SPRAWOZDANIE w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 552/97 tymczasowo wycofujące dostęp do ogólnych preferencji taryfowych w odniesieniu do Mjanmy/Birmy

w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 552/97 tymczasowo wycofujące dostęp do ogólnych preferencji taryfowych w odniesieniu do Mjanmy/Birmy

(COM(2012)0524 – C7‑0297/2012 – 2012/0251(COD))

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–   uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2012)0524),

–   uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 207 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C7‑0297/2012),

–   uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–   uwzględniając art. 55 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Handlu Międzynarodowego (A7-0122/2013),

1.  zatwierdza swoje stanowisko w pierwszym czytaniu, przyjmując wniosek Komisji;

2.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzić znaczące zmiany do swojego wniosku lub zastąpić go innym tekstem;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, a także parlamentom narodowym.

Od 1971 r. UE przyznaje niewzajemne preferencje handlowe krajom rozwijającym się, zapewniając eksporterom z tych krajów niższe cła na niektóre lub wszystkie towary sprzedawane przez nich do UE. Daje im to cenny dostęp do rynków UE, przyczyniający się do wzrostu ich gospodarek. System ten znany jest jako „ogólny system preferencji” (GSP).

Rozporządzenie w sprawie GSP, w którym określono wszystkie przepisy dotyczące stosowania tego systemu – tj. rozporządzenie Rady (WE) nr 732/2008[1] z dnia 22 lipca 2008 r. – stanowi, że preferencyjne traktowanie przewidziane w tym rozporządzeniu może zostać tymczasowo wycofane w stosunku do wszystkich lub niektórych produktów pochodzących z państwa beneficjenta z powodu poważnego i systematycznego naruszania zasad ustanowionych w 15 spośród 27 konwencji międzynarodowych wymienionych w załączniku do tego rozporządzenia, na podstawie wniosków właściwych organów monitorujących. Konwencje te – np. Konwencja nr 29 MOP dotycząca pracy przymusowej – odnoszą się również do praw pracowniczych.

Dostęp Mjanmy/Birmy do preferencji taryfowych GSP został czasowo wycofany w 1997 r. rozporządzeniem Rady (WE) nr 552/97[2] ze względu na systematyczną i szeroko rozpowszechnioną praktykę pracy przymusowej, co potwierdziła Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP) w ramach specjalnej procedury jej komisji śledczej. Wspomniane wyżej rozporządzenie nr 552/97 stanowi jednak również, że czasowe wycofanie przestaje obowiązywać, gdy sprawozdanie Komisji wykaże, że praktyki, które je spowodowały, nie są już stosowane.

Od 2011 r. Mjanma/Birma podejmuje poważne działania na rzecz otwartości i reformy, również w odniesieniu do pracy przymusowej, takie jak:

- uchylanie nieodpowiednich przepisów i zastępowanie ich nowymi przepisami zgodnymi z konwencjami MOP;

- wydanie zakazu stosowania pracy przymusowej w wojsku;

- lepsze egzekwowanie przepisów (w tym karanie sprawców naruszeń);

- podpisanie protokołu ustaleń z MOP w sprawie eliminacji pracy przymusowej;

- przeznaczanie środków finansowych na podnoszenie świadomości i prace publiczne;

- plan działania we współpracy z MOP w celu zapewnienia pełnego wdrożenia zaleceń MOP.

W tej sytuacji w dniu 13 czerwca 2012 r. Międzynarodowa Konferencja Pracy zniosła ograniczenia, które wykluczały rząd Mjanmy/Birmy z korzystania ze współpracy i z pomocy technicznej MOP, i zawiesiła na okres jednego roku zalecenie MOP wzywające jej członków do oceny relacji z Mjanmą/Birmą w celu zapewnienia, że w ramach tych relacji nie jest wykorzystywana praca przymusowa.

W sprawozdaniu COM(2012) 525 Komisja Europejska dochodzi zatem do wniosku, iż w związku z powyższym naruszenia te nie mogą już być uważane za „poważne i systematyczne”, a tym samym należy przywrócić preferencje taryfowe stosownie do obowiązującego rozporządzenia w sprawie GSP. W praktyce proponuje ona uchylenie rozporządzenia Rady (WE) nr 552/97 z dniem 13 czerwca 2012 r., czyli z chwilą przyjęcia rezolucji Międzynarodowej Konferencji Pracy.

Birma/Mjanma, należąca do krajów najsłabiej rozwiniętych, uzyskałaby zatem bezcłowy i bezkontyngentowy dostęp do wszystkich produktów z wyjątkiem broni i amunicji („wszystko oprócz broni”). Wniosek ten dotyczy jedynie preferencji w latach 2012 i 2013. Z dniem 1 stycznia 2014 r. preferencje będą przyznawane na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 978/2012, które wymaga zmiany w ramach odrębnej procedury.

Sprawozdawca zgadza się z analizą Komisji Europejskiej i uważa, że spełniono wymogi prawne pozwalające na przywrócenie preferencji. Jednakże choć poczyniono znaczne postępy, praca przymusowa nie została jeszcze w Birmie wyeliminowana. W niektórych stanach nadal ma miejsce niepłatna praca przymusowa, którą wymusza głównie wojsko, co wykazano w wiarygodnych sprawozdaniach. Wprawdzie jest to ścigane, jednak jak dotąd wobec wojskowych lub cywilnych sprawców naruszeń nie stosuje się rygorystycznie sankcji karnych za nakazywanie pracy przymusowej lub obowiązkowej.

Komisja powinna zatem nadal monitorować rozwój wydarzeń w Mjanmie/Birmie w odniesieniu do pracy przymusowej i reagować na te wydarzenia zgodnie z obowiązującymi procedurami, w tym, jeśli zajdzie taka potrzeba, ponownie stosując procedury wycofania.

Postępy w Birmie pozostają na razie kruche. Ważne, aby proponowane środki przyczyniły się do trwałego pokoju i pozytywnego rozwoju sytuacji. Dlatego przyszła działalność handlowa i inwestycyjna europejskich przedsiębiorstw w Birmie/Mjanmie powinna wspierać praktyki zgodne z najwyższymi standardami uczciwości i społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, przy czym zasadnicze znaczenie ma przejrzystość. Środki na poziomie europejskim dotyczące odpowiedzialności i przejrzystości będą niezbędne, aby zapobiegać naruszeniom praw człowieka, a także jako sposób ochrony długoterminowej wartości inwestycji. To jednak częściowo wykracza poza zakres stosowania przedmiotowego rozporządzenia uchylającego. W związku z powyższym sprawozdawca proponuje, aby nie wprowadzać zmian do rozporządzenia, a kwestiami tymi zająć się w ramach odrębnej procedury.

• [1]               Rozporządzenie Rady (WE) nr 732/2008 z dnia 22 lipca 2008 r. wprowadzające ogólny system preferencji taryfowych na okres od dnia 1 stycznia 2009 r. do dnia 31 grudnia 2011 r. oraz zmieniające rozporządzenia (WE) nr 552/97, (WE) nr 1933/2006 oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 1100/2006 i (WE) nr 964/2007 (Dz.U. L 211 z 6.8.2008, s. 1).
• [2]               Dz.U. L 85 z 27.3.1997, s. 8.