16.10.2023 – Uwaga na groźne wirusy zbóż przenoszone przez wektory owadzie i nowe zagrożenie dla upraw (wirus jęczmienia G, BVG)
Żółta karłowatość jęczmienia i karłowatość pszenicy, dwie najważniejsze wirozy zbóż w Polsce, są przenoszone przez wektory owadzie. Są to, odpowiednio, mszyce - w tym głównie mszyca zbożowa (Ropalosiphum padi) oraz skoczki - zgłobik prążkowany (Psammotettix alienus). Natomiast mszyce brzoskwiniowe (Myzus persicae) oraz mszyce kapuściane (Brevicoryne brassicae) żerując na roślinach rzepaku są odpowiedzialne za rozprzestrzenianie żółtaczki rzepy, która jest najgroźniejszą wirozą tej uprawy. Ze względu na brak możliwości bezpośredniego zwalczania wirusów jedyną formą ochrony są działania prewencyjne, które zapobiegają lub ograniczają występowanie infekcji. Jesień to szczególna pora w sezonie wegetacyjnym, w którym należy odpowiednio zadbać o ochronę młodych i przez to podatnych w/w ozimin.04.10.2023 – Uwaga na nowy gatunek skoczka Cicadula placida.
W Polowej Stacji Doświadczalnej w Winnej Górze należącej do Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego w Poznaniu wykryto nienotowany do tej pory w kraju gatunek skoczka - Cicadula placida. Jest to gatunek występujący w południowej i zachodniej Europie (Austria, Bułgaria, Czechy, Francja, Grecja, Węgry, Włochy, Mołdawia, Rumunia, Słowenia, południowo-wschodnia Rosja i kraje byłej Jugosławii). Jako nowy w ostatnich latach wykazany został również w południowo-wschodnich Niemczech oraz Belgii. Od czasu pierwszego stwierdzenia w Niemczech w 2011 r., rozprzestrzenił się szybko w południowych częściach tego kraju, gdzie stał się lokalnie bardzo liczny.28.09.2023 – Stonka kukurydziana (Diabrotica virgifera) chwilowo wolna od bakterii patogenicznych dla roślin.
Stonka kukurydziana (Diabrotica virgifera) znana jest jako wektor bakterii patogenicznych dla roślin.19.09.2023 - Mątwik burakowy wciąż groźny
Podczas lustracji plantacji buraka cukrowego niekiedy można zaobserwować placowo występujące miejsca z objawami zahamowania wzrostu oraz więdnięcia roślin nawet przy niewielkim niedoborze wody. Po wykopaniu takich roślin zamiast normalnych korzeni obserwuje się tzw. brody korzeniowe, na których widoczne są białe samice mątwika burakowego oraz młode cysty. W miejscach, gdzie przekroczony zostaje próg ekonomicznej szkodliwości nicieni tj. 500 jaj i larw w 100 g gleby, straty plonu cukru mogą być bardzo wysokie i sięgać do 35%.11.09.2023 - Wirusy w uprawie grochu
W roku 2023 przeprowadzono monitoring upraw grochu (Pisum sativum L.) w Polsce pod kątem obecności wirusów. Młode rośliny grochu zwykle nie wykazywały objawów chorobowych, natomiast można je było zaobserwować na roślinach starszych, często już owocujących.04.09.2023 - Jak i kiedy ustawiać pułapki świetlne w uprawach kukurydzy i kiedy je uruchamiać?
Pułapki świetlne tzw. samołówki to specjalistyczne urządzenia wykorzystywane do monitoringu pojawu gatunków o nocnej aktywności. Są wykorzystywane m.in. w uprawach kukurydzy do obserwacji lotu motyli omacnicy prosowianki (Ostrinia nubilalis), a także różnych gatunków rolnic (Agrotinae). Przy okazji można także odławiać motyle słonecznicy orężówki (Helicoverpa armigera) i inne. Pułapka świetlna działa na zasadzie przywabiania samców i samic danego gatunku reagujących pozytywnie na źródło światła, zwykle emitującego fale UV.28.08.2023 - Przeciwdziałanie odporności chwastów
Skuteczna walka z chwastami to jeden z podstawowych elementów ochrony roślin. Sierpień to dobry czas, aby zweryfikować program zwalczania chwastów oraz wprowadzić zmiany, których celem jest przeciwdziałanie uodparnianiu się chwastów oraz eliminacja biotypów odpornych, jeśli takie na polu się znajdują. Zwalczanie chwastów należy przeprowadzić zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin.25.08.2023 - Przędziorek chmielowiec coraz częściej notowany na kukurydzy
Przędziorek chmielowiec (Tetranychus urticae) to znany szkodnik różnych upraw ogrodniczych i rolniczych. Jest to pajęczak, u którego osobniki dorosłe mają do 0,5 mm długości. Dzięki czterem parom odnóży aktywnie poruszają się po roślinach. Samice letnie są żółtozielone z brunatnozielonymi plamami po bokach ciała, natomiast zimujące zmieniają barwę na czerwonawą bez plamek. Samce są żółtozielone, romboidalnego kształtu. Jaja są białawe, średnicy około 0,1 mm. Larwy są podobne do form dorosłych, ale posiadają tylko trzy pary odnóży. Są początkowo bezbarwne, później lekko zielonkawe, długości do 0,2 mm. Osobniki dorosłe i larwy posiadają aparat gębowy typu kłująco-ssącego. Pajęczak wytwarza białawą przędzę, pod którą żeruje i po której również się przemieszcza.21.08.2023 – Zgnilizna twardzikowa (Sclerotinia sclerotiorum) w słoneczniku
Wśród wielu gatunków, które mogą wystąpić na plantacjach słonecznika w Polsce należy przede wszystkim zwrócić uwagę na sprawcę zgnilizny twardzikowej (Sclerotinia sclerotiorum).01.08.2023 r. – wirus żółtaczki rzepy nie tylko w uprawach rzepaku
Dobiegły końca prace związane ze zbiorem rzepaków z pól, czas więc pomyśleć o kolejnym sezonie, który jest przed nami, a także o innych uprawach (przede wszystkim w burakach cukrowych), które mogą być porażone przez wirusa żółtaczki rzepy (turnip yellows virus, TuYV). Na rzepaku wirus powoduje antocyjanowe przebarwienia, najpierw na brzegach liści, a następnie obejmujące całą blaszkę liściową. Pierwsze objawy są zwykle widoczne już jesienią, a ich nasilenie obserwujemy po wiosennym ruszeniu wegetacji.24.07.2023 r. - kiła kapusty, jak jej zapobiegać przed siewem rzepaku?
W warunkach podwyższonej wilgotności gleby jesienią ponownie kiła kapusty (Plasmodiophora brassicae) będzie stanowić zagrożenie. Aby do tego nie doszło, już należy podjąć kilka kroków17.07.2023 r. - Omacnica prosowianka – występowanie, szkodliwość i zwalczanie
Omacnica prosowianka (Ostrinia nubilalis Hbn.) to najgroźniejszy szkodnik kukurydzy w Polsce. Uszkadza wszystkie podgatunki tej rośliny, a najgroźniejsze jest bezpośrednie wyjadanie ziarna z kolb, podgryzanie kolb u nasady, a także żerowanie w łodygach prowadzące do złomów łodyg powyżej i poniżej kolby. Żerowanie gąsienic jest ważnym czynnikiem sprzyjającym porażaniu roślin przez grzyby rodzaju Fusarium wywołujące fuzariozę kolb oraz zgniliznę korzeni i zgorzel podstawy łodygi.07.07.2023 r. - stan plantacji buraka cukrowego - buraki w fazie BBCH 30-35
Na zdecydowanej większości plantacji zakończono już standardową ochronę buraka cukrowego.03.07.2023 r. – zwalczanie chwastów w kukurydzy
W województwach: wielkopolskim, opolskim, zachodniopomorskim, kujawsko-pomorskim nadszedł czas na odchwaszczanie kukurydzy, która była wysiana po zbiorze międzyplonu. Kukurydzy uprawianej w późniejszym terminie zagrażają chwasty typowe dla tego gatunku. Chwastami dwuliściennymi, które silnie zagrażają kukurydzy uprawianej po międzyplonie są: komosa biała, szarłat szorstki, rdest plamisty, a także rdestówka powojowata.23.06.2023 r - kolejne zagrożenie dla upraw rzepaku - Pyrenopeziza brassicae
Warunki pogodowe, które panowały w niektórych rejonach uprawy rzepaku (łagodna i wilgotna zima) w Polsce spowodowały występowanie gatunków grzybów chorobotwórczych rzadziej ostatnio obserwowanych. Jednym z notowanych gatunków jest grzyb Pyrenopeziza brassicae st kon. Cylindrosporium concentricum sprawca cylindrosporiozy rzepaku.Obserwuje się regularny nalot motyli omacnicy prosowianki na rośliny kukurydzy. Należy wdrożyć obserwację szkodnika w uprawach kukurydzy zwykłej i cukrowej.
19.06.2023 – zagrożenie dla upraw buraka – szarek komośnik
Szarek komośnik wystąpił wiosną 2023 r. w mniejszym nasileniu niż miało to miejsce w latach ubiegłych. Pojawił się głównie w na schodzie i południowym wschodzie kraju, gdzie lokalnie wyrządzał znaczne szkody. Kilkaset hektarów buraka cukrowego wymagało ponownych siewów.Obserwuje się liczne loty chrząszczy ogrodnicy niszczylistki, które żerują na blaszkach liściowych różnych roślin np. zboża, bobik, kukurydza, maliny i inne. Należy brać pod uwagę wzrost zagrożenia ze strony ich larw w glebie (pędraki). Należy wdrożyć stały monitoring roślin
13.06.2023 r - kolejne zagrożenie dla upraw zbóż - wirus smugowatej karłowatości pszenicy
Wyniki serologicznych i molekularnych analiz prób zbóż ozimych pobranych podczas wiosennych obserwacji polowych wykazały obecność wirusa smugowatej karłowatości pszenicy (wheat streak mosaic virus, WSMV). Wirus ten stanowi zagrożenie, szczególnie dla upraw pszenicy. Porażone rośliny z objawami żółtawych przebarwień i mozaiki liści stwierdzono na południu i w południowo-zachodniej części kraju.W izolatorze entomologicznym z resztek pożniwnych kukurydzy wyleciały pierwsze 2 samce omacnicy prosowianki
Na pułapkę świetlną odłowiono 3 motyle omacnicy prosowianki (samice)
06.06.2023 Uwaga na czarną zgniliznę korzeni w łubinie wąskolistnym
Podczas monitoringu kilkunastu plantacji łubinu wąskolistnego (głównie w województwach wielkopolskim i pomorskim) zauważono mało specyficzne objawy w postaci ciemnych nekroz na korzeniach. Najsilniej porażone rośliny posiadały całkowicie sczerniały system korzeniowy, a łodyga nad korzeniem ciemniała. Takie rośliny więdły i zamierały placowo w całych rzędach.29.05.2023 – masowe występowanie mszycy w uprawie buraka
Na plantacjach buraka od kilkunastu dni obserwujemy naloty uskrzydlonej mszycy trzmielinowo-burakowej (Aphis fabae), a liczba osobników z dnia na dzień rośnie lawinowo. Skupisk form bezskrzydłych mszycy należy szukać na najmłodszych liściach sercowych i pod spodem młodych liści. Zasiedlone liście są charakterystycznie pomarszczone, niekiedy brzegi blaszki są podwinięte do wewnątrz.Obserwuje się wypady siewek roślin soi, łubinu, grochu, ogórka na skutek licznego pojawu larw śmietek: glebowej i kiełkówki.
Na krzewach bukszpanów są już poczwarki ćmy bukszpanowej. Wkrótce zaczną latać motyle pokolenia wiosennego. Należy zaopatrzyć się w pułapki feromonowe lub świetlne do śledzenia ich lotu.
24.05.2023 – wirusy przenoszone przez owady w uprawach zbóż
Przeprowadzony wiosną monitoring na plantacjach zbóż pod kątem występowania wirusów pokazał, że pozostają one ciągle ogromnym zagrożeniem. Podczas obserwacji polowych upraw pszenicy, jęczmienia, pszenżyta i żyta stwierdzono obecność wirusa karłowatości pszenicy (wheat dwarf virus, WDV) oraz wirusów żółtej karłowatości jęczmienia (barley yellow dwarf viruses, BYDVs).Na czeremchach stwierdza się obecne uskrzydlone osobniki mszycy czeremchowo-zbożowej, wkrótce można spodziewać się nalotów na uprawy zbóż.
Na trzmielinach pojawiły się już formy uskrzydlone mszycy burakowej i wkrótce pojawią się naloty na plantacje buraków.
W Rzeszowie i okolicach analiza drzew i krzewów owocowych wykazała wzrost aktywności szkodników. Na porzeczkach obecna jest m.in. mszyca porzeczkowo-czyściecowa wywołująca charakterystyczne deformacje liści przebarwiające się na czerwono. Na gruszach notuje się składanie jaj i pierwsze wylęgi miodówek, głównie miodówki gruszowej czerwonawej. Na liściach grusz obecne są także szpeciele m.in. porazik gruszowy. Na jabłoniach trwa m.in. żerowanie porazika jabłoniowo-babkowego oraz obecne sa mszyce, w tym mszyca jabłoniowa. Chłodna wiosna ogranicza liczny rozwój szkodników, jednak należy stale monitorowac ich populacje.
09.05.2023 – Uwaga na kiłę kapusty w rzepaku!
Od kilkunastu lat na plantacjach rzepaku w Polsce obserwowane są objawy porażenia przez Plasmodiophora brassicae - sprawcę kiły kapusty. Kiła kapusty występuje szczególnie tam, gdzie w płodozmianie często uprawia się po sobie rośliny kapustowate (dawniej krzyżowe).24.04.2023 – wschody buraka cukrowego
Na plantacjach buraków, które zostały wcześnie założone, stwierdzono wschody zarówno buraków, jak i chwastów dwuliściennych.24.03.2023 –NOWE ZAGROŻENIE– stan zachwaszczenia ozimin (wielkopolskie, kujawsko-pomorskie, dolnośląskie, zachodniopomorskie)
Nieodchwaszczone oziminy zagrożoneProjekt realizowany w ramach Dotacji Celowej MRIRW na 2023
Obszar 1: Ochrona roślin oraz ograniczanie zagrożeń związanych z rozprzestrzenianiem się organizmów kwarantannowych i stosowaniem
środków ochrony roślin.
Zadanie 1.3: Prowadzenie internetowej Platformy Sygnalizacji Agrofagów
Instytut Ochrony Roślin - Państwowy Instytut Badawczy
Ulica: Władysława Węgorka 20
60-318 Poznań
tel. +48 61 864 90 75
fax +48 61 864 91 20
Internetowy System Sygnalizacji Agrofagów