Doiciméid agus nósanna imeachta imréitigh custaim

Sa chaibidil seo gheobhaidh tú

• na doiciméid is gá le haghaidh imréiteach custaim san Aontas Eorpach
• faisnéis maidir le conas uimhir EORI a fháil
• na nósanna imeachta custaim éagsúla
• faisnéis maidir le cruthúnais ar thionscnamh mar chuid d’imréiteach custaim
• faisnéis shonrach do gach Ballstát de chuid an Aontais a bhaineann le hallmhairí

Doiciméid is gá le haghaidh imréiteach custaim san Aontas Eorpach

Cruthúnas ar thionscnamh

Is doiciméad trádála idirnáisiúnta é cruthúnas ar thionscnamh lena ndeimhnítear gur de thionscnamh tíre nó críche ar leith earraí atá ar áireamh i gcoinsíneacht. Déanfar é a dhearbhú leis an DEM agus a thíolacadh dó le haghaidh imréiteach custaim.

I dtéarmaí ginearálta, féadfar stádas tionscnaimh na n-earraí a chruthú le

• deimhnithe tionscnaimh neamhfhabhracha, lena ndeimhnítear nach gcáilíonn tír thionscnaimh na n-earraí d’aon chóir fhabhrach. Is iad na comhlachais tráchtála a eisíonn na teastais sin de ghnáth.
• deimhnithe tionscnaimh fhabhraigh, lena gceadaítear d’earraí tairbhiú de dhleachtanna laghdaithe nó de dhleachtanna nialais nuair a allmhairítear iad ó na tríú tíortha sin lenar síníodh comhaontú fabhrach.

Ní mór d’údaráis chustaim na tíre onnmhairíochta na deimhnithe sin a eisiúint agus tíolacfar iad tráth an imréitigh custaim

• cinntear an cineál deimhnithe a bhfuil iarratas le déanamh air trí gach comhaontú fabhrach: Foirm A (le haghaidh chóras GSP), EUR MED (i gcás roinnt cásanna nithiúla i gcóras PEM) nó EUR 1 (gach cás eile)

• dearbhuithe sonraisc arna n-eisiúint ag an onnmhaireoir sa tír is tairbhí nó sa tír chomhpháirtíochta. Ba cheart idirdhealú a dhéanamh idir dhá chás
  • i gcás coinsíneachtaí suas le EUR 6,000, féadfaidh aon onnmhaireoir sa tír thairbhíoch/sa tír is comhpháirtí dearbhuithe sonraisc a eisiúint
  • i gcás coinsíneachtaí is mó ná EUR 6,000, ní eiseoidh ach onnmhaireoir formheasta dearbhuithe sonraisc

Cás ar leith de dhearbhuithe sonraisc is ea córas REX.

Féadfar deimhnithe ar Fhaisnéis Taraife Cheangailteach agus/nó Faisnéis Cheangailteach i leith Tionscnaimh a thíolacadh freisin.

Féach freisin:

• Íoslódáil Doiciméad Riaracháin Aonair (SAD) (Doiciméad Excel)
• Tuilleadh eolais faoi dhearbhú custaim

Dearbhú Iontrála Achoimre (ENS)

Sa dearbhú iontrála achomair tá réamhfhaisnéis lastais faoi choinsíneachtaí a thagann isteach san Aontas. Cuireann sé ar chumas na n-údarás custaim anailís riosca a dhéanamh chun críocha slándála agus sábháilteachta. Ní mór d’iompróir na n-earraí (iompróir na n-earraí (iompróir na n-earraí, an ENS a thaisceadh ag an gcéad oifig custaim iontrála san Aontas Eorpach, cé gur féidir leis an gcoinsíní allmhaireora, nó ionadaí de chuid an iompróra nó an allmhaireora i gcásanna áirithe é a dhéanamh) — fiú mura n-iompórtálfar na hearraí san AE. Beidh feidhm ag na spriocdhátaí seo a leanas chun an ENS a thaisceadh bunaithe ar an modh iompair ina n-iompraítear na hearraí

• lasta muirí coimeádáin: 24 uair an chloig ar a laghad sula gcuirtear tús leis an luchtú sa chalafort eachtrach
• bulclasta muirí: 4 uair an chloig ar a laghad roimh theacht isteach
• loingseoireacht ghearrthurais: 2 uair an chloig ar a laghad roimh theacht isteach
• eitiltí gearraistir (níos lú ná 4 uair an chloig): faoi thráth iarbhír éirí de thalamh an aerárthaigh ar a laghad
• eitiltí cianaistir (4 uair an chloig nó níos mó): 4 uair an chloig ar a laghad roimh theacht chuig an gcéad aerfort i gcríoch chustaim an Aontais
• trácht ar bhóithre: uair an chloig ar a laghad roimh theacht isteach

Tabhair faoi deara: Ceanglaítear leis an Dearbhú Iontrála Achomair faisnéis a áirítear i ndoiciméid de thionscnamh an onnmhaireora (bille luchta, sonraisc tráchtála, etc.). Bí cinnte go sroicheann na doiciméid sin an páirtí atá freagrach as an dearbhú a thaisceadh in am. Tuilleadh eolais faoin dearbhú iontrála achomair. Tá tuilleadh sonraí maidir le hanailís riosca tugtha isteach ag Cód Custaim an Aontais don dearbhú seo. Féach na ceisteanna coitianta ar ENS.

Clárú mar oibreoir eacnamaíoch (uimhir EORI)

Is aitheantóir uathúil í an uimhir Chláraithe agus Aitheantais Oibreoirí Eacnamaíocha (EORI), a shannann údarás custaim i dtír AE do gach oibreoir eacnamaíoch (idir chuideachtaí agus dhaoine aonair) atá i mbun gníomhaíochtaí a chumhdaítear le reachtaíocht chustaim an AE. Sannfar EORI d’allmhaireoirí atá bunaithe lasmuigh den Aontas an chéad uair a dhéanfaidh siad na nithe seo a leanas a thaisceadh:

• dearbhú custaim
• dearbhú iontrála achomair (ENS)
• dearbhú imeachta achomair (EXS)

Úsáideann oibreoirí an uimhir sin i ngach cumarsáid le haon údarás custaim de chuid an Aontais i gcás ina bhfuil gá le haitheantóir atá bunaithe san Aontas, mar shampla i ndearbhuithe custaim. Is féidir uimhreacha EORI atá sannta dóibh cheana a sheiceáil i gceann den Choimisiún Eorpach. Is féidir teacht ar na húdaráis atá ag clárú uimhreacha EORI i ngach tír AE.

Féach freisin Treoirlínte EORI

Nósanna imeachta custaim san Aontas Eorpach

Nuair a shroicheann earraí oifig custaim teacht isteach san Aontas, cuirtear i stóráil shealadach iad faoi mhaoirseacht chustaim (nach faide ná 90 lá) go dtí go sannfar ceann de na nósanna imeachta custaim seo a leanas dóibh (nó go ndéantar iad a athonnmhairiú):

Scaoileadh i saorchúrsaíocht

Is é is cuspóir don nós imeachta um scaoileadh i saorchúrsaíocht na foirmiúlachtaí allmhairiúcháin uile a chomhlíonadh ionas gur féidir na hearraí a dhíol ar mhargadh an Aontais.

Scaoiltear earraí lena dtomhailt nuair a bheidh na ceanglais allmhairiúcháin uile comhlíonta:

• Íocadh na dleachtanna taraife agus na muirir eile go léir is infheidhme.
• Tíolacadh ceadúnais allmhairiúcháin le haghaidh earraí atá faoi réir cuótaí.
• Tíolacadh gach údarú agus deimhniú is infheidhme (e.g. deimhniú tréidliachta le haghaidh ainmhithe nó táirgí ainmhithe áirithe).

Déantar earraí allmhairithe a iontráil le haghaidh an nós imeachta trí bhíthin dearbhú custaim. Is é an dáta a nglacann an oifig custaim i mBallstát leis an dearbhú sin freisin an dáta a chuirtear san áireamh chun méid na dleachta ar allmhairí, na cánach breisluacha agus na dleachta máil a ríomh, más infheidhme.

Nósanna imeachta speisialta

Féadfar earraí a chur faoi aon cheann de na cóireálacha seo a leanas:

• Idirthuras an Aontais, arb é atá ann:
  • Idirthuras seachtrach — féadfar earraí nach earraí de chuid an Aontais iad a aistriú ó phointe amháin go pointe eile laistigh de chríoch chustaim an Aontais gan a bheith faoi réir dleachtanna ar allmhairí, muirir eile a bhaineann le hallmhairiú na n-earraí (i.e. cánacha inmheánacha) agus bearta beartais tráchtála. Ciallaíonn aistriú earraí go Ballstát eile den AE go n-aistrítear na nósanna imeachta imréitigh custaim go dtí an oifig custaim chinn scríbe.
  • Idirthuras inmheánach — féadfar earraí Aontais a aistriú ó phointe amháin go pointe eile laistigh de chríoch chustaim an Aontais gan aon athrú a dhéanamh ar a stádas custaim. Áirítear leis sin earraí a iompar trí chríoch eile atá lasmuigh de chríoch chustaim an Aontais.

• Stóráil, lena gcuimsítear stórasú custaim agus saorchriosanna:
  • Féadfar stórasú custaim — earraí nach earraí de chuid an Aontais iad, a stóráil in áitreabh nó in aon láthair eile a údaróidh na húdaráis chustaim agus faoi mhaoirseacht chustaim (‘stórais chustaim’) gan a bheith faoi réir dleachtanna ar allmhairí, muirir eile a bhaineann le hallmhairiú na n-earraí agus bearta beartais tráchtála.
  • Saorchriosanna — féadfaidh na Ballstáit codanna de chríoch chustaim an Aontais a ainmniú mar shaorchriosanna. Is san áit sin is féidir earraí a thabhairt isteach saor ó dhleachtanna ar allmhairí, ó mhuirir eile (i.e. cánacha inmheánacha) agus ó bhearta beartais tráchtála, go dtí go sannfar nós imeachta custaim formheasta eile dóibh nó go ndéanfar iad a ath-onnmhairiú. Féadfar oibríochtaí simplí amhail próiseáil agus athphacáistiú a dhéanamh ar earraí freisin.

• Úsáid shonrach lena gcuimsítear cead isteach sealadach agus úsáid deiridh:
  • Cead isteach sealadach — Is féidir le hearraí nach earraí de chuid an Aontais iad teacht isteach san Aontas gan dleachtanna ar allmhairí a íoc, ar choinníoll go bhfuil sé beartaithe iad a athonnmhairiú gan iad a athrú. Is é dhá bhliain an uastréimhse le haghaidh allmhairiú sealadach.
  • Úsáid deiridh — féadfar earraí a scaoileadh i saorchúrsaíocht faoi dhíolúine ó dhleacht nó faoi ráta laghdaithe dleachta mar gheall ar a n-úsáid shonrach.
• Próiseáil, lena gcuimsítear próiseáil isteach agus amach:
  • Próiseáil isteach — Is féidir earraí a iompórtáil isteach san Aontas, gan a bheith faoi réir dleachtanna, cánacha ná foirmiúlachtaí, le próiseáil faoi rialú custaim agus ansin le hathonnmhairiú. Mura n-onnmhairítear na táirgí críochnaithe ar deireadh, bíonn siad faoi réir na ndleachtanna agus na bhfoirmiúlachtaí is infheidhme.
  • Próiseáil amach — féadfar earraí Aontais a onnmhairiú ar bhonn sealadach ó chríoch chustaim an Aontais chun críocha próiseála. Féadfar na hearraí próiseáilte a scaoileadh i saorchúrsaíocht faoi fhaoiseamh iomlán nó faoi fhaoiseamh páirteach ó dhleachtanna ar allmhairí.

Féach freisin:

• Tuilleadh eolais faoi nósanna imeachta custaim
• Cás cineálach allmhairithe ( an Tairseach Eorpach um Fhaisnéis Custaim)
• Treoirdhoiciméid UCC (AS TAXUD)

Ceanglais agus Údaráis Allmhairiúcháin na mBallstát

Mar aontas custaim, baineann an tAontas tairbhe as nósanna imeachta iompórtála atá comhchuibhithe go mór. Mar sin féin, tá roinnt difríochtaí fós ann i measc na 27 mBallstát.

Féach an liosta de Bhallstáit an Aontais agus dá bpríomhúdaráis inniúla ar féidir leo faisnéis a sholáthar maidir le nósanna imeachta allmhairiúcháin, córais trádála, ceadúnais allmhairiúcháin, agus údaráis inniúla chun cigireacht a dhéanamh ar cheanglais shonracha. Ba cheart dóibh a bheith in ann cabhrú leat le riachtanais ar leith dá dtír féin. D’fhéadfadh na húdaráis sin cabhrú leat maidir le ceisteanna, amhail:

• An áit ar féidir an doiciméad riaracháin aonair a thaisceadh
• Cé na saorchriosanna atá ar fáil lena n-úsáid
• Conas ceadúnais allmhairiúcháin a fháil
• Cigireachtaí ar ainmhithe beo agus ar tháirgí de bhunadh ainmhíoch
• Cigireachtaí fíteashláintíochta
• Rialú sláinte ar earraí bia agus ar ábhair bheatha
• Caighdeáin mhargaíochta le haghaidh táirgí talmhaíochta agus iascaigh
• Trádáil ceimiceán, leasachán agus dramhaíola a rialú
• Caighdeánú teicniúil
• Ceanglais maidir le pacáistiú agus lipéadú

Reachtaíocht

• Rialachán (AE) Uimh. 952/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena leagtar síos an Cód Custaim (IO L-269 10/10/2013) (CELEX 32013R0952)
• Rialachán Tarmligthe (AE) 2016/341 ón gCoimisiún lena bhforlíontar Rialachán (AE) Uimh. 952/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle a mhéid a bhaineann le rialacha idirthréimhseacha le haghaidh forálacha áirithe de Chód Custaim an Aontais i gcás nach bhfuil na córais leictreonacha ábhartha ag feidhmiú go fóill agus lena leasaítear Rialachán Tarmligthe (AE) 2015/2446 (IO L-69, 15/03/2016) ( CELEX 32016R0341).