(1)

W celu utrzymania konkurencyjności na światowych rynkach Unia powinna usprawnić funkcjonowanie rynku wewnętrznego oraz skutecznie sprostać licznym wyzwaniom, które stawia obecnie gospodarka w coraz większym stopniu napędzana zmianami technologicznymi. Strategia jednolitego rynku cyfrowego określa kompleksowe ramy mające ułatwić integrację aspektu cyfrowego z rynkiem wewnętrznym. Pierwszy filar strategii jednolitego rynku cyfrowego ma na celu zapobieganie fragmentacji handlu wewnątrzunijnego poprzez przyjrzenie się wszystkim najważniejszym przeszkodom w rozwoju transgranicznego handlu elektronicznego, który stanowi najbardziej znaczącą część transgranicznej sprzedaży towarów między przedsiębiorcami i konsumentami.

(2)

Art. 26 ust. 1 i 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) stanowi, że Unia przyjmuje środki w celu ustanowienia lub zapewnienia funkcjonowania rynku wewnętrznego, który obejmuje obszar bez granic wewnętrznych, w którym jest zapewniony swobodny przepływ towarów i usług. Art. 169 ust. 1 i ust. 2 lit. a) TFUE stanowią, że Unia przyczynia się do osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony konsumentów poprzez środki przyjmowane na podstawie art. 114 TFUE w ramach urzeczywistniania rynku wewnętrznego. Celem niniejszej dyrektywy jest zapewnienie odpowiedniej równowagi między osiągnięciem wysokiego poziomu ochrony konsumentów a propagowaniem konkurencyjności przedsiębiorstw, przy jednoczesnym zapewnieniu poszanowania zasady pomocniczości.

(3)

Niektóre aspekty umów sprzedaży towarów należy, przyjmując za podstawę wysoki poziom ochrony konsumentów, zharmonizować, aby stworzyć prawdziwie jednolity rynek cyfrowy, zwiększyć pewność prawa i obniżyć koszty transakcji, w szczególności dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP).

(4)

Handel elektroniczny jest kluczowym motorem wzrostu na rynku wewnętrznym. Jednak jego potencjał wzrostu pozostaje w dużej części niewykorzystany. W celu wzmocnienia konkurencyjności Unii i napędzenia wzrostu, Unia musi działać szybko i zachęcać uczestników rynku do uwolnienia pełnego potencjału, jaki oferuje rynek wewnętrzny. Pełny potencjał rynku wewnętrznego może zostać uwolniony jedynie wtedy, gdy wszyscy uczestnicy rynku będą mieli łatwy dostęp do transgranicznej sprzedaży towarów, w tym elektronicznych transakcji handlowych. Prawo umów, na podstawie którego uczestnicy rynku zawierają transakcje, jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na decyzje przedsiębiorców dotyczące tego, czy angażować się w transgraniczną sprzedaż towarów. Prawo umów wpływa także na gotowość konsumentów do akceptowania tego rodzaju zakupów i obdarzania go zaufaniem.

(5)

Zmiany technologiczne sprawiły, że rozwija się rynek towarów, które zawierają w sobie treści cyfrowe lub usługi cyfrowe lub są z takimi treściami lub usługami wzajemnie połączone. Ze względu na rosnącą liczbę tego typu urządzeń i coraz większy popyt na nie wśród konsumentów konieczne są działania na poziomie Unii, aby zapewnić wysoki poziom ochrony konsumentów oraz zwiększyć pewność prawa w odniesieniu do zasad mających zastosowanie do umów sprzedaży takich produktów. Zwiększająca się pewność prawa pomogłaby wzmocnić zaufanie konsumentów i sprzedawców.

(6)

Unijne przepisy mające zastosowanie do sprzedaży towarów są wciąż bardzo fragmentaryczne, choć przepisy dotyczące warunków dostarczania i, w odniesieniu do umów zawieranych na odległość lub umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa, wymogów dotyczących informacji przed zawarciem umowy oraz prawa odstąpienia od umowy zostały już w pełni zharmonizowane w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE (3). Pozostałe najważniejsze elementy umowne, takie jak kryteria zgodności z umową, środki ochrony prawnej w przypadku braku zgodności towaru z umową oraz główne zasady korzystania z takich środków, podlegają obecnie minimalnej harmonizacji zgodnie z dyrektywą 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (4). Państwom członkowskim umożliwiono ustalenie norm na wyższym poziomie niż unijny oraz wprowadzenie lub utrzymanie przepisów zapewniających jeszcze wyższy poziom ochrony konsumentów. Korzystając z tego uprawnienia, państwa członkowskie uwzględniły różne elementy i podjęły działania w różnym zakresie. Z tego względu przepisy krajowe będące transpozycją dyrektywy 1999/44/WE są obecnie w znacznym stopniu rozbieżne w odniesieniu do podstawowych elementów, takich jak istnienie lub brak hierarchii środków ochrony prawnej.

(7)

Istniejące różnice mogą negatywnie oddziaływać na przedsiębiorstwa i konsumentów. Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 (5) przedsiębiorstwa, których oferta jest skierowana do konsumentów z innych państw członkowskich, są zobowiązane przestrzegać bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa umów konsumenckich państwa zwykłego pobytu konsumenta. Zważywszy na fakt, że przepisy państw członkowskich różnią się, przedsiębiorstwa mogą być narażone na dodatkowe koszty. Z tego względu wiele przedsiębiorstw może decydować się na ograniczenie działalności do rynku krajowego albo jedynie na eksport towarów do jednego lub dwóch państw członkowskich. Taka decyzja, mająca na celu ograniczenie kosztów i ryzyka związanych z handlem transgranicznym, skutkuje utratą możliwości ekspansji handlowej i korzyści skali. Cierpią na tym szczególnie MŚP.

(8)

Konsumenci mają zapewniony wysoki poziom ochrony przy dokonywaniu zakupów za granicą dzięki stosowaniu rozporządzenia (WE) nr 593/2008, jednak zróżnicowanie przepisów ma także negatywny wpływ na zaufanie konsumentów do transakcji transgranicznych. Za tą nieufnością kryje się kilka czynników, jednak najważniejszym wydaje się być niepewność co do przysługujących konsumentowi praw wynikających z umowy. Ta niepewność występuje niezależnie od tego, czy konsumenci są chronieni przez bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa umów konsumenckich w swoim państwie członkowskim, w przypadku gdy sprzedawcy kierują do nich swoją działalność transgraniczną, jak również niezależnie od tego, czy konsument zawiera transgraniczną umowę ze sprzedawcą, który prowadzi działalność handlową w państwie członkowskim konsumenta.

(9)

Podczas gdy sprzedaż towarów przez internet stanowi przeważającą część sprzedaży transgranicznej w Unii, to różnice w krajowym prawie umów mają w równym stopniu wpływ na detalistów, którzy korzystają z kanałów sprzedaży na odległość oraz na detalistów prowadzących sprzedaż przy fizycznej obecności stron, utrudniając im rozszerzanie działalności na rynki innych państw. Zakresem stosowania niniejszej dyrektywy należy objąć wszystkie kanały sprzedaży, aby stworzyć równe szanse dla wszystkich przedsiębiorstw sprzedających towary konsumentom. Określając jednolite zasady dotyczące wszystkich kanałów sprzedaży, niniejsza dyrektywa powinna unikać rozbieżności, które stanowiłyby niewspółmierne obciążenie dla coraz liczniejszych w Unii detalistów prowadzących sprzedaż wielokanałową. Konieczność utrzymania spójnych przepisów w sprawie sprzedaży i gwarancji obejmujących wszystkie kanały sprzedaży potwierdzono w sporządzonej przez Komisję kontroli sprawności funkcjonowania przepisów dotyczących konsumentów i marketingu opublikowanej w dniu 29 maja 2017 r., która objęła również dyrektywę 1999/44/WE.

(10)

Niniejsza dyrektywa powinna obejmować przepisy mające zastosowanie do sprzedaży towarów, w tym towarów z elementami cyfrowymi, jedynie w odniesieniu do najważniejszych elementów umowy, które są wymagane do usunięcia barier na rynku wewnętrznym wynikających z prawa umów. Z tego względu należy w pełni zharmonizować przepisy określające wymogi zgodności z umową, środki ochrony prawnej przysługujące konsumentom w przypadku braku zgodności towarów z umową oraz główne zasady korzystania z tych środków, a także zwiększyć poziom ochrony konsumentów w stosunku do dyrektywy 1999/44/WE. W pełni zharmonizowane przepisy dotyczące niektórych istotnych elementów prawa umów konsumenckich ułatwiłyby przedsiębiorstwom, zwłaszcza MŚP, oferowanie produktów w innych państwach członkowskich. Dzięki pełnej harmonizacji najważniejszych przepisów konsumenci czerpaliby korzyści z wysokiego poziomu ochrony oraz z większego dobrobytu.

(11)

Niniejsza dyrektywa uzupełnia dyrektywę 2011/83/UE. Podczas gdy dyrektywa 2011/83/UE ustanawia przede wszystkim przepisy dotyczące wymogów w zakresie informacji przed zawarciem umowy, prawa odstąpienia od umowy w przypadku umów zawieranych na odległość lub umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa oraz warunków dostarczania towarów oraz przenoszenia ryzyka, to niniejsza dyrektywa ustanawia przepisy dotyczące zgodności towarów z umową, środki ochrony prawnej w przypadku braku zgodności z umową oraz zasady korzystania z tych środków.

(12)

Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie jedynie do materialnych rzeczy ruchomych, które stanowią towary w rozumieniu niniejszej dyrektywy. Państwa członkowskie powinny mieć zatem swobodę regulowania umów dotyczących sprzedaży nieruchomości, takich jak budynki mieszkalne, oraz ich głównych składników mających stanowić istotną część takich nieruchomości.

(13)

Niniejsza dyrektywa oraz dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/770 (6) powinny się wzajemnie uzupełniać. Dyrektywa (UE) 2019/770 ustanawia przepisy regulujące określone wymogi dotyczące umów, których przedmiotem jest dostarczanie treści cyfrowych lub usług cyfrowych, natomiast niniejsza dyrektywa ustanawia przepisy regulujące określone wymogi dotyczące umów, których przedmiotem jest sprzedaż towarów. W związku z tym, w celu spełnienia oczekiwań konsumentów oraz zapewnienia przedsiębiorcom oferującym treści cyfrowe lub usługi cyfrowe jasnych i prostych ram prawnych, dyrektywa (UE) 2019/770 ma zastosowanie do dostarczania treści cyfrowych lub usług cyfrowych, w tym treści cyfrowych dostarczanych na nośniku materialnym, takim jak płyty DVD, płyty CD, pamięć podręczna USB i karty pamięci, a także do samego nośnika materialnego, pod warunkiem że służy on jedynie jako nośnik treści cyfrowych. Niniejsza dyrektywa powinna natomiast mieć zastosowanie do umów sprzedaży towarów, w tym towarów z elementami cyfrowymi, które potrzebują treści cyfrowych lub usługi cyfrowej, aby pełnić swoje funkcje.

(14)

Termin „towary” w rozumieniu niniejszej dyrektywy należy rozumieć jako obejmujący „towary z elementami cyfrowymi”, a zatem odnoszący się także do treści cyfrowych lub usług cyfrowych zawartych w takich towarach lub wzajemnie z nimi połączonych w taki sposób, że brak treści cyfrowych lub usługi cyfrowej uniemożliwiłby tym towarom pełnienie ich funkcji. Treści cyfrowe zawarte w towarze lub wzajemnie z nim połączone mogą stanowić dane wytwarzane i dostarczane w postaci cyfrowej, takie jak systemy operacyjne, aplikacje i inne oprogramowanie. Treści cyfrowe w chwili zawarcia umowy sprzedaży mogą być już uprzednio zainstalowane lub, jeżeli umowa tak stanowi, mogą zostać zainstalowane później. Treści cyfrowe wzajemnie połączone z towarem mogą obejmować usługi umożliwiające tworzenie, przetwarzanie i przechowywanie danych w postaci cyfrowej lub dostęp do takich danych, takie jak „oprogramowanie jako usługa” oferowane w chmurze obliczeniowej, dostarczanie w sposób ciągły danych o ruchu w systemie nawigacji lub dostarczanie w sposób ciągły indywidualnie dostosowanych planów treningu w przypadku inteligentnych zegarków.

(15)

Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do umów sprzedaży towarów, w tym towarów z elementami cyfrowymi, w przypadku których brak zawarcia w tych towarach albo wzajemnego z nimi połączenia treści cyfrowych lub usług cyfrowych uniemożliwiłby tym towarom pełnienie ich funkcji oraz w przypadku których te treści lub usługi cyfrowe są dostarczane wraz z towarem na podstawie tej samej umowy sprzedaży dotyczącej tych towarów. To, czy dostarczanie zawartych w towarze lub wzajemnie z nim połączonych treści cyfrowych lub usług cyfrowych stanowi część umowy sprzedaży ze sprzedającym, powinno zależeć od treści takiej umowy. Niniejsza dyrektywa powinna obejmować zawarte w towarze lub wzajemnie z nim połączone treści cyfrowe lub usługi cyfrowe, których dostarczanie jest wyraźnie wymagane w umowie. Powinna ona również obejmować umowy sprzedaży, które mogą być rozumiane jako umowy obejmujące dostarczanie konkretnych treści cyfrowych lub konkretnej usługi cyfrowej, gdyż są one czymś oczywistym w przypadku towarów tego samego rodzaju i konsument może ich zasadnie oczekiwać, biorąc pod uwagę specyfikę towarów oraz oświadczenia publiczne składane przez sprzedawcę lub inne osoby na wcześniejszych etapach łańcucha transakcji – w tym przez producenta – albo imieniu sprzedawcy lub takich innych osób. Jeżeli przykładowo w reklamie byłaby mowa o tym, że inteligentny telewizor zawiera określoną aplikację wideo, należałoby uważać, że ta aplikacja wideo jest objęta umową sprzedaży. Powinno to mieć zastosowanie niezależnie od tego, czy treści cyfrowe lub usługa cyfrowa zostały uprzednio zainstalowane w danym towarze, czy też mają zostać pobrane później na inne urządzenie i są tylko powiązane z danym towarem. Przykładowo smartfon może zawierać standardowo zainstalowaną aplikację, dostarczaną na podstawie umowy sprzedaży, taką jak budzik lub kamera. Innym przykładem może być inteligentny zegarek. W takim przypadku sam zegarek należałoby uważać za towar z elementami cyfrowymi mogący pełnić swoje funkcje wyłącznie z aplikacją, która udostępniana jest na podstawie tej samej umowy sprzedaży, ale którą konsument musi pobrać na smartfon. Aplikacja byłaby wówczas wzajemnie połączonym elementem cyfrowym. Powinno to mieć również zastosowanie, jeżeli zawarte w towarze lub wzajemnie połączone z nim treści cyfrowe lub usługa cyfrowa nie są dostarczane przez samego sprzedawcę, lecz zgodnie z umową sprzedaży przez osobę trzecią. W celu uniknięcia niepewności wśród sprzedawców i konsumentów, w przypadku wątpliwości, czy dostawa treści cyfrowych lub usługi cyfrowej objęta jest umową sprzedaży, należy stosować przepisy niniejszej dyrektywy. Ponadto na potwierdzenie dwustronnego stosunku umownego między sprzedawcą a konsumentem, którego częścią jest dostarczanie zawartych w towarze lub wzajemnie z nim połączonych treści cyfrowych lub usługi cyfrowej, nie powinien mieć wpływu sam fakt, że – aby móc korzystać z tych treści cyfrowych lub usługi cyfrowej – konsument musi wyrazić zgodę na umowę licencyjną z osobą trzecią.

(16)

W przeciwnym przypadku, jeżeli brak zawartych lub połączonych treści cyfrowych lub usługi cyfrowej nie uniemożliwia towarom pełnienia ich funkcji lub jeżeli konsument zawiera umowę o dostarczanie treści cyfrowych lub usługi cyfrowej, które nie stanowią części umowy sprzedaży towarów z elementami cyfrowymi, umowa ta powinna być uznawana za odrębną od umowy sprzedaży towarów nawet wówczas, gdy sprzedawca działa jako pośrednik w odniesieniu do tej drugiej umowy z dostawcą będącym osobą trzecią, i mogłaby być objęta zakresem stosowania dyrektywy (UE) 2019/770, o ile spełnione są warunki tej dyrektywy. Przykładowo, jeżeli konsument pobiera grę ze sklepu z aplikacjami na smartfon, umowa o dostarczenie gry jest odrębna od umowy sprzedaży samego smartfona. Niniejsza dyrektywa powinna zatem mieć zastosowanie wyłącznie do umowy sprzedaży smartfona, zaś dostarczenie aplikacji gry powinno wchodzić w zakres stosowania dyrektywy (UE) 2019/770, o ile spełnione są warunki tej dyrektywy. Innym przykładem jest sytuacja, w której jednoznacznie uzgodniono, że konsument kupuje smartfon bez konkretnego systemu operacyjnego, po czym zawiera umowę o dostarczenie systemu operacyjnego z osobą trzecią. W takim przypadku dostarczenie zakupionego osobno systemu operacyjnego nie stanowiłoby części umowy sprzedaży, a zatem nie wchodziłoby w zakres stosowania niniejszej dyrektywy, ale mogłoby ewentualnie wchodzić w zakres stosowania dyrektywy (UE) 2019/770, o ile spełnione byłyby warunki tej dyrektywy.

(17)

W celu zapewnienia jasności prawa w niniejszej dyrektywie należy ustanowić definicję umowy sprzedaży oraz jasno określić zakres jej stosowania. Zakres stosowania niniejszej dyrektywy powinien również objąć umowy dotyczące towarów, które mają zostać wyprodukowane lub wytworzone w przyszłości, w tym zgodnie ze wskazówkami konsumenta. Ponadto w zakres stosowania niniejszej dyrektywy wejść może instalacja towaru, jeżeli stanowi ona element umowy sprzedaży i musi zostać przeprowadzona przez sprzedawcę lub na jego odpowiedzialność. Jeżeli umowa dotyczy zarówno sprzedaży towarów, jak i świadczenia usług, należy pozostawić w gestii prawa krajowego ustalenie, czy cała umowa może zostać zaklasyfikowana jako umowa sprzedaży w rozumieniu niniejszej dyrektywy.

(18)

Niniejsza dyrektywa nie powinna mieć wpływu na prawo krajowe w zakresie, w jakim dane kwestie nie są przez nią regulowane, w szczególności w odniesieniu do takich kwestii jak zgodność towarów z prawem, odszkodowanie i aspekty ogólnego prawa umów, na przykład zawieranie umów, ich skuteczność, nieważność lub skutki. Nie powinna mieć ona również wpływu na kwestie skutków rozwiązania umowy oraz określone aspekty dotyczące naprawy i wymiany, których nie reguluje niniejsza dyrektywa. Regulując prawa stron do wstrzymania się z wykonywaniem swoich zobowiązań lub ich części do czasu wywiązania się przez drugą stronę z jej zobowiązań, państwa członkowskie powinny zachować swobodę w zakresie regulowania warunków i zasad wstrzymania się z zapłatą ceny przez konsumenta. Państwa członkowskie powinny również zachować swobodę regulowania prawa konsumenta do odszkodowania za szkody poniesione w wyniku naruszenia przez sprzedawcę niniejszej dyrektywy. Niniejsza dyrektywa nie powinna także mieć wpływu na przepisy krajowe, które nie dotyczą szczególnie umów konsumenckich i które przewidują szczegółowe środki ochrony prawnej w przypadku niektórych wad, które nie były widoczne w momencie zawarcia umowy sprzedaży, a mianowicie na przepisy krajowe, które mogą określać szczegółowe zasady dotyczące odpowiedzialności sprzedawcy za wady ukryte. Niniejsza dyrektywa nie powinna także mieć wpływu na przepisy krajowe przewidujące pozaumowne środki ochrony prawnej przysługujące konsumentowi w przypadku braku zgodności towarów z umową, skierowane przeciwko osobom na wcześniejszych etapach łańcucha transakcji, na przykład producentom, lub innym osobom wykonującym zobowiązania takich osób.

(19)

Niniejsza dyrektywa nie powinna mieć wpływu na swobodę pozostawienia konsumentom przez państwa członkowskie wyboru konkretnego środka ochrony prawnej, jeżeli brak zgodności towaru z umową ujawni się wkrótce po jego dostarczeniu, a mianowicie na przepisy krajowe, które przewidują prawo konsumenta do zrezygnowania z wadliwego towaru i uznania umowy za wypowiedzianą lub do zwrócenia się o natychmiastową wymianę w krótkim terminie od dostawy towaru, który to termin nie powinien przekroczyć 30 dni.

(20)

Państwa członkowskie powinny zachować swobodę regulowania obowiązków informacyjnych sprzedawcy w związku z zawarciem umowy lub obowiązku sprzedawcy uprzedzenia konsumenta o, przykładowo, określonych cechach towaru, odpowiedniości materiałów dostarczonych przez konsumenta lub możliwych niekorzystnych skutkach wynikających ze szczególnych wymagań konsumenta, na przykład zgłoszonego przez konsumenta żądania, aby suknia wieczorowa została uszyta z konkretnej tkaniny.

(21)

Państwa członkowskie powinny również zachować swobodę rozszerzenia stosowania przepisów niniejszej dyrektywy na umowy, które nie są objęte zakresem jej stosowania, lub regulowania takich umów w inny sposób. Państwa członkowskie powinny, przykładowo, zachować swobodę rozszerzenia ochrony, którą są objęci konsumenci na mocy niniejszej dyrektywy, na osoby fizyczne lub prawne, które nie są konsumentami w rozumieniu niniejszej dyrektywy, takie jak organizacje pozarządowe, przedsiębiorstwa typu start-up lub MŚP.

(22)

Definicja konsumenta powinna obejmować osoby fizyczne działające w celach niezwiązanych z ich działalnością handlową, gospodarczą, rzemieślniczą lub zawodową. Jednak w przypadku umów podwójnego zastosowania, gdy umowa zawierana jest w celach, które częściowo są związane z działalnością handlową danej osoby, a częściowo nie, natomiast cel działalności handlowej jest do tego stopnia ograniczony, że nie dominuje w ogólnym kontekście umowy, państwa członkowskie również powinny zachować swobodę decydowania, czy taka osoba także powinna być uznawana za konsumenta i na jakich warunkach.

(23)

Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do umów, na podstawie których sprzedawca przenosi własność towarów lub zobowiązuje się do przeniesienia własności towarów na konsumenta. W rozumieniu niniejszej dyrektywy za sprzedawców mogą być uznani dostawcy platform, jeżeli działają oni w celach związanych ze swoją działalnością gospodarczą oraz jako bezpośredni partner umowny konsumenta na potrzeby sprzedaży towarów. Państwa członkowskie powinny zachować swobodę rozszerzenia stosowania niniejszej dyrektywy na dostawców platform, którzy nie spełniają wymogów uznania za sprzedawcę zgodnie z niniejszą dyrektywą.

(24)

W celu zrównoważenia potrzeby pewności prawa z właściwą elastycznością przepisów odniesienia w niniejszej dyrektywie do tego, czego można oczekiwać od danej osoby i czego dana osoba może oczekiwać, dotyczą zasadnych oczekiwań. Oceny tego, czy coś jest zasadne, powinno się dokonywać obiektywnie, uwzględniając specyfikę i cel umowy, okoliczności sprawy oraz zwyczaje i praktyki zaangażowanych stron.

(25)

W celu zapewnienia jasności co do tego, czego konsument może oczekiwać od towarów i za co ma odpowiadać sprzedawca w przypadku niespełnienia oczekiwań konsumenta, niezwykle istotna jest pełna harmonizacja przepisów dotyczących ustalenia, czy towary są zgodne z umową. Jakiekolwiek odniesienie do zgodności z umową w niniejszej dyrektywie powinno odnosić się do zgodności towarów z umową sprzedaży. W celu ochrony uzasadnionych interesów obu stron umowy sprzedaży zgodność z umową należy oceniać w oparciu o zarówno subiektywne, jak i obiektywne wymogi zgodności z umową.

(26)

Towary powinny zatem spełniać wymogi uzgodnione w umowie sprzedaży między sprzedawcą a konsumentem. Wymogi te mogą obejmować, między innymi, ilość, jakość, rodzaj i opis towarów, ich zdatność do określonego użycia oraz dostarczenie towarów wraz z uzgodnionymi akcesoriami i instrukcjami. Wymogi umowy sprzedaży powinny obejmować wymogi wynikające z informacji podanych przed zawarciem umowy, które zgodnie z dyrektywą 2011/83/UE stanowią integralną część umowy sprzedaży.

(27)

Pojęcie funkcjonalności powinno być rozumiane jako odnoszące się do sposobów, w jaki towary mogą pełnić swoje funkcje z uwzględnieniem przeznaczenia tych towarów. Pojęcie interoperacyjności odnosi się do tego, czy i w jakim zakresie towary mogą współdziałać ze sprzętem komputerowym lub oprogramowaniem, innym niż sprzęt komputerowy lub oprogramowanie, z którymi towary tego samego rodzaju są zazwyczaj używane. Prawidłowe funkcjonowanie mogłoby obejmować przykładowo zdolność towarów do wymiany informacji z takim innym oprogramowaniem lub sprzętem komputerowym oraz do wykorzystywania wymienianych informacji.

(28)

Biorąc pod uwagę fakt, że treści cyfrowe lub usługi cyfrowe zawarte w towarach lub wzajemnie z nimi połączone stale się rozwijają, sprzedawcy mogą uzgodnić z konsumentami zapewnianie im aktualizacji dla takich towarów. Aktualizacje, jak uzgodniono w umowie sprzedaży, mogą usprawnić i udoskonalić treści cyfrowe lub usługę cyfrową stanowiące element towarów, rozszerzyć ich funkcjonalność, dostosować je do rozwoju technicznego, chronić je przed nowymi zagrożeniami dla bezpieczeństwa lub służyć jeszcze innym celom. W związku z tym zgodność z umową towarów zawierających treści cyfrowe lub usługi cyfrowe lub wzajemnie z nimi połączonych powinna być także oceniana pod względem tego, czy treści cyfrowe lub usługa cyfrowa są aktualizowane zgodnie z umową sprzedaży. Niedostarczenie aktualizacji, które uzgodniono w umowie sprzedaży, należy uznać za brak zgodności towarów z umową. Co więcej, wadliwe lub niekompletne aktualizacje również należy uznać za brak zgodności towarów z umową, biorąc pod uwagę, że oznaczałoby to, że takie aktualizacje nie zostały dokonane w sposób przewidziany w umowie sprzedaży.

(29)

Aby towary były zgodne z umową, powinny one spełniać nie tylko subiektywne wymogi zgodności z umową, lecz również dodatkowo obiektywne wymogi zgodności z umową określone w niniejszej dyrektywie. Przy ocenie zgodności z umową należy wziąć między innymi pod uwagę, do jakiego celu są zazwyczaj używane towary tego samego rodzaju, czy zostały dostarczone wraz z akcesoriami i instrukcjami, których otrzymania konsument może zasadnie oczekiwać, lub czy odpowiadają próbce lub modelowi, które sprzedawca udostępnił konsumentowi. Towary powinny również posiadać cechy i funkcje, jakie zazwyczaj posiadają towary tego samego rodzaju i których konsument może zasadnie oczekiwać, biorąc pod uwagę specyfikę towarów oraz oświadczenia publiczne składane przez sprzedawcę lub inne osoby na wcześniejszych etapach łańcucha transakcji albo w imieniu sprzedawcy lub takich innych osób.

(30)

Oprócz aktualizacji uzgodnionych w umowie sprzedawca powinien również zapewnić aktualizacje, w tym aktualizacje zabezpieczeń, w celu zapewnienia zgodności towarów z elementami cyfrowymi z umową. Obowiązek spoczywający na sprzedawcy powinien ograniczać się do aktualizacji, które są niezbędne do zachowania przez takie towary zgodności z obiektywnymi i subiektywnymi wymogami zgodności z umową przewidzianymi w niniejszej dyrektywie. Jeżeli strony nie uzgodniły w umowie inaczej, sprzedawca nie powinien być zobowiązany do zapewniania zaktualizowanych wersji treści cyfrowych lub usługi cyfrowej wchodzących w skład towarów ani do usprawniania lub rozszerzania funkcjonalności towarów wykraczającego poza wymogi zgodności z umową. Jeżeli aktualizacja zapewniona przez sprzedawcę lub przez osobę trzecią dostarczającą treści cyfrowe lub usługę cyfrową na podstawie umowy sprzedaży powoduje brak zgodności towaru z elementami cyfrowymi z umową, sprzedawca powinien być odpowiedzialny za doprowadzenie towaru do zgodności z umową. Konsument powinien zachować swobodę decydowania o instalacji zapewnionych aktualizacji. Jeżeli jednak konsument postanowi nie instalować aktualizacji, które są niezbędne do zachowania zgodności towarów z elementami cyfrowymi z umową, konsument nie powinien oczekiwać, że takie towary pozostaną zgodne z umową. Sprzedawca powinien poinformować konsumenta, że decyzja o nieinstalowaniu aktualizacji, które są niezbędne do zachowania zgodności towarów z elementami cyfrowymi z umową, w tym aktualizacji zabezpieczeń, wpłynie na odpowiedzialność sprzedawcy za zgodność z umową tych cech towarów z elementami cyfrowymi, którą odpowiednie aktualizacje mają zapewniać. Niniejsza dyrektywa nie powinna mieć wpływu na obowiązki zapewniania aktualizacji zabezpieczeń określone w prawie Unii lub w prawie krajowym.

(31)

Co do zasady w przypadku towarów z elementami cyfrowymi, w których treści cyfrowe lub usługa cyfrowa zawarte w nich lub wzajemnie z nimi połączone są dostarczane w ramach pojedynczej dostawy, sprzedawca powinien ponosić odpowiedzialność wyłącznie za brak zgodności z umową zachodzący w momencie dostawy. Jednak obowiązek zapewniania aktualizacji powinien odzwierciedlać fakt, że środowisko cyfrowe każdego takiego towaru ulega ciągłym zmianom. Dlatego też aktualizacje są narzędziem niezbędnym do zapewnienia, aby towary mogły funkcjonować w taki sam sposób jak w momencie ich dostawy. Ponadto, w odróżnieniu od towarów tradycyjnych, towary z elementami cyfrowymi nie są zupełnie odseparowane od sfery sprzedawcy, gdyż sprzedawca lub osoba trzecia dostarczający treści cyfrowe lub usługę cyfrową na podstawie umowy sprzedaży mogą aktualizować towary na odległość, zwykle przez internet. Dlatego jeżeli treści cyfrowe lub usługa cyfrowa są dostarczane w ramach pojedynczej dostawy, sprzedawca powinien ponosić odpowiedzialność za zapewnianie aktualizacji niezbędnych do zachowania zgodności towarów z elementami cyfrowymi z umową przez okres, którego konsument może zasadnie oczekiwać, nawet jeżeli towary były zgodne z umową w momencie dostawy. Okres, przez który konsument może zasadnie oczekiwać otrzymywania aktualizacji, należy ocenić w oparciu o rodzaj i przeznaczenie towarów oraz elementy cyfrowe, z uwzględnieniem okoliczności i charakteru umowy sprzedaży. Konsument zwykle oczekuje, że będzie otrzymywać aktualizacje co najmniej tak długo, jak sprzedawca jest odpowiedzialny za brak zgodności z umową, natomiast w niektórych przypadkach uzasadnione oczekiwania konsumenta mogłyby wykraczać poza ten okres, co może mieć miejsce w szczególności w przypadku aktualizacji zabezpieczeń. W innych przypadkach, przykładowo w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi, których cel jest ograniczony w czasie, obowiązek sprzedawcy do zapewnienia aktualizacji pozostawałby zwykle ograniczony do tego czasu.

(32)

Zapewnienie większej trwałości towarów jest ważne dla osiągnięcia bardziej zrównoważonej konsumpcji i gospodarki o obiegu zamkniętym. Podobnie eliminowanie z rynku unijnego towarów niezgodnych z umową dzięki wzmocnionemu nadzorowi rynku i zapewnieniu odpowiednich bodźców dla przedsiębiorstw jest niezwykle istotne dla zwiększania zaufania do funkcjonowania rynku wewnętrznego. Z tego względu najbardziej odpowiednim podejściem do wprowadzenia wymagań co do trwałości określonych rodzajów lub grup produktów jest prawodawstwo unijne dla określonych produktów, przy wykorzystaniu w tym celu przyjętych kryteriów. Niniejsza dyrektywa powinna zatem być uzupełnieniem celów realizowanych w takim prawodawstwie unijnym dla konkretnych produktów oraz powinna uwzględniać trwałość jako obiektywne kryterium dla oceny zgodności towarów z umową. Trwałość w niniejszej dyrektywie powinna odnosić się do zdolności towarów do zachowywania ich wymaganych funkcji i parametrów działania przy normalnym użytkowaniu. Aby towary były zgodne z umową, powinny wykazywać się trwałością, której oczekuje się zazwyczaj od towarów tego samego rodzaju i której konsument może zasadnie oczekiwać, biorąc pod uwagę specyfikę danych towarów, w tym ewentualną konieczność rozsądnej konserwacji towarów, na przykład regularnych kontroli lub wymiany filtrów w samochodzie, oraz oświadczenia publiczne składane przez osoby w łańcuchu transakcji lub w ich imieniu. Ocena powinna również uwzględniać wszystkie inne istotne okoliczności, takie jak cena towaru oraz intensywność lub częstotliwość korzystania przez konsumenta z tego towaru. Ponadto, jeśli konkretne informacje na temat trwałości zostały wskazane w oświadczeniu złożonym przed zawarciem umowy, które stanowi część umowy sprzedaży, konsument powinien móc polegać na tych informacjach jako na stanowiących subiektywne wymogi zgodności z umową.

(33)

Na mocy niniejszej dyrektywy sprzedawca powinien być zobowiązany do dostarczenia konsumentowi towarów, które są zgodne z umową w momencie dostawy. Sprzedawcy mogą wykorzystywać części zamienne, aby wykonać swoje zobowiązanie do naprawy towaru w przypadku braku zgodności z umową w momencie dostawy. Niniejsza dyrektywa nie powinna wprawdzie nakładać na sprzedawców obowiązku zapewniania dostępności części zamiennych w danym okresie jako obiektywnego wymogu zgodności z umową, nie powinna ona jednak mieć wpływu na inne przepisy prawa krajowego zobowiązujące sprzedawcę, producenta lub inne osoby w łańcuchu transakcji do zapewnienia dostępności części zamiennych lub do informowania konsumentów o ich dostępności.

(34)

Znaczna liczba towarów musi przed użyciem zostać zainstalowana, aby konsument mógł z nich w pełni korzystać. Ponadto w przypadku towarów z elementami cyfrowymi instalacja treści cyfrowych lub usługi cyfrowej jest zwykle niezbędna, by konsument był w stanie używać tych towarów zgodnie z ich przeznaczeniem. Z tego względu brak zgodności z umową wynikający z niewłaściwej instalacji towarów, w tym z niewłaściwej instalacji treści cyfrowych lub usługi cyfrowej zawartych w towarach lub wzajemnie z nimi połączonych, należy traktować jako brak zgodności z umową, jeżeli instalacja została przeprowadzona przez sprzedawcę lub pod jego kontrolą. Jeżeli towary miały zostać zainstalowane przez konsumenta, brak zgodności z umową wynikający z niewłaściwej instalacji należy traktować jako brak zgodności towarów z umową niezależnie od tego, czy instalacja została przeprowadzona przez konsumenta lub osobę trzecią na odpowiedzialność konsumenta, jeżeli instalacja była niewłaściwa ze względu na błędy instrukcji instalacji, takie jak niekompletność lub niejasność tych instrukcji, które uczyniły instrukcję instalacji trudną do stosowania przez przeciętnego konsumenta.

(35)

Zgodność z umową powinna dotyczyć zarówno wad materialnych, jak i prawnych. Ograniczenia wynikające z naruszenia praw osób trzecich, w szczególności praw własności intelektualnej, mogą uniemożliwić lub ograniczyć korzystanie z towarów zgodnie z umową. Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby konsument miał wówczas prawo do środków ochrony prawnej w przypadku braku zgodności z umową zgodnie z niniejszą dyrektywą, chyba że prawo krajowe przewiduje w takich przypadkach nieważność umowy lub jej rozwiązanie.

(36)

W celu zapewnienia dostatecznej elastyczności przepisów, przykładowo w odniesieniu do sprzedaży towarów używanych, strony powinny mieć możliwość odstąpienia od obiektywnych wymogów zgodności z umową przewidzianych w niniejszej dyrektywie. Takie odstępstwo powinno być możliwe jedynie w przypadku, gdy konsument został o tym wyraźnie poinformowany i zaakceptował je odrębnie od pozostałych oświadczeń lub uzgodnień poprzez czynne i jednoznaczne zachowanie.

(37)

Aby wzmocnić pewność prawa zarówno dla konsumentów, jak i sprzedawców, należy jasno wskazać moment, w jakim należy oceniać zgodność towarów z umową. Odpowiednim momentem oceny zgodności towarów z umową powinien być moment ich dostawy. Powinno to mieć zastosowanie również do towarów, które zawierają treści cyfrowe lub usługi cyfrowe lub są wzajemnie z nimi połączone, dostarczanych w ramach pojedynczej dostawy. Jednak jeżeli treści cyfrowe lub usługa cyfrowa zawarte w towarach lub wzajemnie z nimi połączone mają być dostarczane w sposób ciągły przez określony czas, odpowiednim momentem na potrzeby ustalenia zgodności tych treści cyfrowych lub usługi cyfrowej z umową nie powinien być jeden konkretny moment, lecz raczej okres rozpoczynający się w momencie dostawy. Ze względu na pewność prawa okres ten powinien pokrywać się z okresem odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu braku zgodności z umową.

(38)

Niniejsza dyrektywa nie powinna regulować znaczenia terminu „dostawa”, co należy pozostawić prawu krajowemu, w szczególności w odniesieniu do kwestii, co musi zrobić sprzedawca, by wykonać swoje zobowiązanie dostawy towarów. Ponadto odniesienia do momentu dostawy w niniejszej dyrektywie powinny pozostać bez uszczerbku dla przepisów dotyczących przejścia ryzyka określonych w dyrektywie 2011/83/UE i wdrożonych odpowiednio do prawa państw członkowskich.

(39)

Towary z elementami cyfrowymi należy uznać za dostarczone konsumentowi, gdy dostarczono fizyczny komponent towaru oraz dokonano pojedynczej dostawy treści cyfrowych lub usługi cyfrowej lub rozpoczęło się dostarczanie treści cyfrowych lub usługi cyfrowej w sposób ciągły przez określony czas. Oznacza to, że sprzedawca powinien także udostępnić konsumentowi treści cyfrowe lub usługę cyfrową lub umożliwić mu dostęp do nich w taki sposób – przykładowo poprzez podanie linku lub opcję pobrania – by treści cyfrowe lub usługa cyfrowa lub środki odpowiednie do ich pobrania lub dostępu do nich dotarły do sfery konsumenta i by nie było już konieczne żadne działanie ze strony sprzedawcy w celu umożliwienia konsumentowi korzystania z treści cyfrowych lub usługi cyfrowej zgodnie z umową. W związku z tym właściwym momentem do ustalania zgodności z umową powinien być moment dostarczenia treści cyfrowych lub usługi cyfrowej, jeśli komponent fizyczny został dostarczony wcześniej. W ten sposób możliwe jest zapewnienie jednolitego momentu rozpoczęcia biegu okresu odpowiedzialności z jednej strony w stosunku do komponentu fizycznego, a z drugiej strony – do elementu cyfrowego. Ponadto w wielu przypadkach konsument nie jest w stanie zauważyć wady komponentu fizycznego, dopóki nie zostaną dostarczone treści cyfrowe lub usługa cyfrowa.

(40)

Jeżeli towary wymagają zainstalowania przez sprzedawcę, konsument, w niektórych przypadkach, nie jest w stanie używać tych towarów lub zauważyć wady, dopóki instalacja nie zostanie ukończona. W związku z tym w przypadkach, w których zgodnie z umową sprzedaży towary mają zostać zainstalowane przez sprzedawcę lub na odpowiedzialność sprzedawcy, należy uznać je za dostarczone konsumentowi po ukończeniu instalacji.

(41)

W celu zapewnienia pewności prawa dla sprzedawców oraz ogólnego zaufania konsumentów do zakupów transgranicznych konieczne jest ustalenie okresu, w którym konsument ma prawo do środków ochrony prawnej w przypadku braku zgodności z umową, który istnieje w momencie właściwym dla ustalania zgodności z umową. Biorąc pod uwagę, że podczas wdrażania dyrektywy 1999/44/WE zdecydowana większość państw członkowskich przewidziała okres dwuletni i w praktyce ten okres jest uznawany przez uczestników rynku za rozsądny, należy ten okres utrzymać. Ten sam okres powinien mieć zastosowanie również do towarów z elementami cyfrowymi. Jeżeli jednak umowa przewiduje dostarczanie w sposób ciągły przez okres dłuższy niż dwa lata, konsument powinien mieć prawo do środków ochrony prawnej w przypadku braku zgodności z umową treści cyfrowych lub usługi cyfrowej, który wystąpił lub ujawnił się w okresie, w którym zgodnie z umową treści cyfrowe lub usługa cyfrowa mają być dostarczane. W celu zapewnienia państwom członkowskim możliwości zwiększenia poziomu ochrony konsumenta w ich prawie krajowym, państwa członkowskie powinny mieć swobodę ustalenia dłuższych okresów odpowiedzialności sprzedawcy niż te, które przewidziano w niniejszej dyrektywie.

(42)

Ze względu na spójność z istniejącymi krajowymi systemami prawnymi państwa członkowskie powinny mieć swobodę ustalenia, że sprzedawcy ponoszą odpowiedzialność za brak zgodności z umową, który ujawni się w określonym okresie, w połączeniu – ewentualnie – z terminem przedawnienia, albo że środki ochrony prawnej przysługujące konsumentowi podlegają jedynie przedawnieniu. W pierwszym przypadku państwa członkowskie powinny zapewnić, aby okres odpowiedzialności sprzedawcy nie był obchodzony za pomocą terminu przedawnienia środków ochrony prawnej przysługujących konsumentowi. W niniejszej dyrektywie nie powinno się zatem harmonizować momentu rozpoczęcia biegu krajowych terminów przedawnienia, należy jednak zapewnić, aby terminy te nie ograniczały prawa konsumentów do korzystania ze środków ochrony prawnej w przypadku braku zgodności z umową, który ujawnia się w okresie, w którym przedsiębiorca jest odpowiedzialny za brak zgodności z umową. W drugim przypadku państwa członkowskie powinny mieć możliwość utrzymania lub wprowadzenia jedynie terminu przedawnienia środków ochrony prawnej przysługujących konsumentowi bez wprowadzania konkretnego okresu, w którym musi ujawnić się brak zgodności z umową, aby sprzedawca mógł zostać pociągnięty do odpowiedzialności. W celu zapewnienia jednakowej ochrony konsumentów również w takich przypadkach, państwa członkowskie powinny zapewnić, aby w sytuacjach, gdy zastosowanie ma jedynie termin przedawnienia, konsumenci mogli nadal mogli korzystać ze środków ochrony prawnej w przypadku braku zgodności z umową, który ujawni się co najmniej w okresie przewidzianym w niniejszej dyrektywie jako okres odpowiedzialności.

(43)

W odniesieniu do niektórych aspektów uzasadnione może być odmienne traktowanie towarów używanych. Choć dwuletni lub dłuższy okres odpowiedzialności lub termin przedawnienia zwykle chroni interesy zarówno sprzedawcy, jak i konsumenta, w przypadku towarów używanych sytuacja może być inna. Państwa członkowskie powinny zatem umożliwić stronom uzgodnienie krótszego okresu odpowiedzialności lub terminu przedawnienia w przypadku takich towarów. Pozostawienie tej kwestii do uzgodnienia przez strony w umowie zwiększa swobodę zawierania umów i zapewnia poinformowanie konsumenta zarówno o tym, że towar jest używany, jak i o krótszym okresie odpowiedzialności lub terminie przedawnienia. Jednak taki okres lub termin uzgodniony w umowie nie powinien być krótszy niż jeden rok.

(44)

Niniejsza dyrektywa nie powinna regulować warunków, zgodnie z którymi okres odpowiedzialności, przewidziany w niniejszej dyrektywie, lub bieg przedawnienia mogą zostać zawieszone lub przerwane. Państwa członkowskie powinny zatem móc przewidzieć zawieszenie lub przerwanie okresu odpowiedzialności lub biegu przedawnienia, na przykład w przypadku naprawy, wymiany lub negocjacji między sprzedawcą a konsumentem z myślą o zawarciu ugody.

(45)

Przez okres jednego roku lub przez okres dwóch lat, jeżeli państwo członkowskie zdecyduje się zastosować okres dwuletni, konsument powinien jedynie musieć udowodnić, że towar jest niezgodny z umową, nie musi natomiast udowadniać, że brak zgodności z umową faktycznie istniał w momencie właściwym do ustalania zgodności z umową. Aby odeprzeć twierdzenie konsumenta, sprzedawca musiałby udowodnić, że w danym momencie nie zachodził brak zgodności z umową. Ponadto w niektórych przypadkach założenie, że brak zgodności z umową zachodził w momencie właściwym do ustalania zgodności z umową, byłoby nie do pogodzenia ze specyfiką towarów bądź charakterem braku zgodności z umową. Pierwszy przypadek mógłby dotyczyć towarów łatwopsujących się, takich jak na przykład kwiaty, lub towary przeznaczone do jednorazowego użytku. Drugi przypadek mógłby dotyczyć braku zgodności z umową, który może być spowodowany wyłącznie działaniem konsumenta lub wynika z wyraźnej przyczyny zewnętrznej, która miała miejsce po dostarczeniu towarów konsumentowi. W przypadku towarów z elementami cyfrowymi, kiedy umowa przewiduje dostarczanie treści cyfrowych lub usługi cyfrowej w sposób ciągły, konsument nie powinien musieć udowadniać, że treści cyfrowe lub usługa cyfrowa były niezgodne z umową w okresie odpowiednim do ustalania zgodności z umową. Aby odeprzeć twierdzenie konsumenta, sprzedawca musiałby udowodnić, że treści cyfrowe lub usługa cyfrowa były w tym okresie zgodne z umową.

(46)

Państwom członkowskim należy zezwolić na utrzymanie lub wprowadzenie przepisów określających, że konsument – aby skorzystać z przysługujących mu praw – musi poinformować sprzedawcę o braku zgodności z umową w terminie nie krótszym niż dwa miesiące od dnia, w którym konsument stwierdził ten brak zgodności z umową. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość zapewnienia wyższego poziomu ochrony konsumentów, nie wprowadzając takiego obowiązku.

(47)

W celu zwiększenia pewności prawa oraz aby wyeliminować jedną z głównych przeszkód na rynku wewnętrznym, niniejsza dyrektywa powinna w pełni zharmonizować środki ochrony prawnej przysługujące konsumentowi w przypadku braku zgodności towarów z umową oraz warunki korzystania z takich środków. W szczególności w przypadku braku zgodności z umową konsumenci powinni mieć prawo do tego, by towary zostały doprowadzone do zgodności z umową, lub do otrzymania proporcjonalnego obniżenia ceny lub do rozwiązania umowy.

(48)

W odniesieniu do doprowadzenia towarów do zgodności z umową, konsumenci powinni mieć wybór między naprawą towaru a jego wymianą. Jeśli konsumenci będą mieli możliwość zażądania naprawy, powinno to sprzyjać zrównoważonej konsumpcji i mogłoby się przyczynić do zwiększenia trwałości produktów. Wybór konsumenta między naprawą a wymianą towaru może być ograniczony jedynie w przypadku, gdyby wybrana opcja, w porównaniu z innymi dostępnymi opcjami, była prawnie lub faktycznie niemożliwa lub wiązałaby się z niewspółmiernymi kosztami dla sprzedawcy. Na przykład niewspółmierne mogłoby być żądanie wymiany towarów ze względu na niewielkie zarysowanie, w sytuacji gdy taka wymiana pociągnęłaby za sobą znaczne koszty, natomiast zarysowanie mogłoby być łatwo usunięte.

(49)

Sprzedawcy należy zezwolić na odmowę doprowadzenia towarów do zgodności z umową, jeżeli zarówno naprawa, jak i wymiana byłyby niemożliwe lub wiązałyby się z niewspółmiernymi kosztami dla sprzedawcy. To samo powinno mieć zastosowanie w przypadku, gdy zarówno naprawa, jak i wymiana są niemożliwe, a alternatywny środek ochrony prawnej wiązałby się z niewspółmiernymi kosztami dla sprzedawcy. Jeżeli, przykładowo, towary znajdują się w miejscu innym niż to, do którego zostały pierwotnie dostarczone, koszty opłat pocztowych i przewozu mogą stać się niewspółmierne dla sprzedawcy.

(50)

Po ujawnieniu się braku zgodności z umową konsument powinien poinformować o nim sprzedawcę, aby dać mu możliwość doprowadzenia towaru do zgodności z umową. Sprzedawca powinien to zrobić w rozsądnym terminie. Podobnie konsument nie powinien być, co do zasady, uprawniony do natychmiastowego obniżenia ceny lub rozwiązania umowy, lecz powinien dać sprzedawcy rozsądny czas na naprawę lub wymianę towaru niezgodnego z umową. Jeżeli sprzedawca nie dokonał w tym czasie naprawy ani wymiany towaru, konsument powinien mieć prawo do żądania i uzyskania obniżenia ceny lub rozwiązania umowy bez dalszego oczekiwania.

(51)

Jeżeli naprawa lub wymiana nie okazały się dla konsumenta odpowiednim środkiem ochrony prawnej w przypadku braku zgodności z umową, konsument powinien mieć prawo do obniżenia ceny lub rozwiązania umowy. Dzieje się tak w szczególności w przypadku, gdy sprzedawca nie dokonał naprawy lub wymiany lub okoliczności jasno wskazują, że sprzedawca nie dokona naprawy lub wymiany, lub też sprzedawca odmówił doprowadzenia towarów do zgodności z umową, gdyż zarówno naprawa, jak i wymiana są niemożliwe lub wiązałyby się dla niego z niewspółmiernymi kosztami.

(52)

W niektórych sytuacjach mogłoby być uzasadnione umożliwienie konsumentowi skorzystania z prawa do natychmiastowego obniżenia ceny lub rozwiązania umowy. Jeżeli sprzedawca podjął działania w celu doprowadzenia towarów do zgodności z umową, ale brak zgodności z umową ujawnia się ponownie, należy obiektywnie ustalić, czy konsument powinien zaakceptować dalsze próby doprowadzenia towarów do zgodności z umową przez sprzedawcę, z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy, takich jak rodzaj i wartość towarów oraz charakter i znaczenie braku zgodności z umową. W szczególności w przypadku kosztownych lub skomplikowanych towarów mogłoby być uzasadnione umożliwienie sprzedawcy podjęcia kolejnej próby zaradzenia brakowi zgodności z umową. Należy również wziąć pod uwagę, czy można oczekiwać od konsumenta, aby zachował wiarę co do zdolności sprzedawcy do doprowadzenia towarów do zgodności z umową, przykładowo gdy ten sam problem pojawia się po raz drugi. Podobnie w niektórych sytuacjach brak zgodności z umową mógłby być na tyle poważny, że konsument nie byłby w stanie zachować wiary co do zdolności sprzedawcy do doprowadzenia towarów do zgodności z umową, tak jak w przypadku, gdy brak zgodności z umową znacząco wpływa na możliwość normalnego użytkowania towarów przez konsumenta i gdy nie można oczekiwać od konsumenta, aby wierzył, że naprawa lub wymiana dokonana przez sprzedawcę zaradzi problemowi.

(53)

W celu zachowania równowagi między prawami a obowiązkami stron umowy, konsument powinien mieć prawo do rozwiązania umowy jedynie w przypadkach, gdy brak zgodności nie jest nieistotny.

(54)

Państwa członkowskie powinny mieć możliwość regulowania warunków, na jakich czynności dłużnika mogą zostać wykonane przez inną osobę, przykładowo warunków, na jakich obowiązek naprawy towaru przez sprzedawcę może zostać wykonany przez konsumenta lub osobę trzecią na koszt sprzedawcy.

(55)

W celu ochrony konsumentów przed ryzykiem długiego oczekiwania, naprawy lub wymiany należy dokonać w rozsądnym terminie. Rozsądny termin dokonania naprawy lub wymiany powinien odpowiadać najkrótszemu możliwemu terminowi dokonania naprawy lub wymiany. Termin ten należy określić obiektywnie, biorąc pod uwagę specyfikę i złożoność towarów, charakter i dotkliwość braku zgodności z umową, a także wysiłek niezbędny do dokonania naprawy lub wymiany. Wdrażając niniejszą dyrektywę, państwa członkowskie powinny mieć możliwość interpretowania pojęcia rozsądnego terminu na dokonanie naprawy lub wymiany towaru poprzez wprowadzenie stałych terminów naprawy lub wymiany, które można by ogólnie uznać za rozsądne, w szczególności w odniesieniu do konkretnych kategorii produktów.

(56)

Niniejsza dyrektywa nie powinna ustanawiać przepisów dotyczących miejsca wykonywania zobowiązania przez dłużnika. Nie powinna ona zatem określać miejsca dostawy ani wskazywać, gdzie należy dokonać naprawy lub wymiany; kwestie te należy pozostawić prawu krajowemu.

(57)

W sytuacji, w której sprzedawca doprowadza towar do zgodności z umową poprzez jego wymianę, konsument nie powinien być zobowiązany do zapłaty za normalne użytkowanie towarów w okresie poprzedzającym wymianę. Za normalne użytkowanie należy uznawać użytkowanie zgodne ze specyfiką i przeznaczeniem towarów.

(58)

Aby prawo do rozwiązania umowy było skuteczne w sytuacji, gdy konsument nabywa wiele towarów, a brak zgodności z umową dotyczy tylko niektórych towarów dostarczonych na podstawie umowy, konsument powinien mieć prawo rozwiązania umowy także w odniesieniu do innych towarów nabytych wraz z towarami niezgodnymi z umową, nawet jeśli te inne towary są zgodne z umową, jeśli nie można zasadnie oczekiwać od konsumenta, aby zgodził się zachować wyłącznie towary zgodne z umową.

(59)

W przypadku rozwiązania umowy przez konsumenta ze względu na brak zgodności z umową niniejsza dyrektywa powinna określać przepisy dotyczące jedynie głównych skutków i sposobu wykonywania prawa do rozwiązania umowy, w szczególności obowiązek stron do zwrotu tego, co otrzymały. Dlatego sprzedawca powinien być zobowiązany do zwrotu ceny otrzymanej od konsumenta, a konsument powinien być zobowiązany do zwrotu towaru.

(60)

Niniejsza dyrektywa nie powinna wpływać na możliwość regulowania przez państwa członkowskie skutków rozwiązania umowy innych niż określone w niniejszej dyrektywie, takich jak skutki spadku wartości towarów lub ich zniszczenia czy utraty. Państwa członkowskie powinny mieć również możliwość regulowania zasad zwrotu konsumentowi zapłaconej ceny, na przykład zasad związanych ze środkami używanymi do dokonania zwrotu lub z ewentualnymi kosztami i opłatami powstałymi w wyniku zwrotu. Państwa członkowskie powinny przykładowo mieć też swobodę ustalenia określonych terminów zwrotu zapłaconej ceny lub zwrotu towarów.

(61)

Zasada odpowiedzialności sprzedawcy za szkody jest kluczowym elementem umów sprzedaży. Konsument powinien zatem mieć prawo żądać odszkodowania za szkody spowodowane naruszeniem przez sprzedawcę niniejszej dyrektywy, w tym odszkodowania za szkody poniesione w wyniku braku zgodności z umową. Odszkodowanie takie powinno w możliwie największym stopniu zbliżyć konsumenta do sytuacji, w jakiej znajdowałby się, gdyby towary były zgodne z umową. Zważywszy na fakt, że prawo do odszkodowania istnieje już we wszystkich państwach członkowskich, niniejsza dyrektywa powinna pozostawać bez uszczerbku dla krajowych przepisów dotyczących odszkodowania dla konsumentów za szkody wynikające z naruszenia tych przepisów. Państwa członkowskie powinny również zachować swobodę regulowania prawa konsumenta do odszkodowania, w sytuacjach gdy naprawa lub wymiana spowodowały poważne niedogodności lub były opóźnione.

(62)

W celu zapewnienia przejrzystości, należy określić pewne wymogi w zakresie gwarancji handlowych, oprócz wymogów dotyczących informacji przekazywanych przed zawarciem umowy dotyczących istnienia i warunków gwarancji handlowej, o których mowa w dyrektywie 2011/83/UE. Ponadto w celu zwiększenia pewności prawa i uniknięcia sytuacji, w których konsumenci są wprowadzani w błąd, niniejsza dyrektywa powinna przewidywać, że jeżeli warunki gwarancji handlowej zawarte w odnośnych reklamach są korzystniejsze dla konsumenta niż te określone w oświadczeniu gwarancyjnym, obowiązują wówczas te korzystniejsze warunki. Niniejsza dyrektywa powinna również określać przepisy dotyczące treści oświadczenia gwarancyjnego i sposobu jego udostępniania konsumentom. Oświadczenie gwarancyjne powinno, przykładowo, zawierać warunki gwarancji handlowej i stwierdzać, że gwarancja handlowa nie ma wpływu na ustawową gwarancję zgodności z umową, tak aby było jasne, że warunki gwarancji handlowej stanowią zobowiązanie mające charakter dodatkowy w stosunku do ustawowej gwarancji zgodności z umową. Państwa członkowskie powinny mieć swobodę ustanowienia przepisów dotyczących innych aspektów gwarancji handlowych nieobjętych niniejszą dyrektywą, na przykład powiązania z gwarancją handlową dłużników innych niż gwarant, pod warunkiem że przepisy te nie pozbawią konsumentów ochrony przysługującej im na mocy w pełni zharmonizowanych przepisów niniejszej dyrektywy dotyczących gwarancji handlowych. Choć państwa członkowskie powinny zachować swobodę żądania, aby gwarancje handlowe były udzielane nieodpłatnie, powinny one zapewnić, aby każde zobowiązanie sprzedawcy lub producenta, które spełnia definicję gwarancji handlowej określoną w niniejszej dyrektywie, było zgodne ze zharmonizowanymi przepisami niniejszej dyrektywy.

(63)

Biorąc pod uwagę, że sprzedawca jest odpowiedzialny wobec klienta za każdy brak zgodności towaru z umową wynikający z działania lub zaniechania sprzedawcy lub osoby trzeciej, sprzedawca powinien mieć możliwość występowania z roszczeniami regresowymi wobec osoby odpowiedzialnej na wcześniejszych etapach łańcucha transakcji. Te roszczenia regresowe powinny obejmować środki ochrony prawnej w przypadku braku zgodności z umową będącego skutkiem niedostarczenia aktualizacji, w tym aktualizacji zabezpieczeń, która byłaby niezbędna do zachowania zgodności towaru z elementami cyfrowymi z umową. Niniejsza dyrektywa nie powinna jednak mieć wpływu na zasadę swobody zawierania umów między sprzedawcą i innymi stronami w łańcuchu transakcji. Szczegółowe informacje dotyczące wykonywania tego prawa, zwłaszcza kwestia, do kogo i w jaki sposób mają być kierowane te roszczenia regresowe oraz czy mają one charakter obowiązkowy, powinny zostać określone przez państwa członkowskie. Niniejsza dyrektywa nie powinna regulować kwestii, czy także konsument może wystąpić z roszczeniem bezpośrednio wobec osoby na wcześniejszych etapach łańcucha transakcji, z wyjątkiem przypadków, gdy producent oferuje konsumentowi gwarancję handlową na towary.

(64)

Osoby lub organizacje, które według prawa krajowego mają uzasadniony interes w ochronie praw konsumenta wynikających z umowy, powinny mieć prawo do wszczęcia postępowania przed sądem lub organem administracyjnym właściwym do rozpatrywania skarg lub do wszczęcia odpowiedniego postępowania.

(65)

Żaden z przepisów niniejszej dyrektywy nie powinien naruszać stosowania przepisów prywatnego prawa międzynarodowego, w szczególności rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 i (UE) nr 1215/2012 (7).

(66)

Dyrektywa 1999/44/WE powinna zostać uchylona. Datę jej uchylenia należy dostosować do daty transpozycji niniejszej dyrektywy. Aby zapewnić jednolite stosowanie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do spełnienia wymogów niniejszej dyrektywy przez państwa członkowskie w odniesieniu do umów zawartych od daty transpozycji, niniejsza dyrektywa nie powinna mieć zastosowania do umów zawartych przed datą jej transpozycji.

(67)

Załącznik do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2394 (8) powinien zostać zmieniony tak, aby zawierał odniesienie do niniejszej dyrektywy w celu ułatwienia współpracy transgranicznej w zakresie egzekwowania przepisów niniejszej dyrektywy.

(68)

Załącznik I do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/22/WE (9) powinien zostać zmieniony tak, aby zawierał odniesienie do niniejszej dyrektywy w celu zapewnienia ochrony zbiorowych interesów konsumentów określonych w niniejszej dyrektywie.

(69)

Zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną państw członkowskich i Komisji z dnia 28 września 2011 r. dotyczącą dokumentów wyjaśniających (10) państwa członkowskie zobowiązały się do złożenia, w uzasadnionych przypadkach, wraz z powiadomieniem o transpozycji, jednego lub większej liczby dokumentów wyjaśniających związki między elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów transpozycyjnych. W odniesieniu do niniejszej dyrektywy ustawodawca uznaje, że przekazanie takich dokumentów jest uzasadnione.

(70)

Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, a mianowicie przyczynianie się do właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego poprzez spójne eliminowanie przeszkód w transgranicznej sprzedaży towarów w Unii wynikających z prawa umów, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, gdyż poszczególne państwa członkowskie nie są w stanie same rozwiązać problemu istniejących fragmentarycznych ram prawnych poprzez zapewnienie spójności swojego prawa z prawem innych państw członkowskich, natomiast możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Unii poprzez usunięcie, w drodze pełnej harmonizacji, największych utrudnień wynikających z prawa umów, Unia może podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(71)

Komisja powinna dokonać przeglądu stosowania niniejszej dyrektywy pięć lat po jej wejściu w życie, w tym w szczególności przepisów dotyczących środków ochrony prawnej, ciężaru dowodu – również w odniesieniu do towarów używanych i towarów sprzedawanych na aukcjach publicznych – oraz udzielanej przez producenta handlowej gwarancji trwałości. Komisja powinna także ocenić, czy stosowanie niniejszej dyrektywy oraz dyrektywy (UE) 2019/770 zapewnia spójne i jednolite ramy prawne w odniesieniu do dostarczania treści cyfrowych lub usług cyfrowych i towarów z elementami cyfrowymi.

(72)

Niniejsza dyrektywa nie narusza praw podstawowych i podstawowych swobód ani zasad uznanych w szczególności przez Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, w tym zapisanych w jej art. 16, 38 i 47,