13.5.2014   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 138/75

ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 488/2014

z dnia 12 maja 2014 r.

zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów kadmu w środkach spożywczych

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Rady (EWG) nr 315/93 z dnia 8 lutego 1993 r. ustanawiające procedury Wspólnoty w odniesieniu do substancji skażających w żywności (1), w szczególności jego art. 2 ust. 3,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)

W rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1881/2006 (2) ustanowiono najwyższe dopuszczalne poziomy kadmu w szeregu środków spożywczych.

(2)

Panel naukowy ds. środków trujących w łańcuchu żywnościowym (panel CONTAM) Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) przyjął w dniu 30 stycznia 2009 r. opinię dotyczącą występowania kadmu w żywności (3). W tej opinii EFSA ustalił tolerowane tygodniowe pobranie (TWI) kadmu na poziomie 2,5 μg/kg masy ciała. W swoim „Oświadczeniu o tolerowanym tygodniowym pobraniu kadmu” (4) EFSA uwzględnił niedawną ocenę ryzyka przeprowadzoną przez Wspólny Komitet Ekspertów FAO/WHO ds. Dodatków do Żywności (JECFA) (5) i potwierdził TWI na poziomie 2,5 μg/kg masy ciała.

(3)

W opinii naukowej dotyczącej kadmu w żywności panel CONTAM stwierdził, że średni poziom narażenia na pobranie z dietą kadmu w krajach Europy jest bliski TWI na poziomie 2,5 μg/kg masy ciała lub nieznacznie przekracza tę wartość. W niektórych podgrupach populacji wspomniane TWI może być przekroczone około dwukrotnie. Panel CONTAM stwierdził ponadto, że choć nieprawdopodobne jest, by u osób narażonych na pobranie kadmu na wspomnianym poziomie wystąpiły niepożądane skutki w pracy nerek, to należy zmniejszyć narażenie na pobranie kadmu na poziomie populacji.

(4)

Zgodnie z opinią naukową panelu CONTAM dotyczącą kadmu w żywności grupy żywności, które w największym stopniu przyczyniają się do narażenia na pobranie z dietą kadmu, głównie ze względu na wysoki poziom ich spożycia, to: zboża i produkty zbożowe, warzywa, orzechy i jadalne nasiona roślin strączkowych, korzenie zawierające skrobię lub ziemniaki oraz mięso i produkty mięsne. Najwyższe stężenia kadmu wykryto w następujących artykułach żywnościowych: wodorosty morskie, ryby i żywność pochodzenia morskiego, czekolada i środki spożywcze do stosowania w diecie oraz grzyby, nasiona oleiste i podroby jadalne.

(5)

Więcej szczegółowych informacji dotyczących poszczególnych artykułów żywnościowych przyczyniających się do narażenia na pobranie kadmu w poszczególnych grupach wiekowych podano w bardziej szczegółowej ocenie narażenia, którą EFSA przeprowadził w ramach swojego sprawozdania naukowego na temat „Narażenia na pobranie z dietą kadmu w populacji europejskiej” (6), wykorzystując nową bazę danych dotyczących konsumpcji zawierającą aktualne informacje na temat poziomów konsumpcji żywności w różnych państwach członkowskich i w różnych grupach wiekowych ludności. W przypadku dorosłych głównym źródłem narażenia na pobranie kadmu są: korzenie i bulwy zawierające skrobię, ziarna i produkty oparte na ziarnach, warzywa i produkty roślinne. W przypadku dzieci i młodzieży głównym źródłem narażenia na pobranie kadmu są: korzenie i bulwy zawierające skrobię, ziarna i produkty oparte na ziarnach, cukier i słodycze, natomiast w przypadku niemowląt i małych dzieci są to: korzenie i bulwy zawierające skrobię, ziarna i produkty oparte na ziarnach, warzywa i produkty roślinne, mleko i produkty mleczne oraz żywność dla niemowląt i małych dzieci. Z bardziej szczegółowej oceny narażenia wynika, że ogólne narażenie spowodowane jest nie tylko przez kilka głównych artykułów żywnościowych przyczyniających się do narażenia na pobranie kadmu, ale przez połączenie kilku różnych grup żywności tego rodzaju.

(6)

Ustalono najwyższe dopuszczalne poziomy kadmu w szeregu środków spożywczych, w tym w zbożach, warzywach, mięsie, rybach, żywności pochodzenia morskiego, podrobach i suplementach diety. Nie ustalono jeszcze najwyższych dopuszczalnych poziomów dla niektórych środków spożywczych stanowiących istotne źródła narażenia dla określonych grup ludności (czekolada i wyroby kakaowe, żywność dla niemowląt i małych dzieci). Należy zatem ustalić najwyższe dopuszczalne poziomy kadmu dla tych środków spożywczych.

(7)

Najwyższe dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń ustala się zgodnie z zasadą ALARA („tak małe, na ile jest to rozsądnie osiągalne”) zarówno dla artykułów, dla których istnieją już najwyższe dopuszczalne poziomy kadmu (takich jak: warzywa, mięso, ryby, żywność pochodzenia morskiego, podroby i suplementy diety), jak i dla artykułów, dla których najwyższe dopuszczalne poziomy ustala się po raz pierwszy (takich jak wyroby kakaowe i czekoladowe) z wykorzystaniem danych o występowaniu i wzorów konsumpcji żywności wśród obywateli.

(8)

Czekolada i proszek kakaowy sprzedawane konsumentom końcowym mogą mieć wysoką zawartość kadmu i stanowić istotne źródło narażenia ludzi na pobranie kadmu. Są one często spożywane przez dzieci np. w formie czekolady jako takiej lub słodzonego proszku kakaowego używanego w napojach kakaowych. Przy ustalaniu najwyższych dopuszczalnych poziomów kadmu należy uwzględnić dane o jego występowaniu odnoszące się do różnych rodzajów czekolady i proszku kakaowego sprzedawanych konsumentom końcowym. Ponieważ poziomy kadmu w wyrobach kakaowych są związane z zawartością kakao w tych wyrobach, należy ustalić różne najwyższe dopuszczalne poziomy kadmu dla wyrobów o różnej procentowej zawartości kakao. Powinno to zagwarantować zgodność z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami również czekolad o wyższej procentowej zawartości kakao.

(9)

W niektórych regionach krajów produkujących kakao poziom kadmu w glebie bywa naturalnie wysoki. Przy ustalaniu najwyższych dopuszczalnych poziomów kadmu należy zatem wziąć pod uwagę dane o występowaniu dla wyrobów kakaowych i czekoladowych przedstawione przez kraje, w których poziom kadmu w glebie jest wysoki.

(10)

Preparaty do początkowego i dalszego żywienia niemowląt w dużym stopniu przyczyniają się do narażenia niemowląt i małych dzieci na pobranie kadmu. Preparaty do początkowego i dalszego żywienia niemowląt produkowane z izolatów białka sojowego występujących samodzielnie lub w mieszaninie z białkami mleka krowiego mogą zawierać wyższe poziomy kadmu niż produkty na bazie mleka, ponieważ nasiona soi w naturalny sposób pochłaniają kadm z gleby. Preparaty na bazie soi stanowią istotną alternatywę w karmieniu niemowląt cierpiących na nietolerancję laktozy i z tego względu należy zapewnić wystarczające zaopatrzenie rynku w takie produkty. Dlatego w przypadku produktów na bazie soi należy ustanowić wyższe wartości najwyższego dopuszczalnego poziomu.

(11)

Produkty zbożowe przetworzone i inna żywność dla niemowląt i małych dzieci to istotne źródła narażenia niemowląt i małych dzieci na pobranie kadmu. Z tego względu należy ustanowić szczególny najwyższy dopuszczalny poziom kadmu dla produktów zbożowych przetworzonych i dla innej żywności dla dzieci.

(12)

Poziom narażenia bardzo wrażliwej grupy konsumentów można zmniejszyć poprzez ustanowienie najwyższych dopuszczalnych poziomów dla określonych kategorii dietetycznych środków spożywczych (np. żywności specjalnego przeznaczenia medycznego dla niemowląt). Z uwagi na brak danych motywujących taki najwyższy dopuszczalny poziom należy jednak zebrać dane o występowaniu w celu ewentualnego ustanowienia konkretnych najwyższych dopuszczalnych poziomów w przyszłości.

(13)

W przypadku niektórych określonych warzyw (salsefia, pasternak, seler, chrzan pospolity) trudno osiągnąć zgodność z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami, a dane o występowaniu przedstawione przez państwa członkowskie wskazują, że poziomy naturalnego tła są wyższe i porównywalne z poziomami obowiązującymi w przypadku selera korzeniowego. Ponieważ poziom konsumpcji tych artykułów jest niski, a ich wpływ na narażenie ludzi na pobranie kadmu nieznaczny, należy zwiększyć najwyższe dopuszczalne poziomy kadmu dla pasternaku, salsefii, selera i chrzanu pospolitego do poziomów obowiązujących w przypadku selera korzeniowego.

(14)

Pewne gatunki ryb są obecnie wyłączone z domyślnego najwyższego dopuszczalnego poziomu kadmu dla ryb, który wynosi 0,05 mg/kg. W przypadku gatunków ryb: pelamida (Sarda sarda), amarel (Diplodus vulgaris), węgorz (Anguilla anguilla), cefal morski (Mugil labrosus labrosus), ostrobok (gatunki Trachurus), louvar (Luvarus imperialis), sardynops (gatunki Sardinops) i sola piaszczyca (Dicologoglossa cuneata) nowe dane o występowaniu wskazują, że wyłączenie nie jest już konieczne i że zgodność z domyślnym najwyższym dopuszczalnym poziomem można osiągnąć, stosując dobre praktyki w zakresie rybołówstwa. Z tego względu szczególne najwyższe dopuszczalne poziomy dla tych gatunków ryb nie są już konieczne.

(15)

W przypadku tazara maruna (gatunki Auxis), sardeli (gatunki Engraulis) i włócznika (Xiphias gladius) nowe dane o występowaniu wskazują, że zgodność z najwyższym dopuszczalnym poziomem o niższej wartości można osiągnąć, stosując dobre praktyki w zakresie rybołówstwa. Najwyższe dopuszczalne poziomy dla tych gatunków ryb należy zatem dostosować.

(16)

W przypadku sardynek (Sardina pilchardus) i Sicyopterus lagocephalus dane o występowaniu wskazują, że trudno jest osiągnąć zgodność z istniejącymi najwyższymi dopuszczalnymi poziomami, ponieważ poziomy naturalnego tła mogą być wyższe. Konsumpcja obu tych gatunków ryb jest na niskim poziomie i ma nieznaczny wpływ na narażenie ludzi na pobranie kadmu. Dla tych dwóch gatunków ryb należy zatem ustanowić wyższą wartość najwyższych dopuszczalnych poziomów, aby zapewnić zaopatrzenie rynku.

(17)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 1881/2006.

(18)

Państwa członkowskie i podmioty prowadzące przedsiębiorstwo spożywcze powinny mieć wystarczająco dużo czasu na dostosowanie się do nowych najwyższych dopuszczalnych poziomów ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu dla wyrobów kakaowych i żywności dla niemowląt i małych dzieci. Data rozpoczęcia stosowania najwyższych dopuszczalnych poziomów kadmu w tych artykułach powinna zatem zostać odroczona.

(19)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

W załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1881/2006 wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem do niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 2

1.   Najwyższe dopuszczalne poziomy kadmu ustanowione w pkt 3.2.19 i 3.2.20 załącznika do rozporządzenia (WE) nr 1881/2006 i zmienione niniejszym rozporządzeniem stosuje się od dnia 1 stycznia 2015 r. Środki spożywcze, które nie są zgodne ze wspomnianymi najwyższymi dopuszczalnymi poziomami i które zostały zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przed dniem 1 stycznia 2015 r., mogą być przedmiotem obrotu po tej dacie do upływu ich daty minimalnej trwałości lub przydatności do użycia.

2.   Najwyższe dopuszczalne poziomy kadmu ustanowione w pkt 3.2.7 załącznika do rozporządzenia (WE) nr 1881/2006 i zmienione niniejszym rozporządzeniem stosuje się od dnia 1 stycznia 2019 r. Środki spożywcze, które nie są zgodne ze wspomnianymi najwyższymi dopuszczalnymi poziomami i które zostały zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przed dniem 1 stycznia 2019 r., mogą być przedmiotem obrotu po tej dacie do upływu ich daty minimalnej trwałości lub przydatności do użycia.

Artykuł 3

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 12 maja 2014 r.

W imieniu Komisji

José Manuel BARROSO

Przewodniczący

(1)  Dz.U. L 37 z 13.2.1993, s. 1.

(2)  Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych (Dz.U. L 364 z 20.12.2006, s. 5).

(3)  Wydana na wniosek Komisji Europejskiej opinia naukowa panelu ds. środków trujących w łańcuchu żywnościowym dotycząca kadmu w żywności. Dziennik EFSA 2009; 980, s. 1.

(4)  Panel EFSA ds. środków trujących w łańcuchu żywnościowym (CONTAM); oświadczenie dotyczące tolerowanego tygodniowego pobrania kadmu. Dziennik EFSA 2011; 9(2):1975. [19 ss.] doi:10.2903/j.efsa.2011.1975. Dostępna w internecie: www.efsa.europa.eu/efsajournal.

(5)  WHO Food Additives Series 64, 73. posiedzenie Wspólnego Komitetu Ekspertów FAO i WHO ds. Dodatków do Żywności (JECFA), Światowa Organizacja Zdrowia, Genewa, 2011 r.

(6)  Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności; Narażenie na pobranie z dietą kadmu w populacji europejskiej. Dziennik EFSA 2012; 10(1):2551. [37 ss.] doi:10.2903/j.efsa.2012.2551. Dostępne na stronie internetowej: www.efsa.europa.eu/efsajournal.

ZAŁĄCZNIK

W załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1881/2006 wprowadza się następujące zmiany:

1)

punkt 3.2 (Kadm) otrzymuje brzmienie:

„3.2

Kadm

 

3.2.1

Warzywa i owoce, z wyjątkiem warzyw korzeniowych i bulwiastych, warzyw liściastych, świeżych ziół, kapustnych liściowych, warzyw łodygowych, grzybów i wodorostów morskich (27)

0,050

3.2.2

Warzywa korzeniowe i bulwiaste (z wyjątkiem selera korzeniowego, pasternaku, salsefii i chrzanu pospolitego), warzywa łodygowe (z wyłączeniem selera) (27). W przypadku ziemniaków najwyższy dopuszczalny poziom stosuje się do ziemniaków obranych.

0,10

3.2.3

Warzywa liściaste, świeże zioła, kapustne liściowe, seler, seler korzeniowy, pasternak, salsefia, chrzan pospolity i następujące grzyby (27): Agaricus bisporus (pieczarka dwuzarodnikowa), Pleurotus ostreatus (boczniak ostrygowaty), Lentinula edodes (grzyb shiitake, twardnik japoński)

0,20

3.2.4

Grzyby z wyjątkiem wymienionych w pkt 3.2.3 (27)

1,0

3.2.5

Ziarna zbóż z wyjątkiem pszenicy i ryżu

0,10

3.2.6

—

Ziarna zbóż, ziarna ryżu

—

Otręby zbożowe i kiełki pszenicy przeznaczone do bezpośredniego spożycia

—

Soja

0,20

3.2.7

Określone wyroby kakaowe i czekoladowe zgodnie z poniższym wykazem (49)

 

—

Czekolada mleczna o zawartości < 30 % suchej masy kakaowej ogółem

0,10 od dnia 1 stycznia 2019 r.

—

Czekolada o zawartości < 50 % suchej masy kakaowej ogółem czekolada mleczna o zawartości ≥ 30 % suchej masy kakaowej ogółem

0,30 od dnia 1 stycznia 2019 r.

—

Czekolada o zawartości ≥ 50 % suchej masy kakaowej ogółem

0,80 od dnia 1 stycznia 2019 r.

—

Proszek kakaowy sprzedawany konsumentom końcowym lub jako składnik słodzonego proszku kakaowego sprzedawanego konsumentom końcowym (czekolada do picia)

0,60 od dnia 1 stycznia 2019 r.

3.2.8

Mięso (z wyjątkiem podrobów): wołowina, baranina, wieprzowina i mięso drobiowe (6)

0,050

3.2.9

Konina z wyjątkiem podrobów (6)

0,20

3.2.10

Wątroba wołowa, barania, wieprzowa, drobiowa i końska (6)

0,50

3.2.11

Nerki wołowe, baranie, wieprzowe, drobiowe i końskie (6)

1,0

3.2.12

Mięso ryb (24) (25) z wyjątkiem gatunków wymienionych w pkt 3.2.13, 3.2.14 i 3.2.15

0,050

3.2.13

Mięso następujących ryb (24) (25):

makrela (gatunki Scomber), tuńczyk (gatunki Thunnus, Katsuwonus pelamis,gatunki Euthynnus), Sicyopterus lagocephalus

0,10

3.2.14

Mięso następujących ryb (24) (25):

tazar marun (gatunki Auxis)

0,15

3.2.15

Mięso następujących ryb (24) (25):

 

sardela (gatunki Engraulis)

 

włócznik (Xiphias gladius)

 

sardynka (Sardina pilchardus)

0,25

3.2.16

Skorupiaki (26): mięso z przydatków i odwłoka (44). W przypadku krabów i skorupiaków miękkoodwłokowych (Brachyura i Anomura) mięso z przydatków

0,50

3.2.17

Małże (26)

1,0

3.2.18

Głowonogi (bez trzewi) (26)

1,0

3.2.19

Preparaty dla niemowląt i preparaty do dalszego żywienia niemowląt, (8) (29)

 

—

preparaty w proszku produkowane z białek mleka krowiego lub hydrolizatów białkowych

0,010 od dnia 1 stycznia 2015 r.

—

preparaty w postaci płynnej produkowane z białek mleka krowiego lub hydrolizatów białkowych

0,005 od dnia 1 stycznia 2015 r.

—

preparaty w proszku produkowane z izolatów białka sojowego występujących samodzielnie lub w mieszaninie z białkami mleka krowiego

0,020 od dnia 1 stycznia 2015 r.

—

preparaty w postaci płynnej produkowane z izolatów białka sojowego występujących samodzielnie lub w mieszaninie z białkami mleka krowiego

0,010 od dnia 1 stycznia 2015 r.

3.2.20

Produkty zbożowe przetworzone oraz żywność dla niemowląt i małych dzieci (3) (29)

0,040 od dnia 1 stycznia 2015 r.

3.2.21

Suplementy diety (39) z wyjątkiem suplementów wymienionych w pkt 3.2.22

1,0

3.2.22

Suplementy diety (39) składające się wyłącznie lub głównie z suszonych wodorostów morskich, produktów otrzymanych z wodorostów morskich lub suszonych małży

3,0”

2)

w przypisie końcowym nr 26 dodaje się zdanie w brzmieniu: „W przypadku przegrzebka zwyczajnego (Pecten maximus) najwyższy dopuszczalny poziom stosuje się wyłącznie do mięśnia przywodziciela oraz do gonady.”;

3)

dodaje się przypis końcowy w brzmieniu:

„(49):

Do określonych wyrobów kakaowych i czekoladowych stosuje się definicje ustanowione w pkt A. 2, 3 i 4 załącznika I do dyrektywy 2000/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 czerwca 2000 r. odnoszącej się do wyrobów kakaowych i czekoladowych przeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz.U. L 197 z 3.8.2000, s. 19).”.