19.8.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 211/1

1.1

Il-Kumitat jagħti l-appoġġ sod li jħoss li huwa xieraq għall-inizjattiva tal-Kummissjoni sakemm din tqis mhux biss il-problemi tad-domanda, iżda wkoll — u primarjament — l-ottimizzazzjoni mil-lat tal-provvista u tevita l-fallimenti u l-burokrazija.

1.2

Il-Kumitat huwa konvint li l-promozzjoni ta' l-inizjattivi fil-livell lokali u reġjonali u l-kapaċità li dawn jingħaqdu f'network sabiex tissaħħaħ l-istrateġija ta' Lisbona huma essenzjali għall-isforzi konġunti tar-riċerka u l-iżvilupp li jiksbu suċċess fit-twaqqif u l-iżvilupp ta' intrapriżi innovattivi madwar l-Unjoni. Madankollu, qabel kollox, huwa essenzjali li jkunu involuti l-atturi ekonomiċi u soċjali li joperaw fil-livell territorjali fil-ħidma għall-għanijiet komuni ta' iktar impjiegi u impjiegi aħjar, fil-kuntest ġenerali ta' l-iżvilupp sostenibbli u kompetittiv.

1.3

Il-Kumitat itenni l-importanza ta' Trijangolu ta' Għarfien (edukazzjoni, riċerka u innovazzjoni), li jaqdi rwol kruċjali fil-promozzjoni tat-tkabbir u l-impjiegi. Għal din ir-raġuni, huwa urġenti li jissaħħu r-riformi, tiġi promossa l-eċċellenza fl-edukazzjoni għolja u fis-sħubijiet bejn l-universitajiet, iċ-ċentri tar-riċerka u l-kumpaniji u li jiġi assigurat li s-setturi kollha ta' l-edukazzjoni u t-taħriġ jaqdu l-parti sħiħa tagħhom fit-trawwim tal-kreattività u l-innovazzjoni, speċjalment fil-livell reġjonali u lokali. Dawn jinkludu b'mod speċjali dawk ir-reġjuni speċifiċi — Euregio — fejn il-ġirien u l-imsieħba jkunu magħqudin f'network ta' żoni li jmorru lilhinn mill-fruntieri nazzjonali.

1.4

Il-Kumitat huwa tal-fehma li l-kompetittività tar-reġjuni ta' l-Ewropa u l-iżvilupp tagħhom fl-oqsma ekonomiċi, soċjali u ta' l-impjieg għandhom jiġu segwiti b'mod iktar proattiv u b'iktar koordinazzjoni. Dan jagħmilha iktar faċli sabiex jinkisbu l-aħjar riżultati tanġibbli possibbli fit-triq lejn il-ksib ta' l-għanijiet ta' l-istrateġija ta' Lisbona.

1.5

Il-Kumitat jaqbel bis-sħiħ ma' l-analiżi tal-Kummissjoni dwar in-nuqqasijiet fl-użu konġunt u koordinat ta' l-istrumenti Komunitarji, iżda jesprimi d-dispjaċir tiegħu li iktar minn għaxar snin wara, din il-kwistjoni kruċjali għadha tiġi ffaċjata f'termini ta' analiżi iktar milli jiġu indirizzati l-għeruq tal-problema, li hija l-iżvilupp ta' kapaċitajiet ġodda ta' “simultaneous engineering” (1) ta' tipi varji li jħaddnu l-azzjoni Komunitarja u Ewropea.

1.6

Il-Kumitat jikkunsidra li tinħtieġ l-azzjoni min-naħa tad-domanda, iżda fiha nnifisha din m'hijiex biżżejjed. Fil-fehma tiegħu, għandna nimxu lilhinn milli niddikjaraw il-bżonn li r-reġjuni jkunu iktar ffokati u għandna niksbu:

1.7

Fil-fehma tal-Kumitat, għandha tittieħed azzjoni mifruxa mil-lat tal-provvista sabiex jiġi assigurat qafas ta' koerenza u aċċess faċli għall-istrumenti kollha disponibbli. L-għan huwa li jingħelbu l-ostakli legali u d-differenza fiż-żmien bejn il-bidu u t-twettiq ta' l-appoġġ finanzjarju, sabiex ir-reġjuni ta' l-Ewropa jsiru iktar kompetittivi.

1.8

Il-Kumitat jikkunsidra li għandha titfassal Gwida Prattika Ewropea li tagħti ħarsa ġenerali lejn:

1.9

Il-Kumitat isostni wkoll li azzjoni Komunitarja speċifika u preċiża m'għadhiex tista' tiġi postponuta jekk ser jinkisbu kapaċitajiet ġodda ta' “simultaneous engineering” ta' tipi varji u r-riżorsi ser jiġu sfruttati kemm jista' jkun u konċentrati fir-reġjuni.

1.10

Għaldaqstant, il-Kumitat jaħseb li hemm bżonn urġenti li jiġu indirizzati l-problemi tal-pluralità fil-livelli ta' gvernanza u l-frammentazzjoni ta' interventi meħtieġa għal tnedija mill-ġdid tar-reġjuni ta' l-Ewropa, b'konformità ma' dak li diġà esprima l-Kumitat (2). B'rabta ma' dan jipproponi t-tnedija ta' inizjattiva ġdida — bl-isem ta' Jasmine: Joint Assistance Supporting Multiprojects for Innovation Networking in Europe — sabiex tindirizza d-differenzi istituzzjonali attwali fuq in-naħat tad-domanda u l-provvista u sabiex il-burokrazija titnaqqas b'mod sostanzjali.

1.11

L-għan ta' Jasmine għandu jkun li jagħmilha possibbli li d-diversi atturi involuti f'network ta' proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet jagħmlu għażliet b'mod iktar informat u koordinat f'qafas uniku u koerenti għall-ippjanar reġjonali.

2.1

Ir-reġjuni Ewropej ta' għarfien qegħdin jiffaċċjaw bosta elementi ta' bidla li jikkostitwixxu kemm sfidi kif ukoll opportunitajiet u jinfluwenzaw il-ħila tagħhom sabiex jiksbu l-għanijiet ta' l-istrateġija riveduta ta' Lisbona.

2.2

Dawn l-elementi jinkludu:

—   fatturi esterni: globalizzazzjoni iktar intensiva, il-ħolqien ta' żoni tal-kontinent bi tkabbir dinamiku qawwi, prezzijiet ħafna ogħla għall-enerġija u l-materji primi, żviluppi xjentifiċi u teknoloġiċi mhux mistennija, l-internazzjonalizzazzjoni ta' l-innovazzjoni, kwistjonijiet dwar il-bidla fil-klima u ħafna drabi pressjonijiet migratorji li ma jiġux ġestjonati jew li ma jistgħux jiġu ġestjonati;

—   fatturi interni: it-tixjiħ tal-popolazzjoni, il-ħarsien ta' l-ambjent u l-kwalità tal-ħajja, l-iskadenza tal-produzzjoni u s-servizzi, il-modernizzazzjoni tas-settur pubbliku, iż-żieda fl-interazzjoni bejn il-ħolqien ġdid ta' tipi ta' għarfien u riżorsi umani disponibbli, il-kapaċità għat-tkabbir kulturali u l-kreattività, u l-iżvilupp ta' infrastruttura territorjali komuni, kemm fiżika kif ukoll intanġibbli.

2.3

Mhux għall-ewwel darba, il-Kumitat esprima l-fehmiet tiegħu dwar dawn il-kwistjonijiet, kemm f'kuntesti speċifiċi kif ukoll fil-kuntest wiesa' ta' l-evoluzzjoni ta' l-istrateġija ta' Lisbona u l-politiki tal-Komunità dwar ir-riċerka u l-innovazzjoni, l-ambjent u l-edukazzjoni u t-taħriġ.

2.4

B'mod partikulari, il-Kumitat enfasizza l-bżonn li ż-żona kollha ta' l-UE għandha tkun tista' tadatta għall-isfidi ta' l-ekonomija bbażata fuq l-għarfien u b'hekk tgħin lir-reġjuni kollha sabiex jikkunsidraw l-għanijiet ta' Lisbona (3).

2.5

Il-Kumitat sostna wkoll li l-konfigurazzjoni l-ġdida ta' mudelli kompetittivi fis-suq globali qiegħda timponi sfidi importanti. Il-pjattaformi u n-networks integrati l-ġodda għandhom jindirizzaw temi relatati mar-riċerka u l-innovazzjoni, il-ġestjoni ta' riżorsi umani ġodda, il-promozzjoni u l-marketing, il-finanzi u l-kreditu, il-loġistika u s-suq u l-ġestjoni tas-servizz tal-klijenti (4).

2.6

Il-Kumitat itenni l-konvinzjoni tiegħu li l-promozzjoni ta' inizjattivi fil-livell lokali u l-kapaċità li jingħaqdu f'network għat-tisħiħ ta' l-istrateġija ta' Lisbona huma essenzjali għat-tħeġġiġ ta' intrapriżi innovattivi fil-kuntest ta' żvilupp sostenibbli u kompetittiv. Din għandha tinkludi, b'mod partikulari, dawk ir-reġjuni kollha — Euregios — u l-attivitajiet fejn in-networks bejn il-ġirien u l-imsieħba jinsabu fl-oqsma li jmorru lilhinn mill-fruntieri nazzjonali.

2.7

Fl-opinjoni tiegħu dwar il-Green Paper dwar iż-Żona Ewropea tar-Riċerka: Perspettivi ġodda, il-Kumitat irrakkomanda li “ż-Żona Ewropea tar-Riċerka għandha tiġi kkomplementata minn Żona Ewropea ta' l-Għarfien imfassla sabiex toħloq soċjetà Ewropea msejsa fuq l-għarfien” u osserva li “Hija meħtieġa wkoll koordinazzjoni min-naħa tal-Kummissjoni sabiex tiġi stabbilita tmexxija effettiva u strutturi konsultattivi u organizzazzjoni tax-xogħol li taħdem tajjeb …” (5).

2.8

Fl-aħħarnett, il-Kumitat enfasizza l-importanza ta' trijangolu ta' għarfien (edukazzjoni, riċerka u innovazzjoni), li jaqdi rwol kritiku fil-promozzjoni tat-tkabbir u l-impjiegi. Għal din ir-raġuni, huwa urġenti li jissaħħu r-riformi, tiġi promossa l-eċċellenza fl-edukazzjoni għolja u fis-sħubijiet bejn l-universitajiet, iċ-ċentri tar-riċerka u l-kumpaniji u li jiġi assigurat li s-setturi kollha ta' l-edukazzjoni u t-taħriġ jaqdu l-parti sħiħa tagħhom fit-trawwim tal-kreattività u l-innovazzjoni, speċjalment fil-livell reġjonali u lokali.

2.9

Il-Kumitat huwa tal-fehma li l-kompetittività tar-reġjuni ta' l-Ewropa u l-iżvilupp tagħhom fl-oqsma ekonomiċi, soċjali u ta' l-impjieg għandhom jiġu segwiti b'mod iktar proattiv u b'iktar koordinazzjoni: il-Kummissjoni għandha tipprova tmur lilhinn mill-ostakli ppreżentati mid-diversi bażijiet legali u l-kriterji proċedurali. L-għan għandu jkun li jsir l-aħjar użu għal min iħallas it-taxxa ta' l-istrumenti varji tal-baġit Komunitarju sabiex jinkisbu l-aħjar riżultati tanġibbli fit-triq tal-ksib ta' l-għanijiet ta' l-istrateġija ta' Lisbona. Dawn ir-riżultati għandhom jidhru f'oqsma bħall-effikaċja ta' l-aċċess konġunt, il-koordinazzjoni u s-sinerġiji u s-sinkronizzazzjoni ta' l-interventi disponibbli fil-livell Komunitarju u pan-Ewropew. Dawn għandhom jiksbu l-massa kritika meħtieġa sabiex jiġi ġġenerat effett multiplu.

2.10

Skond il-linji gwida integrati ta' l-Aġenda mġedda ta' Lisbona għat-tkabbir u l-impjiegi, il-politika tal-koeżjoni għandha tliet prijoritajiet strateġiċi (6):

2.11

Min-naħa tal-provvista, id-diffikultajiet fil-ksib ta' l-effett ta' lieva u l-użu koordinat ta' l-istrumenti tal-fondi disponibbli għall-ksib ta' dawn l-għanijiet jinbtu min-natura intrinsika ta' l-istrumenti nfushom, jiġifieri:

2.12

Min-naħa tad-domanda, ħafna drabi r-reġjuni:

2.13

In-nuqqasijiet għandhom jiġu indirizzati billi l-assistenza u l-koordinazzjoni teknika ssir disponibbli għall-programmi Komunitarji kollha sa mill-bidunett.

2.14

L-inizjattivi rakkomandabbli tas-sinerġija fid-diversi programmi u strumenti strutturali għall-perijodu 2007-2013 jidhru li huma prerekwiżit — għalkemm mhux l-uniku wieħed — sabiex jinħarġu l-aħjar riżultati konkreti minnhom.

2.15

Il-Kumitat esprima l-appoġġ tiegħu għall-inizjattivi tal-Kummissjoni bħal JEREMIE u ppropona JEREMIE Focal Point sabiex jaġixxi bħala unità għall-koordinazzjoni u l-informazzjoni bejn id-diversi azzjonijiet, u enfasizza n-nuqqas ta' proġett li huwa kapaċi li jikkoordina u jirfina l-ħafna strumenti ta' self li jeżistu attwalment (8).

2.16

Il-Kumitat jappoġġja bis-sħiħ u jaqbel ma' l-istqarrijiet tal-Kummissarju Hübner dwar JASPER, JEREMIE u JESSICA (9), li ħalqu dinamiki u stennijiet ġodda għall-investiment, it-tkabbir u l-impjiegi fl-Istati Membri u r-reġjuni, kif ukoll fost l-imsieħba soċjali fir-reġjuni kollha ta' l-Unjoni Ewropea.

2.17

Il-Kumitat isostni li l-linji gwida adottati mill-kumitat ta' l-Unjoni Ewropea għar-riċerka xjentifika u teknika (CREST) (10) u ppubblikati f'Settembru 2007 huma importanti biex juru t-triq quddiemna, għalkemm huma ristretti għall-interazzjoni bejn il-Programm Qafas għar-Riċerka u l-Iżvilupp u l-Fondi Strutturali ġodda.

3.1

Il-proposta tal-Kummissjoni tiċċara s-sinerġiji potenzjali li diġà jeżistu fl-istrumenti ta' fondi tar-riċerka, l-innovazzjoni u l-politiki ta' koeżjoni Ewropej. Dawn huma disponibbli għall-partijiet interessati sabiex ir-reġjuni ta' l-Ewropa jsiru iktar kompetittivi skond il-kapaċità tagħhom li jassorbuhom.

3.2

L-istrumenti prinċipali għall-azzjoni enfasizzati huma s-Seba' Programm Qafas għar-Riċerka u l-Iżvilupp, il-Programm Qafas ġdid għall-Kompetittività u l-Innovazzjoni (CIP) u l-enfasi ġdid tal-Fondi Strutturali u tal-Koeżjoni.

3.3

Il-Kummissjoni tagħmilha ċara li ħadmet ma' għadd ta' gruppi ta' konsulenza li rrakkomandaw:

3.4

Il-Kummissjoni ssejjaħ lill-Istati Membri sabiex itejbu l-għażliet għall-iżvilupp koordinat u l-użu ta' l-istrumenti Komunitarji u sabiex joħolqu sistemi li jinfurmaw lill-operaturi parteċipanti dwar l-opportunitajiet disponibbli għalihom. Sabiex jitħeġġeġ l-aċċess koordinat għall-fondi, tieħu l-impenn ukoll li sa tmiem l-2007 tippubblika gwida prattika dwar l-opportunitajiet ta' fondi għall-istituzzjonijiet ta' riċerka, inklużi l-arranġamenti provduti mill-mekkaniżmi nazzjonali u reġjonali.

4.1

Il-Kumitat jaqbel bis-sħiħ ma' l-analiżi tal-Kummissjoni dwar in-nuqqasijiet fl-użu konġunt u koordinat ta' l-istrumenti Komunitarji li jissemmew; madankollu, ma japprovax it-trattament preskritt, li jaħseb li m'huwiex biżżejjed sabiex jinkisbu l-għanijiet tal-politiki Komunitarji, l-ewwelnett fir-rigward tar-riċerka, l-innovazzjoni u t-taħriġ.

4.2

Il-Kumitat jaqbel mal-Kummissjoni (11) li “L-isforz għall-promozzjoni ta' l-ekonomija ta l-għarfien huwa ċentrali għat-twettiq tas-Sħubija mġedda għat-Tkabbir u l-Impjiegi, b'mod partikolari permezz tar-riċerka, l-iżvilupp teknoloġiku u l-innovazzjoni”, iżda jemmen li din is-sħubija hija r-responsabilità konġunta tal-partijiet kollha kkonċernati, fil-livell Komunitarju mhux inqas mil-livell nazzjonali, regionali u lokali.

4.3

Il-Kumitat jara l-bżonn li mmorru lilhinn mill-iżvilupp ta' strateġija territorjali ta' riċerka u żvilupp teknoloġiku u ta' l-innovazzjoni u b'żieda ma' dan għandna nagħmlu użu minn:

4.4

Fil-fehma tal-Kumitat, għandha tittieħed azzjoni mifruxa mil-lat tal-provvista sabiex jiġi assigurat qafas aċċessibbli għall-istrumenti kollha disponibbli għall-iżvilupp kompetittiv tar-reġjuni Ewropej. Dan l-iżvilupp għandu jkun kompatibbli ma' l-għanijiet ta' “reġjun responsabbli soċjalment”, jinvolvi lill-imsieħba soċjali, lill-kmamar tal-kummerċ, lill-akkademja u lis-soċjetà ċivili organizzata, u għandu jkun ibbażat fuq strateġija ta' politika industrijali Ewropea (13) li tkun sostenibbli f'termini kemm ta' produzzjoni kif ukoll ta' konsum.

4.5

Barraminhekk, filwaqt li hemm lista ta' strumenti li jgħinu jagħtu spinta lit-tkabbir, joħolqu iktar impjiegi u impjiegi aħjar u jagħmlu r-reġjuni ta' l-Ewropa iktar kompetittivi permezz tar-riċerka u l-innovazzjoni, il-Kumitat huwa tal-fehma li din il-lista mhix kompluta, billi ma ssemmix l-istrumenti Komunitarji kollha rilevanti, tħalli barra l-medda ta' opportunitajiet disponibbli għar-reġjuni ta' l-Ewropa u ma ssemmi xejn dwar il-ħtieġa li jiġu koordinati l-istrumenti pan-Ewropej u internazzjonali attwali.

4.6

Il-Komunikazzjoni ma ssemmix, jew issemmi biss ta' fuq fuq (14), il-possibbilitajiet ta' intervent bħal:

4.7

Barraminhekk, ma jissemmewx il-programmi u l-inizjattivi pan-Ewropej non-Komunitarji li madankollu jippromovu l-innovazzjoni fl-UE, bħal:

4.8

Il-Kumitat jagħraf ukoll li, filwaqt li jiġi rispettat l-Artikolu 54(5) tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1083/2006, hemm bżonn ta' iktar ċarezza tad-diffikultajiet u l-impedimenti għall-użu konġunt u koordinat ta' l-istrumenti applikabbli fil-livell (19) nazzjonali, reġjonali u lokali u mill-operaturi individwali, mhux biss fir-rigward ta' bażijiet legali differenti, speċjalizzazzjoni tematika, żona ġeografika u modi ta' implimentazzjoni, iżda wkoll f'termini ta' differenzi sostanzjali, u kultant fatali, bħal:

4.9

Il-Kumitat jikkunsidra li għandha titfassal Gwida Prattika Ewropea li tagħti ħarsa ġenerali lit-tipi ta' azzjonijiet Komunitarji u pan-Ewropej disponibbli, id-diversi kriterji ta' evalwazzjoni u jekk interventi potenzjali humiex kompatibbli u komplementari.

4.10

Il-Kumitat itenni l-bżonn ta' azzjoni koordinata u konġunta fir-rigward tar-rabtiet bejn il-politiki strutturali Komunitarji u l-politiki tar-riċerka u l-innovazzjoni ta' l-Unjoni, kif ħeġġeġ il-Kumitat f'diversi okkażjonijiet. Huwa jenfasizza li l-koordinazzjoni stretta ta' dawn il-politiki hija essenzjali sabiex jinkisbu l-aħjar livelli possibbli ta' sinerġija prattika u sabiex il-ħtiġijiet taċ-ċittadini, l-intrapriżi u s-soċjetà jintlaħqu bil-għan ta' l-objettiv globali ta' tkabbir fil-perijodu medju u fit-tul li jkun sostenibbli u mingħajr problemi, b'konformità ma' l-approċċ integrat ta' l-RTD għall-indirizzar tal-problemi u bil-fattur ewlieni ta' l-iżvilupp ta' investiment intanġibbli (20).

4.11

Il-Kumitat jenfasizza l-għadd kbir ta' politiki Komunitarji li, flimkien mal-politika ta' koeżjoni u l-politika tar-riċerka, jgħinu sabiex tittejjeb il-kompetittività tar-reġjuni ta' l-Ewropa, u jtenni l-bżonn għal approċċ integrat u koordinat li jħaddan:

4.12

B'rabta ma' dan, il-Kumitat itenni il-fehmiet eżistenti tiegħu dwar il-bżonn li (23):

4.12.1

Il-Kumitat jirrakkomanda wkoll l-integrazzjoni tal-programmi Komunitarji għat-taħriġ.

4.13

Il-Kumitat jesprimi d-dispjaċir tiegħu li wara għaxar snin din il-kwistjoni kruċjali għadha ffaċjata f'termini ta' analiżi iktar milli jiġu indirizzati l-għeruq tal-problema, li teħtieġ l-intervent Komunitarju sabiex jiġu provduti kapaċitajiet ta' “simultaneous engineering” tad-diversi tipi ta' azzjoni (teknoloġiċi, demostrattivi, innovattivi, tqassim, edukattivi, finanzjarji eċċ.) — bil-għan li jissaħħu l-impjieg u l-produzzjoni fil-livell reġjonali (24).

4.14

Il-Kumitat isostni wkoll li azzjoni Komunitarja speċifika u preċiża m'għadhiex tista' tiġi postponuta jekk għandu jiġi evitat ir-riskju tat-telf fil-produttività u l-impjieg fir-reġjuni.

5.1

Il-KESE jinsab deċiż li l-inizjattiva Jasmine għandha tkun strument volontarju għas-semplifikazzjoni u t-tneħħija ta' l-ostakli burokratiċi, proċedurali u kunċettwali għall-użu konġunt ta' programmi pan-Ewropej, Komunitarji, nazzjonali u reġjonali b'konformità ma' l-iżvilupp imħaffef taż-Żona Ewropea tar-Riċerka (ŻER).

5.2

Il-Kumitat jikkunsidra li l-prijorità attwali għandha tkun li jiġu indirizzati l-problemi relatati mal-pluralità tal-livelli ta' gvernanza tad-diversi interventi disponibbli sabiex titnieda mill-ġdid il-kompetittività tar-reġjuni ta' l-Ewropa. Għal dan il-għan, jipproponi inizjattiva ġdida — Jasmine: Joint Assistance Supporting Multiprojects for Innovation Networking in Europe — sabiex jiġu indirizzati d-differenzi istituzzjonali attwali, kemm min-naħa tad-domanda kif ukoll tal-provvista, fl-interventi li jappoġġjaw l-innovazzjoni u r-riċerka fir-reġjuni.

5.3

L-azzjoni Komunitarja tista' ssir konkreta permezz:

5.4

Il-prijoritajiet il-ġodda tal-programmi reġjonali, iffokati fuq l-innovazzjoni, il-kompetittività u t-tagħlim reċiproku matul il-ħajja kollha attiva, għandhom jagħmluha possibbli sabiex jiġu żviluppati politiki attivi li jirrinfurzaw u jżommu l-kompetittività tar-reġjuni permezz tal-fondi ta' eżerċizzji ta' previżjoni reġjonali u interreġjonali, clusters u networks distrettwali li jipprovdu viżjoni strateġika komuni għal kull reġjun. Dan jista' jservi bħala l-bażi għal azzjoni ta' appoġġ tekniku għall-aħjar użu konġunt ta' l-iktar strumenti adattati nazzjonali, Komunitarji u pan-Ewropej u PPP.

5.5

Jasmine tista' sservi bħala garanzija li tiffaċilita l-aċċettazzjoni ta' proġetti individwali billi jiġu assigurati mill-ġdid id-diversi korpi u programmi ta' fondi li huma parti jew stadju ta' proġett ikbar. Dan jista' jsir fuq il-bażi ta' Memorandum ta' Ftehim jew ftehim ta' kooperazzjoni bejn il-Kummissjoni Ewropea u korpi oħra Komunitarji u non-Komunitarji, jew skond ir-regoli amministrattivi tal-Kummissjoni meta servizzi differenti tal-Kummissjoni nnifisha jkunu responsabbli għall-programmi individwali. Dan ifisser li jitressaq sett wieħed biss ta' karti għall-approvazzjoni tal-proġett minn numru ta' korpi ta' finanzjament li jeżaminaw pakkett ta' proposti.

5.6

L-għan ta' Jasmine huwa li tiffaċilita l-mobilizzazzjoni ta' riżorsi finanzjarji li jkopru r-responsabilitajiet maniġerjali differenti u l-livelli differenti ta' gvernanza (pubbliċi u privati) sabiex tinkiseb l-aħjar massa kritika tar-riżorsi — u b'hekk jiżdied l-effett ta' lieva globali — sabiex jinħoloq qafas uniku għal ħafna proġetti li jilħaq bis-sħiħ il-viżjoni strateġika komuni ta' reġjun Ewropew li jtejjeb il-punti tajbin tiegħu fit-teknoloġija u l-innovazzjoni.

5.7

Jasmine għandha tkun ibbażata fuq l-esperjenzi ta' l-Inizjattiva tas-Suq Ewlieni, il-Pjattaformi Teknoloġiċi Ewropej u l-Inizjattivi Teknoloġiċi Konġunti u fuq ir-riżultati ta' l-ERANET u l-ERANET PLUS, ir-Reġjuni għall-Bidla Ekonomika u l-inizjattivi PRO INNO u Jeremie, Jasper u Jessica (28).

5.8

Jasmine tista' timmassimizza l-isforzi ta' l-innovazzjoni u r-riċerka fir-reġjuni u l-kumpaniji, ir-riżorsi umani, l-universitajiet, iċ-ċentri tar-riċerka u l-amministrazzjonijiet li jserħu fuqhom, anke fir-rigward tal-KIC — Knowledge and Innovation Communities ta' l-Istitut Ewropew tat-Teknoloġija — IET. Madankollu, għandu jitfakkar li l-innovazzjoni hija, il-biċċa l-kbira, attività kummerċjali li għandha tkun tista' tiffunzjona fl-aħjar ambjent operattiv possibbli, speċjalment fir-rigward tal-piż fiskali fuq ir-riċerka, it-trattament u l-protezzjoni tal-proprjetà intellettwali u l-eċċellenza ta' l-istruttura ta' l-edukazzjoni u t-taħriġ li jiġġeneraw iktar impjiegi u impjiegi aħjar.

5.9

Fl-aħħarnett, Jasmine tista' tgħin fl-isfruttar tal-vantaġġi distinti tar-reġjuni u fil-promozzjoni ta' l-iskambji ta' l-innovazzjoni u r-riċerka.

19.8.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 211/9

1.1

Kull sena fis-27 Stat Membru jmutu aktar minn 44 000 persuna u 1.7 miljui oħra jweġġgħu wara aċċident fit-toroq. Fost dawn, aktar minn 8 000 mejjet u 300 000 ferut jagħmlu parti mill-kategorija l-aktar vulnerabbli ta' l-utenti tat-triq, jiġifieri l-persuni mixjin u dawk li jsuqu r-rota (1).

1.2

Fl-2003 ġiet approvata direttiva qafas sabiex tkun garantita protezzjoni akbar ta' l-utenti tat-triq, li tipprevedi reviżjoni sinjifikanti fil-kostruzzjoni tal-parti ta' quddiem tal-karozzi li għandha sseħħ f'żewġ fażijiet: l-ewwel waħda diġà ġiet applikata fil-vetturi awtorizzati mill-1 ta' Ottubru 2005, filwaqt li t-tieni waħda għandha tibda minn Settembru 2010, wara verifika tal-fattibbiltà li kellha sseħħ sa l-2004.

1.3

Din it-tieni fażi, kif ikkonfermata mill-istudji ta' diversi esperti indipendenti, uriet li m'hiex prattika, għallinqas fil-kondizzjonijiet maħsuba: il-Kummissjoni tipproponi għalhekk li tiġi riveduta billi jiddaħlu miżuri alternattivi li jiggarantixxu, anzi jtejbu, il-livell ta' sigurtà meta mqabbel mal-previżjonijiet tad-direttiva eżistenti.

1.4

B'mod partikulari, l-istudju mwettaq mill-espert imqabbad mill-Kummissjoni (2) ssuġġerixxa diversi soluzzjonijiet, li ġew inklużi fil-proposta li qed tiġi analizzata, li jintegraw miżuri ta' sigurtà attiva u passiva, b'konformità mar-rakkomandazzjonijiet li tressqu minn CARS 21 (3) u mal-proposta għal Regolament Tekniku Globali (Global Technical Regulation — GTR) għall-protezzjoni tal-persuni mixjin fit-toroq imħejjija mill-Kummissjoni Ekonomika għall-Ewropa tan-Nazzjonijiet Uniti — Ġinevra (United Nations Economic Commission for Europe — UN/ECE).

1.5

Il-KESE jemmen ukoll li l-proposta ma tbiddilx il-kompetizzjoni ħielsa bejn il-kostrutturi peress li ma timponix limiti għall-offerta fuq is-suq tal-mudelli ta' karozzi iżda għandha tendenza li torjenta d-domanda lejn mudelli b'rekwiżiti akbar ta' sigurtà.

1.6

Fid-dawl ta' dan t'hawn fuq, il-KESE għalhekk jappoġġja bis-sħiħ il-proposta tal-Kummissjoni; madankollu ma jistax ma jgergirx dwar id-dewmien — madwar tliet snin — li wassal għall-miżuri li lanqas biss jistgħu jinkisbu u sabiex jitħejjew oħrajn, anke jekk, probabbilment, parti mill-istess dewmien huwa dovut għall-fatt li bħalissa jeżistu data u soluzzjonijiet tekniċi li ma kinux disponibbli fil-mument ta' l-approvazzjoni tad-direttiva attwalment fis-seħħ.

1.7

Il-KESE jsejjaħ sabiex jitnaqqas dan id-dewmien — li huwa gravi ħafna peress li dan jikkonċerna l-ħajja u s-saħħa taċ-ċittadini Ewropej — billi jkun hemm approvazzjoni minnufih u totali tal-proposta min-naħa tal-Parlament u tal-Kunsill Ewropew, li b'hekk twassal għall-bidu tat-tieni fażi fil-ħin previst.

1.8

Filwaqt li l-KESE jesprimi s-sodisfazzjon tiegħu għall-effiċjenza kbira tal-miżuri tekniċi adottati għall-karozzi, jistieden lill-istituzzjonijiet Ewropej u lill-Istati Membri sabiex jippromovu b'mod aktar deċisiv ukoll l-inizjattivi li jirrigwardjaw iż-żewġ aspetti l-oħra li jikkontribwixxu għas-sigurtà fit-triq: fuq naħa, it-titjib fil-kwalità u s-sigurtà ta' l-infrastruttura, u fuq in-naħa l-oħra, it-taħriġ u t-trawwim ta' kuxjenza fost l-utenti kollha tat-triq. Din is-sejħa tirrigwardja wkoll lill-awtoritajiet reġjonali u lokali li kull ma jmur qegħdin dejjem aktar jassumu responsabbiltà deċisiva f'dan is-settur.

2.1

Kull sena fis-27 Stat Membru ta' l-Unjoni Ewropea, wara aċċidenti fit-toroq, imutu madwar 8 000 persuna u jweġġgħu madwar 300 000 persuna minn fost dawk li jkunu mixjin u dawk li jsuqu r-rota, jiġifieri l-utenti tat-triq l-aktar vulnerabbli.

2.2

Sa mill-2001, il-Kummissjoni Ewropea kisbet l-impenn mill-kostrutturi tal-karozzi sabiex jiżviluppaw miżuri ġodda bil-għan li jitjieb il-ħarsien tal-persuni mixjin fit-triq u ta' dawk li jsuqu r-rota rigward is-sigurtà kemm attiva (qabel il-ħabta) kif ukoll passiva (fil-ħin tal-ħabta).

2.3

Fost id-diversi miżuri li kienu ġew issuġġeriti mill-kostrutturi jidhru l-armar ta' kull karozza b'Antilock Brake System (sistema li tipprevjeni l-brejk milli jiġġammja–ABS), il-projbizzjoni volontarja fuq il-bejgħ ta' bull bars riġidi (rigid bull bars), l-installazzjoni ta' fanali mixgħulin bi nhar (Daytime Running Lights–DRL), miżuri li wara ġew irtirati minħabba l-oppożizzjoni ta' xi wħud mill-Istati Membri, u fl-aħħar, l-introduzzjoni futura ta' sistemi avvanzati ta' teknoloġija ġdida ta' sigurtà attiva li għadha qed tiġi studjata.

2.4

Il-Kunsill u l-Parlament Ewropew urew l-apprezzament tagħhom għall-impenn mill-industrija tal-vetturi. Fl-istess ħin talbu li l-ħarsien tal-persuni mixjin tkun irregolata mhux minn ftehim volontarju jew minn rakkomandazzjoni, iżda minn leġislazzjoni vera li tieħu l-forma ta' direttiva speċifika.

2.5

Dan il-pass wassal għad-Direttiva Qafas 2003/102/KE (4) dwar “il-ħarsien ta' persuni għaddejjin bil-mixi u ta' utenti vulnerabbli oħra tat-triq” u d-Direttiva 2005/66/KE (5) dwar “l-użu ta' sistemi ta' protezzjoni ta' quddiem fuq vetturi bil-mutur” (eliminazzjoni tal-bumpers riġidi).

2.6

Id-Direttiva Qafas dwar il-ħarsien tal-persuni għaddejjin bil-mixi tibbaża fuq provi u valuri limitati suġġeriti mill-Kumitat Ewropew għat-Titjib fis-Sigurtà tal-Vetturi (EEVC) u tipprevedi implimentazzjoni f'żewġ fażijiet, it-tnejn li huma ċċentrati fuq is-sigurtà passiva. L-ewwel fażi, li tistabbilixxi reviżjonijiet kostruttivi u tnaqqis fil-piż tal-bonnet u tal-bumpers għall-vetturi M1 u N1  (6) li ma jiżnux aktar minn 2 500 kg, daħlet fis-seħħ għall-vetturi approvati fl-1 ta' Ottubru 2005. It-tieni fażi, li tipprevedi provi u valuri limitati aktar severi, hija maħsuba għall-karozzi li jiġu approvati mill-1 ta' Settembru 2010.

2.7

Dubji serji dwar il-fattibbiltà tat-testijiet ippjanati għat-tieni fażi kienu diġà ġew espressi meta l-proposta ġiet diskussa fil-Parlament Ewropew — fil-verżjoni finali tat-test, id-direttiva stipulat li l-Kummissjoni għandha tħejji studju ta' fattibbiltà tat-tieni fażi sa l-1 ta' Lulju 2004. B'mod partikulari, l-istudju għandu jidentifika: “miżuri alternattivi — jew passivi jew inkella kombinazzjoni ta' miżuri attivi u passivi — li huma minn ta' l-anqas ekwivalenti f'termini ta' effettività attwali” (7).

2.8

Numru ta' studji mħejjija minn esperti indipendenti, inkluż dawk inkarigati mill-Kummissjoni, urew li huwa teknikament impossibbli li jitwettqu r-rekwiżiti tat-tieni fażi sa l-iskadenza u bl-użu tat-testijiet stipulati mill-EEVC. Fid-dawl ta' din il-konklużjoni, il-proposta l-ġdida tistabbilixxi parametri riveduti għas-sigurtà passiva kif ukoll elementi ġodda ta' sigurtà attiva, li sadanittant ġew żviluppati mill-industrija li jistgħu jilħqu u anke jeċċedu l-ħtiġiet ta' l-Artikolu 5 tad-Direttiva, fi kliem ieħor “li huma minn ta' l-anqas ekwivalenti f'termini ta' effettività attwali”.

2.9

Barra minn hekk, it-testijiet li issa ġew suġġeriti huma ugwali għal dawk li jinsabu fil-proposta tal-Global Technical Regulation għall-ħarsien tal-persuni mixjin li tħejjiet mill-Kummissjoni Ekonomika għall-Ewropa tan-Nazzjonijiet Uniti (UN/ECE). L-armonizzazzjoni possibbli tal-leġislazzjoni Ewropea mal-leġislazzjoni barra l-Ewropa b'mod evidenti tkun ta' benefiċċju għall-kompetittività ta' l-industrija Ewropea tal-karozzi.

3.1

Il-proposta l-ġdida, din id-darba mhux ta' direttiva iżda ta' regolament, tipprevedi l-ewwel u qabel kollox li tikkombina d-dispożizzjonijiet tad-direttiva relatata mas-sistemi ta' ħarsien frontali ma' dawk tad-direttiva preċedenti relatata mal-ħarsien tal-persuni mixjin, li ser tiġi emendata kif neċessarju sabiex ikun żgur li tista' tiġi applikata. Konsegwentement, f'każ li dan ir-regolament jiġi approvat, iż-żewġ direttivi jitħassru.

3.2

It-testijiet li l-vetturi jridu jgħaddu sabiex ikunu approvati b'konformità mar-regolament propost jirrigwardjaw:

3.2.1

il-forma tar-ras ta' tifel/adult ta' daqs żgħir man-naħa ta' fuq tal-bonnet; il-forma tar-ras ta' adult man-naħa ta' wara tal-bonnet u l-forma tas-sieq u tal-koxxa mal-bumpers, b'parametri parzjalment riveduti rigward it-II fażi prevista mid-direttiva fis-seħħ. Għall-iskopijiet ta' monitoraġġ aktar milli ta' approvazzjoni, u bil-għan ta' żviluppi futuri teknoloġiċi, jintalbu wkoll it-testijiet ta' kolliżjoni għall-pelvi max-xifer ta' quddiemnett tal-bonnet u l-forma tar-ras ta' adult mal-windskrin;

3.2.2

fir-rigward tas-sistemi ta' ħarsien frontali (eks Direttiva 2005/66/KE) ġew ikkonfermati bħala testijiet approvati l-forma tas-sieq u tal-koxxa kif ukoll dik tar-ras ta' tifel jew ta' adult ta' daqs żgħir f'kolliżjoni ma' l-istess sistema. Huma proposti aktar testijiet għall-iskop ta' monitoraġġ, flimkien ma' dispożizzjonijiet vinkolanti fuq il-kostruzzjoni u l-istallazzjoni ta' dawn is-sistemi.

3.3

Il-miżuri ta' sigurtà passiva jiżdiedu bl-istallazzjoni ta' sistema ta' sigurtà attiva sabiex jiġu ggarantiti l-livelli ta' sigurtà previsti miż-żewġ direttivi preċedenti. Dawn huma s-sistema ta' assistenza fl-ibbrejkjar (Brake Assist System — BAS) li tipprovdi assistenza lix-xufier li jipprova jibbrekja b'mod rapidu f'sitwazzjoni ta' emerġenza iżda mingħajr ma japplika biżżejjed pressjoni. Flimkien ma' l-ABS, dan jassigura l-pressjoni massima fuq il-brejkijiet u jottimizza r-rata ta' deċellerazzjoni, u b'hekk titnaqqas b'mod sinjifikanti l-veloċità ta' impatt fuq il-persuni mixjin.

3.4

Fl-aħħar, b'konsiderazzjoni taż-żjieda fin-numru ta' vetturi tqal fuq it-toroq urbani (b'mod partikulari l-SUVs), issa huwa rrakkomandat li, wara perijodu transitorju, id-dispożizzjonijiet japplikaw mhux biss għall-vetturi M1 u N1 b'piż sa 2 500 kg, skond l-istandards attwali, iżda anke għal dawk li huma itqal li jiżnu sa 3 500 kg, jiġifieri il-limitu massimu taż-żewġ kategoriji kkonċernati.

4.1

Fuq kollox, il-KESE jilqa' b'mod pożittiv id-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tinkorpora ż-żewġ direttivi preċedenti fir-regolament propost. Din l-għażla tiċċara u tissemplifika l-leġislazzjoni rilevanti, bħalma kien issuġġerixxa l-KESE fl-opinjoni dwar il-proposta tad-direttiva relatata ma' l-użu tas-sistemi ta' ħarsien frontali (8).

4.2

F'dan id-dawl, il-KESE japprezza wkoll l-għażla ta' regolament bħala l-istrument legali, peress li dan jassigura l-metodi u l-iskadenzi speċifiċi għall-implimentazzjoni fl-Istati Membri kollha, aspett partikularment rilevanti għal leġislazzjoni b'kontenut tekniku għoli.

4.3

Min-naħa l-oħra, il-KESE jiddispjaċih li t-testijiet previsti mill-EEVC għat-II fażi ma setgħux jiġu implimentati, peress li l-fattibbiltà tagħhom ma ġietx ittestjata sa l-iskadenza (l-1 ta' Lulju 2004), li wassal għal dewmien ta' aktar minn tliet snin.

4.4

Madankollu, il-KESE xorta jesprimi l-apprezzament tiegħu għas-soluzzjoni proposta wara proċess twil iżda li ħalla l-frott, fejn ġew applikati r-rakkomandazzjonijiet li tressqu minn CARS 21 dwar approċċ integrat. Dan jippermetti wkoll li l-leġislazzjoni Ewropea tiġi armonizzata ma' dik mhux Ewropea. Huwa sodisfatt b'mod partikulari mill-fatt li dan kollu ġie sostnut minn valutazzjoni rigoruża ta' l-impatt, li hija l-ewwel waħda li ġiet eżaminata u approvata mill-Bord tal-Valutazzjoni ta' l-Impatt (Impact Assessment Board) li twaqqaf reċentement mill-Kummissjoni Ewropea.

4.5

Is-soluzzjoni magħżula, li tuża anke miżuri ta' sigurtà attiva, ser twassal — skond it-tbassir tal-Kummissjoni u ta' l-esperti tagħha — għal tnaqqis fin-numru ta' mwiet u tal-feruti gravi b'80 % u b'44 % rispettivament meta mqabbla mar-riżultati li kienu nkisbu bit-II fażi (9) oriġinali, li deher biċ-ċar li ma tistax tinkiseb, u għalhekk dan jikkontribwixxi sabiex jiġu salvati aktar minn 1 100 ħajja u jitnaqqas in-numru ta' persuni mweġġa' b'46 000. Ma' dan għandu jingħad li l-miżuri l-ġodda jinkludu spejjeż baxxi ħafna u għalhekk ikollhom impatt negliġenti fuq il-prezzijiet tal-vetturi.

4.6

Fid-dawl ta' dan t'hawn fuq, il-KESE jirrakkomanda b'insistenza li l-proposta tal-Kummissjoni għandha tkun approvata malajr u totalment mill-Parlament u mill-Kunsill Ewropew, u b'hekk jiġi evitat aktar dewmien, li bla dubju jwassal għal aktar posponiment minħabba l-lead time (10) ta' l-industrija tal-karozzi.

4.7

Barra minn hekk, il-KESE jispera li d-dispożizzjonijiet il-ġodda jiġu applikati malajr anke għall-vetturi itqal, inklużi l-SUVs, li n-numru tagħhom dejjem qiegħed jiżdied fit-traffiku urban. Għal dan il-għan ikun opportun li immedjatament jiġi stabbilit il-perijodu transitorju previst mill-proposta.

4.8

Fl-aħħar, m'għandux jintesa li dawn il-miżuri ta' ħarsien ma japplikawx ovvjament għall-vetturi li huma eqdem, li issa jirrappreżentaw wieħed mill-perikli kbar għall-utenti vulnerabbli. Tajjeb li wieħed ifakkar li l-ABS, li issa jintuża b'mod effiċjenti mal-BAS, għalkemm introdott b'mod wiesa' fuq bażi volontarja sa mill-2004, ser isir obbligatorju biss bil-leġislazzjoni l-ġdida.

4.9

Fl-aħħar, il-KESE jfakkar li fit-tip ta' kolliżjoni in kwistjoni, il-feriti huma parti minn żewġ kategoriji: dawk ikkawżati mill-impatt “primarju” bejn il-persuna miexja jew dik li qed isuqu r-rota kontra l-parti ta' quddiem tal-vettura u dawk li jiġu mill-impatt “sekondarju” ma' l-art tat-triq li fuqha ta' spiss titwaddab il-persuna miexja. Fi kwalunkwe każ għandu jintwera li mhux realistiku li jkun hemm ix-xewqa li tiġi protetta l-persuna miexja jekk l-impatt primarju jseħħ b'veloċità superjuri għal 40 km/h.

4.10

L-iskop tal-kummenti preċedenti huwa li għal darb'oħra jiġi enfasizzat li soluzzjoni għal din il-problema, bħal fil-każ ta' ħafna aktar problemi marbutin mas-sigurtà ta' l-utenti tat-triq, tiddependi minn approċċ integrat, li għandu jinkludi — apparti t-titjib teknoloġiku tal-vetturi — anke żewġ aspetti fundamentali oħra: l-atteġġjament ta' l-utenti tat-triq u l-infrastruttura, żewġ aspetti li tagħhom l-istituzzjonijiet Ewropej u l-Istati Membri jridu jassumu responsabbiltà deċisiva.

4.11

Il-KESE jikkunsidra li l-Kummissjoni Ewropea min-naħa tagħha għamlet u tkompli tagħmel ħafna, bi proposti ta' inizjattivi leġislattivi u politiċi, b'fondi mqegħdin għad-disposizzjoni permezz tal-programmi qafas Ewropej għar-riċerka u l-programm għas-sussidjar tas-sigurtà fit-triq u, l-aħħar iżda mhux l-inqas, bit-tnedija tal-Karta Ewropea tas-Sigurtà fit-Triq.

4.12

Min-naħa l-oħra, l-istituzzjonijiet oħrajn u l-Istati Membri, għalkemm attenti għall-problema, mhux dejjem jappoġġjaw biżżejjed l-inizjattivi tal-Kummissjoni. Eżempju reċenti ta' dan hi l-proposta tal-Kummissjoni intiża sabiex iżżid l-istandards ta' sigurtà ta' l-infrastruttura tat-toroq (11). Din il-proposta, li l-KESE jqisha neċessarja għat-tnaqqis fin-numru ta' vittmi tat-toroq, ġiet meqjusa mill-Parlament Ewropew bħala wisq preskrittiva u għalhekk, minħabba l-prinċipju tas-sussidjarjetà, tbattlet mid-dispożizzjonijiet vinkolanti l-aktar vigorużi. F'dan il-każ ukoll, sakemm ma jsirux reviżjonijiet matul il-votazzjoni fil-Plenarja, li huwa improbabbli, il-Parlament ikun għadda d-deċiżjonijiet kollha lill-Istati Membri.

4.13

Fir-rigward ta' l-ewwel aspett imsemmi hawn fuq, jiġifieri l-atteġġjament ta' l-utenti tat-triq, irid jingħad li għalkemm ta' spiss l-inċidenti jkunu dovuti għat-traskuraġni tas-sewwieqa, ta' spiss ukoll ikunu l-persuni mixjin u dawk bir-roti li jaġixxu b'mod skorrett u jinjoraw ir-regoli bażiċi tal-kodiċi tat-triq u xi kultant tas-sens komun. L-edukazzjoni u l-informazzjoni f'dan il-qasam għandhom jiġu pprovduti sa mill-iskejjel primarji u permezz ta' kampanji regolari ta' tqajjim ta' kuxjenza li l-għan tagħhom huwa li jħeġġu atteġġjament korrett fl-utenti kollha. Huwa ugwalment importanti li jiġu introdotti multi severi għall-atteġġjamenti perikolużi ta' l-utenti kollha tat-triq.

4.14

L-aspett l-ieħor essenzjali għas-sigurtà fit-triq jirrigwardja l-infrastruttura, u dan l-ewwel u qabel kollox fil-bliet, fejn iseħħu 80 % ta' l-imwiet tal-persuni mixjin u dawk bir-roti. Is-separazzjoni fiżika bejn l-utenti tat-triq fejn tkun possibbli tirrappreżenta l-aktar mod effettiv sabiex jiġi evitat il-kuntatt bejn il-vetturi, il-persuni mixjin u dawk bir-roti. Minn dan il-punt, ix-xogħlijiet maħsubin sabiex jibnu postijiet protetti minn fejn jaqsmu n-nies, flyovers, passaġġi għar-roti, dawl u bankini adegwati, sinjali ċari u kemm jista' jkun possibbli uniformi fid-diversi Stati Membri, għandhom jikkontribwixxu għat-tnaqqis ta' l-inċidenti, apparti li joħolqu ambjent urban inqas ostili għall-persuni b'diżabbiltà.

4.15

L-iżvilupp ta' inizjattivi ta' dan it-tip isaħħaħ is-sigurtà u jtejjeb il-kwalità tal-ħajja fil-belt: dawn għalhekk għandhom jiddaħħlu f'kull proposta tal-Kummissjoni, inkluż dawk, bħal din il-proposta attwali, li jirreferu biss għall-aspetti tekniċi tal-vetturi.

M1

=

karozzi bi 8 passiġġieri + xufier u piż massimu ta' 3 500 kg.

N1

=

karozzi kummerċjali bħall-M1 b'piż massimu ta' 3 500 kg.

19.8.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 211/12

1.1

It-tkabbir fit-talba għall-mobbiltà, il-proporzjon ta' vetturi privati u fuq kollox, il-problemi maħluqa mill-konġestjoni tat-traffiku — iżda mhux biss — fiż-żoni urbani għenu biex jagħmlu t-trasport bit-triq qasam ta' attività tal-bniedem fejn qed tingħata attenzjoni dejjem akbar lill- istima ta' l-impatt ambjentali. Il-proposta tal-Kummissjoni biex tnaqqas l-emissjoni ta' inkwinanti atmosferiċi minn vetturi heavy-duty tista' tiġi kkunsidrata fl-istess kuntest.

1.2

Il-KESE jappoġġja l-proposta għall-applikazzjoni ta' ħtiġijiet ambjentali u skadenzi industrijali, li jqisha adegwata kemm fir-rigward ta' l-effettività u ta' l-iskadenzi tagħha.

1.3

Il-KESE jaqbel ma' l-opinjoni tal-Kummissjoni li r-regolament attwali hu pass lejn l-armonizzazzjoni globali tal-limiti ta' l-emissjonijiet.

1.4

Il-KESE jikkonsidra l-għażla ta' regolament bħala strument legali, raġonevoli u partikolarment adegwat, għaliex dan jiżgura metodi speċifiċi ta' implimentazzjoni u skadenzi għall-Istati Membri kollha — aspett partikolarment importanti f'leġislazzjoni daqstant teknika.

1.5

Il-KESE jappoġġja bis-sħiħ id-dritt ta' l-operaturi indipendenti li jkunu żgurati aċċess għal informazzjoni dwar it-tiswija tal-vettura. Madankollu għandu dubji serji dwar l-opzjoni li testendi l-format standardizzat OASIS, maħsub għal vetturi tal-passiġġieri, fuq vetturi kummerċjali heavy-duty.

1.6

Sabiex jixxejjen dan it-tħassib, il-KESE jittama li l-Kummissjoni ser tkompli tfittex soluzzjonijiet alternattivi li jista' jkollhom l-istess vantaġġi maħsuba bħas-sistema OASIS, iżda jkunu aktar sempliċi u orħos biex jiġu applikati mill-utenti.

1.7

Għalhekk il-KESE jerġa' jisħaq il-ħtieġa ta' politiki tal-Kummissjoni dwar it-tnaqqis ta' l-emissjonijiet ta' inkwinanti sabiex titħeġġeġ l-introduzzjoni ta' vetturi li jieħdu fjuwils alternattivi b'anqas emissjonijiet ta' nitroġeni ossidi u tal-partikulati, u biex jiġi żgurat li r-regolament prospettiv isemmi ukoll il-kunċett tal-kwalità tal-fjuwil.

1.8

Il-KESE jemmen li r-referenza għal kejl obbligatorju ta' l-emissjonijiet tas-CO2 mhix adegata għal strument li għandu jkopri biss l-emmissjonijiet ta' inkwinant. Il-KESE jibża li l-kumplessità u n-natura speċifika ta' din il-kwistjoni, li għandha implikazzjonijiet konsiderevoli għall-kompetittività, tista' twassal għal dibattitu li jista' jmajna l-proċess leġislattiv u jdewwem ir-riżultati mistennija tar-regolament. Għaldaqstant, il-KESE jissuġġerixxi li t-tema tas-CO2 tkun is-suġġett ta' regolament ad hoc meta tkun disponibbli informazzjoni aktar preċiża minn dik attwali.

2.1

Għalkemm f'dawn l-aħħar għaxar snin il-kwalità ta' l-arja tjiebet, għad hemm problemi sinifikanti bil-kwalità ta' l-arja ma' l-Unjoni Ewropea kollha, speċjalment fiż-żoni urbani u f'reġjuni ferm popolati.

2.2

Sa l-2020 l-UE ser tkun għadha l-bogħod milli tilħaq l-objettivi tas-sitt programm ta' azzjoni ambjentali. Fost il-forom differenti ta' tniġġis, dak ġej mill-materja partikulata qed iħasseb dejjem aktar lill-komunità xjentifika: ir-Regolament propost, diskuss f'din l-opinjoni, għandu l-għan li jtejjeb il-kwalità ta' l-arja mingħajr ma jaffettwa ħażin lill-kompetittività industrijali u l-moviment liberu tal-merkanzija.

2.3

Hekk kif intqal mill-Viċi-President Verheugen, l-istandard il-ġdid Euro VI ser ikun ukoll pass 'il quddiem lejn l-armonizzazzjoni globali għaliex jaħseb għal valuri ta' limitu ta' l-emissjonijiet simili għal dawk ta' l-Istati Uniti ta' l-Amerika.

2.4

Il-partiċelli li jiffurmaw il-materja partikulata, kemm dawk naturali u dawk ġejjin minn attivitajiet tal-bniedem — b'mod speċjali l-proċessi ta' kombustjoni — għandhom struttura kumplessa u differenti kemm mill-aspett ta' kimika kif ukoll fid-daqs.

2.5

Irid jitqies li, għalkemm l-każijiet ta' tniġġis qawwi minn partikuli fini huwa spiss marbut ma' l-effetti ta' attivitajiet tal-bniedem, dawn iseħħu ukoll 'il bogħod miż-żoni ta' densità urbana kaġun ta' fenomeni naturali, kundizzjonijiet meterjoloġiċi partikulari u mit-topografija lokali. Barraminhekk il-proporzjon tas-sorsi differenti ta' l-emissjonijiet jista' jvarja b'mod sinifikanti minn żona għall-oħra: l-Aġenzija Ewropea għall-Ambjent (EEA) tikkalkula li fl-Ewropa tal-15, 26 % ta' l-emissjonijiet kollha marbutin ma' l-attivitajiet tal-bniedem huma kkaġunati mit-trasport bit-triq.

2.6

Għall-darb'oħra, dan jikkonferma li l-problema marbuta ma' l-emissjonijiet u l-inkwinanti trid dejjem tiġi evalwata minn kull aspett u bħala parti minn approċċ integrat.

2.7

F'dan ir-rigward, il-KESE jilqa' l-fatt li l-Kummissjoni żviluppat il-proposta tagħha fil-kuntest tal-programm “Arja Nadifa Għall-Ewropa” (CAFE (1)), li pprovda l-bażi teknika għall-preparazzjoni ta' l-Istrateġija Tematika dwar it-Tniġġis ta' l-Arja.

2.8

Il-KESE jilqa' ukoll l-approċċ b'livelli diversi li adottat il-Kummissjoni dwar din il-kwistjoni. Ir-Regolament propost se jistabbilixxi l-prinċipji ewlenin tad-dispożizzjonijeit il-ġodda, għall-adozzjoni permezz tal-proċedura ta' ko-deċiżjoni. L-ispeċifikazzjonijiet tekniċi li jimplimentaw id-dispożizzjonijiet prinċipali se jkunu stabbiliti f'Regolament ieħor, li għandu jiġi adottat mill-Kummissjoni bl-għajnuna ta' kumitat regolatorju għall-adattament għall-progress tekniku, skond il-proċedura tal-komitoloġija.

3.1

Il-Kummissjoni riedet tidentifika l-miżuri meħtieġa sabiex tilħaq il-livelli mixtieqa ta' kwalità ta' l-arja Euro VI hi miżura importanti biex tnaqqas l-emissjonijiet tal-gassijiet (bħall-ossidi tan-nitroġenu — NOx u l-idrokarbonji — HC) u tal-materja partikulata.

3.2

Ir-Regolament japplika għall-vetturi tal-kategoriji M1, M2, N1 u N2 kif ġew iddefiniti fl-Anness II tad-Direttiva 2007/46/KE, b'massa ta' referenza li taqbeż l-2 610 kg u għall-vetturi bil-mutur kollha tal-kategoriji M3 u N3, kif ġew ddefiniti f'dak l-Anness. Madankollu, dan ma japplikax, jekk il-manifattur jitlob dan, għall-vetturi tal-kategoriji M1, M2, N1 u N2 b'massa ta' referenza li ma taqbiżx l-2 840 kg approvati skond it-tip skond ir-Regolament (KE) 715/2007 (2).

3.3

Il-limiti ta' l-emissjonijiet mill-egżost l-ġodda li qed jiġu proposti (EuroVI) ser juru tnaqqis ta' 80 % tan-NOx u ta' 66 % tal-materja partikulata meta mqabbla mal-livelli ta' l-Euro V (meħtieġa għal reġistrazzjonijiet ġodda sa mill-1 ta' Ottubru 2008). F'dan il-każ il-limiti ta' emissjonijiet awtorizzati se jkunu konformi ma' dawk ippjanati għall-istess perijodu fl-Istati Uniti. Ir-Regolament jaħseb ukoll, għad-dħul ta' limitu fuq in-numru ta' partiċelli li jistgħu jiġu emessi, darba li jkun żviluppat metodu ta' kejl speċifiku.

3.4

Ir-Regolament propost jiffissa l-limiti skond iċ-ċikli ta' test attwali, iżda jaħseb għall-introduzzjoni ta' ċikli armonizzati dinjija (WHDC), darba li jkun possibbli li jiġu mqabbla l-emissjonijiet mkejla maċ-ċikli attwali dawk mkejla skond iċ-ċikli armonizzati.

3.5

Meta mqabbel mal-leġislazzjoni attwalment fis-seħħ, ir-Regolament itawwal il-ħajja utli ta' vettura skond kemm jiflaħ strapazz it-tagħmir għall-kontroll tat-tniġġis u għall-konformità waqt l-użu.

3.6

Għal din il-fini, id-definizzjonijiet ta' ħajja utli għall-kategoriji differenti ta' vetturi ser tiġi estiża kif ġej:

3.7

Ir-Regolament propost jipprovdi għal Regolament ta' implimentazzjoni ieħor li għandu jinħareġ mill-Kummissjoni, li d-dispożizzjonijiet tiegħu jkopru:

3.8

Ir-Regolament jistipula ukoll li operaturi indipendenti għandu jkollhom aċċess mhux ristrett u standardizzat għal informazzjoni dwar sistemi dijanjostiċi fil-vettura (OBD) u għal informazzjoni dwar it-tiswija u l-manutenzjonital-vetturi (3). B'referenza għar-Regolament aktar dettaljat l-ieħor, dan jistipula li l-informazzjoni dwar is-sistema dijanjostika fil-vettura (OBD) u l-informazzjoni dwar it-tiswija u l-manutenzjoni tal-vetturi jkunu disponibbli permezz tas-siti web fil-format standardizzat żviluppat minn kumitat tekniku ta' partijiet interessati (dak li jissejjaħ il-“format OASIS” (4)).

3.9

Skond ir-Regolament, l-istandard Euro VI għandu japplika mill-:

4.1

Minkejja ż-żieda konsiderevoli fin-numru ta' vetturi fit-toroq, il-kwalità ta' l-arju tjiebet fl-aħħar deċennju. Madankollu, l-UE kollha kemm hi għadha xi ftit il-bogħod milli ssolvi l-problema tat-tniġġis ta' l-arja, speċjalement fiż-żoni urbani u f'reġjuni ferm popolati. Għalhekk il-KESE jilqa l-proposta tal-Kummissjoni li tistabbilixxi regoli armonizzati dwar il-kostruzzjoni tal-vetturi bil-mutur bil-għan li jiġi żgurat il-funzjonament tas-suq intern waqt li fl-istess ħin ikun previst livell għoli ta' ħarsien ambjentali.

4.2

Il-limiti ta' emissjoni ta' l-Euro IV għat-trakkijiet u għall-karozzi tal-linja huma applikabbli mid-9 ta' Novembru 2006 u l-limiti ta' emissjoni ta' l-Euro V se japplikaw mill-1 ta' Ottubru 2008 għall-omologazzjonijiet il-ġodda. Għalhekk il-KESE jikkonferma d-dati proposti għall-applikazzjoni tar-Regolament il-ġdid.

4.3

Peress li l-proposta ma taqax taħt il-kompetenza esklussiva tal-Komunità, il-KESE jappoġġja l-applikazzjoni tal-prinċipju tas-sussidjarjetà. Madankollu, jaqbel ma' l-opinjoni tal-Kummissjoni, li b'għarfien sħiħ, kemm tal-ħtieġa li jkun evitat li jitfaċċaw ostakli għas-suq uniku kif ukoll minħabba l-implikazzjonijiet transkonfinali tat-tniġġis ta' l-arja, l-għanijiet tal-proposta ma jistgħux jintlaħqu biżżejjed bl-azzjonijiet ta' l-Istati Membri, iżda jenħtieġu l-miżuri miftiehma ta' rabta fil-livell ta' l-UE.

4.4

Il-KESE jikkonferma ukoll l-għażla ta' direttiva bħala strument legali, għaliex din tiżgura metodi speċifiċi ta' implimentazzjoni u dati limitu għall-Istati Membri kollha — aspett partikolarment importanti f'leġislazzjoni daqstant teknika.

4.5

Il-Kumitat jaqbel mal-punti magħmula f'paragrafi 5 u 6 ta' l-introduzzjoni għar-Regolament propost li “Biex jintlaħqu l-għanijiet ta' l-UE għall-kwalità ta' l-arja jinħtieġ sforz kontinwu sabiex jitnaqqsu l-emissjonijiet tal-vetturi. Għal dik ir-raġuni, l-industrija għandha tkun provduta b'informazzjoni ċara dwar il-valuri ta' limitu futuri ta' l-emissjonijiet”. u li“L-iffissar ta' valuri ta' limitu għall-emissjonijiet ta' l-ossidu tan-nitroġenu minn kmieni għandu jipprovdi sigurtà fl-ippjanar tul perijodu twil ta' żmien u mifruxa ma' l-Ewropa kollha għall-manifatturi tal-vetturi”.

4.6

Il-KESE jaqbel ukoll mal-Kummissjoni li fl-iffissar ta' standards ta' emissjoni huwa importanti li jitqiesu l-implikazzjonijiet għall-kompetittività tas-swieq u l-manifatturi, l-ispejjeż diretti u indiretti imposti fuq in-negozji u l-benefiċċji li jakkumulaw f'termini ta' stimolu lill-innovazzjoni, it-titjib tal-kwalità ta' l-arja, tnaqqis fl-ispejjeż tas-saħħa u ż-żieda fl-istennija għall-ħajja.

4.7

Il-KESE jappoġġja bis-sħiħ id-dritt ta' l-operaturi indipendenti li jkunu żgurati aċċess għal informazzjoni dwar it-tiswija tal-vettura. Madankollu għandu dubji serji dwar l-opzjoni li testendi l-format OASIS standardizzat, maħsub għal vetturi tal-passiġġieri fuq vetturi kummerċjali heavy-duty.

4.7.1

Vetturi ta' serje ta' produzzjoni fuq skala kbira m'humiex koperti mir-regolament, li japplika għall-vetturi kummerċjali b'massa ta' referenza li teċċedi l-2 610 kg. Il-vetturi kummerċjali huma prodotti f'ħafna verżjonijiet u varjetajiet differenti, li jagħmilha diffiċli u għali ħafna biex wieħed jipprova jistandardizza informazzjoni fuq il-vantaġġi reali li jintrebħu, dan ukoll meta wieħed jikkunsidra li d-ditti tat-tiswija għal vetturi kummerċjali heavy-duty huma ftit u jispeċjalizzaw fi grad għoli fuq mudelli speċifiċi. L-applikazzjoni tas-sistema OASIS fuq ditti ta' tiswija ta' vetturi kummerċjali heavy-duty, li kważi kollha huma SMEs, tfisser impożizzjoni fuqhom ta' piżijiet finanzjarji u organizzazzjonali konsiderevoli, sabiex tiġi installata u amministrata s-sistema l-ġdida. Dawn il-piżijiet jegħlbu l-benefiċċji maħsuba għall-utent. Dawn id-dubji ġejjin mid-differenza sinifikanti bejn iż-żewġ setturi. B'kuntrast mas-settur tal-karozzi, ditti ta' tiswija għall-vetturi kummerċjali heavy-duty huma ftit fin-numru u jispeċjalizzaw f'numru ristrett ta' mudelli; madankollu l-persunal tagħhom għandhom kwalifiki għoljin u huma kapaċi jitkellmu mal-manifatturi mingħajr ħteġa ta' miżuri ta' appoġġ addizzjonali.

4.7.2

Għalhekk, fid-dawl ta' dak li ġara, il-KESE jipproponi li l-Kummissjoni tagħmel stima ta' l-impatt immirata fuq analiżi spiża/benefiċċju dwar l-użu ta' l-OASIS fuq soluzzjonijiet oħra possibbli li huma aktar sempliċi u orħos

4.8

Il-KESE jerġa jenfasizza l-ħtieġa, enfasizzata aktar kmieni b'rabta ma' proposti oħra tal-Kummissjoni, biex tħeġġeġ l-introduzzjoni ta' vetturi li jieħdu fjuwils alternattivi, li jista' jkollhom emissjonijiet baxxi ta' ossidi tan-itroġenu u partikulati. Għalhekk jaqbel mal-ħtieġa ta' valuri ta' limitu għall-idrokarbonji, idrokarbonji mhux tal-metanu u għall-metanu.

4.9

Fir-rigward tal-proċedura tat-test li tipprovdi l-bażi għar-regolamenti tal-KE dwar l-emissjonijiet u l-approvazzjoni tat-tip, il-KESE jittama li l-Kummissjoni għandha tadotta malajr kemm jista' jkun ċikli ta' sewqan armonnizzati dinjija.

4.10

Ir-Regolament jaħseb ukoll għal kejl tal-konsum tal-fjuwil u ta' l-emissjonijiet tas-CO2 u għalhekk jiċċaqlaq kemmxejn mill-objettiv dikjarat tiegħu, li hu dak li jnaqqas l-inkwinanti atmosferiċi.

4.10.1

Id-data wżata għal dan il-kejl tinkiseb minn testijiet tal-magni minn dinamometri, li fir-realta m'humiex rappreżentattivi tal-vettura sħiħa. Kif inhu magħruf. l-effiċjenza ta' l-enerġija tal-vettura tiddependi minn aspetti differenti li fosthom il-magna hi biss element wieħed importanti fost ħafna oħrajn (it-trasmissjoni, l-aerodinamiċi, ir-resistenza ta' l-irrowljar, il-partijiet awżiljarji, eċċ). L-istess tip ta' magna tista' tintuża f'vetturi b'karatteristiċi u għanijiet differenti ħafna (vetturi għat-trasport ta' merkanzija tqila, vetturi għall-kostruzzjoni, karozzi tal-linja lokali, eċċ.)

4.10.2

F'dan il-kuntest, il-Kumitat ifakkar li l-għan tal-Kummissjoni li tinkludi l-vetturi N1, mniżżel fil-komunikazzjoni tagħha dwar l-istrateġija biex jitnaqqsu l-emissjonijiet ta' CO2 [COM(2007) 19 finali], kienet ġiet abbandunata meta tressaq ir-Regolament innifsu [COM(2007) 856 finali] — u bir-raġun, meta wieħed iqis l-speċifiċita tas-suġġett u kemm mhix adegwata d-data disponibbli.

4.10.3

Il-KESE jinnota wkoll li fir-rigward tal-vetturi kummerċjali, hemm talba qawwija mis-suq għal tnaqqis fil-konsum tal-fjuwil (bi tnaqqis simili ta' l-emissjonijiet tas-CO2), meta jitqies li l-fjuwil jirrappreżenta l-ogħla spiża ta' ħidma fis-settur tat-trasport. Għalhekk hi l-kompetizzjoni li twassal lill-manifatturi tal-vetturi biex jipprovdu l-aktar soluzzjonijiet avvanzati fir-rigward tal-konsum tal-fjuwil u b'konsegwenza ta' l-emissjonijiet tas-CO2.

4.10.4

Fir-rigward tal-kejl ta' l-emissjonijiet tas-CO2, il-KESE jixtieq jagħmel punt importanti li jekk id-data dwar il-konsum tal-fjuwil u s-CO2, mkejla biss bit-testijiet fuq il-magni, kellha tintuża biex jiġu determinati l-inċentivi jew it-taxxi possibbli, din tista' tgħawweġ is-suq b'mod irrazzjonali.

4.10.5

Fid-dawl ta' dak kollu li ntqal, il-KESE jikkonferma l-qbil tiegħu ma' l-opportunità li ssir liġi malajr kemm jista' jkun anke dwar l-emissjonijiet tas-CO2 minn vetturi ta' piż qawwi, iżda jaħseb li jkun aħjar jekk is-suġġett jiġi diskuss separatament, permezz ta' tfassil ta' proposta speċifika, anke sabiex ma jkunx hemm riskju ta' dibattitu konflitwali li jista' jdewwem l- approvazzjoni tar-regolament attwali.

4.11

Meta titqies in-nuqqas ta' ħeġġa tas-suq li jixtri vetturi aktar nodfa minħabba l-prezz għoli tagħhom, il-Kumitat hu favur il-possibbiltà ta' introduzzjoni ta' inċentivi finanzjarji għall-akkwist tagħhom u jħoss illi l-Istati Membri għandhom, permezz ta' skemi varji ta' inċentivi varji, jħaffu t-tqegħid fis-suq ta' vetturi li jissodisfaw ir-rekwiżiti adottati fil-livell ta' l-UE.

4.12

Il-KESE żgur jappoġġja l-proposta li l-Istati Membri jistabbilixxu regoli dwar il-penali applikabbli għal ksur tad-dispożizzjonijiet ta' dan ir-Regolament u li dawn il-penali jkunu effettivi, proporzjonati u dissważivi.

4.13

Il-Kumitat jemmen li d-dati ta' implimentazzjoni proposti mill-Kummissjoni (l-1 ta' April 2013 għall-approvazzjoni ta' tipi ġodda u l-1 ta' Ottubru 2014 għar-reġistrazzjonijiet il-ġodda) huma adegwati. Filfatt li ħames snin ta' stabbiltà bejn livell ta' emissjonijiet u l-ieħor huma biżżejjed biex jagħtu ċans lill-industrija tikseb ir-ritorn ekonomiku fuq l-investiment magħmul biex jinġiebu fis-suq is-soluzzjonijeit il-ġodda.

4.14

Madankollu, il-KESE jappoġġja l-proposta tal-Kummissjoni li ma tapplikaz ir-Regolament il-ġdid jekk manifattur jitlob dan, għall-vetturi tal-kategoriji M1, M2, N1 u N2 b'massa ta' referenza li ma teċċedix l-2 840 kg approvati skond it-tip taħt ir-Regolament (KE) 715/2007. Fi kliem ieħor il-KESE jappoġġja l-fatt li għall-vetturi borderline f'termini ta' tunnellaġġ, ċertu grad ta' flessibbiltà ta' approvazzjoni tat-tip hi permessa biex tippermetti risposta aktar effiċjenti għat-talbiet differenti ta' klijenti, kif ukoll fir-rigward ta' l-iskambju bejn il-konsum tal-fjuwil, in-numru ta' kilometri u l-emissjonijiet ta' inkwinant.

5.1

Il-KESE jaqbel mal-limiti ta' l-emissjonijiet proposti, li huma dawk tax-xenarju A (5) kkunsidrati mill-Kummissjoni u preferuti mill-maġġoranza tal-partijiet interessati nvoluti fil-proċess ta' konsultazzjoni.

5.2

Madankollu, il-Kumitat jaħseb li għal darb'oħra għandu jerġa jqajjem il-kwistjoni tar-relazzjoni inversa bejn l-emissjonijiet tan-NOx u s-CO2. Minħabba li t-tnaqqis ta' l-emissjonijiet tat-tnejn hu obbjettiv ambjentali ewlieni, hu importanti li l-limiti tan-NOx ikunu bilanċjati sabiex ma jkunx hemm żieda f'salt fl-emissjonijiet tas-CO2. Fil-verità, it-tnaqqis mistenni tan-NOx se jsarraf f'żieda ta' 2-3 % fl-emissjonijiet tas-CO2. B'referenza għal studju mwettaq fl-Istati Uniti fl-2004, il-Kummissjoni ssostni li sakemm jiġi implimentat ir-regolament, iż-żieda antiċipata attwali ser tkun ġiet ikkumpensata minn avvanzi fit-teknoloġija tal-magna. Madankollu l-KESE jissuġġerixxi l-aġġornament ta' dan l-istudju sabiex tinkiseb informazzjoni aktar ta' min jafdha dwar l-effetti tal-limitu tan-NOx fuq il-konsum u fuq l-emissjonijiet sussegwenti tas-CO2. Propost fuq il-konsum tal-fjuwil u fuq l-emissjonijiet konsegwenti tas-CO2.

5.3

Kif ġa dikjarat, il-KESE jilqa l-approċċ parallel f'ħafna livelli, li jillimita l-proċedura ta' ko-deċiżjoni għal elementi ta' rilevanza politika akbar u jiddelega għall-komitoloġija l-miżuri ta' implimentazzjoni u d-dettalji tekniċi.

5.4

Madankollu għandu jiġi nnutat li ħafna mill-miżuri afdati lill-kumitat regolatorju (OBD, numru ta' partiċelli, skemi biex jikkonvinċu lis-sewwieqa fejn jinħtieġ reaġent, eċċ.) huma kumplessi ħafna u għandhom implikazzjonijiet kbar fuq it-teknoloġija tal-vettura. Għalhekk il-Kumitat jirrakkomanda li dawn l-aspetti kollha jiġu implimentati f'fażi waħda flimkien mal-limiti ta' l-Euro VI, u li tingħata skadenza adegwata bejn id-dħul fis-seħħ u l-implimentazzjoni, f'dak li għandu x'jaqsam ma' l-evalwazzjoni ta' dan ir-Regolament, sabiex l-industrija jkollha biżżejjed żmien biex twettaq l-iżvilupp meħtieġ.

19.8.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 211/17

19.8.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 211/17

1.1

Il-kwistjoni tal-provvista ta' l-enerġija, id-diversifikazzjoni tas-sorsi ta' l-enerġija u l-iżvilupp ta' sorsi ta' enerġija rinnovabbli hija fundamentali għall-ġejjieni ta' l-Ewropa, l-ekwilibru globali, u l-ġlieda kontra l-bidla fil-klima.

1.2

Il-KESE jemmen li l-qafas ta' l-Unjoni Ewropea huwa adattat sabiex issir pressjoni fil-konfrontazzjoni dinjija li tiġi mit-tellieqa sabiex jiġu żgurati riżorsi ta' l-enerġija, u sabiex tiġi indirizzata l-bidla fil-klima, peress li huwa kbir biżżejjed biex ikollu influwenza politika qawwija fin-negozjati internazzjonali.

1.3

Huwa bi pjaċir li jinnota li t-Titolu XX dwar l-enerġija ġie inkorporat fl-abbozz tat-Trattat ta' Lisbona, peress li dan ser isaħħaħ il-bażi legali għall-attivitajiet ta' l-Unjoni Ewropea f'dan il-qasam.

1.4

Il-KESE jenfasizza l-importanza kbira tar-riċerka u l-iżvilupp fil-qasam tas-sostenibilità enerġetika u ambjentali, u ta' l-allokazzjoni xierqa tar-riżorsi. Sabiex tiġi evitata l-ħela ta' fondi pubbliċi li jissussidjaw teknoloġiji li ma għandhomx futur, għandha tiġi eżaminata bir-reqqa l-promozzjoni ta' l-enerġiji u tat-teknoloġiji li jnaqqsu l-konsum ta' l-enerġija u l-emissjonijiet u li aktarx m'humiex ser jilħqu l-bilanċ ekonomiku. Fuq in-naħa l-oħra, ikun tajjeb li r-riżorsi mmirati lejn ir-riċerka jiġu ddedikati għal teknoloġiji li l-komunità xjentifika tqis li jippromettu. Per eżempju, it-teknoloġiji sabiex jinqabdu jew jitnaqqsu kemm jista' jkun l-emissjonijet ta' gassijiet b'effett ta' serra, l-effiċjenza enerġetika, il-faħam nadif, il-vetturi elettriċi jew dawk li jaħdmu b'enerġiji alternattivi oħrajn, iċ-ċelloli kombustibbli, l-enerġija mix-xemx, l-enerġija mill-iskart, il-fużjoni nukleari,il-ġestjoni ta' l-iskart nukleari, eċċ.

1.5

Jenfasizza wkoll l-importanza ta' l-effiċjenza enerġetika tat-tagħmir u l-bini.

1.6

Jemmen li fil-livell Ewropew għandha tiġi introdotta politika tax-xiri ġenwina bħala risposta għall-pressjoni mill-produtturi li xi drabi jkunu organizzati ħafna, u jirrakkomanda li l-politiki u l-pożizzjonijiet dwar l-enerġija jkunu kkoordinati fil-livell ta' l-UE fi ħdan korpi internazzjonali bħad-WTO, in-NU, in-NATO u l-OECD.

1.7

Jenfasizza l-importanza li jiġu diversifikati s-sorsi tal-provvista u jirrakkomanda li tiġi adottata attitudini kostruttiva iżda prudenti fir-rigward tas-sħubijiet mar-Russja u r-repubbliki Kawkasi u ta' l-Asja Ċentrali.

1.8

Jinsisti li jkun xieraq li tiġi eżaminata l-possibilità li jerġgħu jitqajmu programmi ta' l-enerġija nukleari f'pajjiżi fejn hemm kunsens dwar dan il-punt, u li tiżdied ir-riċerka dwar il-fużjoni nukleari fil-qasam ta' l-ipproċessar mill-ġdid ta' l-iskart. Iħeġġeġ ukoll l-iżvilupp tar-riċerka dwar il-fużjoni nukleari taħt is-Seba' Programm Qafas tar-Riċerka ta' l-Euratom u permezz ta' l-inizjattiva ITER.

1.9

Jemmen li jenħtieġu aktar kooperazzjoni u koordinazzjoni fil-politika ta' l-enerġija, fir-rappreżentanza u fl-azzjoni ta' korpi internazzjonali, li l-politika tal-viċinat għandha tiġi żviluppata fil-qasam ta' l-enerġija, u li għandha tiġi kkunsidrata l-introduzzjoni f'waqtha ta' politika komuni ta' l-enerġijali eventwalment tkun imsejsa fuq l-istituzzjonijiet tagħha stess. Huwa tal-fehma li ż-żjieda fl-interess kummerċjali fl-enerġija rinnovabbli madwar l-UE tirrifletti l-interess tan-nies f'dan il-qasam. Billi s-sitwazzjoni tikkoinċidi mal-politika komuni ta' l-enerġija l-ġdida mwaqqfa fl-abbozz tat-Trattat ta' Lisbona, hi tista' tkun l-opportunità strateġika sabiex il-politika komuni tiġi aċċettata u żviluppata.

2.1.1

L-Aġenzija Internazzjonali ta' l-Enerġija qed tbassar żjieda ta' 55 % fid-domanda globali għall-enerġija sa l-2030.

2.1.2

L-Unjoni Ewropea hija dipendenti ħafna f'dak li għandu x'jaqsam mal-karburanti fossili solidi, il-prodotti tal-pitrolju u l-gass naturali u din id-dipendenza hija mistennija tiżdied fis-snin li ġejjin. Billi l-UE tiddependi bi 80 % mill-karburanti fossili, l-importazzjoni ta' l-enerġija hija mistennija tiżdied minn 50 % għal 70 % sa l-2030.

2.1.3

Mill-2050 'il quddiem, ir-riżorsi taż-żejt li nafu bihom huma mistennija jonqsu, waqt li riżorsi oħrajn li bħalissa ma humiex qed jiġu sfruttati ser ikunu jistgħu jiġu sfruttati b'mod ekonomiku fil-ġejjieni minħabba d-domanda li qed tiżdied u l-progress tekniku.

2.1.4

It-transizzjoni għal tipi oħra ta' enerġija hija inevitabbli iżda ser tkun diffiċli. Però d-dinja diġà esperjenzat bidliet simili darb'oħra, b'mod partikulari fis-seklu 19 meta l-karburanti fossili mill-bijomassa (l-iktar l-injam) ġew sostitwiti bil-faħam u wara biż-żejt. Madankollu, għad m'għandniex il-mezzi biex nisfruttaw l-enerġija rinnovabbli b'mod li jista' jinħoloq ċaqliq komparabbli ma' dak li ġie esperjenzat fis-seklu 19.

2.1.5

Id-diffikultajiet ġejjin minn għadd ta' fatturi: id-densità ta' l-enerġija, id-daqs ta' l-art meħtieġa sabiex jiġu prodotti l-bijokarburanti (minflok attivitajiet oħrajn, l-iktar agrikoli), in-natura intermittenti u ftit li xejn prevedibbli ta' l-elementi li joħolqu l-enerġija (ir-riħ, l-enerġija mix-xemx, il-marej) li jirrikjedi ppjanar bir-reqqa għal kapaċitajiet ta' ħżin, u d-distribuzzjoni ġeografika ta' sorsi ta' enerġija rinnovabbli. Fir-rigward ta' l-enerġija nukleari, anke li kieku kellha titniehed politika ambizzjuża ħafna sabiex jitranġaw l-impjanti ta' l-enerġija l-qodma u jinbnew oħrajn ġodda, l-industrija nukleari globali xorta ma tkunx tista' tlaħħaq mad-domanda.

2.1.6

L-Ewropa hija kkaratterizzata minn dipendenza kbira mill-enerġija. Attwalment timporta 50 % ta' l-enerġija li jkollha bżonn u din id-dipendenza hija mistennija tilħaq is-70 % sa l-2030. B'hekk l-Ewropa tkun 90 % dipendenti fejn jidħol iż-żejt u 70 % dipendenti fejn jidħol il-gass.

2.1.7

F'Marzu 2006, il-Kunsill Ewropew ħareġ rapport inkwetanti, fejn ġie enfasizzat dan li ġej:

Dawn il-fatti ta' tħassib kbir nebbħu l-proposti stipulati fil-pakkett il-ġdid ta' l-enerġija li sa ċertu punt huwa risposta għall-isfidi li għandhom jiġu ffaċċjati.

2.1.8

Il-mexxejja Ewropej għalhekk għandhom jiffaċċjaw problema doppja: minn naħa waħda, it-tnaqqis tar-riżorsi primarji tradizzjonali, u min-naħa l-oħra s-sitwazzjoni ġeografika problematika ta' dawn ir-riżorsi, li ħafna minnhom jinsabu f'pajjiżi mhux stabbli mil-lat politiku li jistgħu jużaw ir-riżorsi tagħhom biex jitfgħu pressjoni fuq il-pajjiżi dipendenti minnhom, kif diġà ġara.

2.2.1

Kull Stat Membru ta' l-Unjoni Ewropea huwa konċernat, iżda huwa ċar li azzjoni individwali fframmentata hija ta' żvantaġġ fil-konfront tal-produtturi li s-soltu jkunu organizzati.

2.2.2

Għalhekk huwa fl-interess ta' l-Istati Membri li jaġixxu flimkien u jużaw l-Unjoni Ewropea bħala lieva li biha joħolqu qafas għal politika komuni ta' l-enerġija, li l-pedament u l-objettiv tagħha jkunu l-ġestjoni aħjar tal-konsum u d-diversifikazzjoni tas-sorsi tal-provvista.

2.2.3

L-Unjoni Ewropea għandha kemm id-dimensjoni xierqa kif ukoll l-istrumenti istituzzjonali. Hija kapaċi tiżviluppa politiki transnazzjonali, tikkoordina l-politiki nazzjonali, trawwem iktar koeżjoni Ewropea fir-rigward ta' l-enerġija, u fl-aħħar nett tiżviluppa politika ta' l-enerġija fir-rigward il-pajjiżi terzi.

2.2.4

Fl-aħħar nett, ejjew inżidu li wara r-rifjut ta' l-Abbozz tat-Trattat li jistabbilixxi Kostituzzjoni għall-Ewropa, u b'konformità mat-Trattat ta' Lisbona, politika Ewropea ta' l-enerġija tista', fl-istess ħin, tkun fattur li jgħaqqad u tipprovdi evidenza ta' l-utilità prattika ta' l-Unjoni Ewropea.

2.3.1

Attwalment l-Unjoni Ewropea m'għandhiex kompetenzi fil-qasam ta' l-enerġija. Il-ħolqien ta' kompetenza bħal din hija waħda mill-innovazzjonijiet ewlenin ta' l-abbozz tat-Trattat ta' Lisbona.

2.3.2

Huwa minnu li meta l-Komunità Ekonomika Ewropea ġiet stabbilita, l-Euratom u l-KEFA ttrattaw ħafna mill-kwistjonijiet dwar l-enerġija li kien hemm dak iż-żmien.

2.3.3

Allura dan ifisser li l-Unjoni Ewropea astjeniet minn kwalunkwe azzjoni fil-qasam ta' l-enerġija?

2.3.4

Dażgur li le: fuq il-bażi l-Artikolu 308 tat-Trattat KE żviluppat politika ġenwina ta' l-enerġija, waqt li fuq il-bażi ta' l-Artikolu 154 tat-Trattat KE żviluppat politika fil-qasam tan-netwerks trans-Ewropej ta' l-enerġija (ara d-Deċiżjoni Nru 1364/2006/KE). Fl-aħħar nett, ir-regoli tas-suq intern u tal-kompetezzjoni ġew applikati fis-suq ta' l-enerġija (Direttiva 2003/55/KE dwar il-ftuħ tas-suq tal-gass, Direttiva 2003/54/KE dwar l-elettriku, Direttiva 90/377/KEE emendata mid-Direttiva 93/87/KEE dwar it-trasparenza tal-prezzijiet tal-gass u l-elettriku). L-ewwel effetti ta' dan il-ftuħ tas-swieq u t-tmiem tal-monopolji pubbliċi xi kultant wasslu għal tħassib dwar il-prezzijiet ta' l-enerġija, iżda fil-fatt, iż-żjidiet fil-prezzijiet li ġew innotati l-ewwel nett kienu r-riżultat tad-domanda globali li qed tiżdied għal riżorsi limitati u li xi kultant qed jonqsu wkoll.

2.3.5

Għandhom jiżdiedu ma' dan id-dokumenti tal-Kummissjoni rilevanti li strettament ma humiex proposti leġislattivi iżda “liġijiet mhux vinkolanti” (soft law): il-Green Paper dwar Strateġija Ewropea għas-sigurtà tal-provvista ta' l-enerġija (28 ta' Novembru 2000), il-Komunikazzjoni dwar Lejn strateġija Ewropea għas-sigurtà tal-provvista ta' l-enerġija (26 ta' Ġunju 2002), il-Green Paper dwar L-effiċjenza fl-użu ta' l-enerġija jew li jsir aktar b'inqas (22 ta' Ġunju 2005), il-Pjan ta' azzjoni għall-perijodu 2007-2012 (19 ta' Ottubru 2006) u l-Komunikazzjoni dwar il-Fond Globali għall-Effiċjenza fl-Użu ta' l-Enerġija u l-Enerġija Rinnovabbli (6 ta' Ottubru 2006).

2.3.6

Għalhekk, l-Unjoni Ewropea eżaminat bir-reqqa l-kwistjonijiet relatati ma' l-enerġija iżda l-azzjoni tagħha hija msejsa fuq bażi legali daqsxejn inċerta, jiġifieri l-Artikolu 308 KE, il-“klawsola dwar il-flessibilità”, li tiddikjara li “Jekk ikun jidher meħtieġ li l-Komunità tieħu azzjoni biex jintlaħaq xi wieħed mill-għanijiet tal-Komunità, fit-tħaddim tas-suq komuni, u jekk dan it-Trattat ma jkunx ipprovda għal xi setgħa t'azzjoni hekk meħtieġa għal dan il-għan, il-Kunsill, b'vot unanimu fuq proposta mill-Kummissjoni, u wara konsultazzjoni mal-Parlament Ewropew, għandu jieħu l-passi xierqa”. Indirizzat din il-kwistjoni wkoll b'mod mhux dirett, permezz ta' l-użu tar-regoli dwar is-suq intern, il-kompetizzjoni u l-ambjent. Il-proċess, għall-inqas fl-apparenza, kien iktar tekniku u legali milli politiku.

2.3.7

Dan huwa preċiżament għalfejn, fid-dawl ta' l-importanza ewlenija ta' l-enerġija fil-ħajja ta' kuljum ta' l-Ewropej u fl-attività ekonomika u l-istabbiltà tad-dinja, l-abbozz tat-Trattat ta' Lisbona jinkludi l-Artikolu 176 dwar l-enerġija, li jiddefinixxi l-objettivi ta' l-Unjoni fil-qasam ta' l-enerġija “b'kont meħud tal-ħtieġa ta' preservazzjoni u titjib ta' l-ambjent” u “fi spirtu ta' solidarjetà bejn l-Istati Membri”.

2.3.8

Kif inhu ddikjarat fit-trattat futur, il-politika Ewropea ta' l-enerġija ser timmira li:

2.3.9

Din il-politika ser taqa' taħt kompetenza maqsuma fejn normalment tintuża l-maġġoranza kwalifikata, minbarra l-kwistjonijiet fiskali li ser ikomplu jesiġu l-unanimità. Madankollu, it-tieni subparagrafu ta' l-Artikolu 176 A(2) jistipola li “d-dritt ta' Stat membru li jiddetermina l-kondizzjonijiet għall-isfruttament tar-riżorsi ta' enerġija tiegħu, l-għażla tiegħu bejn riżorsi differenti ta' enerġija u l-istruttura ġenerali tal-provvista ta' enerġija tiegħu” ma jintlaqatx mill-miżuri li jittieħdu sabiex jintlaħqu l-objettivi identifikati fl-ewwel paragrafu ta' dan l-Artikolu ġdid.

2.3.10

Għaldaqstant, l-Unjoni Ewropea ser ikollha l-kompetenza, li hija l-ewwwel strument meħtieġ sabiex tittieħed azzjoni iktar b'saħħitha u konkreta. Dan l-istrument ser ikun biżżejjed jew għandna nieħdu azzjoni istituzzjonali ulterjuri? Iżda qabel ma nfasslu l-istrument, għandna noħolqu politiki li jistgħu jevolvu taħt l-influwenza magħquda tal-limitazzjonijiet esterni u ta' l-iżvilupp tas-servizzi u tat-teknoloġija.

3.1

S'issa l-politiki Ewropej ta' l-enerġija kienu suġġetti għall-esiġenzi ekonomiċi u/jew l-esiġenzi ta' l-iżvilupp sostenibbli: ix-xewqa li jiġi liberalizzat is-suq ta' l-enerġija permezz tad-direttivi u l-politika dwar l-industriji tan-netwerks, il-politika favur l-appoġġ ta' l-effiċjenza enerġetika, il-politika favur il-promozzjoni u l-iżvilupp ta' l-enerġija rinnovabbli, il-ġlieda kontra l-emissjonijiet ta' CO2, eċċ.

3.2

Peress li l-Unjoni Ewropea s'issa ma għandhiex kompetenzi fil-qasam ta' l-enerġija, hi indirizzat il-kwistjoni b'mod pjuttost indirett, billi użat ir-regoli dwar is-suq intern, il-kompetizzjoni u l-ambjent. L-azzjoni tagħha kienet, għallinqas fl-apparenza, iktar teknika u legali milli politika.

3.3

Dan ma waqqafhiex milli tkun attiva ħafna fit-twaqqif ta' leġislazzjoni u l-istipular ta' linji gwida għas-settur ta' l-enerġija. Fil-fatt, reċentement (fid-19 ta' Settembru 2007), l-Unjoni ħarġet għadd ta' proposti leġislattivi li jemendaw it-testi attwali (emenda għar-Regolament dwar kondizzjonijiet ta' aċċess għan-netwerk għal skambji transkonfinali ta' l-elettriku, ir-Regolament li jistabbilixxi Aġenzija għall-Koordinazzjoni tar-Regolaturi ta' l-Enerġija, emenda għar-Regolament dwar il-kondizzjonijiet għall-aċċess għal netwerks tat-trasport ta' gass naturali, emenda għad-direttivi dwar ir-regoli komuni għas-suq intern tal-gass u l-elettriku).

3.4

Jekk it-Trattat ta' Lisbona jiġi ratifikat kif inhu, l-Unjoni ser tkun tista' tittratta dan il-qasam ta' politika ewlieni b'iktar ċarezza u b'mod aktar dirett. Madankollu, il-kompetenza legali waħedha ma teliminax id-diffikultajiet politiċi, ekonomiċi u soċjali kollha. Huwa fatt magħruf li hemm disparità konsiderevoli bejn l-għażliet ta' politika nazzjonali, b'mod partikulari fir-rigward ta' l-enerġija nukleari. Minn mindu sar is-summit Ewropew informali f'Hampton Court, il-Kunsill Ewropew identifika l-pedamenti għal politika Ewropea ġenwina ta' l-enerġija, li tingħata forma konkreta fil-pakkett ta' l-enerġija l-ġdid li ġie preparat mid-DĠ Enerġija u d-DĠ Ambjent.

3.5

Kif rajna, l-Unjoni Ewropea l-ewwel riedet tuża mekkaniżmi tas-suq, bil-għan li tistabbilixxi suq kompetittiv li suppost kellu jkun iktar effiċjenti, u b'hekk toħloq suq interkonness bis-saħħa tan-netwerks trans-Ewropej ta' l-enerġija.

3.6

Xtaqet ukoll tippromovi l-effiċjenza enerġetika, b'mod partikulari fl-iktar setturi li jużaw enerġija: it-tisħin u l-arja kkondizzjonata fil-bini, l-industriji tal-manifattura u l-mezzi tat-trasport.

3.7

L-objettiv ambizzjuż tal-pjan ta' azzjoni għall-perijodu 2007-2012 (Ottubru 2006) huwa li jiġi ffrankat 20 % tal-konsum annwali ta' l-enerġija sa l-2020, jiġifieri ffrankar ta' madwar 1.5 % ta' intensità enerġetika kull sena sa l-2020.

3.8

L-Unjoni Ewropea għamlet ukoll enfasi kbira fuq il-ħtieġa li jiġu żviluppati l-enerġiji rinnovabbli. L-objettiv tagħha f'dan ir-rigward huwa ambizzjuż ħafna wkoll: 20 % tal-konsum totali ta' l-enerġija sa l-2020, u għandu jiġi stipulat objettiv minimu obbligatorju ta' 10 % għall-bijokarburanti (Road Map għall-Enerġija Rinnovabbli ta' l-10 ta' Jannar 2007).

3.9

Madankollu, dawn is-sorsi s'issa kellhom ħafna żvantaġġi meta mqabbla mal-karburanti fossili: inqas densità enerġetika, l-użu ta' l-art (per eżempju “photovoltaic fields”), in-natura intermittenti tal-produzzjoni, u naturalment l-ispiża tat-teknoloġiji kkonċernati. Għalhekk, għalkemm l-iżvantaġġi relattivi tal-prezz qed jonqsu bil-mod, il-bidla lejn dawn it-teknoloġiji aktarx tkun gradwali u ddum sakemm ma jingħatax appoġġ politiku u finanzjarju iktar sinifikanti, u li s-sorsi ta' enerġija ġodda kollha jesiġu studji ta' l-impatt serji — ara l-OECD Observer, Diċembru 2006, Nru 258/259: 21st century energy: Some sobering thoughts (L-Enerġija fis-seklu 21: Xi ħsibijiet li jġagħluna nirriflettu) ta' Vaclav Smil.

3.10

Fil-każ ta' l-enerġija għat-trasport, il-Kummissjoni ffokat fuq il-promozzjoni tal-bijokarburanti u fuq iċ-ċelloli tal-karburant u l-idroġenu. Madankollu, l-iskala ta' l-espansjoni prevista għall-bijokarburanti qiegħda toħloq xi ftit problemi. Fil-fatt, iċ-ċelloli tal-karburant jikkonvertu l-enerġija b'mod effiċjenti ħafna u jistgħu jnaqqsu b'mod sinifikanti l-emissjoni ta' gassijiet b'effett ta' serra u ta' sustanzi li jniġġsu. Però dawn it-teknoloġiji aktarx ma jkunx vijabbli kummerċjalment fil-futur qarib.

3.11

Għaldaqstant, b'konformità mas-Seba' Programm Qafas għar-riċerka u inizjattiva teknika konġunta sabiex jiġu stabbiliti sħubijiet bejn is-settur pubbliku u dak privat, il-Kummissjoni pproponiet Regolament li jwaqqaf Impriża Konġunta taċ-Ċelloli tal-Fjuwil u l-Idroġenu (COM(2007 571 finali). L-għan ta' din il-proposta huwa li tniedi programm ta' attivitajiet marbuta mar-riċerka, l-iżvilupp teknoloġiku u d-dimostrazzjoni fil-qasam taċ-ċelloli tal-karburant u l-idroġenu.

3.12

Sabiex is-suq tal-vetturi li jaħdmu bl-idroġenu jkun jista' jiżviluppa, il-Kummissjoni pproponiet ukoll Regolament dwar l-approvazzjoni ta' dan it-tip ta' vetturi (COM(2007) 593 final) sabiex ikun żgurat li l-istandards ma jvarjawx minn Stat Membru għal ieħor, li jista' biss ixekkel it-tixrid ta' din it-teknoloġija.

4.1

Id-domanda għal karburanti fossili ser tibqa' b'saħħitha u kritika. Konsegwentement, id-diskussjoni ma tistax tinjora dan il-fatt inevitabbli u għandna nibqgħu realisti fir-rigward ta' l-enerġija rinnovabbli.

4.2

F'dan ir-rigward, l-Istati Membri ta' l-UE għandhom jimplimentaw politika waħda flimkien fir-rigward tal-pajjiżi li jipproduċu karburanti fossili “fi spirtu ta' solidarjetà” li jinsab fit-Trattat ta' Lisbona. Politika dwar ix-xiri tista' tkun utli ħafna iżda tiffoka l-iktar fuq kumpaniji multinazzjonali fis-settur taż-żejt.

4.3

Is-suq taż-żejt huwa organizzat b'mod uffiċjali mill-OPEC. Taħt dawn il-kondizzjonijiet, is-27 Stat Membru għandu jkollhom iktar piż bħala grupp milli jekk joperaw b'mod individwali, b'mod partikulari billi huma fost l-iktar żviluppati mill-pajjiżi industrijalizzati u għalhekk huma l-konsumaturi ewlenin ta' l-enerġija. Wieħed għandu jżomm f'moħħu li l-UE tirrappreżenta suq integrat ta' kważi nofs biljun konsumatur.

4.4

Grupp xerrej bħal dan għandu jkollu influwenza politika qawwija fil-konfront ta' kartell ta' produtturi taż-żejt; is-sitwazzjoni tal-gass hija differenti peress li m'hemmx krietel fl-industrija tal-gass.

4.5

Id-diversifikazzjoni hija obbligatorja għas-sigurtà tal-provvista. F'dan ir-rigward, ir-relazzjonijiet mar-Russja, pajjiż Ewropew kbir, huma importanti daqs dawk ma' l-OPEC. B'mod simili, għandha tingħata attenzjoni għall-istabbiliment ta' politika dwar il-provvista mar-repubbliki Kawkasi u ta' l-Asja Ċentrali.

4.6

Fil-każ tal-karburanti fossili, l-isforzi għandhom jiġu mmirati lejn l-istabbiliment ta' setturi alternattivi, b'mod partikulari bbażati fuq il-faħam. Ir-riċerka dwar il-“faħam nadif” qed tagħmel progress konsiderevoli, u jeħtieġ li titħaffef iktar jekk ma rridux li l-espansjoni l-ġdida tal-faħam twassal sabiex it-tisħin globali jiħrax. Għandu jiġi żviluppat pjan ewlieni Ewropew tar-Riċerka u l-Iżvilupp f'dan il-qasam, b'mod partikulari peress li l-Ewropa għad għandha riżervi kbar tal-faħam u dan ir-riżors huwa irħas sew miż-żejt fis-suq dinji. Il-metodi ta' tħaffir għall-faħam jibqgħu kwistjoni sensittiva ħafna; il-kondizzjonijiet diffiċli u xi kultant perikolużi fil-minjieri huma magħrufa sew. Il-kondizzjonijiet tax-xogħol u s-saħħa u s-sigurtà fuq il-post tax-xogħol f'dan is-settur għalhekk għandhom jiġu kkunsidrati b'attenzjoni partikulari.

4.7

It-tajers użati jistgħu jintużaw ukoll bħala riżors rinnovabbli bil-kondizzjoni li l-emissjonijiet li jirriżultaw mill-kombustjoni jinqabdu b'mod effiċjenti. L-impjanti ta' l-elettriku li jieħdu l-enerġija mit-tajers ilhom jaħdmu f'numru ta' pajjiżi għal dawn l-aħħar għexieren ta' snin.

4.8

Qed isir progress fir-rigward tat-teknoloġija għall-ħażna tas-CO2 iżda din għadha tqum ħafna flus, hija diffiċli, u tinvolvi riskji ta' “leakage”, per eżempju fil-każ ta' fissuri fil-blat jew terremoti, u tat-tniġġis tas-saff ta' taħt l-art ta' l-ilma. Xi opinjonijiet tal-KESE li qed jitħejjew bħalissa ser jindirizzaw dawn il-kwistjonijiet fid-dettall.

4.9

Barra mill-karburanti fossili, hemm riżors lokali li huwa disponibbli ħafna — jekk mhux wisq: jiġifieri l-iskart. Biljuni ta' tunnellati jiġu prodotti fl-UE. Ir-riċiklaġġ u l-użu mill-ġdid ta' materjali ta' l-iskart is-soltu jitqiesu bħala l-aħjar użu ta' l-iskart billi jnaqqsu d-domanda għal materja prima ta' kull tip u jevitaw il-produzzjoni ta' gassijiet b'effett ta' serra assoċjata ma' ħafna mit-tipi ta' rimi ta' l-iskart. Iżda fejn dan ma huwiex possibbli, naturalment għandu jiġi kkunsidrat l-użu ta' l-iskart bħala sors ta' enerġija. Ir-riċerka u l-iżvilupp għandhom jitħeġġu f'dan il-qasam ukoll sabiex titjieb l-effiċjenza enerġetika waqt li l-emissjonijiet ta' gass b'effett ta' serra u emissjonijiet oħra li jniġġsu jitnaqqsu kemm jista' jkun.

4.10

Il-leġislazzjoni u l-każistika għandhom jiġu żviluppati dwar dan il-punt, peress li l-irkupru ta' l-enerġija mill-iskart ma huwiex rikonoxxut fih innifsu. Il-proposta riveduta għal direttiva qafas dwar l-iskart, li qed tiġi diskussa fil-Parlament Ewropew, hija sinjal inkoraġġanti.

4.11

Fl-aħħar nett, huwa inevitabbli li l-kwistjoni ta' l-enerġija nukleari ser tiġi kkunsidrata. Ser ikun diffiċli li nilħqu l-mira ta' tnaqqis ta' 20 % fl-emissjonijiet ta' gass b'effett ta' serra sa l-2020 mingħajr ma nikkunsidraw it-tnedija mill-ġdid tal-programmi ta' impjanti għall-enerġija nukleari tal-ġenerazzjoni l-ġdida fl-Istati Membri li ddeċidew li jużaw din l-enerġija. L-oħrajn għandhom itejbu l-politiki tagħhom ta' l-enerġiji rinnovabbli.

4.12

Naturalment, aħna konxji ta' l-isfidi ta' sikurezza, sigurtà u ġestjoni ta' l-iskart marbuta ma' l-iżvilupp ta' din l-industrija. Iżda nistgħu ngħaddu mingħajrha?

4.13

L-għażla ta' sorsi ta' enerġija toħloq il-polemiki, iżda mhux daqs kemm joħloq polemiki d-dibattu bejn dawk favur u dawk kontra l-enerġija nukleari. Fil-fatt hemm qasma nukleari reali fl-Ewropa li tindika li jkun ħafna aħjar li l-għażla ta' dan is-sors ta' enerġija titħalla f'idejn l-Istati Membri.

4.14

Il-Euratom hija għodda effettiva għall-Ewropa. Din l-għodda għandha tintuża sabiex jinżamm il-vantaġġ tekniku li għandha l-Ewropa, sabiex tiġi żgurata l-kompetittività tagħha, sabiex tnaqqas id-dipendenza tagħha mill-enerġija u sabiex issaħħaħ l-isforzi u l-kooperazzjoni internazzjonali għas-sikurezza, is-sigurtà u n-non-proliferazzjoni. Jistgħu jitqiesu wkoll linji gwida ġodda għall-Euratom.

4.15

Waħda mill-isfidi ewlenin hija r-riċerka dwar il-fużjoni. Is-Seba' Programm Qafas għar-riċerka ta' l-Euratom għandu baġit ta' EUR 2.75 biljun, li minnhom kważi żewġ terzi huma allokati għar-riċerka dwar l-enerġija mill-fużjoni. Din il-prijorità għandha titħeġġeġ u tinżamm għaliex jekk din it-teknoloġija tista' tiġi kkontrollata tajjeb, tista' tikkontribwixxi ħafna sabiex tiffaċilita l-ġestjoni ta' l-iskart billi tnaqqaslu konsiderevolment it-tul ta' ħajtu. It-tnedija ta' l-ITER madwar l-UE hija inkoraġġanti.

4.16

Rigward il-propulsjoni ta' vetturi, l-UE għandha tindaga dwar vetturi ibridi, l-enerġija mix-xemx, iċ-ċelloli tal-karburant u l-propulsjoni ta' l-arja kompressa. Ir-riċerka u l-iżvilupp qed jimxu “l quddiem f'dan il-qasam ukoll, u inġenier Franċiż żviluppa vettura ekonomika ħafna li tista” tilħaq veloċità ta' 150 kilometru fis-siegħa permezz tal-propulsjoni bl-arja kkompressata, u l-produzzjoni hija mistennija tibda fix-xhur li ġejjin. Il-kumpanija magħrufa Indjana, Tata, xtrat id-drittijiet għall-Indja.

4.17

F'dan il-kuntest, il-KESE jtenni wkoll ir-rakkomandazzjonijiet li għamel qabel dwar ir-riżorsi ta' l-enerġija ta' l-Unjoni Ewropea, li wittew it-triq u servew ta' appoġġ għall-punti li saru f'din l-opinjoni.

5.1

L-identifikazzjoni u s-selezzjoni ta' politiki huma elementi ewlenin, iżda l-istrumenti politiċi u legali sabiex dawn jiġu implimentati għadhom meħtieġa wkoll. F'dan ir-rigward, id-dispożizzjonijiet tat-Trattat ta' Lisbona, jekk ikun ratifikat, ser ikunu suffiċjenti jew għandna nimxu lil hinn minnhom?

5.2

Ċertament il-fatt li ġiet dikjarata l-ħtieġa ta' spirtu ta' solidarjetà bejn l-Istati Membri fis-settur ta' l-enerġija huwa ħaġa tajba ħafna, u l-identifikazzjoni ta' erba' fergħat ta' din il-politika hija innovazzjoni li tista' biss tintlaqa' tajjeb, anke jekk il-fergħat fihom innifishom ma humiex innovattivi ħafna.

5.3

Iżda ma nistgħux ma nħossux li s-serjetà ta' l-isfidi globali fil-qasam ta' l-enerġija jixirqilha iktar.

5.4

It-Trattat ta' Lisbona kien kawt wisq, anke jekk politika komuni ta' l-enerġija appoġġjata minn qafas istituzzjonali speċifiku simili għall-KEFA u l-Euratom għad ma hijiex possibbli llum?

5.5

Fit-tellieqa dinjija għall-enerġija, il-kompetituri huma ta' daqs kontinentali. Il-qafas Komunitarju jagħti aktar piż, iżda l-ħolqien ta' awtorità speċifika responsabbli għad-“diplomazija” enerġetika, il-politika dwar ix-xiri, u t-tfassil u l-iffinanzjar ta' programmi qafas tar-riċerka u l-iżvilupp, aktarx ipoġġi lill-Ewropa bħala parteċipant ewlieni fil-logħba globali ta' l-enerġija, ħaġa impossibbli għall-Istati Membri individwalment.

5.6

Il-qagħda attwali hija karatterizzata minn approċċi nazzjonali differenti ħafna minn xulxin, bla dubju minħabba l-fatt li wara l-ewwel kriżi taż-żejt fl-1973, kulħadd ried jiggarantixxi s-sigurtà tal-provvista ta' l-enerġija tiegħu stess. Hemm ħafna eżempji ta' sforzi mhux koordinati u approċċi differenti.

5.7

Sabiex tiġi evitata kwalunkwe diżarmonija li tista' ttellef l-influwenza ta' l-Ewropa, hija meħtieġa politika Ewropea ta' l-enerġija komprensiva, li tkun integrata mill-qrib mal-politika dwar il-bidla fil-klima fejn l-Ewropa qed tagħmel sforz biex tafferma l-pożizzjoni tagħha fuq quddiem fin-negozjati internazzjonali. Din għandha tibda bil-koordinazzjoni b'saħħitha bejn korpi internazzjonali bħad-WTO, in-NU, in-NATO u l-OECD, malli jitressqu l-kwistjonijiet dwar l-enerġija għad-diskussjoni. Għandha ssir flimkien mal-koordinazzjoni tal-politiki ta' l-enerġija u b'mod partikulari l-introduzzjoni ta' politika b'saħħitha dwar ix-xiri, u politika dwar l-interkonnessjoni tan-netwerks li hija impenjata bis-sħiħ, minflok ma tkun empirika biss. Fl-aħħar nett, meta jkun xieraq, din il-politika ta' koordinazzjoni, konsultazzjoni u proġetti komuni tista' tkun ibbażata fuq istituzzjonijiet speċifiċi sabiex l-Ewropa jkollha l-għajnuna biex tirreaġixxi għall-isfida ta' l-enerġija. Ser ikollna l-kuraġġ nagħmlu dan?

19.8.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 211/23

—

Proposta għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2003/54/KE dwar ir-regoli komuni għas-suq intern fil-qasam ta' l-elettriku

—

Proposta għal Direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda d-Direttiva 2003/55/KE dwar ir-regoli komuni għas-suq intern fil-gass naturali

—

Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jistabbilixxi aġenzija għall-kooperazzjoni tar-regolaturi ta' l-enerġija

—

Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1228/2003 dwar kondizzjonijiet għall-aċċess għan-netwerks għall-bdil bejn il-fruntieri fl-elettriku

—

Proposta għal Regolament tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li jemenda r-Regolament (KE) Nru 1775/2005 dwar kondizzjonijiet għall-aċċess għan-netwerks ta' trasmissjoni tal-gass naturali

1.1.1

Il-KESE jevalwa pożittivament ir-raġunijiet li wasslu lill-Kummissjoni biex tippreżenta t-tielet pakkett dwar l-enerġija — kwistjoni diffiċli u kumplessa kemm legalment kif ukoll ekonomikament u li pprovokat opinjonijiet u reazzjonijiet differenti.

1.1.2

Il-KESE jemmen li s-sitwazzjoni preżenti fis-settur ta' l-enerġija ma tistax tiġġebbed iżjed. Issa li nbeda l-proċess ta' integrazzjoni u liberalizzazzjoni, ninsabu f'salib it-toroq u rridu niddeċiedu x'direzzjoni se nieħdu. Il-liberalizzazzjoni tas-suq ta' l-enerġija waqfet. Dan ġab miegħu spejjeż transizzjonali għoljin, li ħafna drabi jistgħu jkunu ogħla mill-benefiċċji miksuba. Dawn l-ispejjeż jirriżultaw min-nuqqas ta' qafas regolatorju armonizzat ta' l-UE u nuqqas, f'ċerti każijiet, ta' rieda vera ta' liberalizzazzjoni u ta' demarkazzjoni ċara tar-responsabbiltajiet bejn id-diversi partijiet. Dan in-nuqqas ta' ċertezza regolatorja jista' jwassal għal livelli baxxi ta' investiment u kompetizzjoni fis-settur. Dan ħoloq suq Ewropew frammentat u misjuq f'xi każijiet, minn eks-monopolisti għal-liema hemm bżonn li jkun hemm affirmazzjoni mill-ġdid tal-ħtieġa li l-proċess tal-liberalizzazzjoni jissokta b'mod rigoruż.

1.1.3.1

L-element ċentrali ta' din l-istrateġija huwa l-ksib ta' suq Ewropew uniku ta' l-enerġija. L-UE trid tfassal strateġija komuni li permezz tagħha tkun tista' taġixxi malajr u b'vuċi waħda u li tinnegozja b'saħħa akbar fuq il-livell internazzjonali. Il-kooperazzjoni bejn l-Istati Membri, ir-regolaturi u t-TSOs hija bżonn kruċjali sabiex jitwettqu bidliet strutturali mmirati sabiex jintegraw it-tħaddim u l-iżvilupp tas-sistema fil-livell reġjonali. L-Istati Membri individwali jridu jgħaqqdu l-esperjenza, l-għerf u r-regoli tagħhom sabiex jaġixxu flimkien u jipproponu (jimponu) il-politika tagħhom dwar il-prezz tal-provvista, sabiex jinħoloq l-aktar ambjent kompetittiv possibbli li jirriżulta fi prezzijiet aktar ġusti u jevitaw l-ispekulazzjoni finanzjarja. Irid ikun hemm aktar għaqda bejn l-Istati Membri u dawn iridu jikkonformaw ma' regoli maqbula b'mod konġunt, fl-interess ta' l-utenti/konsumaturi billi jimplimentaw il-leġislazzjoni komunitarja li ġiet approvata qabel fil-livell nazzjonali.

1.1.4.1

Il-KESE jemmen li kompetizzjoni ġusta u mmexxija sewwa (il-proposta attwali tal-Kummissjoni ma tipprovdix għal dan), għandha tiffaċilita aktar sorsi ta' enerġija alternattiva u aktar investiment fl-infrastruttura ta' l-enerġija. Dan iwassal biex il-kumpaniji (bħall-SMEs, per eżempju) jżidu l-produttività tagħhom sabiex jiksbu prezzijiet ġusti filwaqt li jżidu t-trasparenza u jnaqqsu r-riskju li kumpaniji oħra jkollhom pożizzjoni dominanti.

1.1.4.2

Wieħed mill-għanijiet prinċipali tat-tielet pakkett huwa li jinkoraġġixxi l-investiment meħtieġ fl-infrastrutturi ta' l-enerġija u li jikkoordina l-infrastrutturi fuq il-livell ta' l-UE. F'dan ir-rigward, il-miżuri proposti tal-Kummissjoni huma pass fid-direzzjoni t-tajba. Madankollu jeħtieġ li jiġi assigurat li dawn il-miżuri għandhom jippermettu l-investiment neċessarju fil-produzzjoni u tingħata fiduċja lill-investituri. Fir-rigward ta' l-iżvilupp tan-netwerks jeħtieġ li dawn il-miżuri jassiguraw pjanar adegwat li jikkunsidra l-partijiet kollha involuti. Dawn il-pjanijiet għandhom jiġu implimentati fil-livell adegwat u fil-limitu taż-żmien stabbilit. Dan l-investiment jirrikjedi kontroll fil-livell ta' l-UE (mill-Aġenzija tar-Regolaturi ta' l-Enerġija). Suq pjuttost riġidu, b'kumpaniji joperaw f'kundizzjonijiet ta' oligopolija u fejn uħud mill-Istati mhumiex lesti jiddelegaw is-setgħa li għandhom fuq il-provvista, bil-mod jiltelf il-fiduċja ta' l-operaturi u l-utenti tiegħu, u jkollu jaffaċċja friża tal-likwidità. Għalhekk kundizzjonijiet bħal dawn għandhom jitneħħew.

1.1.5.1

Il-proċessi ta' ristrutturazzjoni li ġejjin mill-effetti tat-tielet pakkett għandhom jiġu akkumpanjati minn politika dwar l-impjiegi, bil-parteċipazzjoni tat-trejdjunjins u l-kumpaniji, permezz ta' strumenti bħar-ristrutturazzjoni soċjali korporattiva u l-miżuri li jtaffu l-effett tal-qgħad fuq livell nazzjonali u ta' l-UE. Huwa importanti li wieħed jinnota li l-pajjiżi, li implimentaw is-separazzjoni tas-sjieda fin-netwerks ta' trasmissjoni, ma ġarrbu l-ebda effetti negattivi fuq l-impjiegi.

1.1.5.2

Għalkemm il-protezzjoni tal-konsumaturi vulnerabbli se tibqa' kwistjoni strettament nazzjonali, huwa kruċjali li l-Kummissjoni tirrikonoxxi l-importanza ta' tali miżuri internazzjonali. Il-Kummissjoni trid tissorvelja wkoll l-implimentazzjoni tagħhom sabiex tassigura li tali miżuri jkunu konformi mar-rekwiżiti ta' suq kompetittiv miftuħ. Jeħtieġ li l-kunċett ta' energy poverty jieħu postu fil-livell ta' l-UE (b'rata minima) u jiġu segwiti l-obbligi stabbiliti fid-direttivi attwali fl-oqsma tas-servizz pubbliku u ta' l-interess ġenerali.

1.1.6.1

Strateġija ġdida għall-politika ta' l-enerġija għandha twassal għall-ħolqien ta' kompetizzjoni ġenwina bejn il-kumpaniji, bil-għan li l-utenti tiżdiedilhom l-għażla. In-netwerks ta' trasmissjoni għandhom ikunu aċċessibbli għal dawk kollha li jixtiequ jużawhom. Fil-kuntest tal-kumpaniji li jikkunsmaw ħafna enerġija, jeħtieġ li jinħoloq kuntratt Ewropew għax-xiri ta' l-enerġija bi prezzijiet standard (prezzijiet komparabbli jew il-liġi ta' prezz uniku), li jelimina l-għajnuna mill-Istat (li jxekkel il-kompetizzjoni). Jeħtieġ li l-konsumaturi jaraw rikonoxximent ta' dawk id-drittijiet tagħhom li ġew stabbiliti mill-UE. Huma għandu jkollhom il-libertà li jagħżlu l-fornitur li jridu u bl-irħas prezz possibbli.

1.1.7

Il-KESE jsostni li l-għan tal-proposta tal-Kummissjoni għandu jkun ukoll li jżomm lill-kumpaniji monopolistiċi l-kbar u lit-trejdjunjins lura milli, permezz ta' azzjoni konġunta u mhux intenzjonata bejniethom, jippreservaw l-istatus quo. Fil-każ tal-kumpaniji l-kbar dan isir sabiex ikunu jistgħu jibqgħu f'pożizzjoni ta' vantaġġ filwaqt li fil-każ tat-trejdjunjins dan isir, u bir-raġun, biex jiddefendu l-impjiegi.

1.2.1.1

Biex taċċellera l-progress lejn suq uniku ta' l-enerġija, il-Kummissjoni jeħtieġ temenda l-proposti tat-tielet pakkett dwar l-enerġija biex b'hekk tikseb is-setgħa li taġixxi b'mod indipendenti fuq livell internazzjonali, b'mod partikulari fir-rigward tas-sorsi ta' l-enerġija. Għalhekk jeħtieġ li l-proposti, imressqa fil-pakkett, li jitrattaw il-kooperazzjoni reġjonali, jitqiesu bħala pass intermedjarju fit-triq lejn il-ksib ta' l-għan finali li huwa s-suq uniku ta' l-enerġija. L-Istati Membri għandhom jippruvaw jintegraw is-swieq ta' l-elettriku tagħhom, filwaqt li l-operaturi tas-sistema għandhom jaqdu lid-diversi Stati Membri. Il-KESE jemmen li l-proposta tat-tielet pakkett dwar il-kooperazzjoni reġjonali bejn l-operaturi tan-netwerk, bl-ebda mod m'għandha titqies bħala sostituzzjoni temporanja jew alternattiva għal suq uniku ta' l-enerġija. Huwa kruċjali li jkun hemm kooperazzjoni reġjonali, ibbażata fuq is-separazzjoni tas-sjieda, bejn operaturi tan-netwerks li jkunu effettivament separati mill-produzzjoni/bejgħ. L-inizjattivi reġjonali promossi mill-grupp tar-regolaturi Ewropej, ERGEG, f'dawn l-aħħar snin, għandhom jintużaw ukoll għall-valutazzjoni tal-konsistenza tar-regolament u tar-regoli tas-suq.

1.2.2.1

Il-KESE jsostni li l-Kummissjoni għandha tiffavorixxi s-separazzjoni tas-sjieda (ownership unbundling), li bla dubju ta' xejn hija aħjar minn sistema ta' separazzjoni funzjonali sabiex jitħeġġeġ l-investiment. Sistema bħal din ittejjeb it-trasparenza u l-fiduċja fl-operaturi, iżżid is-sigurtà tas-sistema, iżżid il-kontroll fuq il-monopolji, tevita mġiba diskriminatorja u ttejjeb l-użu u ż-żamma tan-netwerks.

1.2.2.2

Se tkun meħtieġa aktar konsiderazzjoni u analiżi dwar l-implikazzjonijiet strateġiċi tas-sjieda tan-netwerks u dwar il-ħtieġa li tiġi ggarantita l-indipendenza f'dan ir-rigward fost l-oħrajn b'rabta ma' l-interessi possibbli ta' pajjiżi terzi u li tinkludi l-għażla marbuta mas-sjieda tan-netwerk (pubblika jew privata). Il-proposta tal-Kummissjoni dwar l-implimentazzjoni tas-separazzjoni tas-sjieda m'għandhiex bżonn il-privatizzazzjoni tan-netwerks ta' trasmissjoni li bħalissa huma ta' sjieda pubblika.

1.2.2.3

M'hemmx differenzi suffiċjenti bejn is-settur ta' l-elettriku u dak tal-gass (ara l-eżempji ta' l-USA, id-Danimarka, l-Olanda, il-Portugall, ir-Renju Unit, Spanja u l-Isvezja) għalhekk mhuwiex iġġustifikat trattament differenti f'termini ta' separazzjoni tas-sjieda. Is-separazzjoni fis-sjieda tal-produzzjoni/bejgħ u t-trasmissjoni hija meħtieġa fiż-żewġ setturi. L-imġiba diskriminatorja li tista' tirriżulta minn livell insuffiċjenti ta' separazzjoni vertikali hija l-istess. Il-kumpaniji li jbigħu l-gass m'għandhomx ikunu interessati f'min jimporta l-gass; minflok, l-interess tagħhom għandu jkun biss li jaħdmu ma' kumpaniji oħra li huma affidabbli u finanzjarjament b'saħħithom u li jistgħu jbigħu l-gass tagħhom.

—

ikollha rwol regolatorju indipendenti;

—

tissorvelja l-attivitajiet ta' l-ENTSO u, flimkien ma' l-ENTSO u l-Panel Permanenti dwar is-Suq, tassisti lill-Kummissjoni Ewropea fit-tħejjija ta' lista ta' regoli meħtieġa għat-tfassil u l-approvazzjoni tal-linji gwida u l-kodiċijiet tekniċi u kummerċjali;

—

tistabbilixxi u tapprova kodiċijiet tekniċi u tas-suq;

—

tistabbilixxi proċeduri għall-iffissar ta' tariffi u tiffissa tariffi għall-proċedura ta' kumpens ta' l-ispejjeż li jagħmlu l-operaturi tan-netwerk fit-trasmissjoni ta' l-elettriku bejn il-fruntieri;

—

tfassal linji gwida dwar il-prinċipji għall-iżvilupp ta' netwerk u tapprova l-pjan ta' investiment fuq għaxar snin propost mill-ENTSO;

—

tippreżenta rakkomandazzjonijiet u opinjonijiet lill-Parlament Ewropew, lill-Kunsill u lill-Kummissjoni;

—

tikkonsulta l-operaturi tas-suq;

—

tikkoordina l-ħidma ta' l-awtoritajiet nazzjonali; u

—

tippromovi t-trasparenza permezz tal-proċeduri tal-ħatra għall-grupp ta' tmexxija (steering group) tagħha.

1.2.4.1

Ir-regolaturi nazzjonali għandhom rwol ewlieni fil-promozzjoni tal-kompetizzjoni u l-iżgurar ta' implimentazzjoni korretta tad-direttivi fuq livell nazzjonali, b'mod partikulari fir-rigward tar-regoli dwar l-użu imparzjali ta' l-infrastruttura. Għalhekk il-poteri tagħhom għandhom jiġu armonizzati u għandha tiżdied l-indipendenza tagħhom mill-kumpaniji nazzjonali u ta' l-enerġija fuq livell nazzjonali, sabiex ikunu jistgħu jissorveljaw u jimpedixxu abbużi ta' pożizzjonijiet dominanti. Regolatur aktar indipendenti joħloq fiduċja fis-suq u jkun kapaċi jikkoopera b'mod aktar attiv ma' l-ACER.

1.2.5.1

Il-KESE jħeġġeġ koordinazzjoni aktar effettiva bejn l-operaturi tan-netwerks nazzjonali biex isir l-investiment u titjieb il-ġestjoni ta' l-infrastruttura meħtieġa biex jiġi żviluppat netwerk Ewropew integrat. L-aġenzija għandu jkollha rwol akbar minn dak previst, biex tipproponi, tfassal, tissorvelja u tapprova l-kodiċijiet, sabiex tiżgura li l-interess pubbliku jingħata l-konsiderazzjoni xierqa. Ir-rwol ta' l-ENTSO m'għandux jaqbeż il-ħiliet u l-kompetenzi tiegħu. Għaldaqstant, ir-responsabbiltà għat-tfassil tal-linji gwida u l-kodiċijiet tibqa' ta' l-ACER.

1.2.6.1

Il-KESE jemmen li l-UE għandha tantiċipa l-iżviluppi futuri fl-użu tan-netwerks, permezz ta' programm ta' investiment immirat sabiex joħloq sistema ta' netwerks Ewropej pubbliċi u/jew privati mmexxija mill-UE, li jkunu aċċessibbli għal kulħadd, kemm għat-trasmissjoni kif ukoll għall-użu ta' l-enerġija. Għal dan il-għan jeħtieġ li jiġi assigurat li l-proċeduri ta' ġestjoni ta' l-interkonnessjonijiet huma tassew trasparenti, ibbażati fuq il-proċeduri tas-suq u li jippermettu li l-kummerċ jiżdied għal-limitu massimu possibbli tiegħu. L-investiment għandu jsir fejn iġib vantaġġi soċjo-ekonomiċi minn perspettiva reġjonali. Il-partijiet interessati kollha tas-suq għandhom jiġu involuti fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet dwar l-iżvilupp tal-kodiċijiet u l-pjan ta' investiment fuq għaxar snin.

1.2.7.1

Il-KESE jsostni li, fuq il-bażi tad-dispożizzjonijiet preżenti jew futuri, il-konsumaturi għandhom ikunu rrappreżentati fil-bord ta' l-aġenzija. L-istess jgħodd għall-partijiet l-oħra interessati kollha (l-aġenti, it-trejdjunjins, il-kumpaniji), li apparti milli jkunu rrappreżentati fil-bord jistgħu ikunu rrappreżentati wkoll f'korp speċjali ta' sorveljanzab'tali mod li l-iżvilupp normattiv jinkludi l-kunsens wiesa' u l-parteċipazzjoni possibbli, sa mill-bidu tiegħu u mhux matul il-fażi aħħarija ta' l-iżvilupp.

2.1

Madwar għaxar snin ilu l-Kummissjoni ħadet l-ewwel passi (tard ħafna) lejn qafas regolatorju Ewropew għal suq uniku fil-qasam ta' l-elettriku u l-gass. Il-Kumitat għalhekk kellu l-opportunità li jesprimi l-fehmiet tiegħu, xi drabi opposti għal dawk tal-Kummissjoni, fuq kwistjoni li matul is-snin saret dejjem aktar importanti u kontroversjali.

2.2

Bl-adozzjoni tat-tielet pakkett ta' proposti leġiżlattivi dwar is-suq ta' l-elettriku u l-gass, il-Kummissjoni qiegħda tfittex li tikkonkludi l-proċess, f'kuntest internazzjonali li nbidel ħafna u li huwa sors ta' problemi ġodda għal kulħadd. Mhux l-Istati Membri kollha jaqblu dwar il-proposti u dan jista' jirriżulta f'dewmien fl-adozzjoni tal-proposti u jipperikola l-ksib ta' suq Ewropew uniku ta' l-enerġija.

2.3

Il-kompitu tal-KESE hu wieħed ta' responsabbiltà kbira: li jfassal opinjoni dwar waħda mill-aktar kwistjonijiet ċentrali (u kontroversjali) ta' dawn l-aħħar snin — kwistjoni li fuqha jistrieħ mhux biss is-suq uniku ta' l-enerġija, iżda d-destin tal-kumpaniji u l-konsumaturi Ewropej fis-settur, u tal-kumpaniji li mhumiex fl-UE.

2.4

Il-KESE jevalwa pożittivament l-istudju ta' l-impatt imwettaq mill-Kummissjoni, li minnu nnifisu joffri xi indikaturi tajbin dwar l-effikaċja tal-liberalizzazzjoni u l-kompetizzjoni “ġusta” (ara t-test).

3.1

Li jiżguraw li l-konsumaturi jkunu verament liberi li jagħżlu l-fornitur tagħhom minn fost firxa wiesgħa ta' possibilitajiet u li jgawdu l-benefiċċji li għandha ġġib dik il-bidla. Il-ħtieġa li jiġu assigurati kundizzjonijiet favorevoli għall-utenti trid tiġi osservata wkoll mill-kumpanija ta' pajjiżi terzi li joperaw fl-UE.

3.2

Li jisseparaw il-produzzjoni u t-trasmissjoni mis-sjieda u t-tħaddim tan-netwerks ta' trasmissjoni ta' l-elettriku u l-gass. Barra minn hekk tissemma' għażla oħra — dik ta' “l-Operatur ta' Sistema Indipendenti” — li tippermetti l-kumpaniji integrati vertikalment li jżommu s-sjieda ta' netwerks biss jekk il-kapital fiss tagħhom ikun immexxi minn korp indipendenti jew impriżi oħra; dan għandu jinkoraġġixxi l-investiment fl-infrastruttura.

3.3

Li jipprovdu risposti tanġibbli għall-frammentazzjoni tas-suq tul il-fruntieri nazzjonali, l-integrazzjoni vertikali eżistenti, il-konċentrazzjoni għolja tas-suq li fir-realtà impedixxiet kompetizzjoni ġenwina u l-istabbiliment tas-suq uniku ta' l-enerġija.

3.4

Li jħaffu l-kummerċ bejn il-fruntieri, li titwaqqaf Aġenzija bil-kompitu li tikkoordina l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali u tipprovdi kundizzjonijiet u opportunitajiet ugwali għan-negozji fis-settur li joperaw fil-pajjiżi differenti; dan għandu jassigura li jitwaqqaf netwerk Ewropew ġenwin sabiex iħares is-sigurtà u d-diversifikazzjoni tal-provvista. L-awtoritajiet nazzjonali għalhekk għandhom jaraw l-indipendenza tagħhom imsaħħa u ggarantita.

3.5

Li jinkoraġġixxu kooperazzjoni fuq il-bażi ta' regoli ġodda li għandhom jitwaqqfu mill-operaturi tan-netwerks Ewropej u li jassiguraw kooperazzjoni akbar bejn id-diversi swieq domestiċi fejn il-provvista tkun mhedda.

3.6

Li jżidu t-trasparenza billi jħaffu r-regoli tas-suq u jżommu lill-konsumaturi infurmati, sabiex tiżdied il-fiduċja ta' l-utent fil-valur intrinsiku tas-suq ħieles (iżda sa issa kemm nistgħu ngħidu li tassew kien hemm fiduċja konsistenti f'dan?).

3.7

Li s-sena d-dieħla l-konsumaturi jingħataw id-drittijiet ta' l-utenti ta' l-enerġija u li dawn jinġabru f'“Karta” (obbligatorja) speċjali li tinkludi tagħrif dwar il-fornituri, id-diversi opzjonijiet tas-suq, it-tnaqqis tal-burokrazija, il-faqar tal-fjuwil, eċċ. (1).

4.1

Is-separazzjoni (unbundling) effettiva (legali u operattiva) tas-sistema tal-forniment u t-trasmissjoni ta' l-elettriku u l-gass fl-Istati Membri kollha billi jinħolqu sistemi li ma jkunux integrati vertikalment. Dan jista' jaqdi rwol ċentrali fis-sejba ta' soluzzjoni għall-kunflitti ta' interess li jistgħu jinqalgħu:

4.2

Soluzzjoni possibbli, fil-każ ta' kumpanija b'integrazzjoni vertikali u nuqqas ta' rieda li timbarka fuq separazzjoni effettiva tas-sjieda, hija l-ħolqien ta' Operatur ta' Sistema Indipendenti (ISO). Dan l-operatur jista' jippermetti lill-kumpaniji li jżommu s-sjieda tan-netwerk, iżda ma jippermettilhomx li jħaddmuh. It-tali indipendenza tista' tinkiseb biss fi ħdan sistema regolatorja effettiva.

4.2.1

L-indipendenza ta' l-operatur tan-netwerk tgħodd kemm għall-kumpaniji pubbliċi kif ukoll privati. Dan jgħodd ukoll għas-separazzjoni tas-sjieda tan-netwerk ta' trasmissjoni u s-sistemi tal-produzzjoni.

4.2.2

L-għan prinċipali huwa li l-kumpaniji li joperaw fis-settur tal-produzzjoni u l-forniment ta' l-elettriku u l-gass fil-pajjiżi kollha ta' l-UE joperaw b'mod separat għal kollox.

4.2.3

Id-direttiva proposta tipprovdi għal derogi temporanji fuq ir-regoli dwar is-separazzjoni tas-sjieda jekk il-kumpaniji jinvestu f'infrastruttura ta' l-enerġija.

4.3

Is-separazzjoni tal-forniment u l-produzzjoni mill-operaturi tas-sistema hija prevista mhux biss fuq livell nazzjonali, iżda fl-UE kollha. L-ebda kumpanija li tipproduċi l-enerġija ma hi permessa li tmexxi jew li jkollha sistema ta' trasmissjoni fi Stat Membru ieħor. Kull operatur li jidħol u jsir parti mis-sistema jrid juri l-indipendenza tiegħu minn attivitajiet ta' forniment u produzzjoni.

4.4

Is-separazzjoni tas-sjieda trid twassal għal suq u netwerk li jiffunzjona sewwa, li finalment jirriżulta fl-iffissar korrett tal-prezz ta' l-elettriku u l-gass, possibbilment segwit minn tnaqqis fil-prezz, b'vantaġġi ovvji għall-konsumaturi u l-investituri fis-settur.

4.5

Huwa biss permezz ta' awtorità regolatorja indipendenti u operattiva li l-Operatur ta' Sistema Indipendenti se jkun jista' jaħdem sewwa u li s-separazzjoni tas-sjieda tas-sistema ta' produzzjoni u forniment tista' tkun effettiva. L-awtoritajiet legali jridu joperaw b'mod diskret, għandhom ikunu indipendenti minn kwalunkwe entità pubblika jew privata oħra u jridu jaġixxu indipendentement minn kwalunkwe interessi tas-suq. Huma jrid ikollhom poteri sħaħ u jridu jkunu kapaċi jikkooperaw bejniethom fl-Istati Membri sabiex:

L-aġenziji esterni (il-CESR, l-Aġenzija għall-Kooperazzjoni tar-Regolaturi ta' l-Enerġija) għandhom rwol konsultattiv x'jaqdu fi ħdan il-Kummissjoni dwar l-implimentazzjoni tar-regoli stabbiliti.

5.1

Il-konsolidament tas-swieq interni, b'regoli u approċċi komuni, huwa element fundamentali fl-iżvilupp tas-suq Ewropew ta' l-enerġija u biex jinkisbu l-iskambji meħtieġa bejn il-fruntieri. Id-dispożizzjonijiet preżenti (bħar-regoli tekniċi, jew il-kodiċi tan-netwerk, li bihom iridu joperaw il-kumpaniji ta' l-elettriku) jeħtieġ li jiġu armonizzati bejn id-diversi pajjiżi. Sa llum dan ma jidhirx li twettaq bl-għajnuna ta' l-ERGEG. Din l-armonizzazzjoni tista' tiġi implimentata biss minn korp indipendenti u separat, li t-Trattat jitlob li jiġi stabbilit fil-forma ta' Aġenzija.

5.2

Il-kompiti prinċipali ta' l-Aġenzija għandhom ikunu:

5.3

L-istruttura organizzattiva se ssegwi l-mudell tipiku ta' l-aġenziji tal-Komunità u se tagħti attenzjoni partikulari lill-garanzija ta' l-indipendenza tal-funzjonijiet regolatorji. Għal dan il-għan jista' jitwaqqaf Bord tar-Regolaturi, Bord Amministrattiv maħtur mid-direttur ta' l-Aġenzija, li jkun responsabbli għall-kwistjonijiet ta' regolazzjoni kollha, kif ukoll Bord ta' l-Appell li jieħu ħsieb appelli kontra deċiżjonijiet meħuda mill-Aġenzija. L-Aġenzija tista' tinkludi massimu ta' 40 sa 50 ruħ bi spiża massima ta' bejn EUR 6 u 7 miljuni fis-sena, koperti b'għotjiet mill-Komunità.

5.4

Il-Kummissjoni għandha r-rwol ta' gwardjan tat-trattati u ta' “spettur ta' l-ispettur”. L-Aġenzija għandha l-poter li tieħu d-deċiżjonijiet u l-poter tad-diskrezzjoni fuq kwistjonijiet tekniċi speċifiċi biss. Il-Kummissjoni tista' tiddeċiedi li tintervjeni biex tippromovi l-kooperazzjoni jew it-tħaddim xieraq tas-suq, fid-dawl ta' informazzjoni ta' l-Aġenzija jew fuq inizjattiva tagħha stess.

5.5

Il-kooperazzjoni effiċjenti ta' l-operaturi tas-sistemi ta' trasmissjoni hija vitali sabiex tinkiseb integrazzjoni vera tas-suq. L-unika kooperazzjoni li teżisti bħalissa għandha xeħta volontarja u ftit li xejn ħalliet riżultati sodisfaċenti, speċjalment meta seħħew inċidenti fin-netwerk jew meta nqata' l-elettriku. L-integrazzjoni tat-tħaddim tas-sistemi fuq livell reġjonali tgħin:

5.6

L-istrutturi ta' kooperazzjoni bejn l-operaturi tas-sistemi ta' trasmissjoni jridu jiġu rikonoxxuti b'mod sħiħ fuq livell Ewropew. Jistgħu jintużaw strutturi eżistenti bħall-GTE u l-ETSO, jew jiġu stabbiliti strutturi ċentrali ġodda, permanenti f'termini kemm ta' l-organizzazzjoni kif ukoll ta' strumenti prattiċi għall-ippjanar u l-ġestjoni tan-netwerks.

6.1

Il-problema prinċipali tan-netwerks, speċjalment in-netwerks ta' l-elettriku, m'hijiex daqstant dik tal-liberalizzazzjoni nnifisha, iżda pjuttost l-assigurazzjoni li l-pubbliku u l-kumpaniji jkollhom aċċess għal dawn in-netwerks. Jistgħu jiġu kkunsidrati, per eżempju, netwerks Ewropej pubbliċi jew regolati mill-Unjoni u li huma aċċessibbli għal kulħadd.

6.2

Il-Kummissjoni għandha tippromovi l-investiment fil-ħolqien ta' sistema ta' trasmissjoni kompletament innovattiva li tippermetti l-użu ta' l-elettriku fuq livell Ewropew permezz ta' netwerk interattiv intelliġenti. Simili għall-internet, dan in-netwerk jutilizza t-teknoloġija ta' smart meter u jħalli lill-enerġija timxi fiż-żewġ direzzjonijiet.

6.3

Dan għandu jinkoraġġixxi l-investiment, iwassal għall-ħolqien ta' impjiegi ġodda u jippermetti li l-islogan antik “poter lin-nies” isir realtà, jiġifieri li jibda jseħħ skambju ta' l-enerġija sabiex jinqdew il-ħtiġijiet ta' kulħadd, li l-istess regoli japplikaw għall-pajjiżi ta' l-Unjoni kollha mingħajr eċċezzjoni (kif diġà huwa l-każ bl-internet).

6.4

Dawn huma r-raġunijiet għaliex wieħed għandu jaħdem għas-separazzjoni sħiħa tas-sistema ta' trasmissjoni ta' l-elettriku u għal għażla bejn is-separazzjoni u“operatur ta' sistema indipendenti” għan-netwerks tal-gass.

6.5

Se jkun diffiċli li jintlaħqu l-miri tal-Kummissjoni (it-tisħiħ ta' l-awtoritajiet nazzjonali, it-tkabbir tal-kooperazzjoni bejn l-operaturi tat-trasport, (ISO, TSO), iż-żieda fit-trasparenza tas-suq eċċ) mingħajr ma jingħelbu ċerti atteġġjamenti nazzjonali dejqa, mhux biss għal dak li għandu x'jaqsam man-netwerks, iżda wkoll fir-rigward tal-provvista, l-investiment u l-bqija. Għalkemm dan mhux se jkun biżżejjed biex iżomm il-prezzijiet baxxi, dawn huma l-uniċi miżuri li jistgħu jassiguraw kwalità ta' servizz aħjar.

6.6

Il-konċentrazzjoni tar-riservi taż-żejt fi ftit żoni biss tad-dinja (61.8 % fil-Lvant Nofsani, 11.7 % fl-Ewropa u r-Russja, 9.4 % fl-Afrika, 8.5 % fl-Amerika ta' Isfel, 5.1 % fl-Amerika ta' Fuq u 3.5 % fil-Lvant (F. Profumo, Politecnico di Torino) għandha tqanqal lill-Kummissjoni sabiex teżerċita politika komuni li tkun aktar inċiżiva f'dawn iż-żoni kif ukoll f'organizzazzjonijiet internazzjonali fejn jitfasslu l-ftehimiet u jittieħdu d-deċiżjonijiet. Inkella, il-liberalizzazzjoni pura u sempliċi tista' ssir nasba għal min ma jafx li mhux biżejjed li l-prezzijiet jinżammu baxxi, li sikwit jogħlew b'riżultat ta' monopolji li jiddettaw il-kundizzjonijiet anki lill-korp politiku.

6.7

L-UE għandha timxi fuq il-pjan lejn kompetizzjoni regolata u trasparenza biex tagħmel is-sistema ekonomika aktar kompetittiva u trasparenti. Ir-rebħiet fuq il-Microsoft u l-Volkswagen jirrappreżentaw preċedent inkoraġġanti favur il-kompetizzjoni, għalkemm dan mhux biżżejjed. Għandhom jitfasslu wkoll miżuri aktar effettivi sabiex itaffu l-impatt u l-konsegwenzi fuq l-impjiegi, kif ukoll miżuri u investiment li jagħmlu s-sistema ekonomika aktar dinamika, sabiex jinħolqu opportunitajiet għall-ħaddiema u ż-żgħażagħ u b'hekk tonqos il-ħtieġa għall-“protezzjoni”. Filfatt, jekk l-aktar figuri reċenti dwar it-tkabbir ekonomiku ta' l-Ewropa mhumiex inkoraġġanti (ara l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni) dan huwa dovut, apparti għas-saħħa ta' l-ewro, għall-kompetittività baxxa tal-kumpaniji u l-“protezzjoni” li ħafna minnhom igawdu. It-tneħħija tal-monopolji li saru wara l-Att Uniku Ewropew għandu jkollha suċċess, peress li f'każ ta' falliment, l-interess taċ-ċittadini-konsumaturi ser jiġi disprezzat mid-diżorganizzazzjoni u mill-introduzzjoni mill-ġdid eventwali tal-fondi pubbliċi għas-sopravivenza tan-netwerks, bħalma ġara fil-każ tal-ferrovija tar-Renju Unit.

6.8

Id-dibattitu dwar dan il-pakkett m'għandux ikun limitat għall-awditorji ta' l-istituzzjonijiet jew għal min qiegħed fis-settur. Il-Kummissjoni u l-KESE jridu jieħdu l-argument fid-dinja ta' barra u dak l-argument għandu jinvolvi lill-pubbliku bħala konsumaturi, ħaddiema u negozji, biex ikun evitat li d-deċiżjonijiet jiġu influwenzati biss mill-kumpaniji l-kbar ta' l-enerġija, li sikwit ikunu monopolji. (Per eżempju, jista' jiġi stabbilit blog dwar is-suġġett għall-pubbliku, għandu jkun hemm seduti pubbliċi f'ħafna mill-Istati Membri u f'xi bliet Ewropej u r-riżultati jiġu ppreżentati flimkien f'konferenza pubblika kbira organizzata fil-livell Komunitarju.) Barra minn hekk, il-kontroll ta' l-aġenziji Ewropej ta' regolamentazzjoni mħaddem mill-Kummissjoni għandu jkollu wkoll dimensjoni demokratika u jkun ikkonfermat minn dak tal-Parlament Ewropew.

7.1

Separazzjoni tas-sjieda tad-diversi attivitajiet fil-katina — ta' forniment u produzzjoni mit-tħaddim tan-netwerk (ownership unbundling). Dawn il-miżuri huma rekwiżit sabiex jitnaqqsu l-barrieri għad-dħul fis-suq. L-għan huwa li jiġu evitati kumpaniji integrati, li jwettqu diversi attivitajiet fil-katina, li jistgħu “jittrasferixxu” xi wħud mill-ispejjeż ta' l-attivitajiet liberalizzati għall-attivitajiet regolati u b'hekk igawdu vantaġġ kompetittiv mhux dovut fuq dawk li jwettqu biss l-attivitajiet suġġetti għall-kompetizzjoni. L-adozzjoni tad-direttivi dwar is-swieq tal-gass naturali u ta' l-elettriku mill-Istati Membri ma kinetx uniformi, u f'xi każi ppermettiet li jinħolqu kumpaniji li joperaw netwerk ta' trasmissjoni integrat vertikalment u kumpaniji ta' produzzjoni u forniment.

7.2

Jiżdiedu s-setgħat tar-regolaturi nazzjonali ta' l-enerġija, li jassiguraw kemm it-tħaddim mhux preġudikat tan-netwerks kif ukoll it-tħaddim mhux preġudikat ta' l-infrastruttura liċenzjata b'mod ġenerali. Dan huwa meħtieġ għal-liberalizzazzjoni (trasmissjoni, trasmissjoni u kejl fis-settur ta' l-enerġija; trasport, trasmissjoni, kejl, ħażna u gassifikazzjoni mill-ġdid, fis-settur tal-gass).

7.3

Ir-rwol prinċipali ta' l-Aġenzija għall-Kooperazzjoni tar-Regolaturi ta' l-Enerġija sabiex tissorvelja l-attivitajiet tal-korpi nazzjonali indipendenti. It-twaqqif ta' korp regolatorju sovranazzjonali bl-awtorità li jissorvelja l-attivitajiet tal-pajjiżi individwali involuti jista' jwassal għal attività regolatorja ta' kooperazzjoni definita b'mod ċar, għal tnaqqis fid-differenzi bejn il-prospetti ta' l-UE kollha kemm hi u l-prospetti ta' pajjiżi individwali, biex ikunu ffaċilitati soluzzjonijiet immirati lejn suq integrat ta' l-enerġija.

7.4

It-twaqqif ta' operaturi tas-sistemi ta' trasmissjoni indipendenti mis-sistema ta' produzzjoni li jikkooperaw flimkien biex jittrattaw kwistjonijiet ta' trasmissjoni b'mod effiċjenti. L-operaturi tas-sistemi ta' trasmissjoni minn kumpaniji integrati vertikalment għandhom it-tendenza li jiffavorixxu l-kumpaniji assoċjati u ma jagħtux biżżejjed informazzjoni lill-kompetituri l-ġodda. Ir-riżultat ta' l-investiment li jsir fi ħdan kumpaniji integrati ħafna ftit li xejn iħalli effetti pożittivi billi l-kumpanija dominanti m'għandha l-ebda interess li ttejjeb in-netwerk għax dan jibbenefika prinċipalment lill-kompetituri tagħha. Is-separazzjoni formali u sostanzjali ta' l-operaturi tat-trasmissjoni tipprovdi l-istess garanziji ta' aċċess għan-netwerk lill-impriżi ta' trasmissjoni kollha u b'hekk tippermetti t-titjib teknoloġiku neċessarju li jassigura tħaddim aktar effiċjenti u, finalment, prezzijiet aktar baxxi għall-utenti.

7.5

Il-ħolqien ta' trasparenza akbar u jiġi ffaċilitat l-aċċess għas-suq biex tiżdied il-likwidità tas-swieq ta' l-elettriku u l-gass. Teżisti nuqqas ta' informazzjoni dwar l-affidabilità fis-suq (bejn il-partijiet involuti fil-katina). L-iżbilanċ fl-informazzjoni bejn il-kumpaniji stabbiliti u l-kompetituri tagħhom huwa evidenti. Aktar trasparenza tnaqqas ir-riskji tad-dħul għall-partijiet ġodda fis-suq, tnaqqas il-barrieri u tkabbar il-fiduċja fis-swieq bl-ingrossa u fis-sinjali tal-prezzijiet. Fi kwalunkwe każ, jeħtieġ li tiġi assigurata ċerta uniformità/korrispondenza fl-informazzjoni, sabiex, mingħajr ma qatt tiġi injorata l-importanza tal-kunfidenzjalità strateġika/kummerċjali korporattiva, ma jkunx hemm lok għal interpretazzjonijiet inkonsistenti li jipperikolaw it-trasparenza ġenwina tas-suq.

7.6

L-operaturi tas-suq kollha jingħataw aċċess għall-informazzjoni bil-għan li titrawwem fiduċja u li s-suq ikun jista' jiżviluppa sew. Bosta operaturi ftit għandhom fiduċja fil-mekkaniżmu li bih jiġu ffurmati l-prezzijiet. Il-kuntratti dwar l-importazzjoni tal-gass jiġu konklużi fuq il-bażi ta' l-indiċi tal-prezzijiet derivati minn baskett ta' prodotti ġejjin miż-żejt, u għalhekk il-prezzijiet isegwu b'mod rigoruż ix-xejriet fis-suq taż-żejt. Din ir-relazzjoni hija riflessa fil-prezzijiet bl-ingrossa, li ma jiġux iffurmati permezz tal-mekkaniżmu tal-forniment u d-domanda tas-suq, għad-dannu tas-sigurtà tal-provvista. Rigward il-kuntratti fit-tul dwar l-importazzjoni, m'hemm ebda xejriet ċari favur mekkaniżmi ta' formazzjoni tal-prezz ibbażati fuq id-dinamiċi tas-suq.

7.7

Jiġu stabbiliti rekwiżiti dettaljati biex tkun assigurata t-trasparenza fil-produzzjoni ta' l-elettriku u l-gass. Jeħtieġ li d-domanda u l-provvista jibdew jitbassru fil-qosor u b'mod preċiż. Dawn hua r-rekwiżiti li jridu jintlaħqu mill-produtturi ta' l-elettriku; għal dan il-għan jeħtieġ li r-regolaturi nazzjonali jingħataw aktar poter.

7.8

Jiġu stabbiliti swieq tad-derivattivi. Id-derivattivi m'humiex biss mezz effettiv tal-ġestjoni tar-riskji fil-prezzijiet iżda huma wkoll strument naturali għall-iżvilupp tas-swieq ta' l-elettriku u l-gass. Għalkemm is-swieq ta' l-elettriku ilhom ftit li bdew jinnegozjaw kuntratti dwar id-derivattivi b'mod dirett jew indirett u diġà saru xi passi lejn l-uniformità, xorta għad baqa' ħafna xi jsir b'mod speċjali għaliex għadhom jeżistu differenzi ċari fis-suq tal-gass naturali Ewropew. Fil-fatt, filwaqt li jeżisti livell relattivament għoli ta' liberalizzazzjoni f'xi swieq (eż. r-Renju Unit), f'pajjiżi oħra lanqas biss hemm suq kontanti għall-gass naturali (eż. l-Italja).

7.9

Regolazzjoni ta' l-istallazzjonijiet ta' ħażna sabiex jiġi żgurat li l-ħażna kollha disponibbli għal terzi persuni tiġi offruta lis-suq b'mod trasparenti mhux b'mod diskriminatorju li jimpedixxi l-ħażna tal-kapaċità.

7.10

Kriterji pubbliċi u ċari li jistabbilixxu meta u kif l-aċċess tat-terzi persuni japplika għall-kapaċità ta' ħażna li tiġi offruta lis-suq.

7.11

Definizzjoni ta' regoli dettaljati u trasparenti dwar l-aċċess għall-istallazzjonijiet ta' l-LNG li jippermettu l-identifikazzjoni ta' l-infrastruttura eżentata. Iridu jiġu stabbiliti regoli għall-implimentazzjoni tal-proċedura ta' l-“istaġun miftuħ”. Fil-fatt, l-introduzzjoni ta' din il-proċedura, li tipprovdi għal mekkaniżmu li jippermetti li l-ewwel tinħażen il-kapaċità imbagħad tinbena, tista' ma tkunx suffiċjenti sabiex tiggarantixxi aċċess akbar għall-operaturi. Dan ġej mill-fatt li l-allokazzjoni ewlenija tal-kapaċità ta' trasport fuq in-netwerk nazzjonali tat-trasport fi kwalunkwe każ trid tingħata lill-kumpanija li tagħmel il-pipelines tal-gass jew lill-istallazzjoni ta' l-LNG li jkun id-detentur ta' l-eżenzjoni. Barra minn hekk, il-proċedura biex jiġu allokati l-20 % li jifdal tal-kapaċità tista' tkun ta' ostakolu għall-iżvilupp tal-kompetizzjoni fis-suq tal-provvista, għaliex tiffavorixxi lil dawk li jippruvaw jissaturaw dawn l-20 % b'kuntratti fit-tul għad-dannu kemm tas-swieq immedjati kif ukoll tal-flessibbiltà tal-forniment.

7.12

Jiġu identifikati ftehimiet bilaterali downstream fit-tul għall-forniment li jkunu konformi mal-liġi ta' l-UE dwar il-kompetizzjoni. Il-livell ta' kompetizzjoni fis-swieq bl-imnut huwa limitat ħafna. L-effett kumulattiv ta' kuntratti fit-tul, kuntratti miftuħa, kuntratti bi klawsoli ta' tiġdid taċiti u perijodi twal ta' terminazzjoni jistgħu jkunu ostakoli sostanzjali għall-kompetizzjoni. L-obbligi kuntrattwali li jorbtu lill-utenti finali industrijali u l-produtturi (kumpaniji stabbiliti) fuq perjodu twil ivarjaw minn pajjiż għall-ieħor. Madankollu, teżisti domanda dejjem akbar għal provvista aktar kompetittiva, mingħand kumpaniji differenti mill-kumpaniji stabbiliti; provvista pan-Ewropea hija nieqsa u jeħtieġ li tiġi kkunsidrata serjament. Il-livell attwali ta' kompetizzjoni fl-Istati Membri (l-Awstrija, il-Belġju) fejn il-konċentrazzjoni hija għolja, mhuwiex sodisfaċenti (hemm ftit wisq fornituri). Ir-restrizzjonijiet fuq kif il-gass jista' jiġi pprovdut lill-konsumaturi, flimkien ma' prattiċi restrittivi tal-fornituri fil-postijiet ta' kunsinna, iqajmu bosta tħassib dwar il-kompetizzjoni.

7.13

Is-swieq bl-imnut ta' l-elettriku u l-gass jiġu mħeġġa jkomplu l-proċess tat-tneħħija tar-regolamenti. Huwa biss permezz ta' suq bl-imnut ġenwin li l-Ewropej jistgħu jgawdu mill-kompetizzjoni. Dan ifisser li jiddaħħlu regoli semplifikati dwar l-aċċess għas-suq sabiex il-produtturi u d-distributuri żgħar ikunu jistgħu jipparteċipaw u jiġu mħeġġa l-likwidità tas-suq u l-prezzijiet tas-suq aktar kompetittivi. L-assigurazzjoni tal-likwidità hija essenzjali sabiex tikber il-fiduċja ta' l-operaturi fil-formazzjoni tal-prezzijiet kemm fis-swieq ta' l-elettriku kif ukoll fil-hubs tal-gass, billi, b'mod speċjali fir-rigward ta' dawn ta' l-aħħar, tagħmilha possibbli li wieħed jinħall mir-rabtiet mal-prodotti.

7.14

Ir-rwol prinċipali li għandhom is-swieq ta' l-elettriku u l-gass li mhumiex regolati, sabiex iżidu l-kuxjenza pubblika u tan-negozju dwar il-konsum intelliġenti ta' l-enerġija li jippermetti tnaqqis fl-ispejjeż u l-monitoraġġ ta' l-emissjonijiet. Dan jinvolvi l-edukazzjoni tal-pubbliku dwar sorsi ta' l-enerġija disponibbli bħalissa u l-iżvilupp ta' sorsi alternattivi ta' l-enerġija (enerġija li tiġġedded) biex jifhmu l-importanza vitali ta' din il-komodità, fid-dawl ta' l-iskarsezza preżenti. Li toffri lill-utenti finali kuntratti li jistgħu jiġu adattati skond il-mudelli ta' konsum huwa essenzjali kemm f'termini ta' ffrankar ta' l-enerġija kif ukoll ta' l-ispejjeż li jġorru l-utenti finali.

7.15

Bħala l-utent finali responsabbli, il-pubbliku jrid jiġi infurmat ukoll dwar jekk l-istituzzjonijiet regolatorji jkunux qegħdin josservaw jew jabbużaw mir-regoli, sabiex huwa jkun jista' jinforza d-drittijiet tiegħu, anki permezz ta' l-assoċjazzjonijiet tal-konsumatur.

7.16

Ikun assigurat li t-talba tiġi sodisfatta anki fil-ħinijiet ta' l-akbar domanda. Fil-każ ta' l-elettriku, il-problemi jinqalgħu f'termini tal-kapaċità ta' produzzjoni u l-ħila tan-netwerk li jittrasporta l-enerġija; fil-każ tal-gass, irid ikun hemm kapaċità suffiċjenti ta' importazzjoni u ħażna. Fi kwalunkwe każ, huwa fatt magħruf sewwa li l-kapaċità ta' l-importazzjoni hija limitata, billi t-trasport tal-kapaċità huwa riservat minn kumpaniji stabbiliti b'kuntratti għal perijodi sa 20 sena jew aktar. Dan ifisser li proġetti ġodda u proġetti għar-ristrutturar/estensjoni ta' l-infrastruttura ta' l-elettriku u tal-gass naturali (pipelines tal-gass) jridu jipproċedu b'pass mgħaġġel kemm fuq il-livell Ewropew kif ukoll nazzjonali. L-impjanti ta' gassifikazzjoni mill-ġdid huma ta' importanza primarja: b'mod partikulari fil-Mediterran, huma jaqdu rwol ewlieni bħala kollegament mal-pajjiżi produtturi prinċipali (il-Libja, l-Alġerija).

7.17

Solidarjetà akbar: hemm bżonn li l-pajjiżi ta' l-UE jippromovu, kemm fuq livell reġjonali kif ukoll bilaterali, ftehimiet ta' kooperazzjoni li jipprovdu għal assistenza u kooperazzjoni reċiproka meta Stat Membru ta' l-UE jsib ruħu f'defiċit ta' l-enerġija li jirriżulta minħabba ċirkustanzi li ma kienx direttament responsabbli għalihom.

19.8.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 211/31

1.1

Il-KESE japprezza l-proċess ta' konsultazzjoni uniku li twettaq dwar il-Green Paper Lejn politika marittima tal-ġejjieni għall-Unjoni: viżjoni Ewropea għall-oċeani u l-ibħra u kkontribwixxa b'mod attiv bl-opinjoni rilevanti tiegħu u l-parteċipazzjoni f'żewġ konferenzi (1).

1.2

Il-Komunikazzjoni tenfasizza l-importanza tal-fattur uman fil-cluster marittimu. Il-KESE bi pjaċir jilqa' l-ftehim milħuq bejn l-imsieħba soċjali (l-ETF u l-ECSA (2)) sabiex jiġu inkorporati d-dispożizzjonijeit tal-Konvenzjoni dwar ix-Xogħol Marittimu ta' l-ILO (3) (2006) fil-liġi Komunitarja. Huwa jixtieq jara l-implimentazzjoni dinjija ta' l-istandards tax-xogħol marittimu li jassiguraw sitwazzjoni bl-istess kondizzjonijiet għall-baħħara kollha b'konformità mal-Konvenzjoni mill-iktar fis possibbli. Huwa importanti wkoll li l-Istati Membri jirratifikaw l-istrumenti internazzjonali fir-rigward tas-settur tas-sajd inkluż il-Konvenzjoni għax-Xogħol tas-Sajd 2007 ta' l-ILO.

1.3

Il-KESE japprova r-reviżjoni ta' l-esklużjonijiet, li jolqtu lill-baħħara u lis-sajjieda, mil-leġislazzjoni tax-xogħol ta' l-UE b'kooperazzjoni stretta ma' l-imsieħba soċjali, u jeħtieġ kjarifika dwar iċ-ċertifikat ta' l-Eċċellenza Marittima. Għandha tiġi kkunsidrata l-fattibbiltà li ċertifikat ta' eċċellenza marittima jsir obbligatorju għas-servizzi tal-laneċ fl-UE u jkun volontarju għal servizzi oħrajn.

1.4

L-Università fuq l-ilma (floating University) tipprovdi esperjenza tal-baħar għall-istudenti li jieħdu sehem fil-vjaġġ tagħha. L-idea ta' campus fuq l-ilma li jbaħħar fl-oċeani tikkonforma mat-tendenzi iktar ġenerali u għandha tiġi esplorata iktar mill-Kummissjoni fil-kuntest li tiġbed studenti ta' kwalità sabiex isegwu karriera marittima (4). L-istil ta' ħajja tal-baħħara għandu jiġi indirizzat u investigat minnufih mill-imsieħba soċjali ta' l-UE.

1.5

Meta tittratta l-inċidenti marittimi, il-politika futura ta' l-UE għandha titmexxa mill-konsiderazzjonijiet li ġejjin:

1.6

Il-KESE jtenni li l-industrija tat-tbaħħir tuża żejt tal-bunkers ta' livell baxx minħabba li m'hemmx kwalità aħjar disponibbli mir-raffineriji. Huwa jappoġġja l-inizjattivi fuq bażi globali li jindirizzaw il-kwalità tal-bunkers sabiex isir avvanz fil-kwistjoni ta' l-emissjonijiet ta' l-arja mill-bastimenti.

1.7

Il-Komunikazzjoni u l-Pjan ta' Azzjoni jinjoraw is-sehem importanti tat-tniġġis ta' l-ibħra miż-żejt minħabba l-attivitajiet ta' dgħajjes tad-divertiment, speċjalment fil-kuntest tas-sensitittività ta' l-istati tal-kosta fejn dawn id-dgħajjes jitħaddmu l-iktar (5). Barraminhekk, il-problemi msemmija hawn fuq huma aggravati mill-attivitajiet tal-bastimenti militari — li huma esklużi mill-kamp ta' applikazzjoni tar-regoli ta' l-UE.

1.8

Il-kontaminazzjoni tax-xmajjar u l-ibħra (il-Baħar Baltiku u l-Baħar l-Iswed) minn sorsi bbażati fuq l-art hija kwistjoni fejn l-isforzi ta' l-UE għandhom jissaħħu. Għal raġunijiet ta' espedjenza politika, dawn il-problemi għandhom jiġu indirizzati f'livell multilaterali iktar milli bilaterali.

1.9

L-UE għandha taqdi rwol ewlieni fil-livell internazzjonali fir-rigward ta' l-indirizzar tal-kwistjonijiet ambjentali. Hemm skop għal kooperazzjoni u koordinazzjoni msaħħa tal-pożizzjonijiet ta' l-Istati Membri fil-kuntest ta' organizzazzjonijiet internazzjonali mingħajr ma tkun mhedda l-parteċipazzjoni individwali tagħhom. Il-kontribut espert ta' l-Istati Membri ta' l-UE fl-organizzazzjonijiet internazzjonali għandu reputazzjoni tajba u dan m'għandux jiġi mfixkel iżda jittejjeb.

1.10

Fir-rigward tat-“Territorju ta' Trasport Marittimu Ewropew” mingħajr ostakoli, il-KESE jagħraf il-vantaġġ li ġie kkonfermat bħala żona marittima virtwali. B'konformità mal-fehmiet tal-KESE, il-Komunikazzjoni tenfasizza li l-kunċett għandu jirrigwarda biss is-semplifikazzjoni ta' formalitajiet amministrattivi u tad-dwana u l-iffaċilitar tal-kummerċ fil-kuntest tas-suq uniku ta' l-UE.

1.11

Il-KESE japprova l-messaġġ simboliku tal-Komunikazzjoni li l-Ewropa kienet u għadha nazzjon marittimu. Madankollu, għadu qed jistenna li miżuri konkreti jwettquh.

1.12

Il-KESE jtenni r-rwol li jista' jaqdi fl-implimentazzjoni tat-tfassil tal-politika marittima inkluż l-ippjanar spazjali, il-promozzjoni ta' l-identità marittima ta' l-UE u l-wirt kulturali marittimu u fis-sensibilizzazzjoni ta' l-opinjoni pubblika Ewropea dwar it-tisħin globali.

1.13

Il-KESE japprova l-proposti li jirrigwardaw in-netwerk Ewropew għas-sorveljanza marittima u l-kooperazzjoni mtejba bejn il-gwardji tal-kosta ta' l-Istati Membri. Miżuri bħal dawn jippromovu s-sigurtà u s-sikurezza marittima, il-kontroll tas-sajd u l-kontroll tal-fruntieri esterni u jħarsu l-ambjent tal-baħar.

Il-KESE jtenni li approċċ ikkoordinat fir-rigward tal-ftehim bilaterali ta' l-imbark tal-bastimenti ma' pajjiżi terzi huwa mixtieq sabiex jittejbu l-konsiderazzjonijiet tas-sigurtà. Iħeġġeġ ukoll l-azzjoni mill-UE dwar il-proliferazzjoni ta' inċidenti ta' serq armat u l-piraterija fil-baħar tal-bastimenti fix-Xlokk ta' l-Ażja u fl-Afrika.

2.1

Din il-Komunikazzjoni dwar Politika Marittima Integrata għall-UE u l-Pjan ta' Azzjoni mehmuż, li jipprovdu l-elaborazzjoni addizzjonali ta' 29 azzjoni speċifika, jikkunsidraw l-opinjonijiet imressqa mill-istituzzjonijiet ta' l-UE kif ukoll il-partijiet interessati dwar il-Green Paper rilevanti.

2.2

Iċ-ċiklu mingħajr preċedent ta' konsultazzjonijiet imnedija mill-Green Paper, ġie fi tmiemu b'kunsens wiesa' dwar il-bżonn ta' approċċ olistiku, integrat, transsettorjali u strateġiku fir-rigward ta' l-oċeani. Ir-raġunament li jwassal biex il-frammentazzjoni, li kultant ġabet konsegwenzi mhux previsti, tinbidel ma' viżjoni wiesgħa jistħoqqlu l-appoġġ.

2.3

Il-KESE japprova l-messaġġ simboliku tal-Komunikazzjoni li l-Ewropa kienet u għadha nazzjon marittimu. Id-29 miżura tal-Pjan ta' Azzjoni huma kollha approvati (soġġetti għal kummenti speċifiċi) iżda m'humiex biżżejjed.

3.1.1

Il-KESE jabbina ħafna importanza maż-żamma ta' l-integrità ta' l-ambjent tal-baħar u l-assigurazzjoni li l-medda sħiħa ta' l-attivitajiet umani li jolqtuha ma jirriżultawx fid-degradazzjoni progressiva tagħha.

3.1.2

Il-KESE jilqa' l-pjanijiet tal-Kummissjoni li jenfasizzaw iż-żieda fl-effikaċja fil-kooperazzjoni internazzjonali, it-tisħiħ ta' l-integrazzjoni tal-politika, l-implimentazzjoni tal-leġislazzjoni attwali u t-tħeġġiġ tat-teknoloġiji ambjentali (is-Sitt Programm ta' Azzjoni Komunitarja għall-Ambjent — 6EAP). Għandha ssir enfasi fuq l-implimentazzjoni tal-Konvenzjoni għall-Prevenzjoni tat-Tniġġis tal-Baħar minn Sorsi bbażati fuq l-art (6).

3.1.3

L-akkumulazzjoni ta' CO2 u gassijiet oħra b'effett ta' serra fl-atmosfera li jinħolqu minn emissjonijiet eċċessivi diġà qiegħda twassal għal assorbiment ogħla ta' CO2 fl-oċeani, u dan il-proċess huwa mistenni li jkompli. L-aċidità li tirriżulta fl-oċeani għandha mnejn tikkawża tensjoni li tikber fl-ambjent tal-baħar. Ir-riċerka dwar dawn l-impatti fuq il-baħar għandha tespandi iktar flimkien mar-riċerka dwar l-iżvilupp ta' metodi favur l-ambjent għall-assorbiment mill-ġdid tas-CO2. Barraminhekk, ir-riżorsi ta' l-enerġija tal-baħar ser ikunu importanti fid-diversifikazzjoni tal-provvista ta' l-enerġija ta' l-Ewropa.

3.1.4

Il-Komunikazzjoni tinjora s-sehem importanti tat-tniġġis ta' l-ibħra u x-xmajjar miż-żejt minħabba l-attivitajiet tad-dgħajjes ta' divertiment, speċjalment fil-kuntest tas-sensitittività ta' l-istati tal-kosta fejn dawn id-dgħajjes l-iktar li jitħaddmu (7). Il-problemi msemmija hawn fuq huma aggravati mill-attivitajiet tal-bastimenti militari — li huma esklużi mill-kamp ta' applikazzjoni tar-regoli ta' l-UE — li huma dejjem aktar ta' detriment għall-ambjent u għat-turiżmu.

3.1.5

Il-KESE jtenni li l-industrija tat-tbaħħir tuża żejt tal-bunkers ta' livell baxx minħabba li m'hemmx kwalità aħjar disponibbli mir-raffineriji. Huwa jappoġġja l-inizjattivi fuq bażi globali li jindirizzaw il-kwalità tal-bunkers (8) sabiex isir avvanz fil-kwistjoni ta' l-emissjonijiet fl-arja mill-bastimenti.

3.1.6

It-tniġġis tal-baħar u l-arja mis-sorsi kollha jiddeterjoraw l-ambjent tal-baħar b'riperkussjonijiet fuq is-saħħa, is-soċjetà u l-ekonomija. Tnedew miżuri suffiċjenti li jikkontrollaw u jtaffu t-tniġġis fil-baħar mill-bastimenti, inklużi l-penali lin-niġġiesa, u dawn għandhom jiġu infurzati b'mod rigoruż. Madankollu, għad m'hemmx qafas simili li jindirizza t-tniġġis ta' l-ibħra u x-xmajjar minn sorsi oħra (eż. attivitajiet industrijali, urbani, agrikoli, u l-pestiċidi). Il-KESE jinsab imħasseb li jekk ma titteħidx azzjoni komprensiva u effettiva, tkun mhedda s-saħħa tat-turiżmu tal-kosta u tal-baħar, l-ikbar industrija ta' l-Ewropa relatata mal-baħar. Azzjoni bħal din tgħin ukoll fiż-żamma tad-daqs u d-diversità tal-ħajja fl-ambjent tal-baħar, inkluż l-istokkijiet tal-ħut.

3.1.7

Il-KESE jenfasizza l-bżonn li jiġi negozjat ftehim bilaterali bejn l-UE u l-pajjiżi tan-naħa t'isfel tal-Mediterran skond il-Pjanijiet ta' Azzjoni Annwali tal-Politika tal-Viċinat. Il-ftehim jassigura li l-pajjiżi terzi kkonċernati jaqsmu r-responsabbiltà ma' l-Istati Membri ta' l-UE li jżommu l-ibħra nodfa billi jikkontrollaw l-emissjonijiet ta' l-arja u r-rimi ta' l-iskart fix-xmajjar tagħhom (eż. id-Delta tan-Nil). L-għan aħħari għandu jkun il-preservazzjoni tal-wirt komuni tal-Baħar Mediterran.

3.2.1

Il-Komunikazzjoni tenfasizza l-importanza tal-fattur uman fil-cluster marittimu. Fit-tfittxija għall-bilanċ ġust bejn id-dimensjonijiet ekonomiċi, soċjali u ambjentali tal-politika marittima fil-Pjan ta' Azzjoni għandha tingħata l-attenzjoni mistħoqqa lid-dimensjoni soċjali.

3.2.2

Il-KESE bi pjaċir jilqa' l-ftehim milħuq bejn l-imsieħba soċjali (l-ETF u l-ECSA) sabiex jiġu inkorporati ċerti dispożizzjonijeit tal-Konvenzjoni dwar ix-Xogħol Marittimu ta' l-ILO (2006) fil-liġi Komunitarja. Mill-iktar fis possibbli, huwa jixtieq jara l-implimentazzjoni dinjija ta' l-istandards tax-xogħol marittimu li tassigura sitwazzjoni bl-istess kondizzjonijiet għall-baħħara kollha b'konformità mal-Konvenzjoni. Huwa importanti wkoll li l-Istati Membri jirratifikaw l-istrumenti internazzjonali fir-rigward tas-settur tas-sajd inkluż il-Konvenzjoni għax-Xogħol tas-Sajd 2007 ta' l-ILO.

3.2.3

Fir-rigward ta' l-iżvilupp ta' Pjan ta' Azzjoni dwar il-kwalifiki tal-baħħara ta' l-UE, il-KESE jiġbed l-attenzjoni għar-reviżjoni tal-Konvenzjoni ta' l-IMO STCW (9) li tiggverna t-taħriġ globali u l-istandards taċ-ċertifikazzjoni. Kull proposta ta' l-UE għandha tkun konsistenti mas-sistema ta' l-IMO/ILO.

3.2.4

Il-KESE japprova r-reviżjoni ta' l-esklużjonijiet tal-baħħara/is-sajjieda mil-leġislazzjoni tax-xogħol ta' l-UE b'kooperazzjoni stretta ma' l-imsieħba soċjali, u jeħtieġ kjarfika dwar iċ-ċertifikat ta' l-Eċċellenza Marittima. Għandha tiġi kkunsidrata l-fattibbiltà li ċertifikat ta' eċċellenza marittima jsir obbligatorju għas-servizzi tal-laneċ fl-UE u li jkun volontarju għal servizzi oħrajn.

3.2.5

Il-promozzjoni ta' karrieri tat-tbaħħir tista' tkun effettiva biss jekk jingħataw riżorsi għal standards ogħla ta' kwalità, u b'hekk il-vantaġġi kompetittivi tal-baħħara ta' l-UE jittejbu fuq il-bażi ta' kwalità iktar milli fuq l-ispejjeż.

3.2.6

L-iskarsezza globali ta' baħħara kwalifikati li qed tiżdied iġġib magħha konsegwenzi allarmanti għall-infrastruttura tas-sigurtà tal-baħar u ser tiżdied jekk ma jkunx hemm sforzi bi ftehim mill-UE u mill-Istati Membri sabiex tiġi indirizzata din il-problema. Mingħajr provvista bħal din, l-Ewropa ser tkun dejjem aktar nieqsa mill-għerf u l-esperjenza meħtieġa għal attivitajiet marittimi marbutin mas-sigurtà (l-ispezzjoni tal-bastimenti, is-surveying, il-liġi, l-assigurazzjoni, is-servizzi ta' traffiku marittimu, is-salvataġġ, il-gwardji tal-kosta u l-pilotaġġ). Barraminhekk, il-clusters marittimi jistgħu jirrilokaw f'reġjuni oħrajn. Azzjonijiet kontinwi wrew li ma kienux suffiċjenti u l-KESE jiddeplora l-fatt li l-Kummissjoni m'għandha l-ebda intenzjoni tindirizza l-kwistjoni qabel tmiem l-2009.

3.2.7

Il-KESE huwa allarmat bir-rata għolja ta' studenti li jitilqu kmienu mill-kulleġġi nawtiċi f'ċerti Stati Membri u t-tluq bikri mill-karriera tat-tbaħħir minn dawk li jkunu diġà bdew il-professjoni. Sakemm ma tingħatax attenzjoni immedjata lill-kriżi attwali fil-vokazzjoni marittima ta' l-UE, din tista' tkun mhedda serjament; għandhom jinstabu soluzzjonijiet f' kuntest olisitiku sabiex il-professjoni tat-tbaħħir issir iktar attraenti. L-eżerċizzju ta' l-opportunitajiet għall-ippjanar tal-karriera li diġà qiegħed jitwettaq mill-imsieħba soċjali (l-ECSA u l-ETF) għandhom jiġu żviluppati aktar. Il-“ġibda” għall-professjoni tat-tbaħħir għandha tkun abbinata mal-miżuri għaż-“żamma” tagħhom.

3.2.8

L-Università fuq l-ilma tipprovdi esperjenza tal-baħar għall-istudenti li jieħdu sehem fil-vjaġġ tagħha. L-idea ta' campus fuq l-ilma li jbaħħar fl-oċeani jistħoqqilha li tiġi esplorata mill-Kummissjoni Ewropea bil-għan li tiġbed studenti ta' kwalità sabiex isegwu karriera marittima. Bl-istess mod, fil-portijiet il-kbar Ewropej jistgħu jinħolqu skejjel tat-tip “Harbour school” (10) fejn it-tfal tal-primarja — u eventwalment tas-sekondarja — jitgħallmu s-suġġetti kollha b'mod li dawn ikunu marbutin ma' l-għarfien dwar l-ambjent tal-baħar u tal-vapuri, kif ukoll l-elementi bażiċi tan-navigazzjoni; dan isir fuq l-art, billi jkun iżjed sempliċi, iżda qrib tal-baħar.

3.2.9

Il-KESE jitlob lill-Kummissjoni sabiex teżamina l-aħjar prattiki eżistenti fl-Istati Membri fil-livell ta' l-edukazzjoni sekondarja fir-rigward ta' l-attraenza ta' karrieri futuri fit-tbaħħir.

3.2.10

Meta tittratta l-inċidenti marittimi, il-politika futura ta' l-UE għandha titmexxa mill-konsiderazzjonijiet li ġejjin:

3.2.11

Il-baħħara jistgħu jaqdu dmirijiet li jmorru lilhinn mill-ambitu tad-dmirijiet normali tagħhom taħt kondizzjonijiet tat-temp li jkunu perikolużi immens. Kif qal is-Segretarju Ġenerali ta' l-IMO: in-natura elementali ta' l-ambjent tax-xogħol kultant tqiegħed lill-baħħara professjonali f'sitwazzjonijiet li għalihom jista' jkun hemm ftit li xejn tħejjija xierqa. Kif iwieġbu huwa test ta' kuraġġ ġenwin — li jixraqlu l-għarfien u r-rikonoxximent (11). Il-Kummissjoni hija mistiedna tikkunsidra l-punti msemmija hawn fuq meta tipproponi miżuri addizzjonali għall-indirizzar ta' inċidenti marittimi.

3.3.1

Il-Komunikazzjoni futura dwar il-Politika tat-Trasport Marittimu ta' l-UE (2008-2018) għandha toħloq qafas adattat li jiġbed l-investimenti lejn it-tbaħħir u jikkontribwixxi lejn it-titjib fit-tmexxija globali tat-tbaħħir Ewropew u tar-rwol katalista tiegħu għall-cluster marittimu.

3.3.2

Il-KESE jilqa' r-rikonoxximent tal-Kummissjoni għan-neċessità ta' regoli globali għal industrija globali, l-importanza tar-regolamentazzjoni marittima internazzjonali u l-appoġġ għas-sejba ta' soluzzjonijiet għall-isfidi regolatorji f'korpi internazzjonali (bħall-IMO). Filfatt, il-karattru globali tat-tbaħħir, is-suq tax-xogħol globali li fih jopera t-tbaħħir u l-pożizzjoni kompetittiva tat-tbaħħir Ewropew fis-suq globali huma temi li għandhom jiġu kkunsidrati.

3.3.3

Għandu jiġi mtenni l-bżonn għal titjib fl-effiċjenza tal-kapaċità eżistenti tal-portijiet u s-servizzi u għal kapaċità ikbar tal-portijiet u l-konnessjonijiet aħjar fuq l-art.

3.3.4

Il-KESE jinnota li s-suġġerimenti tiegħu tqiesu fir-rigward tat-titjib tar-ratifika tal-Konvenzjonijiet ta' l-IMO mill-Istati Membri ta' l-UE kif ukoll fuq livell internazzjonali, u s-suġġerimenti fir-rigward ta' l-iżvilupp tal-portijiet, it-tnaqqis tal-livelli tat-tniġġis fl-arja mil-bastimenti, il-ħolqien ta' clusters multi-settorjali u ta' netwerk Ewropew ta' clusters marittimi. Ir-rwol essenzjali tat-tbaħħir Ewropew għall-kummerċ Ewropew u internazzjonali u għall-ħajja ta' kuljum taċ-ċittadini Ewropej ġie rikonoxxut ukoll.

3.3.5

Fir-rigward tat-“Territorju ta' Trasport Marittimu Ewropew mingħajr ostakoli” b'konformità mal-fehmiet tal-KESE (12), il-Komunikazzjoni tenfasizza li l-kunċett għandu jirrigwarda biss il-ħolqien ta' territorju marittimu virtwali li fih ikun hemm semplifikazzjoni ta' formalitajiet amministrattivi u tad-dwana u l-iffaċilitar tal-kummerċ fil-kuntest tas-suq uniku ta' l-UE. Il-KESE jieħu nota tal-konsultazzjoni mnedija mill-Kummissjoni bil-għan li jiġu deċiżi proposti potenzjali addizzjonali għall-implimentazzjoni effiċjenti tal-kunċett.

3.3.6

Il-KESE jemmen li hemm skop għal kooperazzjoni/koordinazzjoni msaħħa ta' l-Istati Membri ta' l-UE f'organizzazzjonijiet internazzjonali mingħajr ma tiġi mhedda l-parteċipazzjoni individwali tagħhom. Il-kontribut ta' l-esperti ta' l-Istati Membri ta' l-UE fl-organizzazzjonijiet internazzjonali għandu reputazzjoni tajba u dan m'għandux jiġi mfixkel iżda jittejjeb.

3.3.7

Il-KESE jappoġġja l-għan li l-UE turi l-qawwa tagħha fir-rigward ta' pajjiżi terzi bil-għan li jitħeġġu sabiex jinfurzaw u jirratifikaw diversi Konvenzjonijiet marittimi internazzjonali importanti. Il-kontroll statali tal-portijiet Ewropej għandu jispezzjona l-konformità ta' bastimenti, kemm mill-UE kif ukoll minn pajjiżi terzi, ma' l-istandards internazzjonali ambjentali u soċjali.

4.1.1

Huwa ta' sodisfazzjon li ġew aċċettati l-proposti tal-KESE dwar il-promozzjoni tat-turiżmu tal-kosta u l-bażi tad-data dwar il-fondi ta' l-UE għar-reġjuni tal-kosta. Il-gżejjer għandhom jitqiegħdu fil-qalba tat-tħassib ta' l-UE permezz ta' dawn il-miżuri:

4.2.1

Il-KESE jilqa': proposti fir-rigward ta' kooperazzjoni msaħħa fil-ġestjoni tal-Baħar l-Iswed u l-Baħar Mediterran, it-tkabbir u l-Politiki Ewropej tal-Viċinat u d-Dimensjoni tat-Tramuntana.

4.2.2

Madwar 20 %-30 % tar-riżervi dinjija ta' żejt li għadhom ma ġewx skoperti jinsabu taħt l-Oċean Arktiku. Minħabba l-bidla fil-klima, sa l-2015, ir-rotot tat-tbaħħir fl-Arktiku jistgħu jinfetħu għall-parti l-kbira tas-sena. Il-ftuħ tar-rotta ta' l-Arktiku huwa attraenti għal raġunijiet kemm ta' distanza kif ukoll ta' sigurtà: per eżempju, il-vjaġġ minn Shanghai sa Rotterdam bir-rotta Arktika huwa 1 000 mil iqsar milli bir-rotta tas-Suez. Rotot iqsar tat-tbaħħir jistgħu jwasslu għal tnaqqis sinifikattiv fil-konsum tal-karburanti u l-emissjonijiet. Il-KESE jinnota li — fil-kuntest tal-problemi legali u ambjentali numerużi li jinvolvu lil bosta pajjiżi — kjarifika tal-liġi internazzjonali dwar is-silġ fuq il-baħar ser issir imperattiva. F'dan il-kuntest, huwa jistenna b'interess ir-rapport imħabbar li għandu x'jaqsam ma' l-Oċean Arktiku li ser ikopri l-implikazzjonijiet ġeopolitiċi tal-bidla fil-klima. L-impatt ambjentali potenzjali ta' l-użu ta' bastimenti ġodda fl-Arktiku għandu jiġi studjat minn qabel.

4.3.1

Il-KESE japprova l-proposti li jirrigwardaw in-netwerk Ewropew għas-sorveljanza marittima u l-kooperazzjoni mtejba bejn il-gwardji tal-kosta ta' l-Istati Membri. Miżuri bħal dawn jippromovu s-sigurtà u s-sikurezza marittima, il-kontroll tas-sajd u l-kontroll tal-fruntieri esterni u jħarsu l-ambjent tal-baħar.

4.4.1

Il-kontaminazzjoni ta' l-ibħra u x-xmajjar (il-Baħar Baltiku u l-Baħar l-Iswed) minn sorsi bbażati fuq l-art hija kwistjoni fejn l-isforzi ta' l-UE għandhom jissaħħu fil-Pjan ta' Azzjoni. Għal raġunijiet ta' espedjenza politika, il-problemi għandhom jiġu indirizzati f'livell multilaterali iktar milli bilaterali.

4.5.1

Fil-kuntest tat-tnaqqis jew l-għejba allarmanti ta' l-ispeċi tal-baħar, il-KESE jisħaq fuq in-neċessità li r-riżorsi tas-sajd jiġu sfruttati b'mod razzjonali. Il-proposti dwar il-ġestjoni tas-sajd mexjin fid-direzzjoni t-tajba. Is-sajd huwa wieħed mill-iktar professjonijiet perikolużi, u hemm ħafna iktar xi jsir sabiex tiżdied il-kultura ta' sigurtà fost il-professjonisti. B'mod partikulari, hemm bżonn li jiġu indirizzati l-miżuri ta' sigurtà għall-bastimenti tas-sajd li huma inqas minn 24 metru (din hija diskrepanza fil-Konvenzjonijiet u d-Direttivi ta' l-UE eżistenti). Il-KESE jfakkar li l-preservazzjoni neċessarja ta' l-ispeċi għandha konsegwenzi soċjali li għandhom jiġu kkunsidrati bħala tali: fil-baħar l-impenn tas-sajjieda huwa ħafna drabi motivat min-nuqqas ta' riżorsi u għalhekk jissograw ħajjithom.

4.5.2

Il-perikoli fiżiċi u finanzjarji li jiffaċċja s-sajjied huma serji u jispjegaw in-nuqqas dejjem ikbar ta' ħaddiema li jħaddnu din il-professjoni. Il-proġetti u l-programmi ta' l-UE huma meħtieġa b'mod urġenti sabiex tiġi żviluppata t-teknoloġija tal-bastimenti tas-sajd. Fil-kuntest ta' l-iskambju ta' l-aħjar prattiki dwar il-ġibda tal-professjoni tas-sajjied, il-KESE jirrakkomanda d-disseminazzjoni mifruxa tal-“Manwal għall-prevenzjoni ta' inċidenti fil-baħar u s-sigurtà tas-sajjieda” li ġie ppubblikat dan l-aħħar mill-imsieħba soċjali Ewropej, Europêche, u l-ETF. Huwa importanti wkoll li l-Istati Membri jħaffu l-proċess ta' ratifika tal-Konvenzjoni għax-Xogħol tas-Sajd ta' l-ILO (Ġunju 2007). L-għan aħħari għandu jkun li l-attivitajiet tas-sajd isiru iktar sostenibbli u attraenti.

4.6.1

Fl-opinjoni reċenti tiegħu dwar Il-Green Paper dwar żarmar aħjar tal-bastimenti COM(2007) 269, il-KESE esprima tħassib dwar “nuqqas serju madwar id-dinja ta' faċilitajiet ta' żarmar li huma kompatibbli mal-prinċipji ta' sostenibilità ambjentali u soċjali … is-sitwazzjoni ser tiggrava minħabba fiż-żieda qawwija fin-numru ta' bastimenti li ser jispiċċaw mis-servizz fil-ftit snin li ġejjin wara li qiegħed jispiċċa fuq livell globali l-użu tat-tankers taż-żejt b'buq singolu” (13). It-tijib tal-faċilitajiet u l-kondizzjonijiet tax-xogħol fl-Ażja t'Isfel (fejn isseħħ il-parti l-kbira tar-riċiklaġġ tal-bastimenti) għandu jogħla sa l-istandards li huma aċċettabbli fuq livell internazzjonali.

4.6.2

Il-KESE jappoġġja l-progress li sar fil-livell internazzjonali dwar iż-żarmar ta' bastimenti, li jkun għadda żmienhom, b'mod effiċjenti, sikur u sostenibbli mil-lat ambjentali. Il-prijorità hija l-konklużjoni ta' Konvenzjoni obbligatorja sa l-2008/09 u sadanittant il-promozzjoni tal-linji gwida ta' l-IMO. Din il-valutazzjoni komparattiva, miftiehma fuq livell internazzjonali, għandha tressaq obbligi ċari għal sidien il-bastimenti sabiex jipprovdu dettalji ta' materjali potenzjalment perikolużi fuq il-bastimenti tagħhom, u twaqqaf standards minimi għall-postijiet ta' riċiklaġġ f'termini tad-dispożizzjonijiet tas-saħħa u s-sigurtà u l-ġestjoni tal-materjali perikolużi.

4.7.1

Konsiderazzjonijiet imtejba tas-sigurtà waslu sabiex bosta Stati Membri ta' l-UE kkonkludew ftehimiet bilaterali dwar l-imbark tal-bastimenti ma' pajjiżi terzi. Il-KESE jtenni li approċċ ikkoordinat ta' l-Istati Membri ta' l-UE għal inizjattivi bħal dawn jidher li huwa mixtieq ferm kif ukoll it-tqassim ikkoordinat tal-ħidma bejn l-Istati Membri, inklużi l-forzi navali tagħhom, fl-applikazzjoni ta' regoli bħal dawn. Alternattiva tista' tkun ir-ratifika bikrija tal-Protokolli tat-Trażżin ta' l-Atti Illegali mill-Istati Membri ta' l-UE li jinkludu salvagwardji għall-ħarsien ta' l-interessi kummerċjali leġittimi ta' l-operaturi tat-tbaħħir u d-drittijiet umani tal-baħħara.

4.7.2

Il-KESE jesprimi t-tħassib dwar l-eskalazzjoni ta' l-attakki fuq bastimenti tal-merkanzija u l-proliferazzjoni ta' inċidenti ta' serq armat u piraterija fuq il-baħar partikularment fix-Xlokk ta' l-Ażja u l-Afrika. Huwa jħeġġeġ l-azzjoni min-naħa ta' l-UE sabiex il-bastimenti kummerċjali jkunu skortati mill-forzi navali fl-ibħra perikolużi.

4.8.1

Bħala miżura għat-tnaqqis ta' emissjonijiet ta' gassijiet b'effett ta' serra mill-bastimenti rmiġġati, il-Kummissjoni tipproponi l-użu ta' elettriku ma' l-ixtut (Pjan ta' Azzjoni). Bl-użu ta' l-elettriku ma' l-ixtut, il-bastimenti ma jaħarqux karburanti, u b'hekk, ma jarmux l-inkwinanti (SOx, NOx, PM) u CO2.

4.8.2

Il-KESE jappoġġja l-proposta msemmija hawn fuq; madankollu, jiġbed l-attenzjoni għal dan it-tħassib: jista' jkun li soluzzjoni waħda ma tkunx adattata għat-tipi kollha ta' bastimenti; l-elettriku ma' l-ixtut jista' jiġi ġġenerat f'impjanti ta' l-elettriku li jaħarqu karburanti u faħam, u b'hekk, jipproduċu CO2 addizzjonali li jista' jikkanċella l-benefiċċju. Għalhekk iħeġġeġ lill-Kummissjoni sabiex tqis il-konklużjonijiet imsemmija hawn fuq sabiex tipproponi politika raġonevoli fuq bażi globali.

19.8.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 211/36

19.8.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 211/37

1.1

Il-KESE jilqa' l-inizjattiva tal-Kummissjoni għal programm ta' għajnuna mmirat speċifikament biex jgħin l-intrapriżi żgħar, ta' daqs medju u mikro sabiex jikkonformaw mal-leġislazzjoni ambjentali, b'konsiderazzjoni tal-kumplessita tal-leġislazzjoni u l-importanza ekonomika u soċjali ta' l-SMEs fi ħdan l-ekonomija Ewropea. Madankollu, f'dan il-kuntest, il-KESE jenfasizza li għandha tingħata attenzjoni partikulari lill-intrapriżi mikro minħabba d-diffikultajiet strutturali li jagħmlulhom aktar vulnerabbli.

1.2

Il-KESE, b'għarfien sħiħ tad-diffikultajiet ta' l-SMEs biex jikkonformaw mal-leġislazzjoni ambjentali minħabba l-kumplessità tagħha, jilqa' l-iżvilupp ta' strumenti biex din tinftiehem aħjar. Minkejja li fl-aħħar deċennju kibret l-attenzjoni lejn l-aspett soċjali u, b'mod partikulari, dak ambjentali, l-għan tar-responsabbiltà korporattiva soċjali għadha mhix meqjusa bħala fattur ta' vantaġġ kompettitiv mid-dinja imprenditorjali kollha.

1.3

Il-KESE jħoss li l-inizjattiva tal-Kummissjoni għal programm maħsub biex jgħin lil SMEs jikkonformaw mal-leġislazzjoni ambjentali hi pass importanti fid-direzzjoni t-tajba.

1.4

Il-KESE jqis li hemm bżonn li l-Kummissjoni tiżviluppa approċċ pro-attiv fir-rigward ta' l-SMEs, billi tiddefinixxi sistema strutturata ta' kooperazzjoni ta' l-intrapriżi f'livell territorjali. F'dan il-kuntest, trid tingħata attenzjoni partikulari lill-kooperazzjoni transkonfinali.

1.5

B'mod partikulari hemm bżonn ta':

2.1

L-għan tal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni hu li tgħin intrapriżi żgħar u ta' daqs medju (SMEs) jużaw l-enerġija u r-riżorsi b'mod effiċjenti (1). Għalhekk toffri qafas legali u tipproponi miżuri maħsuba biex isaħħu l-politiki u l-inizjattivi attwali flimkien mal-karatteristiċi speċifiċi ta' l-intrapriżi ż-żgħar. Għal dan il-għan, il-Kummissjoni tipproponi li toħloq programm biex tgħin lill-SMEs jadottaw il-leġislazzjoni ambjentali: programm bħal dan iwassal għal iffrankar ta' riżorsi finanzjarji biex jintużaw għall-iżvilupp ta' netwerks ta' appoġġ, semplifikazzjoni ta' l-aċċess għal skemi ta' ġestjoni ambjentali u l-għarfien ambjentali ta' dawn l-intrapriżi.

2.2

Għalkemm kull intrapriża żgħira u ta' daqs medju għandha anqas minn 250 impjegat, l-SMEs fl-Unjoni Ewropea jlaħqu mat-23 miljun u jirrappreżentaw madwar 99 % ta' l-intrapriżi kollha u s-57 % tal-valur miżjud ta' l-ekonomija ta' l-UE. B'responsabbiltà għal persentaġġ daqshekk importanti tad-dħul ta' l-UE, l-SMEs għandhom impatt qawwi fuq l-ambjent.

2.3

Ħafna intrapriżi m'humiex konxji mill-effetti ambjentali ta' l-attivitajiet tagħhom, u l-maġġoranza tagħhom isostnu li għandhom ftit jew l-ebda effett fuq l-ambjent. Barraminhekk, sakemm ma jintwerewx l-oppost, l-SMEs ġeneralment jaħsbu li huma jikkonformaw bis-sħiħ mal-leġislazzjoni eżistenti. F'dan il-każ l-attivitajiet ta' l-SMEs jistgħu jwasslu għal żieda fir-riskji għas-saħħa u s-sigurtà tal-ħaddiema, kif ukoll ikunu kaġun ta' theddida serja għall-ambjent. Fl-aħħarnett, jekk l-SMEs ma jintegrawx l-aspetti ambjentali fl-attivitajiet ekonomiċi tagħhom, huma jirriskjaw li jitilfu l-benefiċċji ekonomiċi li jiġu minn ġestjoni ambjentali u eko-innovattiva aħjar.

2.4

Il-programm imressaq mill-Kummissjoni biex tgħin l-intrapriżi żgħar u ta' daqs medju jikkonformaw mar-regolamenti ambjentali jistabbilixxi miżuri bil-għan li, min-naħa, jiggarantixxu li l-SMEs kemm jista' jkun inaqqsu l-impatt ambjentali ta' l-attivitajiet tagħhom u min-naħa l-oħra jaġevolaw ir-rispett tal-leġislazzjoni attwali. Il-programm jaħseb biex inaqqas l-obbligi li jiġu mir-rispett tar-regoli billi joħloq strumenti u politiki bil-għan li jqiegħdu l-ħtiġijiet ambjentali fil-qalba ta' l-attivitajiet ta' l-SMEs.

2.5

Il-miżuri mressqa fil-komunikazzjoni jaħsbu wkoll għaċ-ċirkolazzjoni ta' informazzjoni ta' interess għall-SMEs u għat-tkattir ta' netwerks ta' appoġġ u ta' attivitajiet ta' taħriġ maħsuba biex jiżviluppaw l-għarfien lokali fil-qasam ambjentali.

2.6

Il-programm ser jiġi ffinanzjat mill-baġit tal-LIFE+ (EUR 5 miljun għall-perijodu 2007-2013) u ser ikun hemm aktar fondi disponibbli permezz tal-programm ta' qafas għall-Kompetittività u l-Innovazzjoni (CIP) u tal-Fondi Strutturali.

2.7

Diġà jeżisti sit ta' l-internet, f'seba' lingwi, dwar il-politika ambjentali ta' l-UE favur l-SMEs u hemm ħsieb għall-pubblikazzjoni ta' linji gwida operattivi fuq suġġetti bħall-effiċjenza ta' l-enerġija, l-emissjonijiet atmosferiċi, il-produzzjoni ta' l-iskart u l-introduzzjoni ta' sustanzi ta' tniġġiż fil-ħamrija u fl-ilmijiet. Ser jiġi ppubblikat ukoll manwal li jispjega l-opportunitajiet ġodda ta' finanzjar.

2.8

In-netwerk il-ġdid ta' appoġġ għall-intrapriżi u għall-innovazzjoni ser jipparteċipa fl-implimentazzjoni tal-programm sa mill-2008. Flimkien ma' netwerks ta' appoġġ għall-SMEs oħrajn, dan ser ikollu rwol importanti fl-għajnuna lill-SMEs biex jibdlu l-politiki ambjentali ta' l-UE f'miżuri operattivi.

2.9

Id-dokument ta' ħidma tas-servizzi tal-Kummissjoni, anness mal-komunikazzjoni, joffri ġabra ta' każijiet speċifiċi u eżempji ta' prattiki tajbin applikati mill-SMEs fl-Ewropa u fid-dinja.

3.1

Il-KESE jilqa' l-programm tal-Kummissjoni, l-aktar minħabba r-rikonoxximent — li dan jirrappreżenta — għall-importanza u l-valur ta' l-SMEs fl-ekonomija u fis-soċjetà Ewropea.

3.2

F'dan ir-rigward, il-KESE jenfasizza l-importanza tad-deċiżjoni tal-Kunsill ta' Feira fid-19 u l-20 ta' Ġunju 2000 (2) u tal-Karta Ewropea għall-Intrapriżi ż-Żgħar (3), fejn ġie ddikjarat li “l-intrapriżi ż-żgħar huma s-sinsla ta' l-ekonomija Ewropea” u li “huma sors importanti ta' xogħol u post fejn jinbtu l-ideat kummerċjali”. Fost il-prijoritajiet tal-Karta hemm it-tisħiħ tat-tkabbir u tal-kompetittività ta' l-intrapriżi, mhux biss fil-livell territorjali iżda f'kuntest ta' suq globali.

3.3

Il-valutazzjoni ta' l-impatt ambjentali għandha tifforma parti minn ġestjoni integrata min-naħa ta' l-intrapriża. Għalhekk, meta jitqies li l-parti l-kbira ta' l-SMEs, u b'mod partikulari l-intrapriżi żgħar u mikro, is-soltu ma japplikaw l-ebda politika ambjentali, hemm bżonn li tiġi applikata ġestjoni ambjentali integrata billi tingħata attenzjoni għall-fatt li jinżammu minimi l-obbligi amministrattivi.

3.4

L-ewwel pass li jrid jitwettaq hu li jitħeġġeġ l-għarfien li prattiki bħal dawn m'humiex biss spiża jew rabta żejda, iżda strumenti li kapaċi jtejbu l-kompetittività ta' l-intrapriża jew li joħolqu valur għat-tul.

3.5

L-intrapriżi li jirnexxilhom jikkontrollaw b'mod kostanti kif sejrin dawn l-attivitajiet, per eżempju permezz ta' skemi ta' ġestjoni ambjentali, jirnexxilhom ukoll ikabbru l-varjetà ta' l-oqsma ta' ġestjoni taħt kontroll, billi jiġbru fi pjan strateġiku wieħed id-data ekonomika u finanzjarja u dik marbuta ma' l-impatt soċjali u ambjentali (4). B'din is-sistema, barra mill-benefiċċji ekonomiċi u ambjentali li jiġu mill-użu effiċjenti u razzjonali tar-riżorsi, titħares is-sigurtà tal-prestazzjoni tax-xogħol permezz tat-tibdil ta' l-organizzazzjoni tax-xogħol.

3.6

Il-KESE jaqbel mal-ħtieġa li tiġi adottata strateġija fuq perijodu fit-tul u li tiġi applikata malajr fl-Istati Membri.

4.1

Leġislazzjoni aħjar mill-aspett ta' tfassil u tħaddim tal-politiki: f'dan ir-rigward “leġislazzjoni aħjar” tfisser parteċipazzjoni akbar ta' l-SMEs fit-tfassil tal-politiki ambjentali u li dawn jissejsu fuq analiżi ta' prattiki tajbin li jkunu ta' appoġġ tajjeb għat-twettiq tal-leġislazzjoni ambjentali bl-aktar mod ekonomikament effiċjenti, meta dawn jiġu rikonoxxuti u ċċirkolati b'mod tajjeb. It-tnaqqis ta' l-obbligi amministrattivi u burokratiċi fil-livell komunitarju, nazzjonali u reġjonali, kif ukoll aktar trasparenza ma jistgħux jitqiesu biss fil-kuntest ta' strumenti leġislattivi ġodda, iżda jridu jiġu kkunsidrati fi kwalunkwe reviżjoni tar-regoli attwali.

4.2

Tfassil ta' skemi ta' ġestjoni ambjentali aktar speċifiċi u aċċessibbli: l-inklużjoni tal-politiki ambjentali fl-għażliet strateġiċi bħala mezz ta' tkabbir u innovazzjoni jwasslu sabiex l-intrapriżi mhux biss jirrispettaw ir-regoli attwali, iżda jesperimentaw prattiki ġodda u tajbin li jikkunsidraw l-inizjattiva ħielsa u l-parametri kodifikati biex jissodisfaw l-esiġenzi partikulari ta' l-intrapriżi żgħar u mikro. B'mod partikulari jenħtieġ titħeġġeġ l-adozzjoni ta' skemi ta' ġestjoni ambjentali (bħall-EMAS jew l-ISO). Fir-rigward ta' l-EMAS (Skema Komunitarja għall-immaniġġjar ta' l-ambjent u verifika), dan l-objettiv jista' jintlaħaq, pereżempju, permezz ta' l-introduzzjoni ta' klawżoli favur l-SMEs fir-regolament, applikazzjoni li taqbel ma' l-istruttura ta' l-SMEs (5), u tnaqqis gradwali tas-sistema attwali ta' ispezzjonjiet u ta' talbiet ta' informazzjoni li jridu jingħataw mill-intrapriżi reġistrati. Dan kollu biex l-SMEs jiġu mħeġġa jipparteċipaw, meta jitqies li fil-preżent jidher li hemm numru konsistenti ta' parteċipazzjonijiet biss fl-Italja, fil-Ġermanja u fi Spanja. Il-KESE jispera li l-Kummissjoni tikkunsidra dawn is-suġġerimenti, kif ukoll l-opinjoni ta' Lulju 2006 tal-KESE dwar il-bidla fil-klima u s-soċjetà ċivili (6), b'mod partikulari minħabba r-reviżjoni attwali ta' l-EMAS. Fl-aħħarnett, il-KESE jistieden lill-Kummissjoni sabiex tfittex elementi utli biex tkabbar is-sistemi attwali ta' ġestjoni ambjentali fl-istrumenti mhux formali u mhux kodifikati fil-livell territorjali, għaliex hi biss il-parteċipazzjoni diretta ta' l-SMEs u ta' l-assoċjazzjonijiet ta' l-SMEs fil-livell territorjali, li tista' tgħin biex tinbidel is-sitwazzjoni attwali.

4.3

L-għoti ta' għajnuna finanzjarja bil-għan li jinħoloq programm finanzjarju multi-annwali: il-varjetà ta' strumenti finanzjarji attwali tista' tkun kaġun ta' konfużjoni u ta' ħidma ħażina tagħhom. Hu ttamat li kif imħabbar mill-Kummissjoni, jiġi ppubblikat mill-aktar fis possibbli, manwal li juri l-opportunitajiet ġodda ta' finanzjar għall-proġetti li għandhom l-għan li jtejbu l-konformità tal-leġislazzjoni fis-settur ambjentali u l-prestazzjonijiet ambjentali ta' l-SMEs. F'dan il-kuntest, ikun aħjar, li bi ħsieb għat-tul, titfassal linja baġitarja waħda għall-azzjonijiet kollha marbuta ma' l-SMEs.

4.4

Żvilupp ta' għarfien lokali fuq l-ambjent għall-SMEs: l-għajnuna teknika lejn l-SMEs għandha bżonn professjonisti. Għal dan il-għan tinħtieġ il-parteċipazzjoni ta' l-organizzazzjonijiet ta' l-SMEs fil-livelli lokali u ta' l-istituzzjonijiet. Barraminhekk, iridu jiġu żgurati spejjeż raġonevoli għas-servizzi mogħtija u l-SMEs irid ikollhom l-opportunità li joħolqu u jagħmlu użu minn konsulenti in house.

4.5

Titjib tal-komunikazzjoni u informazzjoni aktar preċiża: il-ħolqien ta' sit ta' l-internet multilingwali, flimkien mal-portal tal-PMI (7), li jrid ikun is-sors prinċipali ta' informazzjoni għan-netwerks ta' appoġġ ta' l-SMEs fuq il-kwistjonijiet marbutin mal-politika ambjentali ta' l-UE u ta' l-SMEs. Il-KESE jqis fundamentali li jiġi żgurat aċċess immedjat għall-informazzjoni u kuntatt dirett bejn l-korpi komunitarji u l-SMEs.

4.6

Il-KESE jaqbel ma' l-inizjattiva tal-Kummissjoni li tniedi l-Enterprise Europe Network, netwerk Ewropea ta' appoġġ ġdida u importanti għall-intrapriżi fit-territorju ta' l-UE u lilhinn minnu. Il-KESE jqis li hu kruċjali li l-UE tkompli ssaħħaħ is-servizzi għall-SMEs b'mod partikulari fil-kummerċ u fl-investimenti transkonfinali, il-kooperazzjonijiet teknoloġiċi bejn l-SMEs u l-intrapriżi l-kbar, l-innovazzjonijeit, l-għarfien tas-sorsi ta' finanzjament ta' l-UE u l-programmi ta' riċerka għall-SMEs.

19.8.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 211/40

1.1

Il-KESE jaqbel mal-Kummissjoni li l-qafas ġenerali għas-sistemi ta' spezzjoni ambjentali fl-Istati Membri għandu jieħu l-forma ta' rakkomandazzjoni. Madankollu, jemmen li r-rakkomandazzjoni għandha tiġi mmodifikata sabiex tiġi implimentata aħjar u tkun iktar effettiva. B'riżultat tal-leġislazzjoni settorjali, l-attivitajiet ta' spezzjoni u l-applikazzjoni u t-twettiq tagħhom f'dawn l-oqsma tant importanti, huma legalment vinkolanti fil-Komunità kollha.

1.2

Sabiex rakkomandazzjoni tkun tista' tiġi applikata b'mod effikaċi, huwa kruċjali li tkun komprensibbli u ċara. Huwa wkoll tassew importanti li l-applikazzjoni ta' l-ispezzjonijiet ambjentali li jikkonċernaw problemi kkonfermati tiġi definita sewwa.

1.3

Id-definizzjoni, il-kjarifika u l-istandardizzazzjoni tat-termini huma importanti ħafna għall-armonizzazzjoni ta' l-attivitajiet ta' spezzjoni fil-Komunità kollha kemm hi u għall-implimentazzjoni ta' kundizzjonijiet ugwali għall-intrapriżi. Fil-liġi Komunitarja dawn it-termini jissemmew kemm-il darba u d-definizzjoni tagħhom kultant tvarja minn test legali għal ieħor. Id-definizzjoni tat-termini b'mod ġenerali teħtieġ analiżi iktar dettaljata.

1.4

Barra minn hekk, huwa assolutament kruċjali li jiġu stabbiliti l-kriterji għall-ippjanar, it-twettiq u s-segwitu ta' l-ispezzjonijiet kif ukoll għat-tħejjija tar-rapporti.

1.5

Għandu jiġi rrakkomandat l-użu ta' metodi moderni ta' ġestjoni fis-sistema ta' ġestjoni ta' l-attivitajiet ta' spezzjoni. Dawn jikkontribwixxu biex jikkonċentraw l-attivitajiet ta' spezzjoni f'oqsma importanti għall-ambjent u jwasslu għal titjib fl-ippjanar u jistgħu anke jikkontribwixxu għal titjib sostenibbli fil-ħarsien ta' l-ambjent.

1.6

Hemm bżonn standardizzazzjoni ikbar fl-aċċess għall-informazzjoni, b'konformità mal-liġi Komunitarja fis-seħħ. L-informazzjoni pprovduta għandha tagħti stampa globali tar-riżultati ta' l-ispezzjoni, tal-miżuri korrettivi imposti u ta' l-implimentazzjoni tagħhom.

1.7

Sabiex tkompli tissaħħaħ il-kooperazzjoni internazzjonali, huwa kruċjali li jiġi appoġġjat in-netwerk IMPEL u li jkun hemm armonizzazzjoni ikbar ta' l-istandards ta' l-ispezzjoni u l-infurzar.

2.1

L-ispezzjonijiet jikkostitwixxu strument importanti għall-garanzija ta' l-implimentazzjoni u l-applikazzjoni tal-liġi Komunitarja dwar l-ambjent. Fl-2001 il-Parament Ewropew u l-Kunsill adottaw ir-rakkomandazzjoni 2001/331/KE, li tinkludi kriterji minimi applikabbli għall-ispezzjonijiet ambjentali fl-Istati Membri (1).

2.2

Ir-rakkomandazzjoni tiddefinixxi l-kriterji non-vinkolanti għall-ippjanar, it-twettiq u s-segwitu ta' l-ispezzjonijiet ambjentali kif ukoll għat-tfassil tar-rapporti marbutin magħhom. L-għan tagħha huwa li tiżgura applikazzjoni aħjar tal-liġi Komunitarja kif ukoll li tikkontribwixxi għal implimentazzjoni u applikazzjoni koerenti fl-Istati Membri kollha.

2.3

Il-Kummissjoni wettqet studju dwar l-implimentazzjoni u l-applikazzjoni ta' din ir-rakkomandazzjoni, li għandha sservi ta' bażi għat-tfassil tal-verżjoni l-ġdida tar-rakkomandazzjoni li ser titressaq fl-2008.

2.4

L-Istati Membri kollha ressqu rapport dwar l-implimentazzjoni tar-rakkomandazzjoni u ieħor dwar l-esperjenza tagħhom fl-applikazzjoni tagħha. Madankollu, wieħed għandu jinnota li l-proċess ta' applikazzjoni tar-rakkomandazzjoni jvarja ħafna minn Stat Membru għal ieħor. L-Istati Membri kollha implimentaw ir-rakkomandazzjoni parzjalment, iżda għadd żgħir ħafna biss applikaha għal kollox. Għad hemm differenzi kbar fl-implimentazzjoni ta' l-ispezzjonijiet ambjentali fi ħdan il-Komunità. Dawn id-diskrepanzi jwasslu għal distorsjoni tal-kompetizzjoni bejn l-intrapriżi.

2.5

L-ikbar diskrepanzi, li għandhom jinqerdu, huma partikolarment preżenti fl-oqsma li ġejjin:

2.5.1.1

L-ambitu ta' applikazzjoni attwali jiffoka fuq l-installazzjonijiet industrijali u l-ġestjoni ta' l-iskart u jeskludi l-attivitajiet varji li huma rregolati mil-leġislazzjoni Komunitarja dwar l-ambjent. B'mod partikolari, ir-rakkomandazzjoni ma tinkludix kriterji għall-ispezzjoni tat-trasport ta' l-iskart. Fil-livell ta' l-UE, it-trasport transkonfinali ta' l-iskart jaqa' taħt ir-regolament dwar il-ġarr ta' l-iskart (2). L-implimentazzjoni ta' dan ir-regolament hija prijorità ewlenija tal-Kummissjoni.

2.5.1.2

Ir-rakkomandazzjoni ma tistabbilix kriterji addizzjonali għall-ispezzjoni tas-siti Natura 2000. Għalhekk il-Kummissjoni tilqa' b'mod favorevoli l-ħolqien tan-netwerk “Green Enforce” li għandu l-għan li jħeġġeġ il-kooperazzjoni u l-iskambju ta' esperjenza bejn l-Istati Membri sabiex jiffaċilita l-implimentazzjoni tal-leġislazzjoni fil-qasam ta' l-ambjent. Fil-qafas ta' dan in-netwerk, qiegħda tiġi eżaminata l-possibbiltà li jingħata kontribut għat-titjib ta' l-ispezzjonijiet ambjentali permezz tat-tfassil ta' kriterji għall-ispezzjoni tas-siti Natura 2000.

2.5.1.3

Oqsma oħra tal-leġislazzjoni ambjentali li għalihom ma tapplikax ir-rakkomandazzjoni huma r-reġistrazzjoni u l-awtorizzazzjoni tas-sustanzi kimiċi (REACH (3)), ir-restrizzjoni ta' ċerti sustanzi perikolużi fil-prodotti (per eżempju s-sustanzi perikolużi fit-tagħmir elettriku u elettroniku (4)), il-kummerċ fi speċi mhedda (5), kif ukoll l-atttivitajiet relatati ma' l-organiżmi modifikati ġenetikament u s-sistemi msejsa fuq il-prinċipju tar-responsabbiltà tal-produttur.

2.5.2

Kjarifika tad-definizzjonijiet: ċerti termini użati fir-rakkomandazzjoni huma interpretati b'mod differenti fid-diversi Stati Membri. It-termini li ġejjin b'mod partikolari huma interpretati b'mod differenti:

2.5.3

Kriterji għall-ippjanar, l-applikazzjoni u s-segwitu ta' l-ispezzjonijiet u t-tħejjija ta' rapporti: l-għan tar-rakkomandazzjoni huwa li ssaħħaħ il-konformità ta' installazzjonijiet ikkontrollati mal-leġislazzzjoni ambjentali u li jinkiseb livell għoli ta' protezzjoni ambjentali. Għalhekk, ir-rakkomandazzjoni tistabbilixxi kriterji dwar l-ippjanar, l-applikazzjoni u s-segwitu ta' l-ispezzjonijiet ambjentali, kif ukoll dwar it-tħejjija tar-rapporti.

2.5.4

Tħejjija tar-rapporti: l-ewwel rapporti ipprovdew kwantità kbira ta' informazzjoni dwar l-implimentazzjoni u l-applikazzjoni tar-rakkomandazzjoni fl-Istati Membri. Madankollu, l-informazzjoni mhux dejjem hija kumparabbli. Ikun xieraq li jiġi stabbilit format uniformi u ċar ħafna għal din is-sistema ta' rappurtar sabiex tiġi ggarantita l-kumparabbiltà tad-data.

2.5.5

Aċċess għall-informazzjoni: ir-rakkomandazzjoni tistipula li l-pjanijiet u r-rapporti ta' spezzjoni għandhom jiġu ppubblikati b'konformità mad-direttivi Komunitarji fis-seħħ. Ir-rapporti wrew li ħafna Stati Membri ma jippubblikaw la l-pjanijiet u lanqas ir-rapporti ta' spezzjoni. L-informazzjoni dwar l-ispezzjonijiet ambjentali hija rregolata mid-dispożizzjonijiet tad-Direttiva 2003/4/KE. Għaldaqstant diġà jeżisti l-obbligu legali li informazzjoni ta' dan it-tip tkun aċċessibbli għall-pubbliku. Barra minn hekk, id-direttiva tagħti wkoll raġunijiet suffiċjenti għal eżenzjonijiet mir-rifjut ta' aċċess għal din l-informazzjoni fejn ikun hemm il-ħtieġa li interessi superjuri oħra jiġu protetti. Għandhom jiġu stabbiliti l-mekkaniżmi adegwati li jirregolaw l-użu ta' dan id-dritt.

2.6.1

Reviżjoni tar-rakkomandazzjoni: ir-rakkomandazzjoni għandha tiġi kkunsidrata bħala qafas ġenerali għas-sistemi ta' spezzjoni ambjentali fl-Istati Membri. Hija tiddefinixxi l-kriterji ġenerali. Minħabba n-natura ġenerali ħafna u deskrittiva ta' dawn il-kriterji, ma jidhirx adegwat li jiġu trasformati f'esiġenzi legalment vinkolanti. Madankollu, sabiex tittejjeb l-implimentazzjoni u tissaħħaħ l-effikaċja tagħha, ir-rakkomandazzjoni għandha tiġi mmodifikata.

2.6.2

Rekwiżiti settorjali fl-ambitu ta' l-ispezzjoni: flimkien mal-kriterji ġenerali għall-ispezzjonijiet ambjentali stipulati fir-rakkomandazzjoni, rekwiżiti speċifiċi li jorbtu legalment għall-ispezzjoni ta' ċerti installazzjonijiet jew attivitajiet għandhom jiġu inklużi f'siltiet settorjali tal-leġislazzjoni. Hemm bżonn ta' rekwiżiti li jorbtu legalment biex jiżguraw li tingħata prijorità politika ogħla lill-ispezzjonijiiet u biex jittejjeb l-infurzar tal-leġislazzjoni ambjentali fil-Komunità. Ir-rekwiżiti settorjali jistgħu jikkomplementaw ir-rakkomandazzjoni jew jistgħu jikkonċernaw installazzjonijiet jew attivitajiet li m'humiex koperti mir-rakkomandazzjoni.

2.6.2.1

Bħala parti mir-reviżjoni tad-Direttiva IPPC (7), li tinsab fil-programm ta' ħidma leġislattiva tal-Kummissjoni għall-2007, u abbażi l-analiżi ta' l-implimentazzjoni ta' din il-leġislazzjoni, il-Kummissjoni ser tikkunsidra metodi li jiżguraw qafas ta' konformità aħjar li jiżgura aktar konsistenza u kunfidenza fl-ispezzjonijiet ta' l-Istati Membri ta' l-installazzjonijiet ta' l-IPPC.

2.6.2.2

Il-Kummissjoni għandha l-intenzjoni li tipproponi regoli speċifiċi li jorbtu legalment għall-ispezzjonijiet dwar it-trasport ta' l-iskart. Kriterji speċifiċi għandhom jiġu ddefiniti sabiex tiġi ggarantita kwalità u frekwenza sodisfaċenti ta' l-ispezzjonijiet. Barra minn hekk, għandu jiġi mħejji taħriġ adegwat kif ukoll sistema ta' kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet.

2.6.3

Żvilupp ta' gwida u kooperazzjoni bejn l-Istati Membri: in-netwerk għall-implimentazzjoni u l-infurzar tal-liġi ambjentali (IMPEL) ħejja lista twila ta' proġetti li għandhom l-għan li jsaħħu l-kooperazzjoni u jħeġġu l-iskambju ta' informazzjoni bejn l-Istati Membri fl-ambitu ta' l-ispezzjonijiet ambjentali (8). Il-Kummissjoni appoġġjat dawn il-proġetti u ħadet sehem fihom b'mod attiv. Dawn l-inizjattivi kollha kellhom impatt pożittiv fuq it-tisħiħ ta' l-ispezzjonijiet fil-Komunità u l-IMPEL għandu jitħeġġeġ ikompli bi proġetti bħal dawn.

3.1

Il-KESE jilqa' l-komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar l-eżami mill-ġdid tar-rakkomandazzjoni 2001/331/KE tal-kriterji minimi applikabbli għall-ispezzjonijiet ambjentali fl-Istati Membri u japprezza l-isforzi (9) li saru biex isir studju dwar l-applikazzjoni ta' din ir-rakkomandazzjoni.

3.2

L-ispezzjonijiet ambjentali jirrappreżentaw element essenzjali ta' l-eżekuttiv ta' kull Stat Membru fil-qasam tal-ħarsien ta' l-ambjent. Ikun xieraq li dawn l-ispezzjonijiet iwasslu mhux biss għall-applikazzjoni tal-politika nazzjonali ambjentali nazzjonali iżda wkoll għal dik tal-prinċipji komuni tal-politika ambjentali Komunitarja, bl-iktar mod uniformi possibbli, ikun xi jkun il-korp li jingħata l-kompitu li jwettaq l-ispezzjonijiet fi Stat Membru speċifiku.

3.3

Il-KESE huwa konxju li huwa essenzjali li tiġi żgurata applikazzjoni aħjar tal-liġi Komunitarja fil-qasam ta' l-ambjent u li jingħata kontribut biex l-applikazzjoni u l-implimentazzjoni tagħha ssir b'mod koerenti fl-Istati Membri kollha, bil-għan li fil-ġejjieni l-kriterji minimi ddefiniti u applikati jikkontribwixxu għall-ħolqien ta' kundizzjonijiet ugwali, b'mod partikolari fil-qasam tal-kompetizzjoni ekonomika.

3.4

Il-KESE jqis li dibattitu addizzjonali mal-partijiet interessati dwar il-komunikazzjoni għandu jġib l-għarfien essenzjali għall-ħolqien ta' qafas ideali għall-attivitajiet ta' spezzjoni li jkun ċar u applikabbli fil-Komunità kollha.

4.1

Sabiex rakkomandazzjoni tkun tista' tiġi applikata b'mod effikaċi, huwa kruċjali li tkun komprensibbli u ċara. Għalhekk il-KESE jilqa' bi pjaċir il-fatt li l-Kummissjoni tixtieq tiġbed l-attenzjoni lejn dan il-punt.

4.1.1

Fil-fehma tal-KESE, huwa assolutament essenzjali li jiġi speċifikat l-ambitu ta' applikazzjoni ta' l-ispezzjonijiet ambjentali marbutin ma' oqsma problematiċi kruċjali, mingħajr ħsara għall-flessibbiltà tas-sistema ta' spezzjonijiet jew għal ċerti approċċi nazzjonali speċifiċi. Madankollu, ikun xieraq li dawn l-approċċi nazzjonali jiġu applikati biss meta dan ikun meħtieġ fi ħdan l-objettivi nazzjonali speċifiċi f'termini ta' ħarsien ta' l-ambjent.

4.1.2

F'każijiet fejn leġislazzjoni Komunitarja speċifika titlob li jsiru spezzjonijiet, dawn għandhom jaqgħu taħt liġi unika, sabiex jiġi evitat li jkun hemm diskrepanza fl-interpretazzjoni tal-leġislazzjoni.

4.1.3

Il-komunikazzjoni tagħti x'tifhem li d-definizzjoni, il-kjarifika u l-istandardizzazzjoni tat-termini huma importanti ħafna għall-armonizzazzjoni ta' l-attivitajiet ta' spezzjoni fil-Komunità kollha kemm hi u għall-implimentazzjoni ta' kundizzjonijiet ugwali għall-intrapriżi. Jekk irridu li r-rakkomandazzjoni tiġi applikata b'mod uniformi, huwa essenzjali li tiġi pprovduta definizzjoni tat-termini ewlenin sabiex ikun hemm armonizzazzjoni u jiġu stabbiliti rabtiet ma' liġijiet oħra.

4.1.4

F'dan il-kuntest, il-KESE jenfasizza l-fatt li fil-liġi Komunitarja dawn it-termini jissemmew kemm-il darba u d-definizzjoni tagħhom kultant tvarja minn test legali għal ieħor. Id-definizzjoni tat-termini b'mod ġenerali teħtieġ analiżi iktar dettaljata.

4.2

Mill-banda l-oħra l-KESE jqis li huwa importanti ħafna li jiġu stabbiliti l-kriterji għall-ippjanar, it-twettiq u s-segwitu ta' l-ispezzjonijiet kif ukoll għat-tfassil tar-rapporti, filwaqt li tinżamm il-flessibbiltà neċessarja għat-twettiq ta' l-attivitajiet speċifiċi ta' spezzjoni. Għandha tinħoloq sistema ta' rapporti kemm jista' jkun sempliċi u ċara, sabiex tiġi pprovduta informazzjoni kumparabbli dwar il-mod kif taħdem is-sistema ta' spezzjoni u dwar it-twettiq ta' l-objettivi mmirati lejn konformità ikbar mal-leġislazzjoni ambjentali.

4.3

Għandu jiġi rrakkomandat l-użu ta' metodi moderni ta' ġestjoni fis-sistema ta' ġestjoni ta' l-attivitajiet ta' spezzjoni, metodi li ċerti Stati Membri diġà użaw b'riżultati tajbin. Dawn jikkontribwixxu biex jikkonċentraw l-attivitajiet ta' spezzjoni f'oqsma importanti għall-ambjent u jwasslu għal titjib fl-ippjanar u jistgħu anke jikkontribwixxu għal titjib sostenibbli fil-ħarsien ta' l-ambjent.

4.4

Il-KESE jitlob standardizzazzjoni ikbar fl-aċċess għall-informazzjoni, b'konformità mad-dispożizzjonijiet Komunitarji fis-seħħ dwar iż-żamma ta' livell speċifiku fl-aċċess għall-informazzjoni fl-Istati Membri. L-informazzjoni pprovduta m'għandhiex tkun ta' ħsara għall-effikaċja ta' l-attivitajiet ta' spezzjoni. Għandha tagħti stampa globali tar-riżultati ta' l-ispezzjoni, tal-miżuri korrettivi u ta' l-implimentazzjoni tagħhom.

4.5

Il-KESE jaqbel mal-Kummissjoni li l-qafas ġenerali għas-sistemi ta' spezzjoni ambjentali fl-Istati Membri għandu jieħu l-forma ta' rakkommandazzjoni. Minħabba n-natura ġenerali ħafna u deskrittiva ta' dawn il-kriterji, ma jidhirx adegwat li jiġu trasformati f'esiġenzi legalment vinkolanti. Madankollu, sabiex tittejjeb l-implimentazzjoni u tissaħħaħ l-effikaċja tagħha, ir-rakkomandazzjoni għandha tiġi mmodifikata.

4.6

Din l-opinjoni hija msejsa fuq il-fatt li għadd konsiderevoli ta' liġijiet Komunitarji li daħlu fis-seħħ jew qegħdin jitfasslu bħalissa jinkludu kriterji għat-twettiq ta' spezzjonijiet speċifiċi fi ħdan settur partikolari. B'riżultat ta' din il-leġislazzjoni, l-attivitajiet ta' spezzjoni u l-firxa u t-twettiq tagħhom huma legalment vinkolanti fil-Komunità kollha.

4.7

Il-KESE jqis li huwa essenzjali, jekk wieħed irid ikompli jsaħħaħ il-kooperazzjoni internazzjonali, li jiġi appoġġjat in-netwerk IMPEL, li ppermetta li jitfasssal għadd kbir ta' dokumenti ta' gwida għall-ippjanar u t-twettiq ta' l-ispezzjonijiet. Barra minn hekk, in-netwerk organizza skambji ta' informazzjoni u esperjenza għall-ispetturi. L-attivitajiet speċjalizzati tan-netwerk IMPEL jistgħu jagħtu kontribut konsiderevoli, b'mod partikolari permezz ta' proġetti speċifiċi fuq il-bażi ta' dak li sar fil-passat. L-IMPEL jista' jaqdi rwol siewi fl-ambitu tat-taħriġ komuni u l-iżvilupp professjonali. In-netwerk jista' jgħin ukoll biex tiġi żviluppata unità ċentrali għall-ġbir ta' l-istatistika Ewropea u għodda oħra ta' informazzjoni dwar l-attivitajiet ta' spezzjoni u infurzar fl-Ewropa kollha.

19.8.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 211/44

19.8.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 211/45

19.8.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 211/46

19.8.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 211/47

19.8.2008   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali ta’ l-Unjoni Ewropea

C 211/48

1.1

Il-KESE jilqa' l-kontributi mill-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-imsieħba soċjali Ewropej fid-dibattitu dwar il-flessigurtà. F'dinja dejjem tinbidel huwa essenzjali li niddiskutu kif il-bilanċ bejn il-flessibbiltà u s-sigurtà fil-livell ta' l-UE u ta' l-Istat Membru jista' jikkontribwixxi għall-ħolqien ta' iktar impjiegi u impjiegi aħjar.

1.1.1

Il-KESE diġà enfasizza li l-kunċett tal-flessigurtà ma jfissirx it-tnaqqis unilaterali u illeġittimu tad-drittijiet tal-ħaddiema. L-imsieħba soċjali Ewropej sejħu lill-Istati Membri sabiex janalizzaw mill-ġdid, u jekk hemm bżonn jaġġustaw, it-tfassil tal-liġi tax-xogħol, is-sistemi ta' protezzjoni ta' l-impjieg u, flimkien ma' l-imsieħba soċjali, il-prattika tan-negozjar kollettiv, bil-għan li, per eżempju, “jiġi assigurat l-aħjar bilanċ bejn il-flessibbiltà u s-sigurtà għar-relazzjonijiet kollha ta' l-impjieg [u] tiġi provduta sigurtà adegwata għall-ħaddiema li għandhom kull tip ta' kuntratt sabiex jiġu indirizzati s-swieq tax-xogħol segmentati”.

1.2

Id-diskussjonijiet dwar il-flessigurtà taw spunt ukoll għal dibattiti fl-Istati Membri u azzjoni miftiehma f'xi wħud minnhom. Dan isaħħaħ l-idea li huwa importanti li l-imsieħba soċjali jkunu involuti fid-dibattitu u l-proċess tat-teħid ta' deċiżjonijiet.

1.3

Il-KESE jenfasizza li l-flessigurtà ma tistax titqies separatament mill-isfidi li qed tiffaċċja l-Unjoni Ewropea. Il-globalizzazzjoni, l-iżvilupp rapidu ta' teknoloġiji ġodda u l-isfida demografika kif ukoll l-isfidi ambjentali qegħdin ibiddlu s-suq tax-xogħol Ewropew. Il-flessigurtà għandha tkun parti minn reazzjoni għal dawn it-tendenzi u l-pressjonijiet esterni u interni, bil-għan ta' bilanċ ġust bejn il-ħaddiema u min iħaddem.

1.4

Il-KESE jikkunsidra li l-Ewropa għandha tiffoka fuq il-kwalità għolja tal-prodotti u s-servizzi tagħha, il-forza tax-xogħol edukata u l-mudell soċjali tagħha, u għandha tikkompeti mal-kompetituri globali fuq il-kwalità. Dan għandu jiġi rifless fil-Linji Gwida għall-Impjieg. Il-KESE jixtieq jara xi bidliet fil-linji gwida minħabba d-diskussjonijiet dwar il-flessigurtà u speċjalment fir-rigward tal-kwalità ta' l-impjiegi.

1.5

Fl-aħħarnett, il-Kumitat jagħmel xi rakkomandazzjonijiet fir-rigward ta' l-implimentazzjoni tal-flessigurtà. Huwa:

2.1

Il-flessigurtà ilha kwistjoni għaddejja sa minn meta ġew adottati l-ewwel linji gwida għall-impjieg. Madankollu, id-dibattitu attwali beda f'Jannar 2006 bil-laqgħa informali tal-Kunsill dwar il-flessigurtà. Il-Kunsill Ewropew tar-Rebbiegħa 2006 talab lill-Istati Membri sabiex jagħtu attenzjoni speċjali lill-isfida prinċipali tal-“flessigurtà”. Il-kwistjoni tal-flessigurtà ġiet diskussa matul żewġ Summits Soċjali Tripartitiċi marbuta mas-Summits Ewropej ta' Diċembru 2006 u ta' Marzu 2007. Il-Kummissjoni ppubblikat Komunikazzjoni dwar il-flessigurtà f'Ġunju 2007 li ġiet diskussa u pproċessata fil-Parlament Ewropew u l-Kunsill, u d-Deċiżjoni tal-Kunsill kienet unanima. Barraminhekk, f'Ottubru 2007 l-imsieħba soċjali kkonkludew analiżi konġunta ta' l-isfidi ewlenin li qegħdin jiffaċċjaw is-swieq tax-xogħol Ewropej, inklużi r-rakkomandazzjonijiet dwar il-flessigurtà. Il-KESE jilqa' l-kontributi kollha u speċjalment l-analiżi konġunta ta' l-imsieħba soċjali Ewropej (1).

2.2

Id-diskussjonijiet dwar il-flessigurtà taw spunt ukoll għal dibattiti fl-Istati Membri u, dan l-aħħar, għal azzjoni miftiehma f'xi wħud minnhom. Il-KESE jilqa' dawn id-diskussjonijiet u l-attivitajiet iżda jenfasizza li huwa essenzjali li l-imsieħba soċjali jkunu involuti b'mod attiv fid-dibattitu u l-proċess tat-teħid ta' deċiżjonijiet.

2.3

Billi tieħu l-opinjoni tal-KESE dwar li flessigurtà, li ġiet adottata f'Lulju 2007 (2), bħala bażi li għadha tgħodd, din l-opinjoni għandha l-għan:

3.1

Il-KESE jilqa' d-diversi kontributi għad-dibattitu dwar il-flessigurtà. F'dinja dejjem tinbidel huwa essenzjali li niddiskutu kif il-bilanċ bejn il-flessibbiltà u s-sigurtà fil-livell ta' l-UE u ta' l-Istat Membru jista' jikkontribwixxi għall-ħolqien ta' iktar impjiegi u impjiegi aħjar.

3.2.1

Il-flessigurtà ma tistax titqies bħala separata mill-isfidi li qiegħda tiffaċċja l-Unjoni Ewropea. Il-globalizzazzjoni, l-iżvilupp rapidu ta' teknoloġiji ġodda u l-isfida demografika kif ukoll l-isfidi ambjentali qegħdin ibiddlu s-suq tax-xogħol Ewropew. Madankollu, il-KESE jixtieq iżid li l-isfidi ambjentali wkoll ser ikollhom impatt fuq is-swieq tax-xogħol. Il-flessigurtà għandha tkun parti minn reazzjoni għal dawn it-tendenzi u l-pressjonijiet esterni u interni, bil-għan ta' bilanċ ġust bejn il-progress soċjali, ambjentali u ekonomiku.

3.2.2

Il-KESE huwa tal-fehma li l-isfidi ambjentali ser jolqtu s-swieq tax-xogħol Ewropej. Dawn ser iżidu l-pressjoni sabiex tiġi ffrankata l-enerġija u jiġu introdotti sistemi għal ambjent iktar sostenibbli. Iżda jistgħu wkoll jagħtu spinta lill-innovazzjoni teknoloġika billi jikkontribwixxu għat-tkabbir ekonomiku u t-tkabbir fl-impjieg.

3.2.3

Il-Kumitat osserva li l-bidla fil-klima tista' tenfasizza d-distorsjonijiet u d-diskrepanzi soċjali attwali (3), kemm fl-UE kif ukoll f'partijiet oħra tad-dinja. Huwa nnota wkoll li l-objettiv għandu jkun il-ġestjoni ta' l-adattament u jikseb il-mitigazzjoni mingħajr ma jwassal għall-qgħad u d-distorsjoni soċjali (4).

3.2.4

Il-globalizzazzjoni u r-riżultat tagħha ta' l-integrazzjoni tas-swieq qegħdin jolqtu s-swieq tax-xogħol Ewropej. It-tendenzi tal-konsum, il-produzzjoni u l-investiment qegħdin jinbidlu. Dawn l-iżviluppi m'humiex inevitabbli u lanqas m'hu impossibbli li jiġu affettwati jew imfassla. Il-leġislazzjoni dwar is-saħħa u s-sigurtà u d-drittijiet tal-ħaddiema jtejbu l-ħajja tax-xogħol u jsawru n-normi globali. L-istandards tal-prodotti jistgħu jtejbu l-kompetittività filwaqt li titqies l-adattabilità ta' l-intrapriżi. Madankollu, is-swieq tax-xogħol Ewropej ser ikollhom jaġġustaw sabiex iwieġbu għall-isfidi ta' dinja globalizzata. Minn bosta perspettivi, l-Ewropa gawdiet mill-globalizzazzjoni. Is-suq uniku għen il-ħolqien ta' kumpaniji fl-UE li huma kompetittivi fuq livell globali. Konsegwentement, l-UE setgħet tbiegħ il-prodotti u s-servizzi fil-quċċata tal-katina tal-valur.

3.2.5

Il-globalizzazzjoni u l-bidla teknoloġika ma fixklux it-tkabbir ta' l-impjieg fl-Ewropa. Matul il-perijodu 1995-2005, l-UE rat espansjoni netta ta' l-impjieg bil-ħolqien ta' 18.5 miljun impjieg. L-għadd ta' impjiegi mitlufa minħabba aġġustament relatat ma' l-impjieg huwa żgħir meta mqabbel mar-rata globali tal-ħolqien ta' impjiegi fl-ekonomija. Tassew, l-approċċ miftuħ għall-kummerċ jista' jżid il-possibbiltajiet ta' l-impjieg, kif urew l-iżviluppi reċenti fl-Unjoni Ewropea.

3.2.6

Iżda l-globalizzazzjoni tista' twassal ukoll għal iżjed vulnerabbiltà. Il-kumpaniji huma esposti għal kompetizzjoni miżjuda. Impjiegi li qabel kienu kkunsidrati bħala protetti issa huma esposti għall-kompetizzjoni internazzjonali. Is-servizzi li għal ħafna snin kienu kkunsidrati bħala lokali issa jistgħu jiġu provduti b'mod transkonfinali. Ir-ristrutturar iseħħ ħafna iktar u b'pass iktar mgħaġġel. Meta l-ħaddiema li ma jistgħux ikomplu fil-qasam tagħhom jimpjegaw ruħhom mill-ġdid tipikament jirċievu inqas paga. Għaldaqstant, għal ħafna nies, il-globalizzazzjoni tfisser telf ta' dħul finanzjarju meta jiċċaqilqu bejn l-impjiegi. Fil-fatt is-sehem tal-pagi fl-ekonomija naqas. L-imsieħba soċjali rrimarkaw ukoll li meta mqabbla ma' l-Istati Uniti, l-UE ħalqet iktar impjiegi fis-setturi ta' produttività iktar baxxa filwaqt li l-impjieg fis-setturi li qegħdin jesperjenzaw produttività għolja naqas (5).

3.2.7

Il-bidliet fis-suq tax-xogħol wasslu għal żieda fix-xogħol ta' tip part-time u ta' perijodu fiss. Jista' jkun li dawn it-tipi ta' impjieg għamluha iktar faċli sabiex in-nies jimpjegaw ruħhom u b'hekk żdiedu r-rati ta' l-impjieg fl-Ewropa. Iżda l-ħaddiema fl-impjieg temporanju għandhom tendenza li jkunu inqas produttivi, jirċievu inqas taħriġ appoġġjat minn min iħaddimhom (6) u għandhom iktar ċans li jkollhom inċidenti relatati max-xogħol (7). Dawn jirriskjaw ukoll li jeħlu f'impjieg temporanju. Ftit iktar minn nofs il-ħaddiema b'kuntratti temporanji jkollhom kuntratt permanenti wara sitt snin meta mqabbla ma' 'l fuq minn tliet kwarti li bdew b'kuntratt permanenti (8).

3.2.8

Sabiex jiġu indirizzati l-isfidi demografiċi hemm bżonn li jinħolqu servizzi ġodda u opportunitajiet ta' l-impjieg per eżempju fl-oqsma tal-kura tat-tfal u l-anzjani. F'dan il-qafas l-Ewropa għandha bżonn ukoll li ttejjeb l-organizzazzjoni tax-xogħol, l-ugwaljanza bejn l-irġiel u n-nisa u l-bilanċ bejn il-ħajja privata u l-ħajja tax-xogħol.

3.2.9

F'bosta pajjiżi ta' l-UE l-politika fiskali kellha tendenza li tkun inqas stretta fi żminijiet tajbin u iktar stretta fi żminijiet diffiċli taċ-ċiklu tal-kummerċ. Dan huwa speċjalment il-każ fil-pajjiżi l-kbar taż-żona ta' l-euro. B'żieda ma' dan, id-dejn pubbliku baqa' għoli f'għadd ta' pajjiżi ta' l-UE fid-dawl tat-tixjiħ demografiku (9).

3.3.1

Meta jimplimentaw il-politiki tal-flessigurtà fl-Istati Membri, il-Linji Gwida għall-Impjieg jagħtu lill-Istati Membri indikazzjonijiet dwar it-tip ta' swieq tax-xogħol u l-ekonomija li għalihom għandha timmira l-Ewropa. Il-fehma tal-KESE hija ċara: l-Ewropa għandha tiffoka fuq il-kapaċità innovattiva tagħha, il-kwalità għolja tal-prodotti u s-servizzi tagħha, il-forza tax-xogħol tagħha kkwalifikata u l-mudell soċjali tagħha, u għandha tikkompeti mal-kompetituri globali tagħha fuq il-kwalità mhux f'tellieqa għall-iktar pagi baxxi u l-inqas standards soċjali — għax hawnhekk l-Ewropa żgur toħroġ telliefa (10).

3.3.2

Hemm bosta Linji Gwida għall-Impjieg li jistgħu jifformaw il-bażi għal diskussjoni dwar il-flessigurtà. Il-KESE jixtieq jara xi bidliet fil-linji gwida li jirriflettu r-rakkomandazzjonijiet tiegħu, l-iktar fir-rigward tal-kwalità ta' l-impjiegi, kif stqarr fl-opinjoni tiegħu dwar il-Linji Gwida għall-Impjieg (11).

3.3.3

F'diversi okkażjonijiet, il-KESE kkummenta dwar il-proċess rivedut ta' Lisbona u l-Linji Gwida l-ġodda għall-Impjieg (12). Il-Kumitat laqa' l-approċċ integrat il-ġdid u ċ-ċiklu multiannwali iżda osserva li:

3.3.4

Il-KESE indika wkoll li wieħed mill-aspetti li jwasslu għas-suċċess tal-programmi nazzjonali ta' riforma huwa l-parteċipazzjoni kemm jista' jkun wiesgħa ta' l-atturi soċjali rilevanti kollha — b'mod partikulari l-imsieħba soċjali — f'kull fażi tal-proċess, u li r-rwol ta' l-imsieħba soċjali għandu jissaħħaħ (13). Il-Kumitat jixtieq jenfasizza wkoll l-importanza li jiġu kkonsultati l-kunsilli ekonomiċi u soċjali nazzjonali f'dan il-qafas.

3.4.1

Il-flessigurtà tista' taqdi rwol ewlieni fil-ksib ta' l-għanijiet ta' l-Istrateġija mġedda ta' Lisbona, li jagħtu qafas għar-riformi nazzjonali u l-għażliet ta' politika. Madankollu, la l-kunċett u lanqas il-komponenti tal-flessigurtà m'huma ġodda. L-ewwel Linji Gwida għall-Impjieg, adottati fil-kuntest ta' l-Istrateġija Ewropea għall-Impjieg fl-1998, diġà kienu sejħu lill-imsieħba soċjali sabiex jinnegozjaw bilanċ bejn il-flessibbiltà u s-sigurtà.

3.4.2

Il-KESE jixtieq jenfasizza li ma teżisti l-ebda soluzzjoni unika għal kollox u li t-taħlita t-tajba ser tvarja fid-diversi Stati Membri. Il-KESE diġà enfasizza li d-dibattitu kien l-iktar limitat għaż-żieda fil-flessibbiltà esterna u għall-mezzi ta' kumpens ta' żieda bħal din bit-tisħiħ tal-politiki tas-suq tax-xogħol jew bid-dispożizzjonijiet tas-sigurtà soċjali. Minflok, l-għan għandu jkun li jiġu enfasizzati dimensjonijiet oħra sabiex jinħolqu sitwazzjonijiet fejn igawdi kulħadd (14). Il-flessigurtà tfisser ukoll id-deċiżjoni tal-bilanċ tad-drittijiet u l-obbligi bejn min iħaddem u l-ħaddiema fejn għandhom jiġu negozjati pakketti bilanċjati u ġusti (15).

3.4.3

Il-flessigurtà tintuża, fost oħrajn, mill-Kummissjoni meta tanalizza l-Pjanijiet Nazzjonali ta' Riforma u mill-Presidenza meta jiġu diskussi l-isfidi tas-suq tax-xogħol. Din saret qafas għall-evalwazzjoni tas-swieq tax-xogħol ta' l-Istati Membri. Il-Kummissjoni għandha tieħu nota ta' l-iżviluppi u l-kontributi kollha reċenti. Sabiex tanalizza l-prekondizzjonijiet differenti, u ħafna drabi kumplessi ħafna, fl-Istati Membri, il-kooperazzjoni stretta ma' l-atturi rilevanti hija essenzjali. L-imsieħba soċjali għandhom jiġu kkonsultati qabel ma l-gvernijiet jippreżentaw il-Pjanijiet Nazzjonali ta' Riforma.

3.5.1

Il-KESE diġà enfasizza li l-kunċett tal-flessigurtà ma jfissirx it-tnaqqis unilaterali u illeġittimu tad-drittijiet tal-ħaddiema. Il-KESE ma jaċċettax din l-idea (16). L-imsieħba soċjali Ewropej (17) sejħu lill-Istati Membri sabiex jirrevedu, u jekk hemm bżonn jaġġustaw, it-tfassil tal-liġi tax-xogħol, is-sistemi tal-protezzjoni ta' l-impjieg u, flimkien ma' l-imsieħba soċjali, il-prattika tan-negozjar kollettiv, bil-għan li:

3.5.2

Il-Kumitat jaqbel ma' l-importanza kruċjali ta' strateġiji komprensivi għat-tagħlim tul il-ħajja u l-investiment aħjar fir-riżorsi umani sabiex tirnexxi l-istrateġija ta' Lisbona. Madankollu, iċ-ċifri ta' l-Eurostat juru li sar ftit li xejn progress fiż-żieda tal-parteċipazzjoni tal-ħaddiema fit-tagħlim tul il-ħajja. L-importanza tat-tagħlim tul il-ħajja għat-titjib tal-ħiliet tal-ħaddiema, l-opportunitajiet tal-karriera u l-produttività ġiet enfasizzata f'bosta opinjonijiet reċenti tal-KESE. Filwaqt li fil-passat saru ħafna impenji għat-tagħlim tul il-ħajja, għad fadal ħafna x'jinkiseb fil-prattika min-naħa ta' l-Istati Membri u atturi oħrajn. Fl-2002, l-imsieħba soċjali Ewropej ftehmu dwar Qafas ta' azzjonijiet għall-iżvilupp tal-kompetenzi u l-kwalifiki tul il-ħajja.

3.5.3

Il-KESE jressaq l-argument li s-sistemi tas-sigurtà soċjali inklużivi abbinati mal-politiki attivi tas-suq tax-xogħol itejbu l-qbil bejn il-kompetenzi u l-impjiegi u jħeġġu l-innovazzjoni u l-produttività ogħla fl-industriji vulnerabbli li huma kruċjali għall-kompetittività futura ta' l-Ewropa. Parti importanti tal-flessigurtà hija l-benefiċċji tal-qgħad b'rati għoljin ta' sostituzzjoni li jkunu effiċjenti u orjentati lejn l-impjieg, jipprovdu possibbiltajiet addizzjonali għal qbil adegwat bejn l-impjiegi u l-ħiliet filwaqt li jtejbu s-sigurtà ta' l-impjieg. Għaldaqstant m'hijiex biss kwistjoni li jiġu offruti livelli ta' sostituzzjoni “adegwati” iżda wkoll li jiġi assigurat li jżommu livell ta' għajxien xieraq filwaqt li jibqgħu sostenibbli, u jintrabtu ma' strateġiji ta' attivazzjoni u servizzi ta' impjieg li jkunu ta' kwalità għolja.

3.5.4

Iktar kmieni, il-KESE enfasizza l-importanza ta' l-ugwaljanza bejn in-nisa u l-irġiel (18). Il-politiki għandhom jiġu implimentati sabiex jinstab bilanċ bejn il-ħajja professjonali, privata u familjali kif ukoll miżuri li jagħmluh possibbli li kemm in-nisa kif ukoll l-irġiel jilħqu l-potenzjal professjonali tagħhom u jsiru ekonomikament indipendenti. Il-KESE jħeġġeġ lill-Istitut Ewropew għall-Ugwaljanza bejn is-Sessi sabiex jimmonitorja l-flessigurtà mill-perspettiva tal-ġeneru.

3.5.5

Il-mobbiltà ġeografika u professjonali tal-ħaddiema huma għodod neċessarji sabiex jiġu assigurati s-swieq tax-xogħol effiċjenti u jittaffa n-nuqqas ta' qbil bejn id-domanda u l-provvista tax-xogħol, billi jitnaqqsu s-sitwazzjonijiet ta' konġestjoni f'setturi u professjonijiet speċifiċi. Il-mobbiltà ġeografika tista' tagħti kontribut għall-konverġenza pożittiva tal-kondizzjonijiet tax-xogħol u l-għajxien. Barraminhekk, il-mobbiltà ġeografika u ta' l-impjieg jista' jkollha impatt sinifikattiv fuq ir-rati tat-tkabbir u l-impjieg. Tul dawn l-aħħar snin, l-Istati Membri bl-ogħla livelli ta' mobbiltà rreġistraw ukoll tkabbir ekonomiku b'saħħtu u rati tal-qgħad baxxi — jew imnaqqsa sew. Dan jindika relazzjoni bejn il-livelli tal-mobbiltà u l-prestazzjoni b'saħħitha fis-suq ekonomiku u tax-xogħol.

3.6.1

Il-KESE jenfasizza l-importanza tad-djalogu soċjali u li l-imsieħba soċjali jkunu involuti b'mod attiv f'kull livell rilevanti fit-tfassil u l-implimentazzjoni tal-politiki tal-flessigurtà (19). Kif enfasizza l-KESE fl-opinjoni preċedenti tiegħu, it-tisħiħ tas-sistemi tar-relazzjonijiet industrijali fil-livell Ewropew u nazzjonali huwa essenzjali għal kull diskussjoni dwar il-flessigurtà.

3.6.2

Il-flessigurtà teħtieġ klima ta' fiduċja u djalogu wiesa' fost il-partijiet kollha interessati, fejn kulħadd huwa lest li jieħu r-responsabbiltà għall-bidla bil-għan li jkun hemm politiki bilanċjati fil-qasam soċjali. Dan jinkludi wkoll il-possibbiltajiet ta' monitoraġġ u evalwazzjoni ta' l-implimentazzjoni kif ukoll tar-riżultati tal-politiki.

3.6.3

Is-soċjetà ċivili għandha rwol x'taqdi wkoll fl-implimentazzjoni tal-flessigurtà. L-NGOs soċjali jipprovdu s-servizzi essenzjali għal dawk li huma fir-riskju jew li qegħdin jesperjenzaw il-marġinalizzazzjoni u jikkontribwixxu għall-bilanċ bejn il-ħajja familjali u professjonali. L-assoċjazzjonijiet edukattivi jħeġġu u jipprovdu t-tagħlim tul il-ħajja ta' l-adulti. Is-soċjetà ċivili organizzata tista' tgħin iżżid il-kwalità ta' l-impjieg u ttaffi l-isfidi ffaċċjati mill-iktar gruppi vulnerabbli li jiltaqgħu mad-diskriminazzjoni fis-suq tax-xogħol Ewropew, bħaż-żgħażagħ u l-persuni mdaħħla fl-età, in-nisa, il-migranti u l-persuni b'diżabbiltà.

4.1

Il-KESE jħeġġeġ lill-Kummissjoni sabiex tevalwa d-diversi kontributi u fehmiet dwar il-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni u żviluppi reċenti oħra. L-Istati Membri u l-imsieħba soċjali fil-livelli kollha wkoll għandhom rwol x'jaqdu fit-tfassil tal-kunċett tal-flessigurtà meta tiġi implimentata. Dan huwa essenzjali billi l-flessigurtà tintuża fil-proċess ta' evalwazzjoni tal-Programmi Nazzjonali ta' Riforma ta' l-Istati Membri.

4.2

Meta l-Istati Membri jinkorporaw il-prinċipji komuni fil-Programmi Nazzjonali ta' Riforma, u jipprovdu taħlita tal-politiki nazzjonali skond il-kondizzjonijiet u l-prattiki tagħhom, il-KESE jħeġġeġ lill-Kummissjoni sabiex timmonitorja l-proċess sħiħ u twaqqaf pjattaforma għall-iskambju ta' l-aħjar prattiki u l-valutazzjoni komparattiva li tinkludi, b'mod speċjali, l-imsieħba soċjali, iżda wkoll is-soċjetà ċivili organizzata. Għaldaqstant, il-KESE jilqa' “il-missjoni għall-flessigurtà” esploratorja mwaqqfa mill-Kummissjoni.

4.3

Il-KESE jappoġġja l-parteċipazzjoni attiva ta' l-imsieħba soċjali fit-tfassil u l-implimentazzjoni tal-politiki tal-flessigurtà fl-istadji kollha tal-proċess. Il-KESE diġà enfasizza l-bżonn għal “djalogu soċjali b'saħħtu u vitali fejn l-imsieħba soċjali jipparteċipaw b'mod attiv u jkunu jistgħu jinnegozjaw, jinfluwenzaw u jieħdu r-responsabbiltà għad-definizzjoni, għall-komponenti u għall-evalwazzjoni tar-riżultati tal-flessigurtà …” (20).

4.4

Il-fiduċja reċiproka bejn l-atturi involuti hija ferm importanti. Is-soċjetà ċivili organizzata tista' taqdi rwol importanti sabiex tiżdied il-fiduċja iżda wkoll bħala pont għal dawk li jinsabu l-iktar 'il bogħod mis-suq tax-xogħol.

4.5

Fost il-prekondizzjonijiet importanti sabiex tkun tista' tiffunzjona l-flessigurtà nsibu l-politiki makroekonomiċi li jrawmu t-tkabbir fl-impjieg u l-ambjent kummerċjali favorevoli li jilliberalizza u jappoġġja l-potenzjal sħiħ għat-tkabbir.

4.6

Il-KESE jħeġġeġ lill-Istati Membri u l-UE sabiex joħolqu u jżommu qafas legali li jwassal għall-adattabilità, li jkun sempliċi, trasparenti u prevedibbli, kif ukoll sabiex isaħħu u jżommu d-drittijiet ta' l-impjegati u l-ġustizzjabilità tagħhom fl-UE kollha u biex jippromovu qafas legali stabbli għan-negozjar kollettiv u d-djalogu soċjali meta jimplimentaw il-flessigurtà. Il-bażi ta' kull mudell tal-flessigurtà hija l-politika li tista' tiggarantixxi livelli għolja ta' ħarsien soċjali, it-teħid tar-responsabbiltà minn servizzi pubbliċi finanzjati b'mod adegwat, u qafas legali stabbli għan-negozjar kollettiv u d-djalogu soċjali. F'dan il-qafas, l-istandards ta' l-ILO u l-leġislazzjoni ta' l-UE, billi huma trasparenti u prevedibbli, huma bażijiet importanti.

4.7

Sistemi ġenerali tas-sigurtà soċjali jistgħu jtejbu l-mobbiltà billi jassiguraw li l-ħaddiema ma joħorġux telliefa meta jiġu kkonfrontati b'bidliet li jolqtu l-post tax-xogħol tagħhom. Sabiex jiġu rispettati r-regolamenti nazzjonali u ta' l-UE dwar l-informazzjoni u l-konsultazzjoni huwa importanti li l-bidla tiġi antiċipata u l-konsegwenzi tagħha jittaffew. F'opinjoni preċedenti, il-KESE ppropona li d-Direttiva dwar il-Kunsilli tax-Xogħolijiet (21) tiġi riveduta u dan l-aħħar il-Kummissjoni nediet it-tieni fażi ta' konsultazzjoni li tagħti lill-imsieħba soċjali l-opportunità li jibdew in-negozjati bil-għan li tiġi riveduta l-leġislazzjoni eżistenti. Il-Kumitat ħeġġeġ ukoll lill-Kunsill u lill-Kummissjoni sabiex jipprovaw isibu soluzzjoni sakemm issir leġislazzjoni fil-qasam soċjali.

4.8

Il-KESE enfasizza l-importanza li jiġu dedikati riżorsi ekonomiċi għall-flessigurtà. L-implimentazzjoni tal-flessigurtà mingħajr l-investiment fit-tisħiħ ta' l-istituzzjonijiet, il-politiki attivi fis-suq tax-xogħol u t-tagħlim matul il-ħajja, ma twassalx għal suq tax-xogħol ta' kwalità għolja. Din tinkludi l-estensjoni tas-sigurtà għall-impjiegi prekarji. Il-politiki għandhom ikunu ffukati fuq l-integrazzjoni tan-nisa, iż-żgħażagħ u l-persuni mdaħħla fl-età fis-suq tax-xogħol. Il-flessigurtà għandha tiġi applikata b'approċċ olistiku u konsistenti. F'dan ir-rigward, huwa essenzjali li jiġu dedikati r-riżorsi xierqa għall-fondi Ewropej bħall-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali.

4.9

Il-KESE jenfasizza li kull politika rilevanti għandha tirrinforza b'mod reċiproku. It-tkabbir, l-impjiegi, il-koeżjoni soċjali u l-ambjent huma kollha importanti indaqs u jappoġġjaw lil xulxin b'mod reċiproku. It-tkabbir sostenibbli huwa relatat ma' aspirazzjonijiet ta' benesseri ogħla u ambjent imtejjeb.

4.10

Il-KESE jixtieq jara approċċ integrat fuq diversi livelli. Fil-kuntest tan-natura multidimensjonali tal-flessigurtà, huwa importanti li jsir sforz għall-integrazzjoni fil-livelli differenti ta' politika. Hemm bżonn politika li tkun iktar koerenti sabiex tindirizza l-kwistjoni u interazzjoni miżjuda bejn id-diversi atturi u livelli sabiex tittejjeb il-koeżjoni ekonomika u soċjali.

4.11

Il-KESE jressaq l-argument li għandhom jitqiesu r-riskji ġodda u li t-transizzjonijiet għandhom jiġu kumpensati fl-implimentazzjoni tal-flessigurtà. Il-globalizzazzjoni ser iżżid ir-riskji għall-ħaddiema u l-kumpaniji. Huwa essenzjali li jitqiesu dawn ir-riskji sabiex tiġi indirizzata l-isfida tal-globalizzazzjoni. Huwa kruċjali li jkun hemm promozzjoni tal-mobbiltà tal-ħaddiema b'mod pożittiv u ta' kwalità għolja permezz ta' l-investiment fin-nies u t-titjib fil-portabbiltà tad-drittijiet.