1 Introduzzjoni

Il-prijoritajiet superviżorji għall-2025-27 jirriflettu l-istrateġija fuq terminu medju tas-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE għat-tliet snin li ġejjin. Dawn jiġu stabbiliti mill-Bord Superviżorju tal-BĊE, jiġu riveduti kull sena, u huma bbażati fuq valutazzjoni komprensiva tar-riskji u l-vulnerabbiltajiet ewlenin għall-entitajiet taħt superviżjoni. Huma jqisu wkoll l-eżitu tal-Proċess Superviżorju ta’ Rieżami u Evalwazzjoni (SREP),^[1] kif ukoll il-progress meta mqabbel mal-prijoritajiet tas-snin preċedenti. Jappoġġaw l-allokazzjoni effiċjenti tar-riżorsi superviżorji disponibbli u jistgħu jiġu aġġustati b’mod flessibbli jekk dan ikun iġġustifikat minn bidliet fix-xenarju tar-riskju.

Matul is-sena li għaddiet, is-settur bankarju Ewropew wera reżiljenza fid-dawl ta’ ambjent estern inċert u wera l-kapaċità tiegħu li jkompli jappoġġa l-irkupru ekonomiku. Il-banek Ewropej qed jirrapportaw pożizzjonijiet b’saħħithom ta’ kapital u likwidità. Il-kwalità tal-assi tagħhom baqgħet ġeneralment reżiljenti għall-ambjent makrofinanzjarju aktar diffiċli, bil-profittabbiltà tagħhom tilħaq l-ogħla livelli li dehru mill-bidu tas-superviżjoni bankarja Ewropea, b’mod partikolari bħala riżultat ta’ rati tal-imgħax ogħla.

Minkejja r-robustezza tal-karti tal-bilanċ u l-profili tar-riskju tal-banek, hija meħtieġa prudenza minħabba t-tensjonijiet ġeopolitiċi persistentement għoljin u l-inċertezza assoċjata dwar il-prospetti makroekonomiċi. Filwaqt li l-entitajiet taħt superviżjoni s’issa kienu kapaċi jifilħu għax-xokkijiet ġeopolitiċi reċenti, appoġġati fost l-oħrajn mir-reżiljenza wiesgħa tal-ekonomija reali, huwa kruċjali li l-banek jibqgħu viġilanti u li jivvalutaw regolarment l-implikazzjonijiet li avvenimenti bħal dawn jista’ potenzjalment ikollhom għan-negozju, l-operazzjonijiet u l-profil tar-riskju tagħhom. F’dan il-kuntest, l-indirizzar tan-nuqqasijiet fl-oqfsa ta’ ġestjoni tar-riskju ta’ kreditu tal-banek jibqa’ prijorità, speċjalment fir-rigward tal-identifikazzjoni bikrija tal-kwalità tal-assi li qed tiddeterjora u l-użu ta’ livelli prudenti ta’ provviżjonament. Barra minn hekk, it-tisħiħ tal-oqfsa ta’ reżiljenza operazzjonali tal-banek huwa kruċjali, sabiex tissaħħaħ il-kapaċità tagħhom li jifilħu għal kwalunkwe tfixkil operazzjonali li jirriżulta minn avvenimenti għal għarrieda. In-natura trasversali tax-xokkijiet ġeopolitiċi titlob strateġija superviżorja olistika u enfasi speċjali fuq il-kapaċità tal-banek li jifilħu għal xokkijiet bħal dawn fil-qafas tal-prijoritajiet superviżorji.

Fl-istess ħin, il-banek għandhom ikomplu jsaħħu l-isforzi tagħhom biex jindirizzaw b’mod effettiv in-nuqqasijiet materjali identifikati mis-superviżuri f’ċikli preċedenti, u jirrimedjawhom fil-ħin. F’oqsma li fil-passat kienu soġġetti għal skrutinju superviżorju mill-qrib, l-isforzi tas-superviżuri se jiffukaw fuq ir-rimedju effettiv u f’waqtu tal-banek tan-nuqqasijiet identifikati. Dan huwa partikolarment minnu għall-aggregazzjoni tad-data dwar ir-riskju u r-rapportar tar-riskju (RDARR) – fejn, minkejja l-involviment fit-tul mas-superviżuri u t-titjib rikonoxxut, xi banek għadhom ma indirizzawx nuqqasijiet kbar. Barra minn hekk, il-konformità sħiħa mal-aspettattivi superviżorji fir-rigward tal-ġestjoni mill-banek tar-riskji relatati mal-klima u mal-ambjent (C&E) se tibqa’ prijorità.

Fl-aħħar nett, bl-avvanzi teknoloġiċi li qed isiru prijorità għall-futur tas-settur bankarju, huwa essenzjali li l-banek isaħħu l-isforzi ta’ diġitalizzazzjoni tagħhom u jiżguraw ġestjoni prudenti tar-riskji li jirriżultaw mill-adozzjoni ta’ teknoloġiji ġodda. Filwaqt li l-entitajiet taħt superviżjoni qed jagħmlu progress f’dan il-qasam sabiex iżidu l-kapaċità tagħhom li jikkompetu b’suċċess fil-futur, jeħtieġ li jkunu ppreparati għal riskji ġodda li jirriżultaw mid-diġitalizzazzjoni tal-operazzjonijiet u tas-servizzi tagħhom. Dan se jgħinhom iżidu s-sostenibbiltà tal-mudelli tan-negozju tagħhom u jippermettilhom jaħsdu l-benefiċċji tat-teknoloġiji innovattivi.

F’dan l-isfond, il-prijoritajiet superviżorji għall-2025-27 jiffukaw fuq ir-reżiljenza tal-banek għal theddid makrofinanzjarju immedjat u xokkijiet ġeopolitiċi severi (Prijorità 1), l-importanza ta’ rimedju f’waqtu ta’ nuqqasijiet materjali magħrufa (Prijorità 2) u l-ħtieġa li jiġu indirizzati l-isfidi li jirriżultaw mit-trasformazzjoni diġitali u minn teknoloġiji ġodda (Prijorità 3). Kull prijorità timmira sett speċifiku ta’ vulnerabbiltajiet fis-settur bankarju – imsejħa “vulnerabbiltajiet prijoritizzati” – li għalihom ġew stabbiliti objettivi strateġiċi ddedikati u ġew żviluppati programmi ta’ ħidma. Il-kontrodipendenzi bejn ir-riskji huma riflessi fit-tfassil ta’ dawk il-programmi ta’ ħidma, li għandhom l-għan li jsaħħu kemm l-effiċjenza kif ukoll l-effettività tal-involviment tas-superviżuri mal-banek. Il-Figura 1 telenka ħames vulnerabbiltajiet ewlenin fil-banek u l-enfasi speċjali fuq ir-riskji ġeopolitiċi li dawk it-tliet prijoritajiet ġenerali jfittxu li jindirizzaw.

Figura 1

Prijoritajiet superviżorji għall-2025-27, li jindirizzaw il-vulnerabbiltajiet identifikati fil-banek

L-għan ewlieni tal-ippjanar strateġiku tas-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE huwa li tiġi żviluppata strateġija b’saħħitha għat-tliet snin li ġejjin. Il-prijoritajiet superviżorji jippromwovu l-effettività u l-konsistenza fil-ħidma tal-ippjanar tat-Timijiet Superviżorji Konġunti u jappoġġaw l-allokazzjoni effiċjenti tar-riżorsi, f’konformità mal-livelli korrispondenti ta’ tolleranza tar-riskju. Huma jgħinu wkoll lis-superviżuri nazzjonali jistabbilixxu l-prijoritajiet tagħhom stess għas-superviżjoni ta’ istituzzjonijiet inqas sinifikanti b’mod proporzjonat. Il-komunikazzjoni trasparenti tal-prijoritajiet tiċċara l-aspettattivi superviżorji għall-banek, ittejjeb l-impatt li s-superviżjoni għandha f’termini ta’ żieda ulterjuri fir-reżiljenza tas-settur bankarju, u tgħin biex jiġu żgurati kundizzjonijiet ekwi.

Is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE se tkompli timmonitorja u tivvaluta kemm (i) l-iżviluppi fir-riskji u l-vulnerabbiltajiet tal-entitajiet taħt superviżjoni kif ukoll (ii) il-progress li l-banek jagħmlu fl-implimentazzjoni tal-prijoritajiet superviżorji. Rieżamijiet regolari ta' dawk il-prijoritajiet strateġiċi se jippermettu lis-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE taġġusta l-fokus u l-attivitajiet tagħha jekk ikun meħtieġ, filwaqt li twieġeb b'mod flessibbli għall-bidliet fix-xenarju tar-riskju.

It-taqsimiet li ġejjin jipprovdu aktar dettalji dwar l-eżitu tal-eżerċizzju ta’ identifikazzjoni u valutazzjoni tar-riskju tal-2024 u jistabbilixxu l-prijoritajiet superviżorji u l-programmi ta’ ħidma sottostanti għall-2025-27. Se jitwettqu wkoll attivitajiet regolari oħra u se ssir ħidma ta’ segwitu fuq prijoritajiet tal-passat mis-superviżuri bħala parti mill-involviment kontinwu tagħhom mal-banek, li jikkomplementaw il-ħidma fuq it-tliet prijoritajiet għall-2025-27.

2 Valutazzjoni tar-riskju u prijoritajiet superviżorji għall-2025-27

2.1 Ambjent makroekonomiku u operazzjonali għal entitajiet taħt superviżjoni

Filwaqt li t-tkabbir reali tal-PDG fiż-żona tal-euro beda jirkupra gradwalment u l-pressjonijiet inflazzjonarji komplew jimmoderaw, il-prospettiva fuq terminu qasir għat-tkabbir għadha mrażżna u soġġetta għal inċertezza politika konsiderevoli fil-livell ġeopolitiku u dak tal-politika.^[2] Ir-ritmu moderat tal-irkupru ekonomiku fiż-żona tal-euro matul l-2024 kien appoġġat prinċipalment mis-servizzi, filwaqt li s-settur tal-manifattura baqa’ dgħajjef ħafna.^[3] Filwaqt li l-indikaturi reċenti jissuġġerixxu li t-tkabbir se jiddgħajjef fuq medda ta’ żmien qasir fil-kuntest ta’ inċertezza sinifikanti, it-tkabbir tal-PDG reali huwa istenni li jiżdied fuq medda ta’ żmien medju. L-irkupru huwa mistenni li jissaħħaħ minħabba żidiet fl-introjtu disponibbli reali tal-konsumaturi (li se jappoġġaw il-konsum privat), it-tisħiħ tad-domanda barranija u t-tnaqqis fradwali tal-effetti ta’ trażżin tal-issikkar tal-politika monetarja fil-passat. ^[4] Fl-istess ħin, l-inflazzjoni tal-HICP immoderat u hija mistennija tilħaq il-mira tagħha matul il-perjodu tat-tbassir. L-inflazzjoni ewlenija hija mbassra wkoll li tkompli tonqos, għalkemm għandha tibqa’ kemmxejn ogħla mill- inflazzjoni ewlenija tal-HICP fuq medda ta’ żmien qasir.

Ir-riskji għall-prospettiva tat-tkabbir għadhom ixaqilbu lejn in-negattiv fuq perjodu ta’ żmien medju minħabba l-livell ogħla ta’ inċertezza. Minkejja l-aspettattivi ta’ ritorn għal tkabbir moderat, il-probabbiltà li jseħħu avvenimenti negattivi tidher li hija ogħla milli kienet sena ilu, hekk kif ir-riskji ġeopolitiċi żdiedu.^[5] It-tensjonijiet ġeopolitiċi li qed jiżdiedu (li jirriżultaw, pereżempju, mill-gwerra fl-Ukrajna u l-kunflitt fil-Lvant Nofsani) u x-xejriet dejjem jikbru ta’ deglobalizzazzjoni jistgħu jżidu l-prezzijiet tal-enerġija u l-kostijiet tal-merkanzija fuq terminu qasir u jfixklu l-kummerċ globali – li, min-naħa tiegħu, ikun ta’ piż fuq il-prospettiva tat-tkabbir għaż-żona tal-euro u jkebbes mill-ġdid il-pressjonijiet inflazzjonarji.^[6] Sadanittant, avvenimenti estremi tat-temp u t-tranżizzjoni lejn ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet tal-karbonju jistgħu jżidu l-inflazzjoni – b’mod partikolari l-inflazzjoni tal-prezzijiet tal-ikel.^[7]

Minbarra l-impatt tagħhom fuq il-prospettiva għat-tkabbir u l-inflazzjoni b’mod aktar wiesa’, ir-riskji ġeopolitiċi u l-isfidi strutturali li jirriżultaw mit-tranżizzjoni relatata mal-klima u t-trasformazzjoni diġitali tas-sistema finanzjarja huma mistennija wkoll li jkollhom effett dirett fuq is-settur bankarju. Ix-xokkijiet ġeopolitiċi jistgħu jaggravaw ir-riskji tal-governanza, operazzjonali u tal-mudell tan-negozju, b’mod partikolari permezz ta’ sanzjonijiet finanzjarji jew attakki ċibernetiċi. Barra minn hekk, jista’ jkun hemm konsegwenzi materjali għall-profili tar-riskju, speċjalment f’sitwazzjonijiet fejn il-banek ikollhom skoperturi kbar diretti jew indiretti fuq il-karta bilanċjali għal kontropartijiet affettwati mir-riskji korrispondenti. Fl-istess ħin, ir-rilevanza tar-riskji C&E għas-sistema finanzjarja u l-ekonomija usa’ kibru, u dan għen biex jissawru l-ambjenti operazzjonali tal-banek. Minħabba l-iskoperturi materjali tagħhom għal riskji fiżiċi u ta’ tranżizzjoni relatati mal-klima, il-banek jeħtieġ li jaġġustaw għall-impatt aktar profond tal-kriżijiet tas-C&E, li potenzjalment jistgħu jwasslu għal tranżizzjoni diżordinata u jkomplu jżidu l-ħsara fiżika.^[8] Barra minn hekk, it-trasformazzjoni teknoloġika kontinwata tal-ekonomija tirrikjedi li l-banek jieħdu passi proattivi biex iħaffu l-isforzi ta’ diġitalizzazzjoni tagħhom, itejbu l-prattiki ta’ ġestjoni tar-riskju tagħhom u jindirizzaw il-kompetizzjoni dejjem tikber minn entitajiet mhux bankarji.

L-ipprezzar tar-riskju beninn li pprevala matul l-aħħar sena fis-swieq finanzjarji għandu l-potenzjal li jirriżulta f’bidliet f’daqqa fis-sentiment tas-suq u fir-rivalutazzjonijiet tal-prezzijiet tal-assi kkawżati minn sorpriżi negattivi. L-irkupru gradwali fl-attività ekonomika u l-aspettattivi ta’ taffija tal-politika monetarja rriżultaw f’aptit akbar għar-riskju, primjums tar-riskju aktar baxxi u diversi xhur ta’ volatilità relattivament baxxa tas-suq tal-ekwità. Dawn il-kundizzjonijiet, flimkien mal-inċertezza dwar it-triq futura tat-tkabbir u l-inflazzjoni fl-ekonomiji ewlenin tad-dinja, jistgħu jwittu t-triq għal korrezzjonijiet f’daqqa tal-prezzijiet tal-assi u volatilità ogħla fis-swieq finanzjarji globali jekk il-prospetti makroekonomiċi jmorru għall-agħar jew jimmaterjalizzaw xokkijiet ġeopolitiċi.^[9] Il-bejgħ f’daqqa u b’ħajja qasira li deher fis-swieq finanzjarji globali fil-bidu ta’ Awwissu – b’sorpriżi ekonomiċi negattivi fl-Istati Uniti u tħassib dwar iż-żieda fir-rati tal-imgħax fil-Ġappun li wasslu għal reazzjoni f’daqqa ta’ riskju – jenfasizza dan il-punt.

2.2 Prijoritajiet superviżorji għall-2025-27

Prijorità 1: Il-banek għandhom isaħħu l-kapaċità tagħhom li jifilħu għat-theddid makrofinanzjarju immedjat u għal xokkijiet ġeopolitiċi severi

L-inċertezza persistenti madwar il-prospettiva makroekonomika u l-intensità dejjem akbar tat-theddid ġeopolitiku jiġġustifikaw skrutinju superviżorju akbar tal-kapaċità tal-banek li jifilħu għal kwalunkwe xokk relatat. Minħabba r-riskji negattivi persistenti għall-prospettiva tat-tkabbir taż-żona tal-euro u l-livelli għoljin ta’ inċertezza, huwa saħansitra aktar importanti li jitqiesu xenarji għajr il-linja bażi u li jiġu kkunsidrati trajettorji differenti għat-tkabbir ekonomiku u għar-rati tal-imgħax. Il-banek għandhom jindirizzaw b’mod effettiv in-nuqqasijiet identifikati fl-oqfsa ta’ ġestjoni tar-riskju ta’ kreditu tagħhom, jidentifikaw kwalunkwe deterjorament fil-kwalità tal-assi fil-ħin u jżommu livelli ta’ provviżjonament adegwati. L-iżviluppi makroekonomiċi jistgħu jaffettwaw ir-riskju tal-iskoperturi tal-banek għal korporazzjonijiet mhux finanzjarji, pereżempju intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju (SMEs). Barra minn hekk, jistgħu jaffettwaw ir-riskji minn skoperturi għal istituzzjonijiet finanzjarji mhux bankarji, inkluż minn effetti konsegwenzjali ta’ xokkijiet għal dan is-settur. Għalhekk, dawn il-kwistjonijiet se jibqgħu wkoll il-fokus tal-ħidma superviżorja futura.

Minħabba n-natura trasversali tagħhom, ir-riskji ġeopolitiċi jistgħu jirriżultaw fi żviluppi makrofinanzjarji negattivi u jħallu impatt fuq l-ambjent operattiv usa’ għall-banek. Dawn jistgħu joħolqu theddid dirett għar-reżiljenza operazzjonali tal-banek, speċjalment meta jirriżultaw f’żieda fir-riskji tal-IT u taċ-ċibersigurtà, u b’hekk jitolbu sforzi superviżorji ffukati fis-snin li ġejjin biex jiġu indirizzati n-nuqqasijiet relatati. Filwaqt li jiġu rikonoxxuti l-ħafna kanali ta’ trażmissjoni differenti għar-riskji ġeopolitiċi, is-superviżuri se jimplimentaw diversi inizjattivi mmirati biex iqajmu kuxjenza u jsaħħu r-reżiljenza tal-banek għal dawn ix-xokkijiet. L-eżerċizzju tat-test tal-istress tal-2025 mal-UE kollha, li qiegħed jiġi kkoordinat mill-Awtorità Bankarja Ewropea (EBA), huwa inizjattiva waħda bħal din.

Vulnerabbiltà prijoritizzata: Nuqqasijiet fl-oqfsa tal-ġestjoni tar-riskju ta’ kreditu

Objettiv strateġiku: Il-banek għandhom jidentifikaw id-deterjoramenti fil-kwalità tal-assi fil-ħin u jsarrfuhom f’dispożizzjonijiet prudenti u f’livelli ta’ kapital. Huma għandhom iżidu l-isforzi tagħhom biex jindirizzaw in-nuqqasijiet rilevanti identifikati mis-superviżuri taħt il-prijoritajiet tas-snin preċedenti b’mod f’waqtu u effettiv.

S’issa, l-unitajiet domestiċi u d-ditti Ewropej urew reżiljenza qawwija għall-kundizzjonijiet makroekonomiċi li qed jinbidlu u l-bidla lejn rati tal-imgħax ogħla. Karti tal-bilanċ b’saħħithom u l-irkupru ekonomiku gradwali fiż-żona tal-euro qed jgħinu biex jiġu appoġġati l-prospetti għall-kumpaniji, filwaqt li s-swieq tal-proprjetà immobbli residenzjali huma mistennija li jibqgħu reżiljenti, appoġġati minn qgħad baxx, żidiet fil-pagi reali u aspettattivi ta’ aktar tnaqqis fir-rati tal-imgħax. Madankollu, is-self improduttiv (NPLs) tal-banek beda jiżdied, għalkemm b’pass pjuttost kajman, bi żviluppi aktar evidenti li qed jiġu osservati għal portafolli li huma aktar vulnerabbli għall-ambjent makrofinanzjarju attwali – b’mod partikolari l-proprjetà immobbli kummerċjali u l-portafolli tal-SMEs. Minkejja din ix-xejra, il-proporzjonijiet ta’ kopertura tal-banek komplew jonqsu, anke għal segmenti aktar riskjużi, xprunati parzjalment mid-disponiment kontinwat tagħhom ta’ NPLs ta’ legat. Iż-żidiet bil-mod fil-proporzjonijiet ta’ kopertura għal NPLs ġodda u self bi prestazzjoni baxxa (Stadju 2)^[10] għalhekk iqajmu tħassib li l-provvedimenti tal-banek jistgħu ma jirriflettux b’mod adegwat ir-riskji emerġenti potenzjali jew ir-riskji negattivi li jirriżultaw mill-perspettiva ekonomika dgħajfa u mill-ambjent ġeopolitiku diffiċli.

Tabilħaqq, ix-xogħol superviżorju enfasizza nuqqasijiet persistenti fl-oqfsa tal-IFRS 9 tal-banek, li juri li xi banek għadhom qed jonqsu milli jikkonformaw mal-aspettattivi superviżorji f’dan il-qasam. Matul l-aħħar sentejn, is-superviżuri wettqu żewġ valutazzjonijiet orizzontali li jiffukaw fuq il-kapaċità tal-banek li jaqbdu r-riskji emerġenti permezz tal-mudelli tat-telf ta’ kreditu mistenni tagħhom. Dawn il-valutazzjonijiet juru li l-banek għamlu avvanzi fir-rigward tal-qbid ta’ riskji ġodda, b’mod partikolari għar-riskji C&E. Madankollu, il-progress b’xi riskji emerġenti, bħar-riskji ġeopolitiċi, ma kienx adegwat.^[11] Is-superviżuri komplew ukoll iwettqu spezzjonijiet fuq il-post (OSIs) li jħarsu lejn ir-riskju ta’ kreditu, filwaqt li għamlu sejbiet f’xi istituzzjonijiet fir-rigward ta’ kwistjonijiet bħall-parametri tal-mudell tat-telf ta’ kreditu mistenni, id-defiċits ta’ stadji u ta’ provviżjonament. L-SREP tal-2024 enfasizza wkoll nuqqasijiet persistenti f’oqsma bħall-provviżjonament, l-oriġinazzjoni tas-self, il-klassifikazzjoni u r-(ri)valwazzjoni kollaterali.^[12]

Fil-futur, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE se tkompli timmonitorja l-kapaċità tal-banek li jidentifikaw deterjoramenti fil-kwalità tal-assi fil-ħin u li jużaw prattiki ta’ provviżjonament adegwati. F’dan il-kuntest, is-superviżuri se jiffukaw fuq l-użu ta’ sovrappostazzjonijiet u l-kopertura ta’ riskji ġodda, inklużi riskji ġeopolitiċi. Fil-fażi ta’ segwitu, is-superviżuri se jkomplu jinvolvu ruħhom mal-banek biex jiżguraw rimedju effettiv u f’waqtu tas-sejbiet identifikati f’ċikli superviżorji preċedenti, bl-użu tal-miżuri kollha disponibbli biex jintlaħaq dan l-objettiv.^[13] B’mod parallel, l-OSIs fil-mira se jkomplu jiffokaw fuq mudelli u politiki ta’ provviżjonament tal-kreditu fil-portafolli tal-SMEs, tal-bejgħ bl-imnut u tal-proprjetà immobbli kummerċjali, fost l-oħrajn. Is-superviżuri se jivvalutaw ukoll l-identifikazzjoni bikrija tal-banek u l-ġestjoni ta’ diffikultajiet potenzjali tal-mutwatarji f’portafolli vulnerabbli, b’mod partikolari permezz ta’ rieżami mmirat tal-portafolli tal-SMEs tal-banek.

Attivitajiet ewlenin bħala parti mill-programm ta’ ħidma għal dawn il-prijoritajiet superviżorji

• Fażi ta’ segwitu tar-rieżami fil-mira tal-IFRS 9 li tiffoka, fost l-oħrajn, fuq l-użu ta’ sovrappostazzjonijiet u l-kopertura ta’ riskji ġodda (inklużi riskji ġeopolitiċi). Is-superviżuri se jimmonitorjaw il-progress tal-banek b’sejbiet identifikati qabel, isegwu r-rimedju tagħhom u jużaw miżuri ta’ eskalazzjoni fejn meħtieġ.
• Kontinwazzjoni ta’ OSIs tar-riskju ta’ kreditu, b’enfasi fuq staging kollettiv tal-IFRS 9 u l-provviżjonament għal korporattivi/SMEs, portafolli ta’ proprjetà immobbli fil-livell tal-konsumatur u kummerċjali, inklużi valwazzjonijiet kollaterali.
• Rieżami mmirat tal-portafolli tal-SMEs, b’enfasi fuq l-identifikazzjoni bikrija u t-trattament ta’ diffikultà potenzjali tal-mutwatarji, il-mudelli tal-SMEs u l-governanza tal-esponiment għall-SMEs.

Vulnerabbiltà prijoritizzata: Nuqqasijiet fl-oqfsa ta’ reżiljenza operazzjonali fir-rigward tal-esternalizzazzjoni tal-IT u r-riskji għas-sigurtà tal-IT/ċibernetiċi

Objettiv strateġiku: Il-banek għandhom jikkonformaw mar-rekwiżiti legali li jirriżultaw mill-Att dwar ir-Reżiljenza Operazzjonali Diġitali (DORA) fir-rigward tal-ġestjoni tar-riskji tal-ICT, ir-rapportar tal-inċidenti, l-ittestjar tar-reżiljenza operazzjonali diġitali u l-fornituri terzi ta’ servizzi. Jenħtieġ li jżidu l-isforzi tagħhom biex jindirizzaw in-nuqqasijiet identifikati qabel fil-ħin u b’mod effettiv, b’mod partikolari fir-rigward tal-ġestjoni tar-riskji taċ-ċibersigurtà u tal-esternalizzazzjoni.

Iż-żieda fit-theddid ċibernetiku u d-dipendenza fuq fornituri terzi komuni ta’ servizzi jkomplu joħolqu sfidi kbar għall-banek. L-għadd ta’ inċidenti ċibernetiċi sinifikanti rrapportati minn entitajiet taħt superviżjoni żdied fl-2023 u baqa’ f’livelli simili fl-ewwel tliet trimestri tal-2024. Id-diġitalizzazzjoni kontinwata tas-servizzi u tal-operazzjonijiet tal-banek u l-eskalazzjoni tat-tensjonijiet ġeopolitiċi (li żiedet ir-riskju ta’ attakki minn gruppi affiljati mal-istat)^[14] it-tnejn kienu fatturi ewlenin fiż-żieda qawwija fl-inċidenti ċibernetiċi matul dawn l-aħħar għoxrin sena.^[15] Barra minn hekk, il-banek qed jirrapportaw dipendenza akbar fuq fornituri terzi għal funzjonijiet kritiċi, bi kważi l-istituzzjonijiet kollha jużaw servizzi tal-cloud għal attivitajiet kritiċi esternalizzati.^[16] Livelli għoljin ta’ konċentrazzjoni fl-użu ta’ fornituri terzi tal-IT jistgħu jkomplu jaggravaw il-kontaġju u jżidu l-impatt sistemiku potenzjali tal-inċidenti ċibernetiċi.^[17]

Il-punteġġi SREP mhux sodisfaċenti għar-riskju operazzjonali u l-eżiti tal-ħidma superviżorja fl-oqsma tar-reżiljenza ċibernetika u l-ġestjoni tal-esternalizzazzjoni jikkonfermaw in-nuqqasijiet fl-oqfsa operazzjonali tal-banek u l-ħtieġa li jsir progress fir-rimedju tagħhom. Fl-SREP tal-2024, ir-riskju operazzjonali kompla jkun il-qasam bl-agħar punteġġ medju, bl-elementi relatati mal-ICT ikunu l-ixprun ewlieni.^[18] Fil-qasam tal-esternalizzazzjoni, is-superviżuri sabu li aktar minn 10 % tal-kuntratti li jkopru funzjonijiet kritiċi mhumiex konformi mar-regolamenti rilevanti.^[19] F’dan il-kuntest, jenħtieġ li l-banek jivvalutaw ir-riskji ta’ konċentrazzjoni fir-rigward ta’ fornituri, postijiet ġeografiċi (fid-dawl tar-riskji ġeopolitiċi akbar) u funzjonalitajiet speċifiċi u jimmaniġġjaw dawk ir-riskji kif xieraq, kif ukoll jivvalutaw u jimmaniġġjaw ir-riskju ta’ effetti kaskata potenzjali f’diversi setturi minħabba n-natura interkonnessa tan-networks bankarji.

It-test tal-istress tar-reżiljenza ċibernetika tal-2024 wera li l-banek ġeneralment għandhom fis-seħħ oqfsa ta’ rispons u rkupru ta’ livell għoli. Madankollu, dak l-eżerċizzju tat-test tal-istress żvela wkoll oqsma ewlenin fejn kien meħtieġ titjib, inklużi l-oqfsa tal-kontinwità tal-operat, l-ippjanar tar-rispons għall-inċidenti, is-sigurtà ta’ riżerva u l-ġestjoni ta’ fornituri terzi.^[20] Għalhekk, is-superviżuri se jsegwu n-nuqqasijiet relatati mal-kapaċità tal-banek li jirkupraw minn attakk ċibernetiku ta’ suċċess.^[21] F’dan l-isfond, is-superviżuri se jkomplu bl-isforzi li saru f’dawn l-aħħar snin, filwaqt li jwettqu rieżamijiet u inizjattivi mmirati biex jivvalutaw ir-reżiljenza operazzjonali tal-banek u l-konformità tagħhom mal-aspettattivi superviżorji u r-rekwiżiti regolatorji korrispondenti (b’mod partikolari r-rekwiżiti skont id-DORA, li se japplikaw minn Jannar 2025).

Attivitajiet ewlenin bħala parti mill-programm ta’ ħidma għal dawn il-prijoritajiet superviżorji

• Ġbir ta’ data dwar fornituri terzi tal-ICT biex jiġu identifikati rabtiet bejn entitajiet taħt superviżjoni u fornituri terzi, riskji potenzjali ta’ konċentrazzjoni, u dgħufijiet fl-arranġamenti ta’ esternalizzazzjoni tal-banek
• Rieżamijiet immirati tal-oqfsa tal-ġestjoni tar-riskju għall-esternalizzazzjoni tar-riskji u tal-oqfsa tar-reżiljenza ċibernetika u l-kontrolli tar-riskji
• Ħidma ta’ segwitu dwar is-sejbiet mit-test tal-istress tar-reżiljenza ċibernetika
• OSIs immirati dwar ir-riskju operazzjonali u l-oqfsa tar-reżiljenza tal-IT
• Implimentazzjoni tad-DORA fil-qafas superviżorju

Fokus speċjali: L-inkorporazzjoni tal-ġestjoni tar-riskji ġeopolitiċi fil-prijoritajiet superviżorji

L-eskalazzjoni reċenti tat-tensjonijiet ġeopolitiċi tirrikjedi li l-banek jadottaw ġestjoni tar-riskju u kontrolli tar-riskji robusti u titlob skrutinju superviżorju akbar fuq terminu qasir u medju.

B’riflessjoni tan-natura trasversali tar-riskji ġeopolitiċi, ir-reżiljenza, l-istrateġiji u l-ġestjoni tar-riskju tal-banek se jiġu vvalutati permezz ta’ firxa ta’ attivitajiet. L-ewwel nett, ir-riskju ġeopolitiku huwa kopert mill-attivitajiet ta’ prijorità msemmija hawn fuq relatati mal-ġestjoni mill-banek tar-riskju ta’ kreditu u tar-riskju operazzjonali. Is-superviżuri se jivvalutaw ukoll il-proċessi tal-ġestjoni tar-riskju u l-oqfsa tal-aptit għar-riskju li l-banek jużaw biex jimmonitorjaw u jimmitigaw ir-riskji ġeopolitiċi. Dan se jsir permezz ta’ eżerċizzji mmirati ta’ valutazzjoni komparattiva dwar l-aptit għar-riskju u l-kultura tar-riskju, b’enfasi fuq ir-riflessjoni tal-implikazzjonijiet li r-riskji ġeopolitiċi għandhom għall-oqfsa tal-identifikazzjoni tar-riskju u tal-aptit għar-riskju tal-banek. Barra minn hekk, ir-riskji ġeopolitiċi se jkunu komponent ewlieni tat-test tal-istress tal-2025 fl-UE kollha, li se jinkludi analiżi esploratorja tax-xenarji li tivvaluta l-kapaċità tal-banek li jimmudellaw ir-riskju ta’ kreditu tal-kontroparti waqt li jkunu taħt stress.

Sabiex isaħħu l-fehim tagħhom ta’ kif il-banek jindirizzaw ir-riskji ġeopolitiċi u jiċċaraw ulterjorment l-aspettattivi superviżorji f’dan il-qasam, is-superviżuri se jirrieżaminaw il-prattiki attwali, filwaqt li jiffokaw fost l-oħrajn fuq l-oqfsa tal-ġestjoni tar-riskju, l-ippjanar tal-kapital u tal-likwidità, u l-ittestjar intern tal-istress.

Prijorità 2: Il-banek għandhom jirrimedjaw nuqqasijiet materjali persistenti b’mod effettiv u f’waqtu

Il-bidla progressiva fil-fokus mill-identifikazzjoni tar-riskju għar-rimedju tar-riskju hija karatteristika essenzjali tal-istrateġija superviżorja għall-MSU kollu. Għaldaqstant, il-banek b’nuqqasijiet materjali mhux solvuti se jintalbu jżidu l-isforzi tagħhom biex jikkonformaw bis-sħiħ mal-aspettattivi superviżorji u jimplimentaw pjanijiet ta’ azzjoni ta’ rimedju sodi fil-ħin. Il-ħidma superviżorja estensiva mwettqa fis-snin preċedenti rriżultat fl-identifikazzjoni ta’ nuqqasijiet kbar f’termini ta’ (i) l-istrateġiji tan-negozju tal-banek u l-ġestjoni tar-riskji C&E u (ii) il-kapaċitajiet RDARR tagħhom. Fl-isfond tar-riskji emerġenti (inklużi r-riskji ġeopolitiċi), huwa tal-akbar importanza li l-banek ikollhom fis-seħħ oqfsa RDARR adegwati u effettivi biex jiżguraw teħid ta’ deċiżjonijiet f’waqtu u tmexxija strateġika effettiva. Filwaqt li s-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE tirrikonoxxi li diġà sar progress kbir f’dan ir-rigward, il-proċess ta’ rimedju għadu ma tlestiex u se jirrikjedi ħidma ta’ segwitu fiċ-ċikli superviżorji li ġejjin.

Vulnerabbiltà prijoritizzata: Nuqqasijiet fl-istrateġiji tan-negozju u fil-ġestjoni tar-riskju fir-rigward tar-riskji relatati mal-klima u dawk ambjentali

Objettiv strateġiku: Il-banek għandhom jikkonformaw bis-sħiħ mal-aspettattivi superviżorji relatati mal-ġestjoni tar-riskji C&E, kif ukoll mar-rekwiżiti li jirriżultaw mill-pakkett bankarju l-ġdid CRR3/CRD6 (inklużi dawk relatati mal-pjanijiet ta’ tranżizzjoni prudenzjali), u għandhom jindirizzaw in-nuqqasijiet identifikati fil-ħin.

Il-kapaċità tal-banek li jimmaniġġaw b’mod adegwat ir-riskji ta’ C&E tibqa’ għolja fuq l-aġenda superviżorja minħabba ż-żieda fir-riskji fiżiċi u ta’ tranżizzjoni u l-fatt li l-banek għadhom ma jikkonformawx bis-sħiħ mal-aspettattivi superviżorji assoċjati, u r-rekwiżiti l-ġodda li jirriżultaw mid-dħul fis-seħħ tal-pakkett bankarju l-ġdid fl-2025. Ir-riskji fiżiċi li qed jiżdiedu jirriflettu ż-żieda kontinwata fit-temperaturi globali (bl-2024 mistennija tkun l-aktar sena sħuna rreġistrata) u l-fatt li l-għadd ta’ diżastri relatati mal-klima (bħal nirien fil-foresti u għargħar) żdied f’dawn l-aħħar snin. Fl-istess ħin, il-progress bil-mod lejn l-ilħuq ta’ objettivi ta’ żero netti qed iqajjem tħassib dwar ir-riskji ta’ tranżizzjoni. Perċentwal kbir ta’ kumpaniji elenkati globali mhumiex allinjati mal-perkors biex it-tisħin globali jitnaqqas għal 2°C jew inqas.^[22] Meta wieħed iħares lejn is-settur bankarju, valutazzjoni reċenti turi li 90 % tal-banek mistħarrġa għadhom mhumiex allinjati mal-objettivi klimatiċi tal-UE, u dan jesponihom mhux biss għal livelli ogħla ta’ riskju ta’ kreditu iżda wkoll, fost affarijiet oħra, għal riskji legali fin-nuqqas ta’ użu ulterjuri ta’ prattiki tajbin biex jiġu indirizzati dawn ir-riskji.^[23] Fl-istess ħin, 70 % tal-banek Ewropej huma esposti għal riskji għar-reputazzjoni minħabba r-riskju ta’ litigazzjoni relatata mal-ambjent.^[24]

Il-valutazzjonijiet superviżorji juru li l-banek għadhom fil-proċess li jikkonformaw mal-aspettattivi superviżorji rigward il-ġestjoni tar-riskji C&E.^[25] Il-biċċa l-kbira – iżda mhux kollha – tal-banek taħt is-superviżjoni tal-BĊE għamlu sforzi sinifikanti biex javvanzaw il-valutazzjonijiet tal-materjalità tagħhom sad-data ta’ skadenza ta’ Marzu 2023. Għal dawk li ma għamlux dan, il-BĊE kompla jżid is-sellum ta' eskalazzjoni u ħareġ deċiżjonijiet superviżorji vinkolanti, bil-potenzjal li jimponi pagamenti perjodiċi ta' penali jekk il-banek jonqsu milli jikkonformaw sad-dati ta' skadenza speċifikati.^[26] Valutazzjoni f’Diċembru 2023 – l-iskadenza stabbilita għall-inkorporazzjoni tar-riskji C&E fil-governanza, l-istrateġiji u l-ġestjoni tar-riskju tal-banek – uriet li l-oqfsa fundamentali għar-riskji C&E kienu ġeneralment fis-seħħ, iżda kienu neqsin f’għadd ta’ banek (fejn is-superviżuri issa qed jieħdu azzjoni ta’ segwitu). Fl-istess ħin, id-dgħufijiet li jfixklu l-ġestjoni adegwata tar-riskji C&E għadhom prevalenti. Dawn ġew ikkomunikati f’aktar ittri ta’ feedback lill-banek, u l-BĊE jkompli jimmonitorja mill-qrib il-progress tal-istituzzjonijiet rilevanti. Is-superviżuri se jimmonitorjaw mill-qrib l-aderenza tal-banek mal-iskadenza finali ta’ tmiem l-2024 għal konformità sħiħa mal-aspettattivi superviżorji, inkluż fir-rigward tal-integrazzjoni fil-proċess ta’ valutazzjoni interna tal-adegwatezza tal-kapital u l-ittestjar tal-istress.

Il-valutazzjonijiet superviżorji u l-OSIs se jkomplu jitfgħu dawl fuq l-adegwatezza tal-istrateġiji tal-banek u fuq il-ġestjoni tar-riskji tas-C&E, u l-konformità tagħhom mal-bidliet regolatorji li ġejjin. Il-valutazzjoni tad-divulgazzjonijiet tal-Pilastru 3 tal-entitajiet taħt superviżjoni enfasizzat lok sostanzjali għal titjib.^[27] Hekk kif il-prattiki ta’ divulgazzjoni tal-banek jimmaturaw, is-superviżuri se jkomplu jirrieżaminaw u jivvalutaw l-adegwatezza ta’ dawk il-prattiki fuq bażi regolari. Il-pakkett bankarju li jmiss tas-CRR3/CRD6 se jimponi obbligi ta’ divulgazzjoni aktar stretti u se jirrikjedi li l-banek jiżviluppaw pjanijiet ta’ tranżizzjoni prudenzjali li għandhom jiġu rieżaminati mis-superviżuri f’konformità mal-linji gwida li ġejjin tal-EBA. Barra minn hekk, ir-riskji C&E se jkomplu jiġu vvalutati permezz tal-OSIs. Dawn se jitwettqu kemm fuq bażi awtonoma kif ukoll bħala parti minn ċerti spezzjonijiet speċifiċi għar-riskju, u s-superviżuri se jwettqu analiżi profonda tal-kapaċità tal-banek li jindirizzaw ir-riskji reputazzjonali u ta’ litigazzjoni.

Attivitajiet ewlenin bħala parti mill-programm ta’ ħidma għal dawn il-prijoritajiet superviżorji

• Monitoraġġ tal-allinjament sħiħ mal-aspettattivi superviżorji u l-implimentazzjoni tal-iskala ta’ eskalazzjoni
• Valutazzjoni orizzontali tal-konformità tal-banek mar-rekwiżiti ta’ divulgazzjoni tal-Pilastru 3 relatati mar-riskji ambjentali, soċjali u relatati mal-governanza (ESG)
• Impenji profondi dwar il-kapaċità tal-banek li jindirizzaw ir-riskji ta’ reputazzjoni u ta’ litigazzjoni assoċjati ma’ impenji relatati mas-C&E
• Rieżami tal-ippjanar tat-tranżizzjoni tal-banek f’konformità mal-mandati mistennija mis-CRD6
• OSIs immirati fuq aspetti ta’ C&E, jew fuq bażi awtonoma jew bħala parti mir-rieżamijiet ippjanati tar-riskji individwali (eż. riskji tal-kreditu, operazzjonali u tal-mudell tan-negozju)

Vulnerabbiltà prijoritizzata: Nuqqasijiet fl-aggregazzjoni u fir-rapportar tad-data dwar ir-riskju

Objettiv strateġiku: Il-banek għandhom iżidu l-isforzi tagħhom biex jirrimedjaw in-nuqqasijiet li ilhom jeżistu fl-oqfsa RDARR tagħhom u jallinjaw il-prattiki tagħhom mal-aspettattivi superviżorji. Jekk il-banek jonqsu milli jissodisfaw l-aspettattivi superviżorji, dan jista’ jwassal għal miżuri ta’ eskalazzjoni.

Il-progress fl-indirizzar tan-nuqqasijiet li ilhom jeżistu fl-oqfsa tal-RDARR għadu mhuwiex suffiċjenti. Għadd sinifikanti ta’ entitajiet taħt superviżjoni għadhom mhumiex kompletament konformi mal-aspettattivi superviżorji u mal-prinċipji għall-aggregazzjoni effettiva tad-data dwar ir-riskju u r-rapportar tar-riskju tal-Kumitat ta’ Basel dwar is-Superviżjoni Bankarja. L-SREP tal-2024, ir-rieżami mmirat tal-kapaċitajiet tal-RDARR u l-kampanja fuq il-post enfasizzaw dgħufijiet relatati ma’ (i) l-involviment u l-għarfien espert tal-korpi maniġerjali, (ii) il-komprensività tal-oqfsa tal-RDARR, (iii) l-adegwatezza tal-arkitettura tad-data u tal-infrastruttura tal-IT, (iv) sistemi tal-IT kumplessi u frammentati, u (v) il-ġestjoni tal-kwalità tad-data.

F’konformità mal-prijoritajiet superviżorji tas-sena l-oħra, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE se tintensifika l-isforzi tagħha biex tiżgura li l-entitajiet taħt superviżjoni jaderixxu mal-aspettattivi superviżorji stabbiliti fil-“Guide on effective risk data aggregation and risk reporting”. tagħha. Is-superviżuri se jkomplu jżidu l-pressjoni fuq il-banek li jonqsu milli jirrimedjaw in-nuqqasijiet sal-iskadenzi stabbiliti, billi jagħmlu użu sħiħ mis-sett ta’ għodod ta’ eskalazzjoni superviżorja (inklużi sanzjonijiet) kif xieraq.^[28] Din l-istrateġija ta’ rimedju se tkopri ċ-ċirkostanzi individwali tal-banek u se tkun imfassla għall-materjalità tan-nuqqasijiet mhux solvuti tagħhom, il-pożizzjoni tagħhom fiċ-ċiklu ta’ rimedju u r-rekord tagħhom fl-indirizzar tat-tħassib superviżorju. Is-superviżuri se jkomplu wkoll ir-rieżami mmirat tagħhom tal-kapaċitajiet tal-RDARR u se jwettqu OSIs immirati, filwaqt li jinvolvu ruħhom mill-qrib mal-banek meta jiġu identifikati nuqqasijiet.

Attivitajiet ewlenin bħala parti mill-programm ta’ ħidma għal dawn il-prijoritajiet superviżorji

• Ħidma ta’ segwitu dwar ir-rieżami mmirat tal-prattiki tal-RDARR u l-aderenza mal-aspettattivi superviżorji stabbiliti fil- “Guide on effective risk data aggregation and risk reporting”, u r-rimedju ta’ sejbiet identifikati qabel, filwaqt li jsir użu sħiħ mill-għodod ta’ eskalazzjoni disponibbli fejn meħtieġ
• OSIs immirati li jħarsu lejn kwistjonijiet ġenerali ta’ governanza u infrastruttura tal-IT, kapaċitajiet ta’ aggregazzjoni tad-data ta’ riskju u prattiki ta’ rapportar tar-riskju
• Rapport ta’ Ġestjoni dwar il-Governanza tad-Data u l-Kwalità tad-Data – kwestjonarju annwali li għandu l-għan li jiżgura li l-korpi maniġerjali tal-banek ikunu responsabbli b’mod adegwat għar-rapportar intern, finanzjarju u superviżorju

Prijorità 3: Il-banek għandhom isaħħu l-istrateġiji ta’ diġitalizzazzjoni tagħhom u jindirizzaw l-isfidi emerġenti li jirriżultaw mill-użu ta’ teknoloġiji ġodda

Il-banek jiffaċċjaw ħafna xejriet strutturali u fit-tul, u d-diġitalizzazzjoni hija waħda minnhom. L-avvanzi teknoloġiċi qed isawru mill-ġdid b’mod rapidu ħafna industriji, inkluż is-settur bankarju, u joħolqu ħafna opportunitajiet ġodda ta’ negozju, iżda wkoll sfidi u riskji ġodda għall-operaturi stabbiliti. It-trasformazzjoni diġitali saret prijorità għal ħafna banek fi sforz biex jibqgħu kompetittivi, u huwa essenzjali li dawk il-banek ikollhom salvagwardji adegwati fis-seħħ biex jillimitaw ir-riskji potenzjali li jirriżultaw minn dawk il-prattiki u teknoloġiji ġodda tan-negozju. F’dan il-kuntest, ix-xenarju ta’ theddid ċibernetiku diffiċli għandu wkoll rwol ewlieni, peress li l-progress fil-qasam tad-diġitalizzazzjoni jista’ jimmina r-reżiljenza operazzjonali tal-banek. Fuq medda twila ta’ żmien, id-diġitalizzazzjoni hija mistennija li ssaħħaħ il-kompetittività tal-banek, ittejjeb il-mudelli tan-negozju tagħhom u tagħmilhom aktar reżiljenti għall-kompetizzjoni minn barra s-settur bankarju.

L-avvanzi rapidi osservati fil-qasam tat-teknoloġija – bħall-ħolqien ta’ intelliġenza artifiċjali (IA) ġenerattiva – u ż-żidiet qawwija li dehru fl-użu ta’ tali teknoloġija fil-banek (bl-IA tintuża, pereżempju, kemm f’ambjenti prudenzjali kif ukoll f’dawk mhux prudenzjali) jeħtieġu approċċ strutturat. Is-superviżuri bankarji jeħtieġ li jiżviluppaw strateġiji mmirati sabiex jifhmu aħjar ir-reazzjonijiet tal-banek għax-xejriet strutturali li jsawru l-futur tas-settur tagħhom, bħall-pjattaformi diġitali, is-sħubijiet strateġiċi u l-użu tal-IA. Għalhekk, il-BĊE jippromwovi ġestjoni adegwata tar-riskji assoċjati mad-diġitalizzazzjoni u l-adozzjoni tal-aħjar prattiki tal-industrija.

Vulnerabbiltà prijoritizzata: Nuqqasijiet fl-istrateġiji ta’ trasformazzjoni diġitali

Objettiv strateġiku: Il-banek għandhom isaħħu l-istrateġiji ta’ diġitalizzazzjoni tagħhom u l-pjanijiet ta’ eżekuzzjoni relatati sabiex jimmitigaw kif xieraq ir-riskji sottostanti, inklużi r-riskji li jirriżultaw mill-użu ta’ teknoloġiji ġodda/avvanzati bħas-servizzi tal-cloud u l-IA.

L-entitajiet taħt superviżjoni bbenefikaw minn livelli għoljin rekord ta’ profittabbiltà, xprunati primarjament mill-bidla minn ambjent ta’ rata tal-imgħax baxxa għal rati tal-imgħax pożittivi, li tat spinta lill-marġnijiet tal-imgħax netti. Il-banek ingranaw introjti ogħla filwaqt li rnexxielhom jillimitaw iż-żidiet fil-kostijiet, u b’hekk tejbu l-kosteffiċjenza (kif rifless fit-tnaqqis reċenti fil-proporzjon tal-kost mal-introjtu). Madankollu, dan it-titjib huwa fil-biċċa l-kbira marbut ma’ fatturi eżoġeni relatati mal-ambjent makrofinanzjarju li fih joperaw il-banek, filwaqt li għad hemm sfidi strutturali relatati mal-mudelli tan-negozju tal-banek. F’dan l-isfond, l-entitajiet taħt superviżjoni jistgħu jiġu mħeġġin jisfruttaw dawn il-profitti mhux mistennija biex ikomplu javvanzaw id-diġitalizzazzjoni tagħhom u jżidu l-qafas ta’ reżiljenza operazzjonali tagħhom.

F'dawn l-aħħar snin, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE tat prijorità lill-valutazzjoni tar-riskji relatati mad-diġitalizzazzjoni tas-settur bankarju. L-attivitajiet superviżorji bħall-intelligence tas-suq, ir-rieżamijiet immirati u l-OSIs ippermettewlha tieħu rendikont tal-prattiki tajbin tal-banek u tidentifika aspetti importanti għal tmexxija sostenibbli, regolata tajjeb u konxja mir-riskji tad-diġitalizzazzjoni tal-banek. F’Lulju 2024, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE ppubblikat rapport dwar il-kriterji ewlenin ta’ valutazzjoni u l-prattiki tajbin fil-qasam tad-diġitalizzazzjoni,^[29] u dan jagħti lis-superviżuri l-pedamenti li jeħtieġu biex jistabbilixxu qafas ta’ valutazzjoni olistiku għad-diġitalizzazzjoni. Għall-ġejjieni, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE se tkompli bl-isforzi tagħha f'dan il-qasam, billi twettaq OSIs immirati u rieżamijiet li jiffukaw fuq teknoloġiji ewlenin, każijiet ta' użu u linji ta' negozju bil-għan li tkompli tapprofondixxi l-fehim tagħha u tkompli tirfina l-approċċ superviżorju tagħha. Is-superviżuri se jinvolvu ruħhom mal-banek sabiex isegwu s-sejbiet tagħhom, wara approċċ ta’ eskalazzjoni stabbilit b’mod ċar.

Attivitajiet ewlenin bħala parti mill-programm ta’ ħidma għal dawn il-prijoritajiet superviżorji

• Attivitajiet immirati li jiffukaw fuq l-impatt li l-attivitajiet diġitali tal-banek għandhom fuq il-mudelli/strateġiji tan-negozju tagħhom u r-riskji li jirriżultaw mill-użu ta’ teknoloġiji innovattivi
• OSIs immirati dwar it-trasformazzjoni diġitali, li jħarsu kemm lejn l-aspetti relatati mal-IT kif ukoll dawk relatati mal-mudell tan-negozju tal-istrateġiji tal-banek

2.3 Attivitajiet superviżorji ulterjuri u ħidma ta’ segwitu fuq prijoritajiet tal-passat

Minbarra l-prijoritajiet superviżorji li ġew deskritti għall-2025-27, is-Superviżjoni Bankarja tal-BĊE se tkompli twettaq attivitajiet regolari u ad hoc oħrajn.

Attivitajiet ta’ rimedju ta’ segwitu mwettqa bħala parti minn ħidma superviżorja regolari

B’rieżamijiet superviżorji estensivi li twettqu fis-snin preċedenti, xi prijoritajiet tal-passat issa laħqu stadju matur fejn l-enfasi superviżorja tinbidel mill-identifikazzjoni ta’ vulnerabbiltajiet ewlenin għar-rimedju attwali tas-sejbiet korrispondenti. Din it-taqsima tħares lejn il-progress li nkiseb matul dawn l-aħħar ftit snin u tenfasizza oqsma fejn għadha meħtieġa attenzjoni, li se tiġi segwita permezz ta’ attivitajiet superviżorji regolari.

Matul l-aħħar tliet snin, is-superviżuri ffukaw fuq l-oqfsa ta’ ġestjoni tar-riskju ta’ kreditu tal-banek. Saret enfasi partikolari fuq ir-reżiljenza tal-portafolli li huma aktar sensittivi għas-sitwazzjoni makrofinanzjarja u/jew esposti għar-riskju ta’ rifinanzjament, bħall-portafolli tal-proprjetà immobbli residenzjali u kummerċjali. B’riżultat ta’ dan, il-banek tejbu l-kapaċità tagħhom li jittrattaw żieda potenzjali fl-għadd ta’ debituri f’diffikultà fil-portafolli tal-proprjetà immobbli. Madankollu, xi banek għad għandhom aktar xogħol xi jwettqu sabiex, pereżempju, jikkonformaw bis-sħiħ mal-linji gwida tal-EBA dwar l-oriġinazzjoni u l-monitoraġġ tas-self, iqisu b’mod adegwat ir-riskji ta’ rifinanzjament tal-mutwatarji u jaġġornaw il-valutazzjonijiet tal-kollateral fil-ħin. Barra minn hekk, is-superviżuri komplew iwettqu rieżamijiet tal-mudelli interni, li rriżultaw fi stokk kbir ta’ sejbiet u miżuri relatati ma’ mudelli interni bbażati fuq il-klassifikazzjonijiet.

Ir-rieżami mmirat tal-ġestjoni tar-riskju ta’ kreditu tal-kontroparti li twettaq fl-2022 u d-diversi OSIs li twettqu f’dawn l-aħħar ftit snin identifikaw vulnerabbiltajiet materjali fil-prattiki tal-ġestjoni tar-riskju tal-banek (ittestjar tal-istress, proċess u dokumentazzjoni tal-ġestjoni tal-inadempjenza, eċċ.). Wara dak ir-rieżami mmirat, il-banek inkwistjoni ppreżentaw pjanijiet ta’ azzjoni mmirati bi skadenza ta’ tmiem l-2025 għar-rimedju finali. Barra minn hekk, f’Ottubru 2023, il-BĊE ppubblika gwida dwar prattiki sodi fil-governanza u fil-ġestjoni tar-riskju ta’ kreditu tal-kontroparti.^[30]

Fl-2024, twettqet ukoll ħidma superviżorja sostanzjali biex jiġu indirizzati n-nuqqasijiet fl-oqfsa tal-ġestjoni tal-assi u tal-obbligazzjonijiet (ALM). Twettqu rieżamijiet immirati li jħarsu lejn l-ippjanar ta’ kontinġenza tal-likwidità u l-kapaċitajiet tal-ottimizzazzjoni tal-kollateral, il-fattibbiltà tal-pjanijiet ta’ finanzjament, il-governanza u l-istrateġiji tal-ALM, u r-riskji tar-rata tal-imgħax u tal-firxa tal-kreditu. Dawn wasslu għall-identifikazzjoni ta’ nuqqasijiet fost l-oħrajn (i) fil-valutazzjoni tal-kollateral u l-monetizzazzjoni (eliġibbiltà mhux magħrufa tal-kollateral mill-bank ċentrali, żmien ottimist iżżejjed għal-likwidità, eċċ.); (ii) is-suppożizzjonijiet użati fl-immudellar tal-projezzjonijiet għad-depożiti (tkabbir tad-depożiti futur ottimist iżżejjed, dipendenza fuq suppożizzjonijiet ta’ mmudellar simplistiku, eċċ.); (iii) il-proċessi tal-ittestjar retrospettiv, tal-validazzjoni u tar-rikalibrar tal-mudelli ALM; u (iv) oqfsa ġenerali ta’ governanza tal-ALM (governanza tad-data, adattabbiltà tas-sistemi ta’ informazzjoni, kalibrazzjoni tal-limiti fid-dikjarazzjonijiet tal-aptit għar-riskju, eċċ.).

L-indirizzar tan-nuqqasijiet fil-funzjonament tal-korpi maniġerjali tal-banek ilu prijorità superviżorja mill-2020. L-attivitajiet superviżorji (li inkludew rieżamijiet immirati tal-effettività u d-diversità tal-korpi maniġerjali, l-OSIs u l-eżerċizzji annwali tal-ġbir tad-data) kixfu dgħufijiet ewlenin u mmappjaw il-progress li sar fl-indirizzar tagħhom. Minkejja xi progress fil-qasam tad-diversità, xi banek għadhom juru dgħufijiet fir-rigward tal-adegwatezza kollettiva (inkluż fir-rigward tal-għarfien espert tal-IT u l-indipendenza tal-bord), l-ippjanar tas-suċċessjoni, u l-funzjonament u l-kompożizzjoni tal-kumitati. L-għarfien minn din l-analiżi informa l-aġġornament tal-“Guide on governance and risk culture”, tal-BĊE, li għandha tiġi ppubblikata fil-bidu tal-2025 u tiddeskrivi l-aspettattivi superviżorji għall-banek.

Fil-futur, is-superviżuri se jiffukaw fuq il-konsolidazzjoni u r-rimedju tas-sejbiet eżistenti fl-oqsma ta’ hawn fuq, bil-għan li tiġi żgurata konformità sħiħa mal-aspettattivi superviżorji u regolatorji. Is-superviżuri se jsegwu l-eżiti tal-attivitajiet superviżorji u se jinvolvu ruħhom mal-banek rilevanti fuq bażi individwali sabiex jindirizzaw kwistjonijiet pendenti (speċjalment kwistjonijiet li ilhom jeżistu). Jekk l-isforzi ta’ rimedju ma jkunux f’waqthom jew suffiċjenti, is-superviżuri jistgħu jużaw strateġiji ta’ eskalazzjoni, billi jagħmlu użu sħiħ mis-sett ta’ għodod superviżorji disponibbli għalihom jekk ikun meħtieġ.