EUROPESE COMMISSIE

Brussel, 20.7.2021

SWD(2021) 704 final

WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE

Verslag over de rechtsstaat 2021


Landenhoofdstuk over Cyprus

bij het document

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD, HET EUROPEES ECONOMISCH EN SOCIAAL COMITÉ EN HET COMITÉ VAN DE REGIO'S

Verslag over de rechtsstaat 2021




Situatie op het gebied van de rechtsstaat in de Europese Unie

{COM(2021) 700 final} - {SWD(2021) 701 final} - {SWD(2021) 702 final} - {SWD(2021) 703 final} - {SWD(2021) 705 final} - {SWD(2021) 706 final} - {SWD(2021) 707 final} - {SWD(2021) 708 final} - {SWD(2021) 709 final} - {SWD(2021) 710 final} - {SWD(2021) 711 final} - {SWD(2021) 712 final} - {SWD(2021) 713 final} - {SWD(2021) 714 final} - {SWD(2021) 715 final} - {SWD(2021) 716 final} - {SWD(2021) 717 final} - {SWD(2021) 718 final} - {SWD(2021) 719 final} - {SWD(2021) 720 final} - {SWD(2021) 721 final} - {SWD(2021) 722 final} - {SWD(2021) 723 final} - {SWD(2021) 724 final} - {SWD(2021) 725 final} - {SWD(2021) 726 final} - {SWD(2021) 727 final}

I.Justitieel stelsel

Het rechtsstelsel 1 bestaat uit zes districtsrechtbanken, zes actieve assisenrechtbanken 2 , de administratieve rechtbank 3 , de administratieve rechtbank voor internationale bescherming 4 en het hooggerechtshof 5 . Er wordt momenteel een grondwettelijk hof opgezet. Daarnaast zijn er familierechtbanken, rechtbanken voor huurgeschillen, rechtbanken voor industriële geschillen en een militaire rechtbank 6 . Er staan 113 rechters ter beschikking in alle rechtbanken van eerste aanleg, en 13 rechters in het hooggerechtshof. De rechters van het hooggerechtshof worden door de president van de republiek benoemd binnen de rangen van het gerecht en op aanbeveling van het hooggerechtshof, die de president niet verplicht hoeft op te volgen. Volgens een vaste praktijk volgt de president van de republiek echter de aanbevelingen van het hooggerechtshof dat, op basis van anciënniteit, de oudste in functie zijnde rechter voor die vacature voordraagt. Dezelfde praktijk geldt voor de benoeming van de voorzitter van het hooggerechtshof, waarvoor de president van de republiek altijd de aanbeveling opvolgt om de oudste in functie zijnde rechter van die rechtbank te benoemen 7 . Rechters in eerste aanleg worden benoemd, overgeplaatst en bevorderd door de hoge raad voor de rechtspraak, die bestaat uit alle leden van het hooggerechtshof (de voorzitter en twaalf rechters) 8 . Het Openbaar Ministerie is onafhankelijk en staat onder het gezag van de procureur-generaal van de republiek. De procureur-generaal staat aan het hoofd van het bureau voor juridische zaken van de republiek, dat een onafhankelijke dienst is die hem bijstaat en niet onder enig ministerie valt 9 . De procureur-generaal heeft de bevoegdheid om, naar eigen goeddunken en in het algemeen belang, procedures voor een misdrijf tegen een (rechts- of natuurlijke) persoon in de Republiek in te stellen, te voeren, over te nemen en voort te zetten of stop te zetten. De procureur-generaal is ook de juridisch adviseur van de republiek, de president, de raad van ministers en de individuele ministers. Hij verricht alle andere functies en taken die hem bij de grondwet of bij wet zijn toevertrouwd 10 . Cyprus neemt deel aan het Europees Openbaar Ministerie. De onafhankelijke nationale orde van advocaten heeft regelgevende en disciplinaire bevoegdheid met betrekking tot zijn leden.

Onafhankelijkheid

De mate waarin de rechterlijke macht als onafhankelijk wordt gezien, ligt rond het gemiddelde. Bij het algemene publiek is 48 % van mening dat de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht “redelijk goed” of “zeer goed” is, een percentage dat in 2021 met 7 procentpunten is gedaald ten opzichte van 2020. Het bijbehorende percentage bij bedrijven is 45 % en is sinds 2020 met 3 procentpunten gedaald 11 . De mate waarin de rechterlijke macht als onafhankelijk wordt gezien 12 ligt sinds 2016 rond het gemiddelde.

De opsplitsing van het huidige hooggerechtshof in een constitutioneel hooggerechtshof en een hooggerechtshof wordt momenteel behandeld door het parlement 13 . Het wetsontwerp werd eind 2020 ingediend bij het parlement, waarbij een ad-hoccommissie is opgericht om de tekst te voltooien 14 . In dit wetsontwerp is momenteel bepaald dat de rechters en voorzitters van deze rechtbanken uitsluitend worden benoemd door de president van de republiek 15 . Hierbij zou een adviesraad voor de rechterlijke macht 16 — anders dan de hoge raad voor de rechtspraak — worden opgericht die een lijst moet opstellen van de meest geschikte kandidaten voor de benoeming, die niet bindend voor de president zou zijn 17 . Het is belangrijk dat met deze hervorming de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht wordt gewaarborgd, in overstemming met het EU-recht en rekening houdend met de aanbevelingen van de Raad van Europa 18 . Raadpleging van de Commissie van Venetië over het wetsontwerp zou daartoe zekerheid bieden over de voorgestelde hervorming. Het wetsontwerp voorziet ook in de oprichting van een hof van beroep, waarvan de rechters en de voorzitter door de hoge raad voor de rechtspraak zouden worden benoemd. Na de ontbinding van het parlement op 14 april 2021 met het oog op de parlementsverkiezingen op 30 mei, zullen de lopende wetsvoorstellen door het nieuw gekozen parlement worden besproken.

Hervormingen met betrekking tot de hoge raad voor de rechtspraak vinden thans plaats teneinde deze representatiever voor de onderdelen van het rechtsstelsel te maken. In een in 2020 voorbereid wetsvoorstel werd voorgesteld de hoge raad voor de rechtspraak uit te breiden. Deze raad zou worden samengesteld uit de leden van het hooggerechtshof, de voorzitter en de rechters van het hoge hof, de voorzitter van het hof van beroep, de hoogst geplaatste voorzitter van de districtsrechtbanken, de voorzitter van de vereniging van rechters, de procureur-generaal en de voorzitter van de Cypriotische orde van advocaten. De rechterlijke macht heeft de voorkeur uitgesproken voor een herziene hoge raad voor de rechtspraak die uitsluitend is samengesteld uit leden van de rechterlijke macht 19 . Dit wetsvoorstel is sinds eind 2020 in behandeling en was nog niet aangenomen toen het parlement eerder dit voorjaar werd ontbonden 20 . Het is belangrijk dat met deze hervorming rekening wordt gehouden met de aanbevelingen van de Raad van Europa 21 .

22 23 24 25 Het actieplan ter versterking van het bureau voor juridische zaken van de republiek wordt thans uitgevoerd en er wordt wetgeving ter waarborging van de budgettaire onafhankelijkheid van het bureau overwogen. De hervorming behelst onder meer het herstructureren en opzetten van afzonderlijke, op zichzelf staande directoraten binnen het bureau voor juridische zaken om de scheiding van de twee belangrijkste functies van de procureur-generaal doeltreffender te laten verlopen, het creëren van nieuwe functies, het rationaliseren van de procedures, de scheiding van functies en wervingsprocedures. Momenteel wordt een wetsontwerp over de budgettaire onafhankelijkheid van het bureau voor juridische zaken nog steeds besproken door de procureur-generaal en het ministerie van Financiën. Teneinde te anticiperen op de beoogde hervorming werd eind 2020 een behoorlijk aantal nieuwe advocaten aangeworven bij het bureau voor juridische zaken van de republiek en behandelt een aantal van hen strafzaken, waaronder corruptiezaken.

Kwaliteit

Er worden maatregelen genomen om de digitalisering van justitie te verbeteren, maar er blijft ernstige bezorgdheid op dit gebied bestaan. Er is bijzonder weinig online-informatie over het rechtsstelsel beschikbaar voor het grote publiek 26 . Bovendien zijn er zeer weinig digitale oplossingen voorhanden om procedures in civielrechtelijke/handelszaken en bestuursrechtelijke zaken in te leiden en op te volgen 27 . De invoering van een elektronisch systeem voor de gerechtelijke administratie is een van de belangrijkste doelstellingen van de lopende hervormingen 28 . De invoering ervan en de bijbehorende openbare aanbestedingsprocedures lopen echter al sinds 2017 vertraging op. Ondertussen werd er een elektronisch miniregister voor het aanspannen van zaken voorbereid en is dit in 2020 operationeel geworden bij alle burgerlijke griffies en bij het hooggerechtshof om aanvragen efficiënter te kunnen verwerken tot het e-justitiesysteem volledig is opgezet 29 . De invoering van het register werd versneld door de COVID-19-pandemie.

Informatieve websites over jurisprudentie en wetgeving voor het publiek zijn verder ontwikkeld. Een door de Cypriotische orde van advocaten beheerde website biedt open, gratis en openbare toegang tot een aantal datasets, zoals jurisprudentie en wetgevingsdatabanken. Zo biedt de website toegang tot de databank van Cypriotische jurisprudentie, de jurisprudentie van het hooggerechtshof van Cyprus, de jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en Cypriotische wetgeving. Toegang van de Cypriotische rechters tot nationale en buitenlandse onlinedatabanken wordt geboden door het hooggerechtshof, dat de kosten draagt 30 .

Efficiëntie

Er blijft ernstige bezorgdheid bestaan over de efficiëntie van het justitiële stelsel 31 . De tijd die nodig is om civielrechtelijke, bestuursrechtelijke en handelszaken te beslechten in de rechtbanken van eerste aanleg (882 dagen in 2019, in vergelijking met 737 in 2018) is nog steeds een van de langste in de EU 32 . In bestuurlijke rechtspraak in eerste aanleg is de duur van de procedures toegenomen (495 dagen in 2019, in vergelijking met 487 dagen in 2018) 33 en zijn de afhandelingspercentages afgenomen (ongeveer 170 % in 2019, in vergelijking met ongeveer 219 % in 2018) 34 . Sinds september 2020 is er in de districtsrechtbank van Paphos bij wijze van proef een project uitgevoerd om achterstanden weg te werken. Na de aanwerving van een aantal extra rechters is er een taskforce opgericht die zich met name richt op de afhandeling van de achterstallige zaken 35 .

Het actieplan om problemen met de efficiëntie aan te pakken wordt verder uitgevoerd, hoewel met enige vertraging 36 . Binnen dit kader voorziet een wetsvoorstel van het ministerie van Justitie en Openbare Orde van eind 2020 in een toename van de civiele rechtspraak van de rechters van districtsrechtbanken en de senior rechters van de districtsrechtbanken, met betrekking tot het aantal geschillen waarvan zij kennis kunnen nemen en waarover zij uitspraak kunnen doen, teneinde het systeem flexibeler te maken 37 . Het besluit van het hooggerechtshof in februari 2019 om de afhandeling van financiële geschillen — gerechtelijke procedures in verband met niet-renderende leningen — aan zes reeds dienende senior rechters van de districtsrechtbanken toe te wijzen, wordt verder uitgevoerd 38 .

De nieuwe regels inzake het burgerlijk procesrecht zijn goedgekeurd. Op 19 mei 2021 werden de nieuwe regels inzake het burgerlijk procesrecht goedgekeurd door het hooggerechtshof, ter vervanging van het verouderde rechtskader dat sinds 1958 van kracht was 39 . Deze regels, die nog niet worden uitgevoerd, zijn bedoeld om gerechtelijke procedures te versnellen en de algemene efficiëntie van het burgerlijk procesrecht te vergroten, ook met betrekking tot de uitvoering van rechterlijke uitspraken 40 .

II.Corruptiebestrijding

Er is een nieuw actieplan voor corruptiebestrijding voor 2021-2026 aangenomen en het bureau voor transparantie en corruptiebestrijding heeft de opdracht gekregen toezicht te houden op de uitvoering ervan. De procureur-generaal is algemeen bevoegd om strafbare feiten, waaronder ook corruptie, te vervolgen. Het Openbaar Ministerie verstrekt juridisch advies aan rechtshandhavingsinstanties die onderzoek voeren naar corruptiemisdrijven. Er is een nieuwe procureur-generaal benoemd, er is nieuw personeel aangeworven en het bureau voor de vervolging van financiële misdrijven is gereorganiseerd. Een nieuw wetsontwerp over toegang tot openbare informatie betekent een verbetering voor het wetgevingskader voor corruptiebestrijding.

De perceptie bij deskundigen en leidinggevenden uit het bedrijfsleven is dat de corruptie in de overheidssector nog steeds relatief hoog is. In de corruptieperceptie-index 2020 van Transparency International scoort Cyprus 57/100, waarmee het op de 12e plaats komt in de Europese Unie en op de 42e plaats wereldwijd 41 . Deze perceptie is de afgelopen vijf jaar 42 verslechterd 43 .

Het strategische kader voor corruptiebestrijding is herzien. In januari 2021 werd een nieuwe strategie voor corruptiebestrijding voor 2021-2026 aangenomen door de president van de republiek en de minister van Justitie en Openbare Orde. De voorgestelde maatregelen hebben betrekking op transparantie, verantwoordingsplicht en corruptievraagstukken, en hebben als doel de bestaande instellingen te versterken en voor nieuwe waarborgen te zorgen 44 . De strategie bevat drie pijlers 45 die in specifieke acties zijn onderverdeeld 46 . Het bureau voor transparantie en corruptiebestrijding (dat onder het ministerie van Justitie en Openbare Orde valt) heeft twee functionarissen benoemd die verantwoordelijk zijn voor de interinstitutionele coördinatie en uitvoering van de strategie. Elke overheidsinstelling heeft een contactpunt voor de strategie voor corruptiebestrijding dat verslag uitbrengt over de vooruitgang die wordt geboekt met de uitvoering van maatregelen voor corruptiebestrijding die onder hun respectieve verantwoordelijkheid vallen. Het bureau voor transparantie en corruptiebestrijding verzamelt en centraliseert informatie over de uitvoering van de strategie en publiceert de resultaten op een onlineplatform 47 . Eind 2020 heeft de ministerraad ook een nationaal integriteitsprogramma gestart op basis van de norm van de Internationale Organisatie voor normalisatie (ISO) over anti-omkoping-managementsystemen. Het ministerie van Justitie is verantwoordelijk voor het toezicht op de uitvoering van dit programma 48 .

De wet inzake toegang tot openbare informatie is aangenomen, maar andere wetgeving inzake corruptiebestrijding wordt nog door het parlement besproken. De wet betreffende het recht op toegang tot overheidsinformatie 49 , op grond waarvan een natuurlijke of rechtspersoon recht heeft op toegang tot informatie in handen van een overheidsinstantie, werd in december 2020 van kracht. Het wetsvoorstel voor de oprichting van een onafhankelijke autoriteit voor corruptiebestrijding en het wetsvoorstel over lobbywerk zijn in eerste lezing door de betrokken parlementaire commissie aangenomen. Een aantal wetsontwerpen over de vermogensaangiften van gekozen functionarissen en overheidsfunctionarissen wordt nog behandeld door de parlementaire commissie Instellingen, verdienste en de Commissaris voor Bestuur 50 . Er wordt echter geen tijdschema voor de definitieve goedkeuring gegeven.

De sanctie voor het strafbare feit van ambtsmisbruik is verhoogd. In maart 2021 werd de sanctie voor het strafbare feit van ambtsmisbruik 51 door overheidsfunctionarissen (gekozen of benoemd) verhoogd van drie tot zeven jaar gevangenisstraf 52 .

Het bureau van de procureur-generaal blijft zijn capaciteit vergroten. Eind juni 2020 werd een nieuwe procureur-generaal benoemd. Het bureau heeft onlangs 24 advocaten van het eerste niveau aangeworven die gemachtigd zijn financiële misdrijven, waaronder corruptie, te vervolgen, en er zijn drie functionarissen overgeplaatst van de personeelsafdeling naar het bureau van de procureur-generaal. Tussen 2013 en 2020 werden 149 corruptiezaken onderzocht, waarbij in 20 zaken uitspraak werd gedaan (waaronder vijf zaken met betrekking tot hooggeplaatste functionarissen en publiek prominente personen) 53 . Eén specifiek risicodomein, dat wordt gereguleerd door de wet inzake de bestrijding van de manipulatie van sportwedstrijden 54 , heeft geresulteerd in verschillende open onderzoeken naar corruptie (twaalf zaken in 2020 en drie zaken in 2021) en belangenconflicten (twee zaken in 2020, en één in 2021), hoewel er tot dusver nog geen berechting is geweest 55 . In de loop van 2020 coördineerde de procureur-generaal bijeenkomsten met de vereniging voor weddenschappen en de politie, in verband met de uitvoering van de wet inzake de bestrijding van de manipulatie van sportwedstrijden 56 .

De regering heeft een onderzoekscommissie ingesteld om het burgerschapsprogramma van Cyprus voor niet-ingezetenen van de EU te onderzoeken. In antwoord op beschuldigingen van corruptie waarbij buitenlanders en hooggeplaatste functionarissen zijn betrokken (met inbegrip van de mogelijke deelname van politiek prominente personen) heeft de procureur-generaal, op verzoek van de ministerraad, op 7 september 2020 een onderzoekscommissie aangesteld die alle naturalisaties naar aanleiding van het burgerschapsprogramma van Cyprus voor niet-ingezetenen van de EU van 2007 tot 2020 moet onderzoeken en bestuderen. De commissie heeft naar verluidt 6 779 naturalisaties op basis van investeringen onderzocht 57 . Uit de voorlopige conclusies van de commissie, die in april 2021 werden vastgesteld, blijkt dat meer dan 53 % van alle geanalyseerde naturalisaties in strijd met de wet werd verleend 58 . De Europese Commissie heeft een inbreukprocedure tegen Cyprus ingeleid in verband met het burgerschapsprogramma voor niet-ingezetenen van de EU 59 . 

Het bureau voor de vervolging van financiële misdrijven is gereorganiseerd. In 2020 werd het bureau voor onderzoek naar financiële misdrijven gereorganiseerd in twee afdelingen: één afdeling is verantwoordelijk voor het onderzoeken van financiële misdrijven en de andere is een ondersteunende afdeling (die in februari 2021 operationeel werd) met twee politierechercheurs en vier forensisch accountants 60 . De ondersteunende eenheid biedt ondersteuning aan de andere eenheden door financiële inlichtingen te analyseren en onderzoek naar verdachte personen te verrichten. Het bureau blijft echter problemen ondervinden met het aantrekken en vasthouden van gekwalificeerd personeel 61 . Sommige onderzoeken van financiële misdrijven hebben vertraging opgelopen doordat financiële instellingen traag reageren op openbaarmakingsbevelen van de rechter en, in bepaalde internationale zaken, vanwege de vermeende duur van de antwoorden van buitenlandse autoriteiten op verzoeken om wederzijdse rechtshulp 62 . In 2020 was er één confiscatie met betrekking tot een corruptiemisdrijf waarbij vier verweerders, waaronder één ambtenaar, waren betrokken 63 .

Er zijn nieuwe instrumenten ter verbetering van de integriteit bij de politie ingevoerd, waaronder een onlineplatform voor klokkenluiders. In 2020 heeft de dienst voor interne politiezaken, die belast is met het onderzoeken van beschuldigingen van corruptie binnen de politie, een onlineplatform voor klokkenluiders opgezet. Sindsdien heeft de dienst 141 klachten ontvangen 64 : 36 klachten zijn reeds onderzocht (waarvan er 21 later werden afgewezen). Er is geen informatie over zaken waarin uitspraak is gedaan. Begin 2021 nam de dienst voor interne politiezaken een gedragscode voor de politie aan die voornamelijk op corruptiebestrijding is gericht (verankerd in de bestaande ethische politiecode) 65 en lichtte de dienst zijn bevoegdheden toe in een informatieve folder voor het grote publiek. In geval van vermoedens van corruptie in verband met een politieagent, kan de dienst voor interne politiezaken besluiten de verdachte aan een “integriteitstest” te onderwerpen. Hoewel vermoedens van corruptie bij de procureur-generaal worden gemeld, worden elementen die wijzen op inbreuken op tuchtrechtelijke bepalingen toegezonden aan de directeur van de politie, zodat deze eventuele corrigerende maatregelen kan nemen. Tussen 2018 en 2020 werden 13 zaken doorverwezen naar het bureau van de procureur-generaal en werd in 1 zaak uitspraak gedaan (met een veroordeling). Momenteel zijn er 11 lopende onderzoeken en staat er 1 open bij het bureau van de procureur-generaal 66 .

Er zijn nieuwe bepalingen aangenomen met betrekking tot belangenconflicten van parlementsleden. In februari 2021 nam het huis van afgevaardigden voor zijn leden een gedragscode aan met bepalingen in verband met onverenigbaarheden, vermogensaangiften, schenkingen en lobbywerk 67 . De naleving van de code zal door een specifieke parlementaire commissie worden gecontroleerd. Voor andere ambtenaren is, naast het bestaande bestuursrecht 68 , een lopend project gericht op het uitwerken van een gemeenschappelijk pakket beginselen betreffende belangenconflicten van overheidsfunctionarissen in alle sectoren 69 .

Er zijn geen gegevens over de uitvoering van het kader voor de bekendmaking van vermogensbestanddelen. Hoewel er regels voor de bekendmaking van vermogensbestanddelen bestaan, werden er problemen opgemerkt met betrekking tot de nauwkeurigheid en verificatie van deze aangiften 70 . Hoewel er regels en sancties voor niet-nakoming van de verplichtingen inzake vermogensaangiften bestaan, onder andere voor hooggeplaatste functionarissen en politiek prominente personen (zoals parlementsleden en de president van de republiek), blijft de doeltreffendheid daarvan onduidelijk vanwege het ontbreken van informatie over de uitvoering van het systeem voor vermogensaangiften. De zorgen die in het verslag van vorig jaar kenbaar werden gemaakt, gelden derhalve nog steeds.

Een wetsontwerp over het melden van handelingen van corruptie wacht sinds mei 2017 op goedkeuring 71 door de wetgever. Met deze wetgeving zouden nieuwe bepalingen worden ingevoerd met betrekking tot de bescherming van personen die gevallen van corruptie melden in zowel de publieke als de particuliere sector 72 .

Tijdens de COVID-19-pandemie zijn maatregelen genomen om fraude met steunregelingen te voorkomen. Het ministerie van Arbeid, Welvaart en Sociale Zekerheid heeft een controlemechanisme ingesteld dat is gekoppeld aan de databank van de socialezekerheidsdiensten en waarmee begunstigen van aan COVID-19 gerelateerde subsidies (ook de “speciale regeling” genoemd) automatisch kunnen worden gecontroleerd. In geval van schending van de criteria om voor de “speciale regeling” in aanmerking te komen, heeft het ministerie van Arbeid, Welvaart en Sociale Zekerheid gevraagd dat de desbetreffende voordelen worden geretourneerd. In de gezondheidszorg behoren maximumprijzen voor essentiële hulpmiddelen die tegen de ziekte beschermen (bijvoorbeeld mondkapjes, of medische tests in verband met COVID-19) tot de maatregelen waarmee de risico’s van corruptie moeten worden aangepakt 73 .

III.Mediapluriformiteit en -vrijheid

In Cyprus genieten de vrijheid van meningsuiting en het recht op toegang tot informatie formele wettelijke bescherming uit hoofde van artikel 19 van de grondwet van de Republiek Cyprus. Met secundaire wetgeving wordt de bescherming van de bronnen van een journalist uitdrukkelijk gewaarborgd en wordt de mediapluriformiteit in de radio- en televisiesector bevorderd. De wet inzake het recht op toegang tot overheidsinformatie (2017) trad na verschillende keren te zijn uitgesteld in december 2020 in werking en is bedoeld om dit recht in secundaire wetgeving te verankeren 74 . In de wet zijn het kader en de voorwaarden voor openbare toegang tot informatie in handen van overheidsinstanties vastgesteld en is het bureau voor de commissaris voor informatie opgericht. Met twee afzonderlijke wetsvoorstellen die in de tweede helft van 2021 moeten worden aangenomen, zal respectievelijk de Cypriotische wetgeving op één lijn met de richtlijn audiovisuele mediadiensten worden gebracht en zal de persvrijheid worden versterkt 75 . Cyprus heeft een overheidssubsidie verstrekt die voornamelijk bestond uit reclame-inkomsten die aan mediakanalen werden betaald om het publiek te informeren over de COVID-19-pandemie.

Er zijn wijzigingen ingediend 76 met als doel de onafhankelijkheid van de regulerende instantie voor audiovisuele mediadiensten, de Cypriotische autoriteit voor radio en televisie, te versterken. Er zijn wijzigingen van de wet inzake radio- en televisiezenders (Wet 7(I)/1998) ingediend bij het parlement om de functionele en effectieve onafhankelijkheid van de autoriteit uitdrukkelijk te bepalen, waarmee de wet op één lijn met de richtlijn audiovisuele mediadiensten wordt gebracht 77 . Voorts zijn de criteria voor de selectie van de bestuursleden van de Cypriotische autoriteit voor radio en televisie in overeenstemming met de Cypriotische code inzake openbaar bestuur, zoals ingevoerd bij Besluit 87/869 van de ministerraad, waarmee wordt gewaarborgd dat bestuursleden over uitstekende beroepskwalificaties beschikken 78 .

De Cypriotische onafhankelijke persraad, de klachtencommissie voor de media, telt 13 leden en is verantwoordelijk voor de zelfregulering van zowel geschreven als elektronische nieuwsmedia. Als het wetsvoorstel inzake waarborging van de persvrijheid en de werking van de media 79 eenmaal van kracht is, wordt de klachtencommissie verankerd in de wet 80 . Hoewel de klachtencommissie volledig vrij is van overheidsinmenging en rechterlijk toezicht, blijkt uit de Media Pluralism Monitor (monitor voor de pluriformiteit van de media) dat de COVID-19-pandemie en daarmee verband houdende ontslagen aloude problemen hebben verergerd, waarbij de werkzaamheden van de commissie voornamelijk zijn gericht op het waarborgen van de werkgelegenheid en salarissen en minder op de redactionele onafhankelijkheid 81 .

Het regelgevingskader in Cyprus, dat al een zekere mate van transparantie van media-eigendom in de sector van de audiovisuele media mogelijk maakt, zal naar verwachting worden versterkt. In de Media Pluralism Monitor 2021 wordt herinnerd aan de zorgen en worden de risico’s bevestigd die in de Media Pluralism Monitor 2020 werden benadrukt met betrekking tot de doeltreffende uitvoering van de huidige bepalingen en het ontbreken van een kader dat transparantie over de eigendomsstructuren in de geschreven pers en de digitale media waarborgt, waardoor het lastig is om in deze sectoren de uiteindelijke eigenaren en eventuele kruisparticipaties te identificeren en te controleren. Het wetsontwerp, dat momenteel aan een raadpleging wordt onderworpen, is bedoeld om deze leemten aan te pakken 82 door alle mediakanalen te verplichten gecontroleerde rekeningen openbaar te maken waarin informatie met betrekking tot de uiteindelijke begunstigden wordt verstrekt 83 .

Er zijn nog steeds mechanismen om de politieke onafhankelijkheid van de media te vrijwaren en belangenconflicten te voorkomen. Hoewel er nog altijd geen kader voor de regulering van overheidsreclame is, werd er een overheidssubsidie van 700 000 EUR — die voornamelijk bestaat uit reclame-inkomsten die aan mediakanalen werden betaald om het publiek te informeren over de COVID-19-pandemie — verstrekt. In de Media Pluralism Monitor 2021 wordt vastgesteld dat de verstrekte subsidies sterker gediversifieerd zijn dan eerdere regelingen en dat zij de risicofactor in verband met de indicator betreffende overheidsregulering van middelen 84 aanzienlijk hebben verkleind. In de Media Pluralism Monitor 2021 werd geconcludeerd dat het risico op het gebied van politieke onafhankelijkheid over het algemeen is afgenomen (van 59 % tot 55 %), hoewel de redactionele autonomie nog steeds wordt bedreigd en in groot gevaar verkeert doordat media-eigenaren er een politieke agenda op na houden, wat leidt tot een bepaalde mate van zelfcensuur op de redacties 85 . Er wordt momenteel gewerkt aan een gedetailleerd mechanisme om de betaling van reclame-inkomsten voor reclamecampagnes van de overheid voor de periode na de COVID-19-pandemie te reguleren 86 .

Hoewel rechtstreekse bedreigingen zeldzaam blijven, is er melding gemaakt van een geval van een journalist die online werd lastiggevallen en in de gaten werd gehouden. Er zijn voorzorgsmaatregelen voor de bescherming van de bronnen van journalisten voorhanden. Als het wetsvoorstel inzake de waarborging van de persvrijheid en de werking van de media eenmaal van kracht is, zal de vrije meningsuiting naar verwachting zowel online als offline beter worden gewaarborgd 87 . Belanghebbenden hebben bezorgdheid geuit over stalking, een cyberaanval op en ernstige digitale intimidatie van een onderzoeksjournalist 88 , met name door middel van berichtgeving op sociale media 89 . Op het platform van de Raad van Europa ter bevordering van de bescherming van de journalistiek en de veiligheid van journalisten zijn sinds het verslag over de rechtsstaat 2020 met betrekking tot de Republiek Cyprus geen waarschuwingen gepubliceerd.

IV.Andere institutionele kwesties in verband met controles en waarborgen

De Republiek Cyprus is een presidentiële representatieve republiek. De president van Cyprus is zowel staatshoofd als regeringsleider. Het huis van afgevaardigden is het parlement en heeft wetgevende bevoegdheden. Zowel volksvertegenwoordigers als ministers hebben het recht op wetgevingsinitiatief. Het hooggerechtshof is bevoegd om de grondwettigheid van wetten te beoordelen in de context van bij het hof aanhangig gemaakte specifieke zaken 90 . Er bestaat een aantal nationale onafhankelijke autoriteiten, organisaties en instellingen die de mensenrechten moeten beschermen en vrijwaren.

Ondanks de maatregelen die zijn genomen om belanghebbenden meer te betrekken, vindt in een vroeg stadium van beleidsontwikkeling en -vorming niet altijd openbare raadpleging plaats. Met betrekking tot wetgevingsteksten vinden zelden openbare raadplegingen plaats 91 , ondanks de toezegging die is gedaan in de context van het project voor betere regelgeving en de respectieve circulaires van het ministerie van Financiën en het bureau voor juridische zaken van de republiek 92 . In plaats daarvan is het raadplegingsproces met betrekking tot wetsontwerpen niet erg toegankelijk voor het publiek en beperkt tot besprekingen met het huis van afgevaardigden. In dit stadium worden wetsvoorstellen via een standaard distributielijst van het ministerie van Justitie gedeeld met vooraf geïdentificeerde belanghebbenden 93 , zodat deze hun standpunten kenbaar kunnen maken en/of kunnen deelnemen aan de besprekingen van de betrokken vaste parlementaire commissies 94 . De procureur-generaal gaat verder met een voorafgaande beoordeling van de ontwerpwetgeving met betrekking tot de inachtneming van het legaliteits- en evenredigheidsbeginsel 95 .

De regering heeft de bevoegdheid gekregen om maatregelen te nemen voor de bestrijding van de COVID-19-pandemie. De in de grondwet verankerde noodtoestand is in Cyprus niet uitgeroepen. Uit hoofde van de quarantainewet werden echter wel beperkingen opgelegd op grond waarvan de ministerraad 96 bevoegd is om bevelen in verband met de COVID-19-pandemie te geven die zowel op burgers als op overheidsinstanties en bedrijven van toepassing zijn 97 . Het Cypriotische parlement houdt regelmatig toezicht op de uitvoering van alle met COVID-19 verband houdende maatregelen 98 . Volgens van de regering ontvangen informatie zijn de beperkende maatregelen tot dusver slechts één keer aangevochten, met een in 2020 geopende zaak die nog in behandeling is bij de administratieve rechtbank, met betrekking tot het aantal werknemers waarmee kantoren en andere werkplekken zouden kunnen werken 99 .

In de context van de COVID-19-pandemie heeft de ombudspersoon zich ingezet om burgers bij te staan. De ombudspersoon heeft sinds maart 2020 een bewustmakingscampagne in verband met de COVID-19-pandemie en de bescherming van de mensenrechten gevoerd 100 . De ombudspersoon heeft in 2015 de B-status gekregen van de Internationale Alliantie van Mensenrechteninstituten (GANHRI) 101  en deze accreditatie zal in juni 2021 worden herzien 102 .

Hoewel er enige vooruitgang is geboekt, blijft er bezorgdheid bestaan over de registratie van maatschappelijke organisaties 103 . Deze bezorgdheid werd opnieuw kenbaar gemaakt door de Commissaris voor de Mensenrechten van de Raad van Europa 104 , met name met betrekking tot het vermogen van ngo’s om hun activiteiten uit te voeren in Cyprus en tot de uitvoering van de wetgeving inzake verenigingen, die onlangs heeft geleid tot verwijdering uit het register van verscheidene niet-gouvernementele organisaties. In antwoord op deze bezorgdheid 105 benadrukte de regering dat in de wetgeving van 2017 106 transparantie en verantwoordingsplicht voor de activiteiten van ngo’s zijn ingevoerd in overeenstemming met de richtsnoeren van de financiële-actiegroep (FATF) 107 om ngo’s te beschermen tegen misbruik voor de financiering van terrorisme, en met de vijfde EU-richtlijn voor de preventie van en het toezicht op witwassen 108 . Federaties van organisaties kunnen nu rechtstreeks worden geregistreerd zonder dat hun leden ook afzonderlijk moeten worden geregistreerd 109 .

Bijlage I: lijst van bronnen in alfabetische volgorde*

* De lijst van de bijdragen die zijn ontvangen in het kader van de raadpleging voor het verslag over de rechtsstaat 2021 is te vinden op https://ec.europa.eu/info/policies/justice-and-fundamental-rights/upholding-rule-law/rule-law/rule-law-mechanism/2021-rule-law-report-targeted-stakeholder-consultation

Antwoordbrief van de heer Nicos Nouris, minister van Binnenlandse Zaken van Cyprus, aan Dunja Mijatović, Commissaris voor de Mensenrechten (2021), https://rm.coe.int/reply-of-mr-nicos-nouris-minister-of-the-interiorof-cyprus-to-the-lett/1680a1cb15

Brief van Dunja Mijatović, Commissaris voor de Mensenrechten, aan de heer Nicos Nouris, minister van Binnenlandse Zaken van Cyprus (2021), https://rm.coe.int/letter-to-mr-nicos-nouris-minister-of-interior-of-cyprus-by-ms-dunja-m/1680a1c09b

Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (2021), bijdrage aan het verslag over de rechtsstaat 2021. 

Centre for Media Pluralism and Media Freedom (2021), Media Pluralism Monitor 2021 — Report on Cyprus (link toevoegen wanneer deze beschikbaar is).

Cepej (2020), Study on the functioning of the judicial systems in the EU Member States.

Cypriotische onderzoekscommissie (2021), Interim Report on the procedure of granting citizenship to foreign investors and businessmen, https://www.pio.gov.cy/assets/pdf/newsroom/2021/04/Interim Report 27 04 2021(pdf).pdf

Cypriotische orde van advocaten (2021), bijdrage aan het verslag over de rechtsstaat 2021.

Cypriotische regering (2021), bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021.

Directoraat-generaal Communicatie (2019), Flash Eurobarometer 482: businesses’ attitudes towards corruption in the EU.

Directoraat-generaal Communicatie (2020), Special Eurobarometer 502: corruption.

Europese Commissie (2020), Investor citizenship schemes: European Commission opens infringements against Cyprus and Malta for “selling” EU citizenship, INFR(2020)2300, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_20_1925  

Europese Commissie (2020), Verslag over de rechtsstaat 2020 — Situatie op het gebied van de rechtsstaat in de Europese Unie.

Europese Commissie (2021), EU-scorebord voor justitie 2021.

Europese Commissie Pershoek (2021), Inbreukenpakket voor juni: voornaamste beslissingen,  https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/nl/inf_21_2743

Financiële-actiegroep (2015), Combating the abuse of non-profit organisations (Recommendation 8),  http://www.fatf-gafi.org/media/fatf/documents/reports/BPP-combating-abuse-non-profit-organisations.pdf  

Greco (2020), Fourth Evaluation Round — Second Compliance Report on Cyprus on corruption prevention in respect of members of parliament, judges and prosecutors,  https://rm.coe.int/fourth-evaluation-round-corruption-prevention-in-respect-of-members-of/1680a06389

Hooggerechtshof van Cyprus (2021), bijdrage aan het verslag over de rechtsstaat 2021.

Kathimerini (2021), Interim report on golden passports delivered, https://knews.kathimerini.com.cy/en/news/interim-report-on-golden-passports-delivered

OESO (2019), Indicators of Regulatory Policy and Governance — Cyprus.

Organized Crime and Corruption Reporting Project, “Cypriot Journalist Says He is Being Spied on and Fears for His Life”, https://www.occrp.org/en/daily/12631-cypriot-journalist-says-he-is-being-spied-on-and-fears-for-his-life

Raad van Europa: Comité van Ministers (2010), Recommendation CM/Rec(2010)12 of the Committee of Ministers to member states on judges: independence, efficiency and responsibilities.

Reporters without Borders (2021), 2021 World Press Freedom Index — Cyprus,  https://rsf.org/en/cyprus

Reporters without Borders (2021), bijdrage aan het verslag over de rechtsstaat 2021.

Sigma Live (2021), Report on citizenship,  https://www.sigmalive.com/news/politics/795517/ekthesi-politografiseonto-53-ektos-nomikou-plaisioupeitharxikes-efthynes

Transparency International (2021), Corruption Perceptions Index 2020.

Voorzitterschap van de Republiek Cyprus, communicatie- en informatiewebsite Exandas, https://exandas.presidency.gov.cy/  

Bijlage II: bezoek aan Cyprus

De diensten van de Commissie hebben in april 2021 virtueel vergaderd met:

·Autoriteit voor radio en televisie

·Bureau voor pers en informatie

·Bureau voor transparantie en corruptiebestrijding

·Cypriotisch integriteitsforum

·Cypriotische orde van advocaten

·Hooggerechtshof

·Ministerie van Binnenlandse Zaken — Media

·Ministerie van Justitie

·Politie — bureau voor onderzoek naar financiële misdrijven

·Politie — dienst Interne Zaken

·Vertegenwoordigers van de procureur-generaal

* De Commissie heeft eveneens de volgende organisaties ontmoet in een aantal horizontale vergaderingen:

·Amnesty International

·Center for Reproductive Rights

·Civicus

·Civil Liberties Union for Europe

·Civil Society Europe

·Conference of European Churches

·EuroCommerce

·European Center for Not-for-Profit Law

·European Centre for Press and Media Freedom

·European Civic Forum

·European Federation of Journalists

·European Partnership for Democracy

·European Youth Forum

·Front Line Defenders

·Human Rights House Foundation

·Human Rights Watch

·ILGA-Europe

·International Commission of Jurists

·International Federation for Human Rights

·International Planned Parenthood Federation European Network (IPPF EN)

·International Press Institute

·Netherlands Helsinki Committee

·Open Society European Policy Institute

·Philanthropy Advocacy

·Protection International

·Reporters without Borders

·Transparency International EU

(1)      Cepej (2021), Study on the functioning of the judicial systems in the EU Member States.

(2)      De assisenrechtbank is onbeperkt bevoegd om in eerste aanleg strafzaken te horen en te beoordelen.

(3)      Wet 131 (I)/2015 inzake de oprichting en werking van de administratieve rechtbank.

(4)      Wet 73 (I)/2018 inzake de oprichting en werking van de administratieve rechtbank voor internationale bescherming.

(5)      Het hooggerechtshof fungeert als beroepsinstantie. Het fungeert eveneens als grondwettelijk hof.

(6)

     Bijdrage van het hooggerechtshof van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021.

(7)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021; bijdrage van het hooggerechtshof aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 6, en van het hooggerechtshof ontvangen informatie in de context van het bezoek aan Cyprus.

(8)      In artikel 157.2 van de grondwet van Cyprus is bepaald dat de benoeming, bevordering, overplaatsing, beëindiging van het mandaat, ontslag en tuchtrechtelijke aangelegenheden van rechterlijke ambtenaren uitsluitend tot de bevoegdheid van de hoge raad voor de rechtspraak behoren. Bovengenoemde grondwetsbepaling wordt nader uitgewerkt in afdeling 10 van Wet nr. 33/64 van de rechtsbedeling.

(9)      Deze twee functies, vervolging en juridisch advies, zijn gescheiden en werken met eigen personeel. Vertegenwoordigers van de procureur-generaal (procureurs van de republiek) handelen namens hem en nemen alleen van hem instructies aan. Alle procureurs van het bureau voor juridische zaken van de republiek zijn in dienst van de overheid en worden, net als alle andere ambtenaren, gereguleerd door het recht en de verordeningen die op ambtenaren van toepassing zijn, met inbegrip van tuchtprocedures.

(10)      Grondwet van Cyprus, artikel 112.

(11)      EU-scorebord voor justitie 2021, grafieken 47 en 49.

(12)      De mate waarin de rechterlijke macht als onafhankelijk wordt gezien, wordt als volgt ingedeeld: zeer laag (minder dan 30 % van de respondenten beschouwt de rechterlijke onafhankelijkheid als redelijk goed en zeer goed); laag (30 tot 39 %), gemiddeld (40 tot 59 %), hoog (60 tot 75 %), zeer hoog (meer dan 75 %).

(13)      Verslag over de rechtsstaat 2020 — Landenhoofdstuk over Cyprus, blz. 2.

(14)      De commissie wordt voorgezeten door de minister van Justitie en Openbare Orde en is samengesteld uit één vertegenwoordiger van elke politieke partij die deelneemt in de parlementaire commissie voor juridische zaken, alsook de voorzitter van de Cypriotische orde van advocaten. De minister van Justitie en Openbare Orde overlegt tegelijkertijd met het hooggerechtshof. Informatie ontvangen in de context van het bezoek aan Cyprus.

(15)      Schriftelijke bijdrage ontvangen van het ministerie van Justitie in de context van het bezoek aan Cyprus.

(16)      Een adviesraad voor de rechterlijke macht treedt op als adviesorgaan van de president van de republiek met betrekking tot de geschiktheid van kandidaten om tot rechters van het opperste grondwettelijk hof en het hoge hof te worden benoemd. De adviesraad voor de rechterlijke macht heeft twee configuraties, afhankelijk van de vraag of een rechter respectievelijk bij het opperste grondwettelijk hof of het hoge hof wordt benoemd. In geval van een procedure voor de benoeming van leden van het opperste grondwettelijk hof zal de raad bestaan uit de voorzitter van het opperste grondwettelijk hof als voorzitter van de raad, de vier oudste leden van hetzelfde hof, de procureur-generaal van de republiek en de voorzitter van de Cypriotische orde van advocaten. In geval van een procedure voor de benoeming van leden van het hoge hof zal de raad bestaan uit de voorzitter van het hooggerechtshof als voorzitter van de raad, de vier oudste leden van hetzelfde hof, de procureur-generaal van de republiek en de voorzitter van de Cypriotische orde van advocaten, aldus het wetsontwerp ontvangen in de context van het bezoek aan Cyprus.

(17)      De adviesraad voor de rechterlijke macht stelt een lijst op van personen die geschikt worden geacht voor de benoeming, waarvan het aantal ten minste drie keer zo groot is als het aantal vacatures en stelt voor elke kandidaat beoordelingsverslagen op die in alfabetische volgorde bij de president van de republiek worden ingediend. In het verslag wordt het met redenen omklede advies van de raad met betrekking tot de geschiktheid van elke kandidaat uiteengezet en de inhoud ervan dient als advies voor de president van de republiek, aldus het wetsontwerp ontvangen in de context van het bezoek aan Cyprus.

(18)      Zie Aanbeveling CM/Rec(2010)12 van het Comité van Ministers van de Raad van Europa, punt 47; arrest van het Hof van Justitie van 20 april 2021, Repubblika, zaak C-896/19, ECLI:EU:C:2021:311, punt 71; arrest van het Hof van Justitie van 9 april 2021, AB et al., zaak C-824/18, punt 122.

(19)      Greco, Fourth Evaluation Round — Second Compliance Report, blz. 8; informatie ontvangen in de context van het bezoek aan Cyprus.

(20)      Informatie ontvangen van het ministerie van Justitie in de context van het bezoek aan Cyprus.

(21)    Aanbeveling CM/Rec(2010)12 van het Comité van Ministers van de Raad van Europa, punt 27.

(22)      Verslag over de rechtsstaat 2020 — Landenhoofdstuk over Cyprus, blz. 3.

(23)      In 2019 werd het bureau voor juridische zaken doorgelicht door onafhankelijke deskundigen. Op basis van hun verslag is een actieplan opgesteld, dat op 15 oktober 2019 door de ministerraad is goedgekeurd. Het actieplan stelt een omvattende hervorming van het bureau voor juridische zaken van de republiek vast.

(24)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 2.

(25)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 4; informatie ontvangen in de context van het bezoek aan Cyprus.

(26)      EU-scorebord voor justitie 2021, grafiek 39.

(27)      EU-scorebord voor justitie 2021, grafiek 43.

(28)      Cyprus verzoekt om bijstand uit de herstel- en veerkrachtfaciliteit op dit gebied. Naar verwachting zal over 12-15 maanden een proefproject over e-justitie worden uitgevoerd.

(29)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 6-7.

(30)      Website met Cypriotische wetgeving ; informatie ontvangen in de context van het bezoek aan Cyprus.

(31)      Verslag over de rechtsstaat 2020 — Landenhoofdstuk over Cyprus, blz. 4.

(32)      EU-scorebord voor justitie 2021, grafiek 5.

(33)      EU-scorebord voor justitie 2021, grafiek 8.

(34)    EU-scorebord voor justitie 2021, grafiek 12.

(35)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 9.

(36)      Verslag over de rechtsstaat 2020 — Landenhoofdstuk over Cyprus, blz. 4.

(37)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 9.

(38)      Zie vorige voetnoot.

(39)      De nieuwe regels inzake het burgerlijk procesrecht werden op 19 mei 2021 goedgekeurd.

(40)      Voor de aanneming van de nieuwe regels inzake het burgerlijk procesrecht zijn geen verdere wetgevende maatregelen nodig. Deze hervorming is uitgevoerd op basis van technische bijstand die door de Europese Commissie werd verleend aan Cyprus.

(41)      Transparency International, Corruption Perceptions Index 2020, blz. 2-3. Het niveau van de waargenomen corruptie wordt als volgt ingedeeld: laag (de perceptie van corruptie in de overheidssector heeft onder deskundigen en leidinggevenden uit het bedrijfsleven een score van meer dan 79); relatief laag (scores tussen 79-60), relatief hoog (scores tussen 59-50), hoog (scores lager dan 50).

(42)    De Eurobarometer-gegevens over de corruptieperceptie en -ervaring van burgers en bedrijven, die vorig jaar werden vermeld, worden om de twee jaar bijgewerkt. De recentste gegevensreeksen zijn opgenomen in Special Eurobarometer 502 (2020) en Flash Eurobarometer 482 (2019).

(43)      In 2015 was de score 61, tegenover 57 in 2020. De score neemt significant toe/af wanneer deze meer dan vijf punten verandert; verbetert/verslechtert bij een verandering van 4-5 punten; is relatief stabiel bij een verandering van 1-3 punten in de afgelopen vijf jaar.

(44)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 10.

(45)      Met name 1) preventie, opleiding en bewustwording; 2) juridische maatregelen, en 3) toezicht op en beoordeling van risico’s.

(46)      Onder meer: memoranda van overeenstemming tussen de staat en universiteiten, oprichting van een eenheid voor corruptiebestrijding onder toezicht van de procureur-generaal; oprichting van een onafhankelijke commissie voor het beheer van personele middelen; en de oprichting van de onafhankelijke autoriteit voor corruptiebestrijding. Informatie ontvangen in de context van het bezoek aan Cyprus.

(47)      Communicatie en informatiewebsite Exandas .

(48)      Informatie ontvangen van het ministerie van Justitie in de context van het bezoek aan Cyprus.

(49)      Wet inzake het recht op toegang tot overheidsinformatie van 2017 (184 (I) / 2017).

(50)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 11.

(51)      Wetboek van strafrecht, artikel 105.

(52)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 17.

(53)      Informatie ontvangen van het bureau van de procureur-generaal in de context van het bezoek aan Cyprus. Ter vergelijking werd in het landenhoofdstuk over Cyprus in het verslag over de rechtsstaat 2020 gemeld dat tussen 2013 en 2018 in totaal 120 corruptiezaken werden onderzocht, waarvan er 98 zijn afgerond en 22 nog worden onderzocht. In 47 zaken moest het proces nog worden gestart of liep het nog. Er werden 37 personen veroordeeld voor corruptie, in 26 zaken, waarvan er 12 ophefmakende veroordelingen voor corruptie waren, van onder meer de adjunct-procureur-generaal, leden van het huis van afgevaardigden en voormalige ministers.

(54)      Wet 180(I) van 2017.

(55)      Informatie ontvangen van het bureau van de procureur-generaal in de context van het bezoek aan Cyprus.

(56)      Zie vorige voetnoot.

(57)      Zie Sigma Live, 7 juni 2021, Report on citizenship.

(58)      Informatie ontvangen in het kader van het bezoek aan Cyprus en Kathimerini, Interim report on golden passports delivered, 10 juni 2021 . Ook, Cypriotische onderzoekscommissie, Interim Report on the procedure of granting citizenship to foreign investors and businessmen , 16 april 2021.

(59)      Europese Commissie, Investor citizenship schemes: European Commission opens infringements against Cyprus and Malta for “selling” EU citizenship, 20 oktober 2020, INFR(2020)2300; Europese Commissie, Inbreukenpakket voor juni: voornaamste beslissingen, 9 juni 2021. De inbreuk heeft betrekking op het feit dat Cyprus zijn verplichtingen in het kader van het beginsel van loyale samenwerking en het EU-burgerschap niet is nagekomen door burgerschap aan te bieden in ruil voor vooraf vastgestelde betalingen en investeringen.

(60)      Informatie ontvangen van de politiedienst voor onderzoek naar financiële misdrijven in de context van het bezoek aan Cyprus.

(61)      Zie vorige voetnoot.

(62)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 25.

(63)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 16.

(64)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021.

(65)      Cypriotische politie, ethische politiecode.

(66)      Informatie ontvangen in de context van het bezoek aan Cyprus.

(67)

     Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021. Er moet worden opgemerkt dat op bladzijde 8 van het landenhoofdstuk over Cyprus in het verslag over de rechtsstaat 2020 wordt aangegeven dat hoewel er gedragscodes bestaan voor regeringsleden, overheidsfunctionarissen en openbare aanklagers, er geen vergelijkbare bepalingen gelden voor de leden van het huis van afgevaardigden. De code zou richtsnoeren moeten verstrekken om belangenconflicten met betrekking tot parlementsleden te voorkomen en te behandelen.

(68)      Wet nr. 1 van 1990 betreffende het ambtenarenrecht en Wet nr. 100(I) van 2015 tot wijziging van het ambtenarenrecht.

(69)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 12.

(70)      Verslag over de rechtsstaat 2020 — Landenhoofdstuk over Cyprus, blz. 8.

(71)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 12.

(72)      Volgens de voorgestelde wet kunnen personen die rechtstreeks betrokken zijn bij corruptie, maar dat vrijwillig melden bij de politie en/of medewerking aan de autoriteiten verlenen, waardoor de zaak volledig kan worden onderzocht en vervolgd, in aanmerking komen voor een verlaging (tot maximaal de helft van het maximum) van de straf die op dat strafbare feit van toepassing is.

(73)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 13-14.

(74)      Wet 184 (I)/2017 betreffende het recht op toegang tot overheidsinformatie.

(75)      Cyprus is sinds 2020 nog een plaats gestegen op de index voor persvrijheid van Reporters without Borders en neemt nu wereldwijd de 26e positie en in de EU de 13e positie in. Reporters Without Borders — Cyprus . Cyprus is sinds 2020 nog een plaats gestegen op de index voor persvrijheid van Reporters without Borders en neemt nu wereldwijd de 26e positie en in de EU de 13e positie in.

(76)      Op 4 maart 2021.

(77)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 20.

(78)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 19.

(79)      Het wetsontwerp van 2021 betreffende waarborging van de persvrijheid en de werking van de media in de Republiek Cyprus.

(80) De klachtencommissie voor de media werd in 1997 opgericht door de vereniging van kranten- en tijdschriftenuitgevers, de eigenaren van particuliere elektronische media en de Cypriotische journalistenbond.

(81)      Media Pluralism Monitor 2021, blz. 10.

(82)      Het wetsvoorstel van 2021 betreffende waarborging van de persvrijheid en de werking van de media in de Republiek Cyprus.

(83)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 19-20.

(84)      Media Pluralism Monitor 2021, blz. 14.

(85)      Zie vorige voetnoot.

(86)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021 blz. 20-21, en informatie ontvangen in de context van het bezoek aan Cyprus.

(87)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021 blz. 20-21, en informatie ontvangen van het bureau voor pers en informatie in de context van het bezoek aan Cyprus.

(88)      Organized Crime and Corruption Reporting Project, “Cypriot Journalist Says He is Being Spied on and Fears for His Life”.

(89)      Reporters Without Borders — Cyprus .  

(90)      De oprichting van een grondwettelijk hof dat de toetsing van de grondwettigheid van wetten zal overnemen van het hooggerechtshof is gepland (zie punt I). Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021.

(91)      Bijdrage van het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten aan het verslag over de rechtsstaat 2021 — Cyprus, blz. 5.

(92)      Verslag over de rechtsstaat 2020 — Landenhoofdstuk over Cyprus, blz. 10; OESO (2019), Indicators of Regulatory Policy and Governance — Cyprus.

(93)      Bv. de orde van advocaten, maatschappelijke organisaties. Informatie ontvangen in de context van het bezoek aan Cyprus.

(94)      Informatie ontvangen in de context van het bezoek aan Cyprus.

(95)      Informatie ontvangen van het bureau van de procureur-generaal in de context van het bezoek aan Cyprus.

(96)      De bevoegdheid werd overgedragen aan de minister van Volksgezondheid.

(97)      De wetgeving inzake met COVID-19 verband houdende strafbare feiten en boetes werd in 2020 door het Cypriotische parlement besproken en vastgesteld. Informatie ontvangen in de context van het bezoek aan Cyprus.

(98)      Informatie ontvangen van het ministerie van Justitie in de context van het bezoek aan Cyprus.

(99)      Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2021, blz. 22-24.

(100)      Bijdrage van het ENNHRI aan het verslag over de rechtsstaat 2021.

(101)      Verslag over de rechtsstaat 2020 — Landenhoofdstuk over Cyprus, blz. 11.

(102)      Universele periodieke doorlichting door de VN (2019) — Cyprus gaat akkoord met zeven aanbevelingen om te zorgen voor een nationaal mensenrechteninstituut dat voldoet aan de Beginselen van Parijs.

(103)      Verslag over de rechtsstaat 2020 — Landenhoofdstuk over Cyprus, blz. 12.

(104)      Brief van Dunja Mijatović, Commissaris voor de Mensenrechten, aan de heer Nicos Nouris, minister van Binnenlandse Zaken van Cyprus, 18 maart 2021.

(105)      Antwoord van de heer Nicos Nouris, minister van Binnenlandse Zaken van Cyprus, aan Dunja Mijatović, Commissaris voor de Mensenrechten (2021) .

(106)      Wet inzake verenigingen en stichtingen en andere aanverwante aangelegenheden. Bijdrage van Cyprus aan het verslag over de rechtsstaat 2020, blz. 47.

(107)      Financiële-actiegroep (2015), Combating the abuse of non-profit organisations (Recommendation 8), blz. 22-23.

(108) Daarnaast legde de regering uit dat alle bestaande ngo’s verplicht hun status moesten aanpassen en andere maatregelen moesten nemen, zoals uiterlijk op 31 december 2019 financiële rekeningen opstellen en de bewaarder van het register over de leden van de raad van bestuur in kennis stellen. Van de ongeveer 6 500 ngo’s voldeden 3 500 daarvan hieraan binnen de vastgestelde termijn. De ngo’s die deze regels eind 2019 niet hadden nageleefd, kregen een nieuwe kans om dat uiterlijk in oktober 2020 alsnog te doen. De overgrote meerderheid van de desbetreffende ngo’s nam geen enkel initiatief om zich aan de nieuwe termijn te houden. Van de 2 020 zaken waarin aan ngo’s registratie werd geweigerd, werden er 60 beroepen met een verzoek om bestuursrechtelijke toetsing ingesteld, waarvan de toetsingsinstantie (de algemene bewaarder van het register) het besluit van de bewaarder van het register om ze niet op te nemen in 23 gevallen teniet heeft gedaan. Slechts één ngo vocht eind 2020 het administratieve besluit tot niet-registratie aan voor het hooggerechtshof; deze zaak is nog in behandeling.

(109)      Bijdrage van het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten aan het verslag over de rechtsstaat 2021; in artikel 44, lid 1, van Wet 104(I)/2017, zoals gewijzigd bij Wet 118(I)/2020 is het volgende bepaald: vijf (5) of meer verenigingen, stichtingen, organisaties zonder winstbejag of andere vergelijkbare juridische entiteiten zonder winstbejag, ongeacht of zij buiten- of binnenlands zijn, die een gemeenschappelijk doel nastreven, onderworpen zijn aan de bepalingen van de wet die op hen van toepassing is, mogen federaties en/of verenigingen oprichten en als zodanig worden geregistreerd in een register dat door de bewaarder van het register wordt bijgehouden, mits in hun statuten is bepaald dat de wet die op hun activiteiten van toepassing is de wet is die in de republiek van kracht is.En voorts: behoudens de bepalingen van de Wet van 2003 inzake het Europees Verdrag inzake de erkenning van de rechtspersoonlijkheid van internationale niet-gouvernementele organisaties (ratificatie), mogen dergelijke federaties en/of verenigingen ook worden opgericht met soortgelijke organisaties in het buitenland, mits in hun statuten is bepaald dat de wet die op hun activiteiten in de Republiek Cyprus van toepassing is de wet is die in die republiek van kracht is.