SPRAWOZDANIE zawierające zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Komisji Europejskiej dotyczące negocjacji w sprawie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)

zawierającej zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Komisji Europejskiej dotyczące negocjacji w sprawie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)

(2014/2228(INI))

Parlament Europejski,

–       uwzględniając wytyczne UE w zakresie negocjacji dotyczących transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP) między UE a USA, jednomyślnie przyjęte przez Radę w dniu 14 czerwca 2013 r.[1], których klauzula tajności została zniesiona i które zostały podane do wiadomości publicznej przez Radę w dniu 9 października 2014 r.,

–       uwzględniając art. 168–191 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności zasadę ostrożności zapisaną w art. 191 ust. 2,

–       uwzględniając wspólne oświadczenie ze szczytu UE–USA, który odbył się w dniu 26 marca 2014 r.[2],

–       uwzględniając wspólne oświadczenie komisarz Cecilii Malmström oraz przedstawiciela USA ds. handlu Michaela Fromana z dnia 20 marca dotyczące wyłączenia usług publicznych z umów handlowych między UE a USA;

–       uwzględniając konkluzje Rady w sprawie TTIP z dnia 20 marca 2015 r.,

–       uwzględniając konkluzje Rady w sprawie TTIP z dnia 21 listopada 2014 r.[3],

–       uwzględniając wspólne oświadczenie prezydenta USA Baracka Obamy, przewodniczącego Komisji Jeana-Claude’a Junckera, przewodniczącego Rady Europejskiej Hermana Van Rompuya, premiera Zjednoczonego Królestwa Davida Camerona, kanclerz Niemiec Angeli Merkel, prezydenta Francji François Hollande’a, premiera Włoch Matteo Renziego oraz premiera Hiszpanii Mariano Rajoya, wydane w dniu 16 listopada 2014 r. po posiedzeniu, które odbyło się przy okazji szczytu grupy G20 w Brisbane w Australii[4],

–       uwzględniając konkluzje z posiedzenia Rady Europejskiej, które odbyło się w dniach 26 i 27 czerwca 2014 r.[5],

–       uwzględniając wytyczne polityczne na następną kadencję Komisji, przedstawione przez przewodniczącego Jeana-Claude’a Junckera w dniu 15 lipca 2014 r. i zatytułowane: „Nowy początek dla Europy: Mój program na rzecz zatrudnienia, wzrostu, sprawiedliwości oraz zmian demokratycznych”[6],

–       uwzględniając komunikat Komisji z dnia 25 listopada 2014 r. w sprawie przejrzystości w negocjacjach dotyczących TTIP (C(2014)9052)[7], decyzje Komisji z dnia 25 listopada 2014 r. w sprawie publikowania informacji dotyczących spotkań odbywających się między członkami Komisji a organizacjami lub osobami samozatrudnionymi (C(2014)9051) oraz w sprawie publikowania informacji dotyczących spotkań odbywających się między dyrektorami generalnymi Komisji a organizacjami lub osobami samozatrudnionymi (C(2014)9048), wyroki i opinie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (C-350/12 P, 2/13 (2), 1/09 (3)) w sprawie dostępu do dokumentów instytucji oraz decyzję Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 6 stycznia 2015 r. zamykającą dochodzenie z inicjatywy własnej (OI/10/2014/RA) w sprawie rozpatrywania przez Komisję Europejską wniosków o udzielenie informacji i dostępu do dokumentów (przejrzystość),

–       uwzględniając wspólne oświadczenie Rady ds. Energii UE–USA z dnia 3 grudnia 2014 r.[8],

–       uwzględniając zintegrowane podejście UE do bezpieczeństwa żywności („od pola do stołu”) określone w 2004 r.[9],

–       uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 13 stycznia 2015 r. z konsultacji społecznych online w sprawie ochrony inwestycji i rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem (ISDS) w związku z transatlantyckim partnerstwem handlowo-inwestycyjnym (TTIP) (SWD(2015)0003),

–       uwzględniając propozycje tekstów UE do omówienia z USA w kolejnych rundach negocjacji dotyczących TTIP, w szczególności te, których klauzula tajności została zniesiona i które zostały podane do wiadomości publicznej przez Komisję, m.in. dokumenty przedstawiające stanowiska UE zatytułowane: „Kwestie regulacyjne dotyczące TTIP – przemysł inżynieryjny”[10], „Sprawdzian równoważności funkcjonalnej: proponowana metodologia równoważności regulacyjnej w branży motoryzacyjnej”[11] oraz „Rozdział dotyczący handlu i zrównoważonego rozwoju/ polityki pracy i ochrony środowiska naturalnego: dokument UE określający kluczowe kwestie i aspekty przepisów TTIP”[12], a także propozycje tekstów dotyczących barier technicznych w handlu[13], środków sanitarnych i fitosanitarnych[14], ceł i ułatwień handlowych[15], małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP)[16], ewentualnych przepisów w sprawie konkurencji[17], ewentualnych przepisów w sprawie przedsiębiorstw państwowych oraz przedsiębiorstw, którym przyznano szczególne lub wyłączne przywileje[18], ewentualnych przepisów w sprawie dotacji[19] oraz rozstrzygania sporów[20], wstępnych przepisów dotyczących współpracy regulacyjnej[21],

–       uwzględniając opinię Komitetu Regionów w sprawie „Transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)” (ECOS-V-063) przyjętą podczas 110. sesji plenarnej (11-13 lutego 2015) oraz opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 4 czerwca 2014 r. pt. „Transatlantyckie stosunki handlowe a poglądy EKES-u na temat wzmocnionej współpracy i ewentualnej umowy o wolnym handlu UE-USA”,

–       uwzględniając wersję ostateczną sprawozdania wstępnego z dnia 28 kwietnia 2014 r. sporządzonego przez ECORYS dla Komisji i zatytułowanego „Ocena wpływu handlu na zrównoważony rozwój mająca na celu wsparcie negocjacji w sprawie kompleksowej umowy handlowo-inwestycyjnej między Unią Europejską a USA”[22],

–       uwzględniając sprawozdanie Komisji z 2015 r. w sprawie barier handlowych[23],

–       uwzględniając „Szczegółową analizę przedstawionej przez Komisję Europejską oceny skutków dotyczącej transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego między UE a USA”, opublikowaną w kwietniu 2014 r. przez Centrum Studiów nad Polityką Europejską (CEPS) na zlecenie Parlamentu,

–       uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje, w szczególności rezolucję z dnia 23 października 2012 r. w sprawie stosunków handlowych i gospodarczych ze Stanami Zjednoczonymi[24], rezolucję z dnia 23 maja 2013 r. w sprawie negocjacji UE dotyczących handlu i inwestycji ze Stanami Zjednoczonymi[25] oraz rezolucję z dnia 15 stycznia 2015 r. w sprawie sprawozdania rocznego dotyczącego działalności Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w 2013 r.[26],

–       uwzględniając art. 108 ust. 4 oraz art. 52 Regulaminu,

–       uwzględniając sprawozdanie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinie Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Rozwoju, Komisji Gospodarczej i Monetarnej, Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Komisji Kultury i Edukacji, Komisji Prawnej, Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, Komisji Spraw Konstytucyjnych oraz Komisji Petycji (A8-0175/2015),

A.     mając na uwadze, że eksport możliwy dzięki handlowi oraz inwestycje służące wzrostowi to kluczowe czynniki pobudzające tworzenie miejsc pracy i wzrost gospodarczy, niewymagające inwestycji rządowych;

B.     mając na uwadze, że PKB UE w ogromnym stopniu zależy od handlu i eksportu oraz korzyści płynących z opartych na zasadach inwestycji i handlu, oraz mając na uwadze, że ambitna i wyważona umowa z USA powinna wspomóc reindustrializację Europy i przyczynić się do realizacji celu dotyczącego zwiększenia do 2020 r. PKB generowanego przez przemysł w UE z 15% do 20% dzięki intensyfikacji transatlantyckiego handlu zarówno towarami, jak i usługami; mając na uwadze, że umowa ta może tworzyć szanse szczególnie dla MŚP, mikroprzedsiębiorstw (zgodnie z definicją zawartą w zaleceniu Komisji 2003/361/WE), klastrów i sieci przedsiębiorstw, które cierpią z powodu barier pozataryfowych niewspółmiernie bardziej niż większe przedsiębiorstwa, uzyskujące oszczędności skali, które umożliwiają im łatwiejszy dostęp do rynków po obu stronach Atlantyku; mając na uwadze, że umowa między dwoma największymi blokami gospodarczymi na świecie może przynieść opracowanie standardów, norm i zasad, które zostaną przyjęte na szczeblu światowym, co przyniosłoby korzyści również państwom trzecim i zapobiegłoby dalszemu rozdrobnieniu światowego handlu; mając na uwadze, że niewynegocjowanie umowy pozwoli na odegranie takiej roli innym państwom trzecim, kierującym się odmiennymi standardami i wartościami;

C.     mając na uwadze, że dziewięć państw członkowskich Unii Europejskiej zawarło już umowy dwustronne ze Stanami Zjednoczonymi, zatem TTIP może czerpać inspirację z dobrych praktyk i lepiej usuwać przeszkody napotkane przez te państwa członkowskie;

D.     mając na uwadze, że wobec niedawnych sytuacji kryzysowych na granicach UE oraz wydarzeń na świecie istnieje potrzeba zaangażowania się w kształtowanie globalnego ładu oraz systemu opartego na zasadach i wartościach;

E.     mając na uwadze, że ze względu na rosnącą liczbę wzajemnych powiązań między rynkami światowymi – aż 40% towarów przemysłowych w Europie wytwarzanych jest z produktów importowanych z rynków wyższego szczebla – decydenci polityczni powinni kształtować i wspierać interakcje między rynkami; mając na uwadze, że ponieważ produkcja przemysłowa będzie się odbywała w coraz większym stopniu w globalnych łańcuchach wartości, i mając na uwadze, że odpowiednie zasady handlu oraz znoszenie niepotrzebnych barier są podstawą tworzenia wartości dodanej przy równoczesnym utrzymaniu i rozwijaniu w Europie solidnej, konkurencyjnej i zróżnicowanej bazy przemysłowej;

F.     mając na uwadze, że dążenia UE do podjęcia wyzwań zmiany klimatu, ochrony środowiska i bezpieczeństwa konsumentów przyniosły przedsiębiorstwom UE wysokie koszty regulacyjne, połączone z dużym zużyciem energii i wysokimi cenami energii elektrycznej, a nieporuszenie tej kwestii w TTIP może przyspieszyć procesy delokalizacji, dezindustrializacji oraz utraty miejsc pracy, zagrażając w ten sposób unijnym celom reindustrializacji i zatrudnienia, co uniemożliwi również osiągnięcie celów politycznych, do których zmierzają uregulowania UE;

G.     mając na uwadze, że dobrze przemyślana umowa handlowa może pozwolić czerpać korzyści z możliwości płynących z globalizacji; mając na uwadze, że solidna i ambitna umowa handlowa nie powinna skupiać się wyłącznie na redukcji taryf celnych i barier pozataryfowych, lecz powinna stanowić również narzędzie ochrony pracowników, konsumentów i środowiska naturalnego; mając na uwadze, że umowa taka to szansa na stworzenie ram w postaci przepisów o najwyższych standardach, zgodnych z naszymi wspólnymi wartościami, mających zapobiegać dumpingowi socjalnemu i ekologicznemu oraz zapewniać wysoki poziom ochrony konsumentów zgodny ze wspólnym celem otwartej konkurencji na równych zasadach;

H.     mając na uwadze, że choć wspólne wysokie standardy leżą w interesie konsumentów, należy przyznać, iż konwergencja ma znaczenie również dla przedsiębiorstw, ponieważ wyższe koszty wynikające z wyższych standardów będą równoważone przez zwiększone oszczędności skali na potencjalnym rynku liczącym 850 mln konsumentów;

I.      mając na uwadze, że wcześniejsze umowy handlowe przyniosły gospodarce europejskiej istotne korzyści, jednak rzeczywiste oddziaływanie TTIP na gospodarkę UE i na USA trudno ocenić i przewidzieć, gdyż negocjacje jeszcze trwają, a badania dają sprzeczne wyniki; mając na uwadze, że samo TTIP nie rozwiąże wieloletnich strukturalnych problemów gospodarczych oraz ich przyczyn w UE, ale powinno być postrzegane jako element szerszej europejskiej strategii tworzenia miejsc pracy i wzrostu, a oczekiwania dotyczące TTIP powinny być współmierne do poziomu ambicji, jaki zostanie osiągnięty podczas negocjacji;

J.      mając na uwadze, że skutki rosyjskiego embarga jasno ukazały niezmienne znaczenie rolnictwa w wymiarze geopolitycznym, wagę dostępu do wielu różnych rynków rolnych oraz potrzebę silnego i strategicznego partnerstwa handlowego z wiarygodnymi partnerami handlowymi;

K.     mając na uwadze, że dla europejskiego rolnictwa duże znaczenie ma zapewnienie wzajemnie korzystnego handlu z USA, aby umocnić pozycję UE jako kluczowego podmiotu na światowym rynku bez uszczerbku dla dotychczasowych norm jakości europejskich produktów rolnych i doskonalenia tych norm w przyszłości, a jednocześnie zapewnić przetrwanie oraz gospodarczą i społeczną stabilność europejskiego modelu rolnictwa;

L.     mając na uwadze, że handel i przepływ inwestycji nie są celem same w sobie, a punktem odniesienia dla umowy handlowej jest dobrobyt zwykłych obywateli, pracowników i konsumentów, jak również zwiększone możliwości przedsiębiorstw jako czynników kreujących wzrost i miejsca pracy; mając na uwadze, że TTIP powinno być wzorem dobrej umowy handlowej spełniającej powyższe wymogi, aby służyć za przykład dla naszych przyszłych negocjacji z innymi partnerami handlowymi;

M.    mając na uwadze, że w negocjacjach wymagany jest pewien stopień poufności w celu osiągnięcia wyników wysokiej jakości, a ograniczony poziom przejrzystości, z jakim prowadzono negocjacje w przeszłości, doprowadził do niedostatecznej demokratycznej kontroli procesu negocjacyjnego;

N.     mając na uwadze, że przewodniczący Jean-Claude Juncker w swoich wytycznych politycznych wyraźnie potwierdził, że dąży do wyważonej i rozsądnej umowy handlowej ze Stanami Zjednoczonymi i choć UE i USA mogą uczynić spory krok naprzód, jeżeli chodzi o wzajemne uznawanie norm dotyczących produktów lub wypracowanie norm transatlantyckich, to UE nie poświęci europejskich standardów w zakresie bezpieczeństwa (żywności), zdrowia, zdrowia zwierząt, ochrony socjalnej, ochrony środowiska i ochrony danych osobowych czy różnorodności kulturowej; przypomniał przy tym, że bezpieczeństwo naszej żywności oraz ochrona danych osobowych Europejczyków i usług świadczonych w interesie ogólnym nie podlegają negocjacjom, chyba że celem negocjacji jest osiągnięcie wyższego poziomu ochrony;

O.     mając na uwadze, że należy zapewnić satysfakcjonujące zakończenie negocjacji dotyczących umowy w sprawie bezpiecznego transferu danych („Safe Harbour”) i umowy parasolowej w sprawie ochrony danych;

P.     mając na uwadze, że w swoich wytycznych politycznych przewodniczący Jean-Claude Juncker wyraźnie zaznaczył również, że nie zgodzi się, by właściwość sądów państw członkowskich UE była ograniczona specjalnymi procedurami dotyczącymi sporów z inwestorami; mając na uwadze, że dostępne są już wyniki konsultacji społecznych w sprawie ochrony inwestycji i rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem w związku z TTIP i że z uwzględnieniem przekazanych uwag rozpoczęto w trzech instytucjach europejskich i między nimi proces refleksji nad tym, jak najlepiej zapewnić ochronę inwestycji i równe traktowanie inwestorów, jednocześnie zapewniając państwom prawo do regulacji, czemu towarzyszy wymiana opinii ze społeczeństwem obywatelskim i sektorem przedsiębiorstw;

Q.     mając na uwadze, że Parlament w pełni popiera decyzję Rady o odtajnieniu wytycznych negocjacyjnych oraz inicjatywę Komisji w zakresie przejrzystości; mając na uwadze, że prowadzona w całej Europie ożywiona debata publiczna na temat TTIP wskazała na potrzebę prowadzenia negocjacji w sprawie TTIP w sposób bardziej przejrzysty i dopuszczenia udziału wielu stron, przy uwzględnieniu obaw zgłaszanych przez obywateli europejskich oraz informowaniu opinii publicznej o wynikach negocjacji;

R.     mając na uwadze, że rozmowy między USA a UE są prowadzone od lipca 2013 r., jednak do tej pory nie uzgodniono wspólnego tekstu;

S.     mając na uwadze, że zgodnie z oczekiwaniami TTIP ma być umową mieszaną wymagającą ratyfikacji przez Parlament Europejski i wszystkie 28 państw członkowskich UE;

1.      w związku z trwającymi negocjacjami w sprawie TTIP kieruje do Komisji następujące zalecenia:

a)      w odniesieniu do zakresu i szerszego kontekstu:

(i)          należy zapewnić, aby przejrzyste negocjacje w sprawie TTIP doprowadziły do zawarcia ambitnej, całościowej i wyważonej umowy handlowo-inwestycyjnej, spełniającej wysokie standardy i wspierającej zrównoważony wzrost przynoszący wspólne korzyści wszystkim państwom członkowskim oraz wzajemne i obustronne korzyści partnerom, zwiększającej międzynarodową konkurencyjność i stwarzającej nowe możliwości dla przedsiębiorstw UE, w szczególności dla MŚP, wspierającej tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy dla obywateli europejskich, zapewniającej bezpośrednie korzyści dla konsumentów europejskich; treść i wdrożenie umowy są ważniejsze niż tempo negocjacji; należy podkreślić, że transatlantyckie partnerstwo handlowo-inwestycyjne to najważniejsze z ostatnich przedsięwzięć UE i USA, które powinno ożywić partnerstwo transatlantyckie jako całość, nie tylko w odniesieniu do jego aspektów handlowych; należy zaznaczyć, że zawarcie tej umowy ma duże znaczenie geopolityczne;

(ii)          należy podkreślić, że negocjacje w sprawie TTIP obejmują trzy główne dziedziny: ambitną poprawę wzajemnego dostępu do rynku (dla towarów, usług, inwestycji i zamówień publicznych na wszystkich szczeblach sprawowania rządów), zmniejszenie barier pozataryfowych i zwiększenie zgodności systemów regulacyjnych oraz opracowanie wspólnych zasad służących podejmowaniu wspólnych wyzwań i wykorzystywanie możliwości, jakie daje handel światowy, a wszystkie te obszary są jednakowo ważne i powinny być w równym stopniu uwzględnione w całościowym pakiecie przepisów; TTIP powinno być ambitne i wiążące na wszystkich szczeblach sprawowania rządów po obu stronach Atlantyku, prowadzić do trwałego i autentycznego wzajemnego otwarcia rynku oraz do ułatwień handlowych dla ogółu społeczeństwa, a także szczególnie uwzględniać środki strukturalne służące nawiązywaniu ściślejszej współpracy transatlantyckiej przy jednoczesnym utrzymaniu standardów regulacyjnych i ochrony konsumentów oraz zapobieganiu dumpingowi socjalnemu, fiskalnemu oraz ekologicznemu;

(iii)         należy pamiętać o ogólnym znaczeniu strategicznym stosunków gospodarczych między UE a USA oraz o szczególnym znaczeniu strategicznym TTIP, m.in. jako szansy na propagowanie zasad i wartości – zakorzenionych w opartych na regułach ramach – wyznawanych i podzielanych przez UE i USA oraz na wypracowanie wspólnego podejścia i wizji światowego handlu, inwestycji oraz kwestii związanych z handlem, takich jak wysokie standardy i normy oraz ścisłe regulacje, w celu kształtowania szerszej wizji transatlantyckiej i wspólnego zestawu celów strategicznych; należy pamiętać, że ze względu na rozmiary rynku transatlantyckiego TTIP jest szansą na ukształtowanie i uregulowanie międzynarodowego systemu handlu w celu zapewnienia pomyślnego rozwoju obu bloków we wzajemnie połączonym świecie;

(iv)         szczególnie ze względu na niedawne pozytywne wydarzenia w Światowej Organizacji Handlu (WTO) należy zapewnić, by umowa z USA była punktem wyjścia do szerzej zakrojonych negocjacji handlowych i nie przesądzała o procesach toczących się w WTO ani im nie przeciwdziałała; dwustronne i wielostronne umowy handlowe należy zasadniczo postrzegać jako rozwiązanie drugorzędne, które nie może uniemożliwiać starań o istotne postępy w systemie wielostronnym; TTIP musi zapewnić synergię z innymi umowami handlowymi będącymi obecnie przedmiotem negocjacji;

(v)         należy pamiętać, że TFUE określa politykę handlową UE jako nieodłączny element ogólnych działań zewnętrznych UE, a zatem należy ocenić skutki ostatecznego porozumienia, uznając uzyskane szanse, np. łatwiejszy dostęp do rynku dzięki zastosowaniu wspólnych norm transatlantyckich, ale też dostrzegając niebezpieczeństwa, np. ryzyko przekierowania handlu z krajów rozwijających się wskutek spadku znaczenia preferencji taryfowych;

(vi)         należy zapewnić, że umowa zagwarantuje pełne przestrzeganie standardów UE w zakresie praw podstawowych, przez włączenie do niej prawnie wiążącej i mającej skutek zawieszający klauzuli dotyczącej praw człowieka, będącej standardowym elementem umów handlowych zawieranych przez UE z krajami trzecimi;

b)     w odniesieniu do dostępu do rynku:

(i)          należy zapewnić, aby dostęp do rynku oferowany w poszczególnych obszarach był wzajemny i jednakowo ambitny oraz by odzwierciedlał oczekiwania obydwu stron, oraz należy zachować równowagę między poszczególnymi propozycjami dotyczącymi tych obszarów;

(ii)          należy dążyć do zniesienia wszystkich ceł, przy poszanowaniu faktu, że po obu stronach występuje szereg wrażliwych produktów rolnych i przemysłowych, które trzeba będzie wyczerpująco ująć w wykazach uzgodnionych w procesie negocjacji; porozumienie CETA może być dobrym punktem odniesienia w tym względzie, dlatego należy przewidzieć odpowiednie okresy przejściowe i kwoty dla najbardziej wrażliwych produktów, a w nielicznych przypadkach wyłączenie danych produktów z zakresu umowy;

(iii)         jak wyraźnie określono w mandacie negocjacyjnym, należy dołożyć wszelkich starań o włączenie do umowy klauzuli ochronnej, która byłaby stosowana na wypadek, gdyby wzrost przywozu określonego produktu stanowił zagrożenie dla wewnętrznej produkcji żywności;

(iv)         należy pamiętać, że UE jako największy blok handlowy na świecie ma ważne interesy ofensywne w sektorze wysoko wyspecjalizowanych usług, np. usług inżynieryjnych i innych usług profesjonalnych, telekomunikacyjnych, finansowych czy transportowych;

(v)         należy zwiększać dostęp do rynku usług na podstawie „podejścia hybrydowego”, co oznacza stosowanie w odniesieniu do dostępu do rynku wykazu pozytywnego wskazującego jednoznacznie usługi, które mogą świadczyć firmy zagraniczne, i wyłączającego nowe usługi, przy jednoczesnym zapewnieniu, że ewentualne klauzule zawieszające i zapadkowe dotyczyć będą tylko przepisów dotyczących niedyskryminacji i zapewnią elastyczność wystarczającą do przywrócenia kontroli publicznej nad usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym oraz do uwzględnienia pojawiania się nowych i innowacyjnych usług, natomiast w odniesieniu do traktowania narodowego – stosowanie wykazu negatywnego;

(vi)         w ramach negocjacji należy konkretnie poruszyć i doprowadzić do zniesienia obecnych amerykańskich ograniczeń w zakresie usług transportu morskiego i powietrznego świadczonych przez przedsiębiorstwa europejskie, wynikających z takich amerykańskich aktów prawnych, jak ustawa Jonesa, ustawa o bagrowaniu przez podmioty zagraniczne, ustawa o lotnictwie federalnym oraz amerykańskie prawo kabotażu lotniczego, oraz ograniczeń kapitałowych dotyczących zagranicznej własności linii lotniczych, poważnie ograniczających dostęp przedsiębiorstwom UE do rynku, jak również innowacyjność w samych Stanach Zjednoczonych;

(vii)        należy oprzeć się na wspólnym oświadczeniu odzwierciedlającym wyraźne zobowiązanie negocjatorów do wyłączenia z zakresu TTIP obecne i przyszłe usługi świadczone w interesie ogólnym oraz w ogólnym interesie gospodarczym (m.in. zaopatrzenie w wodę, opiekę zdrowotną, usługi socjalne, systemy zabezpieczenia społecznego i edukację), aby zagwarantować, że władze krajowe i – w stosownych przypadkach – lokalne zachowają pełną swobodę w zakresie wprowadzania, przyjmowania, utrzymywania lub uchylania wszelkich przepisów dotyczących zamawiania, organizacji, finansowania i świadczenia usług publicznych, zgodnie z postanowieniami Traktatów oraz z mandatem negocjacyjnym UE; wyłączenie to powinno mieć zastosowanie niezależnie od sposobu świadczenia i finansowania tych usług;

(viii)       należy z całych sił dążyć do zapewnienia wzajemnego uznawania kwalifikacji zawodowych, zwłaszcza dzięki utworzeniu ram prawnych ze stanami, mającymi uprawnienia regulacyjne w tej dziedzinie, by umożliwić specjalistom z UE i z USA pracę po obu stronach Atlantyku oraz by w branżach objętych TTIP ułatwić mobilność inwestorów, specjalistów, wysoko wykwalifikowanych pracowników i techników między UE a USA;

(ix)         należy pamiętać, że ułatwienia wizowe dla europejskich dostawców usług i towarów to jeden z kluczowych elementów pełnego wykorzystania potencjału umowy, należy też w negocjacjach zwiększyć presję polityczną na USA, aby zagwarantować pełną wzajemność wizową i równe, niedyskryminacyjne traktowanie wszystkich obywateli państw członkowskich UE, jeśli chodzi o wjazd na terytorium USA;

(x)         należy powiązać negocjacje dotyczące dostępu do rynku usług finansowych ze zbliżeniem regulacji sektora finansowego na jak najwyższym poziomie, aby wspierać przyjęcie i kompatybilność niezbędnych regulacji służących poprawie stabilności finansowej, zapewnić odpowiednią ochronę konsumentów produktów i usług finansowych oraz wspierać obecne wysiłki na rzecz współpracy na innych forach międzynarodowych, takich jak Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego i Rada Stabilności Finansowej; należy zapewnić, by te wysiłki na rzecz współpracy nie ograniczały suwerenności regulacyjnej i nadzorczej UE i jej państw członkowskich, w tym ich możliwości wprowadzenia zakazu niektórych produktów i działań finansowych;

(xi)         należy nawiązać ściślejszą współpracę między UE, jej państwami członkowskimi a USA, obejmującą mechanizmy skuteczniejszej współpracy międzynarodowej, w celu ustanowienia globalnych wyższych standardów zwalczania przestępczości finansowej i podatkowej oraz korupcji;

(xii)        należy zapewnić, aby dorobek prawny UE dotyczący ochrony danych nie był narażony na szwank przez liberalizację przepływów danych, zwłaszcza w obszarze handlu elektronicznego i usług finansowych, przy czym należy uznać również znaczenie przepływu danych jako podstawy handlu transatlantyckiego i gospodarki cyfrowej; należy włączyć do umowy – jako jej kluczowy element – całościowy i jednoznaczny samodzielny przepis horyzontalny, oparty na art. XIV Układu ogólnego w sprawie handlu usługami (GATS), w całości wyłączający z umowy obecne i przyszłe ramy prawne UE dotyczące ochrony danych osobowych, bez nakładania warunku, iż musi on być spójny z innymi częściami TTIP; należy negocjować przepisy dotyczące przepływu danych osobowych jedynie w przypadku zagwarantowania i respektowania pełnego zastosowania zasad ochrony danych po obu stronach Atlantyku, należy też współpracować ze Stanami Zjednoczonymi w celu zachęcania państw trzecich do przyjęcia podobnych wysokich standardów ochrony danych na całym świecie;

(xiii)       należy pamiętać, że wydanie przez Parlament Europejski zgody na ostateczne porozumienie w sprawie TTIP może stanąć pod znakiem zapytania, o ile USA nie zarzucą całkowicie powszechnej, masowej inwigilacji i o ile nie zostanie wypracowane odpowiednie rozwiązanie dotyczące praw obywateli UE w zakresie prywatności danych, obejmujące prawo do odwołania na drodze administracyjnej i sądowej, zgodnie z ust. 74 rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 12 marca 2014 r.;

(xiv)       należy zapewnić szybkie i pełne odbudowanie zaufania między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi, które ucierpiało wskutek skandali związanych z masową inwigilacją;

(xv)        należy zawrzeć w umowie ambitny rozdział dotyczący konkurencji, gwarantujący odpowiednie przestrzeganie europejskiego prawa konkurencji, zwłaszcza w świecie cyfrowym; należy zapewnić prywatnym przedsiębiorstwom możliwość uczciwej konkurencji z przedsiębiorstwami państwowymi i kontrolowanymi przez państwo; należy zapewnić odpowiednie uregulowanie dotacji państwowych dla przedsiębiorstw prywatnych i przejrzysty system kontroli tych dotacji;

(xvi)        należy postulować otwartą konkurencję i rozwój gospodarki cyfrowej, która z natury ma globalny charakter, ale jej główne centra znajdują się w UE i USA; należy podkreślić w negocjacjach, że gospodarka cyfrowa musi być centralnym elementem rynku transatlantyckiego, korzystającym z dźwigni finansowej w gospodarce światowej i w dalszym otwieraniu rynków globalnych;

(xvii)      należy pamiętać, że w przypadku usług społeczeństwa informacyjnego i usług telekomunikacyjnych szczególne znaczenie ma zapewnienie w TTIP równych warunków działania, równego, przejrzystego i opartego na zasadzie wzajemności dostęp przedsiębiorstw usługowych z UE do rynku USA oraz obowiązku przestrzegania przez usługodawców z USA świadczących usługi w Europie lub dla europejskich klientów wszystkich odpowiednich norm branżowych i norm bezpieczeństwa produktów oraz praw konsumentów;

(xviii)     należy zapewnić w umowie, przy pełnym przestrzeganiu Konwencji UNESCO w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego, że strony zastrzegają sobie prawo do przyjmowania lub utrzymywania dowolnych środków (w szczególności środków o charakterze regulacyjnym lub finansowym) w odniesieniu do ochrony bądź propagowania różnorodności kulturowej i językowej, zgodnie ze stosownymi artykułami Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, jak również w odniesieniu do wolności i pluralizmu mediów, niezależnie od stosowanej technologie czy platformy dystrybucji, przy czym należy pamiętać, że mandat udzielony Komisji przez państwa członkowskie jednoznacznie wyłącza usługi audiowizualne;

(xix)       należy zaznaczyć, że żaden element umowy nie może wpłynąć na możliwość dotowania przez UE lub państwa członkowskie UE oraz udzielania przez nie wsparcia finansowego branży kulturalnej, jak również usługom kulturowym, edukacyjnym, audiowizualnym i prasowym;

(xx)        należy potwierdzić, że systemy stałych cen książek oraz ustalanie cen gazet i czasopism nie zostaną podważone przez wymogi wynikające z umowy w sprawie TTIP;

(xxi)       ze względu na ogromne zainteresowanie europejskich firm, zwłaszcza MŚP, uzyskaniem niedyskryminującego dostępu do zamówień publicznych w USA zarówno na szczeblu federalnym, jak i niższym niż federalny, np. w zakresie usług budowlanych, inżynieryjnych, infrastruktury transportowej i energetycznej oraz towarów i usług, należy przyjąć ambitne podejście do rozdziału o zamówieniach publicznych, jednocześnie zachowując zgodność tego rozdziału z nowymi unijnymi dyrektywami dotyczącymi zamówień publicznych i koncesji, by zaradzić, zgodnie z zasadą wzajemności, obecnie występującemu dużemu zróżnicowaniu stopnia otwarcia rynków zamówień publicznych po obu stronach Atlantyku, znacznie otwierając rynek amerykański (nadal podlegający ustawie Buy American Act z 1933 r.) tak na szczeblu federalnym, jak niższym niż federalny, w oparciu o zobowiązania podjęte w porozumieniu w sprawie zamówień rządowych (GPA), oraz znosząc ograniczenia, które obecnie mają zastosowanie na szczeblu federalnym, stanowym i lokalnym w Stanach Zjednoczonych; należy też stworzyć mechanizmy gwarantujące, że zobowiązania podjęte przez władze federalne USA będą uznawane na wszystkich szczeblach politycznych i administracyjnych;

(xxii)      w celu stworzenia otwartych, niedyskryminujących i przewidywalnych wymogów proceduralnych zapewniających przedsiębiorstwom z UE i USA, zwłaszcza MŚP, równy dostęp do zamówień publicznych, należy zapewnić, że USA zwiększą przejrzystość procesu przetargowego obowiązującego na ich terytorium;

(xxiii)     należy wspierać współpracę między UE i USA na szczeblu międzynarodowym, by propagować wspólne standardy zrównoważonego rozwoju w zamówieniach publicznych na wszystkich federalnych i niższych od federalnego szczeblach władzy, m.in. przy wdrażaniu zmienionego ostatnio Porozumienia w sprawie zamówień rządowych; odnosi się to również do przyjmowania i przestrzegania zasad odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw w oparciu o wytyczne dla przedsiębiorstw wielonarodowych opracowane przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD);

(xxiv)     należy zapewnić włączenie stanów USA w proces negocjacji, by osiągnąć istotne rezultaty, jeżeli chodzi o otwarcie amerykańskiego systemu zamówień publicznych dla przedsiębiorstw z UE;

(xxv)      w kwestii zamówień publicznych należy być świadomym drażliwego charakteru takich dziedzin, jak obronność i bezpieczeństwo, a także uwzględniać cele określone przez przywódców państw i rządów na szczycie Rady ds. Obrony w 2013 r., dotyczące wspierania utworzenia europejskiego rynku w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności oraz europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego;

(xxvi)     należy zapewnić, aby celem negocjacji w sprawie reguł pochodzenia było pogodzenie stanowiska UE ze stanowiskiem USA i wprowadzenie skutecznych reguł pochodzenia, by uniknąć podważania tych reguł w innych umowach, a także należy uznać negocjacje za okazję do wypracowania wspólnych norm dotyczących obowiązkowego oznaczania pochodzenia produktów; z uwagi na zakończenie negocjacji w sprawie kompleksowej umowy gospodarczo-handlowej (CETA) między UE a Kanadą oraz potencjalną aktualizację umowy o wolnym handlu między UE a Meksykiem należy rozważyć możliwość i zakres kumulacji, należy jednak pamiętać, że celem TTIP jest ułatwienie handlu towarami wyprodukowanymi rzeczywiście w UE i USA, nie zaś przyzwolenie na import z państw trzecich, dlatego wyłączenie niektórych produktów należy rozpatrywać indywidualnie, a sektory wrażliwe należy wyłączyć z jakiejkolwiek kumulacji;

(xxvii)    należy zapewnić, że TTIP będzie porozumieniem otwartym, i szukać metod aktywniejszego informowania o rozwoju sytuacji cenionych partnerów zainteresowanych negocjacjami TTIP ze względu na porozumienia o unii celnej z UE lub z USA;

c) w odniesieniu do filaru współpracy i spójności regulacyjnej oraz barier pozataryfowych:

(i)          należy dopilnować, aby w rozdziale na temat współpracy regulacyjnej wspierano przejrzyste, efektywne środowisko ekonomiczne o charakterze prokonkurencyjnym przez wskazanie i niedopuszczenie do powstania ewentualnych przyszłych barier pozataryfowych w handlu, dotykających niewspółmiernie MŚP, oraz ułatwianie handlu i inwestycji, a jednocześnie opracowywanie i zapewnianie jak najwyższego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa, zgodnie z zasadą ostrożności określoną w art. 191 TFUE, ochrony konsumentów, pracy i środowiska naturalnego oraz dobrostanu zwierząt, a także istniejącej w UE różnorodności kulturowej; w pełni respektując autonomię regulacyjną, należy wspierać ustanowienie zorganizowanego dialogu i współpracy między organami regulacyjnymi w jak najprzejrzystszy sposób i przy udziale zainteresowanych stron; należy uwzględnić dziedziny przekrojowe dotyczące spójności regulacyjnej i przejrzystości w odniesieniu do rozwoju i wdrażania skutecznych, opłacalnych i bardziej spójnych regulacji dotyczących towarów i usług; negocjatorzy z obu stron muszą określić i jasno sprecyzować – w oparciu o doświadczenie wyniesione z rozmów prowadzonych od wielu lat na różnych forach, takich jak Transatlantycka Rada Gospodarcza i forum wysokiego szczebla ds. współpracy regulacyjnej – które procedury i standardy techniczne mają podstawowe znaczenie i nie można ich narazić na szwank, które mogą być przedmiotem wspólnego stanowiska, które dotyczą obszarów, gdzie wzajemne uznawanie oparte na wspólnych wysokich standardach i silnym systemie nadzoru rynkowego byłoby pożądane, a dla których możliwa jest wyłącznie usprawniona wymiana informacji, a równocześnie muszą zapewnić, że nie wpłynie to na normy, które mają dopiero zostać ustanowione w obszarach, w których przepisy lub normy USA są bardzo różne od norm UE, na przykład wdrażanie istniejących przepisów (ramowych) (np. REACH), przyjęcie nowych aktów prawnych (np. klonowanie) lub przyszłe definicje mające wpływ na poziom ochrony (np. substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego); należy zapewnić, że żadne przepisy TTIP dotyczące współpracy regulacyjnej w ramach nie wprowadzą proceduralnego wymogu przyjęcia aktów Unii, których te przepisy dotyczą, ani nie doprowadzą do przyznawania egzekwowalnych uprawnień w tym względzie;

(ii)          należy oprzeć negocjacje w zakresie środków sanitarnych i fitosanitarnych oraz barier technicznych w handlu na kluczowych zasadach wielostronnych umów dotyczących środków sanitarnych i fitosanitarnych oraz barier technicznych w handlu, a ponadto należy chronić europejskie normy i procedury sanitarne i fitosanitarne; w pierwszym rzędzie należy dążyć do wyeliminowania lub znacznego ograniczenia zbyt uciążliwych środków sanitarnych i fitosanitarnych, w tym związanych z nimi procedur importowych; w szczególności należy zapewnić, że uzyskanie uprzedniej zgody, obowiązkowe protokoły czy wstępne kontrole celne nie były stosowane jako stałe środki importowe; należy osiągnąć większą przejrzystość i otwartość, wzajemne uznawanie równoważnych norm, wymianę najlepszych praktyk, wzmocnienie dialogu między organami regulacyjnymi i zainteresowanymi stronami oraz zacieśnienie współpracy w międzynarodowych organach normalizacyjnych; w negocjacjach w sprawie środków sanitarnych i fitosanitarnych oraz barier technicznych w handlu należy zapewnić, że wysokie normy ustalone w celu zagwarantowania bezpieczeństwa żywności, ochrony życia lub zdrowia ludzi, zwierząt i roślin w UE nie będą w żaden sposób zagrożone;

(iii)         należy zachęcać stronę amerykańską do zniesienia zakazu importu wołowiny z UE;

(iv)         w odniesieniu do rozdziału dotyczącego horyzontalnej współpracy regulacyjnej należy zacieśniać współpracę dwustronną między organami regulacyjnymi, aby unikać niepotrzebnych rozbieżności, szczególnie w zakresie nowych technologii i usług, z korzyścią dla europejskiej i amerykańskiej konkurencyjności i oferowanych konsumentom możliwości wyboru; należy to osiągnąć przez zintensyfikowaną wymianę informacji oraz poprawić przyjmowanie i wdrażanie instrumentów międzynarodowych, przy poszanowaniu zasady pomocniczości na podstawie pozytywnych precedensów, takich jak normy ISO lub normy Światowego Forum na rzecz Harmonizacji Regulaminów Dotyczących Pojazdów (WP.29) Europejskiej Komisji Gospodarczej Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ); należy pamiętać, że uznanie równoważności jak największej liczby przepisów w zakresie bezpieczeństwa pojazdów w oparciu o potwierdzony równoważny poziom ochrony byłoby jednym z najważniejszych osiągnięć porozumienia; należy zapewnić, że wcześniejsze oceny wpływu poszczególnych aktów regulacyjnych oprócz wpływu na handel i inwestycje powinny również badać wpływ na konsumentów i środowisko naturalne; należy wspierać zgodność regulacyjną bez narażania na szwank uzasadnionych celów regulacyjnych i politycznych oraz właściwości prawodawców w UE i USA;

(v)         należy dążyć do dalszego gwarantowania wysokiego poziomu bezpieczeństwa produktów w Unii, jednocześnie eliminować zbędne powielanie badań, które powoduje marnotrawstwo zasobów, zwłaszcza w przypadku produktów o niskim ryzyku;

(vi)         należy zająć się kwestiami celnymi, które wykraczają poza postanowienia zawartej w ramach WTO umowy o ułatwieniach w handlu, oraz podkreślić, że aby rzeczywiście wyeliminować obciążenia administracyjne, trzeba działać na rzecz maksymalnego dostosowania regulacji polityki celnej i granicznej oraz odnośnych praktyk;

(vii)        w kontekście przyszłej współpracy regulacyjnej należy jasno określić, które środki dotyczą barier pozataryfowych oraz dublujących się lub zbędnych obciążeń i formalności administracyjnych, a które są powiązane z podstawowymi normami i regulacjami lub procedurami służącymi celowi polityki państwowej;

(viii)       tworząc ramy przyszłej współpracy, należy w pełni respektować systemy regulacyjne ustanowione po obu stronach Atlantyku oraz rolę Parlamentu Europejskiego w procesie podejmowania decyzji w UE i sprawowaną przezeń demokratyczną kontrolę nad procesami regulacyjnymi w UE, a jednocześnie zapewnić maksymalną przejrzystość i zwrócić uwagę na zrównoważone zaangażowanie zainteresowanych stron w konsultacje przy opracowywaniu projektu aktu regulacyjnego oraz nie opóźniać europejskiego procesu prawodawczego; należy określić rolę, skład oraz status prawny organu współpracy regulacyjnej, biorąc pod uwagę fakt, że każde bezpośrednie i obowiązkowe stosowanie jego zaleceń oznaczałoby naruszenie procedur stanowienia prawa określonych w Traktatach; należy również monitorować, czy organ ten w pełni zachowuje zdolność władz krajowych, regionalnych i lokalnych do stanowienia własnego prawa, w szczególności w zakresie polityki społecznej i ochrony środowiska;

d)     w odniesieniu do przepisów:

(i)          należy powiązać negocjacje w sprawie dostępu do rynku i współpracy regulacyjnej z ustanowieniem ambitnych przepisów i zasad – pamiętając, że każdy filar obejmuje specyficzne wrażliwe obszary – w takich kwestiach, jak np. zrównoważony rozwój, energia, MŚP, inwestycje oraz przedsiębiorstwa państwowe;

(ii)          należy zapewnić, że rozdział dotyczący zrównoważonego rozwoju będzie wiążący i egzekwowalny, a jego celem będzie pełna i skuteczna ratyfikacja, wdrożenie i egzekwowanie ośmiu podstawowych konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) i ich postanowień, programu godnej pracy MOP oraz najważniejszych międzynarodowych porozumień w sprawie ochrony środowiska naturalnego; celem postanowień umowy musi być dalsze podniesienie poziomu ochrony norm pracy i środowiska; ambitny rozdział dotyczący handlu i zrównoważonego rozwoju musi również zawierać przepisy dotyczące społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw bazujące na wydanych przez OECD wytycznych dla przedsiębiorstw międzynarodowych, a także jasno zorganizowanego dialogu ze społeczeństwem obywatelskim;

(iii)         należy zapewnić, że normy pracy i ochrony środowiska nie będą uwzględnione tylko w rozdziale dotyczącym handlu i trwałego rozwoju, ale również w innych częściach umowy, dotyczących m.in. inwestycji, handlu usługami, współpracy regulacyjnej i zamówień publicznych;

(iv)         w oparciu o doświadczenia z dotychczasowych umów o wolnym handlu, ocenione pozytywnie przez instytucje europejskie, państwa członkowskie lub parlamenty krajowe, należy zapewnić egzekwowalność norm pracy i ochrony środowiska; należy zapewnić, że wdrożenie i zgodność z przepisami dotyczącymi pracy będą podlegały skutecznemu procesowi monitorowania, w który zaangażowani będą partnerzy społeczni i przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, i że objęte będą ogólnym mechanizmem rozwiązywania sporów mającym zastosowanie do całej umowy;

(v)         przy pełnym poszanowaniu przepisów krajowych należy zapewnić, że pracownicy przedsiębiorstw transatlantyckich zarejestrowani na mocy prawa państwa członkowskiego UE będą mieli dostęp do informacji i konsultacji zgodnie z dyrektywą w sprawie ustanowienia europejskiej rady zakładowej;

(vi)         należy zapewnić, że wpływ TTIP na gospodarkę, zatrudnienie, sprawy społeczne i środowisko zostanie również zbadany w drodze gruntownej i obiektywnej oceny ex ante wpływu handlu na zrównoważony rozwój, przy pełnym poszanowaniu dyrektywy UE w sprawie oceny wpływu na zrównoważony rozwój, przy wyraźnym i zorganizowanym udziale wszystkich zainteresowanych stron, w tym społeczeństwa obywatelskiego; Komisja powinna przeprowadzić porównywalne dogłębne badania wpływu na poszczególne państwa członkowskie oraz ocenę konkurencyjności sektorów unijnych i ich amerykańskich odpowiedników, by oszacować zakres utraty i tworzenia miejsc pracy w sektorach dotkniętych umową w poszczególnych państwach członkowskich, dzięki czemu możliwe będzie częściowe pokrycie kosztów dostosowania z funduszy UE i państw członkowskich;

(vii)        należy utrzymać cel polegający na poświęceniu specjalnego rozdziału w TTIP energii, w tym surowcom przemysłowym; należy zapewnić, że w czasie negocjacji obie strony przeanalizują sposoby na ułatwienie eksportu energii, aby TTIP zniosło wszelkie istniejące ograniczenia lub utrudnienia w eksporcie paliw, w tym LNG i ropy naftowej, między oboma partnerami handlowymi, z myślą o utworzeniu konkurencyjnego, przejrzystego i niedyskryminacyjnego rynku, co wesprze dywersyfikację źródeł energii, przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa dostaw i doprowadzi do obniżenia cen energii, przy czym należy podkreślić, że ten rozdział o energii musi zawierać wyraźne gwarancje, że unijne normy środowiskowe i cele działań w dziedzinie klimatu nie zostaną osłabione;  należy zachęcać do współpracy między UE a USA na rzecz zniesienia zwolnień podatkowych dotyczących paliw dla lotnictwa komercyjnego, zgodnie ze zobowiązaniami podjętymi na szczycie G20 w kwestii całkowitego wyeliminowania dotacji do paliw kopalnych;

(viii)       należy zapewnić, że prawo obu partnerów do kształtowania i regulowania poszukiwania i eksploatacji źródeł energii oraz produkcji energii nie zostanie naruszone przez żadną umowę, a po podjęciu decyzji o eksploatacji stosowana będzie zasada niedyskryminacji; należy pamiętać, że żadne z postanowień umowy nie powinno podważać uzasadnionych niedyskryminujących demokratycznych decyzji dotyczących produkcji energii, zgodnie z zasadą ostrożności; należy zapewnić również przedsiębiorstwom z UE i z USA niedyskryminujący dostęp do surowców oraz energii oraz przestrzegać norm jakości produktów energetycznych, w tym norm dotyczących wpływu produktów energetycznych w postaci emisji CO₂, np. norm zapisanych w unijnej dyrektywie w sprawie jakości paliw;

(ix)         należy zapewnić, że TTIP będzie wspierać wykorzystanie i promowanie produktów i usług ekologicznych, w tym przez ułatwianie ich rozwoju, i ułatwi ich eksport i import, przez co wykorzystany zostanie znaczny potencjał zysków środowiskowych i gospodarczych, jaki oferuje gospodarka transatlantycka, co stanowiło będzie dopełnienie trwających negocjacji wielostronnych dotyczących umowy w sprawie towarów ekologicznych i przyczyni się do przeciwdziałania globalnemu ociepleniu oraz do tworzenia nowych miejsc pracy w „zielonej gospodarce”;

(x)         należy zapewnić, że TTIP posłuży za forum opracowywania wspólnych, ambitnych i wiążących norm zrównoważonego charakteru produkcji energii i efektywności energetycznej, przy czym zawsze uwzględniać należy normy już istniejące po obu stronach Atlantyku, np. unijne oznakowania dotyczące energii i dyrektywy dotyczące ekoprojektu, oraz przestrzegać tych norm, a także poszukiwać sposobów zacieśnienia współpracy w działalności badawczo-rozwojowej oraz innowacyjności w energetyce oraz w dziedzinie technologii niskoemisyjnych i przyjaznych środowisku;

(xi)         należy zapewnić, że TTIP przyczyni się do zrównoważonego zarządzania zasobami rybnymi, zwłaszcza dzięki współpracy obu stron w zwalczaniu nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów (NNN);

(xii)        należy zapewnić, że TTIP będzie zawierać odrębny rozdział poświęcony MŚP i bazujący na wspólnym zobowiązaniu obu negocjujących stron, a jego celem będzie stwarzanie nowych możliwości dla europejskich MŚP (w tym mikroprzedsiębiorstw) w USA w oparciu o rzeczywiste doświadczenia przedstawione przez MŚP prowadzące działalność eksportową, np. dzięki zniesieniu wymogu podwójnej certyfikacji, utworzeniu internetowego systemu informacji o poszczególnych regulacjach i najlepszych praktykach, ułatwieniu dostępu MŚP do systemów wsparcia, wprowadzeniu przyspieszonych procedur na granicach lub zniesieniu wciąż istniejących szczególnie wysokich taryf; należy ustanowić mechanizmy umożliwiające obu stronom współpracę na rzecz ułatwienia udziału MŚP w handlu i inwestycjach transatlantyckich, np. przez utworzenie wspólnych punktów kompleksowej obsługi dla MŚP, w którym zainteresowane strony z sektora MŚP odegrają kluczową rolę i będą mogły uzyskać informacje niezbędne do prowadzenia działalności eksportowej, importowej lub inwestycyjnej w USA, w tym informacje na temat należności celnych, podatków, regulacji, procedur celnych i szans na rynku;

(xiii)       należy zapewnić, że TTIP będzie zawierać kompleksowy rozdział dotyczący inwestycji obejmujący przepisy dotyczące zarówno dostępu do rynku, jak i ochrony inwestycji, w którym uznane zostanie, że dostęp do kapitału może pobudzać tworzenie miejsc pracy i wzrost gospodarczy; celem rozdziału dotyczącego inwestycji powinno być zapewnienie niedyskryminacyjnego traktowania, jeśli chodzi o zakładanie europejskich i amerykańskich przedsiębiorstw na terytorium drugiej strony, a jednocześnie uwzględnienie wrażliwego charakteru niektórych konkretnych sektorów; należy dążyć do zwiększenia atrakcyjności Europy jako miejsca inwestycji oraz do poprawy zaufania do inwestycji unijnych w USA, a także odnieść się do obowiązków i zadań inwestorów przez wskazanie m.in. na zasady OECD dotyczące przedsiębiorstw wielonarodowych oraz zasady ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka;

(xiv)       należy zapewnić, że postanowienia dotyczące ochrony inwestycji będą się ograniczać do stanu po utworzeniu przedsiębiorstwa i będą się skupiały na traktowaniu narodowym, klauzulach najwyższego uprzywilejowania, sprawiedliwym i równym traktowaniu oraz ochronie przed pośrednim i bezpośrednim wywłaszczeniem, w tym na prawie do szybkiego uzyskania odpowiedniej i skutecznej rekompensaty; należy precyzyjnie i w sposób zgodny z praktyką prawną określić normy ochrony oraz definicje inwestora i inwestycji, chroniąc prawo do stanowienia przepisów w interesie publicznym, wyjaśniając znaczenie pośredniego wywłaszczenia i zapobiegając wnoszeniu bezzasadnych lub błahych skarg; swobodny przepływ kapitału powinien być zgodny z postanowieniami Traktatu UE oraz obejmować nieograniczone w czasie ostrożnościowe klauzule wyłączenia na wypadek kryzysu finansowego;

(xv)        należy zagwarantować możliwość stosowania umów międzynarodowych, by położyć kres nierównemu traktowaniu inwestorów europejskich w USA na podstawie obowiązujących umów zawartych przez niektóre państwa członkowskie UE z USA; należy zapewnić, że zagraniczni inwestorzy będą traktowani w sposób niedyskryminacyjny i będą mieli równe możliwości wnoszenia skarg i uzyskiwania odszkodowania, nie korzystając przy tym z większych praw niż inwestorzy krajowi;

–         należy bazować na dokumencie koncepcyjnym przedstawionym komisji INTA przez komisarz Cecilię Malmström w dniu 7 maja oraz na bieżących dyskusjach w Radzie ministrów ds. handlu oraz wykorzystać je jako podstawę negocjacji w sprawie nowego, skutecznego systemu ochrony inwestycji, gdyż zawierają one bardzo pozytywnie ocenione propozycje reform i udoskonaleń,

–         uwzględniając rozwinięte systemy prawne UE i USA, należy zaufać sądom UE i państw członkowskich, że zapewnią skuteczną ochronę prawną w oparciu o zasadę legitymacji demokratycznej, z zachowaniem wydajności i opłacalności,

–         należy zaproponować stałe rozwiązanie dotyczące rozstrzygania sporów między inwestorami a państwami, podlegające demokratycznym zasadom i demokratycznej kontroli, w którym potencjalne przypadki będą rozstrzygane w sposób przejrzysty przez publicznie mianowanych zawodowych sędziów, w publicznych procesach sądowych, i które obejmować będzie przynajmniej jeden mechanizm odwoławczy oraz zapewniać spójność decyzji sądów i poszanowanie właściwości sądów UE i państw członkowskich,

–         w perspektywie średnioterminowej najodpowiedniejszym organem rozstrzygania sporów dotyczących inwestycji może być publiczny międzynarodowy trybunał ds. inwestycji;

(xvi)       należy zapewnić, że TTIP będzie zawierało ambitny, wyważony i nowoczesny rozdział poświęcony precyzyjnie określonym aspektom praw własności intelektualnej, w tym uznawaniu i lepszej ochronie oznaczeń geograficznych, oraz że będzie odzwierciedlało sprawiedliwy i skuteczny poziom ochrony, nie uniemożliwiając UE przeprowadzenia reformy swojego systemu praw autorskich, a zarazem zapewni sprawiedliwą równowagę między prawami własności intelektualnej a interesem publicznym, zwłaszcza jeśli chodzi o zaspokojenie potrzeby utrzymania dostępu do leków po przystępnych cenach przez dalsze wspieranie zasad elastyczności z porozumienia TRIPS;

(xvii)      należy uznać za szczególnie istotne, by UE i USA były nadal zaangażowane w toczące się na świecie na forum istniejących gremiów międzynarodowych wielostronne dyskusje poświęcone ujednoliceniu patentów, a co za tym idzie należy przestrzegać przed próbami wprowadzania w TTIP przepisów rzeczowego prawa patentowego, zwłaszcza w odniesieniu do możliwości opatentowania oraz okresów karencji;

(xviii)     należy dopilnować, aby rozdział na temat praw własności intelektualnej nie zawierał przepisów dotyczących odpowiedzialności pośredników internetowych ani sankcji karnych jako narzędzia egzekwowania, gdyż Parlament Europejski już wcześniej odrzucił takie przepisy, w tym projekt umowy ACTA;

(xix)       należy zapewnić pełne uznawanie i silną ochronę europejskich oznaczeń geograficznych oraz środków mających przeciwdziałać ich nieprawidłowemu stosowaniu oraz wprowadzającym w błąd informacjom i praktykom; należy zagwarantować konsumentom pewność etykietowania, identyfikowalności i faktycznego pochodzenia tych produktów, a producentom ochronę know-how, co stanowi zasadniczy element wyważonej umowy;

e) w odniesieniu do przejrzystości, zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego, społecznego oraz politycznego odbioru:

(i)     należy kontynuować dotychczasowe wysiłki na rzecz zwiększenia przejrzystości w negocjacjach przez publiczne udostępnianie większej liczby propozycji negocjacyjnych, należy wdrożyć zalecenia Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, zwłaszcza dotyczące zasad publicznego dostępu do dokumentów;

(ii)          te starania na rzecz przejrzystości powinny przynieść znaczące rezultaty praktyczne, m.in. osiągnięcie porozumień ze stroną amerykańską służących zwiększeniu przejrzystości, w tym przez udostępnianie posłom do Parlamentu Europejskiego wszystkich dokumentów negocjacyjnych, w tym dokumentów skonsolidowanych, przy jednoczesnym zachowaniu niezbędnej poufności, by umożliwić posłom do Parlamentu Europejskiego oraz państwom członkowskim prowadzenie konstruktywnych dyskusji z zainteresowanymi stronami i opinią publiczną; należy zapewnić obu negocjującym stronom możliwość uzasadnienia wszelkiej odmowy ujawnienia propozycji negocjacyjnych;

(iii)         należy wspierać jeszcze większe zaangażowanie państw członkowskich, które były odpowiedzialne za mandat negocjacyjny polecający Komisji Europejskiej rozpoczęcie negocjacji z USA, by kształtować ich aktywny udział w lepszym informowaniu obywateli europejskich o zakresie umowy i płynących z niej potencjalnie korzyściach, do czego zobowiązano się w konkluzjach Rady przyjętych w dniu 20 marca 2015 r., co ma umożliwić w Europie szeroką i opartą na faktach debatę publiczną na temat TTIP, służącą przeanalizowaniu autentycznych obaw związanych z umową;

(iv)         należy zintensyfikować stałe i przejrzyste kontakty Parlamentu Europejskiego z wieloma zainteresowanymi stronami, przez cały czas trwania procesu negocjacyjnego; należy zachęcić wszystkie zainteresowane strony do czynnego uczestnictwa oraz przedstawiania inicjatyw i informacji istotnych dla negocjacji;

(v)         należy zachęcić państwa członkowskie do włączenia parlamentów narodowych zgodnie z odpowiednimi obowiązkami konstytucyjnymi, zapewnić państwom członkowskim pełne wsparcie niezbędne do wykonania tego zadania oraz do lepszego dotarcia do parlamentów narodowych, by na bieżąco odpowiednio informować je o toczących się negocjacjach;

(vi)         należy bazować na ścisłej współpracy z Parlamentem oraz dążyć do jeszcze bliższego zorganizowanego dialogu, służącego dalszemu dokładnemu monitorowaniu proces negocjacji oraz współpracy z Komisją, państwami członkowskimi, Kongresem USA i amerykańskim rządem oraz zainteresowanymi stronami po obu stronach Atlantyku, aby doprowadzić do korzystnego wyniku tych negocjacji dla obywateli UE, Stanów Zjednoczonych i innych państw;

(vii)        TTIP i jej przyszłemu wdrażaniu powinno towarzyszyć pogłębienie transatlantyckiej współpracy parlamentarnej w oparciu o doświadczenia z Transatlantyckiego Dialogu Legislatorów, by w przyszłości doprowadzić do wypracowania rozszerzonych i udoskonalonych ram politycznych służących tworzeniu wspólnych strategii, wzmocnieniu partnerstwa strategicznego i poprawie współpracy między UE a USA na szczeblu globalnym;

2.      zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji zawierającej zalecenia Parlamentu Europejskiego Komisji oraz, do wiadomości, Radzie, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rządowi i Kongresowi USA.

UZASADNIENIE

Kiedy UE negocjuje umowę międzynarodową, jak TTIP, zgodnie z art. 108 ust. 4 Regulaminu Parlament Europejski ma prawo, na dowolnym etapie negocjacji, wyrazić swoje stanowisko na temat tej umowy. Sprawozdawca pragnie skorzystać z tej możliwości, aby ocenić główne wyniki negocjacji po ponad półtorarocznych rozmowach, a także pragnie zaprezentować poglądy Parlamentu na temat zasadniczych obszarów, których ma dotyczyć potencjalna umowa TTIP. Sprawozdanie Parlamentu powinno być wkładem w ponowne otwarcie negocjacji po objęciu mandatu przez nową Komisję i po przeprowadzonych w połowie kadencji wyborach w USA.

Sprawozdanie to jest kontynuacją przyjętych w poprzedniej kadencji parlamentarnej rezolucji z października 2012 r. i maja 2013 r. w sprawie negocjacji dotyczących handlu i inwestycji ze Stanami Zjednoczonymi. Celem sprawozdawcy było jak najbardziej kompleksowe ujęcie tematu oraz umożliwienie posłom z różnych komisji Parlamentu włączenie się w ten proces na podstawie własnych refleksji. Parlament ma ostatnie słowo przy ratyfikacji umów handlowych między UE a państwami trzecimi: żadna umowa nie może wejść w życie bez uzyskania zgody Parlamentu. Odrzucenie ACTA (ochrona własności intelektualnej, m.in. w przestrzeni cyfrowej) udowodniło, że Parlament Europejski bardzo poważnie traktuje swoją rolę w dziedzinie polityki handlowej.

Zważywszy na liczne krytyczne uwagi napływające ze strony społeczeństw europejskich oraz na słabą publiczną akceptację negocjowanej umowy, Parlament będzie nadal dążyć do jak najwyższego poziomu przejrzystości i zagwarantuje przyjęcie wyłącznie dobrego porozumienia, które szanuje europejskie wartości, pobudza trwały wzrost i przyczynia się do dobrobytu wszystkich obywateli.

1.4.2015

OPINIA Komisji Spraw Zagranicznych

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej dotyczących negocjacji w sprawie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)

(2014/2228(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Francisco José Millán Mon

WSKAZÓWKI

Komisja Spraw Zagranicznych zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1.  uważa, że Stany Zjednoczone i Unia Europejska są dla siebie strategicznymi partnerami; podkreśla, że transatlantyckie partnerstwo handlowo-inwestycyjne to w ostatnim czasie najważniejszy projekt realizowany przez UE i Stany Zjednoczone, który powinien ożywić partnerstwo transatlantyckie nie tylko w odniesieniu do jego aspektów handlowych; zaznacza, że zawarcie tego partnerstwa ma duże znaczenie geopolityczne w okresie, kiedy Stany Zjednoczone zwracają się w kierunku Azji z zamiarem zawarcia partnerstwa transpacyficznego; podkreśla, że zgodnie z przewidywaniami partnerstwo transatlantyckie będzie miało pozytywny wpływ na rynek pracy, wzrost gospodarczy i konkurencyjność obydwu gospodarek, które nie uniknęły skutków kryzysu; podkreśla, że negocjacje te należy prowadzić w sposób jak najbardziej przejrzysty i otwarty;

2.  podkreśla, że polityka handlowa stanowi zasadniczą część działań zewnętrznych UE i jako taka musi być spójna z innymi obszarami i instrumentami polityki zagranicznej; dlatego zachęca do ścisłej współpracy między właściwymi komisarzami, dyrekcjami generalnymi, Europejską Służbą Działań Zewnętrznych i państwami członkowskimi;

3.  zwraca uwagę na strategiczne znaczenie partnerstwa transatlantyckiego w odniesieniu do umacniania i kształtowania opartych na zasadach globalnych struktur zarządzania handlem i gospodarką w oparciu o wspólne wartości Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych, zwłaszcza że świat w coraz większym stopniu staje się wielobiegunowy; zauważa, że skutki partnerstwa wykraczałyby poza stosunki dwustronne, gdyż ułatwiłoby ono ustanowienie wspólnych regulacji, zasad i standardów, które na późniejszym etapie mogłyby zostać przyjęte na szczeblu globalnym; w tym kontekście podkreśla, że prowadzone przez UE negocjacje dwustronne nie mogą zastępować rozmów o dalszej liberalizacji handlu w ramach WTO, a raczej je ożywiać;

4.  podkreśla, że porozumienie transatlantyckie nie może prowadzić do obniżenia standardów, zwłaszcza w tak ważnych aspektach jak ochrona konsumentów, opieka zdrowotna, prawa pracownicze czy ochrona środowiska, ale powinno uwzględniać różnice w ramach prawnych w UE i Stanach Zjednoczonych oraz prowadzić do wypracowania wspólnych wyższych standardów będących wzorem dla świata, co wzmocni globalną pozycję gospodarczą UE i rozpropaguje jej wartości; podkreśla, że żadne zapisy w rozdziale poświęconym ochronie inwestycji nie powinny kwestionować prawa UE i państw członkowskich do stanowienia przepisów, zgodnie z zakresem ich kompetencji, dotyczących realizacji uzasadnionych celów w dziedzinie polityki publicznej;

5.  podkreśla, że obie strony partnerstwa transatlantyckiego muszą zobowiązać się do promowania wśród przedsiębiorstw przestrzegania wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych; zauważa, że strony powinny nadzorować razem ze związkami zawodowymi przestrzeganie tych wytycznych przez przedsiębiorstwa wielonarodowe;

6.  w kwestii zamówień publicznych zwraca się do Komisji o uwzględnienie delikatnego charakteru dziedzin takich jak obrona i bezpieczeństwo, a także celów określonych przez przywódców państw i rządów podczas poświęconego obronności szczytu Rady w 2013 r. polegających na promowaniu utworzenia europejskiego rynku w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności oraz europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego;

7.  podkreśla, że zawarcie partnerstwa transatlantyckiego stwarza perspektywę powstania szerokiej przestrzeni gospodarczej obejmującej kraje trzecie, z którymi UE i USA utrzymują bliskie stosunki handlowe i gospodarcze; apeluje do Komisji o zadbanie o to, aby ostateczne porozumienie umożliwiało ścisłą współpracę z krajami, z którymi UE i Stany Zjednoczone zawarły porozumienia o wolnym handlu, a także konsultacje w szczególności z krajami, na które porozumienie transatlantyckie może wpływać, takimi jak Meksyk i Kanada (z racji północnoamerykańskiego układu wolnego handlu), Turcja (z powodu unii celnej z UE) i kraje EWG; zauważa, że analizy wskazują na pozytywny wpływ porozumienia transatlantyckiego na gospodarki krajów trzecich, w tym na nowe możliwości dla państw rozwijających się;

8.  podkreśla, że dostawy energii do UE w dużej mierze pochodzą z obcych źródeł, w związku z czym zwraca się do Komisji o zadbanie w ramach partnerstwa o solidne przepisy dotyczące kwestii energii; podkreśla możliwości partnerstwa transatlantyckiego w zakresie dywersyfikacji dostaw węglowodorów do UE i jego wpływ na bezpieczeństwo energetyczne UE; wzywa Komisję do zbadania sposobów wykorzystania tego potencjału zgodnie z wysokimi standardami ochrony środowiska, przechodzeniem na gospodarkę niskoemisyjną i ambitnymi celami UE w zakresie przeciwdziałania zmianie klimatu; podkreśla, że umowa o partnerstwie nie powinna mieć wpływu na prawa którejkolwiek ze stron do kontrolowania poszukiwań i eksploatacji własnych zasobów energii;

9.  uważa, że umowie tej powinno towarzyszyć pogłębienie transatlantyckiej współpracy parlamentarnej oraz że wzmocnienie więzi handlowych i inwestycyjnych dzięki partnerstwu transatlantyckiemu powinno w przyszłości doprowadzić do wypracowania rozszerzonych i wzmocnionych ram politycznych z myślą o wspólnych strategiach, wzmocnieniu partnerstwa strategicznego i poprawie współpracy między UE a USA na szczeblu globalnym; podkreśla, że żadne instrumenty stworzone w celu zacieśnienia współpracy regulacyjnej nie powinny wpływać na europejskie ani amerykańskie procedury legislacyjne oraz że prawodawcy zawsze muszą być odpowiednio zaangażowani, a ich prawa parlamentarne przestrzegane we wszystkich organach, jakie mogą powstać dla celów współpracy regulacyjnej; podkreśla również potrzebę angażowania wszystkich zainteresowanych stron;

10. przypomina Komisji, że Stany Zjednoczone nie zniosły jeszcze obowiązku wizowego w stosunku do pięciu państw członkowskich UE;

11. przyjmuje do wiadomości, że Komisja podejmuje kroki mające na celu poprawę przejrzystości negocjacji; przyznaje, że poczyniono już postępy; apeluje do Komisji o dalsze starania, również w stosunku do władz USA, na rzecz większej parlamentarnej przejrzystości negocjacji, w tym terminowego dostępu do większej liczby dokumentów dotyczących negocjacji; podkreśla, że odpowiednia komunikacja ze społeczeństwem obywatelskim jest istotna dla powodzenia porozumienia i apeluje do Komisji i państw członkowskich o intensywniejsze działania informacyjne; wyraża nadzieję, że podejście Komisji charakteryzujące się wyższym stopniem przejrzystości będzie stosowane również w odniesieniu do innych negocjacji handlowych.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

24.2.2015

OPINIA Komisji Rozwoju

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej dotyczących negocjacji w sprawie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego

(2014/2228(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Arne Lietz

WSKAZÓWKI

Komisja Rozwoju zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1.  zwraca się do Komisji o poszanowanie w stosunkach handlowych postanowień art. 208 traktatu lizbońskiego oraz o uwzględnienie w transatlantyckim partnerstwie handlowo-inwestycyjnym wyraźnego odniesienia do polityki rozwojowej jako jednego z zasadnych celów polityki publicznej, a także do zasady spójności polityki na rzecz rozwoju, co wymaga uwzględniania celów współpracy na rzecz rozwoju w ramach strategii politycznych, które mogą wywierać wpływ na kraje rozwijające się;

2.  zwraca się do Komisji, aby wzięła pod uwagę, że ze względu na wielkość i zasięg gospodarki transatlantyckiej skutki transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego będą dalece wykraczać poza stosunki dwustronne i będą niewątpliwie oddziaływać na kraje rozwijające się, gdyż ta umowa handlowa prawdopodobnie będzie kształtować globalne zasady handlowe i doprowadzi do ustanowienia nowych standardów; zwraca się do Komisji o zlecenie dogłębnej analizy wpływu transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego na kraje rozwijające się i przyszłe cele zrównoważonego rozwoju, kiedy odpowiednie postanowienia staną się jaśniejsze, ponieważ mandat negocjacyjny jest sformułowany tak ogólnie, że wciąż trudno przewidzieć ewentualne skutki dla krajów rozwijających się;

3.  zwraca się do Komisji, aby uwzględniła fakt, że wpływ partnerstwa na kraje rozwijające się będzie zróżnicowany w zależności od ich struktury gospodarczej i obecnych stosunków handlowych; apeluje do Komisji o uwzględnienie faktu, że większość krajów rozwijających się korzysta do pewnego stopnia z preferencji taryfowych ze strony UE i Stanów Zjednoczonych; zwraca się do Komisji o zintensyfikowanie dialogu z krajami rozwijającymi się, aby ocenić skutki partnerstwa i wziąć pod uwagę prawdopodobne ryzyko erozji preferencji oraz towarzyszących przesunięć w handlu i inwestycjach w przypadku niektórych krajów rozwijających się;

4.  zwraca się do Komisji, aby w ramach dialogu z krajami rozwijającymi się podkreślała wypływające z partnerstwa nowe możliwości dla krajów rozwijających się w dziedzinie globalnego handlu, które to możliwości wynikają z szybszego wzrostu gospodarczego i popytu na towary eksportowe w UE i USA oraz z niższych kosztów prowadzenia handlu z uwagi na potrzebę dostosowania się do jednolitego zbioru zasad i norm w celu uzyskania dostępu do obydwu rynków; zaleca Komisji podjęcie działań mających na celu obniżenie kosztów przestrzegania przepisów (zwłaszcza w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw) i wspieranie inicjatyw sprzyjających włączeniu krajów rozwijających się do globalnych łańcuchów wartości poprzez wykorzystanie instrumentów na rzecz rozwoju;

5.  zwraca się do Komisji o udzielanie krajom rozwijającym się poparcia politycznego i pomocy technicznej z myślą o pogłębianiu integracji na szczeblu regionalnym i tworzeniu obszarów handlu, a także o przyjęcie sprawiedliwszego podejścia podczas negocjacji w sprawie umów o partnerstwie gospodarczym, których celem jest stworzenie bezpiecznych ram dla przepływów handlowych i inwestycyjnych między UE a krajami AKP;

6.  apeluje do Komisji o zadbanie o to, aby partnerstwo transatlantyckie nie ograniczyło znaczenia WTO oraz przyczyniło się do powstania sprawiedliwego i zrównoważonego światowego systemu handlu, ale jednocześnie nie prowadziło do ignorowania kwestii ważnych dla krajów rozwijających się, takich jak bezpieczeństwo żywnościowe, dotacje dla rolnictwa i łagodzenie skutków zmian klimatu, dzięki wzmożeniu wysiłków w celu osiągnięcia postępów na demokratycznych forach wielostronnych, zwłaszcza w ramach WTO, co jest rozwiązaniem preferowanym przez UE, oraz w celu pomyślnego zakończenia negocjacji w ramach rundy dauhańskiej, gdyż jest to najlepszy sposób wypracowania systemu handlu sprzyjającego włączeniu wszystkich i funkcjonującego z korzyścią dla wszystkich; zwraca się również do Komisji o zadbanie o to, aby w ramach trzeciego filaru partnerstwa transatlantyckiego przestrzegano wielostronnych zasad, zgodnie z którymi WTO przewiduje odstępstwa dla krajów rozwijających się, zwłaszcza w odniesieniu do możliwości stosowania ograniczeń eksportowych w dziedzinie energii i dostępu do surowców;

7.  zwraca się do Komisji o promowanie w toku negocjacji najwyższych globalnych standardów w dziedzinie praw człowieka, standardów Międzynarodowej Organizacji Pracy, godziwej pracy, ochrony środowiska, powszechnego dostępu do wysokiej jakości usług publicznych, ochrony socjalnej, publicznej i powszechnej służby zdrowia, powszechnego dostępu do leków oraz bezpieczeństwa żywności i produktów; zachęca UE do zajęcia stanowiska umożliwiającego obronę interesów krajów rozwijających się;

8.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do zapewnienia większej przejrzystości i bardziej demokratycznego charakteru negocjacji poprzez poprawę dialogu ze społeczeństwem obywatelskim i innymi zainteresowanymi stronami.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

27.3.2015

OPINIA Komisji Gospodarczej i Monetarnej

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej dotyczących negocjacji w sprawie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)

(2014/2228(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Jeppe Kofod

WSKAZÓWKI

Komisja Gospodarcza i Monetarna zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1.  kieruje do Komisji następujące zalecenia:

a.  należy dopilnować osiągnięcia wszechstronnego i ambitnego porozumienia w sprawie TTIP, które zwiększy uczciwą konkurencję po obu stronach Atlantyku, a jednocześnie będzie uwzględniać wartości europejskiej społecznej gospodarki rynkowej, zapewni korzyści konsumentom, przemysłowi i inwestorom, nasili tworzenie miejsc pracy o dobrej jakości i wzrost gospodarczy oraz zadba o to, aby współpraca regulacyjna przebiegała bez naruszania w jakikolwiek sposób kontroli demokratycznej po obu stronach Atlantyku, a także będzie służyć przekształceniom w kierunku bardziej zrównoważonego modelu społeczeństwa;

b.  należy podjąć natychmiastowe działania, aby dopilnować, żeby handel i inwestycje podmiotów finansowych po obu stronach Atlantyku oraz równy dostęp wszystkich usługodawców w USA i Europie do rynku były regulowane w oparciu o najwyższe standardy, a jednocześnie dążyć do wysokich poziomów ochrony, zwłaszcza w takich obszarach jak zdrowie i bezpieczeństwo, ochrona konsumentów, praca, prawa społeczne, regulacja usług finansowych, przepisy dotyczące środowiska, bezpieczeństwo żywności oraz ochrona danych; należy dopilnować, żeby żadne postanowienia nie wykluczały w jakikolwiek sposób – czy to pod względem merytorycznym, czy to przez zniechęcający wpływ na regulatorów – zaostrzenia takich standardów w przyszłości; a także należy dopilnować, aby porozumienie w sprawie TTIP obejmowało specjalny rozdział dotyczący MŚP;

c.  należy przyjąć, że dobre porozumienie w sprawie standardów regulacyjnych może być ogólnoświatowym wzorem dla przyszłych umów handlowo-inwestycyjnych, zmniejszając koszty ponoszone przez przedsiębiorstwa, zwłaszcza MŚP, na całym świecie;

d.  należy dostrzec, że głównymi beneficjentami TTIP mogą być MŚP, ponieważ duże korporacje uzyskują oszczędności skali, które umożliwiają im łatwy dostęp do rynków po obu stronach Atlantyku, a także, że MŚP nie dysponują finansowymi, prawnymi czy innymi zasobami, aby poradzić sobie z różnicami regulacyjnymi oraz innymi barierami w handlu;

e.  należy zapewnić większą przejrzystość i wymianę informacji w zakresie zasad pomocy państwa i jej przydziału, a jednocześnie zadbać o dostarczanie usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, jak również o ściślejszą współpracę organów ds. konkurencji w takich obszarach jak łączenie spółek, ochrona konkurencji, przedsiębiorstwa państwowe i dotacje; należy podjąć natychmiastowe działania, aby zapewnić włączenie do porozumienia rozdziału dotyczącego konkurencji;

f.   należy podjąć natychmiastowe działania, aby dopilnować, żeby negocjacje na temat dostępu do rynku usług finansowych były powiązane ze wzajemnym uznawaniem i większą konwergencją regulacji sektora finansowego, co oznacza propagowanie jako głównego celu wyższych standardów i interesu ogólnego; należy wspierać coraz wyższe standardy międzynarodowe we współpracy prowadzonej na innych forach międzynarodowych, w tym zasady Bazylea III, nie naruszając zdolności UE i organów państw członkowskich do regulowania produktów i praktyk finansowych oraz nadzoru nad nimi w ramach wykonywania przez nie własnych obowiązków regulacyjnych i nadzorczych;

g.  nie należy szczędzić wysiłków, by w pełni wykorzystać wynikającą z negocjacji w sprawie TTIP szansę na poczynienie wspólnie pozytywnych i konstruktywnych postępów w kwestii usług finansowych przy jednoczesnym uwzględnieniu dotychczasowych osiągnięć obu stron w tej dziedzinie; tematy dyskusji mogłyby obejmować dwustronne konsultacje poprzedzające wprowadzenie nowych przepisów, przejrzystość wobec zainteresowanych stron podczas rozmów dwustronnych dotyczących zagadnień finansowych oraz większą rozliczalność wobec wybranych organów;

h.  należy powstrzymać się od dodatkowych zobowiązań w zakresie dostępu do rynku usług finansowych, ponieważ wzajemne powiązania, złożoność oraz zbyt duże podmioty powodują powstanie i rozprzestrzenianie się ryzyka systemowego oraz stanowią zagrożenie dla stabilności finansowej;

i.   należy zaproponować – z uwzględnieniem prac OECD – dyrektywę w sprawie przeciwdziałania erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysków, by położyć kres szkodliwej konkurencji ze strony przedsiębiorstw, zwłaszcza korporacji wielonarodowych, które kreują swoją ogólną sytuację podatkową – często w wymiarze transatlantyckim – w sposób umożliwiający przenoszenie zysków do systemów prawnych przewidujących niższe podatki; należy dopilnować, aby fundusze typu „offshore”, których zarządzający działają po obu stronach Atlantyku, miały obowiązek ustanowienia siedziby w miejscu prowadzenia działalności; należy podjąć natychmiastowe działania, aby zapewnić w kwestiach podatkowych automatyczną wymianę informacji oraz sprawozdawczość z rozbiciem na poszczególne kraje, z wyłączeniem MŚP; należy ustalić definicję i wykaz rajów podatkowych na szczeblu UE, z uwzględnieniem prac OECD;

j.   należy podjąć natychmiastowe działania, aby uwzględnić w TTIP środki prawne służące przeciwdziałaniu agresywnemu planowaniu podatkowemu w postaci systematycznego przenoszenia kapitału na drugą stronę Atlantyku oraz należy dopilnować, aby podstawą przenoszenia kapitału była działalność gospodarcza, a nie dążenie do uniknięcia płatności podatków w kraju produkcji; należy zadbać o większą przejrzystość i szczegółowość w odniesieniu do danych statystycznych dotyczących bilansu płatniczego po obu stronach Atlantyku;

k.  należy podjąć natychmiastowe działania w celu zapewnienia przedsiębiorstwom europejskim, w tym MŚP, uczciwej konkurencji i równego dostępu do rynku zamówień publicznych w USA oraz zagwarantować, że przewidziano w nich obowiązek przestrzegania kryteriów społecznych, etycznych i środowiskowych; należy uznać, że obecny brak równowagi w dostępie do rynku zamówień publicznych w USA w porównaniu z UE stanowi nieuczciwą konkurencję; należy zauważyć, że 85% przetargów publicznych w UE jest już otwarte dla amerykańskich dostawców, podczas gdy zaledwie 32% amerykańskich przetargów otwarte jest dla dostawców z UE; należy dopilnować, aby ostatnio przyjęte unijne przepisy dotyczące zamówień publicznych były nadal przestrzegane;

l.   należy dopilnować, aby ostatnio przyjęte unijne przepisy dotyczące zamówień publicznych były w ramach prowadzonych negocjacji objęte ochroną i wsparciem, zwłaszcza w odniesieniu do dostępu MŚP do zamówień publicznych, kryteriów kwalifikowalności opierających się na najkorzystniejszym stosunku jakości do ceny, a nie na najniższej cenie, rynków zarezerwowanych dla przedsiębiorstw gospodarki społecznej, możliwości wspierania przez organy zamawiające współpracy między społecznościami oraz utrzymania progów zwolnienia przetargów z przepisów unijnych i międzynarodowych; należy zagwarantować, że unijne przedsiębiorstwa nie będą dyskryminowane podczas ubiegania się o zamówienia publiczne w USA oraz że będą one korzystać z dostępu na przejrzystych zasadach, równoważnego z dostępem oferowanym amerykańskim przedsiębiorstwom w Europie na podstawie unijnych przepisów w dziedzinie zamówień publicznych;

m. należy podjąć natychmiastowe proaktywne środki przeciwko protekcjonizmowi oraz zająć się przepisami ograniczającymi dostęp rynku europejskiego do USA;

n.  należy dopilnować, aby wszelkie mechanizmy rozstrzygania sporów ustalone w ramach TTIP były całkowicie przejrzyste, zgodne z zasadami demokratycznymi oraz aby podlegały kontroli i nie naruszały prawa rządów do regulacji;

o.  należy podjąć natychmiastowe działania, które zapewnią wybór podejścia opartego na pozytywnym wykazie, po to, aby wszystkie usługi publiczne objęte TTIP zostały jednoznacznie wymienione w porozumieniu oraz aby nie znalazły się w nim żadne klauzule zawieszające ani zapadkowe;

p.  należy uznać i uwypuklić nieustające znaczenie przedsiębiorstw państwowych i innych form własności publicznej dla ważnych usług publicznych i usług świadczonych w interesie ogólnym oraz wezwać do wykluczenia ich z zakresu porozumienia; należy dopilnować, aby zgodnie z mandatem powierzonym Komisji przez państwa członkowskie TTIP nie wpłynął na zarządzanie usługami publicznymi;

q.  należy uznać że TTIP przyniesie więcej korzyści MŚP niż dużym przedsiębiorstwom; należy zauważyć, że zniesienie taryf, uproszczenie procedur celnych i konwergencja norm dotyczących produktów znacznie ułatwią uczestnictwo MŚP w handlu transatlantyckim, a także że TTIP będzie pierwszą umową o wolnym handlu, w której zawarty zostanie rozdział poświęcony MŚP; należy dążyć do konsolidacji istniejącej współpracy między USA a UE w dziedzinie MŚP; należy dążyć do utworzenia stron internetowych, na których europejskie i amerykańskie MŚP mogłyby znaleźć informacje na temat taryf, procedur celnych i wszystkich regulacji dotyczących produktów, mających zastosowanie na szczeblu federalnym i stanowym w USA oraz na szczeblu Unii i państw członkowskich w UE;

r.   należy dopilnować, aby europejskie prawo konkurencji było należycie przestrzegane we wszystkich obszarach, zwłaszcza w odniesieniu do rynków cyfrowych;

s.   należy dopilnować, aby prawa pracownicze i ochrona pracowników były w porozumieniu w pełni respektowane i aby zwiększony dostęp do rynku i konkurencja nie uszczuplały tych praw;

t.   należy zdawać sobie sprawę z faktu, że porozumienie oprócz znaczenia gospodarczego ma także wagę polityczną, gdyż zawierane jest pomiędzy obszarami leżącymi po obu stronach Atlantyku charakteryzującymi się wspólną troską o bezpieczeństwo oraz podzielającymi takie wartości jak wolność, równość, demokracja, prawa człowieka i społeczna gospodarka rynkowa;

u.  należy zdawać sobie sprawę z wątpliwości związanych z negocjacjami dotyczącymi TTIP, a w celu ich rozwiania należy prowadzić negocjacje w jak najbardziej przejrzysty sposób oraz zainicjować europejską kampanię informacyjną;

v.  należy podjąć dalsze działania mające na celu zwiększenie przejrzystości negocjacji, w szczególności jeśli chodzi o bezpośredni dostęp do informacji na szczeblu regionalnym i lokalnym;

w. należy zapewnić przejrzystość w negocjacjach podczas ich całego przebiegu zgodnie z obowiązkiem Komisji na mocy art. 218 ust. 10 TFUE, którego fundamentalny charakter potwierdził ETS w niedawnym orzeczeniu i który dotyczy pełnego informowania Parlamentu w trybie natychmiastowym na wszystkich etapach negocjacji; należy dążyć do porozumienia z administracją USA w sprawie dostępu wszystkich parlamentarzystów do skonsolidowanych dokumentów negocjacyjnych; należy zapewnić publiczny dostęp do odpowiednich dokumentów negocjacyjnych wszystkich stron, z wyjątkiem dokumentów, które zostaną utajnione po wyraźnym uzasadnieniu w indywidualnych przypadkach, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji;

x.  należy zaproponować inicjatywy na rzecz MŚP informujące o tym, w jaki sposób można uzyskać dostęp do rynku oraz rozpocząć inwestycje po drugiej stronie Atlantyku;

y.  należy dopilnować, aby Parlament Europejski odgrywał właściwą rolę w odniesieniu do decyzji dotyczących konwergencji przepisów, które będą podejmowane po ratyfikacji porozumienia.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

1.4.2015

OPINIA Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej w sprawie negocjacji dotyczących transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)

(2014/2228(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Marian Harkin

WSKAZÓWKI

Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji z oceny skutków dotyczące przyszłości stosunków handlowych między UE a USA, opublikowane w dniu 12 marca 2013 r.,

1.  w związku z trwającymi negocjacjami w sprawie TTIP kieruje do Komisji następujące zalecenia:

     (i)         należy zadbać o to, aby TTIP zarówno zabezpieczyło istniejące miejsca pracy, jak i wniosło konkretny i pozytywny wkład w zagwarantowanie i generowanie silnego, trwałego wzrostu gospodarczego w celu zmaksymalizowania potencjału tworzenia miejsc pracy wymagających wyższych kwalifikacji, aby sprostać nowym potrzebom rynku pracy, oraz lepszego i trwałego zatrudnienia w UE, aby przyczynić się do osiągnięcia wyznaczonego na 2020 r. celu polegającego na 75% zatrudnieniu, pamiętając o tym, że handel nie jest celem samym w sobie, ale sposobem na poprawę dobrobytu; należy w pełni przestrzegać światowych standardów pracy i chronić je; należy zagwarantować ochronę standardów, zwłaszcza standardów społecznych i środowiskowych oraz norm bezpieczeństwa i higieny pracy, a także możliwość ich udoskonalania;

     (ii)        należy dostarczyć Parlamentowi aktualne szacunkowe oceny wpływu TTIP na zatrudnienie i wzrost w UE, ze szczególnym uwzględnieniem skutków dla państw członkowskich z Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej;

     (iii)       należy dopilnować, by podjęto działania na rzecz modernizacji systemów szkolenia w celu ułatwienia rozwoju nowych umiejętności i lepszych kwalifikacji pracowników, a tym samym poprawy dostępu do rynku pracy;

     (iv)       należy dopilnować, aby w otwartej debacie dokładnie oceniono wpływ ewentualnego porozumienia na środowisko i kwestie społeczne;

     (v)        należy ocenić ryzyko osłabienia zbiorowych preferencji europejskich i pogłębienia różnic gospodarczych i społecznych między państwami członkowskimi w wyniku zdefiniowania wspólnie ze Stanami Zjednoczonymi standardów ochrony socjalnej i ochrony środowiska;

     (vi)       we wszystkich rozdziałach umowy w sprawie TTIP należy zadbać o to, aby TTIP w żadnym wypadku nie prowadziło do osłabienia, omijania lub unieważnienia standardów państw członkowskich i UE w następujących obszarach: prawa pracowników, warunki pracy, bezpieczeństwo socjalne, integracja społeczna i ochrona socjalna, bezpieczeństwo i higiena pracy, szkolenia zawodowe, kwalifikacje zawodowe, swoboda przemieszczania się pracowników i emerytów, dialog społeczny, przeciwdziałanie dyskryminacji w miejscu pracy i na rynku pracy; ponadto należy zagwarantować, że TTIP będzie zawierać kompleksowe i wiążące postanowienia dotyczące prawa pracy i strategie na wszystkich szczeblach administracji zgodne z podstawowymi konwencjami Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) i programem godnej pracy; należy dopilnować, aby handel lub inwestycje nie były wspierane kosztem osłabienia praw pracy; w przypadku sporów postanowienia dotyczące pracy muszą podlegać mechanizmowi rozstrzygania sporów, obejmującemu możliwość sankcji; w tym zakresie rolę do odegrania mogą mieć organy nadzorcze MOP;

     (vii)      jeśli ostateczne elementy umowy w sprawie TTIP miałyby zagrozić standardom obowiązującym w tych obszarach lub stać na ich drodze, należy niezwłocznie poinformować o tym Komisję Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Parlamentu, właściwą dla tych spraw, aby umożliwić przeprowadzenie konsultacji i podjęcie decyzji;

     (viii)      należy odrzucić każde porozumienie, które mogłoby stanowić zagrożenie dla standardów pracy w Europie oraz prowadzić do dumpingu socjalnego;

     (ix)       należy dopilnować, aby wymiar przepisów dotyczących pracy i spraw socjalnych został uznany, obroniony i w pełni uwzględniony we wszystkich operacyjnych częściach umowy, aby zapewnić w tej umowie handlowej spójne i wszechstronne podejście do trwałego rozwoju;

     (x)        należy dopilnować, aby na marginesie negocjacji w sprawie TTIP osiągnąć korzystne dla obydwu stron ustalenia w sprawie pakietu dotyczącego mobilności, pamiętając o tym, że ułatwienia wizowe dla europejskich dostawców usług i towarów oraz umożliwienie specjalistom pracy w USA dzięki uznawaniu ich kwalifikacji zawodowych stanowią jeden z najważniejszych elementów, jeśli chodzi o wykorzystanie w pełni umowy w sprawie TTIP;

     (xi)       należy dopilnować, aby społeczeństwo obywatelskie mogło wnosić znaczący wkład we wdrażanie odpowiednich przepisów TTIP; w związku z tym wdrożenie przepisów dotyczących pracy i ich przestrzeganie powinno podlegać procesowi monitorowania, w którym partnerzy społeczni i społeczeństwo obywatelskie uczestniczyć będą w dialogu społecznym z udziałem komitetów doradczych, przy czym należy pamiętać także o szerszym wymiarze art. 17 ust 1 TUE; należy zadbać o informowanie społeczeństwa obywatelskiego i opinii publicznej oraz o ich dostęp do wszystkich istotnych dokumentów negocjacyjnych, a także o dostęp Parlamentu i Rady do skonsolidowanych dokumentów negocjacyjnych natychmiast po ich omówieniu w danej turze negocjacji;

     (xii)      należy podjąć natychmiastowe działania, aby zagwarantować prawo państw członkowskich do przyjmowania przepisów dotyczących wszystkich usług publicznych, ich finansowania i organizowania, ustalania dla nich standardów jakości i bezpieczeństwa, zarządzania nimi i regulowania ich, w tym edukacji, usług socjalnych, służby zdrowia, zaopatrzenia w wodę, usuwania ścieków, usuwania odpadów, zabezpieczenia społecznego, kolei i transportu publicznego, dostawy energii, usług kulturalnych i audiowizualnych itd., oraz należy zadbać o wyłączenie usług publicznych (w tym zaopatrzenia w wodę, opieki zdrowotnej, systemów zabezpieczenia społecznego i edukacji) z zakresu układu;

     (xiii)      należy zapewnić wyraźne wyłączenie usług publicznych, o których mowa w art. 14 TFUE, z zakresu stosowania TTIP, aby zapewnić władzom krajowym i lokalnym swobodę wprowadzania, przyjmowania, utrzymywania lub uchylania wszelkich środków dotyczących zlecania, organizowania, finansowania oraz świadczenia usług publicznych, zgodnie z art. 168 TFUE (zdrowie publiczne) oraz protokołem 26 do niego (usługi świadczone w interesie ogólnym); wyłączenie to powinno mieć zastosowanie niezależnie od tego, czy przedmiotowe usługi są organizowane jako monopol, świadczone na podstawie prawa wyłączności lub w inny sposób oraz niezależnie od tego, czy są finansowane lub świadczone publicznie czy prywatnie; takie usługi obejmują usługi opieki zdrowotnej i socjalnej, systemy zabezpieczenia społecznego, edukację finansowaną ze środków publicznych, kolej i transport publiczny, dostawę wody, gazu oraz energii elektrycznej;

     (xiv)     należy dopilnować, aby klauzule zawieszające i zapadkowe nie miały zastosowania do jakichkolwiek usług publicznych i socjalnych; trzeba zagwarantować w pełni możliwość renacjonalizacji i remunicypalizacji usług;

     (xv)      należy dopilnować, aby w pełni zostały uwzględnione specyficzne wyzwania, przed jakimi stają MŚP i mikroprzedsiębiorstwa, takie jak bariery pozataryfowe w handlu, biurokracja oraz przesunięcie handlu będące skutkiem TTIP; należy dopilnować, aby MŚP odniosły pełnię korzyści z otwartego rynku przez stworzenie ram ekonomicznych pobudzających eksport oraz korzystnego, konkurencyjnego i stabilnego otoczenia biznesu; należy dopilnować, aby w pełni zostały uwzględnione specyficzne wyzwania, przed jakimi staje 87% wszystkich MŚP w UE, które nie zajmują się eksportem, lecz są zależne od popytu krajowego;

     (xvi)     należy uprościć procedury i zastanowić się nad nowymi mechanizmami, które pomogłyby MŚP odnieść korzyści z TTIP;

     (xvii)     należy stworzyć zachęty i propagować coraz większą społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw, która musi uzupełniać prawo pracy i prawo ochrony środowiska, ale w żadnym wypadku nie może ich zastępować;

     (xviii)    należy dopilnować, aby porozumienie w sprawie każdego mechanizmu rozstrzygania sporów w zakresie ochrony inwestycji uwzględniało wyniki konsultacji społecznych dotyczących rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem, było w pełni przejrzyste i zgodne z zasadami odpowiedzialności demokratycznej, wyraźnie stwierdzało prawo państw członkowskich do regulacji i w żadnym wypadku nie ograniczało ustawodawców ani nie utrudniało im przyjmowania i egzekwowania przepisów krajowych w dziedzinie zatrudnienia i w dziedzinie polityki społecznej; unijno-amerykański system rozstrzygania sporów między państwami – przy czym zarówno UE, jak i USA dysponują w pełni sprawnymi systemami prawnymi i zapewniają ochronę inwestycji wystarczającą do zagwarantowania pewności prawa – to kolejne odpowiednie narzędzie do rozwiązywania sporów dotyczących inwestycji; wyklucza się objęcie zakresem TTIP jakiejkolwiek formy prywatnych trybunałów arbitrażowych;

     (xix)     należy podjąć kroki zmierzające do utrzymania w umowie koncepcji wykazów pozytywnych w odniesieniu do rozdziału o handlu usługami i prowadzeniu działalności gospodarczej, dzięki czemu jednoznacznie zostaną określone usługi, które mają być otwarte dla zagranicznych przedsiębiorstw;

     (xx)      z uwagi na to, że Komisja w swoim sprawozdaniu z oceny skutków przyznała, iż na rynku pracy UE mogą powstać długotrwałe, znaczne koszty dostosowawcze, należy zadbać o realistyczne prognozy statystyczne dotyczące utraty/ tworzenia miejsc pracy w sektorach, których to dotyczy, i we wszystkich państwach członkowskich, a także o stałe aktualizowanie i publikowanie tych prognoz, tak aby umożliwić Komisji podjęcie w porę interwencji w celu wsparcia tych sektorów, regionów lub państw członkowskich; w prognozach należy uwzględniać wpływy zewnętrzne i przewidywać scenariusze na wypadek kryzysu; wsparcie można zapewnić w wyniku finansowania ze środków UE, w tym dostosowanego Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji dysponującego odpowiednim budżetem;

     (xxi)     należy dopilnować, by warunki wymiany opierały się na zasadzie ścisłej wzajemności, tak by wzmocnić strukturę przemysłową UE, zapewnić ochronę MŚP, tworzyć miejsca pracy i zapobiegać wszelkim formom nieuczciwej konkurencji, szczególnie w zakresie standardów socjalnych;

     (xxii)     należy poczynić kroki zmierzające do zapewnienia, aby współpraca regulacyjna nie ograniczała prawa rządów oraz Parlamentu Europejskiego do przyjmowania przepisów w interesie publicznym; trzeba poczynić kroki zmierzające do zapewnienia, aby współpraca regulacyjna nie doprowadziła do osłabienia standardów pracy, w tym standardów dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa; trzeba dopilnować, aby standardy pracy i standardy socjalne nie były traktowane jako bariery pozataryfowe lub bariery techniczne w handlu; w proces współpracy regulacyjnej należy zaangażować – przy zachowaniu zrównoważonej reprezentacji – zainteresowane strony, w tym partnerów społecznych;

     (xxiii)    należy dopilnować, aby w ramach prowadzonych negocjacji zostały utrzymane i wspierane nowe przepisy UE przyjęte w wyniku zmiany dyrektyw w sprawie zamówień publicznych, w szczególności jeśli chodzi o dostęp MŚP do rynku publicznego, kryteria udzielania zamówień oparte na najlepszej wartości, a nie na najniższej cenie, rynki dla podmiotów gospodarki społecznej, możliwość współpracy między instytucjami zamawiającymi oraz tworzenia przez nie wspólnot, jak również progi, poniżej których zamówienia nie podlegają przepisom unijnym lub międzynarodowym;

     (xxiv)    w celu ochrony europejskiego modelu społecznego przed konkurencją ze strony anglosaskiego amerykańskiego kapitalizmu nie należy dopuścić do rezygnacji z finansowanych zbiorowo usług publicznych i systemów zabezpieczenia społecznego; TTIP nie może zwiększać presji na państwa członkowskie, aby te zredukowały wydatki publiczne, co jest prostym sposobem na uzyskanie konkurencyjności gospodarczej oraz stworzenie inwestorom atrakcyjnego klimatu biznesowego;

     (xxv)    należy zapewnić rządom możliwość przyjęcia odpowiedzialnych pod względem społecznym i środowiskowym strategii w zakresie zamówień; postanowienia dotyczące zamówień nie powinny uniemożliwiać rządom spełniania potrzeb społecznych i środowiskowych, a porozumienie nie może ograniczać możliwości stawiania żądań społecznych, jak ustanowiono w nowych dyrektywach UE w sprawie zamówień publicznych; ponadto strategie dotyczące zamówień publicznych powinny być spójne z konwencją nr 94 MOP dotyczącą postanowień o pracy w umowach zawieranych przez władze publiczne;

     (xxvi)    należy podjąć natychmiastowe działania, aby zapewnić rozwiązanie kwestii agresywnego planowania podatkowego, np. przenoszenia siedziby zarządu przedsiębiorstwa z drugiej strony Atlantyku w celu wykorzystania warunków oddziałujących na konkurencję i wpływających ujemnie na zatrudnienie.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

16.4.2015

OPINIA Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej dotyczących negocjacji w sprawie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)

(2014/2228(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Bart Staes

WSKAZÓWKI

Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

–      uwzględniając wspólne oświadczenie z dnia 13 lutego 2013 r. wydane przez prezydenta USA Baracka Obamę, przewodniczącego Komisji Europejskiej José Manuela Barroso i przewodniczącego Rady Europejskiej Hermana Van Rompuya[27],

–      uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 maja 2013 r. w sprawie negocjacji UE dotyczących handlu i inwestycji ze Stanami Zjednoczonymi[28],

–      uwzględniając wytyczne z dnia 14 czerwca 2013 r. w zakresie negocjacji dotyczących transatlantyckiego partnerstwa w sprawie handlu i inwestycji między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki[29],

–      uwzględniając sprawozdania przedstawiciela USA ds. handlu z lat 2013 i 2014 w sprawie środków sanitarnych i fitosanitarnych[30],

–      uwzględniając sprawozdania przedstawiciela USA ds. handlu z lat 2013 i 2014 w sprawie barier technicznych w handlu[31],

–      uwzględniając badania Dyrekcji Generalnej PE ds. Polityki Wewnętrznej pt. „Prawne konsekwencje transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP) między UE a USA dla dorobku prawnego UE i sektorów objętych właściwością komisji ENVI, mogące wymagać omówienia w czasie negocjacji” z października 2013 r.[32] oraz „Obszary prawodawstwa w partnerstwie handlowo-inwestycyjnym między UE a USA (TTIP) istotne z punktu widzenia komisji ENVI” z listopada 2014 r.[33],

–      uwzględniając notę informacyjną na temat rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem w Stanach Zjednoczonych i Unii Europejskiej z czerwca 2014 r. wydaną przez Konferencję NZ ds. Handlu i Rozwoju (UNCTAD)[34],

–      uwzględniając art. 168 i 191 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności zasadę ostrożności określoną w art. 191 ust. 2,

–      uwzględniając zintegrowane podejście UE do bezpieczeństwa żywności („od pola do stołu”) określone w 2004 r.[35],

–      uwzględniając wyniki badania Eurobarometru z listopada 2014 r. dotyczącego transatlantyckiego porozumienia handlowo-inwestycyjnego,

–      uwzględniając dyrektywę 2001/81/WE w sprawie krajowych poziomów emisji, będącą częścią wdrażania strategii tematycznej dotyczącej zanieczyszczenia powietrza, oraz uwzględniając przepisy w sprawie konkretnych kategorii źródeł, jak Euro 5/6, EURO VI, mające na celu ograniczenie zanieczyszczenia powietrza powodującego 400 000 przedwczesnych zgonów w Europie,

A.    mając na uwadze, że od pokoleń handel stanowi czynnik pobudzający wzrost, zatrudnienie i dobrobyt w Europie; mając jednak na uwadze, że handel i inwestycje nie są celami samymi w sobie, ale powinny stanowić środek do podniesienia standardów życia, poprawy dobrobytu oraz do ochrony i promowania zdrowia publicznego, a także przyczyniać się do zapewnienia pełni zatrudnienia i optymalnego wykorzystywania światowych zasobów w sposób zgodny z celem zrównoważonego rozwoju, z myślą o ochronie i zachowaniu środowiska naturalnego;

B.    mając na uwadze, że zgodnie z badaniem Eurobarometru z listopada 2014 r. w 25 z 28 państw członkowskich większość europejskich obywateli opowiada się za transatlantyckim porozumieniem handlowo-inwestycyjnym;

C.    mając na uwadze, że Europa jako kontynent ze starzejącą się populacją, niewielką ilością surowców, niskim współczynnikiem urodzeń, a także z modelem społecznym opierającym się na dużych wydatkach społecznych w stosunku do wielkości PKB w coraz większym stopniu będzie polegać na wzroście poza UE w celu wspomagania generowania dobrobytu na szczeblu krajowym w celu wsparcia własnych systemów społecznych, które znajdą się pod silną presją, szczególnie w związku z wydłużonym średnim trwaniem życia, w połączeniu z malejącą liczbą ludności w wieku produkcyjnym;

D.    mając na uwadze, że zgodnie z wytycznymi Rady dotyczących negocjacji w sprawie TTIP[36] celem porozumienia jest zwiększenie handlu i inwestycji między UE i Stanami Zjednoczonymi w celu stworzenia nowych możliwości gospodarczych pozwalających na tworzenie miejsc pracy i wzrost gospodarczy przez zwiększanie dostępu do rynku i większą kompatybilność regulacyjną, przez wyeliminowanie zbędnych utrudnień regulacyjnych w handlu i wytyczenia drogi ku światowym normom, przy jednoczesnym uznaniu, że nadrzędnym celem stron jest zrównoważony rozwój i że nie będą one wspierać handlu ani bezpośrednich inwestycji zagranicznych przez obniżanie krajowych przepisów i norm w dziedzinie środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa; mając na uwadze, że Komisja Europejska[37] i prezydent Obama[38] oświadczyli publicznie przy różnych okazjach, że nie dojdzie do obniżenia norm ani po jednej, ani po drugiej stronie Atlantyku;

E.    mając na uwadze, że Stany Zjednoczone zawarły już szereg innych porozumień w sprawie partnerstwa handlowo-inwestycyjnego z innymi globalnymi podmiotami;

F.    mając na uwadze, że na negocjacje w sprawie TTIP składają się trzy filary, obejmujące a) dostęp do rynku, b) kwestie regulacyjne i bariery pozataryfowe oraz c) przepisy;

G.    mając na uwadze, że TTIP stwarza możliwość określenia na szczeblu globalnym wyższych norm w takich obszarach jak ochrona zdrowia publicznego, zdrowie zwierząt i środowisko naturalne;

H.    mając jednak na uwadze istniejące obawy, że cel TTIP, którym jest ograniczenie i usunięcie barier pozataryfowych[39], może doprowadzić zawarcia porozumienia, które zagrozi unijnemu poziomowi ochrony zdrowia publicznego, łącznie z bezpieczeństwem żywności, zdrowiem zwierząt i środowiskiem naturalnym;

I.     mając na uwadze różnice między systemami regulacyjnymi UE i USA, m.in. pod względem ochrony zdrowia publicznego i środowiska naturalnego, łącznie z bezpieczeństwem żywności, informacjami dla konsumentów i zdrowiem zwierząt, które wynikają z różnych kultur prawnych i politycznych i odzwierciedlają odmienne obawy oraz podejścia, takie jak różne zasady (np. zasada ostrożności), sądy wartościujące, cele polityczne i metody analizy ryzyka;

J.     mając na uwadze, że UE i USA uznają niektóre normy w tych obszarach za bariery handlowe[40];

K.    mając na uwadze obawy, że zamiar przyjęcia TTIP i podobnych porozumień handlowych wywarły już wpływ na wnioski i działania Komisji dotyczące na przykład bezpieczeństwa żywności i ochrony klimatu (np. procesy usuwania patogenów, etykietowanie mięsa pochodzącego od sklonowanych zwierząt lub ich potomstwa i wdrażanie dyrektywy w sprawie jakości paliw);

L.    mając na uwadze obawy, że projekty przepisów dotyczących współpracy regulacyjnej prowadzonej przy uchwalaniu aktów prawnych, które mają lub mogą mieć istotny wpływ na handel i inwestycje między UE a USA:

        - przyznają USA oficjalne prawa odnośnie do aktów wykonawczych przyjmowanych na podstawie art. 291 TFUE, podczas gdy Parlament Europejski nie ma prawa do żadnej kontroli nad aktami wykonawczymi,

        - przyznają USA prawo dokonywania wymiany w kwestiach regulacyjnych odnośnie do przyjmowania krajowych przepisów przez państwa członkowskie, w tym wspólnego analizowania możliwych środków służących promowaniu kompatybilności przepisów,

        - de facto mogą utrudniać UE wyjście poza najniższy wspólny mianownik instrumentów międzynarodowych z uwagi na podjęte przez nią zobowiązania w odniesieniu do międzynarodowej współpracy regulacyjnej oraz wdrażania międzynarodowych instrumentów;

M.   mając na uwadze, że zasadniczym warunkiem osiągnięcia większej zgodności regulacyjnej bez narażania na szwank istniejących i przyszłych norm UE w dziedzinie zdrowia i środowiska naturalnego jest jasne rozróżnienie między obszarami, w których cele i poziomy ochrony są podobne, a tymi, w których się one różnią; mając na uwadze, że w tych pierwszych wymienionych obszarach można by stosować wspólne podejścia lub wzajemne uznawanie; mając na uwadze, że w obszarach o wyraźnie różnych poziomach ochrony współpraca powinna koncentrować się na wymianie informacji lub harmonizacji „w górę”;

N.    mając na uwadze, że prawodawcy w UE i USA przyjęli całkiem odmienne podejścia do regulacji dotyczących bezpieczeństwa żywności i pasz, szczególnie w odniesieniu do wydawania zezwoleń, etykietowania i kontroli w łańcuchu żywności na pasz na obecność GMO, identyfikowalności mięsa, procesów usuwania patogenów, a także pestycydów i klonowanych zwierząt; mając na uwadze, że podstawą regulacji UE w dziedzinie środowiska naturalnego i bezpieczeństwa żywności jest zasada ostrożności oraz podejście oparte na zasadzie „od pola do stołu”, które wprowadza w UE surowsze zasady i w związku z tym powinno zostać utrzymane;

O.    mając na uwadze wpływ przyszłego TTIP na dorobek prawny UE w dziedzinie środowiska naturalnego, zdrowia i bezpieczeństwa żywności będzie w dużym stopniu zależny od precyzyjnych postanowień porozumienia; mając na uwadze, że żadne porozumienie handlowe nie może w żadnym wypadku zmieniać przepisów prawa obowiązujących w krajach będących jego stronami; mając na uwadze, że wdrażanie obowiązujących oraz przyjmowanie przyszłych przepisów musi pozostać w gestii demokratycznie wybieranych organów przestrzegających ustalonych procedur;

P.    mając na uwadze, że UE ma obecnie ograniczony dostęp do rynku amerykańskiego w sektorze morskim i że właściwie wdrożone TTIP mogłoby prowadzić do lepszej współpracy, większej zbieżności i większych korzyści gospodarczych dla europejskich przedsiębiorstw;

Q.    mając na uwadze, że w przeciwieństwie do 150 państw na całym świecie Stany Zjednoczone nie ratyfikowały głównych międzynarodowych konwencji w sprawie substancji chemicznych (np. sztokholmskich konwencji w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych czy konwencji rotterdamskiej w sprawie handlu niektórymi niebezpiecznymi substancjami chemicznymi), co pokazuje, że Stany Zjednoczone są odosobnione, jeśli chodzi o międzynarodową politykę dotyczącą substancji chemicznych; mając ponadto na uwadze, że Stany Zjednoczone odmawiają wdrożenia części środowiskowej ujednoliconego ogólnoświatowego systemu ONZ stosowanego do klasyfikowania i etykietowania substancji chemicznych, co pokazuje, że brak zgody między USA a UE w odniesieniu do substancji chemicznych dotyczy najbardziej podstawowych kwestii;

R.    mając na uwadze, że zgodnie z amerykańskim sprawozdaniem w sprawie barier technicznych w handlu z 2014 r. Stany Zjednoczone wyrażały obawy dotyczące REACH na każdym posiedzeniu działającej w ramach Światowej Organizacji Handlu (WTO) Komitetowi ds. TBT począwszy od 2003 r., interweniując „przez wyrażanie obaw, że pewne aspekty REACH są dyskryminujące, brakuje im należytego uzasadnienia i stanowią zbędne utrudnienie w handlu”, co świadczy o dość fundamentalnym sprzeciwie Stanów Zjednoczonych wobec REACH;

S.    mając na uwadze, że przyjęta w 1976 r. amerykańska ustawa o kontroli substancji toksycznych (TSCA), zasadniczo różna co do charakteru od przyjętego w 2006 r. rozporządzenia REACH, jest powszechnie akceptowana; mając na uwadze, że w związku z tym negocjacje w sprawie TTIP nie zmierzają do ujednolicenia dwóch systemów; mając jednak na uwadze, że negocjacje dotyczą przyszłej współpracy w zakresie wdrażania REACH; mając na uwadze, że ze względu na zdecydowanie odmienne poglądy dotyczące zarządzania substancjami chemicznymi oraz fundamentalny i trwały sprzeciw Stanów Zjednoczonych wobec REACH współpraca w zakresie wdrożenia tych odmiennych przepisów nie przynosi korzyści, tym bardziej że wdrożenie nie jest ani działaniem czysto technicznym, ani pozbawionym kontrowersji;

T.    mając na uwadze istnienie poważnych różnic w systemach regulacyjnych USA i UE w odniesieniu do środków ochrony roślin:

        - 82 substancje czynne są zakazane w UE, natomiast dozwolone w USA,

        - w rozporządzeniu (WE) nr 1107/2009 Unia celowo przyjęła oparte na analizie niebezpieczeństw kryteria graniczne służące stopniowemu wycofywaniu z użycia substancji czynnych, które są rakotwórcze, mutagenne, działające toksycznie na rozrodczość czy też trwałe, toksyczne i wykazujące zdolność do bioakumulacji lub zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego; USA nalegają na zastosowanie podejścia opartego na analizie ryzyka, które wykorzystuje wiele założeń teoretycznych i ekstrapolacji, a tym samym toleruje używanie takich substancji wzbudzających szczególnie duże obawy,

        - ogólnie w UE stosowane są niższe niż w Stanach Zjednoczonych dopuszczalne poziomy pozostałości pestycydów w żywności;

U.    mając na uwadze, że projekt dokumentów negocjacyjnych UE odnoszących się do środków sanitarnych i fitosanitarnych, których omawianie przewidziano na 29 września – 3 października 2014 r., sugeruje zobowiązanie stron do stosowania poziomów tolerancji i maksymalnych poziomów pozostałości określonych przez Komisję Kodeksu Żywnościowego w terminie 12 miesięcy od ich przyjęcia, chyba że strona importująca zgłosiła zastrzeżenie na posiedzeniu tej Komisji; mając na uwadze, że ogólnie w UE stosowane są niższe dopuszczalne poziomy pozostałości pestycydów w żywności niż te zalecane przez Komisję Kodeksu Żywnościowego; mając na uwadze, że przez ostatnie cztery lata Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) zgłosił zastrzeżenia w 31–57% wszystkich przypadków, co pokazuje, że EFSA w dużym stopniu nie zgadza się z normami Kodeksu; mając na uwadze, że EFSA obecnie czuje się uprawniony do wyrażania swoich zastrzeżeń w obrębie przewidzianych limitów; mając jednak na uwadze, że po przyjęciu TTIP kwestią sporną jest, czy EFSA będzie nadal miał polityczne prawo do takiego działania, biorąc pod uwagę, że projekt tekstu zakłada zobowiązanie UE i USA do współpracy w międzynarodowych organach ustalających normy „w celu osiągnięcia rezultatów satysfakcjonujących obie strony”, co może w przyszłości zniechęcić EFSA do zgłaszania zastrzeżeń do Komisji Kodeksu Żywnościowego, a przez to doprowadzić do obniżenia norm w UE;

V.    mając na uwadze, że należy uniemożliwić przywóz do UE mięsa drobiowego poddawanego kąpielom przeciwdrobnoustrojowym na bazie podchlorynu sodu;

W.   mając na uwadze, że prawie ratyfikowana kompleksowa umowa gospodarczo-handlowa (CETA) pokazała już możliwości dla handlu we wrażliwych obszarach rolnictwa, takich jak handel wołowiną, przy jednoczesnym ścisłym przestrzeganiu europejskich norm i metod sanitarnych i fitosanitarnych[41];

X.    mając na uwadze, że amerykańskie sprawozdanie z 2014 r. dotyczące barier technicznych w handlu (TBT) odnosi się do obaw amerykańskiego przemysłu chemicznego i sektora środków ochrony roślin w odniesieniu do opartych na analizie niebezpieczeństwa kryteriów granicznych, które mają zostać opracowane dla substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego, oraz że stwierdzono w nim, iż USA wyraziły swoje obawy dotyczące wniosku DG ds. Środowiska podczas rozmów dwustronnych, a także na posiedzeniach działających w ramach WTO Komitetu ds. Barier Technicznych w Handlu i Komitetu Środków Sanitarnych i Fitosanitarnych; mając na uwadze, że Komisja zdecydowała się na przeprowadzenie oceny skutków opracowania kryteriów odnoszących się do substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego w lipcu 2013 r.; mając na uwadze, że ta decyzja jest głównym powodem nieprzyjęcia przez Komisję kryteriów w ciągu czteroletniego okresu, którego termin przypadał na grudzień 2013 r.; mając na uwadze, że o ile USA przyjęły tę decyzję Komisji z zadowoleniem, o tyle Rada i Parlament podjęły decyzję o wsparciu Szwecji w prowadzonym przez nią postępowaniu sądowym w związku z niewywiązaniem się przez Komisję z ciążącego na niej obowiązku, co ilustruje zasadniczą różnicę poglądów na temat charakteru przepisów regulacyjnych w prawie UE;

Y.    mając na uwadze istnienie związku między niezdrową żywnością a niezakaźnymi chorobami powiązanymi z dietą; mając na uwadze, że zdaniem specjalnego sprawozdawcy ONZ (przedstawiającego sprawozdanie w sprawie przysługującego każdemu prawa do korzystania z najwyższych dostępnych standardów zdrowia fizycznego i psychicznego) globalny handel, zwiększone bezpośrednie inwestycje zagraniczne w sektorze żywności oraz wszechobecny marketing niezdrowej żywności spowodowały zwiększenie spożycia takiej żywności[42]; mając na uwadze, że specjalny sprawozdawca zawarł w swoim sprawozdaniu szereg zaleceń skierowanych do państw oraz przemysłu spożywczego, nawołujących do podjęcia konkretnych kroków w celu ograniczenia produkcji i konsumpcji niezdrowej żywności oraz zwiększenia dostępności przystępności cenowej zdrowej alternatywy żywnościowej;

Z.    mając na uwadze, że zgodnie z globalnym planem działania Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczącym profilaktyki i kontroli chorób niezakaźnych na lata 2013–2020[43] łączną stratę spowodowaną czterema głównymi chorobami niezakaźnymi i zaburzeniami psychicznymi szacuje się na 47 bln USD; mając na uwadze, że według WHO strata ta odpowiada 75% światowego PKB w 2010 r. (63 bln USD); mając na uwadze, że zdaniem WHO kontynuowanie działań w odniesieniu do chorób niezakaźnych w dotychczasowy sposób będzie skutkować utratą produktywności i zwiększeniem kosztów opieki zdrowotnej we wszystkich krajach;

AA. mając na uwadze, że dyrektor generalny WHO stwierdził podczas 8. Światowej Konferencji na rzecz Promocji Zdrowia, która odbyła się w czerwcu 2013 r., że „działania na rzecz zapobiegania chorobom niezakaźnym są sprzeczne z interesem biznesowym potężnych podmiotów gospodarczych”[44];

AB. mając na uwadze, że TTIP – podobnie jak porozumienie w sprawie partnerstwa transpacyficznego – mogłoby ograniczyć możliwość UE i państw członkowskich do ochrony polityki żywnościowej przed wpływami poszczególnych interesów, ograniczyć zakres interwencji przewidzianych na rzecz aktywnego zniechęcania do spożywania mniej zdrowej żywności (i promowania zdrowej żywności), w tym poprzez politykę zamówień publicznych, jak również ograniczyć zdolność UE i państw członkowskich do wdrażania takich interwencji[45];

AC. mając na uwadze, że amerykańskie prawo federalne dotyczące dobrostanu zwierząt jest znacznie mniej rozwinięte niż przepisy unijne, m.in. nie zawiera przepisów dotyczących norm w zakresie dobrostanu zwierząt gospodarskich do momentu uboju; mając na uwadze, że dobrostan zwierząt nie jest uważany przez Komisję za taki sam problem handlowy jak bezpieczeństwo żywności czy zdrowie zwierząt na potrzeby wymogów importowych;

AD. mając na uwadze, że UE oraz USA mają bardzo różne podejście regulacyjne, średni punkt wyjścia w kwestii emisji oraz poziomu ambicji, jeżeli chodzi o ograniczanie emisji gazów cieplarnianych pochodzących z pojazdów lekkich; mając na uwadze, że w związku z tym dziedzina ta nie powinna stanowić przedmiotu wzajemnego uznawania;

AE.  mając na uwadze, że prawodawcy oraz organy regulacyjne w UE i USA przyjęli bardzo różne podejścia do rozwiązania problemu emisji gazów cieplarnianych oraz zmiany klimatu; mając na uwadze, że przeciwdziałanie istotnym zagrożeniom powodowanym przez zmianę klimatu oraz utrzymanie integralności przyjętej polityki klimatycznej powinno stanowić priorytet wyprzedzający w hierarchii promowanie handlu;

AF.  mając na uwadze, że zasadnicza dla TTIP jest internalizacja zewnętrznych klimatycznych, zdrowotnych i środowiskowych kosztów lotnictwa oraz transportu morskiego i drogowego w celu zapewnienia zrównoważoności globalnego handlu towarami; mając na uwadze, że w świetle braku skutecznych działań międzynarodowych mających na celu internalizację takich kosztów UE powinna wprowadzić i wdrożyć regionalne niedyskryminacyjne środki mające na celu rozwiązanie kwestii takich efektów zewnętrznych;

AG. mając na uwadze, że celem postanowień dotyczących zrównoważonego rozwoju zawartych w TTIP powinno być dopilnowanie, aby polityka handlowa i środowiskowa wspierały się wzajemnie, promowanie optymalnego wykorzystywania zasobów zgodnego z celem zrównoważonego rozwoju, a także poprawa współpracy w dziedzinie środowiska naturalnego;

AH. mając na uwadze, że w wielu obszarach, takich jak polityka klimatyczna i polityka kontrolowania emisji, Stany Zjednoczone mają niższe normy regulacyjne niż Unia Europejska, co skutkuje wyższymi kosztami produkcji i kosztami zapewnienia zgodności z regulacjami w UE w stosunku do kosztów w USA, a przez to – większym ryzykiem ucieczki emisji;

AI.   mając na uwadze, że obniżenie taryf w odniesieniu do towarów uwarunkowanych sektorem energetycznym, w przypadku których unijne koszty zapewnienia zgodności z regulacjami oraz przepisami w zakresie środowiska naturalnego i klimatu są wyższe niż w USA, może skutkować obniżeniem konkurencyjności UE w stosunku do importu z USA nieobciążonego takimi kosztami;

AJ.  mając na uwadze, że powszechne systemy opieki zdrowotnej stanowią część europejskiego modelu społecznego, a państwom członkowskim przysługują kompetencje w zakresie zarządzania usługami opieki zdrowotnej i opieki medycznej oraz organizacji takich usług i opieki;

AK. mając na uwadze, że rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 536/2014 w sprawie badań klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi wymaga opublikowania podsumowania wyników wszystkich badań klinicznych w ogólnodostępnej bazie danych w terminie jednego roku od ukończenia badań oraz pełnego sprawozdania z badań klinicznych po zakończeniu procesu wydawania zezwolenia lub wycofaniu przez wnioskodawcę wniosku o wydanie zezwolenia na dopuszczenie do obrotu; mając na uwadze, że prawo amerykańskie nie wymaga takiego samego poziomu przejrzystości;

AL.  mając na uwadze, że szacuje się, iż koszty farmaceutyczne stanowią 1,5% europejskiego PKB, w związku z czym wszelkie zwiększenie ochrony własności intelektualnej wynikające z TTIP może mieć negatywny wpływ na koszty opieki zdrowotnej;

AM. mając na uwadze, że według UNCTAD środki w dziedzinie środowiska i zdrowia należą do najczęściej kwestionowanych środków rządowych w ramach rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem;

AN. mając na uwadze, że w dniu 25 listopada 2014 r. Komisja postanowiła zwiększyć przejrzystość negocjacji w sprawie TTIP[46]; mając na uwadze, że należy przyjąć tę decyzję z zadowoleniem; mając na uwadze, że w dniu 7 stycznia 2015 r. Europejska Rzecznik Praw Obywatelskich odniosła się też przychylnie do postępów poczynionych przez Komisję na rzecz zwiększenia przejrzystości negocjacji w sprawie TTIP – jednak wydała ona również szereg zaleceń dotyczących dalszej poprawy[47]; mając na uwadze, że dostęp do amerykańskich propozycji tekstów również zwiększyłby przejrzystość;

1.     wzywa Komisję do stosowania ogólnych zasad i celów określonych w zaleceniach Rady dotyczących negocjacji w sprawie TTIP;

2.     wzywa Komisję do dopilnowania, aby unijne strategie polityczne i zasady dotyczące ochrony i poprawy jakości zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt oraz środowiska naturalnego były utrzymane przez całe negocjacje, formalnie i faktycznie, i by zostały w pełni odzwierciedlone w ostatecznym porozumieniu w sprawie TTIP;

3.     wzywa Komisję do zagwarantowania, że TTIP nie spowoduje uszczerbku dla prawa, zdolności i procedur ustawodawczych UE i państw członkowskich do przyjmowania, wdrażania i egzekwowania, zgodnie z właściwymi kompetencjami, istniejących i przyszłych środków koniecznych do realizacji uzasadnionych celów polityki publicznej, np. w dziedzinie zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt i ochrony środowiska naturalnego, w niedyskryminujący sposób;

4.     wzywa Komisję do dopilnowania, by żadne porozumienie, czy to za pośrednictwem rozdziału horyzontalnego dotyczącego współpracy regulacyjnej, czy jakichkolwiek przepisów sektorowych, nie prowadziło do obniżenia obowiązujących norm w zakresie środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa żywności, a także do dopilnowania, by nie miały one wpływu na normy, które mają dopiero zostać ustanowione w obszarach, w których przepisy lub normy amerykańskie są bardzo różne od norm unijnych, jak na przykład wdrażanie istniejących (ramowych) przepisów (np. REACH), przyjęcie nowych aktów prawnych (np. klonowanie) lub przyszłe definicje mające wpływ na poziom ochrony (np. substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego);

5.     wzywa Komisję, by ograniczyła współpracę regulacyjną do ściśle określonych obszarów sektorowych, w których USA i UE mają podobne poziomy ochrony, lub jeżeli istnieją uzasadnione powody, aby przypuszczać, że mimo różnic możliwe jest osiągnięcie harmonizacji „w górę”, albo przynajmniej warto podjąć taką próbę; wzywa Komisję do dopilnowania, by żadne przepisy dotyczące współpracy regulacyjnej w ramach TTIP nie nakładały proceduralnego wymogu przyjęcia aktów unijnych, których te przepisy dotyczą, ani by nie stanowiły podstawy do przyznawania egzekwowalnych uprawnień w tym względzie;

6.     wzywa Komisję do dopilnowania, by wszyscy prawodawcy i wszystkie podmioty zaangażowane we współpracę regulacyjną brały udział w pracach wszelkich organów, które mogą zostać utworzone na potrzeby analizowania przyszłej współpracy regulacyjnej;

7.     wzywa Komisję do dopilnowania, by cele gospodarcze nie były realizowane kosztem zdrowia publicznego, bezpieczeństwa żywności, dobrostanu zwierząt i środowiska naturalnego[48]; wzywa Komisję do uznania, że w obszarach, w których UE i USA mają bardzo różne przepisy, nie dojdzie do porozumienia, jak w przypadku usług opieki zdrowotnej, GMO, stosowania hormonów w hodowli bydła, REACH i jego wdrażania oraz klonowania zwierząt do celów hodowlanych, i tym samym do zrezygnowania z negocjacji w tych obszarach;

8.     wzywa Komisję do uznania poniższych środków regulacyjnych lub norm za podstawowe i niepodlegające żadnym kompromisom:

        - niezatwierdzanie substancji czynnych i najwyższe dopuszczalne w UE poziomy pozostałości pestycydów,

        - środki regulacyjne dotyczące substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego,

        - organizacyjna autonomia w zakresie zaopatrzenia w wodę i infrastruktury sanitarnej,

        -zintegrowane podejście UE do bezpieczeństwa żywności, w tym przepisów dotyczących dobrostanu zwierząt,

        - zastosowanie prawodawstwa UE dotyczącego przekazywania konsumentom informacji na temat żywności,

        - wdrożenie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 536/2014 w sprawie badań klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi, w szczególności obowiązek publikowania w publicznie dostępnej bazie danych kompletnych streszczeń wyników badania klinicznego dla wszystkich badań klinicznych po zakończeniu procedury przyznawania pozwolenia,

        - kompetencje państw członkowskich w dziedzinie organizacji systemów opieki zdrowotnej, w tym wycena i refundacja produktów leczniczych oraz dostęp do leków,

        - ograniczenia składników w produktach kosmetycznych oraz zakaz testowania na zwierzętach składników kosmetycznych i produktów końcowych,

        - strategie polityczne UE w dziedzinie energii odnawialnej, technologii ekologicznych oraz realizacji celów UE w dziedzinie klimatu i energii,

        - środki na rzecz zmniejszenia zależności od paliw kopalnych oraz unijne i/lub międzynarodowe procesy prowadzące do dekarbonizacji transportu,

        - wymogi dotyczące ekoprojektu dla produktów wykorzystujących energię;

9.     wzywa Komisję do wyłączenia usług publicznych i społecznych z wszystkich przepisów porozumienia; ponadto nalega, by porozumienie nie zawierało żadnych list negatywnych, tzw. podejść hybrydowych ani klauzul zapadkowych;

10.   wzywa Komisję do dopilnowania, by w stosownych przypadkach zapewniono wspólne podejście, współpracę regulacyjną lub wzajemne uznawanie w następujących obszarach, pod warunkiem że nie zagrozi to poziomowi norm unijnych:

        - uznawanie i ochrona przez USA wszystkich chronionych nazw pochodzenia (ChNP) i chronionych oznaczeń geograficznych (ChOG) oraz położenie kresu mylącemu użyciu oznaczeń geograficznych (OG) w USA,

        - integrowana ochrona roślin w celu zapobiegania chorobom zwierząt i roślin,

        - ograniczenie stosowania antybiotyków w hodowli zwierząt, co zapewni skuteczność antybiotyków u ludzi i zwierząt;

        - systemy identyfikacji zwierząt oraz przepisów dotyczących kompatybilnego systemu identyfikowalności żywności w celu zapewnienia, że można będzie śledzić cały łańcuch żywnościowy żywności przetworzonej i nieprzetworzonej zawierającej produkty pochodzenia zwierzęcego,

        - alternatywne metody badań na zwierzętach,

        - kontrole związane z wytwarzaniem produktów farmaceutycznych i urządzeń medycznych,

        - środki na rzecz walki z otyłością, szczególnie otyłością dzieci,

        - zielone zamówienia publiczne,

        - zharmonizowane wdrożenie porozumienia EKG ONZ z 1958 r. dotyczącego przyjęcia jednolitych wymagań technicznych oraz porozumienia ONZ z 1998 r. dotyczącego światowych przepisów technicznych,

        - jednolite wprowadzenie w UE i USA ulepszonego cyklu badań opartego na światowych zharmonizowanych procedurach badawczych dotyczących pojazdów lekkich; nadzór rynku, zgodność certyfikacji ze stosowanymi testami zgodności oraz przejrzystość wyników,

        - wprowadzenie światowego systemu klasyfikacji dla pojazdów lekkich i ciężarowych,

        - zastąpienie cyjanku w przemyśle wydobywczym;

11.   wzywa Komisję, by dążyła do integracji funkcjonujących w UE i USA systemów wczesnego ostrzegania w sektorze żywności oraz do poprawy identyfikowalności produktów w transatlantyckim łańcuchu handlowym, aby w przypadku skandalu spożywczego móc szybko podjąć działania na rzecz ochrony zdrowia;

12.   wzywa Komisję do zadbania, aby rozdział TTIP poświęcony barierom technicznym w handlu nie ograniczał możliwości UE i państw członkowskich do przyjęcia środków mających na celu zmniejszenie konsumpcji określonych produktów, m.in. tytoniu, żywności o wysokiej zawartości tłuszczu, soli i cukru, oraz szkodliwego spożywania alkoholu;

13.   wzywa Komisję, by zachęciła stronę amerykańską do zniesienia zakazu importu wołowiny z UE;

14.   wzywa Komisję do otwarcia formalnego dialogu z amerykańskimi organami regulacyjnymi w sprawie dobrostanu zwierząt; wzywa Komisję do obrony przepisów dotyczących dobrostanu zwierząt, aby zapewnić harmonizację na najwyższym poziomie, popartą niezbędnymi mechanizmami egzekwowania;

15.   w kontekście rozdziału dotyczącego handlu i zrównoważonego rozwoju wzywa Komisję, by zobowiązała USA do pełnego stosowania wielostronnych umów środowiskowych, takich jak m.in. protokół montrealski (ozon), konwencja bazylejska (transgraniczne przemieszczanie odpadów niebezpiecznych), konwencja sztokholmska (trwałe zanieczyszczenia organiczne), konwencja rotterdamska (handel niebezpiecznymi substancjami chemicznymi i pestycydami), Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem, Konwencja o różnorodności biologicznej oraz protokół z Kioto, przed udzieleniem zgody na współpracę regulacyjną w tych kwestiach;

16.   wzywa Komisję do unikania niejasności, aby zapobiec szerokiemu interpretowaniu przepisów przez trybunały arbitrażowe, przez dopilnowanie precyzyjnego zdefiniowania podstawowych terminów stosowanych w porozumieniu;

17.   wzywa Komisję, by sprzeciwiła się włączeniu do TTIP rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem, ponieważ po pierwsze mechanizm ten grozi istotnym naruszeniem praw UE, jej państw członkowskich oraz organów regionalnych i lokalnych do przyjmowania regulacji dotyczących zdrowia publicznego, bezpieczeństwa żywności i środowiska naturalnego, a po drugie rozstrzyganie wszelkich przewidywanych sporów w sposób kompetentny, skuteczny i umożliwiający oszczędność kosztów powinno być zadaniem sądów UE i/lub państw członkowskich, zapewniających skuteczną ochronę prawną opartą na legitymacji demokratycznej;

18.   wzywa Komisję, aby w ramach negocjacji w sprawie TTIP zniesiono zwolnienia podatkowe dotyczące paliwa dla lotnictwa komercyjnego zgodnie z podjętymi na szczycie G20 zobowiązaniami do całkowitego wycofania się z subsydiowania paliw kopalnych;

19.   wzywa Komisję do zagwarantowania, że Parlament będzie w pełni informowany o przebiegu procesu negocjacyjnego;

20.   wzywa Komisję do dalszej poprawy przejrzystości negocjacji zgodnie z zaleceniami Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 7 stycznia 2015 r.;

21.   wzywa Komisję, aby zaapelowała do USA o pójście za przykładem UE i zwiększenie przejrzystości;

22.   wzywa Komisję do dopilnowania, by ocena wpływu handlu na zrównoważony rozwój w odniesieniu do porozumienia w sprawie TTIP była kompleksowa i została jak najszybciej zaktualizowana po konsolidacji tekstu, a przed jego sfinalizowaniem, przy wyraźnym zaangażowaniu zainteresowanych podmiotów i społeczeństwa obywatelskiego; uważa, że w ramach tej oceny należy też dokonać gruntownego przeglądu i weryfikacji wszelkich proponowanych przepisów pod kątem ich ewentualnego wpływu na dorobek prawny i swobodę UE w zakresie realizowania w przyszłości uzasadnionych celów polityki publicznej oraz sprawdzić, czy możliwe jest równorzędne osiągnięcie zamierzonych celów za pomocą innych środków.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

25.3.2015

OPINIA Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej dotyczących negocjacji w sprawie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)

(2014/2228(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Jerzy Buzek

WSKAZÓWKI

Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1.  podkreśla znaczenie rynku transatlantyckiego dla obywateli i przemysłu w UE i USA; podkreśla, że negocjacje powinny przede wszystkim doprowadzić do zawarcia głębokiego, kompleksowego, ambitnego, spełniającego wysokie standardy porozumienia o wolnym handlu i inwestycjach, które będzie przestrzegać europejskich wartości i propagować je, pobudzać zrównoważony rozwój, współpracę naukową, innowacje i tworzenie miejsc pracy o wysokiej jakości, a także przyczyniać się do większego dobrobytu obywateli europejskich dzięki umieszczeniu ich interesów w centrum uzgodnień w sprawie TTIP; zauważa, że celem TTIP jest eliminacja taryf, ceł i kwot, ale również współpraca regulacyjna oraz wspólne ustalanie wysokich standardów na rynku światowym; zauważa, że działania na rzecz eliminacji taryf i harmonizacji przepisów muszą być wyważone; wzywa Komisję do nasilenia kontaktów z obywatelami i wszystkimi zainteresowanymi podmiotami w celu uwzględniania, gdzie jest to możliwe, ich opinii, prowadzenia negocjacji w sposób jak najbardziej przejrzysty oraz publikowania w miarę możliwości wszelkich tekstów i dokumentów negocjacyjnych, w tym dokumentów na temat ewentualnych rozdziałów dotyczących energii i MŚP, co zapewni obywatelom europejskim maksymalny poziom przejrzystości;

2.  wzywa Komisję, aby utrzymała cel polegający na poświęceniu specjalnego rozdziału w TTIP energii, w tym surowcom przemysłowym, z myślą o stworzeniu konkurencyjnego przejrzystego i niedyskryminacyjnego rynku, co mogłoby znacznie zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne UE, poprawić dywersyfikację źródeł energii i doprowadzić do obniżenia cen energii; podkreśla w związku z tym znaczenie odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej dla zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego; podkreśla, że ten specjalny rozdział musi zawierać wyraźne gwarancje, że unijne normy środowiskowe i cele działań w dziedzinie klimatu nie zostaną osłabione oraz że UE zachowa swobodę niezależnego ustalania norm i celów w przyszłości;

3.  przypomina, że porozumienie w sprawie TTIP wymaga zgody Parlamentu Europejskiego, bez której umowa ta nie wejdzie w życie;

4.  podkreśla, że UE musi zapewnić sobie zróżnicowane i wiarygodne źródła dostaw energii; domaga się w związku z tym, aby Komisja zadbała o politykę wolnego handlu i wspierała inwestycje w dziedzinie paliw, w tym LNG i ropy naftowej, przy czym należy zachować prawo UE do klasyfikowania paliw na podstawie całkowitej ilości powodowanych przez nie emisji CO₂ oraz pamiętać o własnych celach UE w dziedzinie klimatu;

5.  apeluje do Komisji, aby wyszła poza kwestie ograniczeń wywozowych i dążyła, gdzie jest to stosowne, do harmonizacji i konwergencji w wymiarze transatlantyckim wzajemnych wysokich norm i regulacji, które określają zasady wsparcia publicznego dla różnych źródeł energii, na przykład definicji kogeneracji z użyciem biomasy, tak aby ograniczyć ryzyko jakichkolwiek zakłóceń konkurencji;zachęca Komisję, aby zbadała sposoby nasilenia współpracy w zakresie badań, rozwoju i innowacji w sektorze energii oraz w zakresie propagowania czyściejszych technologii;

6.  wskazuje na obecne różnice między USA i UE nie tylko pod względem cen energii i dostępu do surowców, ale również emisji CO₂ na mieszkańca, przy czym skutkiem tych różnic są nierówne warunki działania, jeśli chodzi o konkurencyjność i ochronę środowiska; dlatego też wzywa Komisję, aby włączyła do umowy dwustronną klauzulę ochronną w celu zapewnienia energochłonnym i powodującym ucieczkę emisji sektorom w UE, w tym przemysłowi chemicznemu i stalowemu oraz branży surowców, odpowiednich środków pozwalających utrzymać obecne stawki celne przez odpowiedni ustalony okres przejściowy po wejściu w życie TTIP i przewidujących obowiązkową klauzulę przeglądową; uważa, że należy zachęcać przedsiębiorstwa zarówno z USA, jak i z UE do bardziej efektywnego wykorzystywania zasobów i zwiększania efektywności energetycznej; zwraca się do Komisji o należyte uwzględnienie konieczności wspierania przemysłu wytwórczego jako siły napędowej reindustrializacji Europy;

7.  wzywa Komisję, aby w negocjacjach prowadzonych z naszymi partnerami transatlantyckimi poruszyła kwestię usług ekologicznych, takich jak usługi budowlane, instalacyjne, naprawcze i zarządzanie dobrami środowiskowymi; zauważa, że Unia Europejska jest światowym liderem, jeżeli chodzi o import i eksport ekologicznych dóbr i usług, lecz pomimo tego europejscy dostawcy usług ekologicznych wciąż napotykają wiele barier; zwraca uwagę, że sektor ten ma ogromny potencjał gospodarczy dla Unii Europejskiej;

8.  zwraca uwagę na procesy i normy określone na podstawie dyrektyw UE w sprawie etykietowania energetycznego i w sprawie ekoprojektu, od których nie należy odstępować;

9.  podkreśla znaczne korzyści, jakie TTIP może przynieść MŚP; wzywa Komisję, by zadbała o pełne uwzględnienie w negocjacjach TTIP priorytetów i problemów MŚP zgodnie z zasadą „najpierw myśl na małą skalę”, np. w drodze wszechstronnych ocen skutków, ukierunkowanych konsultacji publicznych i zaangażowania przedstawicieli europejskich MŚP; zaleca, aby Komisja dążyła do utworzeniu systemu punktów kompleksowej informacji dla MŚP i poświęcenia MŚP specjalnego rozdziału, w którym należy rozważyć ograniczenie obciążeń administracyjnych zgodnie z odpowiednimi ramami regulacyjnymi; wzywa Komisję, aby zadbała o ochronę i wzmocnienie polityki sprzyjającej MŚP oraz systemów wsparcia MŚP;

10. wzywa Komisję, aby przewidziała przyjazne dla użytkownika reguły pochodzenia, łatwe do stosowania przez unijnych eksporterów, a także maksymalne ograniczenie niepotrzebnych przeszkód w handlu oraz biurokracji związanej z regułami pochodzenia, dotykających zwłaszcza MŚP;

11. przypomina, że w porównaniu z unijnym rynkiem zamówień publicznych rynek USA pozostaje w najwyższym stopniu zamknięty dla zagranicznych przedsiębiorstw; domaga się od Komisji ułatwienia wzajemności i aktywniejszego udziału przedsiębiorstw z UE, w tym MŚP, w amerykańskich zamówieniach publicznych na wszystkich szczeblach administracji, gdyż może to przyczynić się do pobudzenia innowacji w sektorze prywatnym oraz do pojawienia się nowych, szybko rosnących, innowacyjnych spółek i sektorów; podkreśla, że możliwość ta nie może osłabiać zdolności utrzymania przez rządy UE usług użyteczności publicznej;

12. zauważa, że różne systemy regulacyjne w Unii Europejskiej i USA są kosztowne dla przemysłu po obu stronach Atlantyku; uważa, że można uzyskać znaczny przyrost wydajności dzięki zbliżeniu tych systemów, umożliwiając jednocześnie władzom w Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych utrzymanie i osiągnięcie wysokich standardów jakości i bezpieczeństwa obywateli;

13. oczekuje od Komisji podjęcia w negocjacjach kwestii amerykańskich ustaw chroniących rynek wewnętrzny („Buy American”, ustawa Jonesa, „Domestic Content”), które w praktyce poważnie utrudniają dostęp przedsiębiorstw unijnych do rynku USA, zwłaszcza w branży pogłębiania i sektorze inżynieryjnym;

14. przyjmując z zadowoleniem potencjalne korzyści płynące z dostępu do rynku oraz dostosowania przepisów i wzajemnego uznawania, w tym ustalenia wspólnych globalnych zasad w odniesieniu do norm i specyfikacji technicznych w dziedzinie ICT, przypomina Komisji o znaczeniu, jakie ma utrzymanie obecnego wysokiego poziomu bezpieczeństwa i ochrony, ochrony danych osobowych, a także otwartości, neutralności i niezależności internetu;

15. postuluje otwartą konkurencję i rozwój gospodarki cyfrowej, która z natury ma globalny charakter, ale jej główne centra znajdują się w UE i USA; podkreśla, że gospodarka cyfrowa musi mieć centralne znaczenie dla rynku transatlantyckiego, przy czym musi istnieć dźwignia finansowa w gospodarce światowej i następować dalsze otwieranie rynków globalnych;

16. przypomina Komisji, że jeśli chodzi o usługi społeczeństwa informacyjnego i usługi telekomunikacyjne, szczególne znaczenie ma zapewnienie przez TTIP równych warunków działania, przewidujących równy, przejrzysty i oparty na zasadzie wzajemności dostęp przedsiębiorstw usługowych z UE do rynku USA oraz obowiązek przestrzegania przez usługodawców z USA świadczących usługi w Europie lub dla europejskich klientów wszystkich odpowiednich norm branżowych i norm bezpieczeństwa produktów oraz praw konsumentów;

17. w celu uniknięcia delokalizacji na ogromną skalę unijnego przemysłu wytwórczego i masowej utraty miejsc pracy w państwach członkowskich, wzywa Komisję do przeprowadzenia analizy porównawczej konkurencyjności unijnych branż wytwórczych w stosunku do analogicznych branż w Stanach Zjednoczonych;

18. postuluje, aby rozdział dotyczący praw własności intelektualnej przewidywał również lepszą ochronę i szersze uznawanie europejskich oznaczeń geograficznych.

19. wzywa Komisję, aby zagwarantowała w ramach porozumienia w sprawie TTIP ważność wszystkich oznaczeń geograficznych, w tym produktów nierolniczych; przypomina Komisji o żywotnie ważnej, wyższej wartości gospodarczej, jaką niesie ze sobą oznaczenie geograficzne.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

25.3.2015

OPINIA Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej dotyczących negocjacji w sprawie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)

(2014/2228(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Dita Charanzová

WSKAZÓWKI

Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

W związku z trwającymi negocjacjami w sprawie TTIP kieruje do Komisji następujące zalecenia:

a)  w zakresie priorytetów politycznych

(i)  zapewnić, aby głównym efektem negocjacji było ambitne i wszechstronne porozumienie, które będzie oznaczać dla unijnych przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP, znaczące nowe możliwości dostępu do rynku, i korzyści dla obywateli, konsumentów i pracowników, chroniąc jednocześnie europejski model wysoce konkurencyjnej społecznej gospodarki rynkowej;

(ii) zapewnić, aby porozumienie nie tylko usuwało bariery, ale miało także na celu promowanie i zachowanie wysokiego europejskiego poziomu ochrony konsumentów zapisanego w TFUE, zwłaszcza jeśli chodzi o informowanie, oraz pamiętać, że w większości sektorów unijne i amerykańskie normy i otoczenie regulacyjne zapewniają taki wysoki poziom; odnotować zatem, że zbliżenie uregulowań musi służyć ustanowieniu wysokiej jakości norm i przepisów, które mogą stać się nowym globalnym punktem odniesienia i stać się de facto normami międzynarodowymi;

(iii) utrzymać możliwie najwyższy poziom przejrzystości negocjacji, w tym przez zapewnienie dostępu do tekstów dotyczących negocjacji oraz konsultacje ze społeczeństwem obywatelskim w trakcie całego procesu negocjacyjnego;

b)  dotyczące pełnego i przejrzystego dostępu usługodawców z UE – brak barier ograniczających mobilność specjalistów

(i)  domagać się, aby – z poszanowaniem prawa państw członkowskich UE do świadczenia, zlecania i finansowania usług publicznych zgodnie z traktatami – usługodawcy z UE mieli pełny dostęp do rynku zliberalizowanych usług w USA na zasadzie wzajemności w sposób jawny i uczciwy, zarówno na szczeblu federalnym, jak i niższym niż federalny oraz na takich samych warunkach jak usługodawcy lokalni,

(ii) dopilnować, by porozumienie nie zagrażało wysokiej jakości europejskich usług publicznych i stosowało takie same środki zabezpieczające i definicje, jak w innych umowach o wolnym handlu (np. porozumienie CETA); chronić je, zwłaszcza finansowane ze środków publicznych usługi służby zdrowia, oświatowe, usługi społeczne, usługi z zakresu produkcji oraz zaopatrzenia w wodę oraz oczyszczania ścieków, działania samorządów i usługi audiowizualne;

(iii) zapewnić wzajemne uznawanie kwalifikacji zawodowych między stronami, zwłaszcza dzięki utworzeniu ram prawnych ze stanami, które posiadają uprawnienia ustawodawcze w tej dziedzinie, oraz wspierać mobilność transatlantycką dzięki ułatwieniom wizowym dla specjalistów ze wszystkich państw członkowskich UE w sektorach objętych porozumieniem;

(iv) wspierać, równolegle do negocjacji, rozpoczęcia rozmów między stronami na temat dodatkowego porozumienia dotyczącego zniesienia wymogów uzyskiwania pozwolenia na pracę w celu osiągnięcia jak największej mobilności specjalistów między stronami;

c)  dotyczące uczciwego i przejrzystego udzielania zamówień na wszystkich szczeblach

(i)  realizować ambitne założenia w obszarze zamówień publicznych, tak aby zapewnić europejskim podmiotom gospodarczym, zwłaszcza MŚP, możliwość uczestniczenia w amerykańskim rynku na zasadzie niedyskryminacji na każdym szczeblu administracji; zapewnić wzajemny i przejrzysty dostęp, w celu wyrównania istniejącej asymetrii, oraz zbadać możliwość przyznania unijnym przedsiębiorstwom zwolnień z klauzul zobowiązujących do zakupu towarów amerykańskich zapisanych w przepisach federalnych, a gdzie to możliwe – w przepisach stanowych;

(ii) zapewnić, że nowe dyrektywy w sprawie zamówień publicznych i koncesji są uwzględniane w negocjacjach, zwłaszcza jeśli chodzi o definicję współpracy publiczno-publicznej, wyłączeń, dostępu MŚP i stosowania zasady wyboru oferty najkorzystniejszej ekonomicznie (MEAT);

(iii) jasno określić, że prawo do swobodnego decydowania o formie świadczenia usług pozostanie nienaruszone i w związku z tym zawarta w rozdziale dotyczącym usług klauzula zapadkowa nie będzie stosowana do usług, które są zlecane przez publicznego zamawiającego prywatnej osobie trzeciej na podstawie zamówienia publicznego, a po zakończeniu umowy są świadczone jako usługi w ramach własnej działalności lub jako usługi wewnętrzne;

(iv) opierać się na wyniku Porozumienia w sprawie zamówień publicznych (GPA) w odniesieniu do zakresu stosowania, zasad i dziedzin oraz uprościć i usprawnić w nim procedury przy jednoczesnym zapewnieniu większej przejrzystości;

(v) podkreślić, że w związku z tym, iż zamówienia publiczne stanowią znaczącą część gospodarki UE i innych partnerów handlowych, stanowiąc tym samym kluczowy interes gospodarczy dla UE, muszą być one elementem ostatecznego wszechstronnego porozumienia;

d) dotyczące norm transatlantyckich jako norm światowych

(i)  podkreślić, że porozumienie – gwarantując ochronę osiągniętą dzięki unijnym normom i regulacjom technicznym – powinno wykraczać poza Porozumienie WTO w sprawie barier technicznych w handlu w takich obszarach jak ocena zgodności, wymagania techniczne lub normy, a także zapewniać większą przejrzystość w trakcie przygotowywania, przyjmowania i stosowania regulacji technicznych i norm;

(ii) w tym celu zapewnić, że europejskie przedsiębiorstwa będą miały możliwość konsultowania się z jednym amerykańskim punktem informacyjnym mogącym udzielać informacji na temat norm obowiązujących we wszystkich sektorach; wymagać zdecydowanej obrony działań UE na rzecz standaryzacji i propagowania jej zasad, a mianowicie spójności, przejrzystości, otwartości, konsensusu, dobrowolnego stosowania, niezależności od szczególnych interesów oraz skuteczności;

(iii) ustalić ambitny, przejrzysty i skuteczny mechanizm współpracy i dialogu mający na celu stworzenie tam, gdzie to możliwe, wspólnych norm, oraz dopilnować, aby w przyszłych normach w kluczowych sektorach objętych porozumieniem nie występowały niezamierzone rozbieżności, wyrażając przekonanie, że takie normy, zwłaszcza w innowacyjnych dziedzinach, powinny być uzgadniane i propagowane na wszystkich forach międzynarodowych; uwzględnić wyzwania związane z dopasowaniem odmiennie skonstruowanego i motywowanego amerykańskiego systemu normalizacji do europejskiego mechanizmu;

(iv) podkreślać, że normy ISO i Międzynarodowej Komisji Elektrotechnicznej uzgodnione na poziomie międzynarodowym, jeśli istnieją i są aktualne, powinny zostać przyjęte przez USA i UE, na przykład w sektorze urządzeń elektronicznych;

e)  dotyczące wyeliminowania technicznych barier w handlu transatlantyckim

(i)  wymagać dążenia do dalszego gwarantowania wysokiego poziomu bezpieczeństwa produktów w Unii przy jednoczesnym eliminowaniu zbędnego powielania badań, które powoduje marnotrawstwo zasobów, zwłaszcza w przypadku produktów o niskim ryzyku; domagać się zapewnienia uznawania przez USA deklaracji zgodności produktów wystawianych przez samych producentów, jeśli prawo UE je dopuszcza;

(ii) wspierać ustanowienie – z całkowitym poszanowaniem autonomii regulacyjnej – obowiązkowego dialogu strukturalnego, dzielenia się najlepszymi praktykami regulacyjnymi i współpracy między organami regulacyjnymi w sektorach objętych porozumieniem; podkreślać, że powyższe powinno obejmować mechanizmy wczesnego ostrzegania oraz kontakty w czasie przygotowywania regulacji; zachęcać do usprawnionej współpracy regulacyjnej w innych sektorach i wspierać system nadzoru rynkowego w UE z myślą o zapewnieniu wyższych standardów ochrony konsumentów;

(iii) podjąć się dopilnowania, aby ta współpraca regulacyjna nie zwiększyła obciążenia administracyjnego, pamiętając że rozbieżności w przepisach są główną barierą pozataryfową w handlu, zwłaszcza w sektorze inżynieryjnym obejmującym maszyny i urządzenia elektryczne i mechaniczne oraz sprzęt, a organy regulacyjne powinny zastanowić się nad metodami promowania zgodności i symetrii normatywnej, takimi jak wzajemne uznawanie, harmonizacja lub dostosowanie wymogów;

(iv) podkreślić fakt, że porozumienie ma nie naruszać prawa do regulacji w zależności od poziomu ochrony zdrowia, bezpieczeństwa, konsumentów, pracy i środowiska oraz różnorodności kulturowej, odpowiadającego każdej ze stron; w tym kontekście kłaść nacisk na znaczenie zasady ostrożności wskazanej w art. 191 TFUE; podkreślać, że współpraca regulacyjna musi być przejrzysta, a Parlament Europejski powinien wnosić wkład w pracę przyszłych instytucji;

(v) pamiętać, że jednym z najważniejszych osiągnięć porozumienia byłoby uznanie równoważności jak największej liczby przepisów w zakresie bezpieczeństwa pojazdów, oraz że wymagać to będzie sprawdzenia, czy przepisy UE i USA przewidują podobny poziom ochrony, bez obniżania poziomu ochrony w UE; podkreślić, że musi to stanowić krok w kierunku pełnej konwergencji przepisów w tym sektorze; podkreślić, że mimo to, i zwłaszcza w obszarze bezpieczeństwa pojazdów, między produktami z UE i USA istnieją znaczne różnice, i nalegać na zacieśnienie współpracy między UE i USA w ramach Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNECE), szczególnie w zakresie nowych technologii, a także na innych forach ustalających normy międzynarodowe;

f)   dotyczące ułatwień celnych i handlowych, zwłaszcza dla MŚP

(i)  biorąc pod uwagę fakt, że bariery pozataryfowe w sposób nieproporcjonalny dotykają MŚP, przez co porozumienie musi dążyć do ich ograniczenia lub całkowitego zlikwidowania, nalegać na ustanowienie spójnych ram, w tym wprowadzenia specjalnego rozdziału dotyczącego MŚP w porozumieniu, które umożliwią MŚP podnoszenie kwestii związanych z barierami pozataryfowymi przed odpowiednimi organami;

(ii) dopilnować, aby porozumienie ułatwiło MŚP udział w handlu transatlantyckim oraz zmniejszyło koszty dzięki modernizacji, cyfryzacji, uproszczeniu i usprawnieniu procedur, przez zniesienie wymogów w zakresie podwójnej certyfikacji, a także przez podniesienie progu de minimis należności celnych i nielosowych kontroli;

(iii) zdecydowanie poprzeć koncepcję utworzenia w USA, podobnie jak zostało to już zrobione w UE, darmowego internetowego centrum informacyjnego dla MŚP, gdzie mniejsze przedsiębiorstwa mogą znaleźć wszystkie informacje niezbędne do prowadzenia działalności eksportowej, importowej lub inwestycyjnej w USA, w tym informacje na temat należności celnych, podatków, regulacji, procedur celnych i szans na rynku;

(iv) zająć się kwestiami celnymi, które wykraczają poza postanowienia zawartej w ramach WTO umowy o ułatwieniach w handlu, oraz podkreślić, że aby rzeczywiście wyeliminować obciążenia administracyjne, należy działać na rzecz minimalnego stopnia dostosowania regulacji polityki celnej i granicznej oraz odnośnych praktyk;

g)  dotyczące jasnych reguł pochodzenia

(i)  ustanowić wspólne zasady określania pochodzenia produktów oraz że takie zasady muszą być jasne i łatwe do stosowania przez przedsiębiorstwa, a także powinny uwzględniać bieżące i przyszłe tendencje w produkcji oraz przyszłą ewentualną kumulację ustaleń z krajami, z którymi strony mają podpisane umowy o wolnym handlu;

(ii) zagwarantować, że porozumienie zawiera przepisy zapobiegające bezprawnemu korzystaniu z unijnych nazw oznaczeń geograficznych, które wprowadzałoby konsumentów w błąd oraz zabezpieczać te systemy, które znacząco przyczyniły się do ochrony konsumentów oraz zapewnienia jasnych i zwięzłych informacji na temat pochodzenia produktów; postrzegać negocjacje jako okazję do wypracowania wspólnych wysokich standardów dotyczących obowiązkowego podawania pochodzenia produktów, tak aby zapewnić pełną ochronę konsumentom oraz stworzyć równe warunki konkurencji między podmiotami gospodarczymi w dostępie do obu rynków.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

16.4.2015

OPINIA Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej dotyczących negocjacji w sprawie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)

(2014/2228(INI))

Sprawozdawcy komisji opiniodawczej: Paolo De Castro, James Nicholson

WSKAZÓWKI

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

A. mając na uwadze, że sektor rolny w UE to bardzo newralgiczna i ważna część negocjacji TTIP i może osiągnąć korzyści wynikające z nowych lub zwiększonych możliwości rynkowych;

B.  mając na uwadze, że podstawową barierą, utrudniającą handel rolno-spożywczy między UE a USA, a nawet uniemożliwiającą handel niektórymi artykułami, jest brak wspólnych standardów w tym obszarze;

C. mając na uwadze, że skutki rosyjskiego embarga jasno ukazały niezmienne znaczenie rolnictwa w wymiarze geopolitycznym, wagę dostępu do wielu różnych rynków rolnych oraz potrzebę silnych i strategicznych partnerstw handlowych z wiarygodnymi partnerami handlowymi;

D. mając na uwadze, że negocjacje handlowe ze Stanami Zjednoczonymi stwarzają ogromną szansę na poprawę dostępności rynku tego kraju dla określonych unijnych produktów eksportowych, takich jak owoce i warzywa, wino i niektóre produkty o wysokiej wartości dodanej;

E.  mając na uwadze, że TTIP jest szansą na złagodzenie wzajemnych obciążeń regulacyjnych, które niepotrzebnie utrudniają handel, poprzez dostarczanie większej ilości przejrzystych informacji, takich jak te dotyczące szczegółowych danych, jakie należy umieszczać na etykiecie, wyjaśnianie procedur administracyjnych i celnych oraz dostosowanie i uproszczenie systemów regulacyjnych w przypadkach, gdy jest to wykonalne;

F.  mając na uwadze, że dla europejskiego rolnictwa duże znaczenie ma zapewnienie wzajemnie korzystnego handlu z USA, aby umocnić pozycję UE jako kluczowego podmiotu na światowym rynku bez uszczerbku dla dotychczasowych norm jakości europejskich produktów rolnych i ich poprawy w przyszłości, przy jednoczesnym zapewnieniu przetrwania oraz gospodarczej i społecznej stabilności modelu rolnictwa europejskiego;

G. mając na uwadze, że TTIP stanowi okazję do wyznaczenia wysokich standardów na skalę ogólnoświatową oraz uzupełnienia norm obowiązujących na obu kontynentach, zwłaszcza w czasach, gdy na dużą skalę rozwijają się nowe podmioty gospodarcze, które nie podzielają unijnego ani amerykańskiego zobowiązania na rzecz handlu opartego na zasadach, wysokiego poziomu ochrony konsumentów, norm dotyczących ochrony środowiska naturalnego i dobrostanu zwierząt;

H. mając na uwadze, że Komisja dała gwarancje, iż poszanowanie europejskich norm bezpieczeństwa żywności, dotyczących zdrowia ludzi, roślin i zwierząt, dobrostanu zwierząt oraz ochrony środowiska i konsumentów będzie stanowić podstawową i niepodważalną zasadę obowiązującą w negocjacjach w sprawie europejskiego rolnictwa oraz ugruntuje i wzmocni unijne normy w ramach otwartego, sprawiedliwego, nowoczesnego i globalnego systemu polityki handlowej;

I.   mając na uwadze, że główne przeszkody dla handlu produktami rolno-spożywczymi między UE a USA występują poza granicami i dotyczą regulacji wewnętrznych oraz pozataryfowych barier handlowych;

J.   mając na uwadze, że priorytetem negocjacji TTIP powinny być interesy konsumentów;

K. mając na uwadze, że harmonizacja przepisów Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych nie może w żadnym wypadku stanowić zagrożenia dla zdrowia konsumentów ani nie może skutkować obniżeniem norm jakości, jakie muszą spełniać amerykańskie produkty dopuszczone do obrotu w Europie;

L.  mając na uwadze, że oznaczenia geograficzne stanowią niezależne prawa własności intelektualnej, a nie rodzaj znaku towarowego;

M. mając na uwadze, że dzięki postępom w badaniach możliwe jest wspieranie rozwoju ocen ex ante ryzyka dotyczącego szkodliwości żywności poprzez zaawansowane metody obliczeniowe oparte o analizę dużej ilości danych oraz z wykorzystaniem struktur obliczeniowych o wysokiej wydajności, które mogą poprawić stosowanie zasady ostrożności;

1.  wzywa Komisję, aby:

a. zapewniła, że wszelkie osiągnięte porozumienie będzie wszechstronne i zrównoważone i obejmie wszystkie sektory związane z TTIP, pamiętając, że rolnictwo nie może być wykorzystywane jako karta przetargowa w staraniach zmierzających do zapewnienia dostępu do rynku USA innym sektorom oraz że jest ono dziedziną polityki o wybitnie strategicznym znaczeniu, od której zależy zachowanie bezpieczeństwa żywnościowego i stylu życia wszystkich Europejczyków;

b. uznała za priorytet osiągnięcie ambitnego i zrównoważonego wyniku negocjacji związanych z rolnictwem, przy czym główne składowe tego sektora (dostęp do rynku, oznaczenia geograficzne oraz środki fitosanitarne) powinny zostać rozpatrzone na wczesnym etapie, na podstawie analizy wszystkich odnośnych przeszkód nałożonych przez USA i równolegle w procesie negocjacji, przy jednoczesnym utrzymaniu norm bezpieczeństwa żywności i ochrony konsumentów, aby zapewnić Parlamentowi wystarczająco dużo czasu na dyskusję nad tym rozdziałem, przy zapewnieniu przejrzystości, oraz na ocenę tego rozdziału we współpracy z zainteresowanymi stronami, obywatelami europejskimi, społeczeństwem obywatelskim i partnerami społecznymi, w szczególności rolnikami i małymi gospodarstwami rodzinnymi;

c. wprowadziła nowoczesny i ulepszony mechanizm rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem w ramach TTIP, który nie podważa suwerennych praw UE, państw członkowskich oraz władz regionalnych i lokalnych, lecz dostarcza sprawiedliwych możliwości inwestorom zagranicznym w zakresie wnoszenia skargi i uzyskania odszkodowania;

d. zdecydowanie zobowiązała się do ścisłego przestrzegania obowiązujących i przyszłych norm dotyczących bezpieczeństwa żywności, zdrowia ludzi, zdrowia roślin oraz ochrony upraw i środowiska, ochrony konsumenta oraz zdrowia i warunków hodowli zwierząt, określonych w prawodawstwie UE; zapewniła, aby udoskonalanie tych norm nie było w przyszłości w żaden sposób utrudniane, były przestrzegane podstawowe wartości UE, takie jak zasada ostrożności i zrównoważone rolnictwo oraz aby obywatele UE w dalszym ciągu mogli mieć zaufanie do oznakowania i identyfikacji pochodzenia produktów na rynku UE; a także, by określiła konkretne środki w celu utrzymania zasady ostrożności w negocjacjach;

e. zapewniła, aby właściwe organy UE brały udział w kontroli i weryfikacji zakładów, obiektów i produktów kwalifikujących się do udziału w eksporcie do UE pod kątem ich zgodności z wymogami sanitarnymi i fitosanitarnymi obowiązującymi w UE, przy czym wyraża zaniepokojenie w związku z przedstawioną przez Komisję Europejską propozycją tekstu dla USA w tym względzie, mając na uwadze, że we wcześniejszych unijnych umowach handlowych UE zachowywała możliwość kontroli i weryfikacji programu kontrolnego pozostałych stron umów, a także wzywając Komisję do utrzymania tego podejścia;

f.  domagała się, aby przywóz produktów rolnych do UE był dopuszczalny wyłącznie wtedy, gdy produkty te spełnią europejskie normy w zakresie ochrony konsumentów, dobrostanu zwierząt i ochrony środowiska przy zachowaniu minimalnych standardów socjalnych;

g. pamiętała, że negocjacje w sprawie TTIP nie mogą same w sobie wpłynąć na zmianę wdrażania przepisów lub na zmianę wniosków ustawodawczych w żadnej dziedzinie, w tym w dziedzinie bezpieczeństwa europejskiej żywności, norm SPS, dobrostanu zwierząt i środków ochrony środowiska;

h. zapewniła pozytywny i ambitny końcowy wynik negocjacji w sprawie rolnictwa, odzwierciedlający zarówno ofensywne, jak i defensywne interesy sektora rolnego w UE w związku ze zniesieniem lub ograniczeniem zarówno taryfowych, jak i pozataryfowych barier handlowych, w tym w szczególności w kwestiach norm i procedur sanitarnych i fitosanitarnych, gwarantując zdecydowane stanowisko w odniesieniu do wysokiej jakości produktów europejskich, tak aby producenci z UE osiągali z dostępu do rynku USA rzeczywiste zyski, a także uwzględniła, że środki mające na celu ochronę konsumentów oraz zapewnienie bezpieczeństwa żywności i zdrowia konsumentów nie powinny być traktowane jako bariery pozataryfowe;

i.  zachęcała do wymiany know-how między stronami w dziedzinie bezpieczeństwa oraz bezpieczeństwa żywnościowego;

j.  wynegocjowała sprawny system kontroli fitosanitarnych w odniesieniu do wywozu produktów europejskich, zapewniający poszanowanie standardów bezpieczeństwa bez jednoczesnych zakłóceń w wywozie produktów europejskich na rynek Stanów Zjednoczonych, oraz aby umożliwiła w ten sposób zwiększenie wywozu do tego kraju;

k. zapewniła równe szanse, zachęcając do stosowania uczciwej polityki budżetowej i uczciwych praktyk handlowych w odniesieniu do produktów spożywczych, a także traktując jako kwestię szczególnie ważną te produkty i sektory, w których przypadku bezpośrednia i pośrednia konkurencja naraziłaby producentów rolnych z UE, w tym drobne gospodarstwa rolne, w całej Unii bądź w poszczególnych regionach Unii, na nadmierną presję lub nieuczciwą konkurencję, np. w przypadkach, gdy warunki regulacyjne i powiązane z nimi koszty produkcji, takie jak wymogi dotyczące pomieszczeń dla zwierząt, w UE są odmienne od obowiązujących w USA i rozważyła wszystkie możliwe opcje w zakresie traktowania wszelkich wrażliwych produktów, w tym obniżenie taryf i ograniczenie kontyngentów taryfowych;

l.  opowiedziała się, tak jak wyraźnie określono w mandacie negocjacyjnym, za przyjęciem w umowie klauzuli ochronnej, która znalazłaby zastosowanie w sytuacji, gdyby wzrost przywozu określonego produktu mógł stanowić zagrożenie dla europejskiej produkcji żywności;

m. w odpowiedzi na złożone już wnioski kilku państw członkowskich przedstawiła zestawienie koncesji udzielonych w już zawartych oraz obecnie negocjowanych umowach handlowych, tak aby uzyskać przegląd wszystkich koncesji na poszczególne produkty, bez czego nie ma możliwości prowadzenia negocjacji w sprawie produktów wrażliwych;

n. jak najszybciej poinformowała Parlament i opinię publiczną o treści ewentualnej listy produktów wrażliwych, tak aby wszystkie zainteresowane podmioty miały wystarczająco dużo czasu na szybkie rozpatrzenie tych propozycji i ich ocenę jeszcze przed zakończeniem negocjacji;

o. zapewniła odpowiednią ochronę prawną europejskich oznaczeń geograficznych i unijnych produktów rolnych wysokiej jakości na rynku amerykańskim oraz środki w celu zaradzenia problemom związanym z nieprawidłowym stosowaniem i wprowadzającymi w błąd informacjami i praktykami, a także zapewniła ochronę w zakresie etykietowania, identyfikowalności i faktycznego pochodzenia produktów rolnych, które powinny stanowić zasadniczy element zrównoważonego porozumienia;

p. uwzględniła w TTIP porozumienie w sprawie produktów ekologicznych rozszerzone o produkty, których dotychczas ono nie obejmowało (wina);

q. włączyła do TTIP porozumienie w sprawie wina zawarte w 2006 r. między UE i USA, doprowadzając do usunięcia z wykazu produktów o nazwach częściowo zastrzeżonych 17 nazw wymienionych w tej umowie sektorowej;

r.  wzięła pod uwagę, że wspieranie przez USA dochodów z działalności rolnej w czasach globalnych wahań cen mogłoby postawić unijnych rolników w niekorzystnej sytuacji z punktu widzenia konkurencji oraz że unijne środki w zakresie zarządzania sytuacją kryzysową powinny zostać na nowo poddane ocenie w celu odzwierciedlenia zmieniających się warunków rynkowych;

s.  utworzyła dwustronny wspólny komitet roboczy zajmujący się na stałe dyskusjami na temat handlu w rolnictwie w celu wczesnego identyfikowania i eliminowania barier handlowych za sprawą sytemu wczesnego ostrzegania w przypadku zmian regulacyjnych, a także w celu wspierania zbieżności regulacyjnej;

t.  we wszystkich kwestiach dotyczących negocjacji współpracowała w sposób w pełni przejrzysty, terminowy i kompleksowy z Parlamentem Europejskim, wszystkimi parlamentami narodowymi i zainteresowanymi stronami reprezentującymi sektor rolny oraz zapewniła przestrzeganie wszystkich przepisów, na których opiera się nasz europejski model rolnictwa i europejski model społeczeństwa;

u. zadbała o to, by zniesiony został wprowadzony przez USA zakaz przywozu wołowiny z UE;

v. zapewniła równe warunki działania poprzez wprowadzenie wymogu oznakowania przywożonych produktów, które są wytwarzane z zastosowaniem metod niezgodnych z unijnymi normami dotyczącymi dobrostanu zwierząt, bezpieczeństwa żywności oraz zdrowia ludzi i zwierząt;

w. przedstawiła w jak najkrótszym czasie jasne i obiektywne studium analizujące, sektor po sektorze, wpływ TTIP na rolnictwo europejskie, w szczególności jego skutki dla małych gospodarstw rodzinnych, i współpracowała z instytucjami badawczymi, publicznymi i prywatnymi zaangażowanymi w badania nad bezpieczeństwem żywnościowym i mogącymi w sposób przejrzysty i terminowy wzbogacić o istotną treść wszystkie aspekty negocjacji.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

17.4.2015

OPINIA Komisji Kultury i Edukacji

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej dotyczących negocjacji w sprawie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)

(2014/2228(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Helga Trüpel

WSKAZÓWKI

Komisja Kultury i Edukacji zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

–   uwzględniając art. 167 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–   uwzględniając wytyczne UE w zakresie negocjacji dotyczących transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego między UE a USA przyjęte przez Radę w dniu 14 czerwca 2013 r., które zostały podane do wiadomości publicznej przez Radę w dniu 9 października 2014 r.,

A. potwierdzając zaangażowanie prawne UE na rzecz Konwencji UNESCO z 2005 r. w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego;

B.  przypominając, że zgodnie z art. 167 TFUE Unia uwzględnia aspekty kulturalne w swoim działaniu na podstawie innych postanowień Traktatów, w celu poszanowania i popierania różnorodności jej kultur; przypominając, że do tych innych postanowień należy wspólna polityka handlowa, jak określono w art. 207 TFUE;

C.  ponownie potwierdzając, że istniejące i przyszłe przepisy oraz strategie polityczne wspierające sektor kultury, w szczególności cyfrowy aspekt jego funkcjonowania, nie są objęte zakresem negocjacji nad TTIP;

D.  uznając szczególną rolę usług świadczonych w interesie ogólnym – zwłaszcza w zakresie edukacji – określoną w art. 14 TFUE oraz w Protokole (nr 26) do TFUE;

E.  uwzględniając, że różnorodność kulturowa jest cechą UE, wynikającą z historii Europy, jej bogatej różnorodności tradycji oraz silnej branży kultury i branży twórczej, oraz że promowanie różnorodności kulturowej nadal pozostanie wytyczną, jak zostało to ujęte w innych umowach handlowych UE;

F.  przypominając, że branża kultury i branża twórcza wytwarzają około 2,6 % PKB UE, posiadając przy tym wyższy wskaźnik wzrostu niż pozostała część gospodarki; podkreślając, że rozwój handlu towarami i usługami z branży kultury i branży twórczej będzie stanowić istotny czynnik pobudzający wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy w Europie;

G. przypominając, że standardową praktyką jest wyłączanie z unijnych umów handlowych dotacji, zwłaszcza dotacji dla sektora kultury i edukacji;

1.  formułuje następujące zalecenia dla Komisji:

     a)   za pośrednictwem prawnie wiążącej ogólnej klauzuli dotyczącej pełnej umowy i w pełnej zgodności z GATS i Konwencją UNESCO w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego, przy pełnym poszanowaniu praktyki państw członkowskich, należy zagwarantować stronom umowy prawo do przyjmowania lub utrzymywania wszelkich środków (zwłaszcza o charakterze regulacyjnym lub finansowym) dotyczących ochrony lub promowania różnorodności kulturowej i językowej oraz pluralizmu i wolności mediów, a także prawo do chronienia lub rozwijania, zgodnie z zasadą neutralności technologicznej, systemu usług audiowizualnych online i offline odpowiadających wymogom demokratycznym, społecznym i kulturowym;

     b)  należy zapewnić, by wyłączenie usług audiowizualnych, w tym usług online, w żadnym razie nie zostało podważone przez jakiekolwiek postanowienia zawarte w przyszłym porozumieniu, takie jak postanowienia dotyczące inwestycji, ani nie zostało podważone w wyniku zmian technologicznych, np. konwergencji usług audiowizualnych, telekomunikacyjnych i w dziedzinie handlu elektronicznego;

     c)  należy kontynuować obecne wysiłki zmierzające do zwiększenia przejrzystości, promowania jeszcze ściślejszej współpracy z Parlamentem oraz pełnego zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego i partnerów społecznych, biorąc pod uwagę potencjalny wpływ, jaki TTIP będzie wywierało na życie obywateli UE;

     d)  należy zagwarantować, że usługi o silnym komponencie kulturowym, takie jak biblioteki, archiwa czy muzea, nie zostaną zakwestionowane przez umowę w sprawie TTIP, wykraczając poza zobowiązania UE wynikające z istniejących umów;

     e)  należy potwierdzić, że systemy stałych cen książek oraz ustalanie cen dla gazet i czasopism nie zostaną podważone przez wymogi wynikające z umowy w sprawie TTIP;

     f)   należy zagwarantować dzięki klauzuli ogólnej prawo państw członkowskich UE do przyjmowania lub utrzymywania wszelkich środków dotyczących świadczenia wszystkich usług edukacyjnych i kulturalnych, które funkcjonują na zasadzie non-profit oraz/lub w jakimkolwiek stopniu otrzymują publiczne finansowanie lub pomoc państwa w jakiejkolwiek formie, a także dopilnować, by prywatnie finansowani usługodawcy zagraniczni spełniali te same wymogi dotyczące jakości i akredytacji, co usługodawcy krajowi;

     g)  należy zaznaczyć, że żaden element umowy nie wpłynie na możliwość dotowania przez UE lub państwa członkowskie UE oraz udzielania wsparcia finansowego branży kulturalnej, jak również usługom kulturowym, edukacyjnym i prasowym;

     h)  należy zapewnić, by artyści plastycy z UE otrzymywali procent od ceny sprzedaży ich dzieł sztuki, gdy są one ponownie sprzedawane przez specjalistę od rynku sztuki, zachęcając w ten sposób artystów europejskich do wprowadzania swoich prac na rynek USA.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

4.5.2015

OPINIA Komisji Prawnej

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej w sprawie negocjacji dotyczących transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)

(2014/2228(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Dietmar Köster

WSKAZÓWKI

Komisja Prawna zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

A. mając na uwadze, że nie jest konieczne uwzględnienie w odnośnej umowie jakichkolwiek prywatnych mechanizmów rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem (ISDS) ze względu na systemy sądownictwa funkcjonujące zarówno w Unii Europejskiej, jak i w Stanach Zjednoczonych;

B.  mając na uwadze, że Unia Europejska i Stany Zjednoczone posiadają skuteczne krajowe ramy prawne i kierują się praworządnością;

C. mając na uwadze, że porozumienia dotyczące handlu międzynarodowego i inwestycji międzynarodowych zawarte przez instytucje UE muszą być zgodne z prawami gwarantowanymi przez UE oraz zasadami leżącymi u podstaw ochrony tych praw w UE, takimi jak zasada ostrożności, którą stosuje się do ochrony środowiska, zdrowia i konsumentów;

D. mając na uwadze, że dziewięć państw członkowskich UE zawarło ze Stanami Zjednoczonymi dwustronne umowy inwestycyjne obejmujące ochronę inwestycji i przyznające amerykańskim przedsiębiorstwom prawo do wnoszenia skarg przeciwko tym państwom członkowskim oraz mając na uwadze, że w wielu dwustronnych umowach między państwami członkowskimi UE są zawarte pewne klauzule dotyczące rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem, a rozporządzenie nr 912/2014 przewiduje zaś, że istniejące dwustronne umowy inwestycyjne podpisywane przez państwa członkowskie zostałyby zastąpione rozdziałem poświęconym inwestycjom zawartym w porozumieniu o transatlantyckim partnerstwie handlowo-inwestycyjnym (TTIP), który nie zawiera klauzul dotyczących rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem;

E.  mając na uwadze, że odnośne negocjacje powinny skutkować podpisaniem ambitnej umowy chroniącej europejski model społecznej gospodarki rynkowej, który stanowi jeden z podstawowych celów traktatowych Unii Europejskiej; umowa powinna nieść ze sobą istotne zmiany na lepsze dla obywateli, pracowników i konsumentów, jak również powinno towarzyszyć jej otwarcie rynku dla przedsiębiorstw w Unii Europejskiej, w tym MŚP;

F.  mając na uwadze, że międzynarodowe umowy podlegają zasadzie pewności prawa i zasadzie przewidywalności oraz że znane są liczne przypadki, w których UE i inne państwa w ramach Światowej Organizacji Handlu pozwały Stany Zjednoczony do sądu, ponieważ te rzekomo nie dotrzymały swoich międzynarodowych zobowiązań;

G. mając na uwadze, że art. 1 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) stanowi, że: „Decyzje są podejmowane w sposób jak najbardziej otwarty i zbliżony do obywatela”; mając na uwadze, że zgodnie z art. 10 ust. 3 TUE: „Decyzje są podejmowane w sposób jak najbardziej otwarty i zbliżony do obywatela”; mając na uwadze, że zgodnie z art. 218 ust. 10 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej „Parlament Europejski jest natychmiast i w pełni informowany na wszystkich etapach procedury” o negocjacjach oraz zawarciu porozumienia między Unią a państwami trzecimi, oraz mając na uwadze, że Europejska Rzecznik Praw Obywatelskich w swojej decyzji zamykającej dochodzenie z inicjatywy własnej OI/10/2014/RA podkreśliła potrzebę przejrzystości w negocjacjach ws. TTIP i publicznego dostępu do dokumentów w sprawie TTIP;

1.  formułuje następujące zalecenia dla Komisji:

     a.  wskazuje, że obawy obywateli powinny znaleźć odzwierciedlenie w negocjacjach dotyczących porozumienia o partnerstwie handlowo-inwestycyjnym;

     b.  zauważa, że opracowane w umowie gospodarczo-handlowej (CETA) zmiany w zakresie mechanizmów rozstrzygania sporów między państwami a inwestorami nie umożliwiają równego traktowania inwestorów lokalnych i zagranicznych;

     c.  zauważa, że inwestorom zagranicznym można zapewnić traktowanie wolne od dyskryminacji i równe możliwości wnoszenia skarg i uzyskania odszkodowania bez ujmowania w TTIP norm w zakresie ochrony inwestycji i mechanizmu rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem; jest głęboko przekonany, że porozumienie TTIP nie powinno obejmować norm w zakresie ochrony inwestycji i mechanizmu rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem (ISDS), ponieważ obecny poziom ochrony inwestycji w UE i USA w pełni wystarcza do zagwarantowania pewności prawnej;

     d.  wzywa Komisję do udostępnienia opinii publicznej skonsolidowanej wersji tekstu obejmującej stanowiska UE i USA w zakresie proponowanej treści rozdziałów, dbając w ten sposób o równy dostęp do informacji dla wszystkich zainteresowanych podmiotów na wszystkich etapach negocjacji;

     e.  zauważa, że istniejące już mechanizmy rozstrzygania sporów wykazują pewne poważne proceduralne i materialne braki;

     f.   wzywa Komisję, by sprzeciwiała się włączeniu do TTIP mechanizmu rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem, gdyż UE i USA posiadają rozwinięte systemy prawne, a system rozstrzygania sporów między państwami oraz odwoływanie się do sądów krajowych są najodpowiedniejszym narzędziami rozwiązywania sporów inwestycyjnych;

     g.  podkreśla, że koniecznie należy zwiększyć demokratyczne umocowanie polityki handlowej Unii Europejskiej; wzywa Komisję do uwzględnienia odpowiedzi udzielonych w ramach przeprowadzonych przez nią konsultacji społecznych, a w szczególności faktu, że 97% tych odpowiedzi wyrażało sprzeciw wobec mechanizmu rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem;

     h.  wzywa Komisję, aby dopilnowała, by zagraniczni inwestorzy nie byli dyskryminowani i mieli równe możliwości wnoszenia skarg i uzyskania odszkodowania, a jednocześnie nie korzystali z większych praw niż inwestorzy krajowi oraz aby sprzeciwiła się włączeniu do TTIP mechanizmu rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem (ISDS), skoro istnieją inne możliwości skorzystania przez inwestorów z ochrony w ramach krajowych mechanizmów odwoławczych;

     i.   wzywa Komisję, aby w razie przyjęcia mechanizmu rozstrzygania sporów zapewniła, aby decyzje podejmowane w indywidualnych przypadkach nie zastępowały lub unieważniały obowiązującego prawa krajowego partnerów handlowych oraz aby zmiany ustanawiane na mocy przyszłego ustawodawstwa – o ile nie będą one wprowadzane z mocą wstecz – nie mogły stać się przedmiotem odnośnego mechanizmu rozstrzygania sporów;

     j.   wzywa Komisję do dopilnowania, aby przy tworzeniu ram dla przyszłej współpracy w pełni uwzględnione zostały systemy regulacyjne funkcjonujące obecnie po obu stronach Atlantyku, jak również rola Parlamentu Europejskiego w procedurze decyzyjnej UE i prawo Parlamentu do nadzorowania procesów regulacyjnych w UE;

     k.  wzywa Komisję, by wyjaśniła partnerowi w negocjacjach, że zasada ostrożności jest jedną z podstawowych zasad europejskiej polityki ochrony środowiska, zdrowia i konsumentów oraz że zgodnie z tą zasadą działania są podejmowane we właściwym czasie i w sposób proaktywny negocjacje w celu unikania zagrożeń dla zdrowia ludzi, zwierząt i roślin lub niekorzystnego oddziaływania na środowisko, także by zapewniła, że negocjacje nie doprowadzą do naruszenia obowiązującej w UE zasady ostrożności, szczególnie w zakresie ochrony środowiska, zdrowia i konsumentów oraz bezpieczeństwa żywności;

     l.   wzywa Komisję do zagwarantowania, by proces tworzenia prawa krajowego nadal przebiegał wyłącznie za pośrednictwem prawowitych organów ustawodawczych UE, promując najwyższe normy ochrony obywateli, w tym ich zdrowia, bezpieczeństwa, środowiska naturalnego, praw konsumentów i pracowników, usług użyteczności publicznej; za szczególnie istotne uważa zadbanie o suwerenne prawo państw członkowskich do żądania wyłączenia z negocjacji w sprawie TTIP usług użyteczności publicznej i usług dla ogółu społeczeństwa, takich jak wodociągi, ochrona zdrowia, oświata, zabezpieczenia społeczne, kultura, media, jakość produktów i prawa samorządowe lokalnych władz miejskich i wiejskich; wzywa Komisję do dopilnowania, aby wszelkie procedury w kontekście współpracy regulacyjnej w pełni zapewniały poszanowanie uprawnień legislacyjnych Parlamentu Europejskiego i Rady zgodnie z Traktatami UE oraz aby nie opóźniały one, bezpośrednio lub pośrednio, europejskiego procesu legislacyjnego;

     m. podkreśla, że ani państwa członkowskie Unii Europejskiej ani sama Unia Europejska nie podjęły decyzji dotyczącej kompleksowej harmonizacji praw własności intelektualnej, w tym praw autorskich, praw ochronnych na znaki towarowe i praw do patentów, w związku z czym Komisja nie powinna negocjować uwzględnienia tych kwestii w umowach CETA lub TTIP;

     n.  uważa za szczególnie istotne, by UE i USA były nadal zaangażowane w toczące się na świecie na forum istniejących gremiów międzynarodowych wielostronne dyskusje poświęcone ujednoliceniu patentów, a co za tym idzie zachęca do zachowania ostrożności w próbach wprowadzania w TTIP przepisów w zakresie rzeczowego prawa patentowego, w szczególności w odniesieniu do kwestii związanych z możliwością opatentowania oraz okresami karencji;

     o.  wzywa Komisję do zadbania o to, by negocjacje nad TTIP zajęły się również potrzebą szerszego uznawania niektórych produktów, w przypadku których szczególne znaczenia ma ich pochodzenie, oraz do utrzymania ich ochrony; dlatego podkreśla, że skuteczne zapewnienie stosowania oznaczeń geograficznych UE ma zasadnicze znaczenie dla zdolności do przestrzegania tych przepisów; w związku z tym wzywa Komisję do dopilnowania, by przepisy dotyczące wyjątku kulturalnego nie wchodziły w zakres mandatu negocjacyjnego;

     p.  w kontekście dostępu do rynku apeluje do Komisji o zapewnienie, że zostaną wprowadzone odpowiednie odstępstwa obejmujące usługi wrażliwe, takie jak usługi publiczne i komunalne (w tym systemy zaopatrzenia w wodę, opiekę zdrowotną, systemy zabezpieczenia społecznego i edukację), aby zagwarantować władzom krajowym i lokalnym wystarczająco duże możliwości stanowienia prawa w interesie publicznym; w umowie należy zawrzeć wyraźne odstępstwa dotyczące tych usług – zgodnie z art. 14 TFUE w powiązaniu z protokołem 26 – niezależnie od tego, przez kogo i w jakiej formie takie usługi będą świadczone i finansowane; bardzo pomocne w tym względzie byłoby wspólne oświadczenie odzwierciedlające wyraźne zobowiązanie negocjatorów do wykluczenia tych sektorów z negocjacji;

     q.  wzywa zwłaszcza Komisję do dopilnowania, by przepisy dotyczące wyjątku kulturalnego obejmowały wszystkie zagadnienia przynoszące korzyści europejskim artystom i producentom;

     r.   wzywa Komisję do zagwarantowania, że sektor wydawniczy zostanie objęty zakresem wyjątków kulturalnych;

     s.   zauważa, że w obszarze zamówień publicznych nie należy kwestionować społecznych i środowiskowych kryteriów udzielania zamówień oraz ich potencjalnej rozbudowy;

     t.   wzywa Komisję do zapewnienia, że obie umawiające się strony zobowiązują się do przestrzegania i wdrażania, w szczególności, podstawowych norm pracy MOP i wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych. W przypadku sprzeczności należy zagwarantować skuteczne przestrzeganie norm pracy i norm społecznych;

     u.  podkreśla, że w żadnym wypadku nie należy interpretować środowiska i konsumentów jako „pozataryfowych barier handlowych” w odniesieniu do prawa partycypacji, prawa do decydowania o ustroju przedsiębiorstwa i prawa do prowadzenia rokowań zbiorowych lub jakichkolwiek innych praw służących ochronie pracowników;

v.    zauważa ponadto, że należy odrzucić niejasne definicje pojęć prawnych zawartych w umowach CETA i TTIP, takich jak „uczciwe i równe traktowanie” lub „wywłaszczenie pośrednie”.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

7.4.2015

OPINIA Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej dotyczących negocjacji w sprawie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)

(2014/2228(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Jan Philipp Albrecht

WSKAZÓWKI

Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

–   uwzględniając negocjacje Rady dotyczące transatlantyckiego partnerstwa w sprawie handlu i inwestycji między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki,

–   uwzględniając rezolucję z dnia 23 maja 2013 r. w sprawie negocjacji UE ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki dotyczących handlu i inwestycji[49], w szczególności jej ust. 13;

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie realizowanych przez NSA amerykańskich programów nadzoru, organów nadzoru w różnych państwach członkowskich oraz ich wpływu na prawa podstawowe obywateli UE oraz na współpracę transatlantycką w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych[50];

A. mając na uwadze, że Unia związana jest Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej („Kartą”), w tym jej art. 8 dotyczącym prawa do ochrony danych osobowych, a także art. 16 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) dotyczącym tego samego prawa podstawowego, zaś akty te, jako filar prawa pierwotnego UE, muszą być respektowane we wszystkich umowach międzynarodowych;

B.  mając na uwadze, że Unia jest zobowiązana na mocy art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) między innymi do przestrzegania wartości demokracji i praworządności;

C. mając na uwadze, że na mocy art. 20 i 21 Karty Unia jest zobowiązana do przestrzegania zasady równości wobec prawa i niedyskryminacji;

D. mając na uwadze, że art. 1 i art. 10 ust. 3 TUE stanowią, że decyzje należy podejmować w sposób jak najbardziej otwarty i zbliżony do obywatela; mając na uwadze, że przejrzystość i otwarty dialog między partnerami, w tym z obywatelami, ma kluczowe znaczenie podczas negocjacji i na etapie wykonawczym; mając na uwadze, że Parlament popiera postulat Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący przejrzystego podejścia;

E.  mając na uwadze, że w toczących się negocjacjach dotyczących międzynarodowych umów handlowych, w tym transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP) oraz porozumienia w sprawie handlu usługami (TiSA), poruszane są także kwestie międzynarodowego przepływu danych, z całkowitym wyłączeniem przetwarzania danych, prywatności i ochrony danych, które będą podlegały równoległym negocjacjom nad umową ramową między USA i UE w sprawie bezpiecznego transferu danych („Safe Harbour”) i umową parasolową między UE a USA w sprawie ochrony danych;

F.  mając na uwadze, że w 7. rundzie negocjacji w sprawie TTIP negocjatorzy USA przedstawili projekt rozdziału dotyczącego handlu elektronicznego; mając na uwadze, że projekt ten nie jest dostępny dla posłów do Parlamentu Europejskiego; mając na uwadze, że zaproponowany przez USA projekt rozdziału TiSA dotyczącego handlu elektronicznego całkowicie podważałby przepisy i środki zabezpieczające UE dotyczące przekazywania danych osobowych krajom trzecim; mając na uwadze, że Parlament zastrzega sobie prawo do wyrażenia opinii po zapoznaniu się z jakimikolwiek przyszłymi wnioskami i projektami dotyczącymi umowy w sprawie TTIP;

G. mając na uwadze, że w ramach strefy wolnego handlu obywatele państwa będącego stroną umowy muszą mieć ułatwiony dostęp do całego terytorium, jakie strefa ta obejmuje;

H. mając na uwadze, że większość państw członkowskich UE oraz USA ratyfikowały konwencję OECD o zwalczaniu przekupstwa zagranicznych funkcjonariuszy publicznych w międzynarodowych transakcjach handlowych; mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskich UE oraz USA ratyfikowały konwencję ONZ przeciwko korupcji; mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie UE oraz USA są członkami Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy;

1.  występuje do Komisji z następującymi zaleceniami:

     (a) należy zapewnić gwarantowanie przez umowę pełnego przestrzegania standardów UE w zakresie praw podstawowych poprzez włączenie do niej klauzuli, prawnie wiążącej i ze skutkiem zawieszającym, dotyczącej praw człowieka, stanowiącej standardowy element umów handlowych zawieranych przez UE z krajami trzecimi;

     (b) należy zwrócić uwagę, że zgoda Parlamentu Europejskiego na ostateczne porozumienie w sprawie TTIP może stanąć pod znakiem zapytania, o ile działania w zakresie powszechnej, masowej inwigilacji nie zostaną całkowicie porzucone i o ile nie zostanie wypracowane odpowiednie rozwiązanie dotyczące praw obywateli UE w zakresie prywatności danych, obejmujące prawo do odwołania na drodze administracyjnej lub sądowej, zgodnie z ust. 74 wyżej wymienionej rezolucji Parlamentu z dnia 12 marca 2014 r.;

     (c) należy niezwłocznie podjąć działania, aby zapewnić w szczególności realizację zalecenia z wyżej wspomnianej rezolucji Parlamentu z dnia 12 marca 2014 r., dotyczącego opracowania europejskiej strategii niezależności informatycznej i unijnej strategii cybernetycznej;

     (d) należy włączyć – jako czołowy priorytet – kompleksowy i jednoznaczny samodzielny przepis, na podstawie art. XIV Układu ogólnego w sprawie handlu usługami (GATS), w całości wyłączający obecne i przyszłe ramy prawne UE dotyczące ochrony danych osobowych, bez nakładania warunku, iż musi on być spójny z innymi częściami TTIP, a także zadbać o to, aby umowa nie wykluczała stosowania przy świadczeniu usług wyjątków uzasadnionych na mocy odpowiednich przepisów Światowej Organizacji Handlu (art. XIV i XIVa GATS);

     (e) należy zadbać o to, aby dane osobowe mogły być przekazywane poza Unię tylko wtedy, gdy przestrzegane są przepisy dotyczące przekazywania do krajów trzecich zawarte w prawodawstwie UE w zakresie ochrony danych; należy prowadzić negocjacje w sprawie przepisów odnoszących się do przepływu danych osobowych tylko wtedy, gdy zagwarantowane zostanie i przestrzegane będzie pełne stosowanie przepisów UE dotyczących ochrony danych;

     (f)  należy zadbać o to, aby projekt rozdziału dotyczącego handlu elektronicznego zaproponowany przez negocjatorów USA w 7. rundzie negocjacji dotyczących TTIP nie został zaakceptowany jako podstawa negocjacji, gdyby zawierał warunki podobne do tych, jakie określono w amerykańskim projekcie rozdziału dotyczącego handlu elektronicznego w negocjacjach w sprawie TiSA; należy wyrazić sprzeciw co do zaproponowanego przez USA projektu rozdziału TiSA dotyczącego handlu elektronicznego w odniesieniu do danych osobowych; należy zapewnić satysfakcjonujące zakończenie negocjacji dotyczących umowy w sprawie bezpiecznego transferu danych („Safe Harbour”) i umowy parasolowej w sprawie ochrony danych;

     (g) należy pamiętać, że przepisy UE dotyczące przekazywania danych osobowych mogą zakazywać przetwarzania takich danych w krajach trzecich, jeżeli nie spełniają one unijnych norm adekwatności; należy domagać się, aby wszelkie wymogi dotyczące lokalizacji urządzeń służących do przetwarzania danych oraz placówek, w których dane są przetwarzane, były zgodne z przepisami UE dotyczącymi przekazywania danych; należy współpracować z USA i innymi krajami trzecimi w stosownych przypadkach, z myślą o przyjęciu odpowiednich wysokich standardów ochrony danych na całym świecie, w szczególności w ramach umowy w sprawie bezpiecznego transferu danych („Safe Harbour”) i umowy parasolowej w sprawie ochrony danych;

     (h) należy zadbać o to, aby w sprawie konfliktów prawnych dotyczących praw podstawowych orzekały jedynie właściwe sądy powszechne; należy zadbać o to, aby przepisy dotyczące rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem nie uniemożliwiały dostępu do wymiaru sprawiedliwości ani nie naruszały zasad demokracji;

     (i)  należy w pełni uwzględniać potrzebę przejrzystości i odpowiedzialności w negocjacjach w ciągu całego procesu oraz wywiązać się z ciążącego na Komisji obowiązku, zgodnie z art. 218 ust. 10 TFUE, którego fundamentalny charakter potwierdził Trybunał Sprawiedliwości w niedawnym orzeczeniu[51] i który dotyczy pełnego informowania Parlamentu w trybie natychmiastowym na wszystkich etapach negocjacji; należy zapewnić publiczny dostęp do odpowiednich dokumentów negocjacyjnych wszystkich stron, z wyjątkiem tych, które zostały utajnione po wyraźnym uzasadnieniu w indywidualnych przypadkach, z publicznym uzasadnieniem zakresu, w jakim dostęp do niejawnych części danego dokumentu mógłby konkretnie i faktycznie naruszać interesy chronione odstępstwami, zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji[52]; należy zadbać o to, aby umowa w żadnym razie nie wpływała niekorzystnie na przepisy UE lub państw członkowskich w sprawie publicznego dostępu do dokumentów urzędowych;

     (j)  należy zwiększyć, w ramach negocjacji, presję polityczną na USA, aby zagwarantować pełną wzajemność wizową i równe traktowanie wszystkich obywateli państw członkowskich UE bez dyskryminacji co do ich wstępu na terytorium USA;

     (k) należy włączyć do umowy klauzulę dotyczącą korupcji, oszustw podatkowych, uchylania się od opodatkowania i prania pieniędzy, aby ustanowić ściślejszą współpracę między państwami członkowskimi a USA, w tym mechanizmy na rzecz skuteczniejszej współpracy międzynarodowej, wzajemnej pomocy prawnej, odzyskiwania aktywów, pomocy technicznej, wymiany informacji oraz wdrożenia zaleceń i norm międzynarodowych.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

16.4.2015

OPINIA Komisji Spraw Konstytucyjnych

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej dotyczących negocjacji w sprawie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)

(2014/2228(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Esteban González Pons

WSKAZÓWKI

Komisja Spraw Konstytucyjnych zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

–       uwzględniając orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w szczególności wyrok C-350/12[53] oraz opinie 2/13[54] i 1/09[55],

A.     mając na uwadze, że Traktat z Lizbony rozszerzył zakres wspólnej polityki handlowej, aby włączyć do niej bezpośrednie inwestycje zagraniczne oraz mając na uwadze, że znacznie rozszerzył on uprawnienia Parlamentu w dziedzinie międzynarodowych umów handlowych poprzez wzmocnienie przysługującego mu prawa do regularnego otrzymywania informacji, a także rozszerzył jego kompetencje w zakresie procesu podejmowania decyzji dzięki przyznaniu mu uprawnienia do udzielania zgody wymaganej na końcu procesu negocjacyjnego, zapewniając w ten sposób bezpośrednią reprezentację obywateli przy przyjmowaniu międzynarodowych umów handlowych;

B.     mając na uwadze, że w opinii 2/13 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, iż kompetencje Unii w dziedzinie stosunków międzynarodowych i jej zdolność do zawierania umów międzynarodowych obejmują z natury rzeczy uprawnienie do związania się orzeczeniami organu sądowego, utworzonego lub wyznaczonego na mocy takich umów, w zakresie wykładni i stosowania ich postanowień; mając jednak na uwadze, że Trybunał uściślił również, iż umowy międzynarodowe mogą wpływać na jego własne kompetencje tylko pod warunkiem, że zostaną spełnione podstawowe warunki zachowania istoty wspomnianych kompetencji, tak aby nie została podważona autonomia porządku prawnego Unii;

1.      w związku z trwającymi negocjacjami TTIP kieruje do Rady następujące zalecenia:

d)     w sprawie zasad:

(i)     by oceniła wpływ TTIP w celu zapewnienia spójności polityki, w szczególności spójności między różnymi obszarami działań zewnętrznych UE oraz między nimi i jej innymi strategiami politycznymi;

(ii)     by określiła rolę i uprawnienia rady do spraw regulacyjnych, a także jakość prawną jej ustaleń, biorąc pod uwagę fakt, że współpraca regulacyjna powinna uwzględniać obecne ramy konstytucyjne i instytucjonalne UE, zdolności władz europejskich, krajowych i lokalnych do stanowienia prawa zgodnie z własnymi strategiami politycznymi, w szczególności w zakresie polityki społecznej i środowiskowej, oraz że bezpośrednie stosowanie jej zaleceń do odnośnych przypadków unijnych może oznaczać naruszenie procedur stanowienia prawa określonych w Traktatach, w związku z czym podważy procesy demokratyczne, a także europejski interes publiczny;

(iii)    by dopilnowała, aby nie zostały obniżone żadne normy uwzględnione w europejskich ramach prawnych;

(iv)    jako że TTIP jest uważane za „żywe porozumienie", do którego będzie można w przyszłości dodawać dodatkowe załączniki sektorowe, należy dopilnować, aby mechanizm ten dawał możliwość nadzoru parlamentarnego w celu zapewnienia otrzymywania informacji przez Parlament Europejski i Kongres USA oraz aby mogły one inicjować i kształtować dialog regulacyjny przewidziany przez TTIP oraz sprawować nad nim nadzór, przy poszanowaniu parlamentarnych praw legislacyjnych.

(v)    uznaje bardzo wysoki poziom obowiązujących w Unii Europejskiej i uzgodnionych w sposób demokratyczny standardów i środków ochronnych za dokonanie w najwyższym stopniu warte ochrony i wzywa, aby obowiązujące w UE i państwach członkowskich normy ustawowe, na przykład w zakresie bezpieczeństwa produktów, ochrony zdrowia, opieki społecznej, ochrony środowiska, klimatu, bezpieczeństwa żywności i dobrostanu zwierząt, jak również ochrony konsumentów i danych osobowych w żadnym wypadku nie zostały obniżone;

(vi)    by sprzeciwiała się włączeniu do TTIP mechanizmu rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem, gdyż UE i USA posiadają rozwinięte systemy prawne, a system rozstrzygania sporów między państwami oraz odwoływanie się do sądów krajowych są najodpowiedniejszymi narzędziami służącymi do rozwiązywania sporów dotyczących inwestycji;

(vii)   mając na uwadze fakt, że w przypadku jurysdykcji USA i UE nie istnieje ryzyko wpływów politycznych na władzę sądowniczą lub odmowy zapewnienia ochrony prawnej inwestorom zagranicznym, rozstrzyganie sporów między inwestorem a państwem, oparte na arbitrażu prywatnym, może podważyć prawo do stanowienia prawa w interesie publicznym Unii Europejskiej, a także krajowych, regionalnych i lokalnych władz państw członkowskich, szczególnie w dziedzinie polityki społecznej i środowiskowej, w związku z czym nie będzie zgodne z ramami konstytucyjnymi UE; by zaproponowała stałe rozwiązanie dotyczące rozstrzygania sporów pomiędzy inwestorami a państwami, w ramach którego potencjalne przypadki będą rozstrzygane w sposób przejrzysty przez zawodowych sędziów w publicznych procesach sądowych, a do tego rozstrzygnięcia będzie można wnieść przynajmniej jeden środek odwoławczy;

e)      w sprawie przejrzystości, zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego oraz akcji informowania opinii publicznej:

(iii)    by – choć pewien stopień poufności jest dopuszczalny i zrozumiały podczas prowadzenia negocjacji w sprawie porozumienia handlowego o tak wielkim znaczeniu gospodarczym i politycznym – kontynuowała wysiłki na rzecz nadania negocjacjom w sprawie TTIP bardziej przejrzystego charakteru oraz sprawienia, by były bardziej dostępne dla ogółu obywateli, między innymi poprzez upublicznienie wszystkich tekstów negocjacyjnych UE, które Komisja udostępnia już państwom członkowskim i Parlamentowi, jako że instytucje europejskie powinny być prekursorami wspierania i promowania przejrzystości;

(iv)    by zgodnie z wyrokiem C-358/11 Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej niezwłocznie, wyczerpująco i na wszystkich etapach procedury udzielała Parlamentowi Europejskiemu informacji; by wszystkim posłom do PE zapewniła dostęp do wszystkich poufnych dokumentów i zamieściła skonsolidowane teksty w wykazie dokumentów, z którymi posłowie do PE mogą się zapoznać;

(v)    by wdrożyła zalecenia Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 6 stycznia 2015 r. w sprawie dalszego wzmocnienia prawomocności i przejrzystości procesu negocjacji poprzez pełne, aktywne i wszechstronne przestrzeganie zasad publicznego dostępu do dokumentów publikowanych we wszystkich językach urzędowych UE na swej stronie internetowej oraz zagwarantowanie zrównoważonego i przejrzystego udziału parlamentów państw członkowskich;

(vi)    w związku z tym zwraca się do Komisji, aby wspierała i kontynuowała negocjacje z Radą mające na celu umożliwienie dokonania zmiany rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów;

(vii)   by sprawdziła konsekwencje prawne porozumień mieszanych; by w pełni zaangażowała parlamenty narodowe w dyskusję na temat specyfiki TTIP oraz informowała je na bieżąco o przebiegu negocjacji, zwracając uwagę na otrzymywane od nich informacje zwrotne, zwłaszcza mając na uwadze, że umowa ta najprawdopodobniej stanie się umową mieszaną, wymagającą ratyfikacji przez parlamenty narodowe;

(viii)  by stworzyła obowiązkowy rejestr przejrzystości, który miałby być wykorzystywany przez wszystkie instytucje europejskie w celu zapewnienia im pełnego przeglądu działalności lobbystycznej związanej z negocjacjami TTIP.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

30.4.2015

OPINIA Komisji Petycji

dla Komisji Handlu Międzynarodowego

w sprawie zaleceń dla Komisji Europejskiej dotyczących negocjacji w sprawie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)

(2014/2228(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Jarosław Wałęsa

WSKAZÓWKI

Komisja Petycji zwraca się do Komisji Handlu Międzynarodowego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

–   uwzględniając wytyczne z dnia 14 czerwca 2013 r. w zakresie negocjacji dotyczących transatlantyckiego partnerstwa w sprawie handlu i inwestycji (TTIP) między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki,

–   uwzględniając art. 206 i 207 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–   uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje: rezolucję z dnia 23 października 2012 r. w sprawie stosunków handlowych i gospodarczych ze Stanami Zjednoczonymi[56], rezolucję z dnia 23 maja 2013 r. w sprawie negocjacji UE dotyczących handlu i inwestycji ze Stanami Zjednoczonymi[57]oraz rezolucję z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie realizowanych przez NSA amerykańskich programów nadzoru, organów nadzoru w różnych państwach członkowskich oraz ich wpływu na prawa podstawowe obywateli UE oraz na współpracę transatlantycką w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych[58],

–   uwzględniając rezolucję z dnia 15 stycznia 2015 r. w sprawie sprawozdania rocznego dotyczącego działalności Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w 2013 r.,

–   uwzględniając petycje: 1221-13, 1635-13, 1960-13, 2694-13, 2721-13, 2859-13, 0149-14, 0184-14, 0195-14, 0242-14, 0589-14, 0706-14, 0722-14, 0738-14, 0783-14, 0949-14, 0973-14,1032-14,1122-14,1336-14,1575-14, 1649-14, 2062-14, 2143-14, 2268-14, 2314-14, 2328-14, 2647-14 i 0033-15,

–   uwzględniając dochodzenie Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie przejrzystości negocjacji dotyczących transatlantyckiego partnerstwa w sprawie handlu i inwestycji oraz udziału społeczeństwa w tych negocjacjach (OI/10/2014/RA),

–   uwzględniając wyniki konsultacji społecznych prowadzonych przez Komisję na temat ochrony inwestycji i mechanizmu rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem w ramach TTIP,

–   uwzględniając pismo skierowane w dniu 5 czerwca 2014 r. przez głównego negocjatora UE Ignacia Garcíi-Bercero do jego amerykańskiego partnera Daniela Mullany’ego, w którym stwierdził on, że „wszystkie dokumenty dotyczące negocjacji pozostaną niejawne przez maksymalnie 30 lat”,

A. mając na uwadze, że Komisja prowadzi obecnie w imieniu Unii Europejskiej negocjacje w sprawie gruntownego, kompleksowego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego o wysokich standardach ze Stanami Zjednoczonymi (transatlantyckie partnerstwo handlowo-inwestycyjne, TTIP), które ma na celu wspieranie i ułatwianie wymiany handlowej towarów i usług oraz zwiększanie inwestycji, między innymi poprzez usunięcie barier w handlu; mając na uwadze, że wielu obywateli UE wyraziło uzasadnione obawy, że porozumienie to może stanowić zagrożenie dla podstawowych regulacji UE, w szczególności w dziedzinie praw pracowniczych, ochrony środowiska i norm bezpieczeństwa żywności;

B.  mając na uwadze, że przewodniczący Juncker poprosił wszystkich członków przyszłej Komisji, by „podawali do wiadomości publicznej wszystkie kontakty i spotkania, jakie odbywają z organizacjami zawodowymi lub osobami samozatrudnionymi na temat wszelkich zagadnień dotyczących opracowywania i wdrażania polityki UE” w odniesieniu do szeroko zakrojonego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego z USA, które Komisja obecnie negocjuje w imieniu UE; mając na uwadze, że jedynym skutecznym sposobem uniknięcia publicznego zamieszania i nieporozumień jest zwiększenie przejrzystości i większy wysiłek w celu proaktywnego informowania w toku debaty publicznej;

C. mając na uwadze, że celem TTIP jest zwiększenie handlu i inwestycji między UE i USA bez naruszania zasad ustanowionych we wspólnotowym dorobku prawnym, nie zakłócając zrównoważonego wzrostu gospodarczego, tworzenia godziwych miejsc pracy lub propagowania europejskiego modelu społecznego;

D. mając na uwadze, że negocjacje spotkały się z bezprecedensowym zainteresowaniem opinii publicznej ze względu na potencjalne skutki gospodarcze, społeczne i polityczne TTIP oraz niejawny sposób prowadzenia negocjacji;

E.  mając na uwadze, że były przewodniczący Komisji José Manuel Barroso wezwał społeczeństwo obywatelskie do odegrania konstruktywnej i zaangażowanej roli w negocjacjach w sprawie TTIP;

F.  mając na uwadze, że społeczeństwo obywatelskie wyraża obawy dotyczące TTIP;

G. mając na uwadze, że w dniu 10 września 2014 r. Komisja odmówiła zarejestrowania europejskiej inicjatywy obywatelskiej „Stop TTIP”, oceniając, że inicjatywa ta wykracza poza kompetencje Komisji w zakresie przedstawiania projektów unijnych aktów prawnych niezbędnych do stosowania Traktatów; mając na uwadze, że inicjatywa „Stop TTIP” została następnie uruchomiona poza procedurą przewidzianą w rozporządzeniu nr 211/2011 i zebrano już pod nią ponad milion podpisów; mając na uwadze, że Komisja Petycji otrzymała wiele petycji od osób zaniepokojonych TTIP; mając na uwadze, że składający petycje niepokoili się głównie zagrożeniami związanymi z bezpieczeństwem i jakością importowanej żywności, przekazywaniem danych z UE do USA, w szczególności informacji o osobach fizycznych i prawnych gromadzonych przez USA (prawo obywateli UE do cyfrowego samostanowienia), brakiem przejrzystości w negocjacjach, potencjalnymi negatywnymi skutkami gospodarczymi TTIP, w szczególności w dziedzinie zatrudnienia i wynagrodzeń, oraz przekazywaniem korporacjom przysługujących organom publicznym uprawnień regulacyjnych za pomocą mechanizmu rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem;

H. mając na uwadze, że prawo obywateli UE do publicznego dostępu do dokumentów będących w posiadaniu instytucji UE jest prawem podstawowym, które ma zapewnić ich udział w procesie podejmowania decyzji w UE oraz pociąganie UE i jej instytucji do odpowiedzialności, co zwiększa demokratyczny charakter Unii;

I.   mając na uwadze, że wszystkie petycje składane przez obywateli UE, w których zebrano dziesiątki tysięcy podpisów obywateli UE, wyrażają wyraźnie krytyczne stanowisko wobec negocjacji TTIP i ostrzegają przed zagrożeniami, jakie porozumienie to stworzy dla europejskiego stylu życia, zwłaszcza pod względem społecznym, gospodarczym, środowiskowym i demokratycznym;

J.   mając na uwadze, że w ramach dochodzenia Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z lipca 2014 r. dotyczącego przejrzystości TTIP poddano kontroli nieudostępnienie kluczowych dokumentów i zbadano zarzut przyznania niektórym zainteresowanym stronom uprzywilejowanego dostępu; mając na uwadze, że Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymał ponad 6 000 e-maili w odpowiedzi na swoje konsultacje społeczne w sprawie TTIP;

K.  mając na uwadze, że w dziedzinie społecznej w rozmaitych petycjach wyrażono poważne obawy co do potencjalnego negatywnego wpływu porozumienia na zdrowie publiczne, unijne systemy ochrony zdrowia oraz usługi użyteczności publicznej w ogólności, a także na systemy emerytalne; mając na uwadze, że pojawiają się obawy związane z pogorszeniem warunków pracy ze względu na brak regulacji stosunków pracy i brak kultury układów zbiorowych w USA;

L.  mając na uwadze, że po przeprowadzeniu dochodzenia, Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich wyraził zaniepokojenie brakiem przejrzystości i udziału społeczeństwa w negocjacjach dotyczących TTIP;

M. mając na uwadze, że w większości otrzymanych petycji wyraźnie opowiedziano się za wstrzymaniem negocjacji przez Komisję lub za ostatecznym odrzuceniem tego porozumienia przez Parlament Europejski;

1.  podkreśla znaczenie rozwoju zrównoważonego handlu i stosunków inwestycyjnych między Unią Europejską i Stanami Zjednoczonymi, z odpowiednimi gwarancjami mającymi na celu ustanowienie na szczeblu ogólnoświatowym najwyższych standardów pracowniczych, społecznych, zdrowotnych i środowiskowych, tak by wesprzeć wzrost i zatrudnienie, a także tworzyć nowe możliwości gospodarcze oraz uregulować globalizację, by wykluczyć dumping socjalny i środowiskowy;

2.  z zadowoleniem przyjmuje cel zniesienia barier technicznych w handlu i zmniejszenia zbędnych rozbieżności regulacyjnych między UE i USA, których nie można uzasadnić odmiennym podejściem do ochrony i zarządzania ryzykiem, takich jak podwójne procedury, niespójne wymogi dotyczące produktów czy podwójne testowanie;

3.  wzywa Komisję do sprzeciwienia się ujęciu rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem w TTIP, jeżeli negocjacje będą nadal prowadzone, ponieważ istnieją inne możliwości egzekwowania ochrony inwestycji, takie jak krajowe środki odwoławcze;

4.  zauważa, że zgodność regulacyjna nie może naruszać usług użyteczności publicznej ani nadrzędnego suwerennego prawa do regulacji zgodnie z zasadą ostrożności w dziedzinie zdrowia, dostępu do leków, ochrony danych, praw konsumenckich, praw pracowniczych, ochrony środowiska, dobrostanu zwierząt, zapobiegawczej ochrony konsumentów oraz różnorodności kulturowej, według uznania organów publicznych każdej ze stron;

5.  wzywa Komisję do dopilnowania, aby europejskie normy ochrony środowiska pozostały na obecnym poziomie;

6.  podkreśla, że usługi i produkty kulturowe powinny być uznane za odmienne od pozostałych komercyjnych usług i produktów, i odmiennie traktowane, jak przewidziano w tzw. wyjątku kulturalnym;

7.  podkreśla znaczenie pakietu dotyczącego mobilności i wprowadzenia wzajemności wizowej dla obywateli wszystkich państw członkowskich UE, przypominając, że ułatwienia wizowe dla europejskich dostawców usług i towarów są jednym z najważniejszych elementów pełnego wykorzystania potencjału porozumienia TTIP;

8.  podkreśla, że USA nie ratyfikowały konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) o podstawowych standardach pracy obejmujących takie prawa jak rokowania zbiorowe, wolność zrzeszania się i prawo do organizowania się;

9.  podkreśla, że demokratyczne podejmowanie decyzji w miejscu pracy może zostać podważone, jeżeli ochrona pracowników będzie postrzegana jako bariera w handlu;

10. zauważa, że Komisja dołożyła rzeczywistych starań, aby zwiększyć przejrzystość procesu negocjacji TTIP, zwłaszcza w świetle publikacji europejskich wytycznych dotyczących negocjacji TTIP (1103/13 CL 1); stwierdza, że ten zasadniczy dokument został ujawniony dopiero w dniu 9 października 2014 r., podczas gdy negocjacje rozpoczęto w czerwcu 2013 r.; przypomina, że Komisja jest w każdych okolicznościach prawnie zobowiązana do przestrzegania przepisów dotyczących publicznego dostępu do dokumentów zawartych w rozporządzeniu 1049/2001; wyraża ubolewanie, że dostęp posłów do Parlamentu Europejskiego do dokumentów negocjacyjnych TTIP do dziś pozostaje niezwykle ograniczony; podkreśla, że dokumenty dostępne w zastrzeżonej czytelni PE nie zawierają żadnych skonsolidowanych materiałów ani tekstów przedstawionych przez USA; podkreśla potrzebę zapewnienia przejrzystości w drodze bezpośredniego i otwartego dialogu w formie konsultacji społecznych ze wszystkimi zainteresowanymi stronami;

11. z zadowoleniem przyjmuje dochodzenie Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczące konieczności bardziej proaktywnego ujawniania dokumentów; wzywa Komisję, by niezwłocznie wdrożyła zalecenia rzecznika dotyczące publicznego dostępu do skonsolidowanych dokumentów negocjacyjnych, proaktywniejszego ujawniania dokumentów dotyczących TTIP i większej przejrzystości w odniesieniu do posiedzeń urzędników Komisji z organizacjami przedsiębiorców, grupami lobbystów i organizacjami pozarządowymi na temat TTIP; uważa, że bardziej proaktywne podejście do przejrzystości ze strony Komisji nadałoby procesowi negocjacji bardziej demokratyczny i prawowity charakter z perspektywy obywateli, i w związku z tym wzywa Komisję do opublikowania wszystkich dokumentów negocjacyjnych, w tym ofert składanych UE przez USA, na wzór standardowej praktyki stosowanej we wszystkich międzynarodowych negocjacjach handlowych prowadzonych pod auspicjami Światowej Organizacji Handlu, a także do wspierania szerszego udziału i większego zaangażowania w procesie negocjacji różnych zainteresowanych podmiotów, w szczególności społeczeństwa obywatelskiego i organizacji konsumentów;

12. zwraca się do Komisji o dopilnowanie, aby lista dokumentów dotyczących TTIP dostępnych na jej specjalnej stronie internetowej poświęconej polityce handlowej była dostępna, pełna i wyczerpująca, oraz o ułatwienie dostępu do tych informacji w drodze regularnych posiedzeń ze związkami zawodowymi, organizacjami pozarządowymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego; podkreśla, że najważniejsze dokumenty, zwłaszcza dotyczące stanowisk negocjacyjnych UE, powinny być dostępne we wszystkich językach urzędowych UE, dzięki czemu wszyscy obywatele Unii będą mieli rzeczywisty dostęp do dokumentów i możliwość ich pełnego zrozumienia;

13. zwraca się do Komisji, by informowała Parlament Europejski niezwłocznie, wyczerpująco i na wszystkich etapach procedury, zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-358/11; apeluje ponadto do Komisji, aby zagwarantowała wszystkim posłom do PE dostęp do wszystkich poufnych dokumentów i zamieściła skonsolidowane teksty w wykazie dokumentów, z którymi posłowie do PE mogą się zapoznać;

14. wyraża ubolewanie, że petycja złożona przez ponad półtora miliona Europejczyków nie została zakwalifikowana przez Komisję jako europejska inicjatywa obywatelska z powodu ograniczeń uregulowań prawnych w tym zakresie; ubolewa, że w rezultacie ograniczenia te oznaczają, że jakakolwiek europejska inicjatywa obywatelska w dziedzinie handlu mogłaby być dopuszczalna tylko po wejściu w życie odnośnej umowy handlowej oraz że taka inicjatywa, która ma na celu wywarcie wpływu na toczące się negocjacje handlowe, nie jest dopuszczalna w ramach obecnych przepisów;

15. uważa, że z uwagi na interes publiczny ochrony danych nie można wykorzystywać jako automatycznej przeszkody w publicznej kontroli działalności lobbingowej w związku z TTIP oraz że istnieje możliwość zaradzenia obawom dotyczącym ochrony danych poprzez informowanie uczestników zapraszanych na spotkania o zamiarze ujawnienia ich nazwisk oraz jasne zastrzeżenie, że TTIP nie może podważać prawa obywateli UE do cyfrowego samostanowienia lub zgodności z unijnymi przepisami dotyczącymi ochrony danych oraz że musi w szczególności uwzględniać wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (C-132/12) w sprawie „prawa do bycia zapomnianym” oraz wniosek dotyczący ogólnego rozporządzenia o ochronie danych; zwraca się do Komisji o dopilnowanie, aby ochrona danych nie była przedmiotem negocjacji, tak aby zapewnić zgodność z art. 7 i 8 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej;

16. podkreśla delikatny charakter niektórych obszarów negocjacji, w których kompromisy są nie do przyjęcia, takich jak sektor rolnictwa, gdzie UE i USA różnie postrzegają kwestię organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO), wymogów dotyczących etykietowania, klonowania, wymogów dotyczących środowiska i wszelkich innych norm dotyczących zdrowia konsumenta i zwierząt; zachęca Komisję do przyjęcia w związku z tym „pozytywnego” podejścia opartego na wykazie jako warunku wstępnym w celu wyjaśnienia tej kwestii wszystkim zainteresowanym stronom; apeluje zatem o to, aby dziedziny te nie były przedmiotem współpracy regulacyjnej ani jakichkolwiek dodatkowych zasad dotyczących norm sanitarnych i fitosanitarnych oraz barier technicznych w handlu; wzywa do ustanowienia jasnych zasad etykietowania, które zwiększą możliwości wyboru dla konsumentów, w przypadku tych obszarów, w których występuje już handel w sektorach wrażliwych, takich jak GMO;

17. podkreśla wysoki poziom publicznej kontroli nad porozumieniem za pośrednictwem petycji, których autorzy wyrażali poważne obawy dotyczące przejrzystości negocjacji i negatywnych skutków dla praw pracowniczych i usług użyteczności publicznej, w tym opieki zdrowotnej, świadczeń socjalnych, edukacji, wody i infrastruktury sanitarnej;

18. apeluje do Komisji, aby zdecydowanie zobowiązała się do ścisłego przestrzegania norm dotyczących bezpieczeństwa żywności, zdrowia ludzi i zwierząt oraz dobrostanu zwierząt, określonych w prawodawstwie UE, a także dopilnowała zachowania i przestrzegania podstawowych wartości UE, takich jak zasada ostrożności, uznawanie zwierząt za istoty czujące zgodnie z art. 13 TFUE, a także Karty praw podstawowych Unii Europejskiej;

19. apeluje do Komisji, aby nie dopuszczała do obrotu na rynku UE produktów, które nie zostały wytworzone zgodnie z unijnymi normami bezpieczeństwa żywności, zdrowia ludzi i zwierząt oraz dobrostanu zwierząt;

20. wzywa Komisję, by dopilnowała, aby produkty takie jak GMO lub produkty pochodzące ze sklonowanych zwierząt i ich potomstwa lub zawierające substancje zakazane w UE nie były wprowadzane do obrotu na rynku UE ani nie wchodziły do unijnego łańcucha dostaw żywności;

21. podkreśla, że ochrona konsumenta oraz zgodność żywności i towarów z bardziej rygorystycznymi europejskimi normami jakości i bezpieczeństwa, najwyższe standardy ochrony środowiska i ścisła kontrola emisji przemysłowych w UE i USA oraz odpowiednie gwarancje ochrony danych osobowych obywateli muszą stanowić rdzeń negocjacji dotyczących TTIP, prowadząc do;

     – pełnej przejrzystości i publicznego dostępu do danych klinicznych pochodzących z badań klinicznych produktów farmaceutycznych;

     – pełnej przejrzystości i publicznego dostępu do danych klinicznych pochodzących z testów klinicznych sprzętu medycznego;

     – ochrony życia i zdrowia człowieka, zwierząt i roślin poprzez poszanowanie i podtrzymywanie wrażliwości i podstawowych wartości każdej ze stron, takich jak unijna zasada ostrożności;

     a także podkreśla, że negocjatorzy nie mogą podejmować żadnych zobowiązań w zakresie ochrony danych w ramach TTIP przed zakończeniem trwających w UE i USA prac legislacyjnych w tej dziedzinie;

22. podkreśla, że poszanowanie suwerenności każdego państwa i suwerenności Unii Europejskiej jako takiej w zakresie uchwalania ustawodawstwa i regulacji gospodarki musi stanowić rdzeń negocjacji dotyczących TTIP;

23. wzywa Komisję, by wskazała, w jaki sposób i kiedy zastosuje każdy z zaproponowanych środków oraz jakie działania podejmie w związku z wyżej wspomnianymi petycjami; uważa, że w związku z toczącymi się negocjacjami wskazane byłoby, żeby Komisja podjęła dalsze działania w terminie dwóch miesięcy, tj. do dnia 31 maja 2015 r.;

24. zauważa, że Komisja otrzymała łącznie niemal 150 000 odpowiedzi w ramach konsultacji społecznych w sprawie ochrony inwestycji i rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem w porozumieniu o transatlantyckim partnerstwie handlowo-inwestycyjnym, w których 97% respondentów odrzuciło możliwość ujęcia w TTIP rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem; podkreśla, że wielu respondentów niepokoi kwestia zgodności wszelkich mechanizmów rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem z unijnym systemem sądowym, a w szczególności kwestia przestrzegania jurysdykcji Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i kompetencji regulacyjnej rządów; zauważa, że wyjątkowo dużo odpowiedzi przyszło od osób indywidualnych, co podkreśla skalę mobilizacji społeczeństwa w kwestii TTIP, oraz że niektórzy respondenci, tacy jak związki zawodowe czy duże organizacje społeczeństwa obywatelskiego, reprezentują wielu indywidualnych członków, których liczba dalece przekracza całkowitą liczbę odpowiedzi otrzymanych przez Komisję; podkreśla, że przepisy dotyczące ochrony inwestycji powinny gwarantować zdolność regulacyjną państwa, i uważa, że pod tym względem Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej powinien zachować wyłączną właściwość w zakresie ostatecznej wykładni prawa Unii Europejskiej.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

• [1]           http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-11103-2013-DCL-1/pl/pdf
• [2]           http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_Data/docs/pressdata/en/ec/141920.pdf
• [3]           http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/EN/foraff/145906.pdf
• [4]           http://europa.eu/rapid/press-release_STATEMENT-14-1820_en.htm
• [5]           http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-79-2014-INIT/pl/pdf
• [6]           europa.eu/priorities/docs/pg_pl.pdf
• [7]           http://ec.europa.eu/news/2014/docs/c_2014_9052_en.pdf
• [8]           http://europa.eu/rapid/press-release_IP-14-2341_en.htm
• [9]           http://ec.europa.eu/dgs/health_consumer/information_sources/docs/from_farm_to_fork_2004_en.pdf
• [10]          http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153022.pdf
• [11]          http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153023.pdf
• [12]          http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153024.pdf
• [13]          http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153025.pdf
• [14]          http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153026.pdf
• [15]          http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153027.pdf
• [16]          http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153028.pdf
• [17]          http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153029.pdf
• [18]          http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153030.pdf
• [19]          http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153031.pdf
• [20]          http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153032.pdf
• [21]          http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/february/tradoc_153120.pdf
• [22]          http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2014/may/tradoc_152512.pdf
• [23]          http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/march/tradoc_153259.pdf
• [24]          Dz.U. C 68 E z 7.3.2014, s. 53.
• [25]          Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0227.
• [26]          Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0009.
• [27]      http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-13-94_en.htm
• [28]             Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0227.
• [29]             http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-11103-2013-DCL-1/pl/pdf
• [30]             http://www.ustr.gov/sites/default/files/2013%20SPS.pdf
                 http://www.ustr.gov/sites/default/files/FINAL-2014-SPS-Report-Compiled_0.pdf
• [31]             http://www.ustr.gov/sites/default/files/2013%20TBT.pdf
                 http://www.ustr.gov/sites/default/files/2014%20TBT%20Report.pdf
• [32]             http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/etudes/join/2013/507492/IPOL-ENVI_ET(2013)507492_EN.pdf
• [33]             http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2014/536293/IPOL_STU(2014)536293_EN.pdf
• [34]             http://unctad.org/en/PublicationsLibrary/webdiaepcb2014d4_en.pdf
• [35]             http://ec.europa.eu/dgs/health_consumer/information_sources/docs/from_farm_to_fork_2004_en.pdf
• [36]             http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-11103-2013-DCL-1/pl/pdf
• [37]             http://europa.eu/rapid/press-release_STATEMENT-14-12_en.htm
• [38]             http://www.whitehouse.gov/the-press-office/2014/03/26/press-conference-president-obama-european-council-president-van-rompuy-a
• [39]             Zob. sprawozdanie przedstawiciela USA ds. handlu z 2014 r. w sprawie barier technicznych w handlu, s. 45.
• [40]             W odniesieniu do USA zob. sprawozdania przedstawiciela USA ds. handlu z lat 2013 i 2014 w sprawie barier technicznych w handlu.
• [41]             http://www.globalmeatnews.com/Industry-Markets/Canada-to-develop-hormone-free-beef-for-EU
• [42]             http://www.unscn.org/files/Announcements/Other_announcements/A-HRC-26-31_en.pdf
• [43]             http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/94384/1/9789241506236_eng.pdf?ua=1
• [44]             http://www.who.int/dg/speeches/2013/health_promotion_20130610/en/
• [45]             http://www.healthpolicyjrnl.com/article/S0168-8510(14)00203-6/abstract
• [46]             C(2014) 9052 final.
• [47]             http://www.ombudsman.europa.eu/pl/cases/correspondence.faces/pl/58643/html.bookmark
• [48]             Zob. przemówienie komisarz UE ds. handlu Cecilii Malmström z dnia 11 grudnia 2014.
• [49]  Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0227.
• [50]  Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0230.
• [51]  C-658/11 Parlament przeciwko Radzie, wyrok z dnia 24 czerwca 2014 r.
• [52]  Dz.U. L 145 z 31.5.2001, s. 43.
• [53]  Sprawa C-350/12: Rada Unii Europejskiej przeciwko Sophie in’t Veld.
• [54]  Opinia 2/13: Przystąpienie Unii Europejskiej do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności - Zgodność wspomnianego projektu z traktatami UE i FUE.
• [55]  Opinia 1/09: Projekt porozumienia – Ustanowienie jednolitego systemu rozstrzygania sporów patentowych – Europejski i wspólnotowy sąd patentowy – Zgodność wspomnianego projektu z traktatami.
• [56]  Dz.U. C 68 E z 7.3.2014, s. 53.
• [57]  Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0227.
• [58]  Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0230.