18.12.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 341/4

(1)

De betrekkingen tussen de Unie en het Hasjemitisch Koninkrijk Jordanië („Jordanië”) ontwikkelen zich in het kader van het Europees nabuurschapsbeleid (ENB). Een Euro-mediterrane Overeenkomst waarbij een associatie tot stand wordt gebracht tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en Jordanië, anderzijds (2) („de associatieovereenkomst EU-Jordanië”), is op 1 mei 2002 in werking getreden. De bilaterale politieke dialoog en economische samenwerking zijn verder ontwikkeld in het kader van ENB-actieplannen, waarvan het meest recente betrekking heeft op de periode 2010-2015. In 2010 kende de Unie Jordanië een „geavanceerde status”-partnerschap toe, dat een breed gebied omvat waarop beide partijen samenwerken. In 2013 is de associatieovereenkomst EU-Jordanië aangevuld met een kaderovereenkomst tussen de Unie en Jordanië over de algemene beginselen voor de deelname van Jordanië aan programma’s van de Unie, om de samenwerking tussen de Unie en Jordanië verder te ontwikkelen.

(2)

De economie van Jordanië heeft sterk te lijden onder binnenlandse gebeurtenissen die verband houden met de sinds eind 2010 in het zuidelijke Middellandse Zeegebied plaatsvindende gebeurtenissen die bekendstaan als de „Arabische lente”, alsook onder de voortdurende onrust in de regio, in het bijzonder in de buurlanden Egypte en Syrië. Met name de grote instroom van uit Syrië afkomstige vluchtelingen die in Jordanië een toevluchtsoord zoeken, heeft ernstige gevolgen voor de Jordaanse economie. In combinatie met een veel zwakkere mondiale economische omgeving, de herhaalde verstoringen van de toevoer van aardgas uit Egypte (waardoor Jordanië reeds gedwongen is de invoer van gas uit Egypte te vervangen door duurdere brandstoffen voor elektriciteitsopwekking) en de omvangrijke financiële middelen die nodig zijn om de vluchtelingen uit Syrië die op Jordaans grondgebied verblijven, humanitaire hulp te verlenen, heeft dit tot aanzienlijke externe financierings- en begrotingstekorten geleid.

(3)

Sinds het begin van de Arabische lente heeft de Unie bij meerdere gelegenheden de toezegging gedaan Jordanië te zullen steunen bij zijn economische en politieke hervormingsproces. Die toezegging werd opnieuw bevestigd in de conclusies van de tiende vergadering van de associatieraad EU-Jordanië in december 2012.

(4)

Door de geografische positie van Jordanië is het een strategisch land voor stabiliteit en veiligheid in het Midden-Oosten, maar is het land ook bijzonder kwetsbaar voor externe schokken, zowel op politiek als op economisch gebied. Daarom is het belangrijk Jordanië adequate steun te bieden en de politieke en economische dialoog tussen de Unie en Jordanië te bevorderen.

(5)

Jordanië heeft een aanvang gemaakt met een reeks politieke hervormingen. Deze hebben in het bijzonder geleid tot de aanneming door het Jordaanse parlement van meer dan 40 grondwetswijzigingen in september 2011. Daarmee is een belangrijke stap gezet in de richting van een volwaardig democratisch systeem. Politieke en economische steun van de Unie aan het hervormingsproces van Jordanië is in overeenstemming met het beleid van de Unie ten aanzien van het zuidelijke Middellandse Zeegebied, zoals vastgesteld in het kader van het ENB.

(6)

Overeenkomstig de gezamenlijke verklaring van het Europees Parlement en de Raad, aangenomen bij de vaststelling van Besluit nr. 778/2013/EU van het Europees Parlement en de Raad (3), moet macrofinanciële bijstand van de Unie een uitzonderlijk financieel instrument zijn van ongebonden en niet-toegewezen betalingsbalanssteun, gericht op het herstellen van een houdbare externe financiële situatie, en dienen ter ondersteuning van een beleidsprogramma met krachtige aanpassings- en structurele hervormingsmaatregelen die gericht zijn op het verbeteren van de betalingsbalanspositie, in het bijzonder tijdens de programmeringsperiode, en ter versterking van de uitvoering van gerelateerde overeenkomsten en samenwerkingsprogramma’s met de Unie.

(7)

In augustus 2012 hebben de Jordaanse autoriteiten en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) overeenstemming bereikt over een niet uit voorzorg getroffen Stand-By Arrangement („het IMF-programma”) van 1 364 miljoen SDR (bijzondere trekkingsrechten) met een looptijd van drie jaar om het economische aanpassings- en hervormingsprogramma van Jordanië te ondersteunen. De doelstellingen van het IMF-programma stroken met het doel van de macrofinanciële bijstand van de Unie, namelijk het verlichten van betalingsbalansmoeilijkheden op korte termijn, en het uitvoeren van krachtige aanpassingsmaatregelen beantwoordt aan het doel van de macrofinanciële bijstand van de Unie.

(8)

De Unie heeft 293 miljoen EUR aan giften beschikbaar gesteld voor de periode 2011-2013 in het kader van haar gewone samenwerkingsprogramma ter ondersteuning van de economische en politieke hervormingsagenda van Jordanië. Daarnaast is in 2012 aan Jordanië 70 miljoen EUR toegewezen in het kader van het Spring-programma (Support for Partnership, Reform and Inclusive Growth — steun voor partnerschap, hervormingen en inclusieve groei) en 10 miljoen EUR aan humanitaire hulp van de Unie om Syrische vluchtelingen te ondersteunen.

(9)

In het licht van de versomberende economische situatie en vooruitzichten heeft Jordanië in december 2012 om macrofinanciële bijstand van de Unie verzocht.

(10)

Aangezien Jordanië onder het ENB valt, moet het worden geacht in aanmerking te komen voor macrofinanciële bijstand van de Unie.

(11)

Aangezien er op de betalingsbalans van Jordanië een aanzienlijk extern financieringstekort overblijft dat de door het IMF en andere multilaterale instellingen verstrekte middelen te boven gaat, ondanks het feit dat Jordanië krachtige economische stabilisatie- en hervormingsprogramma’s uitvoert, en aangezien de externe financiële positie van Jordanië kwetsbaar is voor exogene schokken, hetgeen vereist dat de deviezenreserves op een toereikend niveau worden gehandhaafd, wordt de macrofinanciële bijstand die door de Unie aan Jordanië wordt verleend („de macrofinanciële bijstand van de Unie”), onder de huidige uitzonderlijke omstandigheden, aangemerkt als een passende reactie op het verzoek van Jordanië om in samenhang met het IMF-programma de economische stabilisatie te ondersteunen. De macrofinanciële bijstand van de Unie zou de economische stabilisatie en de structurelehervormingsagenda van Jordanië ondersteunen en een aanvulling vormen op de middelen die in het kader van de financiële overeenkomst met het IMF beschikbaar worden gesteld.

(12)

De macrofinanciële bijstand van de Unie moet gericht zijn op het herstellen van een houdbare externe financiële situatie voor Jordanië en aldus haar economische en sociale ontwikkeling ondersteunen.

(13)

Het bedrag van de macrofinanciële bijstand van de Unie is gebaseerd op een volledige kwantitatieve beoordeling van de resterende externe financieringsbehoeften van Jordanië, en bij de bepaling ervan is rekening gehouden met het vermogen van het land zichzelf te financieren met eigen middelen, in het bijzonder de internationale reserves die het ter beschikking heeft. De macrofinanciële bijstand van de Unie moet complementair zijn aan de programma’s van het IMF en de Wereldbank en de door hen verstrekte middelen. Bij de vaststelling van het bijstandsbedrag wordt ook rekening gehouden met de verwachte financiële bijdragen van multilaterale donoren, met het gegeven dat de lasten billijk tussen de Unie en de andere donoren moeten worden verdeeld, met de reeds bestaande verdeling van de andere externe financieringsinstrumenten van de Unie in Jordanië, en met de toegevoegde waarde die over het geheel genomen door de betrokkenheid van de Unie wordt geboden.

(14)

De Commissie moet ervoor zorgen dat de macrofinanciële bijstand van de Unie juridisch en materieel verenigbaar is met de voornaamste beginselen, doelstellingen en maatregelen in het kader van de verschillende onderdelen van het extern optreden en met het relevante beleid van de Unie op andere terreinen.

(15)

De macrofinanciële bijstand van de Unie moet haar externe beleid ten aanzien van Jordanië ondersteunen. De diensten van de Commissie en de Europese Dienst voor extern optreden moeten gedurende de hele macrofinanciële bijstandoperatie nauw samenwerken om het externe beleid van de Unie te coördineren en de consistentie ervan te waarborgen.

(16)

De macrofinanciële bijstand van de Unie dient de inspanningen van Jordanië om met de Unie gedeelde waarden, zoals de democratie, de rechtsstaat, goed bestuur, eerbiediging van de mensenrechten, duurzame ontwikkeling en armoedebestrijding, na te leven, en om het beginsel van open, op regels gebaseerde en eerlijke handel toe te passen, te ondersteunen.

(17)

Als een eerste vereiste voor het toekennen van de macrofinanciële bijstand van de Unie dient Jordanië effectieve democratische mechanismen, waaronder een parlementair stelsel met meerdere partijen en de rechtsstaat, te eerbiedigen, en dient het te garanderen dat de mensenrechten worden geëerbiedigd. Bovendien dienen de specifieke doelstellingen van de macrofinanciële bijstand van de Unie de doelmatigheid, de transparantie en de verantwoordingsplicht inzake de beheersystemen voor overheidsfinanciën in Jordanië te bevorderen en bij te dragen aan structurele hervormingen die gericht zijn op de bevordering van duurzame en inclusieve groei, het scheppen van werkgelegenheid en begrotingsconsolidatie. De Commissie dient regelmatig te controleren of aan de eerste vereiste is voldaan en of deze doelstellingen zijn gehaald.

(18)

Met het oog op een doeltreffende bescherming van de financiële belangen van de Unie in het kader van de macrofinanciële bijstand van de Unie, moet Jordanië passende maatregelen nemen voor de preventie en bestrijding van fraude, corruptie en andere onregelmatigheden met betrekking tot deze bijstand. Ook moet worden voorzien in controles door de Commissie en in audits door de Europese Rekenkamer.

(19)

De uitkering van de macrofinanciële bijstand van de Unie laat de bevoegdheden van het Europees Parlement en de Raad onverlet.

(20)

De bedragen van de voorziening vereist voor de macrofinanciële bijstand moeten in overeenstemming zijn met de in het meerjarig financieel kader vastgestelde begrotingskredieten.

(21)

De macrofinanciële bijstand van de Unie moet door de Commissie worden beheerd. Teneinde te waarborgen dat het Europees Parlement en de Raad op de tenuitvoerlegging van dit besluit kunnen toezien, dient de Commissie hen regelmatig in te lichten over ontwikkelingen met betrekking tot de bijstand en hun daarbij de relevante documenten te verschaffen.

(22)

Om eenvormige voorwaarden voor de uitvoering van dit besluit te waarborgen, moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend. Die bevoegdheden moeten worden uitgeoefend overeenkomstig Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad (4).

(23)

De macrofinanciële bijstand van de Unie dient onderworpen te zijn aan voorwaarden inzake economisch beleid, die in een memorandum van overeenstemming dienen te worden vastgelegd. Omwille van de efficiëntie en om eenvormige voorwaarden voor de uitvoering te waarborgen, dient de Commissie te worden gemachtigd om met de Jordaanse overheid onderhandelingen over deze voorwaarden te voeren onder toezicht van het comité van vertegenwoordigers van de lidstaten waarin Verordening (EU) nr. 182/2011 voorziet. Krachtens die verordening moet in de regel de raadplegingsprocedure worden gebruikt in alle andere gevallen dan in die verordening zijn voorzien. Gezien de mogelijk belangrijke effecten van bijstand van meer dan 90 miljoen EUR, past het dat de onderzoeksprocedure voor deze verrichtingen wordt gebruikt. Gezien het bedrag van de macrofinanciële bijstand van de Unie aan Jordanië, moet de onderzoeksprocedure worden toegepast op de vaststelling van het memorandum van overeenstemming, of voor het verlagen, opschorten of annuleren van de bijstand,

a)

de in artikel 2 gestelde eerste vereiste;

b)

een bevredigende voortgang bij de uitvoering van een beleidsprogramma met krachtige maatregelen voor aanpassing en structurele hervorming, ondersteund door een niet uit voorzorg getroffen kredietregeling met het IMF, en

c)

de uitvoering binnen een specifieke termijn van de in het memorandum van overeenstemming overeengekomen financiële en economische beleidsvoorwaarden.

a)

Jordanië gaat regelmatig na of de uit de algemene begroting van de Unie verstrekte financiering naar behoren is gebruikt, neemt passende maatregelen ter voorkoming van onregelmatigheden en fraude, en onderneemt, zo nodig, gerechtelijke stappen om de uit hoofde van dit besluit verstrekte middelen die zijn verduisterd, terug te vorderen;

b)

de financiële belangen van de Unie worden beschermd, in het bijzonder met specifieke maatregelen met het oog op de preventie en de bestrijding van fraude, corruptie en andere onregelmatigheden in verband met de macrofinanciële bijstand van de Unie, overeenkomstig Verordening (EG, Euratom) nr. 2988/95 van de Raad (9), Verordening (Euratom, EG) nr. 2185/96 van de Raad (10), en Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 van het Europees Parlement en de Raad (11);

c)

de Commissie, met inbegrip van het Europees Bureau voor fraudebestrijding, c.q. haar vertegenwoordigers, wordt uitdrukkelijk gemachtigd tot het uitvoeren van controles, waaronder controles en inspecties ter plaatse;

d)

de Commissie en de Rekenkamer worden uitdrukkelijk gemachtigd om tijdens en na de periode dat de macrofinanciële bijstand van de Unie beschikbaar is audits uit te voeren, met inbegrip van documentaudits en audits ter plaatse, zoals onder meer operationele beoordelingen;

e)

de Unie heeft recht op vervroegde terugbetaling van de lening, indien is vastgesteld dat Jordanië met betrekking tot het beheer van de macrofinanciële bijstand van de Unie fraude, corruptie of enige andere onwettige activiteit heeft gepleegd die de financiële belangen van de Unie schaadt.

a)

wordt de geboekte vooruitgang bij het uitvoeren van de macrofinanciële bijstand van de Unie onderzocht;

b)

worden de economische situatie en de vooruitzichten van Jordanië, alsook de vooruitgang die is geboekt bij de tenuitvoerlegging van de in artikel 3, lid 1, bedoelde beleidsmaatregelen beoordeeld;

c)

wordt het verband gespecificeerd tussen de in het memorandum van overeenstemming vastgelegde voorwaarden inzake het economische beleid, de actuele economische en budgettaire prestaties van Jordanië en de besluiten van de Commissie tot uitkering van de tranches van de macrofinanciële bijstand van de Unie.