RAPPORT li fih mozzjoni għal riżoluzzjoni mhux leġiżlattiva dwar l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni tal-Protokoll dwar l-implimentazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija fis-Settur tas-Sajd bejn il-Komunità Ewropea u r-Repubblika ta' Cape Verde (għall-2019 sal-2024)

MOZZJONI GĦAL RIŻOLUZZJONI MHUX LEĠIŻLATTIVA TAL-PARLAMENT EWROPEW

dwar l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill dwar il-konklużjoni tal-Protokoll dwar l-implimentazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija fis-Settur tas-Sajd bejn il-Komunità Ewropea u r-Repubblika ta' Cabo Verde (għall-2019 sal-2024)

(08662/2019 – C9-0004/2019 – 2019/0078M(NLE))

Il-Parlament Ewropew,

– wara li kkunsidra l-abbozz ta' deċiżjoni tal-Kunsill (08662/2019),

– wara li kkunsidra l-Protokoll dwar l-implimentazzjoni tal-Ftehim ta' Sħubija fis-Settur tas-Sajd bejn il-Komunità Ewropea u r-Repubblika ta' Cape Verde (mill-2019 sal-2024) (08668/2019),

– wara li kkunsidra t-talba għal approvazzjoni ppreżentata mill-Kunsill skont l-Artikolu 43(2), l-Artikolu 218(6), it-tieni subparagrafu, punt (a)(v) u l-Artikolu 218(7) tat-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFUE) (C9-0004/2019),

– wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni leġiżlattiva tiegħu ta'... 2020[1] dwar l-abbozz ta' deċiżjoni,

– wara li kkunsidra l-Artikolu 31(4) tar-Regolament (UE) Nru 1380/2013 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2013 dwar il-Politika Komuni tas-Sajd (PKS)[2],

– wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-12 ta' April 2016 dwar regoli komuni fid-dawl tal-applikazzjoni tad-dimensjoni esterna tal-PKS, inklużi l-Ftehimiet dwar is-Sajd[3],

– wara li kkunsidra r-rapport finali ta' Frar 2018 bit-titlu "Ex-post and Ex-ante evaluation study of the Sustainable Fisheries Partnership Agreement between the European Union and the Republic of Cabo Verde" (Studju ta' evalwazzjoni ex-post u ex-ante tal-Ftehim ta' Sħubija dwar is-Sajd Sostenibbli bejn l-Unjoni Ewropea u r-Repubblika ta' Cape Verde),

– wara li kkunsidra l-Artikolu 105(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

– wara li kkunsidra l-opinjoni tal-Kumitat għall-Iżvilupp,

– wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għas-Sajd (A9-0023/2020),

A. billi l-Kummissjoni u l-Gvern ta' Cape Verde nnegozjaw ftehim ta' sħubija ġdid dwar is-sajd sostenibbli (SFPA bejn l-UE u Cape Verde), flimkien mal-protokoll ta' implimentazzjoni għal perjodu ta' ħames snin;

B. billi l-għan ġenerali tal-SFPA bejn l-UE u Cape Verde huwa li jżid il-kooperazzjoni fil-qasam tas-sajd bejn l-UE u Cape Verde, fl-interess taż-żewġ partijiet, billi jippromwovi politika tas-sajd sostenibbli u sfruttament sostenibbli tar-riżorsi tas-sajd fiż-żona ekonomika esklużiva (ŻEE) ta' Cape Verde;

C. billi l-użu tal-opportunitajiet tas-sajd taħt l-SFPA bejn l-UE u Cape Verde preċedenti varja minn 58 % sa 68 %, b'użu tajjeb għall-bastimenti tas-sajd bit-tartarun u użu moderat għall-bastimenti tas-sajd bil-konz u bastimenti bil-bastun u x-xlief;

D. billi l-klieb il-baħar jikkostitwixxu 20 % tal-qbid, iżda n-nuqqas ta' data xjentifika jfisser li ċ-ċifra totali tista' ma tkunx preċiża u tista' tkun ferm ogħla;

E. billi l-SFPA bejn l-UE u Cape Verde għandu jippromwovi żvilupp sostenibbli aktar effettiv tal-komunitajiet tas-sajd ta' Cape Verde u tal-industriji u l-attivitajiet relatati, inkluża x-xjenza fil-qasam tas-sajd; billi l-appoġġ li għandu jiġi pprovdut taħt il-Protokoll għandu jkun konsistenti mal-pjanijiet nazzjonali ta' żvilupp u mal-Pjan ta' Azzjoni dwar it-Tkabbir Blu għall-iżvilupp fil-limiti ekoloġiċi, imfassal man-Nazzjonijiet Uniti biex iżid il-produzzjoni u l-professjonalità tas-settur sabiex jiġu sodisfatti l-ħtiġijiet tal-popolazzjoni lokali għall-ikel u l-impjieg;

F. billi l-impenji meħuda mill-UE fil-qafas tal-ftehimiet internazzjonali għandhom jiġu appoġġati wkoll fil-qafas tal-SFPA, b'mod partikolari l-Għanijiet ta' Żvilupp Sostenibbli (SDGs) tan-Nazzjonijiet Uniti, speċjalment l-SDG 14, u billi l-azzjonijiet kollha tal-UE, inkluż l-SFPA, iridu jikkontribwixxu għal dawk l-objettivi;

G. billi l-UE, permezz tal-Fond Ewropew għall-Iżvilupp, qed tikkontribwixxi baġit pluriennali ta' EUR 55 miljun lil Cape Verde, li jiffoka fuq settur wieħed ewlieni, jiġifieri l-Kuntratt ta' Governanza Tajba u Żvilupp (GGDC);

H. billi l-SFPA għandu jikkontribwixxi għall-promozzjoni u l-iżvilupp tas-settur tas-sajd ta' Cape Verde u billi l-infrastruttura bażika, bħalma huma l-portijiet, is-siti ta' żbark, il-faċilitajiet ta' ħżin u l-impjanti tal-ipproċessar, jeħtieġ li tinbena jew tiġi rinnovata;

I. billi l-Parlament għandu jiġi infurmat immedjatament u bis-sħiħ, fl-istadji kollha, dwar il-proċeduri relatati mal-Protokoll u mat-tiġdid tiegħu;

1. Huwa tal-fehma li l-SFPA bejn l-UE u Cape Verde għandu jkollu żewġ għanijiet ta' importanza ugwali: (1) li jipprovdi opportunitajiet tas-sajd għal bastimenti tal-UE fiż-ŻEE ta' Cape Verde, abbażi tal-aħjar għarfien u pariri xjentifiċi disponibbli u mingħajr ma jinterferixxi ma' miżuri ta' konservazzjoni u ġestjoni mill-organizzazzjonijiet reġjonali li għalihom tappartjeni Cape Verde – b'mod partikolari l-Kummissjoni Internazzjonali għall-Konservazzjoni tat-Tonn tal-Atlantiku (ICCAT) – jew mingħajr ma jaqbeż l-eċċess disponibbli; u (2) li jippromwovi l-kooperazzjoni ekonomika, finanzjarja, teknika u xjentifika ulterjuri bejn l-UE u Cape Verde fil-qasam tas-sajd sostenibbli u l-isfruttament responsabbli tar-riżorsi tas-sajd fiż-ŻEE ta' Cape Verde, filwaqt li fl-istess ħin ma jikkompromettix l-għażliet u l-istrateġiji sovrani ta' Cape Verde relatati mal-iżvilupp tiegħu stess; iqis, fl-istess ħin u fid-dawl tal-valur għoli tal-bijoloġija tal-baħar fl-ilmijiet ta' Cape Verde, li l-ftehim għandu jiggarantixxi l-adozzjoni ta' miżuri li jnaqqsu s-sajd inċidentali minn bastimenti tal-UE fiż-ŻEE ta' Cape Verde;

2. Huwa tal-fehma li għandhom jittieħdu miżuri biex jiggarantixxu li t-tunnellaġġ ta' referenza stipulat fil-ftehim ma jinqabiżx;

3. Jiġbed l-attenzjoni għall-konstazzjonijiet tal-valutazzjonijiet retrospettivi u prospettivi tal-Protokoll tal-SFPA bejn l-UE u Cape Verde 2014-2018, magħmula f'Mejju 2018, li ddikjaraw li l-Protokoll b'mod ġenerali kien wera li kien effikaċi, effiċjenti u xieraq għall-interessi involuti, u kien konsistenti mal-politika settorjali ta' Cape Verde, b'kisba ta' grad għoli ta' aċċettabbiltà min-naħa tal-partijiet ikkonċernati, u li rrakkomandaw il-possibbiltà li jiġi konkluż protokoll ġdid; jenfasizza li hemm lok għal progress aktar effettiv f'termini ta' kooperazzjoni fil-qasam tas-sajd bejn l-UE u Cape Verde u jqis li l-protokoll il-ġdid għandu għalhekk imur lil hinn mill-protokolli preċedenti fl-implimentazzjoni ta' dan il-ftehim, b'mod partikolari fir-rigward tal-appoġġ għall-iżvilupp għas-settur tas-sajd ta' Cape Verde;

4. Jappoġġa l-ħtieġa li jsir progress sinifikanti fl-iżvilupp tas-settur tas-sajd ta' Cape Verde, inkluża l-industrija tas-sajd u l-attivitajiet relatati, u jistieden lill-Kummissjoni tieħu l-miżuri kollha meħtieġa, inkluża l-possibbiltà ta' reviżjoni u t-tisħiħ tal-komponent ta' appoġġ settorjali tal-ftehim, flimkien mal-ħolqien ta' kundizzjonijiet li jippermettu ż-żieda tar-rata ta' assorbiment ta' dan l-appoġġ;

5. Iqis li l-SFPA bejn l-UE u Cape Verde mhux se jilħaq l-objettivi tiegħu jekk ma jgħinx biex iżid il-valur miżjud f'Cape Verde bħala riżultat tal-isfruttament tar-riżorsi tas-sajd tiegħu;

6. Isostni li l-SFPA bejn l-UE u Cape Verde u l-Protokoll tiegħu għandhom jiġu allinjati mal-pjanijiet nazzjonali ta' żvilupp u mal-Pjan dwar it-Tkabbir Blu għall-iżvilupp fil-limiti ekoloġiċi tas-settur tas-sajd ta' Cape Verde, li huma oqsma ta' prijorità għall-appoġġ tal-UE u li għalihom l-assistenza teknika u finanzjarja neċessarja għandha tiġi mobilizzata, u b'mod speċifiku għandhom:

– isaħħu l-kapaċità istituzzjonali u jtejbu l-governanza: l-abbozzar ta' leġiżlazzjoni, l-ibbażar fuq pjanijiet ta' ġestjoni u l-appoġġ għall-implimentazzjoni ta' tali leġiżlazzjoni u pjanijiet ta' ġestjoni;

 – isaħħu l-monitoraġġ, il-kontroll u s-sorveljanza fiż-ŻEE ta' Cape Verde u ż-żoni ta' madwar;

– isaħħu l-miżuri biex jiġu miġġielda l-attivitajiet ta' sajd illegali, mhux irrapportat u mhux irregolat (IUU), inkluż fl-ilmijiet interni;

– isaħħu s-sħubiji ma' pajjiżi oħra interessati fl-attività tas-sajd fiż-ŻEE ta' Cape Verde, jiġifieri permezz ta' ftehimiet tas-sajd, u jiżguraw it-trasparenza billi jippubblikaw kull kontenut tagħhom, u billi jistabbilixxu programm reġjonali għat-taħriġ u l-użu tal-osservaturi;

– jappoġġaw l-istabbiliment u t-titjib ta' programm ta' ġbir ta' data li jippermetti lill-awtoritajiet ta' Cape Verde jifhmu r-riżorsi disponibbli u jappoġġaw il-valutazzjoni xjentifika tar-riżorsi, u li jirriżulta f'proċess deċiżjonali bbażat fuq l-aħjar għarfien xjentifiku disponibbli;

– jippermettu l-kostruzzjoni u/jew ir-rinnovazzjoni ta' infrastruttura ewlenija għas-sajd u attivitajiet relatati, bħal mollijiet għall-ħatt l-art u portijiet (kemm industrijali kif ukoll artiġjanali, pereżempju fil-port ta' Mindelo fil-gżira ta' São Vicente), siti għall-ħżin u l-ipproċessar tal-ħut, swieq, infrastruttura tad-distribuzzjoni u tal-kummerċjalizzazzjoni, u laboratorji għall-analiżi tal-kwalità;

– jappoġġaw u jtejbu l-kundizzjonijiet tax-xogħol għall-ħaddiema kollha, b'mod partikolari għan-nisa fl-attivitajiet kollha relatati mas-sajd, mhux biss għal dak li jikkonċerna l-kummerċjalizzazzjoni iżda wkoll it-trasformazzjoni, il-ġestjoni tas-sajd u x-xjenza;

– jappoġġaw l-għarfien xjentifiku meħtieġ għall-istabbiliment ta' żoni tal-baħar protetti, inkluż l-implimentazzjoni, il-monitoraġġ u l-kontroll tagħhom;

– jillimitaw il-qabdiet aċċessorji ta' speċijiet sensittivi, bħall-fkieren tal-baħar;

– jippermettu t-tisħiħ tal-organizzazzjonijiet li jirrappreżentaw lill-irġiel u lin-nisa fl-industrija tas-sajd, speċjalment dawk involuti fis-sajd artiġjanali fuq skala żgħira, u b'hekk jgħinu biex jissaħħu l-kapaċitajiet tekniċi, ta' ġestjoni u ta' negozjar;

– iservu biex jiġu stabbiliti u/jew jiġu mmodernizzati ċentri ta' taħriġ bażiku u vokazzjonali, biex b'hekk jgħollu l-livelli tal-ħiliet tas-sajjieda, il-baħħara u n-nisa attivi fis-settur tas-sajd u f'attivitajiet oħra marbuta mal-ekonomija blu;

– isaħħu l-miżuri intiżi sabiex jinkoraġġixxu liż-żgħażagħ jinvolvu ruħhom fis-sajd;

– isaħħu l-kapaċitajiet ta' riċerka xjentifika u l-abbiltà li jiġu mmonitorjati r-riżorsi tas-sajd u l-ambjent tal-baħar;

– itejbu s-sostenibbiltà tar-riżorsi tal-baħar b'mod ġenerali;

7. Jilqa' l-fatt li l-ftehim ma jikkonċernax ħut pelaġiku żgħir li huwa ta' importanza kbira għall-popolazzjoni lokali u li għalih m'hemmx eċċess;

8. Jesprimi t-tħassib tiegħu dwar l-impatt potenzjalment negattiv tal-attivitajiet relatati mas-sajd fuq il-popolazzjoni tal-klieb il-baħar fiż-ŻEE ta' Cape Verde;

9. Iqis li hija meħtieġa evalwazzjoni aktar dettaljata tal-benefiċċji li l-implimentazzjoni tal-Protokoll se ġġib għall-ekonomiji lokali (impjiegi, infrastruttura, titjib soċjali);

10. Iqis li huwa mixtieq li jittejbu l-kwantità u l-preċiżjoni tad-data dwar il-qabdiet kollha (speċijiet fil-mira u qabdiet aċċessorji), dwar l-istatus ta' konservazzjoni tar-riżorsi tas-sajd u dwar l-impatt tal-attività tas-sajd fuq l-ambjent tal-baħar, u li tittejjeb l-implimentazzjoni tal-finanzjament tal-appoġġ settorjali sabiex ikun hemm valutazzjoni aktar preċiża tal-impatt tal-ftehim fuq l-ekosistema tal-baħar, ir-riżorsi tas-sajd u l-komunitajiet lokali, inkluż l-impatt soċjali u ekonomiku tiegħu;

11. Iqis li, fid-dawl tal-possibbiltà tal-għeluq jew tal-limitazzjoni tal-attività tas-sajd, il-ħtiġijiet tas-sajd lokali għandhom jiġu indirizzati l-ewwel, fuq il-bażi ta' parir xjentifiku tajjeb, sabiex jiġi żgurat li r-riżorsi jkunu sostenibbli;

12. Jistieden lill-Kummissjoni u lill-awtoritajiet ta' Cape Verde biex itejbu l-ġbir tad-data fuq l-istokkijiet u l-monitoraġġ tagħhom fil-kuntest tas-sajd żejjed, b'enfasi partikolari fuq il-klieb il-baħar;

13. Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex, fil-politiki ta' kooperazzjoni u ta' għajnuna uffiċjali għall-iżvilupp li jiffokaw fuq Cape Verde, iżommu f'moħħhom li l-Fond Ewropew għall-Iżvilupp u l-appoġġ settorjali stabbilit f'dan l-SFPA għandhom jikkomplementaw lil xulxin sabiex jikkontribwixxu għat-tisħiħ tas-settur lokali tas-sajd u jiżguraw li l-pajjiż ikollu sovranità sħiħa fuq ir-riżorsi tiegħu; jistieden lill-Kummissjoni tiffaċilita, permezz tal-Fond Ewropew għall-Iżvilupp u strumenti rilevanti oħra, il-passi meħtieġa għall-provvista ta' infrastruttura li, minħabba l-iskala u l-ispiża tagħha, ma tistax tinbena biss permezz ta' appoġġ settorjali fil-qafas tal-SFPA, pereżempju l-portijiet tas-sajd (kemm industrijali kif ukoll artiġjanali);

14. Jappoġġa l-ħtieġa li jiżdied il-kontribut tal-SFPA għall-ħolqien, fil-livell lokali, ta' impjiegi diretti u indiretti, kemm fuq il-bastimenti li joperaw fil-qafas tal-SFPA kif ukoll fl-attivitajiet relatati mas-sajd, kemm upstream kif ukoll downstream; iqis li l-Istati Membri jista' jkollhom rwol ewlieni u jipparteċipaw b'mod attiv fil-bini tal-kapaċità u fl-isforzi ta' taħriġ għal dan l-għan;

15. Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri jsaħħu aktar il-kooperazzjoni tagħhom ma' Cape Verde, jevalwaw il-possibbiltajiet għat-titjib tal-assistenza għall-iżvilupp futur, prinċipalment fl-ambitu tal-Istrument il-ġdid ta' Viċinat, ta' Kooperazzjoni għall-Iżvilupp u ta' Kooperazzjoni Internazzjonali (NDICI) propost bħala parti mill-baġit tal-UE għall-2021-2027, u b'mod partikolari billi jqisu l-użu tajjeb tal-fondi tal-UE f'Cape Verde u l-istabbiltà politika tal-pajjiż f'kuntest ġeopolitiku kumpless, li jrid jiġi appoġġat u ppremjat;

16. Jistieden lill-Kummissjoni tħeġġeġ lir-Repubblika ta' Cape Verde tuża l-kontribuzzjoni finanzjarja prevista fil-Protokoll biex issaħħaħ l-industrija nazzjonali tas-sajd tagħha fit-tul, tinkoraġġixxi d-domanda għal investiment lokali u proġetti industrijali, u tħeġġeġ it-tkabbir ta' ekonomija blu sostenibbli, biex b'hekk toħloq impjiegi lokali u tagħmel mod li l-attivitajiet relatati mas-sajd ikunu aktar interessanti għall-ġenerazzjonijiet żgħażagħ;

17. Jistieden lill-Kummissjoni tibgħat lill-Parlament u tagħmel pubblikament disponibbli l-minuti u l-konklużjonijiet tal-laqgħat tal-Kumitat Konġunt previst fl-Artikolu 9 tal-ftehim u l-eżiti tal-evalwazzjonijiet annwali; jistieden lill-Kummissjoni tiffaċilita l-attendenza tar-rappreżentanti tal-Parlament, bħala osservaturi, fil-laqgħat tal-Kumitat Konġunt u tippromwovi l-parteċipazzjoni tal-komunitajiet tas-sajd ta' Cape Verde l-partijiet ikkonċernati assoċjati;

18. Iqis li għandha tinġabar informazzjoni dwar il-benefiċċji li l-implimentazzjoni tal-Protokoll iġġib għall-ekonomiji lokali (impjiegi, infrastruttura, titjib soċjali);

19. Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Kunsill, filwaqt li jaġixxu fil-limiti tas-setgħat tagħhom, biex iżommu lill-Parlament infurmat minnufih u bis-sħiħ fl-istadji kollha tal-proċeduri marbuta mal-Protokoll u, jekk applikabbli, tat-tiġdid tiegħu, skont l-Artikolu 13(2) tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea u l-Artikolu 218(10) tat-TFUE;

20. Jiġbed l-attenzjoni tal-Kummissjoni, u b'mod partikolari tal-Kunsill, għall-fatt li l-persistenza li l-applikazzjoni proviżorja ta' ftehimiet internazzjonali tipproċedi qabel ma l-Parlament ikun ta l-approvazzjoni tiegħu mhijiex kompatibbli mal-prinċipji gwida tal-Ftehim Interistituzzjonali dwar it-Tfassil Aħjar tal-Liġijiet, li din il-prattika tnaqqas bil-kbir l-istatus tal-Parlament bħala l-unika istituzzjoni tal-UE eletta direttament b'mod demokratiku, u wkoll li tagħmel ħsara lill-kredenzjali demokratiċi tal-UE kollha kemm hi;

21. Jistieden lill-Kummissjoni tintegra aħjar ir-rakkomandazzjonijiet magħmula fl-SFPA bejn l-UE u Cape Verte u tieħu kont tagħhom, pereżempju, fil-proċeduri għat-tiġdid tal-Protokoll;

22. Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri u lill-Gvern u lill-Parlament tar-Repubblika ta' Cape Verde.