KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 8.9.2021
COM(2021) 750 final
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY EMPTY
Sprawozdanie dotyczące prognozy strategicznej z 2021 r.
Zdolność i swoboda UE w zakresie podejmowania działań
I.WPROWADZENIE
Unia Europejska wytycza strategiczną ścieżkę, aby do 2050 r. stać się pierwszym kontynentem neutralnym dla klimatu, wykorzystać możliwości ery cyfrowej, zbudować gospodarkę służącą ludziom, promować europejski styl życia, wzmocnić naszą wyjątkową markę odpowiedzialnego światowego przywództwa oraz pielęgnować, chronić i wzmacniać naszą demokrację.
Otwartość, jak również oparta na zasadach współpraca międzynarodowa i wielostronna, to wybory strategiczne. Stymulują one dobrobyt, sprawiedliwość, stabilność, konkurencyjność i dynamizm w UE i poza nią. Historia projektu europejskiego pokazuje korzyści płynące z dobrze zarządzanej współzależności i otwartej strategicznej autonomii opartej na wspólnych wartościach, spójności, silnym wielostronnym zarządzaniu i współpracy opartej na zasadach. Pandemia jedynie wzmocniła argumenty przemawiające za współpracą międzynarodową w celu sprostania globalnym wyzwaniom.
Niniejsze sprawozdanie dotyczące prognozy strategicznej z 2021 r. przedstawia przyszłościową i wielodyscyplinarną perspektywę dotyczącą zdolności i swobody UE w zakresie podejmowania działań w nadchodzących dziesięcioleciach. W oparciu o prowadzony przez ekspertów, międzysektorowy proces prognozowania przedstawiono w nim globalne tendencje, niepewność i wybory, które będą kształtować przyszłość Europy. Sprawozdanie stanowi kontekst dla możliwych reakcji politycznych. Opiera się ono na sprawozdaniu dotyczącym prognozy strategicznej z 2020 r., w którym wprowadzono odporność jako nowy kompas dla kształtowania polityki UE.
W sekcji II określono ważne globalne tendencje strukturalne do 2050 r,, które będą miały wpływ na zdolność i swobodę UE w zakresie podejmowania działań: zmiana klimatu i inne wyzwania środowiskowe; hiperłączność i transformacje technologiczne; presja na demokrację i wartości; zmiany w porządku światowym i demografii. W sekcji III określono dziesięć obszarów, w których UE mogłaby wzmocnić swoją otwartą strategiczną autonomię i światowe przywództwo. W sprawozdaniu podkreślono, że przyszłe możliwości i swoboda działania UE będą zależeć od tego, czy UE będzie w stanie dokonywać dziś ambitnych wyborów, kierując się swoimi wartościami i interesami, w określonych obszarach polityki.
II.GŁÓWNE TENDENCJE ŚWIATOWE
1.Zmiana klimatu i inne wyzwania środowiskowe
Zmiana klimatu wpłynęła już na każdy region na Ziemi w bezprecedensowy i nieodwracalny sposób. Przy obecnej tendencji globalne ocieplenie prawdopodobnie przekroczy poziom 1,5 ℃ w ciągu najbliższych dwóch dekad, a do 2050 r. osiągnie poziom 2 ℃. Pierwszy pojedynczy rok z globalną temperaturą na tym poziomie może wystąpić już w ciągu najbliższych pięciu lat. Każde dodatkowe 0,5 ℃ zwiększy intensywność i częstotliwość występowania ekstremalnych zdarzeń pogodowych, susz, pożarów i powodzi, w tym w miejscach, gdzie w przeszłości nie były one powszechne. Rosnące temperatury oznaczają również większe topnienie lodowców i wyższy poziom mórz. Zmiany te będą miały znaczące konsekwencje dla środowiska, zdrowia, bezpieczeństwa żywnościowego i wodnego oraz bezpieczeństwa ludzi i rozwoju. W ciągu ostatniej dekady zjawiska pogodowe spowodowały przesiedlenia średnio około 23 mln osób rocznie, a presja migracyjna będzie tylko rosnąć. Do 2050 r. ponad 200 mln osób może potrzebować co roku pomocy humanitarnej, częściowo z powodu katastrof związanych z klimatem
.
Presja na bezpieczeństwo wodne i żywnościowe będzie nadal rosła. W niektórych częściach Europy już teraz występuje średni lub wysoki deficyt wody (rys. 1), a sytuacja ta będzie się z czasem pogłębiać. Niedobór wody stanie się szczególnie problematyczny w południowym sąsiedztwie UE, potencjalnie zaostrzając konflikty i zwiększając presję migracyjną. Kwestia ta może również wpłynąć na UE pośrednio, poprzez brak bezpieczeństwa żywnościowego i kryzysy cenowe. Do 2050 r. ponad 40 % przywozu produktów rolnych z UE może stać się bardzo podatne na susze
, co spowoduje rywalizację o wodę i żyzne ziemie. Ogólnie rzecz biorąc, wpływ susz na gospodarkę UE może osiągnąć ponad 65 mld EUR rocznie do 2100 r. Strefy działalności rolniczej nie przesuną się na północ, ponieważ wyższym średnim temperaturom w Europie Północnej będzie towarzyszyć ryzyko nasilenia się fal zimna spowodowanych osłabieniem Prądu Zatokowego.
Rys. 1: Deficyt wody, konflikty i migracje
Wyzwania środowiskowe wykraczają daleko poza zmianę klimatu, a szczególnie niepokojąca jest sytuacja związana z utratą różnorodności biologicznej i zmianami w cyklu azotowym. Ekosystemy naturalne UE znajdują się pod skumulowaną presją nie tylko z powodu zmiany klimatu, ale również z powodu zanieczyszczenia, użytkowania gruntów, wydobycia zasobów, inwazyjnych gatunków obcych i utraty zapylaczy. Ponadto działalność człowieka znacząco zmieniła cykl azotu, głównie ze względu na jego wykorzystanie w rolnictwie. Skala tej zmiany jest o wiele większa niż modyfikacja cyklu węglowego wynikająca z emisji gazów cieplarnianych. Ma to wpływ na wody słodkie, obszary przybrzeżne i zdrowie ludzi. Takie wyzwania środowiskowe wywołują często niedostrzegane konsekwencje gospodarcze: szacuje się, że w latach 1997–2011 globalna gospodarka utraciła usługi ekosystemowe o wartości 3,5–18,5 bln EUR rocznie z powodu zmiany pokrycia terenu oraz 5,5–10,5 bln EUR rocznie z powodu degradacji gruntów.
Istnieje wyraźne powiązanie między zmianą klimatu, utratą różnorodności biologicznej, degradacją środowiska a zdrowiem publicznym. Utrata różnorodności biologicznej, presja na siedliska zwierząt, nadmierne stosowanie antybiotyków, zagrożenia związane z badaniami biologicznymi nad wysoce patogennymi mikrobami, niezdrowy styl życia – wszystkie te czynniki zwiększają prawdopodobieństwo przyszłych pandemii lub chorób. Skutki będą miały wpływ na ludzi, główne uprawy roślin spożywczych i zdrowie zwierząt. Wyzwania obejmują choroby zakaźne, zaawansowaną oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe, choroby niezakaźne (rak, cukrzyca lub otyłość) oraz problemy ze zdrowiem psychicznym. Ponadto wraz ze zmianą klimatu niektóre choroby (malaria lub denga) staną się bardziej powszechne na północy.
2.Hiperłączność i transformacje technologiczne
Aby być technologicznie i cyfrowo suwerenna, UE będzie musiała wspierać rozwój i wykorzystanie wiedzy i technologii skoncentrowanych na człowieku. UE jest silnym partnerem pod względem wiedzy i innowacji: przypada na nią prawie 20 % całkowitej światowej działalności w zakresie badań i rozwoju, publikacji i patentów. Pozostaje jednak w tyle za światowymi konkurentami pod względem prywatnych inwestycji w badania i innych wskaźników. UE odstaje pod względem wyników od Australii, Kanady, Japonii, Korei Południowej i Stanów Zjednoczonych. Od 2014 r. jej pozycja poprawiła się w stosunku do Australii, Kanady, Brazylii, Indii, Rosji i Republiki Południowej Afryki, ale pogorszyła się w stosunku do Japonii, Korei Południowej, Stanów Zjednoczonych i Chin.
Pomimo niepewności towarzyszącej powstającym technologiom, jasne jest, że szereg przełomowych innowacji może mieć kluczowe znaczenie dla dwojakiej transformacji i konkurencyjności. UE jest liderem technologii w dziedzinie zaawansowanej produkcji i materiałów, a jej przedsiębiorstwa dostarczają wiele kluczowych elementów do światowych linii produkcyjnych. Jest liderem w dziedzinie przyszłej inteligentnej i zrównoważonej mobilności oraz technologii niskoemisyjnych. Potencjał UE w zakresie sztucznej inteligencji, dużych zbiorów danych i robotyki jest podobny do japońskiego, jednak musi ona dogonić liderów: Stany Zjednoczone i Chiny. W kluczowych technologiach kwantowych prym wiodą obecnie Stany Zjednoczone, Japonia i Chiny. Do 2025 r. Europa będzie dysponować pierwszym komputerem z przyspieszeniem kwantowym, a jeżeli inwestycje zostaną odpowiednio dobrane, utoruje jej to drogę do zajęcia czołowej pozycji w dziedzinie zdolności kwantowych do 2030 r.
Inne obiecujące technologie obejmują mikroelektronikę, nowe materiały dla biodegradowalnej elektroniki, organiczną i drukowaną elektronikę oraz technologie oparte na materiałach 2D, takie jak grafen. Ponadto wiele technologii pilotażowych ma duży potencjał w zakresie obniżania emisyjności. Należą do nich: czysty wodór, paliwa o niskiej zawartości węgla, wychwytywanie i składowanie/wykorzystanie dwutlenku węgla, zrównoważone baterie nowej generacji, technologie i materiały pochodzenia biologicznego, kraking metanu, nadprzewodnictwo wysokotemperaturowe, zaawansowana energia geotermalna i oceaniczna, wytwarzanie energii wiatrowej na dużych wysokościach oraz zaawansowane reaktory jądrowe oparte na fuzji jądrowej. W tym kontekście duży potencjał mają również różne rozwiązania oparte na zasobach przyrody, takie jak ponowne zalesianie na dużą skalę.
Poza konkretnymi technologiami, hiperłączność jest motorem transformacji. Powoduje ona zwiększoną konwergencję branż, produktów, technologii i usług. Liczba połączonych urządzeń na świecie może wzrosnąć z 30,4 mld w 2020 r. do 200 mld w 2030 r. Zwiększona łączność przedmiotów, miejsc i ludzi zaowocuje nowymi produktami, usługami, modelami biznesowymi, rytmem życia i pracy. Jednocześnie taka łączność powoduje zwiększone ryzyko cyberataków i awarii sieci, zarówno w świecie cyfrowym, jak i fizycznym, np. w przypadku podstawowej infrastruktury, takiej jak rurociągi i szpitale. Może ona również zwiększyć zagrożenie utraty i kradzieży własności intelektualnej i danych. Hiperłączność przyspieszyła wraz z pandemią, a jej wpływ społeczny musi być uważnie monitorowany.
Nowe technologie i hiperłączność nie są jednak pozbawione wyzwań. Niektóre miejsca pracy zostaną utracone z powodu automatyzacji. Tylko w UE w 2018 r. stwierdzono, że około 14 % dorosłych pracowników stoi w obliczu bardzo wysokiego ryzyka automatyzacji. W przyszłości 50 % obecnych miejsc pracy na świecie może zostać zautomatyzowanych, ze znacznymi różnicami w poszczególnych państwach i sektorach. Pojawią się nowe miejsca pracy, ale będą wymagać nowych umiejętności. Jeśli tendencje te pozostaną nieuwzględnione, mogą doprowadzić do erozji podstawowych praw socjalnych oraz zwiększenia nierówności i zależności w obrębie państw i pomiędzy nimi. Ponadto transformacja cyfrowa może spowodować wzrost ilości zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, a także zwiększyć zapotrzebowanie na energię lub wykorzystanie rzadkich zasobów.
3.Presja na demokratyczne modele sprawowania rządów i wartości
UE jest największą grupą państw demokratycznych na świecie, ale demokratyczne rządy w skali globalnej ulegają osłabieniu. Rok 2020 był 15. rokiem z rzędu, w którym nastąpiło pogorszenie sytuacji w zakresie praw politycznych i swobód obywatelskich w skali globalnej, spotęgowane w wielu regionach pandemią koronawirusa. 34 % ludności świata żyje w państwach, w których spada poziom rządów demokratycznych, a tylko 4 % żyje w państwach, które stają się bardziej demokratyczne. W nadchodzących dziesięcioleciach prawdopodobnie utrzymają się spory geopolityczne, polaryzacja międzypaństwowa i napięcia. Jeżeli postępująca erozja rządów demokratycznych będzie się utrzymywać, dotknie ona zarówno państwa o ugruntowanej pozycji, jak i wschodzące demokracje. Długoterminowe wyniki systemów demokratycznych zależą od ich zdolności do dostosowania się do nowych realiów i zachowania odporności na wyzwania wewnętrzne i zewnętrzne.
Strefy niestabilności i konfliktów w pobliżu UE i poza nią prawdopodobnie utrzymają się, a nawet mogą się powiększyć. Zarówno podmioty państwowe, jak i niepaństwowe prawdopodobnie wzmocnią swoje narzędzia hybrydowe, w tym wykorzystanie technologii transformacyjnych, szerzenie dezinformacji i informacji wprowadzających w błąd, operacje informacyjne oraz wpływy wojskowe i niewojskowe. Tłumienie wolności i reform demokratycznych, a także utrzymująca się niestabilność w państwach i regionach w bliskim i dalszym sąsiedztwie UE, takich jak Afganistan czy Syria, nadal będą wpływać na presję migracyjną.
Dezinformacja na dużą skalę, napędzana nowymi narzędziami i platformami internetowymi, będzie stanowić coraz większe wyzwanie dla systemów demokratycznych i przyczyni się do powstania nowego rodzaju walki informacyjnej. Państwa, zorganizowane grupy przestępcze, przedsiębiorstwa lub osoby prywatne wykorzystują te rozwiązania do globalnego szerzenia dezinformacji lub uzyskania przewagi konkurencyjnej. Może to zagrozić naszym demokracjom, spolaryzować debaty oraz zagrozić zdrowiu, bezpieczeństwu i środowisku.
4.Zmiany w porządku światowym i demografii.
W 2030 r. liczba ludności na świecie osiągnie 8,5 mld, a w 2050 r. – 9,7 mld. Wzrost liczby ludności będzie nierównomierny. W wielu rozwiniętych gospodarkach wzrost ten zostanie zahamowany. Oczekuje się, że liczba ludności UE spadnie do nieco ponad 420 mln, co stanowi 4,3 % ludności świata. W Azji lata 2040 mogą stanowić punkt zwrotny, po którym liczba ludności najpierw się wyrówna, a następnie zacznie spadać około połowy stulecia, przy czym Azja Wschodnia doświadczy gwałtownego spadku demograficznego. Przewiduje się, że w latach 2017–2035 liczba ludności Afryki wzrośnie z 1,2 mld do 1,8 mld – kiedy to około połowa populacji będzie w wieku poniżej 21 lat. W 2050 r. najbardziej zaludnionymi państwami będą Indie, Chiny, Nigeria, Stany Zjednoczone i Pakistan (rys. 2). Wzrost demograficzny będzie miał wpływ na ambicje geopolityczne, ale może również powodować wyzwania związane ze zrównoważonym rozwojem lub migracją. Do 2050 r. liczba ludności w wieku produkcyjnym zmniejszy się o około 16 % w Europie i 17 % w Chinach, natomiast w Ameryce Północnej i Indiach wzrośnie. Przewidywana mediana wieku ludności UE wzrośnie z 43,9 lat w 2020 r. do 48,2 lat do 2050 r. Na wielu obszarach UE prognozuje się gwałtowny wzrost współczynnika obciążenia demograficznego. Jeśli ta tendencja się utrzyma, w 2050 r. na 100 osób pracujących w UE może przypadać 135 niepracujących osób pozostających na utrzymaniu.
Rys. 2: Przewidywany udział w populacji światowej
W nadchodzących dziesięcioleciach nastąpi coraz większa redystrybucja władzy na świecie, a geoekonomiczny środek ciężkości przesunie się na wschód. Państwa grupy G7 (Kanada, Francja, Niemcy, Włochy, Japonia, Zjednoczone Królestwo, Stany Zjednoczone) reprezentują obecnie około 40 % światowego PKB, co stanowi spadek z ponad 60 % w 1975 r. Znaczenie gospodarcze „wschodzącej siódemki” (Brazylia, Chiny, Indie, Indonezja, Meksyk, Rosja, Turcja) stanowi około dwóch trzecich znaczenia państw G7. W okresie do 2050 r. stosunek ten ulegnie odwróceniu. Chiny staną się największą gospodarką jeszcze przed końcem tego dziesięciolecia, a Indie być może prześcigną UE w ciągu najbliższych 20 lat (rys. 3). Jednocześnie wzrost PKB w krajach wschodzących i rozwijających się niekoniecznie przekłada się na lepszą jakość życia ich obywateli, również w krajach o wysokim PKB na mieszkańca. Rosnące nierówności, niższe standardy ochrony środowiska i pracy pozostają kluczowymi wyzwaniami dla gospodarek wschodzących.
Istnieje prawdopodobieństwo, że wzrośnie globalna rywalizacja i niestabilność. Rywalizacja między Stanami Zjednoczonymi i Chinami może stać się elementem definiującym krajobraz geopolityczny. Transformacja energetyczna jeszcze bardziej przyczyni się do redystrybucji władzy. Najbardziej ucierpią eksporterzy paliw kopalnych o najmniej zdywersyfikowanych gospodarkach lub najsłabszych instytucjach. Z drugiej strony, państwa o dużych możliwościach wytwarzania i eksportu energii odnawialnej będą zyskiwać wpływy. UE może spodziewać się ciągłych napięć i niekorzystnej konkurencji (w tym ze strony Chin i Rosji), co wymaga zdecydowanej polityki w celu zapewnienia stabilności i dobrobytu, w szczególności w jej sąsiedztwie. Nowe napięcia mogą pojawić się w wyniku rywalizacji w obszarach spornych, takich jak przestrzeń kosmiczna lub Arktyka. Coraz większe zagrożenia ze strony przestępczości zorganizowanej, korupcji, ekstremizmu, terroryzmu i zagrożeń hybrydowych, w tym instrumentalizacji migracji do celów politycznych, mogą w coraz większym stopniu zagrażać bezpieczeństwu UE.
Rys. 3: Przewidywany udział w światowym PKB
Wielowymiarowa konkurencja i głębokie współzależności będą prawdopodobnie cechami charakterystycznymi coraz bardziej wielobiegunowego porządku światowego. Globalny ład i infrastruktura są zagrożone fragmentacją ze względu na nasiloną rywalizację w wielu dziedzinach. Prawdopodobnie pojawią się bardziej zróżnicowane i asertywne podmioty o rosnących możliwościach i aspiracjach. Obejmuje to podmioty niepaństwowe i wewnątrzpaństwowe, jak również ruchy transnarodowe. Chociaż żaden pojedynczy podmiot nie będzie w stanie zdominować wszystkich regionów i dziedzin polityki, strategiczne zależności i zdolności będą się nadal pojawiać i rozwijać.
III.SPROSTANIE WYZWANIOM I WYKORZYSTANIE MOŻLIWOŚCI ZWIĄZANYCH Z GLOBALNYM PRZYWÓDZTWEM UE
1.Zapewnienie zrównoważonych i odpornych systemów zdrowotnych i żywnościowych
Unijne systemy opieki zdrowotnej należą do najbardziej zaawansowanych na świecie, ale ich trwałość i odporność musi wzrosnąć. Obejmuje to inwestycje w innowacyjne modele opieki (np. opieka zintegrowana, telemedycyna), zwiększenie liczby pracowników służby zdrowia, skupienie się na środkach zapobiegawczych i zajęcie się problemem chorób współistniejących. Aby zapewnić zdrowsze starzenie się, trzeba będzie połączyć zdrowszy styl życia i aktywność fizyczną z inteligentnymi alternatywami dla opieki długoterminowej, takimi jak rozwiązania w zakresie medycyny na odległość i robotyka w opiece domowej. Nowe technologie w połączeniu z polityką społeczną i zdrowotną mogą ograniczyć dodatkowe koszty związane ze starzeniem się społeczeństwa, umożliwiając jednocześnie osobom starszym i niepełnosprawnym bardziej samodzielne życie. Interakcje online, monitorowanie i odpowiednia samoopieka pacjentów mogłyby przynieść roczne oszczędności w wysokości do 120 mld EUR w wydatkach na publiczną opiekę zdrowotną w całej UE. Wspólna europejska przestrzeń danych na temat zdrowia mogłaby wspierać szybki rozwój i wdrażanie medycyny spersonalizowanej poprzez decyzje oparte na danych, poprawiając tym samym skuteczność i dostępność opieki zdrowotnej.
Na wczesnym etapie pandemii oczywista stała się strategiczna zależność UE od państw trzecich w zakresie towarów krytycznych, takich jak produkty farmaceutyczne. Spośród 5 200 produktów przywożonych, UE jest w dużym stopniu uzależniona od przywozu 137 produktów należących do „wrażliwych ekosystemów”, w tym 14 produktów należących do ekosystemu zdrowia. Istotna część aktywnych składników stosowanych w lekach generycznych pochodzi z Indii i Chin, podobnie jak większość surowców i półproduktów wykorzystywanych w farmacji. Oba państwa wzmacniają swoje środki ochrony środowiska i bezpieczeństwa w sektorze chemicznym, a Chiny zamykają niektóre zakłady produkcyjne. Może to wpłynąć na dostępność i ceny leków. UE ma wprawdzie duże możliwości w zakresie produkcji leków innowacyjnych, musi jednak zapewnić bezpieczeństwo dostaw kluczowych produktów niechronionych patentami, których łańcuchy dostaw są szczególnie skonsolidowane i pochodzą z alternatywnych źródeł. Łańcuchy dostaw produktów farmaceutycznych są jednak bardzo złożone i wymagają najwyższej jakości. Dlatego też są one szczególnie narażone na zakłócenia w dostawach. W przypadku kryzysu w dziedzinie zdrowia publicznego lub zakłóceń w dostawach nie jest możliwe ustanowienie w krótkim czasie alternatywnych producentów niektórych kluczowych składników. Dostępność niektórych produktów przez cały czas ma jednak kluczowe znaczenie dla zdrowia publicznego. Ustanowienie lub przywrócenie produkcji niektórych kluczowych leków i medycznych środków przeciwdziałania w UE może być wspierane przez innowacje w procesach produkcyjnych w celu zrekompensowania ewentualnych wyższych kosztów produkcji w UE oraz wzmocnienia wiodącej pozycji w ekologicznej i cyfrowej produkcji farmaceutycznej.
Europejska Unia Zdrowotna wzmocniłaby zdolność UE do radzenia sobie z nowymi kryzysami zdrowotnymi. Pandemia wykazała potrzebę pełnego przeglądu struktur i mechanizmów UE istotnych dla zapobiegania transgranicznym zagrożeniom zdrowia i reagowania na nie. Silniejsza Europejska Unia Zdrowotna mogłaby wzmocnić zbiorową gotowość UE na zagrożenia dla zdrowia, jak również poprawić koordynację w czasach kryzysu. Unijny urząd ds. gotowości i reagowania na wypadek stanu zagrożenia zdrowia (HERA) pomoże przewidywać transgraniczne zagrożenia zdrowia oraz zapewni wsparcie w zakresie gotowości i reagowania poprzez skupienie się na ocenach zagrożenia z wyprzedzeniem, prognozowaniu, badaniach rynkowych i analizie sytuacji w związku z pojawiającymi się patogenami i technologiami. Wiedza ta pomoże również HERA kierować opracowywaniem corocznego sprawozdania o stanie gotowości. W skali globalnej nadal ważne jest wzmocnienie międzynarodowej gotowości i reagowania w razie przyszłych pandemii, w szczególności poprzez reformę Światowej Organizacji Zdrowia i wzmocnienie jej zdolności do reagowania na sytuacje kryzysowe w dziedzinie zdrowia. Obejmuje to również prace nad ramową konwencją w sprawie gotowości i reagowania w razie pandemii oraz zwiększenie lokalnych zdolności produkcyjnych. Multilateralizm to jedyny sposób, aby zapobiec ponownemu wystąpieniu podobnych kryzysów w przyszłości.
Podczas gdy systemy żywnościowe UE stają przed coraz większymi wyzwaniami, nowe technologie mogą wzmocnić ich zrównoważony charakter i odporność. Podczas pandemii kluczowe znaczenie miały działania UE mające na celu ułatwienie przepływu żywności na jednolitym rynku i utrzymanie otwartego handlu światowego. Zmiana klimatu i degradacja przyrody mogą jednak zakłócić podaż, popyt i handel w głównych regionach produkujących żywność, w tym w UE, powodując zmienność i gwałtowne skoki cen, które mogą mieć poważne skutki społeczno-ekonomiczne. Wpływ będą miały również zmiany w popycie i sposobie odżywiania. Na przykład postępy w dziedzinie nutrigenomiki (która łączy genom ludzki z odżywianiem i zdrowiem) doprowadzą do bardziej zindywidualizowanych sposobów odżywiania i nowych potrzeb zdrowotnych. Przyjęcie ram prawnych dla zrównoważonych systemów żywnościowych przyspieszy i ułatwi tę transformację oraz zwiększy zrównoważoną gospodarkę żywnościową. Innowacje radykalne, takie jak żywność produkowana na bazie owadów i alg, rolnictwo komórkowe lub hodowla w pomieszczeniach zamkniętych, mogą przyczynić się do zmniejszenia śladu ekologicznego produkcji żywności. Biotechnologia, w tym nowe techniki genomowe, mogłaby odegrać kluczową rolę w opracowaniu innowacyjnych i zrównoważonych sposobów ochrony zbiorów przed szkodnikami, chorobami i skutkami zmiany klimatu. Kluczowe znaczenie będzie miało spójne i zrównoważone podejście do całego systemu żywnościowego, od produkcji żywności po ograniczenie odpadów żywnościowych.
2.Zapewnienie zdekarbonizowanej energii po przystępnej cenie
Zapewnienie wystarczających dostaw zdekarbonizowanej energii po przystępnej cenie ma kluczowe znaczenie na drodze do bardziej ekologicznej i cyfrowej Europy. Realizacja ekologicznych celów UE oznaczałaby, że do 2050 r. ponad 80 % krajowego zużycia energii brutto pochodziłoby ze źródeł niskoemisyjnych, głównie ze źródeł odnawialnych, podczas gdy wykorzystanie paliw kopalnych do celów energetycznych spadłoby do mniej niż 10 %. Zmniejszenie zależności UE od paliw kopalnych wymaga zwiększenia wykorzystania energii odnawialnej i szybkiej dywersyfikacji dostaw energii do UE. Wiąże się to również z rozwojem infrastruktury energetycznej, inteligentnych sieci energetycznych oraz nowych technologii i rozwiązań niskoemisyjnych i ekologicznych w UE i we współpracy z kluczowymi partnerami z państw trzecich. Do celów tych należy też zapobiegania ucieczce emisji gazów cieplarnianych. Większa efektywność energetyczna będzie miała zasadnicze znaczenie dla uniknięcia ewentualnego efektu odbicia, w miarę jak energia odnawialna będzie tanieć, a ludzkość będzie zużywać jej coraz więcej. Aby zrealizować cele porozumienia paryskiego i Europejskiego Zielonego Ładu, energochłonność w UE będzie musiała gwałtownie spaść do 2050 r., do około połowy obecnego poziomu.
Osiągnięcie celu neutralności klimatycznej do 2050 r. mogłoby pomóc UE w zmniejszeniu jej zależności energetycznej z obecnych około 60 % do 15 %. Powinny temu towarzyszyć znaczne postępy w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym. Pogłębiona unia energetyczna będzie wspierać obniżenie emisyjności, poprawi efektywność energetyczną, wzmocni wewnętrzny rynek energii i zwiększy bezpieczeństwo dostaw. Ścieżki transformacji i zdecydowany program na rzecz zrównoważonych i niskoemisyjnych inwestycji w infrastrukturę w UE i poza nią stworzyłyby możliwości inwestycyjne dla przedsiębiorstw UE. Pomogłyby one również zapewnić spójność wsparcia publicznego oraz trwałe badania naukowe i innowacje w zakresie nowych technologii i źródeł czystej energii, w przypadku gdy sektor prywatny nie radzi sobie w obszarach, w których występują niedoskonałości rynku. Ważne będzie zwiększenie skali nowo powstających technologii oraz zapewnienie ich przystępności cenowej i dostępności dla gospodarek rozwijających się, aby zapewnić ich rozpowszechnienie na dużą skalę. Jednocześnie gospodarka o bardziej zamkniętym obiegu i realistyczna wycena efektów zewnętrznych zmniejszyłyby zużycie energii w UE.
Obniżenie emisyjności energii będzie miało długofalowy wpływ na dynamikę geopolityczną, w wyniku której pojawią się nowe zależności strategiczne, a inne zanikną. Obniżenie emisyjności wpłynie zarówno na gospodarki produkujące ropę i gaz, jak i na liderów w dziedzinie energii odnawialnej. Konieczne będzie podjęcie wysiłków w celu ułatwienia tego przejścia i zarządzania spadkiem dochodów w państwach produkujących energię, które znajdują się w trudnej sytuacji. Znaczący postęp w ograniczaniu emisji związanych z produkcją (takich jak metan pochodzący z gazu kopalnego) będzie zwiastował uporządkowane przejście. W tym kontekście kluczowe znaczenie będą miały nowe technologie. Zwiększenie ich dostępności i przystępności cenowej przyniesie korzyści UE, a także może pomóc gospodarkom wschodzącym w przeskoczeniu infrastruktury opartej na paliwach kopalnych i przyjęciu alternatywnych rozwiązań o niższym poziomie emisji dwutlenku węgla. Ten rodzaj współpracy oferuje UE również możliwości gospodarcze i możliwości w zakresie połączeń. Ponadto zdecentralizowany charakter przyszłych sieci energetycznych, w połączeniu z wysokimi zdolnościami w zakresie cyberobrony, przyczyni się do zwiększenia odporności UE, ponieważ wytwarzanie energii elektrycznej będzie rozproszone na znacznie większą skalę niż w przypadku dzisiejszych scentralizowanych, bardziej zagrożonych systemów energetycznych.
3.Wzmacnianie zdolności w zakresie zarządzania danymi, sztucznej inteligencji i najnowocześniejszych technologii
Suwerenność cyfrowa UE będzie zależała od zdolności do przechowywania, pozyskiwania i przetwarzania danych, przy jednoczesnym spełnieniu wymogów dotyczących zaufania, bezpieczeństwa i praw podstawowych. Gospodarka cyfrowa, w szczególności przetwarzanie danych, wysokowydajne chmury i przetwarzanie brzegowe, może mieć pozytywny wpływ na gospodarkę i konkurencyjność UE. Przedsiębiorstwa i organy administracji publicznej w UE będą w coraz większym stopniu stosować analitykę danych dotyczących użytkowników i podmiotów, internet rzeczy i sztuczną inteligencję. Technologie te mają szerokie i różnorodne zastosowania. UE wprowadziła znaczące cele inwestycyjne i instrumenty finansowania w celu wspierania rozwoju i wdrażania przełomowych technologii chmurowych i brzegowych nowej generacji. Wraz z rosnącym wykorzystaniem danych w zastosowaniach przemysłowych i biznesowych, strategiczne podejście do rozwoju i wdrażania systemów przemysłowego internetu rzeczy, 5G/6G oraz przetwarzanie brzegowe ze zdolnością do zarządzania dużymi zbiorami danych i szybkiej analizy tych zbiorów będzie miało kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów dwojakiej transformacji.
Duże zbiory danych i zaawansowana analityka rozwijają się w szybkim tempie, a liderami w tej dziedzinie są Stany Zjednoczone i Chiny. Dostarczają one w czasie rzeczywistym wczesnych wskaźników możliwych kryzysów, wczesnego wykrywania chorób i wykrywania działań wojskowych z dużej odległości. Wykorzystanie takiej analityki w procesie podejmowania decyzji będzie prawdopodobnie rosło. Z perspektywy UE ważne jest, aby technologie te rozwijano z poszanowaniem praw podstawowych i wartości UE, zwłaszcza w przypadku, gdy ich rozwój i wykorzystanie opiera się na ogromnych ilościach danych, w tym danych osobowych. Rozwój i upowszechnianie technologii krytycznych opiera się na ogromnych ilościach danych. Obecnie dane wytworzone w UE są w dużej mierze przechowywane i przetwarzane w chmurach obsługiwanych przez dostawców spoza UE, co sprawia, że podlegają one jurysdykcji państw trzecich. Stwarza to strategiczne zależności i zagrożenia dla cyberbezpieczeństwa, ochrony danych, dostępu i bezpieczeństwa. Oznacza to również, że dostawcy spoza UE czerpią korzyści handlowe z przetwarzania tych danych. UE powinna zbudować zdolności do przechowywania danych i zapewnić dostęp do otwartych, bezpiecznych i przejrzystych danych oraz wysoką dostępność połączeń w zakresie danych. UE powinna również chronić swoją wiodącą pozycję w rozwoju i wdrażaniu godnej zaufania sztucznej inteligencji. Ponadto powinna promować normy i wartości we współpracy z zaufanymi partnerami na całym świecie.
W obliczu gwałtownego wzrostu popytu na półprzewodniki UE musi zająć bardziej zdecydowaną pozycję w rozwoju i produkcji technologii nowej generacji. Dostęp do półprzewodników może być zagrożony z powodu ograniczonych mocy produkcyjnych, a niedobory mogą mieć poważny wpływ na ciągłość działania różnych gałęzi przemysłu. UE posiada godne uwagi atuty i jest kluczowym dostawcą sprzętu produkcyjnego dla wszystkich wiodących producentów, ale pozostaje w tyle pod względem produkcji procesorów nowej generacji i zaawansowanych półprzewodników. Tajwan, Chiny, Korea Południowa i Stany Zjednoczone intensywnie inwestują w zwiększenie krajowej produkcji półprzewodników. Ponadto producenci układów scalonych na Tajwanie, w Korei Południowej, Japonii i Stanach Zjednoczonych zapowiedzieli ogromne inwestycje prywatne w nowe moce produkcyjne. Aby utrzymać się w wyścigu, UE musi inwestować w produkcję nowej generacji procesorów i układów półprzewodnikowych. Wymaga to zaostrzonej kontroli przejmowania przez cudzoziemców europejskich zdolności produkcyjnych, inwestycji w badania i rozwój oraz stworzenia korzystnych warunków w całym łańcuchu wartości.
4.Zapewnienie i dywersyfikacja dostaw surowców krytycznych
Surowce krytyczne mają zasadnicze znaczenie dla dwojakiej transformacji UE. Rozwój technologii ekologicznych, takich jak te wspomagające energię wiatrową i słoneczną, przechowywanie energii do użytku własnego oraz produkcja akumulatorów do pojazdów elektrycznych spowoduje w ciągu najbliższych dwudziestu lat wzrost popytu na surowce takie jak kobalt, lit, grafit, mangan i nikiel. Wyzwanie wykracza jednak poza technologie ekologiczne. Na przykład oczekuje się, że sektor małych bezzałogowych statków powietrznych, dla którego Chiny dostarczają ponad jedną trzecią surowców, będzie się gwałtownie rozwijał od chwili obecnej do lat 30 XXI w., z dużym potencjałem dla podsektorów cywilnego i komercyjnego oraz gwałtownie rosnącym popytem m.in. na gal, ind, skand i tytan. Przemysł obronny jest w dużym stopniu uzależniony od surowców krytycznych, np. prawie połowa materiałów potrzebnych do produkcji statków powietrznych pochodzi z państw spoza UE. Oczekuje się, że wzrost popytu na surowce krytyczne zbiegnie się w czasie ze wzrostem gotowości głównych dostawców (rys. 4) do nakładania ograniczeń wywozowych.
Rys. 4: Główni dostawcy surowców krytycznych do UE
Inteligentne połączenie polityki przemysłowej, badawczej i handlowej z partnerstwami międzynarodowymi mogłoby zapewnić zrównoważone i zróżnicowane dostawy. UE stoi przed wyzwaniami związanymi z dostępem, ograniczoną dywersyfikacją, zakłóceniami w dostawach oraz niewystarczającymi zdolnościami w zakresie przetwarzania, recyklingu, rafinacji i separacji. UE musi przygotować się na przyszłą erozję bezpieczeństwa dostaw o kluczowym znaczeniu ze względu na główne czynniki kształtujące środowisko geopolityczne: niestabilność, przymus gospodarczy i zmiana klimatu. W większości przypadków przemysł dysponuje optymalnymi możliwościami, aby zmniejszyć zależność strategiczną poprzez dywersyfikację dostaw, większe wykorzystanie surowców wtórnych i zastępowanie. Możliwości dywersyfikacji dostaw wielu surowców krytycznych są jednak raczej zawężone ze względu na ograniczone geograficznie źródła lub faktyczne monopole lub oligopole. Działania przemysłu na rzecz zapewnienia dostępu do surowców krytycznych i zmniejszenia popytu na nie (poprzez efektywność, wydłużenie cyklu życia produktów i gospodarkę o obiegu zamkniętym) wymagają jasnej długoterminowej strategii. Ponadto należy zbadać nowe sposoby pozyskiwania surowców, takie jak górnictwo podmorskie i górnictwo kosmiczne, zgodnie z zasadami i zobowiązaniami uzgodnionymi na szczeblu międzynarodowym.
5.Zapewnienie pozycji światowego pioniera w ustanawianiu norm
UE konkuruje o zajęcie pozycji światowego pioniera w ustanawianiu norm Jest to szczególnie istotne w przypadku powstających technologii (oraz powiązanych produktów i usług), takich jak sztuczna inteligencja, łańcuch bloków, kwanty, cyberbezpieczeństwo, dane wrażliwe i specjalistyczne (np. w dziedzinie zdrowia i przestrzeni kosmicznej), waluty cyfrowe i chemikalia. Inne dziedziny priorytetowe obejmują technologie ekologiczne, takie jak wodór, magazynowanie energii, morska energia wiatrowa i zrównoważony transport. Nasi partnerzy handlowi podejmują bardziej asertywne działania w zakresie ustanawiania norm, np. Chiny pracują nad planem „Normy chińskie 2035” („China standards 2035”) mającym na celu określenie technologii nowej generacji, które mogłyby zostać narzucone 140 państwom uczestniczącym w inicjatywie „Jeden pas i jeden szlak”. Chiński kapitalizm państwowy nie zawsze jest jednak zgodny z otwartą globalną regulacją, normami skoncentrowanymi na człowieku i zrównoważonymi wartościami.
Osiągnięcia UE w zakresie ustanawiania przepisów wewnętrznych i faktycznie norm międzynarodowych stanowią solidną podstawę do podjęcia tego wyzwania. Tak zwany „efekt brukselski”, dzięki któremu korporacje wielonarodowe stosują się do regulacji na szczeblu UE, jest produktem ubocznym surowości tych regulacji i wielkości jednolitego rynku. Pozycja handlowa UE jest również kluczowym czynnikiem wpływającym na jej uprawnienia regulacyjne i normalizacyjne, w tym w odniesieniu do przyszłych kluczowych rynków i technologii. UE jest największym podmiotem w światowym handlu i partnerem handlowym numer jeden dla 74 państw, czyli dla większej liczby państw niż Chiny (66) i Stany Zjednoczone (31). Jest ona najważniejszym partnerem handlowym dla Azji, Afryki, Stanów Zjednoczonych, Bałkanów Zachodnich i sąsiadujących z nią państw. Międzynarodowe uznanie norm UE ma zasadnicze znaczenie dla jej wpływu na porządek światowy i jej przywództwa w zakresie zmiany klimatu, zrównoważonego rozwoju i ochrony konsumentów, danych osobowych i praw w pracy. W tym celu UE będzie w jeszcze większym stopniu angażowała się w aktywną współpracę regulacyjną, zapewniając sobie przywództwo w międzynarodowych organizacjach normalizacyjnych, takich jak Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna.
6.Budowanie odpornych systemów gospodarczych i finansowych, które wytrzymają próbę czasu
Odporna i stabilna gospodarka ma zasadnicze znaczenie dla sprostania długoterminowym wyzwaniom, przed którymi stoi UE. UE powinna jeszcze bardziej zwiększać odporność i potencjał wzrostu swojej gospodarki, eliminując pozostałe słabe punkty, aby ułatwić trwającą transformację i oprzeć się przyszłym wstrząsom. O przyszłych wynikach gospodarczych UE zadecydują solidne podstawy gospodarcze, wydajność, inwestycje i reformy, którym towarzyszyć będą korzystne warunki finansowania dla sektora publicznego i prywatnego.
Społeczna gospodarka rynkowa w Europie ma również kluczowe znaczenie dla jej demokratycznego modelu, chroniąc obywateli przed zagrożeniami społecznymi i ich konsekwencjami. Jednolity rynek zapewnia solidną podstawę dla odbudowy i zwiększania odporności przemysłu UE oraz ułatwienia transformacji ekologicznej i cyfrowej. Aby transformacja ta została zaakceptowana, musi być sprawiedliwa i musi towarzyszyć jej większa konwergencja gospodarcza i społeczna. Kryzys związany z COVID-19 podkreślił znaczenie otwartego, konkurencyjnego i w pełni funkcjonującego jednolitego rynku, który umożliwi przedsiębiorstwom rozwój na skalę niezbędną do konkurowania na rynkach światowych.
System finansowy UE ulegnie głębokim przemianom w wyniku zmiany klimatu i rozwoju technologii oraz brexitu. Nieustająca determinacja polityczna, aby usunąć pozostałe przeszkody w integracji rynku oraz wdrożyć w pełni unię rynków kapitałowych i unię bankową, ma zatem zasadnicze znaczenie dla zróżnicowania i pogłębienia źródeł finansowania dla przedsiębiorstw w UE, poprawy możliwości oszczędzania dla obywateli Unii, zwiększenia zdolności UE do amortyzowania wstrząsów i wspierania silniejszych krajowych rynków finansowych. Może to również rozwiązać problem arbitrażu nadzorczego między państwami członkowskimi i z sąsiadującymi państwami trzecimi. Wystąpienie z UE Zjednoczonego Królestwa będącego głównym ośrodkiem finansowym zwiększa potrzebę dalszego pogłębiania unijnych rynków kapitałowych, a rynki UE wykazały się dużą zdolnością do adaptacji i odpornością. Średnioterminowe wyzwania dla stabilności i odporności finansowej pozostają jednak aktualne. Co najważniejsze, uczestnicy rynku w UE w dalszym ciągu nadmiernie korzystają z podstawowej infrastruktury finansowej poza UE, co może zwiększyć zagrożenia dla stabilności finansowej. Ponadto należy odpowiednio ustrukturyzować potencjał nadzorczy w UE w związku z ciągłą rekonfiguracją łańcuchów wartości i przenoszeniem przedsiębiorstw do UE po brexicie.
Unijny system finansowy ma również do odegrania kluczową rolę w zakresie finansowania transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu oraz odporności na degradację środowiska. Aby zrealizować swoje cele klimatyczne i zadania środowiskowe na 2030 r., UE będzie potrzebowała rocznie dodatkowych inwestycji w wysokości 470 mld EUR, co będzie wymagało ogromnej mobilizacji kapitału prywatnego. Inwestorzy instytucjonalni i detaliczni wykazują rosnące zainteresowanie zrównoważonymi inwestycjami, o czym świadczy pięciokrotny wzrost przepływów kapitałowych netto zgromadzonych dzięki przyjęciu przez fundusze kapitałowe strategii środowiskowych, społecznych i w zakresie zarządzania w okresie 10 miesięcy po ich przyjęciu, w porównaniu z 10 miesiącami przed przyjęciem. Większa przejrzystość śladu ekologicznego produktów finansowych i ratingów, a także dostęp do wiarygodnych danych mających znaczenie dla zrównoważonego rozwoju, będą kluczowe dla finansowania uporządkowanej transformacji i zapobiegania zjawisku nieuczciwego zielonego PR.
Zmiana klimatu i degradacja środowiska mogą również wpływać bezpośrednio na stabilność finansową z powodu częstszych i poważniejszych ekstremalnych zdarzeń pogodowych. Jedynie 30 % wszystkich strat ekonomicznych jest obecnie ubezpieczonych. Istnieje coraz większe prawdopodobieństwo, że inwestycje w niezrównoważone działania i aktywa utkną w martwym punkcie, a nieuporządkowana i nagła reakcja na transformację może zagrozić stabilności finansowej. W systemie finansowym UE przy podejmowaniu decyzji finansowych należy systematycznie uwzględniać ryzyko dla zrównoważonego rozwoju i wpływ na niego oraz łączyć długoterminowe strategie zarządzania ryzykiem i finansowania ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi.
Era cyfrowa będzie miała również wpływ na środki płatnicze i rynki kapitałowe, wraz z rosnącą rolą kryptowalut i rozwojem walut cyfrowych. Finansowanie cyfrowe może stworzyć nowe możliwości dla obywateli i przedsiębiorstw, ale należy zapewnić ochronę konsumentów. Potrzebny jest silny, konkurencyjny, odpowiednio uregulowany i nadzorowany unijny sektor finansów cyfrowych.
Szybkie postępy odnotowuje się w zakresie tworzenia chińskiego cyfrowego renminbi, inne państwa również pracują nad swoimi własnymi walutami cyfrowymi. Waluty cyfrowe banków centralnych miałyby również wpływ na obecny model banków centralnych, prowadzenie polityki pieniężnej i systemy ochrony konsumentów. Europejski Bank Centralny, wraz z Komisją, aktywnie uczestniczy w pracach nad koncepcją cyfrowego euro, która może przynieść znaczące korzyści obywatelom i przedsiębiorstwom Unii. Aby jednak móc czerpać korzyści z funkcjonowania publicznego cyfrowego euro, ważne jest, aby rozwiązać kwestię potencjalnych wyzwań dla polityki UE, takich jak wyzwania związane z pośrednictwem finansowym i stabilnością finansową.
Szersze korzystanie z euro w handlu i usługach międzynarodowych, w tym na rynkach energii, oraz ogólnounijne rozwiązania w zakresie płatności natychmiastowych przyczyniłyby się do umocnienia strategicznej pozycji UE. Tym samym wzrosłaby odporność UE, w tym wobec sankcji stosowanych eksterytorialnie przez państwa trzecie. UE mogłaby w dalszym ciągu korzystać z międzynarodowych rynków finansowych, a jednocześnie byłaby w stanie zarządzać ryzykiem zewnętrznym i zapobiegać strategicznym zależnościom. Jednocześnie mogą występować zagrożenia wynikające z niedociągnięć w integracji usługodawców, rynków i infrastruktury państw trzecich.
UE musi nadal przewodzić przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu na forum światowym oraz zapewnić odpowiednie zabezpieczenie przed tymi nielegalnymi działaniami.
7.Rozwijanie i zatrzymywanie umiejętności i talentów odpowiadających ambicjom UE
Aby z powodzeniem stawić czoła tendencjom demograficznym i zniwelować występujące niedobory wykwalifikowanej siły roboczej w kontekście dwojakiej transformacji, konieczne będzie podjęcie zdecydowanych działań. O ile należy osiągnąć większy współczynnik aktywności zawodowej, należy również dostosować rynek pracy i politykę społeczną, aby uniknąć wzrostu nierówności społeczno-ekonomicznych i zapewnić sprawiedliwe warunki pracy, godne dochody i dostęp do zabezpieczenia społecznego. W obliczu tych nowych realiów podstawowe znaczenie ma ścisła współpraca z partnerami społecznymi. Należy zapewnić dobre warunki pracy i uwzględnić tę kwestię w polityce dotyczącej aktywnego starzenia się, przy czym w wyniku podwyższenia rzeczywistego wieku przejścia na emeryturę o jeden rok liczba osób na rynku pracy mogłaby zwiększyć się o dodatkowe cztery miliony. Do wzrostu wskaźnika zatrudnienia może przyczynić się również osiągnięcie większej aktywności zawodowej kobiet przez wprowadzenie ukierunkowanych środków zapewniających równouprawnienie płci i równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Dotyczy to w szczególności państw członkowskich, w których współczynnik aktywności zawodowej kobiet nie osiągnął poziomu średniej UE. Większa aktywność zawodowa przyniosłaby korzyści ekonomiczne i społeczne w całej UE, np. obniżenie stosunku liczby osób niepracujących pozostających na utrzymaniu do liczby osób pracujących oraz wyższy wskaźnik aktywności zawodowej. Ponadto nowe podejścia w zakresie modeli organizacji pracy przyczyniłyby się do ograniczenia negatywnych skutków starzenia się społeczeństwa. Ważny wkład w funkcjonowanie rynku pracy UE stanowiłaby odpowiednio zarządzana legalna migracja przyczyniająca się do sprostania potrzebom w zakresie umiejętności i niedoborom wykwalifikowanej siły roboczej w połączeniu ze skuteczną polityką integracyjną.
Osoby młode zasługują na lepszy dostęp do wysokiej jakości miejsc pracy. Trzeba będzie zapewnić stałe wsparcie w zakresie zatrudnienia ludzi młodych w drodze ukierunkowanych systemów wsparcia. Kolejne pokolenie jest coraz bardziej gotowe na transformację cyfrową, chociaż zniwelowanie niedoboru umiejętności cyfrowych i zwiększenie liczby młodych kobiet wybierających studia na kierunkach STEAM (nauki przyrodnicze, technologia, inżynieria, sztuka i matematyka) nadal stanowi wyzwanie. Z punktu widzenia osób młodych wchodzących na rynek pracy kluczowe znaczenie będzie miało również ułatwienie przejścia z edukacji do zatrudnienia, tworzenie wysokiej jakości stanowisk najniższego szczebla oraz angażowanie młodzieży w dialog merytoryczny.
Wykorzystanie możliwości zatrudnienia wynikających z dwojakiej transformacji będzie wymagało wprowadzenia środków z zakresu polityki wspierających przechodzenie na nowe formy zatrudnienia. Chodzi tu między innymi o wsparcie regionów i pracowników w sektorach podlegających transformacji oraz o odpowiednią kombinację wsparcia, zachęt i warunków ramowych dla przedsiębiorstw z sektorów tradycyjnych i z nowych sektorów. Konieczne będzie również dostosowanie systemów kształcenia i szkolenia w związku z szybkim wzrostem wymogów dotyczących umiejętności i poziomów kształcenia w ramach zielonej i cyfrowej gospodarki, przy czym tempo tego wzrostu jest wyższe niż w przypadku całej gospodarki
. W przyszłości ludność aktywna zawodowo w UE prawdopodobnie będzie lepiej wykształcona i bardziej zdolna do przystosowania się do zmieniającego się charakteru pracy oraz pracy w warunkach rozszerzonej inteligencji. Oczekuje się, że do 2050 r. 54 % wszystkich uczestników rynku pracy będzie miało wykształcenie pomaturalne. Aby rynek pracy funkcjonował prawidłowo, a integracja społeczna była skuteczna, niezbędne będą kompetencje STEAM, umiejętności cyfrowe oraz umiejętność czytania i pisania w połączeniu z sektorową wiedzą specjalistyczną potrzebną do przeprowadzenia zielonej transformacji (np. w zakresie energii odnawialnej, gospodarki o obiegu zamkniętym, nowych zielonych technologii lub rozwiązań opartych na zasobach przyrody). Aby zapewnić dostęp do umiejętności przyszłości, unijne systemy kształcenia i szkolenia muszą znajdować się wśród najnowocześniejszych systemów na świecie. UE powinna również dążyć do zatrzymania unijnych talentów (na uczelniach, w instytutach badawczych lub przedsiębiorstwach) w Europie i zapobiegać drenażowi mózgów między państwami członkowskimi i regionami.
8.Zwiększenie zdolności w zakresie bezpieczeństwa i obronności oraz dostępu do przestrzeni kosmicznej
Należy podjąć działanie w celu ograniczenia zwiększonego ryzyka konfliktu, wewnętrznej niestabilności i zakłócenia infrastruktury krytycznej. UE musi w dalszym ciągu odgrywać podstawową rolę w zakresie dyplomacji prewencyjnej i wsparcia prewencyjnego, a w tym celu musi dostosować i zmodernizować narzędzia, które służą jej do zapewnienia skuteczności podejmowanych działań. Dzięki budowaniu zaufania i koordynacji między państwami członkowskimi, a także dzięki budowaniu zdolności w celu lepszego przewidywania zagrożeń przy jednoczesnym wyciąganiu wniosków z doświadczeń UE może zwiększyć wywierany wpływ i zdolność do wspólnego działania w kwestiach związanych z obronnością i bezpieczeństwem. UE powinna w dalszym ciągu wspierać państwa członkowskie w rozwijaniu odpowiednich narzędzi, w tym w budowaniu odporności i reagowaniu na zagrożenia hybrydowe z pełnym poszanowaniem unijnych ram prawnych i etycznych. Większe prawdopodobieństwo wystąpienia ekstremalnych zdarzeń pogodowych, przyszłych pandemii lub innych klęsk żywiołowych lub katastrof spowodowanych przez człowieka potwierdza konieczność bardziej zdecydowanej reakcji i współpracy UE w zakresie ochrony ludności, w tym w celu lepszego zapobiegania klęskom i katastrofom, takim jak powodzie, pożary środowiskowe i choroby zakaźne, większej gotowości na ich wystąpienie i skuteczniejszego reagowania na takie klęski i katastrofy
.
W celu wzmocnienia swoich zdolności i operacji obronnych UE powinna zobowiązać się do połączenia sił i wzmocnienia spójności niedawno ustanowionych instrumentów i inicjatyw w zakresie współpracy. UE musi zapewnić sobie zdolność do obrony – w razie potrzeby samodzielnej – swoich podstawowych interesów związanych z bezpieczeństwem w wymagającym środowisku międzynarodowym, charakteryzującym się rywalizacją wielkich mocarstw i wyścigiem o przywództwo technologiczne. UE poczyniła ostatnio postępy w dziedzinie obronności dzięki rozpoczęciu szeregu ważnych inicjatyw. Do słabych punktów należą nadal stosunkowo niski poziom wydatków, rozdrobnienie popytu i podaży oraz braki w obszarze badań, innowacji i produkcji
. Na szczeblu międzynarodowym UE będzie musiała zwiększyć swoją gotowość do radzenia sobie w świecie coraz bardziej podatnym na konflikty, jednocześnie działając na rzecz porządku międzynarodowego opartego na zasadach i prowadząc ścisłą współpracę z NATO. Rozwój własnych możliwości obronnych zwiększy zdolność UE do działania na rzecz takiego porządku międzynarodowego opartego na zasadach, jednocześnie wzmacniając rolę państw członkowskich UE w NATO.
Bardzo ważne jest, aby UE wspierała autonomiczny, niezawodny i opłacalny dostęp do przestrzeni kosmicznej. Technologie kosmiczne, wraz ze sztuczną inteligencją, stanowią strategiczne środki przeciwdziałania zagrożeniom i przewidywania przyszłych zagrożeń, takich jak zagrożenia hybrydowe, w tym cyberszpiegostwo. Są one istotne dla przyszłości komunikacji w UE, obserwacji Ziemi, produkcji, bezpieczeństwa i stanowią zasadniczy element dwojakiej transformacji. Pomagają w monitorowaniu zmiany klimatu, transportu, bezpieczeństwa i obrony oraz mają kluczowe znaczenie dla funkcjonowania infrastruktury krytycznej i krytycznych technologii. Ponadto rywale UE w coraz większym stopniu wykorzystują przestrzeń kosmiczną do celów wojskowych za pomocą nowych technologii, takich jak broń antysatelitarna. Wkład sektora kosmicznego w gospodarkę UE wynosi 46‑54 mld EUR i oczekuje się, że do 2040 r. wzrośnie on łącznie do 1 bln EUR. UE jest obecnie światowym liderem w niektórych dziedzinach (np. usługi satelitarne), podczas gdy w innych obszarach (np. rakiety nośne i misje kosmiczne) dominują USA, Chiny i Rosja, a także w coraz większym stopniu podmioty prywatne. Inne kraje posiadające programy kosmiczne mają bardzo silne rynki wewnętrzne – są one w efekcie stałym źródłem zapotrzebowania na znaczną masę użyteczną (w tym wynoszenie na orbitę na potrzeby obronności i bezpieczeństwa narodowego). Bez tego unijne przedsiębiorstwa zajmujące się rakietami nośnymi znajdują się w niekorzystnej sytuacji konkurencyjnej na rynku światowym i są uzależnione od rynku komercyjnego w znacznie większym stopniu niż konkurenci z Chin, Rosji, USA czy Japonii.
UE powinna uznać unijną infrastrukturę kosmiczną za strategiczną i zmaksymalizować korzyści płynące z nowych technologii, takich jak zaawansowane rakiety nośne, nanosatelity, robotyka, duże konstelacje satelitów, operacje na orbicie lub zastosowania oparte na technologiach kwantowych (np. dotyczące bezpiecznej komunikacji i obserwacji Ziemi w celu zapewnienia bezpiecznej łączności). Powinna również przygotować się na nowe rodzaje działalności kosmicznej i wspierać usługi na orbicie lub kosmiczne ośrodki przetwarzania danych, wykorzystując swoją wiedzę fachową w dziedzinach, w których posiada konkurencyjny potencjał przemysłowy, takich jak telekomunikacja i obserwacja Ziemi.
9.Współpraca z globalnymi partnerami w celu działania na rzecz pokoju, bezpieczeństwa i dobrobytu dla wszystkich
Jeżeli multilateralizm ma nadal spełniać swoje zadania, musi się zmienić. Pandemia COVID-19 i kryzys klimatyczny doskonale ilustrują potrzebę stosowania rozwiązań wielostronnych i prowadzenia skoordynowanej globalnej współpracy w zakresie gotowości i reagowania na sytuacje kryzysowe. W obu przypadkach zasadnicze znaczenie dla przezwyciężenia przyszłych wyzwań ma wspieranie najmniej rozwiniętych lub bardziej niestabilnych krajów partnerskich ma i niepozostawianie nikogo w tyle. Jedynym możliwym kierunkiem działań jest multilateralizm, który jest faktycznie otwarty na wszystkich i oparty na wzajemnych powiązaniach. Dlatego też UE konsekwentnie dąży do stworzenia światowego porządku opartego na zasadach, którego rdzeniem jest Organizacja Narodów Zjednoczonych. Będzie to wymagało zachowania tego, co funkcjonuje dobrze, zreformowania tego, co wymaga zmiany, oraz rozszerzenia skutecznego globalnego ładu na nowe obszary. UE powinna inicjować i ułatwiać dyskusje na temat niezbędnych reform globalnego ładu. Powinna wspierać trwającą reformę ONZ w oparciu o jasny zestaw zasad i wartości. Pilnym priorytetem w ramach niezbędnej modernizacji wszystkich funkcji Światowej Organizacji Handlu (WTO) jest również przywrócenie pełnej funkcjonalności systemu rozstrzygania sporów, aby organizacja mogła radzić sobie z wyzwaniami dotyczącymi handlu światowego. Międzynarodowymi instytucjami finansowymi, takimi jak Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Nowy Bank Rozwoju należy zarządzać w sposób, który lepiej odzwierciedla wyzwania pojawiające się na poziomie regionalnym i globalnym. Globalne zarządzanie gospodarcze powinno służyć zaradzeniu niepożądanym skutkom ubocznym polityki monetarnej, fiskalnej i makroekonomicznej na rynkach wschodzących.
Aby poradzić sobie z działaniami represyjnymi lub eksterytorialnymi sankcjami nakładanymi przez państwa trzecie, konieczne będzie działanie w sposób bardziej asertywny. Otwarty handel i inwestycje stanowią jedne z najważniejszych zalet UE, ale UE będzie musiała przeciwstawić się presji gospodarczej i podejmować odpowiednie działania w przypadku zablokowania możliwości rozstrzygania sporów w ramach WTO lub umów dwustronnych. Ochrona unijnych przedsiębiorstw przed nieuczciwymi praktykami handlowymi i zabezpieczenie realizacji unijnych priorytetowych celów strategicznych wymagają silniejszych instrumentów ochrony handlu. Aby zapobiec potencjalnym zagrożeniom dla bezpieczeństwa i porządku publicznego wynikającym z nabycia określonych przedsiębiorstw, elementów infrastruktury lub technologii bądź zdobycia kontroli nad nimi, należy utworzyć pełnoprawny mechanizm kontroli bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz wprowadzić środki przeciwdziałające potencjalnym zakłóceniom konkurencji spowodowanym przez subsydia zagraniczne. Unijne kredyty eksportowe mogą zapewnić równe szanse na rynkach poza UE zagraniczni konkurenci działający na tych rynkach coraz częściej otrzymują wsparcie finansowe od swoich rządów.
UE będzie musiała również wzmocnić i rozwijać strategiczne koalicje i partnerstwa z konkretnymi krajami i regionami ukierunkowane na konkretne problemy. Priorytetami geopolitycznymi są wzmocniony sojusz transatlantycki, integracja Bałkanów Zachodnich, bliższa współpraca z Turcją i krajami sąsiadującymi, partnerstwo strategiczne z Afryką, połączenia w regionie Indo-Pacyfiku oraz stabilność w Azji Środkowej. Chiny są jednocześnie partnerem do współpracy w osiąganiu pewnych wspólnych celów, partnerem w negocjacjach, konkurentem gospodarczym i rywalem systemowym. Rosnącej roli Chin na świecie, w tym w Europie, musi towarzyszyć powzięcie większej odpowiedzialności za utrzymanie międzynarodowego porządku opartego na zasadach, jak również większa wzajemność, niedyskryminacja i otwartość chińskiego krajowego systemu gospodarczego. W stosunkach z Rosją UE musi dalej stosować podejście oparte na zasadach polegające na obronie swoich interesów i promowaniu wartości w oparciu o wdrożenie pięciu uzgodnionych zasad przewodnich. UE musi oczekiwać, aby przywódcy rosyjscy wykazali się bardziej konstruktywnym zaangażowaniem i zaprzestali działań skierowanych przeciwko UE i jej państwom członkowskim oraz partnerskim państwom trzecim. Stanowi to niezbędny warunek odwrócenia aktualnej nieproduktywnej i potencjalnie niebezpiecznej tendencji w tych ważnych relacjach. Współpraca w ramach G7 i G20 również będzie nadal istotna.
UE powinna zacieśnić współpracę z organizacjami międzynarodowymi, które mają kluczowe znaczenie dla stabilności w Europie i na świecie. UE zwiększyła do bezprecedensowych poziomów współpracę z Organizacją Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO), która jest fundamentem europejskiej obrony. Partnerstwo UE-NATO jest podstawowym filarem obrony UE i będzie dalej wzmacniane. UE powinna również dalej zacieśniać współpracę z Organizacją Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie w kwestiach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania oraz kontynuować bliskie stosunki z Radą Europy, które umacniają nasze wspólne poszanowanie praw człowieka, demokracji i praworządności. Współpraca międzyregionalna z organizacjami takimi jak Unia Afrykańska, Wspólnota Państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów oraz Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej stanowi istotny mechanizm wspierania rozwoju regionalnego i stabilności oraz pomaga w realizacji światowego programu UE. UE będzie musiała również wypracować spójne stanowisko wobec innych podmiotów międzynarodowych i aktywnie dążyć do współpracy z partnerami skłonnymi do pracy nad wspólnymi rozwiązaniami wyzwań globalnych oraz pokojowego i zrównoważonego zarządzania wspólnymi zasobami światowymi (np. oceanami, przestrzenią kosmiczną).
UE jest gotowa do przewodzenia globalnym koalicjom na rzecz działań w zakresie klimatu i środowiska. Dzięki Europejskiemu Zielonemu Ładowi i najważniejszym inicjatywom w ramach tego ładu, takim jak pakiet „Gotowi na 55”, UE dąży do przekształcenia gospodarki i realizacji kompleksowej polityki w zakresie klimatu, różnorodności biologicznej i środowiska. UE zobowiązuje się do realizacji porozumienia paryskiego, Agendy 2030 ONZ i jej celów w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz globalnych ram różnorodności biologicznej na okres po 2020 r. W osiągnięciu tych celów coraz bardziej przeszkadzają konsekwencje kryzysu związanego z COVID-19. Pandemia może na przykład zniweczyć lata postępów w zakresie rozwoju w Afryce, gdzie kraje już teraz wydają średnio 30 % swoich dochodów na obsługę zadłużenia (wcześniej było to 20 %). Ponieważ na UE przypada zaledwie 8 % światowych emisji gazów cieplarnianych, a do 2024 r. 85 % światowego wzrostu PKB ma pochodzić z innych krajów, ambitnemu unijnemu programowi wewnętrznemu musi towarzyszyć równie ambitna współpraca globalna. Decydujące znaczenie będzie miało to, w jakim stopniu wschodzące gospodarki i społeczeństwa mogą oddzielić rozwój społeczny i gospodarczy od zasobochłonnej produkcji i emisji gazów cieplarnianych. UE powinna nie tylko pomyślnie przeprowadzić własną transformację, ale nadal odgrywać kluczową rolę w maksymalizowaniu wsparcia na rzecz transformacji na poziomie globalnym. UE powinna wzmocnić kompleksową, kierowaną przez UE zieloną dyplomację, której priorytetem będzie przeciwdziałanie zmianie klimatu i działania na rzecz środowiska, w szczególności w ramach konferencji ONZ w sprawie zmiany klimatu i innych odpowiednich organizacji wielostronnych.
„Programy dotyczące sieci połączeń” powinny być częścią unijnych partnerstw strategicznych. Stanowią one element zestawu instrumentów geopolitycznych. USA mają ustawę BUILD Act, a Japonia partnerstwo na rzecz infrastruktury wysokiej jakości. W ramach koncepcji „Jeden pas i jeden szlak” Chiny wspierają swoje interesy gospodarcze, polityczne i związane z bezpieczeństwem na całym świecie, w tym w Europie. W ciągu ostatniego dziesięciolecia Chiny były zdecydowanie największym podmiotem zajmującym się rozbudową infrastruktury w Afryce, a liczbę chińskich przedsiębiorstw działających na tym kontynencie szacuje się na 10 000. Po uruchomieniu inicjatywy Blue Dot Network z udziałem Japonii i Australii, USA przedstawiły inicjatywę „Build Back Better World” (B3W) [„Odbudujmy świat lepiej”] w kontekście G7. Chiny i USA różnią się w swoich podejściach, ale oba te kraje posiadają dużo większy wpływ na infrastrukturę internetową i podmioty od niej zależne niż UE. UE ma doświadczenie w rozwijaniu łączności i może wykorzystać obiecujące doświadczenia z partnerstw zawartych z Japonią i Indiami. Chociaż UE określiła pierwsze elementy unijnej strategii na rzecz łączności, należy ją dalej rozwijać i dostosować do szybko zmieniającej się rzeczywistości. W szczególności UE mogłaby skupić się na zrównoważonym transporcie, odpornych i bezpiecznych sieciach infrastruktury cyfrowej oraz wszechobecnej łączności informacyjnej, opartych również na technologiach kosmicznych. Do zapewnienia niezbędnej skali realizacji konieczne jest zastosowanie podejścia „Drużyna Europy”.
Międzynarodowe zarządzanie oceanami jest dziedziną o coraz większym znaczeniu strategicznym. Oceany są istotnym regulatorem klimatu, wytwarzają połowę tlenu w atmosferze ziemskiej i pochłaniają 25 % emisji CO2. Zawierają w sobie delikatny ekosystem, który jest źródłem odżywczej żywności i bezpośrednio odpowiada za 4,5 mln miejsc pracy w UE. Łączne skutki wydobycia zasobów i zanieczyszczeń nagromadziły się – 31 %. światowych zasobów rybnych jest przełowionych, a każdego roku do oceanów trafia 4,8–12,7 mln ton odpadów tworzyw sztucznych. W związku z przewidywanym wzrostem liczby ludności na świecie antropogeniczna presja na oceany będzie się nasilać, co wymaga zarządzania oceanami w sposób bardziej skuteczny, przekrojowy, zintegrowany i oparty o ścisłą współpracę.
Umocnienie wiodącej roli UE na świecie w dziedzinie praw człowieka wymaga przede wszystkim współpracy z krajami i organizacjami, które podzielają wartości demokratyczne. Obrona praw człowieka wymaga wykorzystania wszystkich dostępnych narzędzi, w tym globalnego systemu sankcji UE za naruszenia praw człowieka, dialogów politycznych i dialogów dotyczących praw człowieka, partnerstw strategicznych z organizacjami międzynarodowymi i regionalnymi oraz aktywnego zaangażowania na forach międzynarodowych. Wymaga również większego zaangażowania sektora prywatnego w celu promowania odpowiedzialnego prowadzenia działalności gospodarczej. Aby wspierać demokrację i dobrobyt na świecie, również edukacja powinna stać się podstawowym elementem polityki międzynarodowej prowadzonej przez UE wraz z jej partnerami.
10.Wzmacnianie odporności instytucji
Instytucje publiczne i administracja muszą reagować na problemy społeczne i skutecznie realizować strategie polityczne. Rosnąca polaryzacja wskazuje na potrzebę rządzenia w sposób partycypacyjny i włączający, aby zwiększyć zaufanie i legitymizację władzy na wszystkich szczeblach. Instytucje i procesy muszą stać się bardziej odporne, dostosowywać się i działać w sposób innowacyjny, aby sprostać nowym wyzwaniom i osiągać rezultaty, których oczekują obywatele. Nowe formy demokracji uczestniczącej, nowe technologie, uczestnictwo obywatelskie i innowacje oddolne, jak w kontekście konferencji w sprawie przyszłości Europy, mogą zwiększyć uczestnictwo polityczne i wzmocnić odporność europejskich systemów demokratycznych.
Przeciwdziałanie dezinformacji i zagwarantowanie wolności wypowiedzi, pluralistycznych i otwartych debat demokratycznych oraz wolności mediów w UE i poza nią będzie zależało od ciągłego rozwoju wspólnych ram i praktyk. Partnerstwa z innymi globalnymi podmiotami publicznymi i prywatnymi będą miały zasadnicze znaczenie dla zapewnienia bardziej zdecydowanej i skutecznej reakcji. Musi to iść w parze ze wspieraniem wolnych i uczciwych wyborów oraz ochroną wolności i pluralizmu mediów.
Konsekwencje obecnych i przyszłych tendencji będą wymagały sprawnych reakcji politycznych. Konieczne będzie uwzględnienie niepewności, zmienności, złożoności i niejednoznaczności oraz zarządzanie nimi. Rozwijanie zdolności w zakresie prognozy strategicznej może pomóc w ocenie nadchodzących zagrożeń i lepszym przygotowaniu się do radzenia sobie z kryzysami i wykorzystywania nowych możliwości. Pomoże w tym unijna sieć prognoz Ministers for the Future [„ministrowie dla przyszłości”] oraz związany z nią rozwój zdolności w zakresie prognozowania na poziomie krajowym.
Większa gotowość oznacza również lepsze monitorowanie odporności na wyzwania i prowadzenie transformacji w sposób zrównoważony, sprawiedliwy i demokratyczny. Tabele wskaźników odporności opracowane przez Komisję (we współpracy z państwami członkowskimi i zainteresowanymi stronami), zapowiedziane w sprawozdaniu dotyczącym prognozy strategicznej z 2020 r., stanowią istotny krok w kierunku opracowania bardziej zintegrowanego podejścia do pomiaru dobrostanu wykraczającego poza PKB. Zastosowane w nich podejście wielowymiarowe pozwala zrozumieć przyszłe wyzwania i możliwości oraz pomaga ukierunkować transformację społeczną na bardziej zrównoważoną ścieżkę rozwoju. Tabele wskaźników odporności zostaną również wykorzystane w ocenie ex post europejskiej strategii na rzecz odbudowy i zwiększania odporności, w tym w odniesieniu do innych najważniejszych światowych podmiotów.
IV.WYZNACZANIE KIERUNKÓW PRZYSZŁEJ POLITYKI
Świat staje się coraz bardziej wielobiegunowy i oparty na rywalizacji. Chociaż nie możemy być pewni, co przyniesie przyszłość, musimy czynić wysiłki, aby urzeczywistnić scenariusz najbardziej korzystny pod kątem zachowania i zwiększenia możliwości i swobody UE w zakresie podejmowania działań, wykorzystując klarowną wiedzę na temat megatrendów, niepewności i możliwości. Niniejszy komunikat stanowi podstawę wspólnej długoterminowej wizji otwartej strategicznej autonomii UE na drodze do 2050 r. i podkreśla potrzebę zwiększenia spójności w różnych horyzontach czasowych oraz między wewnętrznym i zewnętrznym programem politycznym w dziesięciu obszarach działania (rysunek 5).
Rys. 5: Najważniejsze skutki dla zdolności i swobody UE w zakresie podejmowania działań
UE będzie między innymi zdecydowanie dążyć do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. i wzmocni swoje światowe przywództwo w tym zakresie. Gospodarka o bardziej zamkniętym obiegu będzie zasilana energią ze źródeł bezemisyjnych, oparta na zielonych i cyfrowych technologiach oraz na talentach światowej klasy. Ta dwojaka transformacja zwiększy konkurencyjność, wygeneruje możliwości gospodarcze i społeczne oraz przyczyni się do kształtowania ładu światowego, przy jednoczesnym zmniejszeniu zależności strategicznych. Hiperpołączona cyfrowo przyszłość, oparta na dużych zbiorach danych, sztucznej inteligencji i przeskoku kwantowym będzie nieliniowa i pełna niepewności. Ze względu na głęboki i zróżnicowany wpływ na sektory, terytoria i społeczeństwo, postęp technologiczny musi być oparty na silnej społecznej gospodarce rynkowej i konkurencyjnym jednolitym rynku. Wymaga on również antycypacyjnego i integracyjnego podejścia do kształcenia i szkolenia, umożliwiającego ludziom sprawne dostosowanie się do zmian. Propagowanie i ułatwianie uczestnictwa przyczyni się również do ożywienia demokracji.
Dążąc do objęcia światowego przywództwa do 2050 r., UE nie będzie się zamykać do wewnątrz, lecz pozostanie wierna swoim zasadom i wartościom oraz będzie działać w sposób energiczny i elastyczny. Jako szeroko połączony globalny biegun w wielobiegunowym świecie, UE będzie stale wykorzystywać swoje ścisłe partnerstwa międzynarodowe do działania na rzecz pokoju, stabilności i dobrobytu, prezentując jednolity front wobec nieprzyjaznych podmiotów i wspólnych wyzwań. UE będzie odgrywać wiodącą rolę w ramach sprawnej współpracy wielostronnej, jednocześnie chroniąc obywateli UE i gospodarkę przed nieuczciwymi i szkodliwymi praktykami. UE dotrzyma obietnicy przeprowadzenia dwojakiej transformacji w sposób sprawiedliwy i demokratyczny, aby zapewnić następnemu pokoleniu Europejczyków możliwość i swobodę wytyczenia własnego kierunku.
Kolejne sprawozdanie dotyczące prognozy strategicznej będzie poświęcone lepszemu zrozumieniu dwojakiego charakteru zielonej i cyfrowej transformacji, tj. tego, w jaki sposób mogą się one wzajemnie wzmacniać, w tym dzięki wykorzystaniu nowych technologii.