηθεί η πλήρης και έγκαιρη εφαρμογή των δεσμεύσεων της G20. Ειδικότερα πρέπει να επιτευχθούν πέντε στόχοι.

- Εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που συμφωνήθηκαν για την εποπτεία του χρηματοοικονομικού τομέα.

- Κάλυψη των ρυθμιστικών κενών, προώθηση της διαφάνειας, της σταθερότητας και της λογοδοσίας ιδίως όσον αφορά τα παράγωγα και την υποδομή της αγοράς.

- Ολοκλήρωση της ενίσχυσης των κανόνων μας για την προληπτική εποπτεία, τη λογιστική και την προστασία των καταναλωτών με τη μορφή ενός ενιαίου ευρωπαϊκού εγχειριδίου κανόνων που θα καλύπτει όλους τους χρηματοπιστωτικούς φορείς και αγορές με κατάλληλο τρόπο.

- Ενίσχυση της διακυβέρνησης των χρηματοπιστωτικών οργανισμών, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αδυναμίες που διαπιστώθηκαν κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης στον τομέα του εντοπισμού των κινδύνων και της διαχείρισης.

- Δρομολόγηση μιας φιλόδοξης πολιτικής που θα μας επιτρέψει στο μέλλον να προλαμβάνουμε αποτελεσματικότερα και εφόσον χρειαστεί να διαχειριζόμαστε καλύτερα πιθανές χρηματοπιστωτικές κρίσεις και - λαμβάνοντας υπόψη την ειδική ευθύνη του χρηματοπιστωτικού τομέα στην παρούσα κρίση - θα μεριμνεί και για τις κατάλληλες συνεισφορές από τον χρηματοπιστωτικό τομέα.

4.3. Επιδίωξη μιας έξυπνης δημοσιονομικής εξυγίανσης η οποία να στηρίζει τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη

Τα υγιή δημόσια οικονομικά διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην αποκατάσταση των συνθηκών για βιώσιμη ανάπτυξη και απασχόληση και ως εκ τούτου χρειαζόμαστε μια συνολική στρατηγική εξόδου από την κρίση η οποία θα περιλαμβάνει τη σταδιακή άρση των βραχυπρόθεσμων μέτρων στήριξης για την κρίση και τη θέσπιση μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μεταρρυθμίσεων που προάγουν η διατηρισιμότητα των δημόσιων οικονομικών και ενισχύουν τη δυνητική ανάπτυξη.

Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης προβλέπει το κατάλληλο πλαίσιο για την εφαρμογή δημοσιονομικών στρατηγικών εξόδου από την κρίση και τα κράτη μέλη θεσπίζουν τέτοιες στρατηγικές στα δικά τους προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης. Για τις περισσότερες χώρες η δημοσιονομική εξυγίανση πρέπει κανονικά να ξεκινήσει το 2011. Η διαδικασία μείωσης των ελλειμμάτων σε ποσοστό κάτω του 3% του ΑΕΠ πρέπει να ολοκληρωθεί, κατά γενικό κανόνα, μέχρι το 2013. Ωστόσο, σε ορισμένες χώρες η φάση εξυγίανσης ενδέχεται να χρειαστεί να ξεκινήσει πριν το 2011, γεγονός που συνεπάγεται ότι στις περιπτώσεις αυτές η άρση των προσωρινών ενισχύσεων για την κρίση και η δημοσιονομική εξυγίανση ενδέχεται να πραγματοποιηθούν ταυτόχρονα.

Για τη στήριξη του δυναμικού οικονομικής ανάπτυξης της ΕΕ και της βιωσιμότητας των κοινωνικών μας μοντέλων, η εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης προϋποθέτει ότι θα καθοριστούν προτεραιότητες και ότι θα γίνουν σκληρές επιλογές: ο συντονισμός σε επίπεδο ΕΕ μπορεί να βοηθήσει τα κράτη μέλη στο καθήκον αυτό και να συμβάλει στην αντιμετώπιση των δευτερογενών αποτελεσμάτων. Επιπλέον, είναι σημαντική η σύνθεση και η ποιότητα των δημοσίων δαπανών: στα προγράμματα δημοσιονομικής εξυγίανσης θα πρέπει να δίδεται προτεραιότητα σε «τομείς που προωθούν την ανάπτυξη» όπως η εκπαίδευση, η Ε&Α και οι επενδύσεις σε δίκτυα π.χ. διαδίκτυο υψηλών ταχυτήτων, διασυνδέσεις ενέργειας και μεταφορών - δηλαδή οι βασικοί θεματικοί άξονες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020».

Το σκέλος των εσόδων του προϋπολογισμού είναι επίσης σημαντικό και πρέπει ακόμη να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ποιότητα του συστήματος εσόδων/φόρων. Στις περιπτώσεις που οι φόροι ενδέχεται να χρειαστεί να αυξηθούν, αυτό πρέπει να γίνει, στο μέτρο του δυνατού, με παράλληλη προσπάθεια να καταστούν τα φορολογικά συστήματα πιο «φιλικά προς την ανάπτυξη». Για παράδειγμα, η αύξηση της φορολόγησης της εργασίας όπως συνέβη στο παρελθόν με μεγάλη επιβάρυνση για τις θέσεις απασχόλησης, πρέπει να αποφευχθεί. Τα κράτη μέλη πρέπει να επιδιώξουν να μετατοπίσουν το φορολογικό βάρος από την εργασία στους ενεργειακούς και περιβαλλοντικούς φόρους στο πλαίσιο της προσπάθειας για «πράσινα» συστήματα φορολόγησης.

Η δημοσιονομική εξυγίανση και η μακροπρόθεσμη χρηματοπιστωτική βιωσιμότητα θα χρειαστεί να συμβαδίσουν με σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ιδίως στα συστήματα που αφορούν τις συντάξεις, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, την κοινωνική προστασία και την εκπαίδευση. Η δημόσια διοίκηση πρέπει να αξιοποιήσει την κατάσταση αυτή ως ευκαιρία για την ενίσχυση της αποδοτικότητας και της ποιότητας των υπηρεσιών. Η πολιτική για τις δημόσιες συμβάσεις πρέπει να διασφαλίζει την αποδοτικότερη χρησιμοποίηση των δημόσιων πόρων και οι αγορές δημοσίων συμβάσεων πρέπει να διατηρηθούν ανοικτές σε επίπεδο ΕΕ.

4.4. Συντονισμός εντός της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης

Το ενιαίο νόμισμα λειτούργησε για τα κράτη που έχουν υιοθετήσει το ευρώ ως πολύτιμη προστατευτική ασπίδα από τους κλυδωνισμούς των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Η κρίση όμως αποκάλυψε και τον βαθμό αλληλεξάρτησης των οικονομιών στη ζώνη του ευρώ, ιδίως στον δημοσιονομικό τομέα, αυξάνοντας τις πιθανότητες για δευτερογενείς επιπτώσεις. Τα διαφορετικά αναπτυξιακά πρότυπα οδηγούν, σε ορισμένες περιπτώσεις, στη σώρευση δυσβάστακτων κρατικών χρεών τα οποία ασκούν με τη σειρά τους πιέσεις στο ενιαίο νόμισμα. Η κρίση επέτεινε λοιπόν ορισμένες από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ζώνη του ευρώ π.χ. τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών και τη δυνητική ανάπτυξη, αλλά και τον αποσταθεροποιητικό ρόλο των ανισορροπιών και των διαφορών όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα.

Η αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών στη ζώνη του ευρώ είναι πρωταρχικής σημασίας και επείγει προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα και η διατηρήσιμη ανάπτυξη που δημιουργεί θέσεις απασχόλησης. Η αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών απαιτεί ενισχυμένη και στενότερη συνεργασία στις πολιτικές, η οποία θα περιλαμβάνει:

- Πλαίσιο για βαθύτερη και ευρύτερη εποπτεία των χωρών της ζώνης του ευρώ: εκτός από την ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, οι μακροοικονομικές ανισορροπίες και η εξέλιξη της ανταγωνιστικότητας πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της οικονομικής εποπτείας, ιδίως για να διευκολυνθεί μια προσαρμογή που υπαγορεύεται από την ασκούμενη πολιτική.

- Πλαίσιο για την αντιμετώπιση επικείμενων απειλών για τη δημοσιονομική σταθερότητα της ζώνης του ευρώ στο σύνολό της.

- Κατάλληλη εξωτερική εκπροσώπηση της ζώνης του ευρώ για την αποφασιστική αντιμετώπιση παγκόσμιων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών προκλήσεων.

Η Επιτροπή θα υποβάλλει προτάσεις για την προώθηση των εν λόγω ιδεών.

5. Η επίτευξη αποτελεσμάτων απαιτεί ισχυρότερη διακυβέρνηση

Για μια επιτυχή διαδικασία μετασχηματισμού, η στρατηγική για την Ευρώπη 2020 θα χρειαστεί μεγαλύτερη εστίαση, σαφείς στόχους και διάφανα κριτήρια αξιολόγησης της προόδου. Τούτο θα απαιτήσει ισχυρό πλαίσιο διακυβέρνησης που εκμεταλλεύεται τα μέσα που έχει στη διάθεσή του για να διασφαλίσει έγκαιρη και αποτελεσματική εφαρμογή.

5.1. Προτεινόμενη αρχιτεκτονική για την Ευρώπη 2020

Η στρατηγική πρέπει να βασιστεί σε μια θεματική προσέγγιση και μια πιο εστιασμένη εποπτεία της κάθε χώρας. Για το σκοπό αυτό θα αξιοποιηθούν τα θετικά στοιχεία των ήδη υφιστάμενων μέσων συντονισμού. Ειδικότερα:

- Η θεματική προσέγγιση θα εστιαστεί στα θέματα που προσδιορίζονται στο μέρος 2, ειδικότερα στην επίτευξη των 5 κύριων στόχων. Το βασικό μέσο θα είναι το πρόγραμμα Ευρώπη 2020 και οι εμβληματικές του πρωτοβουλίες οι οποίες απαιτούν δράση τόσο στο επίπεδο της ΕΕ όσο και στο επίπεδο των κρατών μελών (βλέπε τμήμα 2 και παραρτήματα 1 και 2). Η θεματική προσέγγιση αντικατοπτρίζει τη διάσταση της ΕΕ, αναδεικνύει σαφώς την αλληλεξάρτηση των οικονομιών των κρατών μελών και επιτρέπει μεγαλύτερη δυνατότητα επιλογής για συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που προάγουν τη στρατηγική και συμβάλλουν στην επίτευξη των κύριων στόχων της ΕΕ και των κρατών μελών της.

- Η υποβολή εκθέσεων κατά χώρα θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Ευρώπης 2020 βοηθώντας τα κράτη μέλη να καθορίσουν και να εφαρμόσουν στρατηγικές εξόδου, να αποκαταστήσουν τη μακροοικονομική σταθερότητα, να εντοπίσουν προβληματικά σημεία σε εθνικό επίπεδο και να επαναφέρουν τις οικονομίες τους σε πορεία βιωσιμότητας όσον αφορά την ανάπτυξη και τα δημόσια οικονομικά. Τούτο δεν θα επηρεάσει μόνο τη δημοσιονομική πολιτική, αλλά και κεντρικά μακροοικονομικά ζητήματα που αφορούν την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα (π.χ. μακροοικονομικές ανισορροπίες). Θα πρέπει να διασφαλιστεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση της χάραξης και της εφαρμογής των πολιτικών η οποία θα είναι καθοριστική για τη στήριξη των επιλογών που θα χρειαστεί να κάνουν τα κράτη μέλη, λαμβανομένων υπόψη των περιορισμών στα δημόσια οικονομικά τους. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη λειτουργία της ζώνης του ευρώ και στην αλληλεξάρτηση μεταξύ κρατών μελών.

Για την επίτευξη των στόχων αυτών, οι εκθέσεις και αξιολογήσεις της Ευρώπης 2020 και του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) θα πραγματοποιούνται ταυτόχρονα ώστε να συνδυαστούν τα μέσα και οι στόχοι, ενώ οι μηχανισμοί και οι διαδικασίες θα παραμείνουν αυτοτελή και θα διατηρηθεί η ακεραιότητα του ΣΣΑ. Τούτο σημαίνει ότι θα προτείνονται ταυτόχρονα τόσο τα ετήσια προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης όσο και τα εναρμονισμένα προγράμματα μεταρρυθμίσεων τα οποία θα καταρτίσει το κάθε κράτος μέλος για τον καθορισμό μέτρων σχετικών με την υποβολή εκθέσεων για την πρόοδο όσον αφορά την επίτευξη των στόχων του, καθώς και βασικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των αναπτυξιακών προβλημάτων του. Τα δύο αυτά προγράμματα, τα οποία πρέπει να περιλαμβάνουν τις αναγκαίες διασταυρούμενες αναφορές, πρέπει να υποβάλλονται στην Επιτροπή και στα υπόλοιπα κράτη μέλη κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Συστημικών Κινδύνων (ESRB) προβλέπεται να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις για τους μακροοικονομικούς κινδύνους, οι οποίες θα συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στη γενική αξιολόγηση. Η Επιτροπή θα αξιολογεί τα εν λόγω προγράμματα και θα υποβάλει έκθεση ως προς την πρόοδο που σημειώνεται στην υλοποίησή τους. Ιδιαίτερη προσοχή θα δίδεται στις προκλήσεις της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης.

Με τον τρόπο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αποκτά όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για τη λήψη αποφάσεων. Πράγματι, θα έχει στη διάθεσή του ανάλυση της οικονομικής κατάστασης και της κατάστασης της απασχόλησης, τη γενική δημοσιονομική εικόνα, τις μακροοικονομικές συνθήκες και την πρόοδο ανά κράτος μέλος στα θεματικά προγράμματα, καθώς και μια επισκόπηση της συνολικής κατάστασης της οικονομίας της ΕΕ.

Ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές

Η στρατηγική για την Ευρώπη 2020 θα έχει ως θεσμική βάση μια μικρή δέσμη ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών για την «Ευρώπη 2020» (που θα ενοποιεί τις κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση και τους γενικούς προσανατολισμούς οικονομικής πολιτικής), η οποία θα αντικαταστήσει τις 24 ισχύουσες κατευθυντήριες γραμμές. Οι νέες αυτές κατευθυντήριες γραμμές θα αντικατοπτρίζουν τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και θα ενσωματώνουν συμφωνηθέντες στόχους. Μετά τη γνωμοδότηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση, όπως προβλέπει η Συνθήκη, οι κατευθυντήριες γραμμές θα εγκριθούν σε πολιτικό επίπεδο από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου πριν εκδοθούν από το Συμβούλιο. Μετά την έκδοσή τους, πρέπει να παραμείνουν εν γένει αμετάβλητες μέχρι το 2014, ώστε να δοθεί βάρος στην εφαρμογή τους.

Συστάσεις πολιτικής

Συστάσεις πολιτικής θα απευθύνονται στα κράτη μέλη στα πλαίσιο τόσο της υποβολής εκθέσεων κατά χώρα όσο και της θεματικής προσέγγισης της Ευρώπης 2020. Όσον αφορά την κατά χώρα εποπτεία, οι συστάσεις θα διατυπώνονται υπό τη μορφή γνώμης για τα προγράμματα σταθερότητας/σύγκλισης δυνάμει του κανονισμού (EΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου και θα συνοδεύονται από συστάσεις βασιζόμενες στους γενικούς προσανατολισμούς οικονομικής πολιτικής (ΓΠΟΠ, άρθρο 121.2). Το θεματικό σκέλος θα περιλαμβάνει συστάσεις για την απασχόληση (άρθρο 148) και οι συστάσεις προς την εκάστοτε χώρα για άλλα επιλεγμένα θεματικά ζητήματα (για παράδειγμα το επιχειρηματικό περιβάλλον, την καινοτομία, τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς, την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή κλπ). Τα δύο αυτά είδη συστάσεων μπορούν επίσης, στο βαθμό που έχουν μακροοικονομικές επιπτώσεις, να διατυπωθούν στο πλαίσιο συστάσεων που εκδίδονται βάσει των ΓΠΟΠ, όπως προαναφέρεται. Η διάρθρωση αυτή όσον αφορά τις συστάσεις, θα συμβάλει επίσης στη διασφάλιση της συνοχής μεταξύ του μακροοικονομικού/δημοσιονομικού πλαισίου και των θεματικών προγραμμάτων.

Οι συστάσεις όσον αφορά την κατά χώρα εποπτεία θα εστιάζονται σε ζητήματα με σημαντικές μακροοικονομικές και δημοσιονομικές επιπτώσεις, ενώ οι συστάσεις στο πλαίσιο της θεματικής προσέγγισης θα παρέχουν αναλυτικές συμβουλές για προκλήσεις σε θέματα μικροοικονομίας και απασχόλησης. Οι συστάσεις αυτές θα είναι αρκούντως ακριβείς και κανονικά θα προβλέπουν προθεσμία εντός της οποίας θα αναμένεται από το κράτος μέλος να ενεργήσει (π.χ. δύο έτη). Το κράτος μέλος θα προσδιορίζει στη συνέχεια ποιες ενέργειες θα αναλάβει για την υλοποίηση της σύστασης. Εάν ένα κράτος μέλος, μετά τη λήξη της προθεσμίας, δεν έχει ανταποκριθεί επαρκώς σε σύσταση πολιτικής εκ μέρους του Συμβουλίου ή αναπτύξει πολιτικές αντίθετες προς τη σύσταση, η Επιτροπή δύναται να εκδώσει προειδοποίηση πολιτικής (άρθρο 121.4).

5.2. Ποιος κάνει τι;

Η συνεργασία έχει ουσιαστική σημασία για την επίτευξη των στόχων αυτών. Στις αλληλένδετες οικονομίες μας, η ανάπτυξη και η απασχόληση θα επιστρέψουν μόνο εφόσον όλα τα κράτη μέλη κινηθούν προς την εν λόγω κατεύθυνση, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες περιστάσεις τους. Απαιτείται μεγαλύτερη ανάληψη ευθύνης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να δώσει τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές της στρατηγικής, με βάση προτάσεις της Επιτροπής οι οποίες θα στηρίζονται σε μια βασική αρχή: καθαρή προστιθέμενη αξία ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Θα πρέπει επίσης να ενισχυθεί η συμμετοχή των ενδιαφερομένων μερών σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς και των κοινωνικών εταίρων. Επισκόπηση του κύκλου πολιτικής της Ευρώπης 2020 και του σχετικού χρονοδιαγράμματος περιλαμβάνονται στο παράρτημα 3.

Πλήρης ανάληψη ευθύνης από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο

Σε αντίθεση με την παρούσα κατάσταση στην οποία το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποτελεί τον τελευταίο κρίκο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε θέματα στρατηγικής, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να κατευθύνει τη στρατηγική δεδομένου ότι αποτελεί τον φορέα που διασφαλίζει την ολοκλήρωση των πολιτικών και διαχειρίζεται την αλληλεξάρτηση μεταξύ κρατών μελών και ΕΕ.

Διατηρώντας μια οριζόντια εποπτεία στην εκτέλεση του προγράμματος Ευρώπη 2020, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα μπορούσε να δώσει βάρος κατά τις προσεχείς συνόδους του σε επιμέρους θέματα (π.χ. έρευνα και καινοτομία, δεξιότητες) δίδοντας κατευθύνσεις και τα αναγκαία κίνητρα.

Συμβούλιο Υπουργών

Οι αρμόδιες συνθέσεις του Συμβουλίου θα μπορούσαν να εργαστούν για την εφαρμογή του προγράμματος Ευρώπη 2020 και για την επίτευξη των στόχων στους τομείς της ευθύνης τους. Ως μέρος των εμβληματικών πρωτοβουλιών, τα κράτη μέλη θα κληθούν να επιταχύνουν τις ανταλλαγές πληροφοριών πολιτικής για βέλτιστες πρακτικές στο πλαίσιο των διαφόρων συνθέσεων του Συμβουλίου.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρακολουθεί ετησίως την κατάσταση με βάση μια σειρά από δείκτες που παρουσιάζουν τη συνολική πρόοδο προς τον στόχο της έξυπνης, πράσινης και χωρίς αποκλεισμούς οικονομίας που επιτυγχάνει υψηλά επίπεδα απασχόλησης, παραγωγικότητας και κοινωνική συνοχής.

Η Επιτροπή θα εκδίδει ετήσια έκθεση για την υλοποίηση της στρατηγικής για την Ευρώπη 2020 εστιάζοντας στην πρόοδο προς την επίτευξη των συμφωνηθέντων πρωταρχικών στόχων και αξιολογώντας τις κατά χώρα εκθέσεις και προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης. Στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής, η Επιτροπή θα διατυπώνει συστάσεις ή προειδοποιήσεις πολιτικής, θα διατυπώνει προτάσεις πολιτικής για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής και θα υποβάλει ειδική αξιολόγηση της προόδου που έχει επιτευχθεί στη ζώνη του ευρώ.

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη στρατηγική, όχι μόνο υπό την ιδιότητα του από κοινού νομοθέτη, αλλά και ως κινητήρια δύναμη για την κινητοποίηση των πολιτών και των εθνικών κοινοβουλίων. Το Κοινοβούλιο θα μπορούσε για παράδειγμα να αξιοποιήσει την επόμενη συνάντησή του με τα εθνικά κοινοβούλια για τη συζήτηση της συνεισφοράς του στην Ευρώπη 2020 και για την από κοινού κοινοποίηση των απόψεων τους στο Εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές

Όλες οι εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές πρέπει να εφαρμόζουν την εταιρική σχέση, με τη στενή σύνδεση κοινοβουλίων, καθώς και κοινωνικών εταίρων και εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών, συμβάλλοντας στην εκπόνηση εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων καθώς και στην εφαρμογή τους.

Καθιερώνοντας έναν διαρκή διάλογο μεταξύ των διαφόρων επιπέδων κυβέρνησης, οι προτεραιότητες της Ένωσης φτάνουν πιο κοντά στους πολίτες και ενισχύεται η απαιτούμενη ανάληψη ευθύνης για την υλοποίηση της στρατηγικής για την Ευρώπη 2020.

Ενδιαφερόμενοι φορείς και κοινωνία των πολιτών

Επιπλέον, η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και η Επιτροπή των Περιφερειών πρέπει να συνδεθούν στενότερα με τη διαδικασία αυτή. Η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, τα κριτήρια αξιολόγησης και η δικτύωση - όπως προωθούνται από αρκετά κράτη μέλη - έχουν αποδειχθεί ένα ακόμη χρήσιμο εργαλείο καλλιέργειας της ανάληψης ευθύνης και του δυναμισμού στο πλαίσιο της ανάγκης για μεταρρυθμίσεις.

Η επιτυχία της νέας στρατηγικής θα εξαρτηθεί συνεπώς σε μεγάλο βαθμό από τη σαφήνεια με την οποία τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες θα εξηγήσουν γιατί οι μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες– και αναπόφευκτες για να διατηρηθεί το βιοτικό μας επίπεδο και να διασφαλιστούν τα κοινωνικά μας πρότυπα -, πού θέλει να φθάσει η Ευρώπη και τα κράτη μέλη της μέχρι το 2020 και ποια συνεισφορά αναμένουν από τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τις οργανώσεις που τους εκπροσωπούν. Η Επιτροπή, αναγνωρίζοντας την ανάγκη να ληφθούν υπόψη οι εθνικές περιστάσεις και παραδόσεις, θα προτείνει για το σκοπό έναν κοινό μηχανισμό επικοινωνίας.

6. Αποφάσεις για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο

Όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η Επιτροπή προτείνει, κατά τη σύνοδό του την άνοιξη του 2010:

- να συμφωνήσει ως προς τις θεματικές προτεραιότητες της στρατηγικής για την Ευρώπη 2020,

- να θέσει τους πέντε κύριους στόχους όπως προτείνεται στο μέρος 2 του παρόντος εγγράφου: επενδύσεις σε Ε&Α, εκπαίδευση, ενέργεια/κλιματική αλλαγή, ποσοστό απασχόλησης και μείωση της φτώχειας, προσδιορίζοντας πού πρέπει να φθάσει η Ευρώπη μέχρι το 2020, να καλέσει τα κράτη μέλη σε διάλογο με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώστε να μετασχηματιστούν οι εν λόγω στόχοι της ΕΕ σε εθνικούς στόχους οι οποίοι θα αποφασιστούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές περιστάσεις και τις διαφορετικές αφετηρίες,

- να καλέσει την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις για τις εμβληματικές πρωτοβουλίες και να ζητήσει από το Συμβούλιο (και τις συνθέσεις του) να λάβει, στη βάση αυτή, τις απαραίτητες αποφάσεις για την εφαρμογή τους,

- να συμφωνήσει για την ενίσχυση του συντονισμού της οικονομικής πολιτικής, ο οποίος θα προωθήσει τα θετικά δευτερογενή αποτελέσματα και θα βοηθήσει στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των προκλήσεων της Ένωσης· για το σκοπό αυτό να εγκρίνει τον συνδυασμό των θεματικών με τις κατά χώρα αξιολογήσεις όπως προτείνεται στην ανακοίνωση, διατηρώντας παράλληλα την ακεραιότητα του συμφώνου· να δώσει επίσης ιδιαίτερη προσοχή στην ενίσχυση της ΟΝΕ,

- να καλέσει όλα τα μέρη και τους ενδιαφερόμενους φορείς (π.χ. εθνικά/περιφερειακά κοινοβούλια, περιφερειακές ή και τοπικές αρχές, κοινωνικούς εταίρους και κοινωνία των πολιτών, καθώς βέβαια και τους πολίτες της Ευρώπης) να συμβάλουν στην εφαρμογή της στρατηγικής, συνεργαζόμενοι στο πλαίσιο μιας εταιρικής σχέσης, αναλαμβάνοντας ενέργειες στους τομείς της αρμοδιότητάς τους,

- να ζητήσει από την Επιτροπή να παρακολουθεί την πρόοδο και να υποβάλει ετήσιες εκθέσεις στο Εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, παρουσιάζοντας επισκόπηση της προόδου προς την επίτευξη των στόχων, περιλαμβανομένων των διεθνών κριτηρίων αξιολόγησης, και της κατάστασης εφαρμογής των εμβληματικών πρωτοβουλιών.

Κατά τις συνεδριάσεις μεταγενέστερες του:

- να εγκρίνει τις προτεινόμενες ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές οι οποίες συνιστούν τη θεσμική στήριξή του, μετά την έκδοση της γνώμης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

- να κυρώσει τους εθνικούς στόχους μετά από διαδικασία αμοιβαίας επαλήθευσης για τη διασφάλιση της συνέπειας,

- να συζητήσει επιμέρους θέματα προκειμένου να αξιολογήσει τη θέση στην οποία βρίσκεται η Ευρώπη και πως μπορεί να επιταχυνθεί η πρόοδος. Μια πρώτη συζήτηση για την έρευνα και την καινοτομία θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί κατά τη σύνοδο του Οκτωβρίου με βάση εισήγηση της Επιτροπής.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 - EΥΡΩΠΗ 2020: ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ |

Πρωταρχικοί στόχοι |

Αύξηση του ποσοστού απασχόλησης του πληθυσμού ηλικίας 20 έως 64 ετών από το τρέχον 69% σε τουλάχιστον 75%. Αύξηση του επιπέδου επενδύσεων σε 3% στον τομέα της Ε&Α, με τη βελτίωση ιδίως των όρων επένδυσης σε Ε&Α από τον ιδιωτικό τομέα και τη δημιουργία νέου δείκτη για την παρακολούθηση της καινοτομίας. Μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 20% τουλάχιστον σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 ή κατά 30%, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν, αύξηση σε 20% του ποσοστού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην τελική κατανάλωση ενέργειας και αύξηση σε 20% της ενεργειακής απόδοσης. Μείωση του ποσοστού των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα τη σχολική εκπαίδευση από το τρέχον 15% σε 10% και αύξηση του ποσοστού του πληθυσμού ηλικίας 30 έως 34 ετών που έχει ολοκληρώσει τριτοβάθμια εκπαίδευση από 31% σε τουλάχιστον 40%. Μείωση κατά 25% του αριθμού των Ευρωπαίων που ζουν κάτω από τα εθνικά όρια φτώχειας για τον απεγκλωβισμό 20 εκατομμυρίων ανθρώπων από τη φτώχεια. |

Έξυπνη ανάπτυξη | Διατηρήσιμη ανάπτυξη | ανάπτυξη χωρίσ αποκλεισμούσ |

ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Εμβληματική πρωτοβουλία της ΕΕ «Ένωση καινοτομίας» για να βελτιωθούν οι συνθήκες-πλαίσιο και η πρόσβαση στη χρηματοδότηση για έρευνα και καινοτομία ώστε να ενισχυθεί η αλυσίδα καινοτομίας και να αυξηθούν τα επίπεδα επενδύσεων σε ολόκληρη την Ένωση. | ΚΛΙΜΑ, ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ Εμβληματική πρωτοβουλία της ΕΕ «Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους» για να αποσυνδεθεί η οικονομική ανάπτυξη από τη χρήση των πόρων, με τον περιορισμό της έκλυσης διοξειδίου του άνθρακα από την οικονομία μας, με την αύξηση της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με τον εκσυγχρονισμό του τομέα των μεταφορών και την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης. | ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Εμβληματική πρωτοβουλία της ΕΕ «Ατζέντα για νέες δεξιότητες και θέσεις εργασίας» για να εκσυγχρονιστούν οι αγορές εργασίας με τη διευκόλυνση της κινητικότητας στην αγορά εργασίας και τη δια βίου ανάπτυξη δεξιοτήτων με σκοπό την αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας και την καλύτερη αντιστοίχιση μεταξύ προσφοράς και ζήτησης στην αγορά εργασίας. |

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Εμβληματική πρωτοβουλία «Νεολαία σε κίνηση» για να ενισχυθούν οι επιδόσεις των εκπαιδευτικών συστημάτων και να ενισχυθεί η ελκυστικότητα σε διεθνές επίπεδο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της Ευρώπης. |

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Εμβληματική πρωτοβουλία της «Μια βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης» για να βελτιωθεί το επιχειρηματικό περιβάλλον, ιδίως για τις ΜΜΕ, και να στηριχθεί η ανάπτυξη ισχυρής και βιώσιμης βιομηχανικής βάσης, ικανής να ασκεί ανταγωνισμό σε παγκόσμιο επίπεδο. | ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ Εμβληματική πρωτοβουλία της ΕΕ «Ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας» για να διασφαλιστεί κοινωνική και εδαφική συνοχή, ούτως ώστε να εξαπλωθούν ευρέως τα οφέλη της ανάπτυξης και της απασχόλησης και τα άτομα που ζουν σε συνθήκες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού να αποκτήσουν τα μέσα αξιοπρεπούς διαβίωσης και να συμμετάσχουν ενεργά στην κοινωνία. |

ΨΗΦΙΑΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Εμβληματική πρωτοβουλία της ΕΕ «Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη» για να επισπευσθεί η ανάπτυξη των υπηρεσιών πρόσβασης στο Διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας και να αντληθούν οφέλη από μια ψηφιακή ενιαία αγορά για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. |

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 – ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ EΥΡΩΠΗΣ 2020:

Γενική θεσμική δομή | Ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές για τον καθορισμό του πεδίου εφαρμογής των πολιτικών προτεραιοτήτων της ΕΕ, καθώς και των πρωταρχικών στόχων που πρέπει να επιτύχει η ΕΕ έως το 2020 και οι οποίοι πρέπει να μετασχηματιστούν σε εθνικούς στόχους. |

Αποτελέσματα | Υποβολή εκθέσεων κατά χώρα: | Θεματική προσέγγιση: |

Σκοπός: να μπορέσουν τα κράτη μέλη να καθορίσουν και να εφαρμόσουν καλύτερα στρατηγικές εξόδου από την κρίση για την αποκατάσταση της μακροοικονομικής σταθερότητας, να επισημάνουν τα εθνικά προβληματικά σημεία και να επαναφέρουν τις οικονομίες τους σε κατάσταση διατηρήσιμης ανάπτυξης και διατηρήσιμων δημόσιων οικονομικών. | Σκοπός: να επιτευχθούν οι πρωταρχικοί στόχοι που συμφωνήθηκαν σε ενωσιακό επίπεδο, με τον συνδυασμό συγκεκριμένων δράσεων σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο. |

Προσέγγιση: καλύτερη αξιολόγηση των κυριότερων μακροοικονομικών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη, λαμβανομένων υπόψη των δευτερογενών επιπτώσεων μεταξύ κρατών μελών και τομέων πολιτικής. | Προσέγγιση: οι τομεακές συνθέσεις του Συμβουλίου διαδραματίζουν στρατηγικό ρόλο για την παρακολούθηση και την εξέταση της προόδου όσον αφορά την επίτευξη των συμφωνηθέντων στόχων. |

Μέσα: τα κράτη μέλη παρέχουν στοιχεία μέσω των προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης που υποβάλλουν και ακολουθούν χωριστές αλλά συγχρονισμένες συστάσεις, αφενός, για τη δημοσιονομική πολιτική στις γνώμες που διατυπώνονται για τα προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης και, αφετέρου, για τις μακροοικονομικές ανισορροπίες και τα προβληματικά σημεία που παρακωλύουν την ανάπτυξη στο πλαίσιο των Γενικών Προσανατολισμών Οικονομικής Πολιτικής (άρθρο 121 παράγραφος 2). | Μέσα: τα κράτη μέλη παρέχουν στοιχεία μέσω εξορθολογισμένων εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων, ιδίως πληροφορίες για τα προβληματικά σημεία που παρακωλύουν την ανάπτυξη καθώς και για την πρόοδο όσον αφορά την επίτευξη των στόχων, και ακολουθούν συμβουλές πολιτικής που διατυπώνονται σε ενωσιακό επίπεδο υπό μορφή συστάσεων στο πλαίσιο των Γενικών Προσανατολισμών Οικονομικής Πολιτικής (άρθρο 121 παράγραφος 2) και των κατευθυντήριων γραμμών για την απασχόληση (άρθρο 148). |

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3 – ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2010 – 2012

2010 |

Ευρωπαϊκή Επιτροπή Προτάσεις για τη σφαιρική προσέγγιση ΕΥΡΩΠΗ 2020 |

Εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συμφωνία όσον αφορά τη σφαιρική προσέγγιση και επιλογή των πρωταρχικών στόχων της ΕΕ |

Ευρωπαϊκή Επιτροπή Προτάσεις για τις ολοκληρωμένες κατευθυντήριες αρχές EUROPE 2020 |

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Συζήτηση σχετικά με τη στρατηγική και γνωμοδότηση σχετικά με τις ολοκληρωμένες κατευθυντήριες αρχές |

Συμβούλιο Υπουργών Επεξεργασία των βασικών παραμέτρων (ενωσιακοί/εθνικοί στόχοι, εμβληματικές πρωτοβουλίες και ολοκληρωμένες κατευθυντήριες αρχές) |

Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ιουνίου Έγκριση της στρατηγικής ΕΥΡΩΠΗ 2020, επικύρωση των ενωσιακών και εθνικών στόχων και έγκριση των ολοκληρωμένων κατευθυντήριων αρχών |

Ευρωπαϊκή Επιτροπή Επιχειρησιακές κατευθύνσεις για τα επόμενα στάδια της στρατηγικής ΕΥΡΩΠΗ 2020 |

Φθινοπωρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Διεξοδική συζήτηση γύρω από ένα συγκεκριμένο θεματικό ζήτημα (για παράδειγμα Ε&Α και καινοτομία) |

Κράτη μέλη Προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης και εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων |

2011 |

Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ετήσια έκθεση στην εαρινή ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής, γνωμοδοτήσεις σχετικά με τα προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης και προτάσεις συστάσεων |

Συμβούλιο Υπουργών Επανεξέταση των προτάσεων συστάσεων της Επιτροπής, ECOFIN για ΣΣΑ |

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Συζήτηση ολομελείας και έκδοση ψηφίσματος |

Εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αξιολόγηση της προόδου και στρατηγικοί προσανατολισμοί |

Κράτη μέλη, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Συμβούλιο Συνέχεια που δίδεται στις συστάσεις, εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και υποβολή εκθέσεων |

2012 |

Ίδια διαδικασία με ιδιαίτερη προσοχή στην παρακολούθηση της προόδου |

[1] Tα θέματα αυτά έτυχαν ευρείας αποδοχής κατά τη δημόσια διαβούλευση που διεξήγε η Επιτροπή. Λεπτομερή στοιχεία για τις απόψεις που διατυπώθηκαν κατά τη διαβούλευση περιλαμβάνονται στη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/eu2020/index_en.htm

[2] Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 10-11 Δεκεμβρίου 2009 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ως μέρος μιας παγκόσμιας και συνολικής συμφωνίας για την περίοδο μετά το 2012, η ΕΕ επαναλαμβάνει την υπό όρους προσφορά της να προχωρήσει έως το 2020 σε μείωση κατά 30% έναντι των επιπέδων του 1990, αρκεί και άλλες ανεπτυγμένες χώρες να δεσμευθούν για συγκρίσιμες μειώσεις εκπομπών και οι αναπτυσσόμενες χώρες να συμβάλουν επαρκώς, ανάλογα με τις ευθύνες και τις δυνατότητες που τους αναλογούν.

[3] Τα εθνικά όρια φτώχειας καθορίζονται ως το 60% του διάμεσου διαθέσιμου εισοδήματος σε κάθε κράτος μέλος.

[4] Αναφορά: συμπεράσματα Ευρωπαϊκού Συμβουλίου 10/11 Δεκεμβρίου 2009.

Επίπεδο παραγωγής

Αναπτυξιακή τροχιάπρο της κρίσης

-

έτη

Επίπεδο παραγωγής

έτη

έτη

Επίπεδο παραγωγής