(1)

Tháinig Comhaontú Pháras (4), a glacadh an 12 Nollaig 2015 faoi Chreat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide (UNFCCC) (‘Comhaontú Pháras’), i bhfeidhm an 4 Samhain 2016. D’aontaigh na Páirtithe i gComhaontú Pháras an méadú ar an meánteocht dhomhanda a choinneáil go mór faoi bhun 2 °C os cionn na leibhéal réamhthionsclaíoch agus iarrachtaí a dhéanamh teorainn 1,5 °C os cionn na leibhéal réamhthionsclaíoch a chur leis an méadú teochta. Treisíodh an gealltanas sin le glacadh Chomhshocrú Aeráide Ghlaschú an 13 Samhain 2021 faoi UNFCCC, ina n-aithníonn Comhdháil na bPáirtithe in UNFCCC, atá ag feidhmiú mar chruinniú na bPáirtithe i gComhaontú Pháras, go mbeidh tionchair an athraithe aeráide i bhfad níos lú i gcás méadú teochta de 1,5°°C, i gcomparáid le 2 °C, agus ina bhfuil rún daingean aici leanúint d’iarrachtaí a dhéanamh an méadú teochta a theorannú go 1,5 °C.

(2)

Is suntasaí fós a phráinní atá sé go gcoinneofaí sprioc Chomhaontú Pháras de 1,5 °C beo mar thoradh ar thorthaí an Phainéil Idir-Rialtasaigh ar an Athrú Aeráide ina Shéú Tuarascáil Mheasúnachta nach féidir an téamh domhanda a theorannú go 1,5 °C ach amháin má dhéantar astaíochtaí gás ceaptha teasa domhanda as seo go ceann 10 mbliana a laghdú láithreach ar bhealach láidir agus leanúnach.

(3)

Tá iarrachtaí chun dul i ngleic le dúshláin a bhaineann leis an aeráid agus leis an gcomhshaol agus chun cuspóirí Chomhaontú Pháras a bhaint amach i gcroílár theachtaireacht ón gCoimisiún an 11 Nollaig 2019 dar teideal The European Green Deal [an Comhaontú Glas don Eoraip] (‘an Comhaontú Glas don Eoraip’).

(4)

Leis an gComhaontú Glas don Eoraip, nasctar sraith chuimsitheach beart agus tionscnamh a threisíonn a chéile go frithpháirteach agus arb é is aidhm dóibh an aeráidneodracht a bhaint amach san Aontas faoi 2050, agus leagtar amach ann straitéis nua fáis a bhfuil sé d’aidhm aici sochaí chothrom rathúil a dhéanamh den Aontas, ina mbeidh geilleagar nua-aimseartha iomaíoch, a bheidh tíosach ar acmhainní, agus ina mbeidh an fás eacnamaíoch díchúpláilte feasta ó úsáid acmhainní. Tá sé d’aidhm aici freisin caipiteal nádúrtha an Aontais a chosaint, a chaomhnú agus a mhéadú, agus sláinte agus folláine na saoránach a chosaint ar rioscaí agus tionchair a bhaineann leis an gcomhshaol. Bíonn tionchar difriúil ag an aistriú sin ar oibrithe ó earnálacha éagsúla. An tráth céanna, tá gnéithe comhionannais inscne ag an aistriú sin mar aon le tionchar áirithe ar roinnt grúpaí atá faoi mhíbhuntáiste agus leochaileach, amhail daoine scothaosta, daoine faoi mhíchumas, daoine arb as mionlach ciníoch nó mionlach eitneach iad agus daoine aonair agus teaghlaigh a bhfuil ioncam íseal nó meánioncam íseal acu. Ina theannta sin, cuireann sé dúshláin níos mó roimh réigiúin áirithe, go háirithe réigiúin atá faoi mhíbhuntáiste struchtúrach agus réigiúin fhorimeallacha, agus roimh oileáin chomh maith. Ní mór a áirithiú, dá bhrí sin, go mbeidh an t-aistriú cóir agus cuimsitheach, agus nach bhfágfar aon duine ar lár.

(5)

Tá méadú tagtha ar a riachtanaí agus a luachmhaire atá sé an Comhaontú Glas don Eoraip a bhaint amach, ach níor tharla sin ach i bhfianaise thionchar tromchúiseach phaindéim COVID-19 ar shláinte, dálaí maireachtála agus oibre, agus folláine shaoránaigh an Aontais. Tá sé léirithe leis na héifeachtaí sin gur gá dár sochaí agus dár ngeilleagar feabhas a chur ar a n-athléimneacht i ndáil le suaití seachtracha agus gníomhú go luath chun éifeachtaí suaití seachtracha a chosc nó a mhaolú ar bhealach atá cóir agus a fhágann nach bhfágfar aon duine ar lár, lena n-áirítear iad siúd atá i mbaol na bochtaineachta fuinnimh. Leanann saoránaigh na hEorpa de thuairimí láidre a chur in iúl go mbaineann sé sin go háirithe leis an athrú aeráide.

(6)

Tá an tAontas tiomanta do ghlanastaíochtaí gás ceaptha teasa ar fud gheilleagar an Aontais a laghdú faoi 55 % ar a laghad i gcomparáid le leibhéil 1990 faoi 2030 sa rannchuidiú a tugadh cothrom le dáta agus a cinneadh go náisiúnta, ar rannchuidiú é a cuireadh faoi bhráid Rúnaíocht UNFCCC an 17 Nollaig 2020.

(7)

Trí Rialachán (AE) 2021/1119 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5) a ghlacadh, chumhdaigh an tAontas sa reachtaíocht an cuspóir aeráidneodracht a bhaint amach ar fud an gheilleagair faoi 2050 ar a dhéanaí, agus an aidhm astaíochtaí diúltacha a bhaint amach ina dhiaidh sin. Bunaítear leis an Rialachán sin freisin sprioc cheangailteach de chuid an Aontais maidir le laghdú intíre 55 % ar a laghad ar ghlanastaíochtaí gás ceaptha teasa (astaíochtaí tar éis aistrithe a asbhaint) i gcomparáid le leibhéil 1990 faoi 2030, agus foráiltear leis go bhfuil an Coimisiún le hiarracht a dhéanamh gach dréachtbheart nó togra reachtach a bheidh ann amach anseo, lena n-áirítear tograí buiséadacha, a ailíniú le cuspóirí an Rialacháin sin agus, in aon chás neamhailínithe, go bhfuil sé leis na cúiseanna le neamhailíniú den sórt sin a sholáthar mar chuid den mheasúnú tionchair a ghabhann leis na tograí sin.

(8)

Is gá do gach earnáil den gheilleagar rannchuidiú le baint amach na laghduithe astaíochtaí a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/1119. Dá bhrí sin, tá Treoir 2003/87/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6) á leasú chun gníomhaíochtaí muiriompair a áireamh i gCóras Trádála Astaíochtaí an Aontais (EU ETS) chun a áirithiú go gcuireann na gníomhaíochtaí sin a cion féin le cuspóirí aeráide méadaithe an Aontais agus le cuspóirí Chomhaontú Pháras. Dá bhrí sin, is gá freisin Rialachán (AE) 2015/757 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7) a leasú chun a chur i gcuntas gur áiríodh gníomhaíochtaí muiriompair in EU ETS.

(9)

Thairis sin, chun cuspóirí aeráide méadaithe an Aontais chomh maith le cuspóirí Chomhaontú Pháras a chur i gcuntas, ba cheart raon feidhme Rialachán (AE) 2015/757 a leasú. Córas láidir faireacháin, tuairiscithe agus fíoraithe, is réamhriachtanas é sin d’aon bheartas atá bunaithe ar an margadh, aon chaighdeán éifeachtúlachta nó aon bheart ábhartha eile, bíodh sé á chur i bhfeidhm ar leibhéal an Aontais nó ar fud an domhain. Cé gurb ionann astaíochtaí dé-ocsaíde carbóin (CO2) agus astaíochtaí fhormhór mór na n-astaíochtaí gás ceaptha teasa ó mhuiriompar, is ionann astaíochtaí meatáin (CH4) agus ocsaíde nítriúla (N2O) agus sciar ábhartha d’astaíochtaí den sórt sin. Dá n-áireofaí astaíochtaí CH4 agus N2O i Rialachán (AE) 2015/757, rachadh sé chun tairbhe do shláine an chomhshaoil agus do dhea-chleachtais a dhreasú, agus ba cheart feidhm a bheith aige sin ó 2024 ar aghaidh. Is ionann longa lastais ghinearálta atá faoi bhun olltonnáiste 5 000 ach nach bhfuil faoi bhun 400 olltonnáiste agus sciar suntasach d’astaíochtaí gás ceaptha teasa ó gach long lastais ghinearálta. Chun éifeachtacht chomhshaoil an chórais faireacháin, tuairiscithe agus fíoraithe a mhéadú, cothrom iomaíochta a áirithiú agus an riosca imchéimnithe a laghdú, ba cheart longa lastais ghinearálta atá faoi bhun 5 000 olltonnáiste ach nach bhfuil faoi bhun 400 olltonnáiste a áireamh i Rialachán (AE) 2015/757 ó 2025 ar aghaidh. Astaíonn longa amach ón gcósta sciar ábhartha d’astaíochtaí gás ceaptha teasa. Dá bhrí sin, ba cheart feidhm a bheith ag an Rialachán sin freisin maidir le longa amach ón gcósta ag a bhfuil olltonnáiste 400 agus os a chionn ó 2025 ar aghaidh. Ba cheart don Choimisiún measúnú a dhéanamh roimh an 31 Nollaig 2024 ar cheart cineálacha breise long atá faoi bhun olltonnáiste 5 000 ach nach bhfuil faoi bhun 400 olltonnáiste a áireamh i Rialachán (AE) 2015/757.

(10)

Ba cheart Rialachán (AE) 2015/757 a leasú chun a chur de dhualgas ar chuideachtaí sonraí comhiomlánaithe astaíochtaí ar leibhéal cuideachta a thuairisciú agus sonraí den sórt sin a chur faoi bhráid an údaráis riaracháin fhreagraigh agus a bpleananna fíoraithe faireacháin a chur faoi bhráid an údaráis sin lena bhformheas. Agus fíorú á dhéanamh ar leibhéal cuideachta, níor cheart don fhíoraitheoir na tuarascálacha astaíochtaí ar leibhéal loinge ná na tuarascálacha ar leibhéal loinge atá le tíolacadh i gcás ina n-athraítear cuideachta a fhíorú, toisc go mbeidh na tuarascálacha sin ar leibhéal loinge deimhnithe cheana féin. Chun an comhleanúnachas a áirithiú sa riarachán agus san fhorfheidhmiú, ba cheart gurbh ionann an t-eintiteas atá freagrach as Rialachán (AE) 2015/757 a chomhlíonadh agus an t-eintiteas atá freagrach as Treoir 2003/87/CE a chomhlíonadh.

(11)

Chun feidhmiú éifeachtach EU ETS ar an leibhéal riaracháin a áirithiú agus chun a chur i gcuntas gur áiríodh astaíochtaí CH4 agus N2O, agus astaíochtaí gás ceaptha teasa ó longa amach ón gcósta, faoi raon feidhme Rialachán (AE) 2015/757, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh a tharmligean chuig an gCoimisiún i dtaca leis na modhanna faireacháin agus na rialacha faireacháin agus na rialacha tuairiscithe le haghaidh astaíochtaí a chumhdaítear le Rialachán (AE) 2015/757, chomh maith le haon fhaisnéis ábhartha eile a leagtar amach sa Rialachán sin, na rialacha maidir le formheas a dhéanamh ar phleananna faireacháin, agus athruithe orthu, ag na húdaráis riaracháin fhreagracha, na rialacha maidir le faireachán agus tuairisciú a dhéanamh ar shonraí comhiomlánaithe astaíochtaí ar leibhéal cuideachta agus maidir leis na sonraí sin a thíolacadh agus na rialacha maidir le fíorú a dhéanamh ar shonraí comhiomlánaithe astaíochtaí ar leibhéal cuideachta agus maidir le tuarascálacha fíoraithe a eisiúint i leith na sonraí comhiomlánaithe astaíochtaí ar leibhéal cuideachta. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfaí na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr (8). Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile ag an am céanna leis na saineolaithe sna Ballstáit, agus bíonn rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bhíonn ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(12)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo, eadhon foráil a dhéanamh maidir le rialacha faireacháin, tuairiscithe agus fíorúcháin atá riachtanach chun EU ETS a leathnú chuig gníomhaíochtaí muiriompair agus chun foráil a dhéanamh maidir le faireachán, tuairisciú agus fíorú a dhéanamh ar astaíochtaí gás ceaptha teasa breise agus astaíochtaí ó chineálacha breise long, a ghnóthú go leordhóthanach agus, de bharr a fhairsinge agus a éifeachtaí, gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(13)

Ba cheart, dá bhrí sin, Rialachán (AE) 2015/757 a leasú dá réir sin,

(1)

cuirtear an méid a seo a leanas in ionad an teidil:

‘Rialachán (AE) 2015/757 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 29 Aibreán 2015 maidir le faireachán, tuairisciú agus fíorú a dhéanamh ar astaíochtaí gás ceaptha teasa ó mhuiriompar, agus lena leasaítear Treoir 2009/16/CE’;

(2)

ar fud an Rialacháin, seachas in Airteagal 2, in Airteagal 5(2) agus in Airteagal 21(5) agus in Iarscríbhinní I agus II, cuirtear ‘gás ceaptha teasa’ in ionad an téarma ‘CO2’ agus déantar aon athruithe gramadaí is gá;

(3)

cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 1:

(4)

in Airteagal 2, cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 1:

(5)

leasaítear Airteagal 3 mar a leanas:

(6)

in Airteagal 4, cuirtear an mhír seo a leanas leis:

(7)

in Airteagal 5, cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 2:

(8)

leasaítear Airteagal 6 mar a leanas:

(9)

leasaítear Airteagal 7 mar a leanas:

(10)

in Airteagal 10, an chéad mhír, cuirtear an pointe seo a leanas léi:

(11)

leasaítear Airteagal 11 mar a leanas:

(12)

cuirtear an t-airteagal seo a leanas isteach:

(13)

leasaítear Airteagal 12 mar a leanas:

(14)

leasaítear Airteagal 13 mar a leanas:

(15)

leasaítear Airteagal 14 mar a leanas:

(16)

in Airteagal 15, cuirtear an mhír seo a leanas leis:

(17)

in Airteagal 16, cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 1:

(18)

leasaítear Airteagal 20 mar a leanas:

(19)

leasaítear Airteagal 21 mar a leanas:

(20)

cuirtear an t-airteagal seo a leanas isteach:

(21)

leasaítear Airteagal 23 mar a leanas: