ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με το διάλογο πανεπιστημίων-επιχειρήσεων: μια νέα εταιρική σχέση για τον εκσυγχρονισμό των πανεπιστημίων στην Ευρώπη

σχετικά με το διάλογο πανεπιστημίων-επιχειρήσεων: μια νέα εταιρική σχέση για τον εκσυγχρονισμό των πανεπιστημίων στην Ευρώπη

(2009/2099(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–    έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 2ας Απριλίου 2009 με τίτλο "Μια νέα εταιρική σχέση για τον εκσυγχρονισμό των πανεπιστημίων: το φόρουμ της ΕΕ για το διάλογο πανεπιστημίων - επιχειρήσεων "(COM(2009)0158),

–    έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 10ης Μαΐου 2006 με τίτλο "Επίτευξη της ατζέντας εκσυγχρονισμού για πανεπιστήμια: εκπαίδευση, έρευνα και καινοτομία" (COM(2006)0208),

–    έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της Προεδρίας που εκδόθηκαν μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισαβόνας στις 23 και 24 Μαρτίου 2000,

–    έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της Προεδρίας που εκδόθηκαν μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 13 και 14 Μαρτίου2008, και συγκεκριμένα το τμήμα τους με τίτλο "επένδυση στον άνθρωπο και εκσυγχρονισμός των αγορών εργασίας",

–    έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της Προεδρίας που εκδόθηκαν μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 19 και 20 Μαρτίου 2009, και συγκεκριμένα το τμήμα με τίτλο "πλήρης αξιοποίηση της ανανεωμένης στρατηγικής της Λισαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση",

–    έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου της 15ης Νοεμβρίου 2007 για τις νέες δεξιότητες για νέες θέσεις εργασίας[1],

–    έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 12ης Μαΐου 2009, σχετικά με ένα στρατηγικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης ("ΕΚ 2020")[2],

–    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Ιανουαρίου 2008 σχετικά με την εκπαίδευση ενηλίκων: ποτέ δεν είναι αργά για μάθηση[3],

–    έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Σεπτεμβρίου 2008 σχετικά με τη διαδικασία της Μπολόνια και την κινητικότητα των φοιτητών[4],

–    έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών της 4ης Δεκεμβρίου 2009 σχετικά με το διάλογο των πανεπιστημίων - επιχειρήσεων[5] και τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής και Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 17ης Δεκεμβρίου 2009[6],

–    έχοντας υπόψη τη μελέτη που δημοσίευσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τίτλο "Περαιτέρω ανάπτυξη του διαλόγου πανεπιστημίων - επιχειρήσεων",

–    έχοντας υπόψη τα άρθρα 165 και 166 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–    έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

–    έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (A7-0108/2010),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 19ης και 20ης Μαρτίου 2009 κάλεσε τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν τις εταιρικές σχέσεις μεταξύ των τομέων των επιχειρήσεων, της έρευνας, της εκπαίδευσης και της κατάρτισης,

B.   λαμβάνοντας υπόψη ότι το ανακοινωθέν της διάσκεψης των ευρωπαίων υπουργών αρμοδίων για την τριτοβάθμια εκπαίδευση της 28ης και 29ης Απριλίου 2009, ζητεί από τις δημόσιες πολιτικές να αναγνωρίσουν «πλήρως την αξία των διαφόρων αποστολών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης οι οποίες περιλαμβάνουν ευρύ φάσμα δράσεων, από την εκπαίδευση και την έρευνα έως την παροχή υπηρεσιών στην κοινότητα και τη δέσμευση περί κοινωνικής συνοχής και πολιτιστικής ανάπτυξης»,

Γ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πανεπιστήμια, δεδομένου του τριπλού ρόλου τους (εκπαίδευση, έρευνα και καινοτομία), διαδραματίζουν καίριο ρόλο για το μέλλον της Ένωσης και την κατάρτιση των πολιτών της, και ότι ο ρόλος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι να παρέχει μαθησιακά περιβάλλοντα που ενθαρρύνουν την ανεξαρτησία, τη δημιουργικότητα και την αξιοποίηση της γνώσης,

Δ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευθύνη για την χάραξη πολιτικών στον τομέα της εκπαίδευσης εξακολουθεί να εναπόκειται στα κράτη μέλη που είναι αρμόδια για την οργάνωση, το περιεχόμενο και την αναμόρφωση των εκπαιδευτικών συστημάτων τους,

Ε.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαφορές οικονομικού και κοινωνικού επιπέδου μεταξύ των πολιτών διαφορετικών περιοχών της Ευρώπης επιβάλλουν την παροχή ίσων ευκαιριών κατάρτισης σε όλους τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και τη στήριξη των ταλαντούχων αλλά με περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες νέων,

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση που έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια θέσεων εργασίας καθιστά σημαντική την αποτελεσματικότερη συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των επιχειρήσεων,

Ζ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει κατεπειγόντως να εφαρμοστεί, να συντονιστεί και να προωθηθεί μια συνεκτική προσέγγιση μεταξύ όλων εκείνων των χωρών που έχουν υπογράψει τη διαδικασία της Μπολόνια, ιδίως στον τομέα της κινητικότητας των σπουδαστών και της πλήρους αναγνώρισης των διπλωμάτων και ότι προς τούτο απαιτείται κατάλληλος απολογισμός της προαναφερθείσας διαδικασίας, ο οποίος να αποτυπώνει τις δυσχέρειες και τα αδιέξοδα,

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο διευκολύνοντας τις ανταλλαγές πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και των γειτονικών χωρών της,

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το διαφοροποιημένο φάσμα ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, επιχειρηματικών κύκλων και τύπων συνεργασίας δυσχεραίνει τον καθορισμό ενός ιδανικού μοντέλου συνεργασίας που θα ανταποκρινόταν στην εικόνα, τις προτεραιότητες και τις απαιτήσεις κάθε θεσμικού οργάνου στην Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει, εν πάση περιπτώσει, να διατηρηθεί η ανεξαρτησία των πανεπιστημίων, καθώς και η δυνατότητά τους να επιλέγουν τα μοντέλα εταιρικής σχέσης με τις επιχειρήσεις τα οποία ανταποκρίνονται κατά τον βέλτιστο δυνατό τρόπο στους στόχους τους,

Ι.    λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση αποτελεί καθήκον της κοινωνίας στο σύνολό της και ότι, ως εκ τούτου, το κράτος δεν πρέπει να αποποιηθεί των χρηματοδοτικών ευθυνών του,

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η τριτοβάθμια εκπαίδευση αποτελεί κρατικό καθήκον και ότι, ως εκ τούτου, η κρατική χρηματοδότηση των πανεπιστημίων είναι αναγκαία για τη διασφάλιση δίκαιης χρηματοδότησης όλων των γνωστικών τομέων, όπως, για παράδειγμα, των φιλολογικών σπουδών· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι σημαντικό να παρέχεται χρηματοδοτική στήριξη στα πανεπιστήμια (για παράδειγμα μέσω συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα), παρέχοντας ταυτόχρονα εγγυήσεις για την αυτονομία και τη διασφάλιση της ποιότητάς τους,

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκπαίδευση και η κατάρτιση, οι οποίες πρέπει να οδηγήσουν στην απόκτηση των στοιχειωδών βάσεων γενικής και πολιτικής παιδείας, αποτελούν άριστα μέσα συνδρομής των υπανάπτυκτων περιφερειών προκειμένου να αντισταθμίσουν τις χαμένες ευκαιρίες και, παράλληλα με την δημιουργία θέσεων εργασίας και την προώθηση της ανταγωνιστικότητας είναι ουσιώδεις για την πολιτιστική και πνευματική πολυμορφία, καθώς και για τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά,

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνεργασία πανεπιστημίου - επιχειρήσεων, υποστηρίζεται από πολλά προγράμματα της ΕΕ, αλλά και ότι μια τέτοια είδους δράση δεν συντονίζεται πάντοτε μεταξύ των θεσμικών οργάνων,

1.   επιδοκιμάζει την προαναφερόμενη ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο "Μια νέα εταιρική σχέση για τον εκσυγχρονισμό των πανεπιστημίων : το φόρουμ της ΕΕ για το διάλογο πανεπιστημίων - επιχειρήσεων ", και τους τομείς στους οποίους προτείνεται να εστιάζεται η μελλοντική συνεργασία·

2.   χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τον απολογισμό των τριών ετών λειτουργίας του Φόρουμ Πανεπιστημίων-Επιχειρήσεων της ΕΕ, και τον καθορισμό των μελλοντικών προκλήσεων, όπως είναι η στήριξη της καινοτομίας, η προώθηση της έρευνας, η ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας, η βελτίωση της μετάδοσης γνώσης και η προσέλκυση νέων ερευνητών στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας·

3.   αναγνωρίζει ότι οι προκλήσεις στις οποίες αναφέρεται η ανακοίνωση δεν είναι νέες, και ότι δεν έχουν αντιμετωπισθεί επιτυχώς μέχρι σήμερα· πιστεύει, ωστόσο, ότι ο συνεχής διάλογος και η συνεργασία σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων ανταλλαγών των βέλτιστων πρακτικών σε σχέση με τα προγράμματα και τα μέσα εφαρμογής τους, είναι ζωτικής σημασίας για τη σύναψη στενότερων δεσμών και εταιρικών σχέσεων μεταξύ των πανεπιστημίων και των επιχειρηματικών κοινοτήτων, που θα υπερβούν με τον τρόπο αυτό τα ενδεχόμενα πολιτισμικά, θεσμικά και λειτουργικά εμπόδια που υπάρχουν μεταξύ τους και θα συμβάλουν στην δημιουργία μιας κοινωνίας της γνώσης, στην ανάπτυξη της εφαρμοσμένης έρευνας και στη βελτίωση των προοπτικών στην αγορά εργασίας των πτυχιούχων·

4.   γνωρίζει ότι υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, όσον αφορά το μέγεθός τους, τους πόρους, τους κλάδους σπουδών, την οργάνωση, την εθνικότητα και το είδος τους· εντούτοις πιστεύει ότι θα μπορούσαν όλα να επωφεληθούν, το καθένα με τον τρόπο του, από την εθνική και τη διασυνοριακή συνεργασία με την επιχειρηματική κοινότητα, αρκεί να υπάρχει σαφής γνώση του πραγματικού πλαισίου εντός του οποίου μπορούν να αναπτύξουν τις δυνατότητές τους στους τομείς της έρευνας και την εκπαίδευσης· έχει την άποψη ότι, και στο περιφερειακό επίπεδο, καταβάλλεται σημαντική προσπάθεια για τη προώθηση της συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρηματικής κοινότητας·

5.   επικροτεί το ανακοινωθέν της διάσκεψης των ευρωπαίων υπουργών αρμοδίων για την τριτοβάθμια εκπαίδευση της 28ης και 29ης Απριλίου 2009, στο οποίο επισημαίνεται η δέσμευσή τους για την «υλοποίηση των στόχων του ευρωπαϊκού χώρου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενός χώρου όπου η τριτοβάθμια εκπαίδευση συνιστά κρατική ευθύνη και όπου τα εκπαιδευτικά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες της κοινωνίας, υπό την ευρύτερη έννοια, μέσω της διαφοροποίησης των καθηκόντων τους»·

6.   συμμερίζεται την άποψη ότι ο διάλογος και η συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων και ανώτερων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να εξακολουθήσουν να συνιστούν προτεραιότητες στο εγγύς μέλλον, όπως και ο διάλογος και η συνεργασία με όλους τους άλλους τομείς της κοινωνίας, ούτως ώστε όλοι οι εν λόγω φορείς να μπορούν να επωφελούνται από τις πολιτιστικές, επιστημονικές και τεχνικές γνώσεις που παράγονται και διαδίδονται στους κόλπους των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης· επισημαίνει ότι πρέπει να διατηρηθεί η πνευματική και οικονομική ανεξαρτησία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έναντι των επιχειρήσεων, και ότι δεν πρέπει να υφίσταται σχέση εξάρτησης μεταξύ της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των επιχειρήσεων· τονίζει ότι τα πανεπιστήμια πρέπει, εν πάση περιπτώσει, να διατηρήσουν την αυτονομία τους ως προς τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τα προγράμματά τους και τις δομές διακυβέρνησής τους·

7.   απευθύνει έκκληση στα κράτη μέλη να κινητοποιούνται και να λαμβάνουν συγκεκριμένα μέτρα όταν το νομικό και οικονομικό πλαίσιο δεν παρέχει ανταμοιβή, ή ενδέχεται ακόμη και να παρεμποδίζει, τις προσπάθειες των πανεπιστημίων για συνεργασία με τις επιχειρήσεις·

8.   επισημαίνει ότι ο διάλογος μεταξύ των πανεπιστημίων και των επιχειρήσεων δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στον μαθηματικό, επιστημονικό και τεχνολογικό τομέα, αλλά πρέπει να αφορά όλους τους γνωστικούς τομείς, όπως, παραδείγματος χάριν, τις φιλολογικές σπουδές·

9.   κρίνει απαραίτητη την ενίσχυση τόσο της διεπιστημονικότητας και της υπερεπιστημονικότητας των εκπαιδευτικών και ερευνητικών προγραμμάτων όσο και της συνεργασίας μεταξύ των πανεπιστημίων, και ότι, υπό αυτήν την έννοια, οι τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) αποτελούν θεμελιώδες μέσο·

10. ζητεί να επέλθουν βελτιώσεις στην απόδοση των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων με την εφαρμογή της αρχής του τριγώνου της γνώσης "έρευνα - εκπαίδευση - καινοτομία", λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη για καλύτερους συνδέσμους μεταξύ επιχειρήσεων και πανεπιστημίων, όπως καταδεικνύεται από τις κοινότητες γνώσης και καινοτομίας (ΚΓΚ) του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΙΤ), και προτρέπει παράλληλα τα πανεπιστήμια να ενσωματώσουν το οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον στο βασικό πεδίο δραστηριοτήτων τους, στο πλαίσιο των προγραμμάτων τους για την έρευνα και την καινοτομία·

11. υπογραμμίζει ότι η βελτίωση του διαλόγου και της συνεργασίας μεταξύ των πανεπιστημίων και των επιχειρήσεων θα προσφέρει μεγαλύτερες δυνατότητες για αμοιβαία οφέλη, τα οποία όχι μόνον θα τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη, αλλά θα έχουν ευρύτερη κοινωνική χρησιμότητα, δεδομένου ότι θα συμβάλλουν στην διαρκή βελτίωση της κοινωνίας που βασίζεται στη γνώση·

12. υπογραμμίζει ότι τα πλεονεκτήματα ενός καλύτερου διαλόγου και μιας καλύτερης συνεργασίας μεταξύ των πανεπιστημίων και των επιχειρήσεων στο πλαίσιο αυτό θα είχαν την ίδια σημασία και στο επίπεδο της ενίσχυσης του διαλόγου και της συνεργασίας μεταξύ των πανεπιστημίων, των εθνικών, ευρωπαϊκών και διεθνών θεσμικών οργάνων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και στο επίπεδο της βελτίωσης των σχέσεων μεταξύ των πανεπιστημίων και της κοινωνίας εν τη ευρεία έννοια·

13. καλεί τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές να συνεχίσουν, από κοινού με τον ιδιωτικό τομέα, να διερευνούν και να χρηματοδοτούν πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της διαδραστικότητας μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων και να καταργήσουν τα σχετικά διοικητικά εμπόδια· επισημαίνει ότι ο κανονισμός για τα Διαρθρωτικά Ταμεία παρέχει την δυνατότητα χρηματοδότησης μέτρων στήριξης για τις ΜΜΕ, κατά το σύστημα των "αποδεικτικών γνώσης" τα οποία χρησιμοποιούνται σήμερα σε ορισμένα κράτη μέλη·

14. συνιστά να προσδοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση και έρευνα, αυξάνοντας τις κρατικές χρηματοδοτήσεις και απλοποιώντας, ταυτόχρονα, την γραφειοκρατία·

15. τονίζει την ανάγκη να προσδοθεί κύρος και κίνητρο στα διερευνητικά και ερευνητικά έργα, όχι μόνο στον επιστημονικό και τεχνολογικό τομέα, αλλά και στους τομείς των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών, οι οποίοι αποτελούν αξιόλογη πηγή γνώσεων για τον εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων·

16. στηρίζει τον ρόλο των ερευνητικών έργων μικρής και μεσαίας εμβέλειας ως ρόλο προτεραιότητας έναντι των δικτύων αριστείας που βασίζονται σε μείζονα ολοκληρωμένα έργα·

17. ζητεί από τις επιχειρήσεις και τα πανεπιστήμια να συνεργαστούν με στόχο την αναπροσαρμογή της άνισης κατανομής ανδρών και γυναικών σε ορισμένους γνωστικούς τομείς του πανεπιστημίου·

Διά βίου μάθηση

18. επισημαίνει τη σπουδαιότητα του ορισμού της δια βίου μάθησης και τις πολλές έννοιες που καλύπτει, από τη γενική εκπαίδευση έως την μη τυπική και άτυπη μάθηση, καθώς και την οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική, πολιτική και επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση·

19. επισημαίνει ότι, δεδομένης της δυνατότητας μόνιμης πρόσβασης, όχι μόνο στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, αλλά και στον πολιτισμό που παρέχει η διά βίου μάθηση, είναι ζωτικής σημασίας η Ευρωπαϊκή Ένωση να ενθαρρύνει τα κράτη να στηρίξουν και τα πανεπιστήμια να διατηρήσουν και να προωθήσουν περαιτέρω την ένταξη των φιλολογικών σπουδών στα εκπαιδευτικά τους προγράμματα·

20. υπενθυμίζει ότι ένα από τα καίρια μηνύματα είναι να αυξηθεί το επίπεδο των επενδύσεων στους ανθρώπινους πόρους της Ευρώπης προκειμένου να δοθεί προτεραιότητα στο σημαντικότερο αγαθό της ΕΕ - στους πολίτες της, οι οποίοι δύνανται να προσαρμόζονται στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς εργασίας·

21. τονίζει την ανάγκη να προσαρμοστούν οι δυνατότητες της δια βίου μάθησης κατά το δυνατόν περισσότερο στις ανάγκες των μεμονωμένων ατόμων, των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και της αγοράς εργασίας, και υπογραμμίζει ότι λόγω του διαρκώς μεταβαλλόμενου χαρακτήρα των αναγκών αυτών, η διαρκής εκπαίδευση αποτελεί αναπόφευκτη αναγκαιότητα και προσδίδει, συνεπώς, ιδιαίτερη προσοχή στις κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις που απορρέουν από αυτήν· υπενθυμίζει ότι δεν υπάρχει πλέον μια "δια βίου θέση εργασίας" και ότι η κατάρτιση και μετεκπαίδευση είναι απαραίτητες· επαναλαμβάνει ότι είναι ουσιώδες να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες ώστε να ευνοηθεί ήδη από την παιδική ηλικία μια θετική στάση απέναντι στη μάθηση·

22. τονίζει ότι η δια βίου μάθηση, ενημέρωση, επιμόρφωση και κατάρτιση πέρα από ιδιαίτερα σημαντικό προσόν για την αγορά εργασίας αποτελεί και προϋπόθεση για την πνευματική ανέλιξη και προσωπική ολοκλήρωση του ανθρώπου·

23. τονίζει τη σημασία της δημιουργίας και της προώθησης σύγχρονων τεχνικών δια βίου μάθησης μέσω του διαδικτύου ώστε η εκπαίδευση να καταστεί πιο άμεση και λιγότερο χρονοβόρα κυρίως για τους εργαζόμενους σε επιχειρήσεις·

24. λαμβάνοντας υπόψη τη δημογραφική μετατροπή της Ευρώπης (σε μια γηράσκουσα κοινωνία) και την εξέλιξη της αγοράς εργασίας συνεπεία της κρίσης στον οικονομικό, κοινωνικό τομέα και στον τομέα της απασχόλησης, καλεί τα πανεπιστήμια να διευρύνουν τη πρόσβαση στη μάθηση και να εκσυγχρονίσουν τα προγράμματά τους, προσανατολίζοντάς τα προς τις νέες προκλήσεις, προκειμένου να βελτιωθούν οι ικανότητες των ευρωπαίων εργαζομένων·

25. δεδομένου επίσης του γεγονότος ότι η εκπαίδευση συγκαταλέγεται μεταξύ των πλέον σημαντικών και αποτελεσματικών μέσων κοινωνικής ενσωμάτωσης και καταπολέμησης της φτώχιας και των ανισοτήτων, απευθύνει έκκληση στα πανεπιστήμια να διευρύνουν την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στην εκπαίδευση και στα προγράμματα διεθνών ανταλλαγών·

26. επαναλαμβάνει πόσο σημαντική είναι η διάδοση και ανταλλαγή της γνώσης, των δεξιοτήτων και των εμπειριών των ενηλίκων ως μέσο καθοδήγησης νέων γενεών στην αγορά εργασίας (για παράδειγμα μέσω προγραμμάτων καθοδήγησης)·

27. προτείνει να ενισχυθεί η χρήση των νέων παιδαγωγικών μεθόδων, όπως η πειραματική διδασκαλία, η εξ αποστάσεως κατάρτιση, η ηλεκτρονική εκπαίδευση, καθώς και άλλες συνδυασμένες μορφές μάθησης·

28. τονίζει ότι πρέπει να δημιουργηθεί, να προωθηθεί και να ενισχυθεί μια σθεναρότερη κουλτούρα μάθησης και ότι η συνεχής κατάρτιση σε όλα τα στάδια της ζωής είναι καθοριστικής σπουδαιότητας για την αύξηση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και την προώθηση της ανάπτυξης και της απασχόλησης στην Ευρώπη·

29.  υπογραμμίζει ότι είναι ανάγκη να βελτιωθούν οι δυνατότητες για την τόνωση της συνεχούς προσαρμογής στη μεταβαλλόμενη αγορά εργασίας - πράγμα που αποτελεί προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδιαίτερα στην τρέχουσα περίοδο ύφεσης - προωθώντας τη δια βίου μάθηση, ειδικότερα μέσω της ανάπτυξης της εκπαίδευσης εξ αποστάσεως η οποία να είναι ειδικώς προσαρμοσμένη στις νέες τεχνολογίες και μέσω μαθημάτων για τα άτομα άνω των 45 ετών, τα οποία είναι περισσότερο ευάλωτα και εκτεθειμένα στον κοινωνικό αποκλεισμό·

30. ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να δώσουν περισσότερα κίνητρα κατάρτισης στους υπαλλήλους τους, για παράδειγμα μέσω διαρκών σεμιναρίων και χρηματοδότησης μεταπτυχιακών τίτλων·

31. συνιστά μια νέα προσέγγιση της καθοδήγησης κατά τη διάρκεια της ζωής, στο πλαίσιο της οποίας τα πανεπιστήμια, οι σπουδαστές και οι επιχειρηματικοί και κοινωνικοί κύκλοι σε όλες τις εκφάνσεις τους θα επωφελούνται από την στενότερη παρακολούθηση νέων σπουδαστών, με στόχο την αξιολόγηση της κοινωνικής και οικονομικής χρησιμότητας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων·

32. επαναλαμβάνει την ανάγκη να ενισχυθούν περαιτέρω η ελκυστικότητα και η προσβασιμότητα της ηλεκτρονικής εκπαίδευσης·

Κινητικότητα, εταιρικές σχέσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα

33. Επαναλαμβάνει ότι η κινητικότητα συνιστά τον ακρογωνιαίο λίθο του ευρωπαϊκού πανεπιστημιακού χώρου στον οποίο καλούνται τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια να πραγματοποιήσουν καινοτόμο, εκτεταμένη και μεθοδική αναμόρφωση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων· επιβεβαιώνει ότι τούτο θα πρέπει να συνιστά πολιτική προτεραιότητα στο πλαίσιο του επανακαθορισμού των σημαντικότερων στόχων της διαδικασίας της Μπολόνια μετά το 2010·

34. τονίζει ότι η κινητικότητα μεταξύ χωρών και μεταξύ πανεπιστημίου και επιχειρήσεων είναι το κλειδί για την επίτευξη στενότερης συνεργασίας μεταξύ των δύο κόσμων·

35. καλεί την Επιτροπή να προτείνει νομικό πλαίσιο που θα ενδείκνυται για τη στήριξη και διευκόλυνση της κινητικότητας μεταξύ των πανεπιστημίων και επιχειρήσεων, καθώς και μεταξύ των σπουδαστών και των πανεπιστημιακών καθηγητών, και να τονίσει την ανάγκη να αναγνωρίζεται και να πιστοποιείται η μάθηση και η εκπαίδευση αυτής της μορφής·

36. ενθαρρύνει όχι μόνο τη διεύρυνση και την επέκταση των προγραμμάτων ατομικής κινητικότητας, όπως του Erasmus για νέους επιχειρηματίες και του Erasmus για μαθητευόμενους αλλά και την διοργάνωση μεταπτυχιακών ευρωπαϊκών προγραμμάτων "Αριστείας", σε συνεργασία με διάφορα πανεπιστήμια και με την ενεργό συμμετοχή επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με την παροχή υποτροφιών σε φοιτητές και κινήτρων σε ερευνητές· πιστεύει ότι τα κίνητρα αυτά θα μπορούσαν επίσης να υπηρετήσουν τους στόχους της κινητικότητας, της εκμάθησης γλωσσών και της απόκτησης πολυπολιτισμικής και επιχειρηματικής εμπειρίας·

37. υπογραμμίζει ότι είναι σκόπιμο τα εκπαιδευτικά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να αυξήσουν περαιτέρω τις εξωπανεπιστημιακές δυνατότητες εκμάθησης άλλων γλωσσών, λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκμάθηση νέων γλωσσών είναι ζωτικής σπουδαιότητας για την προώθηση και ενθάρρυνση της κινητικότητας και ανταλλαγών μεταξύ σπουδαστών, ερευνητών, διδασκάλων και εργαζομένων σε επιχειρήσεις·

38. προτρέπει τα πανεπιστήμια να αξιοποιήσουν νέες μεθόδους συνεργασίας μεταξύ των δημόσιων ιδρυμάτων και του ιδιωτικού τομέα, ιδίως μέσω της δημιουργίας κοινών ταμείων καινοτομιών δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης, με στόχο τη βελτίωση της κινητικότητας σε όλους τους τομείς·

39. τονίζει τη σπουδαιότητα των οφελών που μπορούν να αποκομίσουν οι σπουδαστές από την απόκτηση ικανοτήτων στον τομέα των νέων τεχνολογιών, οι οποίες αυξάνουν τις πιθανότητες απορρόφησής τους από την αγορά εργασίας·

40. υπό το πρίσμα των ισχυουσών ορθών πρακτικών στον τομέα της εκπαίδευσης σε άλλες χώρες, συνιστά να κληθούν να μετάσχουν στο φόρουμ της ΕΕ τρίτες χώρες προκειμένου να ανταλλάσσουν και να σχολιάζουν τις εμπειρίες και τις ανησυχίες τους, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι τέτοιου είδους συζητήσεις πρέπει να βασίζονται σε καθορισμένους στόχους, όρους και έννοιες και να εστιάζουν σε ειδικούς τομείς δραστηριότητας·

41. επισημαίνει την ανάγκη της κατάλληλης προετοιμασίας και κατάρτισης του διδακτικού προσωπικού στο οποίο ανατίθεται η διδασκαλία μαθημάτων σχετικά με την επιχειρηματικότητα· υποστηρίζει την ιδέα της ενσωμάτωσης μιας κουλτούρας επιχειρηματικότητας στα προγράμματα σπουδών (που θα αρχίζει ήδη στα εκπαιδευτικά προγράμματα της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης)·

42. ενθαρρύνει τον επιχειρηματικό κόσμο να μετέχει ενεργά στο σχεδιασμό εκπαιδευτικού υλικού για τον τρόπο λειτουργίας της επιχειρηματικής δραστηριότητας που θα διατίθεται σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης, ενώ τα εκπαιδευτικά ιδρύματα θα είναι ελεύθερα να αποφασίζουν εάν θα το χρησιμοποιήσουν ή όχι, και να παρουσιάζει τακτικά στους σπουδαστές τις παρεχόμενες δυνατότητες απασχόλησης·

43. καλεί τον επιχειρηματικό κόσμο να συμβάλει στην προσαρμογή των πανεπιστημιακών προγραμμάτων, εγκαινιάζοντας και χρηματοδοτώντας ειδικά μαθήματα με στόχο την εξοικείωση των σπουδαστών με τους κανόνες λειτουργίας των επιχειρήσεων·

44. ζητεί να εξετασθεί και να ενθαρρυνθεί η ένταξη καθηγητών στις επιχειρήσεις, αλλά και η ένταξη, παράλληλα, επιχειρηματιών στα πανεπιστήμια·

45. υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα των νέων τεχνολογιών οι οποίες καθιστούν πιο άμεση την κινητικότητα και τη συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων, σπουδαστών, διδασκάλων και ερευνητών·

46. υπενθυμίζει ότι η εμπορική επιχειρηματικότητα στις διάφορες εκφάνσεις της πρέπει να εξετασθεί ως μία από τις εναλλακτικές επαγγελματικές επιλογές των νέων αποφοίτων και ότι είναι απολύτως απαραίτητο τα εκπαιδευτικά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να παρέχουν στους σπουδαστές τους εμπεριστατωμένες γνώσεις σχετικά με όλες τις μορφές επιχειρηματικότητας, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής οικονομίας και της οικονομίας της αλληλεγγύης, ενθαρρύνοντάς τους να δημιουργήσουν τις δικές τους τεχνοβλαστούς εταιρείες·

47. επισημαίνει ότι ο διάλογος και η συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρηματικού τομέα πρέπει να στηρίζεται στην αμοιβαιότητα, στην εμπιστοσύνη, στον αμοιβαίο σεβασμό και στη διαφάνεια, ενθαρρύνοντας την επιχειρηματική διάσταση στα πανεπιστήμια αλλά και τον γνωσιοστρεφή προσανατολισμό στις επιχειρήσεις· επαναλαμβάνει την πεποίθησή του ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί λ.χ. με την εισαγωγή του συστήματος των "αποδεικτικών γνώσης" τα οποία χρησιμοποιούνται σήμερα σε ορισμένα κράτη μέλη και τα οποία επιτρέπουν κυρίως στις ΜΜΕ να βελτιώνουν τις ερευνητικές τους δυνατότητες χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η ανεξαρτησία, η αυτονομία και ο δημόσιος χαρακτήρας των πανεπιστημίων·

48. αναγνωρίζει το γεγονός ότι η εκπαίδευση και η έρευνα πρέπει να υιοθετήσουν μια πιο πολυδιάστατη προσέγγιση της γνώσης, και πιστεύει, ως εκ τούτου, ότι τόσο τα πανεπιστήμια όσο και οι επιχειρήσεις μπορούν να επωφεληθούν από μια κοινή ανάπτυξη των πολυεπιστημονικών και διεπιστημονικών και επιχειρηματικών τους ικανοτήτων και από μια ευέλικτη προσαρμογή των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, των ειδικεύσεων και των ειδικοτήτων στις ανάγκες της οικονομίας και, ειδικότερα, στις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων· εφιστά την προσοχή σε επιτυχημένες πρωτοβουλίες όπως είναι οι περίοδοι πρακτικής άσκησης για τους φοιτητές και το προσωπικό, η αξιοποίηση επιχειρηματιών ως επισκεπτών καθηγητών, η κοινή κατάρτιση και το μεικτό προσωπικό·

49. υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να αναπτυχθεί το επιχειρηματικό πνεύμα των φοιτητών, θα πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι (πανεπιστημιακό προσωπικό, φοιτητές και επιχειρηματίες) να ενημερώνονται δεόντως σχετικά με τα μέσα και τους μηχανισμούς που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να αναπτύξουν μια πιο αποτελεσματική, αποδοτική και αμοιβαίως επωφελή συνεργασία· πιστεύει ότι έχει ουσιώδη σημασία, αφενός, να ενισχυθεί η επιμόρφωση των καθηγητών του πανεπιστημίου στον τομέα αυτόν, με δράσεις, μεταξύ άλλων, όπως η δια βίου μάθηση και, αφετέρου να ανοίξουν τα πανεπιστήμια τις πόρτες τους στις επιχειρήσεις και στους εργοδότες ώστε αυτοί να μπορούν να προβαίνουν σε συστάσεις σχετικά με το περιεχόμενο της διδασκαλίας και την επιμόρφωση, τις γνώσεις και τις δεξιότητες που θα πρέπει να κατέχουν οι φοιτητές·

50. συνιστά την πλήρη θεσμική κατοχύρωση των πανεπιστημιακών γραφείων σταδιοδρομίας και την περαιτέρω ανάπτυξη και πληρέστερη σύνδεσή τους με την αγορά εργασίας·

51. τονίζει τη σημασία της εκτεταμένης διάδοσης του θεσμού της πρακτικής εξάσκησης σε εταιρείες ως μέρος του προγράμματος σπουδών, ιδίως για τους σπουδαστές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, και της πληρωμής αυτής της εξάσκησης, ή της ένταξής της στο ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς ακαδημαϊκών μονάδων·

52. ζητεί από την Επιτροπή να δρομολογήσει ένα ευρωπαϊκό σχέδιο βιομηχανικών διδακτορικών προγραμμάτων κατά το υφιστάμενο ευρωπαϊκό μοντέλο βιομηχανικών διδακτορικών προγραμμάτων στο πλαίσιο των δράσεων Marie Curie του προγράμματος πλαισίου, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η στοχοθετημένη, και εντός των χρηματοδοτικών δυνατοτήτων των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, έρευνα, καθώς και η συνεισφορά του επιχειρηματικού κλάδου στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια·

53. συνιστά τη συνεργασία μεταξύ των επαγγελματικών σωματείων και των πανεπιστημίων για την κατάρτιση αποτελεσματικών προγραμμάτων, τα οποία θα επιτρέπουν την ταχεία προσαρμογή των σπουδαστών στον επιχειρηματικό κόσμο·

54. τονίζει τη σημασία της επιχορήγησης των πανεπιστημίων από τον επιχειρηματικό κόσμο, και ενθαρρύνει τις εταιρίες να χορηγούν υποτροφίες που θα επιτρέπουν στους σπουδαστές να αποκτούν γνώσεις και ικανότητες, που θα έχουν σημαντική αξία στην αγορά εργασίας·

55. επισημαίνει τη θεμελιώδη αξία της μετάδοσης στην κοινωνία των γνώσεων και των αποτελεσμάτων που προκύπτουν από τη συνεργασία μεταξύ της πανεπιστημιακής κοινότητας και του επιχειρηματικού κόσμου·

56. προτρέπει τις επιχειρήσεις να ενισχύσουν τη στήριξη που παρέχουν στους ταλαντούχους νέους υπό τη μορφή υποτροφιών·

Έρευνα

57. τονίζει την ανάγκη για τις επιχειρήσεις να αυξήσουν την ικανότητα απορρόφησης και εκμετάλλευσης της επιστημονικής γνώσης που παράγουν τα πανεπιστήμια, ενθαρρύνοντας την εσωτερική έρευνα, τη δια βίου μάθηση και την συνεχιζόμενη εκπαίδευση και συμμετέχοντας σε μια δραστήρια πολιτική γνωστοποίησης των αναγκών τους στην ακαδημαϊκή κοινότητα και πρόσληψης κατόχων διδακτορικών και μεταδιδακτορικών διπλωμάτων και ερευνητών·

58. υπογραμμίζει την ανάγκη τα ερευνητικά ιδρύματα να διαθέτουν ειδικευμένο προσωπικό για τον εντοπισμό και την διαχείριση των γνώσεων που παρουσιάζουν εμπορικές προοπτικές·

59. αποδίδει μεγάλη σημασία στη μετάδοση των γνώσεων στο πλαίσιο ενός ανοικτού περιβάλλοντος· γνωρίζει ότι υπάρχουν διάφορα μέσα για την επίτευξη του σκοπού αυτού, όπως είναι οι δημοσιεύσεις και τα σεμινάρια, τα γραφεία μεταφοράς τεχνολογίας, η περιφερειακή συνεργασία, η υποστήριξη προς νέες επιχειρήσεις και τα δευτερογενή οφέλη, η συντονισμένη έρευνα και η κινητικότητα των ερευνητών· πιστεύει, εντούτοις, ότι η κοινωνική και ανθρώπινη διάσταση σε αυτή την αμφίδρομη διαδικασία είναι εξαιρετικά σημαντική· για τον λόγο αυτό, υποστηρίζει σθεναρά πρωτοβουλίες που ενθαρρύνουν τις διαπροσωπικές επαφές μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων και, ειδικότερα, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων·

60. χαιρετίζει την έναρξη λειτουργίας ενός ενιαίου ευρωπαϊκού δικτύου των κέντρων επιχείρησης και καινοτομίας, το οποίο θα ενσωματώσει τις σήμερα παρεχόμενες υπηρεσίες από τα Ευρωπαϊκά Κέντρα Πληροφοριών (EIC) και τα Κέντρα Αναδιανομής της Καινοτομίας (IRC)·

61. εκτιμά ότι η αύξηση της κινητικότητας των ερευνητών, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, πέραν των εθνικών συνόρων αλλά και μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με τον σεβασμό της αρχής για την αποφυγή των διακρίσεων, είναι απολύτως αναγκαία για την προώθηση της μετάδοσης των γνώσεων· καλεί, σε αυτό το πλαίσιο, τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να επανεξετάσουν εμπεριστατωμένα το ισχύον νομικό και δημοσιονομικό πλαίσιο, και να εξαλείψουν τα περιττά εμπόδια που παρακωλύουν την κινητικότητα, αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στην αναγνώριση των τίτλων ακαδημαϊκών σπουδών και τον περιορισμό της γραφειοκρατίας· καλεί τα πανεπιστήμια να θέσουν σε εφαρμογή πιο ευέλικτα σχήματα και δυνατότητες διπλής σταδιοδρομίας για το προσωπικό τους·

62. προτρέπει την Επιτροπή να δημιουργήσει κίνητρα για την ανάπτυξη μια ευρωπαϊκής αγοράς στον τομέα των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας (ΔΠΙ) η οποία να είναι ανταγωνιστική, που θα επιτρέψει στα πανεπιστήμια, στους δημόσιους ερευνητικούς οργανισμούς και στις ΜΜΕ να βρουν εταίρους και επενδυτές για τα ΔΠΙ τους, τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους· επισημαίνει ότι στα περισσότερα πανεπιστήμια η διαχείριση των ΔΠΙ θα ήταν πιο επαγγελματική·

63. υπογραμμίζει την ανάγκη να επιταχυνθούν οι προσπάθειες για την προώθηση του ενιαίου ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας, το οποίο θα εγγυάται μία χαμηλού κόστους, αποτελεσματική, αποδοτική και υψηλής ποιότητος νομική προστασία για τα καινοτόμα προϊόντα και τις υπηρεσίες, ιδίως για τις ΜΜΕ, καθώς και ένα εναρμονισμένο ευρωπαϊκό σύστημα για την διευθέτηση των διαφορών σε θέματα διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας·

64. επισημαίνει ότι η κοινή συμμετοχή πανεπιστημίων και επιχειρήσεων σε συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, όπως η ευρωπαϊκή τεχνολογική πλατφόρμα, οι κοινές τεχνολογικές πρωτοβουλίες και οι κοινότητες γνώσης και καινοτομίας, θα συμβάλλουν στην αξιοποίηση των γνώσεων και θα συνδράμουν την ΕΕ στο να ανταποκριθεί στις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει· στο πλαίσιο αυτό, υπενθυμίζει τις υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές για μια υπεύθυνη εταιρική σχέση·

65. είναι πεπεισμένο, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι κάθε ξεχωριστή συνεργασία απαιτεί εξατομικευμένη προσέγγιση και ότι υπάρχουν διαφόρων ειδών μηχανισμοί συνεργασίας, ότι μπορούμε να αντλήσουμε διδάγματα από επιτυχείς δομές, παραδείγματα, περιπτώσεις και πρότυπα αναφοράς, και ότι θα πρέπει να προωθείται η διάδοση και η πρόσβαση σε παραδείγματα ορθής πρακτικής και επιτυχημένης πορείας· υπογραμμίζει ιδιαίτερα την ανάγκη να λαμβάνονται υπόψη οι ορθές πρακτικές που τίθενται σε εφαρμογή από τις καινοτόμες επιχειρήσεις, καθώς και οι αποκτώμενες γνώσεις στο πλαίσιο του Έκτου Προγράμματος Πλαισίου για την Έρευνα όσον αφορά την εκπαίδευση για την εκπόνηση διδακτορικών διατριβών σε συνεργασία·

66. εκτιμά ότι, εάν επιθυμούμε να ενισχύσουμε τις σχέσεις μεταξύ των επιχειρήσεων, των ερευνητών και των πανεπιστημίων, πρέπει τα κράτη μέλη και η Επιτροπή να διευκολύνουν την κοινή ένταξη ιδρυμάτων, νοσοκομείων και δημόσιων και ιδιωτικών πανεπιστημίων στην εκπαιδευτική διαδικασία και την προώθηση της έρευνας·

      Ορθές πρακτικές

67. λαμβάνει υπόψη και επιδοκιμάζει παραδείγματα ορθών πρακτικών εντός και εκτός της ΕΕ που αποδεικνύουν την αξία αυτής της μορφής συνεργασίας για όλους τους μετέχοντες, λαμβάνοντας υπόψη ότι τέτοιους είδους παραδείγματα απαιτούνται προκειμένου να συμβάλλουν στη δημιουργία κατάλληλων προϋποθέσεων για το διάλογο και την αύξηση των πιθανοτήτων επιτυχίας·

68. επιδοκιμάζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής να καταγράψει τις υπάρχουσες βέλτιστες πρακτικές, και την καλεί να διαθέσει τον κατάλογο αυτό σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, μέσω της δραστικής διάδοσης όλων των πρωτότυπων πρακτικών·

69. ζητεί από την Επιτροπή να προαγάγει νέες μορφές διαρθρωμένης εταιρικής σχέσης μεταξύ των επιχειρήσεων, των πανεπιστημίων και άλλων φορέων της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, ιδίως δε με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και τους οργανισμούς επαγγελματικής κατάρτισης, με απώτερο σκοπό την παροχή της δυνατότητας επιμόρφωσης στους διδάσκοντες· εκτιμά ότι οι εταιρικές σχέσεις αυτού του τύπου μπορούν επίσης να προβλέπουν την παρουσία φορέων του αντίστοιχου τομέα·

70. προτείνει τη δημιουργία ενός δικτυακού τόπου για την ανταλλαγή και διάδοση εμπειριών καθώς και για την κοινοποίησή τους εστιάζοντας στην ανταλλαγή ορθών πρακτικών και παρέχοντας στους επισκέπτες ιδέες και συγκεκριμένα εργαλεία και μηχανισμούς για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή σχεδίων συνεργασίας· υπογραμμίζει την ιδιαίτερη σημασία της χρησιμοποίησης των νέων τεχνολογιών για την προώθηση της στενότερης συνεργασίας μεταξύ του πανεπιστημιακού και του επιχειρηματικού κόσμου·

71. ελπίζει, βάσει των υφιστάμενων ορθών πρακτικών σε ορισμένα κράτη μέλη, να προωθηθεί η καθιέρωση ευρωπαϊκής ημέρας για τους νέους εφευρέτες και, συγκεκριμένα, για τις καινοτομίες, εφευρέσεις ή ευρεσιτεχνίες που σχεδιάζουν νέοι Ευρωπαίοι·

72. ενθαρρύνει την Επιτροπή να εξακολουθεί να προωθεί το διάλογο σε εθνικό, τοπικό και περιφερειακό επίπεδο με επίκεντρο τις βέλτιστες πρακτικές, και κρίνει σκόπιμο να διασφαλισθεί ότι μετέχουν στον διάλογο όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (λόγου χάρη οι κοινωνικοί εταίροι) και όλες οι μορφές επιχειρήσεων (ΜΜΕ, επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας και οικονομίας της αλληλεγγύης, κ.λπ.), αλλά και εκπρόσωποι τρίτων χωρών (ΜΚΟ, κ.λπ.), προκειμένου να τονίζεται η οικονομική και κοινωνική προστιθέμενη αξία της συνεργασίας μεταξύ των δύο κόσμων των πανεπιστημίων και των επιχειρήσεων·

73. καλεί την Επιτροπή – προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνοχή μεταξύ δράσεων της ΕΕ και να αποφεύγεται η επικάλυψη δραστηριοτήτων - να συστήσει ομάδα εργασίας που θα καλύπτει όλες τις γενικές διευθύνσεις και θα αξιολογεί και θα δημιουργεί συνέργειες μεταξύ του διαλόγου αυτού και άλλων πρωτοβουλιών, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συζητήσεις θα πρέπει να καλύπτουν τόσο προτεραιότητες πολιτικής όσο και δυνατότητες χρηματοδότησης·

74. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

• [1]  ΕΕ C 290 της 4.12.2007, σελ. 1.
• [2]  ΕΕ C 119 της 28.5.2009, σελ. 2.
• [3]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008)0013.
• [4]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008)0423.
• [5]  CdR 157/2009 τελ.
• [6]  SOC/347

Ιστορικό

Τα Ευρωπαϊκά Συμβούλια της Λισαβόνας, τον Μάρτιο 2000, και της Βαρκελώνης, τον Μάρτιο 2002, συμφώνησαν να καθοριστεί ως στρατηγικός στόχος ούτως να αποτελέσει η ΕΕ την ανταγωνιστικότερη και δυναμική οικονομία της γνώσης στον κόσμο στο 2010, να καταστούν τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης της ΕΕ παγκόσμιο ποιοτικό σημείο αναφοράς έως το 2010 και να δημιουργηθεί ένας ευρωπαϊκός χώρος έρευνας και καινοτομίας.

Οι Ευρωπαίοι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων κατά την άτυπη Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Κορυφής στο Hampton Court (ΗΒ) τον Οκτώβριο του 2005 και τη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάρτιο 2007 τόνισαν τη σπουδαιότητα του τριγώνου της γνώσης και συγκεκριμένα της εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτομίας για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.

Η σπουδαιότητα των σχέσεων μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων στην Ευρώπη τονίστηκε σαφώς στην ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο "Επίτευξη της Ατζέντας εκσυγχρονισμού για πανεπιστήμια: εκπαίδευση, έρευνα και καινοτομία"[1]. Στην ανακοίνωση επισημάνθηκε ο βασικός ρόλος που διαδραματίζουν τα πανεπιστήμια για την επιτυχή μετάβαση της Ευρώπης σε μια οικονομία με κοινωνία της γνώσης. Επίσης, υπογραμμίστηκε η ανάγκη για μια εις βάθος αναδιάρθρωση και εκσυγχρονισμό προκειμένου να μην υστερεί η Ευρώπη στον παγκόσμιο ανταγωνισμό στους τομείς της εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτομίας.

Η ανακοίνωση πρότεινε να επέλθουν αλλαγές σε εννέα τομείς που αναμένεται να αποτελέσουν το κλειδί της επιτυχίας:

§ Άρση των φραγμών γύρω από τα πανεπιστήμια στην Ευρώπη·

§ Εξασφάλιση πραγματικής αυτονομίας και λογοδοσίας για πανεπιστήμια·

§ Παροχή κινήτρων για δομημένες εταιρικές σχέσεις με την επιχειρηματική κοινότητα·

§ Παροχή του σωστού συνδυασμού δεξιοτήτων και ικανοτήτων για την αγορά εργασίας·

§ Μείωση του χρηματοδοτικού ελλείμματος και αποτελεσματικότερη χρήση της χρηματοδότησης στην εκπαίδευση και την έρευνα·

§ Ενίσχυση της διεπιστημονικότητας και της υπέρ-επιστημονικότατης·

§ Ενεργοποίηση της γνώσης μέσω της αλληλεπίδρασης με την κοινωνία·

§ Ανταμοιβή της αριστείας στο υψηλότερο επίπεδο·

§ Προβολή στον κόσμο και ελκυστικότητα του ευρωπαϊκού χώρου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και του ευρωπαϊκού χώρου έρευνας

Στην ανακοίνωση κλήθηκαν τα πανεπιστήμια να συνεργαστούν με προηγούμενα τυπικά και άτυπα επίπεδα εκπαίδευσης και με τις επιχειρήσεις, καθώς και να "... προωθήσουν τις διάφορες δραστηριότητές τους και να πείσουν την κοινωνία, τις κυβερνήσεις και τον ιδιωτικό τομέα ότι αξίζει να επενδύσουν σε αυτά". Επίσης η ανακοίνωση συνιστούσε ότι οι επιχειρήσεις[2] θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα πανεπιστήμια να αναδιαμορφώσουν προγράμματα σπουδών, κυβερνητικές δομές και να συμβάλλουν στην χρηματοδότηση.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο ψήφισμά του, σχετικά με τη διαδικασία της Μπολόνια και την κινητικότητα των φοιτητών[3] επισήμανε την ανάγκη για τον διάλογο και την αμφίπλευρη ανταλλαγή μεταξύ εταιρειών και πανεπιστημίων προκειμένου να δημιουργηθούν καινοτόμες συμπράξεις και να αναζητηθούν νέοι τρόποι συνεργασίας.

Προκειμένου να ξεκινήσει ο διάλογος μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων η Επιτροπή δρομολόγησε το πρώτο φόρουμ τον Φεβρουάριο του 2008 το οποίο ακολούθησε δεύτερο φόρουμ τον Φεβρουάριο 2009, ενώ μεταξύ των δύο φόρουμ διοργανώθηκαν διάφορα θεματικά σεμινάρια [4]. Οι μετέχοντες στο φόρουμ για τον "Διάλογο πανεπιστημίων - επιχειρήσεων" αναφέρθηκαν συχνά στο πλαίσιο της οικονομικής ύφεσης στο οποίο πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση και υποστήριξαν ότι υπήρχε και πάλι επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθούν καλύτεροι σύνδεσμοι μεταξύ επιχειρήσεων και πανεπιστημίων ως μέσο για την ενίσχυση του τριγώνου γνώσης της Ευρώπης: έρευνα - εκπαίδευση - καινοτομία.

Η Ανακοίνωση

Στις 2 Απριλίου 2009, η Επιτροπή δημοσίευσε ανακοίνωση με τίτλο "μια νέα εταιρική σχέση για τον εκσυγχρονισμό των πανεπιστημίων: το φόρουμ της ΕΕ για τον διάλογο πανεπιστημίων - επιχειρήσεων "[5]. Το φόρουμ αυτό συγκεντρώνει πανεπιστημιακά ιδρύματα, επιχειρήσεις, ενώσεις επιχειρήσεων και δημόσιες αρχές με στόχο την ανταλλαγή της βέλτιστης πρακτικής και την εξέταση κοινών προβλημάτων.

Η Ανακοίνωση:

§ καταγράφει όλα τα διδάγματα που αποκομίστηκαν από το πρώτο έτος λειτουργίας του φόρουμ και άλλες σχετικές δραστηριότητες σε ευρωπαϊκό επίπεδο που αφορούν τις προκλήσεις και τα εμπόδια στην συνεργασία πανεπιστημίων - επιχειρήσεων, τα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν, καθώς και τις ορθές πρακτικές και προσεγγίσεις που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ευρύτερα. Ένα έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (ΕΕΥ)[6]αναπτύσσει αυτή την πτυχή των εργασιών με περισσότερες λεπτομέρειες·

§ υποβάλλει προτάσεις για τα επόμενα βήματα των εργασιών του φόρουμ·

§ περιγράφει συγκεκριμένες ενέργειες παρακολούθησης για την ενίσχυση της συνεργασίας πανεπιστημίων - επιχειρήσεων.

Η Επιτροπή προτείνει τη συνέχιση του διαλόγου στο πλαίσιο του φόρουμ με συνεδριάσεις ολομέλειας, θεματικά σεμινάρια, τη δημιουργία ιστοσελίδας και τη μεγαλύτερη συμμετοχή αρμόδιων εκπροσώπων, συμπεριλαμβανομένων περιφερειακών αρχών καθώς και συντελεστών από τρίτες χώρες.

Δήλωση του εισηγητή

Ο εισηγητής εγκρίνει την προσέγγιση της Επιτροπής και υποστηρίζει το σημερινό έργο του φόρουμ. Η αρμοδιότητα για την πολιτική εκπαίδευσης και κατάρτισης εναπόκειται στα κράτη μέλη και ο ρόλος της ΕΕ είναι να υποστηρίζει τη βελτίωση των εθνικών συστημάτων με συμπληρωματικά εργαλεία σε επίπεδο ΕΕ, καθώς και με την αμοιβαία μάθηση και τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών και ορθής πρακτικής. Κατά τη γνώμη του, το φόρουμ μπορεί να θεωρηθεί πρόσθετο μέσον για την υλοποίηση της ανταλλαγής αυτής.

Το ταχύτατα μεταβαλλόμενο εργασιακό περιβάλλον, η βασισμένη στη γνώση οικονομία και ο επιταχυνόμενος ρυθμός της τεχνολογικής ανάπτυξης συνιστούν προκλήσεις για την ανώτατη ευρωπαϊκή εκπαίδευση και την έρευνα, αλλά επίσης παρέχουν νέες ευκαιρίες που θα πρέπει να αξιοποιηθούν κατά το δυνατόν αποτελεσματικά. Στο πλαίσιο αυτό είναι καθοριστικής σπουδαιότητας να επιδιώκονται ποιοτικές εταιρικές σχέσεις στους τομείς της ανώτερης εκπαίδευσης και των επιχειρήσεων.

Η συνεργασία μεταξύ του εκπαιδευτικού και επιχειρηματικού τομέα σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο, θεωρείται αποτελεσματικό εργαλείο για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των λογικής του εκπαιδευτικού τομέα για την προσφορά και της λογικής του τομέα απασχόλησης όσον αφορά τη ζήτηση. Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου και των εκπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών στις 12 Μαΐου 2009, τονίζουν ότι οι εταιρικές σχέσεις μεταξύ ιδρυμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης και των εργοδοτών διαδραματίζουν ειδικό ρόλο στην ενίσχυση της απασχολησιμότητας των μαθητευομένων, του επιχειρηματικού δυναμικού και της εξοικείωσης με τον εργαζόμενο κόσμο.

Ο εισηγητής είναι πεπεισμένος ότι η συμβολή των ιδρυμάτων ανώτερης εκπαίδευσης στην κοινωνία της γνώση, είναι απαραίτητη αλλά επίσης αναγνωρίζει ότι δεν είναι επαρκής και ότι και άλλοι ενδιαφερόμενοι (επιχειρήσεις, δημόσιες αρχές) πρέπει να μετάσχουν και να συνεργαστούν ώστε να δημιουργήσουν ένα κοινό χώρο στον οποίο θα μπορεί να ακολουθείται ή να προσαρμόζεται σε κάθε περίπτωση ένα κατάλληλο πλαίσιο ή μοντέλο.

Ο εισηγητής πιστεύει ότι πρέπει να εξεταστούν ορισμένα σημεία προβληματισμού:

§ ο διάλογος πανεπιστημίων - επιχειρήσεων απαιτεί πολλές προσπάθειες και δεσμεύσεις, η δε ενίσχυση των συνδέσμων μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων απαιτεί τη μεγαλύτερη συμμετοχή συντελεστών τοπικού, περιφερειακού, εθνικού και διεθνούς επιπέδου.

§ τι άλλο θα πρέπει να συμπεριληφθεί στον διάλογο αυτό; θα πρόκειται άραγε για διμερή ή τριμερή εταιρική σχέση, (πανεπιστήμια - επιχειρήσεις - κυβερνήσεις)·

§ απαιτούνται καλές πρακτικές εντός και εκτός ΕΕ για να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για τον διάλογο και να αυξηθούν οι πιθανότητες της επιτυχίας·

§ πρέπει μελλοντικά να δημιουργηθεί ένα συγκεκριμένο ή μια συγκεκριμένη στρατηγική για τον διάλογο πανεπιστημίων - επιχειρήσεων, παρά τις προσπάθειες για συνεχείς βελτιώσεις και την προσαρμογή σε νέες ανάγκες·

§ οι νέοι απόφοιτοι θα έχουν καλύτερες δυνατότητες ανέλιξης και μπορούν μάλιστα να προσπαθούν να δημιουργήσουν δικές τους τεχνοβλαστούς εταιρείες εάν τα συστήματα επαγγελματικής κατάρτισης και ανώτερης εκπαίδευσης περιλαμβάνουν θέσεις πρακτικής εξάσκησης σε ΜΜΕ και παρέχουν στους σπουδαστές τη δυνατότητα να αντλούν πείρα·

§ η επικαιροποίηση του περιεχομένου των μαθημάτων και η αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών είναι απαραίτητη για να καλύπτονται οι ανάγκες της αγοράς εργασίας (αντιμετώπιση της απασχολησιμότητας, προώθηση της επιχειρηματικότητας)·

§ Τα πανεπιστημιακά ιδρύματα πρέπει να συνδυαστούν περισσότερο (συνδυασμός κλασσικών ακαδημαϊκών με επιχειρηματίες) και να προετοιμάζουν καλύτερα το προσωπικό και τους σπουδαστές τους με τις απαραίτητες δεξιότητες για τον απαιτητικό σημερινό κόσμο χωρίς να αγνοείται η ποιότητα της διδασκαλίας που θεωρείται καθοριστικός παράγοντας για την απόδοση των σπουδαστών·

§ η προώθηση της επιχειρηματικότητας, ενώ στο πλαίσιο αυτό πρέπει να επισημανθεί ότι ο σύγχρονος επιχειρηματίας αντιμετωπίζει ένα περίπλοκο κόσμο με ένα νέο φάσμα προβλημάτων και προκλήσεων που αρχίζει με την αντιμετώπιση διαφορετικής κουλτούρας σ' ένα παγκοσμιοποιημένο κόσμο με πραγματικά διεθνή δίκτυα και στον οποίο η έλλειψη γλωσσικών γνώσεων μπορεί να συνιστά εμπόδιο. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να απαιτείται η απόκτηση διαφοροποιημένων γλωσσικών δεξιοτήτων, δεδομένου ότι διευκολύνουν τους πολίτες να αντλούν πλήρη οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά οφέλη.

Οι σχέσεις μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων είναι πολύπλοκες και εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως είναι ο τρόπος χρηματοδότησης των πανεπιστημίων, το επιχειρηματικό τοπίο της χώρας και τα προγράμματα σπουδών (αρχίζοντας ήδη στα στάδια της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης).

• [1]  COM(2006)0208.
• [2]  Ο όρος "επιχειρήσεις" χρησιμοποιείται με την ευρεία έννοια ούτως ώστε να αναφέρεται σε οντότητα που ασχολείται με οικονομική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από το νομικό της χαρακτήρα.
• [3]  Κείμενα που εγκρίθηκαν στις 23.9.2008, P6_TA(2008)0423.
• [4]  Διαρκής Εκπαίδευση και δια βίου μάθηση (Βρυξέλλες, 30 Ιουνίου 2008)· Κατάρτιση προγράμματος σπουδών και επιχειρηματικότητα (Τενερίφη, 30-32 Οκτωβρίου 2008)· Μεταφορά γνώσεων (Βρυξέλλες, 7 Νοεμβρίου 2008).
• [5]  COM(2009)0158.
• [6]  SEC(2009) 0425

προς την Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας

σχετικά με τον διάλογο Πανεπιστημίων-Επιχειρήσεων: μια νέα εταιρική σχέση για τον εκσυγχρονισμό των πανεπιστημίων στην Ευρώπη
(2009/2099(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης (*): Teresa Riera Madurell

                       (*) Συνδεδεμένη επιτροπή – Άρθρο 50 του Κανονισμού

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας καλεί την Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τον απολογισμό των τριών ετών λειτουργίας του Φόρουμ Πανεπιστημίων-Επιχειρήσεων της ΕΕ, και τον καθορισμό των μελλοντικών προκλήσεων, όπως είναι η στήριξη της καινοτομίας, η προώθηση της έρευνας, η ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας, η βελτίωση της μετάδοσης γνώσης και η προσέλκυση νέων ερευνητών στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας·

2.  αναγνωρίζει ότι οι προκλήσεις στις οποίες αναφέρεται η ανακοίνωση δεν είναι νέες, και ότι δεν έχουν αντιμετωπισθεί επιτυχώς μέχρι σήμερα· πιστεύει, ωστόσο, ότι ο συνεχής διάλογος και η συνεργασία σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων ανταλλαγών των βέλτιστων πρακτικών σε σχέση με τα προγράμματα και τα μέσα εφαρμογής τους, είναι ζωτικής σημασίας για τη σύναψη στενότερων δεσμών και εταιρικών σχέσεων μεταξύ των πανεπιστημίων και των επιχειρηματικών κοινοτήτων, που θα υπερβούν με τον τρόπο αυτό τα ενδεχόμενα πολιτισμικά, θεσμικά και λειτουργικά εμπόδια που υπάρχουν μεταξύ τους και θα συμβάλουν στην δημιουργία μιας κοινωνίας της γνώσης, στην ανάπτυξη της εφαρμοσμένης έρευνας και στη βελτίωση των προοπτικών στην αγορά εργασίας των πτυχιούχων·

3.  γνωρίζει ότι υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, όσον αφορά το μέγεθός τους, τους πόρους, τους κλάδους σπουδών, την οργάνωση, την εθνικότητα και το είδος τους· εντούτοις πιστεύει ότι θα μπορούσαν όλα να επωφεληθούν, το καθένα με τον τρόπο του, από την εθνική και τη διασυνοριακή συνεργασία με την επιχειρηματική κοινότητα, αρκεί να υπάρχει σαφής γνώση του πραγματικού πλαισίου εντός του οποίου μπορούν να αναπτύξουν τις δυνατότητές τους στους τομείς της έρευνας και την εκπαίδευσης· έχει την άποψη ότι, και στο περιφερειακό επίπεδο, καταβάλλεται σημαντική προσπάθεια για τη προώθηση της συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρηματικής κοινότητας·

4.  τονίζει την ανάγκη για τις επιχειρήσεις να αυξήσουν την ικανότητα απορρόφησης και εκμετάλλευσης της επιστημονικής γνώσης που παράγουν τα πανεπιστήμια, ενθαρρύνοντας την εσωτερική έρευνα, τη δια βίου μάθηση και την συνεχιζόμενη εκπαίδευση και συμμετέχοντας σε μια δραστήρια πολιτική γνωστοποίησης των αναγκών τους στην ακαδημαϊκή κοινότητα και πρόσληψης κατόχων διδακτορικών και μεταδιδακτορικών διπλωμάτων και ερευνητών·

5.  υπογραμμίζει ότι διαπιστώνεται ολοένα και περισσότερο μια αναντιστοιχία μεταξύ των δεξιοτήτων των πτυχιούχων και των προσόντων που ζητούνται στην αγορά εργασίας και ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επεξεργασθούν μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προβλέψεις όσον αφορά τις δεξιότητες τις οποίες έχει ανάγκη η αγορά εργασίας, ώστε να ευθυγραμμιστούν τα εκπαιδευτικά προγράμματα με τις οικονομικές τάσεις·

6.  υπογραμμίζει την ανάγκη τα ερευνητικά ιδρύματα να διαθέτουν ειδικευμένο προσωπικό για τον εντοπισμό και την διαχείριση των γνώσεων που παρουσιάζουν εμπορικές προοπτικές·

7.  ενθαρρύνει όχι μόνο τη διεύρυνση και την επέκταση των προγραμμάτων ατομικής κινητικότητας, όπως του Erasmus για νέους επιχειρηματίες και του Erasmus για μαθητευόμενους αλλά και την διοργάνωση μεταπτυχιακών ευρωπαϊκών προγραμμάτων "Αριστείας", σε συνεργασία με διάφορα πανεπιστήμια και με την ενεργό συμμετοχή επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με την παροχή υποτροφιών σε φοιτητές και κινήτρων σε ερευνητές· πιστεύει ότι τα κίνητρα αυτά θα μπορούσαν επίσης να υπηρετήσουν τους στόχους της κινητικότητας, της εκμάθησης γλωσσών και της απόκτησης πολυπολιτισμικής και επιχειρηματικής εμπειρίας·

8.  επισημαίνει ότι ο διάλογος και η συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρηματικού τομέα πρέπει να στηρίζεται στην αμοιβαιότητα, στην εμπιστοσύνη, στον αμοιβαίο σεβασμό και στη διαφάνεια, ενθαρρύνοντας την επιχειρηματική διάσταση στα πανεπιστήμια αλλά και τον γνωσιοστρεφή προσανατολισμό στις επιχειρήσεις· επαναλαμβάνει την πεποίθησή του ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί λ.χ. με την εισαγωγή του συστήματος των "αποδεικτικών γνώσης" τα οποία χρησιμοποιούνται σήμερα σε ορισμένα κράτη μέλη και τα οποία επιτρέπουν κυρίως στις ΜΜΕ να βελτιώνουν τις ερευνητικές τους δυνατότητες χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η ανεξαρτησία, η αυτονομία και ο δημόσιος χαρακτήρας των πανεπιστημίων·

9.  υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να αναπτυχθεί το επιχειρηματικό πνεύμα των φοιτητών, θα πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι (πανεπιστημιακό προσωπικό, φοιτητές και επιχειρηματίες) να ενημερώνονται δεόντως σχετικά με τα μέσα και τους μηχανισμούς που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να αναπτύξουν μια πιο αποτελεσματική, αποδοτική και αμοιβαίως επωφελή συνεργασία· πιστεύει ότι έχει ουσιώδη σημασία, αφενός, να ενισχυθεί η επιμόρφωση των καθηγητών του πανεπιστημίου στον τομέα αυτόν, με δράσεις, μεταξύ άλλων, όπως η δια βίου μάθηση και, αφετέρου να ανοίξουν τα πανεπιστήμια τις πόρτες τους στις επιχειρήσεις και στους εργοδότες ώστε αυτοί να μπορούν να προβαίνουν σε συστάσεις σχετικά με το περιεχόμενο της διδασκαλίας και την επιμόρφωση, τις γνώσεις και τις δεξιότητες που θα πρέπει να κατέχουν οι φοιτητές·

10. υπογραμμίζει ότι είναι ανάγκη να βελτιωθούν οι δυνατότητες για την τόνωση της συνεχούς προσαρμογής στη μεταβαλλόμενη αγορά εργασίας - πράγμα που αποτελεί προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδιαίτερα στην τρέχουσα περίοδο ύφεσης -. προωθώντας τη δια βίου μάθηση, ειδικότερα μέσω της ανάπτυξης της εκπαίδευσης εξ αποστάσεως η οποία να είναι ειδικώς προσαρμοσμένη στις νέες τεχνολογίες και μέσω μαθημάτων για τα άτομα άνω των 45 ετών, τα οποία είναι περισσότερο ευάλωτα και εκτεθειμένα στον κοινωνικό αποκλεισμό·

11. αποδίδει μεγάλη σημασία στη μετάδοση των γνώσεων στο πλαίσιο ενός ανοικτού περιβάλλοντος· γνωρίζει ότι υπάρχουν διάφορα μέσα για την επίτευξη του σκοπού αυτού, όπως είναι οι δημοσιεύσεις και τα σεμινάρια, τα γραφεία μεταφοράς τεχνολογίας, η περιφερειακή συνεργασία, η υποστήριξη προς νέες επιχειρήσεις και τα δευτερογενή οφέλη, η συντονισμένη έρευνα και η κινητικότητα των ερευνητών· πιστεύει, εντούτοις, ότι η κοινωνική και ανθρώπινη διάσταση σε αυτή την αμφίδρομη διαδικασία είναι εξαιρετικά σημαντική· για τον λόγο αυτό, υποστηρίζει σθεναρά πρωτοβουλίες που ενθαρρύνουν τις διαπροσωπικές επαφές μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων και, ειδικότερα, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων·

12. υπογραμμίζει ότι η βελτίωση του διαλόγου και της συνεργασίας μεταξύ των πανεπιστημίων και των επιχειρήσεων θα προσφέρει μεγαλύτερες δυνατότητες για αμοιβαία οφέλη, τα οποία όχι μόνον θα τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη, αλλά θα έχουν ευρύτερη κοινωνική χρησιμότητα, δεδομένου ότι θα συμβάλλουν στην διαρκή βελτίωση της κοινωνίας που βασίζεται στη γνώση·

13. εκφράζει την ικανοποίησή του για τη θέληση της Επιτροπής να αναπτύξει στο Διαδίκτυο έναν χώρο ανταλλαγής και διάδοσης των βέλτιστων πρακτικών και υπογραμμίζει την ιδιαίτερη σημασία της χρησιμοποίησης των νέων τεχνολογιών για την προώθηση της στενότερης συνεργασίας μεταξύ του πανεπιστημιακού και του επιχειρηματικού κόσμου ·

14. χαιρετίζει την έναρξη λειτουργίας ενός ενιαίου ευρωπαϊκού δικτύου των κέντρων επιχείρησης και καινοτομίας, το οποίο θα ενσωματώσει τις σήμερα παρεχόμενες υπηρεσίες από τα Ευρωπαϊκά Κέντρα Πληροφοριών (EIC) και τα Κέντρα Αναδιανομής της Καινοτομίας (IRC)·

15. εκτιμά ότι η αύξηση της κινητικότητας των ερευνητών, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, πέραν των εθνικών συνόρων αλλά και μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με τον σεβασμό της αρχής για την αποφυγή των διακρίσεων, είναι απολύτως αναγκαία για την προώθηση της μετάδοσης των γνώσεων· καλεί, σε αυτό το πλαίσιο, τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να επανεξετάσουν εμπεριστατωμένα το ισχύον νομικό και δημοσιονομικό πλαίσιο, και να εξαλείψουν τα περιττά εμπόδια που παρακωλύουν την κινητικότητα, αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στην αναγνώριση των τίτλων ακαδημαϊκών σπουδών και τον περιορισμό της γραφειοκρατίας· καλεί τα πανεπιστήμια να θέσουν σε εφαρμογή πιο ευέλικτα σχήματα και δυνατότητες διπλής σταδιοδρομίας για το προσωπικό τους·

16. υπογραμμίζει ότι τα πλεονεκτήματα ενός καλύτερου διαλόγου και μιας καλύτερης συνεργασίας μεταξύ των πανεπιστημίων και των επιχειρήσεων στο πλαίσιο αυτό θα είχαν την ίδια σημασία και στο επίπεδο της ενίσχυσης του διαλόγου και της συνεργασίας μεταξύ των πανεπιστημίων, των εθνικών, ευρωπαϊκών και διεθνών θεσμικών οργάνων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και στο επίπεδο της βελτίωσης των σχέσεων μεταξύ των πανεπιστημίων και της κοινωνίας εν τη ευρεία έννοια·

17. προτρέπει την Επιτροπή να δημιουργήσει κίνητρα για την ανάπτυξη μια ευρωπαϊκής αγοράς στον τομέα των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας (ΔΠΙ) η οποία να είναι ανταγωνιστική, που θα επιτρέψει στα πανεπιστήμια, στους δημόσιους ερευνητικούς οργανισμούς και στις ΜΜΕ να βρουν εταίρους και επενδυτές για τα ΔΠΙ τους, τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους· επισημαίνει ότι στα περισσότερα πανεπιστήμια η διαχείριση των ΔΠΙ θα ήταν πιο επαγγελματική·

18. υπογραμμίζει την ανάγκη να επιταχυνθούν οι προσπάθειες για την προώθηση του ενιαίου ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας, το οποίο θα εγγυάται μία ισχυρή, αποτελεσματική, όχι δαπανηρή και υψηλής ποιότητος νομική προστασία για τα καινοτόμα προϊόντα και τις υπηρεσίες, ιδίως για τις ΜΜΕ, καθώς και ένα εναρμονισμένο ευρωπαϊκό σύστημα για την διευθέτηση των διαφορών σε θέματα διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας·

19. αναγνωρίζει το γεγονός ότι η εκπαίδευση και η έρευνα πρέπει να υιοθετήσουν μια πιο πολυδιάστατη προσέγγιση της γνώσης, και πιστεύει, ως εκ τούτου, ότι τόσο τα πανεπιστήμια όσο και οι επιχειρήσεις μπορούν να επωφεληθούν από μια κοινή ανάπτυξη των πολυεπιστημονικών και διεπιστημονικών και επιχειρηματικών τους ικανοτήτων και από μια ευέλικτη προσαρμογή των εκπαιδευτικών προγραμμάτων , των ειδικεύσεων και των ειδικοτήτων στις ανάγκες της οικονομίας και, ειδικότερα, στις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων· εφιστά την προσοχή σε επιτυχημένες πρωτοβουλίες όπως είναι οι περίοδοι πρακτικής άσκησης για τους φοιτητές και το προσωπικό, η αξιοποίηση επιχειρηματιών ως επισκεπτών καθηγητών, η κοινή κατάρτιση και το μεικτό προσωπικό·

20. επισημαίνει ότι η κοινή συμμετοχή πανεπιστημίων και επιχειρήσεων σε συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, όπως η ευρωπαϊκή τεχνολογική πλατφόρμα, οι κοινές τεχνολογικές πρωτοβουλίες και οι κοινότητες γνώσης και καινοτομίας, θα συμβάλλουν στην αξιοποίηση των γνώσεων και θα συνδράμουν την ΕΕ στο να ανταποκριθεί στις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει· στο πλαίσιο αυτό, υπενθυμίζει τις υφιστάμενες "κατευθυντήριες γραμμές για μια υπεύθυνη εταιρική σχέση"·

21. καλεί τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές να συνεχίσουν, από κοινού με τον ιδιωτικό τομέα, να διερευνούν και να χρηματοδοτούν πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της διαδραστικότητας μεταξύ πανεπιστημίων και επιχειρήσεων και να καταργήσουν τα σχετικά διοικητικά εμπόδια· επισημαίνει ότι ο κανονισμός για τα Διαρθρωτικά Ταμεία παρέχει την δυνατότητα χρηματοδότησης μέτρων στήριξης για τις ΜΜΕ, κατά το σύστημα των "αποδεικτικών γνώσης" τα οποία χρησιμοποιούνται σήμερα σε ορισμένα κράτη μέλη·

22. είναι πεπεισμένο, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι κάθε ξεχωριστή συνεργασία απαιτεί εξατομικευμένη προσέγγιση και ότι υπάρχουν διαφόρων ειδών μηχανισμοί συνεργασίας, ότι μπορούμε να αντλήσουμε διδάγματα από επιτυχείς δομές, παραδείγματα, περιπτώσεις και πρότυπα αναφοράς, και ότι θα πρέπει να προωθείται η διάδοση και η πρόσβαση σε παραδείγματα ορθής πρακτικής και επιτυχημένης πορείας· υπογραμμίζει ιδιαίτερα την ανάγκη να λαμβάνονται υπόψη οι ορθές πρακτικές που τίθενται σε εφαρμογή από τις καινοτόμες επιχειρήσεις, καθώς και οι αποκτώμενες γνώσεις στο πλαίσιο του Έκτου Προγράμματος Πλαισίου για την Έρευνα όσον αφορά την εκπαίδευση για την εκπόνηση διδακτορικών διατριβών σε συνεργασία·

23. εκτιμά ότι, εάν επιθυμούμε να ενισχύσουμε τις σχέσεις μεταξύ των επιχειρήσεων, των ερευνητών και των πανεπιστημίων, πρέπει τα κράτη μέλη και η Επιτροπή να διευκολύνουν την κοινή ένταξη ιδρυμάτων, νοσοκομείων και δημόσιων και ιδιωτικών πανεπιστημίων στην εκπαιδευτική διαδικασία και την προώθηση της έρευνας.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ