ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030: επαναφορά της φύσης στη ζωή μας

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Η βιολογική ποικιλότητα αποτελεί τη βάση για τη λειτουργία των οικοσυστημάτων και τη ζωή στον πλανήτη μας. Η παροχή καθαρού νερού και αέρα, η παροχή βασικών πόρων και η ίδια η υγεία των ανθρώπων και των ζώων εξαρτώνται από τη βιοποικιλότητα και από ένα υγιές περιβάλλον.

Δυστυχώς, παρά τη σημασία τους, οι τελευταίες εκθέσεις για τη βιοποικιλότητα μάς δείχνουν μια απογοητευτική εικόνα. Η συνολική αξιολόγηση της IPBES σχετικά με τη βιοποικιλότητα[98] προειδοποιεί ότι ένα εκατομμύριο είδη απειλούνται με εξαφάνιση και η έκθεση σχετικά με τις Προοπτικές για τη Βιοποικιλότητα σε παγκόσμιο επίπεδο[99] αποκαλύπτει τη μη συμμόρφωση με όλους τους στόχους του Aichi. Ομοίως, η έκθεση σχετικά με την «Εποχή των Πανδημιών»[100] προειδοποιεί ότι η ανησυχητική υποβάθμιση των οικοσυστημάτων και η υφιστάμενη σχέση των ανθρώπων με τη φύση αυξάνουν τον κίνδυνο πανδημιών.

Ως εκ τούτου, πρέπει να αλλάξουμε την αλληλεπίδρασή μας με τη φύση, την κοινωνία και την οικονομία μας, ξεκινώντας από τον περιορισμό των ανθρώπινων δραστηριοτήτων που έχουν ως αποτέλεσμα τη μετατροπή και την καταστροφή των οικοσυστημάτων. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η στρατηγική για τη βιοποικιλότητα και η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αποτελούν τη βάση για τον σκοπό αυτό, ενώ σε διεθνές επίπεδο το νέο παγκόσμιο πλαίσιο που θα εγκριθεί στη διάσκεψη των μερών (COP15) της Σύμβασης για τη βιολογική ποικιλότητα θα είναι η μεγάλη ευκαιρία, ίσως η τελευταία, για την αντιστροφή της διαδικασίας.

Παράγοντες απώλειας βιοποικιλότητας

Αν και υπάρχουν πολλοί παράγοντες που οδηγούν στην απώλεια της βιοποικιλότητας, οι επιστήμονες επισημαίνουν πέντε βασικούς άμεσους παράγοντες: αλλαγές στη χρήση της γης και της θάλασσας, άμεση εκμετάλλευση των οργανισμών, κλιματική αλλαγή, ρύπανση και εισβολή ξένων ειδών. Η κατάλληλη αντιμετώπισή τους είναι απαραίτητη για την επανόρθωση της κατάστασης.

Αλλαγές στη χρήση της γης και της θάλασσας

Παρά το γεγονός ότι η βιοποικιλότητα του εδάφους αποτελεί τη βάση των κύριων οικολογικών διεργασιών, η ΕΕ δεν διαθέτει ειδική νομοθεσία για την προστασία των εδαφών· οι κανονισμοί για τη γεωργία, τη βιομηχανία και τα ύδατα είναι αυτοί που συμβάλλουν αποσπασματικά στη διατήρησή τους. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό η Επιτροπή να υποβάλει νομοθετική πρόταση για τη θέσπιση κοινού πλαισίου με στόχο την προστασία και τη βιώσιμη χρήση τους.

Πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουμε την απερήμωση. Η ΕΕ είναι συμβαλλόμενο μέρος της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την καταπολέμηση της απερήμωσης, σύμφωνα με την οποία δεσμεύεται να επιτύχει μηδενική υποβάθμιση της γης έως το 2030· και, ως εκ τούτου, απαιτείται μια στρατηγική για την απερήμωση και την υποβάθμιση της γης στην ΕΕ που θα επιτρέπει την υλοποίηση αυτής της δέσμευσης.

Από την άλλη πλευρά, πρέπει να αντιμετωπιστεί η αστικοποίηση και οι επιπτώσεις της στη βιοποικιλότητα. Οι λύσεις που βασίζονται στη φύση και οι πράσινες υποδομές συμβάλλουν στην ανθεκτικότητα των πόλεων και, ως εκ τούτου, απαιτείται μια στρατηγική προσέγγιση για τη βελτίωση της χρήσης της χρηματοδότησης και της ενσωμάτωσής της στις πολιτικές και τη νομοθεσία της ΕΕ. Επίσης, απαιτείται ένα διευρωπαϊκό δίκτυο πράσινων υποδομών (ΔΕΔ-Π) που θα συνδέεται με το διευρωπαϊκό δίκτυο για τη φύση (ΔΕΔ-Ν), δεδομένης της σημασίας των πράσινων υποδομών για τη συνδεσιμότητα των προστατευόμενων περιοχών.

Άμεση εκμετάλλευση οργανισμών

Η ΕΕ δεσμεύτηκε στους στόχους του Aichi να μειώσει κατά το ήμισυ την ετήσια απώλεια φυσικών δασών έως το 2020, αν και μια νέα έκθεση του FAO προειδοποιεί ότι θα χρειαστούν 25 ακόμη χρόνια για την επίτευξη αυτού του στόχου[101]. Τα δάση είναι μοναδικά οικοσυστήματα που φιλοξενούν 60.000 είδη δέντρων και σχεδόν το ένα τρίτο των αμφιβίων, των πτηνών και των θηλαστικών της Γης, ενώ η αξία τους είναι ανεκτίμητη όσον αφορά φυσικές διεργασίες όπως η απορρόφηση άνθρακα ή η ρύθμιση της θερμοκρασίας. Ως εκ τούτου, όλα τα πρωτογενή και παλαιά δάση στην ΕΕ πρέπει να προστατεύονται αυστηρά.

Τα δάση αποτελούν κοινή κληρονομιά της Ένωσης[102] και, ως εκ τούτου, η μελλοντική δασική στρατηγική θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τους στόχους της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα και θα πρέπει να τεθούν ειδικοί στόχοι για την αποκατάσταση των δασών, δεδομένου ότι μόνο το 15 % των δασικών οικοτόπων ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος βρίσκεται σε ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης

Όσον αφορά τη γεωργία, ο αντίκτυπός της στη βιοποικιλότητα είναι αδιαμφισβήτητος, ενώ το ίδιο ισχύει και για τη σημασία του γεωργικού τομέα στην ΕΕ, ο οποίος, μαζί με την αλιεία, θα πρέπει να υποστεί ριζική αλλαγή προκειμένου να προσαρμοστεί στα νέα πρότυπα που απαιτούνται για την πράσινη μετάβαση και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να λάβει την αναγκαία στήριξη και ανάπτυξη ικανοτήτων.

Οι στόχοι του 25 % της γεωργικής γης για βιολογική γεωργία και της επαναφοράς του 10 % της γεωργικής γης ώστε να διαθέτει χαρακτηριστικά τοπίου υψηλής ποικιλομορφίας είναι απαραίτητοι και αμφότεροι πρέπει να ενσωματωθούν στη νομοθεσία ώστε να καταστούν νομικά δεσμευτικοί.

Όσον αφορά την αλιεία, και παρά τις προσπάθειες που έχει ήδη καταβάλει ο κλάδος στην Ευρώπη, απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για να εξασφαλιστεί ότι όλες οι αλιευτικές δραστηριότητες υπόκεινται σε επίπεδα μέγιστης βιώσιμης απόδοσης, να αποφεύγονται τα παρεμπίπτοντα αλιεύματα ευαίσθητων ειδών και να θεσπιστούν μέτρα διαχείρισης της αλιείας σε όλες τις προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές, όπου πρωταρχικός στόχος πρέπει να είναι η διατήρηση και η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων.

Όσον αφορά την παραγωγή και την κατανάλωση, η εξόρυξη και η επεξεργασία υλικών πόρων ευθύνονται για πάνω από το 90 % της απώλειας βιοποικιλότητας σε παγκόσμιο επίπεδο. Εάν συνεχίσουμε να ακολουθούμε τα τρέχοντα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης, το 2050 η κατανάλωσή μας θα ισοδυναμεί με εκείνη τριών πλανητών[103]. Ως εκ τούτου, είναι ζωτικής σημασίας να τεθεί ένας στόχος σε επίπεδο ΕΕ για τη μείωση της χρήσης πρωτογενών πρώτων υλών.

Κλιματική αλλαγή

Σύμφωνα με την έκθεση της IPBES, το 16 % των ειδών διατρέχει κίνδυνο εξαφάνισης σε ένα σενάριο αύξησης της θερμοκρασίας κατά 4,3 °C και η μείωση των ειδών θα ήταν ήδη δραματική σε ένα σενάριο αύξησης της θερμοκρασίας κατά 1,5 έως 2°C.

Επίσης, τα θαλάσσια και χερσαία οικοσυστήματα απορροφούν περίπου το 60 % των παγκόσμιων ανθρωπογενών εκπομπών ετησίως και οι λύσεις που βασίζονται στη φύση ευθύνονται για το 37 % του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής με ορίζοντα το 2030[104].

Αυτό δείχνει ότι η απώλεια βιοποικιλότητας και η κλιματική κρίση είναι αλληλένδετες και πρέπει να αντιμετωπιστούν από κοινού. Στο πλαίσιο αυτό, χρειαζόμαστε ένα κοινό μακροπρόθεσμο σχέδιο δράσης για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα, το οποίο θα βελτιώσει τη συνοχή και τη διασύνδεση των μελλοντικών μέτρων και θα ενσωματώσει τις δεσμεύσεις της ΕΕ στο πλαίσιο της ΣΒΠ και της συμφωνίας του Παρισιού.

Ρύπανση

Η αντιμετώπιση ρυπογόνων παραγόντων, όπως οι εκπομπές, οι χημικές ουσίες ή οι θρεπτικές ουσίες και οι επιπτώσεις τους στη βιοποικιλότητα, απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που θα περιλαμβάνει επίσης τη φωτορύπανση και την ηχορύπανση. Ως εκ τούτου, το μελλοντικό σχέδιο δράσης για μηδενική ρύπανση, η στρατηγική «από το αγρόκτημα στο πιάτο» και οι δράσεις της στρατηγικής για τα χημικά προϊόντα θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα.

Η Επιτροπή πρέπει να θέσει στόχους για μείωση των χημικών φυτοφαρμάκων και των πιο επικίνδυνων φυτοφαρμάκων κατά 50 %, μείωση των λιπασμάτων κατά 20 % και μείωση της απώλειας θρεπτικών ουσιών κατά 50 % έως το 2030 σε νομοθετικές προτάσεις για να καταστούν δεσμευτικές. Επιπλέον, οι παρεκκλίσεις βάσει του άρθρου 53 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 θα πρέπει να είναι έκτακτες και η Επιτροπή θα πρέπει να αποσαφηνίσει τους όρους «επείγουσες καταστάσεις», «ειδικές περιπτώσεις», «εύλογα μέσα» και «περιορισμένη και ελεγχόμενη χρήση».

Χωροκατακτητικά ξένα είδη

Επί του παρόντος, υπάρχουν 354 είδη που απειλούνται από χωροκατακτητικά είδη στην ΕΕ και τα 66 είδη που περιλαμβάνονται στον κατάλογο της ΕΕ αντιπροσωπεύουν μόνο το 6 % των ειδών που υπάρχουν στην Ευρώπη, κάτι που δεν αντικατοπτρίζει το μέγεθος της απειλής που συνιστούν για τη βιοποικιλότητα.

Το κόστος παρακολούθησης και αποκατάστασης των ζημιών που προκαλούνται από τα είδη αυτά εκτιμάται σε περίπου 12.000 εκατ. EUR ετησίως στην ΕΕ και, ως εκ τούτου, τα προληπτικά μέτρα είναι τα πλέον αποδοτικά από πλευράς κόστους[105]. Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή θα πρέπει να διενεργεί υποχρεωτικές αξιολογήσεις κινδύνου πριν από την πρώτη εισαγωγή μη αυτόχθονων ειδών και να εγκρίνει λευκούς καταλόγους για την ταυτοποίηση των ειδών που θα αποτελούν μόνο αντικείμενο εμπορίας και κατοχής στην ΕΕ.

Η Επιτροπή, από κοινού με τα κράτη μέλη, θα πρέπει επίσης να δώσει προτεραιότητα στην εφαρμογή σχεδίων για την πρόληψη, τον έλεγχο ή την εξάλειψη χωροκατακτητικών ειδών που βλάπτουν τα σοβαρά απειλούμενα είδη και να εργαστεί ώστε ο κατάλογος της ΕΕ να καλύπτει επαρκώς τα χωροκατακτητικά είδη που επηρεάζουν τα απειλούμενα είδη και εκείνα που βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο εισβολής ή δεν έχουν εμφανιστεί ακόμη στην ΕΕ.

Διατήρηση και αποκατάσταση

Τουλάχιστον το 30 % των θαλάσσιων και χερσαίων περιοχών θα πρέπει να προστατεύεται έως το 2030 σύμφωνα με τα επιστημονικά κριτήρια και τις ανάγκες της βιολογικής ποικιλότητας και το ένα τρίτο αυτών των περιοχών θα πρέπει να προστατεύεται αυστηρά, καλύπτοντας όλες τις φυσικές καταβόθρες άνθρακα στην ΕΕ. Οι στόχοι αυτοί θα πρέπει να συμπεριληφθούν στη νομοθεσία.

Ομοίως, τουλάχιστον το 30 % των υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων θα πρέπει να αποκατασταθεί έως το 2030. Ο ΟΗΕ έχει ανακηρύξει τη δεκαετία 2021-2030 ως Δεκαετία για την Αποκατάσταση των Οικοσυστημάτων. Στο πλαίσιο αυτό, το σχέδιο αποκατάστασης της φύσης της ΕΕ θα πρέπει να είναι φιλόδοξο, να εφαρμόζεται λαμβάνοντας υπόψη ολόκληρη την επικράτεια κάθε κράτους μέλους και να επικεντρώνεται στα οικοσυστήματα που εκπληρώνουν τον διττό σκοπό της αποκατάστασης της βιοποικιλότητας και του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής σε αυτήν.

Πλαίσιο χρηματοδότησης, ενσωμάτωσης και διακυβέρνησης

Η Επιτροπή έχει εκτιμήσει ότι το ποσό που απαιτείται για την υλοποίηση των δράσεων της στρατηγικής ανέρχεται σε 20000 εκατ. EUR ετησίως, αλλά θα χρειαστεί διεξοδική αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο θα κινητοποιηθεί το ποσό αυτό.

Η προστασία της βιοποικιλότητας θα πρέπει να ενσωματωθεί σε όλες τις δαπάνες και τα προγράμματα της ΕΕ που βασίζονται στην ταξινομία της ΕΕ, με την εφαρμογή της αρχής της προφύλαξης και της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» στις δράσεις της ΕΕ, τη μετατόπιση των φορολογικών συστημάτων προς μεγαλύτερη χρήση της περιβαλλοντικής φορολογίας και την εξάλειψη των επιζήμιων για το περιβάλλον επιδοτήσεων έως το 2030 το αργότερο.

Υπάρχει επίσης ανάγκη για ένα νομικό πλαίσιο διακυβέρνησης όσον αφορά τη βιοποικιλότητα παρόμοιο με τον νόμο για το κλίμα, το οποίο θα καθορίζει υποχρεωτική πορεία προς δεσμευτικούς στόχους για το 2030 και το 2050, καθώς και τις δεσμεύσεις που πρέπει να αναληφθούν στην COP15. Η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει σχετική νομοθετική πρόταση το 2022.

Από την άλλη πλευρά, σε αντίθεση με ορισμένες εθνικές νομοθεσίες, το ατομικό δικαίωμα σε ένα υγιές περιβάλλον δεν αναγνωρίζεται σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Το άρθρο 37 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ απηχεί μόνο τη γενική αρχή του δικαίου της ΕΕ σχετικά με την ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης, αλλά δεν κατοχυρώνει ουσιαστικό δικαίωμα. Η Επιτροπή θα πρέπει να προσπαθήσει να καλύψει αυτό το κενό σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να προωθήσει επίσης τη διεθνή αναγνώριση αυτού του ανθρώπινου δικαιώματος.

Έρευνα και εκπαίδευση

Η εκπαίδευση και ο ρόλος των νέων γενεών θα είναι ζωτικής σημασίας για την αναστροφή της απώλειας της βιοποικιλότητας. Στο πλαίσιο αυτό, θα ήταν επιθυμητή η δημιουργία ενός προγράμματος Erasmus με οικολογικό προσανατολισμό, το οποίο θα επικεντρώνεται σε σχέδια για τη διατήρηση και την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων για τους νέους.

Όσον αφορά την έρευνα, εκτός από τα εθνικά προγράμματα και το πρόγραμμα Ε&Α της ΕΕ, άλλα ταμεία θα πρέπει να διαθέσουν μεγαλύτερο μερίδιο του προϋπολογισμού στην έρευνα και την καινοτομία, ιδίως στους τομείς της γεωργίας και της αλιείας, για τη στήριξη της μετάβασής τους σε βιώσιμες πρακτικές.

Διεθνής δράση και διακυβέρνηση των ωκεανών

Η παγκόσμια συμφωνία για τη φύση που επιτεύχθηκε κατά την 15η διάσκεψη των μερών της σύμβασης για τη βιολογική ποικιλότητα θα συμβάλει καθοριστικά στη διατήρηση της φύσης. Όπως και η συμφωνία του Παρισιού, θα πρέπει να είναι νομικά δεσμευτική, να θέτει τα όρια πέραν των οποίων η απώλεια βιοποικιλότητας θα είναι μη αναστρέψιμη και να θέτει φιλόδοξους στόχους, όπως η προστασία τουλάχιστον του 30 % του πλανήτη και η αποκατάσταση του 30 % των υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων έως το 2030.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί το δυναμικό της εμπορικής και αναπτυξιακής πολιτικής για την προστασία της βιοποικιλότητας και του περιβάλλοντος εκτός Ευρώπης. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ θα πρέπει να υποστηρίξει τα δεσμευτικά κεφάλαια για τη βιώσιμη ανάπτυξη στις εμπορικές συμφωνίες και να εργαστεί για την ανάσχεση της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών, υποβάλλοντας νομοθετική πρόταση σχετικά με τις αλυσίδες μηδενικής αποψίλωσης για την πρόληψη της εισαγωγής προϊόντων που έχουν συμβάλει σε αυτήν.

Από την άλλη πλευρά, η ρύπανση των ωκεανών από πλαστικά έχει δεκαπλασιαστεί από το 1980, οπότε η ΕΕ θα πρέπει να ηγηθεί των διαπραγματεύσεων για μια διεθνή συμφωνία σχετικά με τα πλαστικά, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι θάλασσες και οι ωκεανοί μας θα είναι απαλλαγμένοι από πλαστικά έως το 2030.

Εφαρμογή και επιβολή της νομοθεσίας

Η εφαρμογή και η επιβολή της νομοθεσίας που αφορά τη φύση είναι επί του παρόντος ανεπαρκείς. Οι διαδικασίες επί παραβάσει στον τομέα του περιβάλλοντος αντιμετωπίζουν επίσης αδικαιολόγητες καθυστερήσεις που παρεμποδίζουν την εφαρμογή της νομοθεσίας και, ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα πρέπει να ενισχύσει την παρακολούθηση και να διαθέσει επαρκείς πόρους.

Τέλος, η επιτυχής εφαρμογή της στρατηγικής αυτής θα εξαρτηθεί από τη συμμετοχή και την εμπλοκή όλων των παραγόντων. Χρειάζεται μια πλατφόρμα όπου όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη θα μπορούν να ακούγονται κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται ότι μπορούν να ληφθούν μέτρα για μια ισότιμη και δίκαιη μετάβαση χωρίς αποκλεισμούς.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ (19.4.2021)

προς την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων

σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030: επαναφορά της φύσης στη ζωή μας

(2020/2273(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Saskia Bricmont

(*) Συνδεδεμένη επιτροπή – Άρθρο 57 του Κανονισμού

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Διεθνούς Εμπορίου καλεί την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1. υπενθυμίζει ότι η βιοποικιλότητα μειώνεται παγκοσμίως με πρωτοφανείς ρυθμούς στην ανθρώπινη ιστορία και ότι ο ρυθμός εξαφάνισης των ειδών επιταχύνεται, επηρεάζοντας την ανθρώπινη υγεία παγκοσμίως με διάφορους τρόπους, και ότι, σύμφωνα με την ΠΟΥ, η απώλεια βιοποικιλότητας είναι η αιτία ζωονοσογόνων παθογόνων όπως η COVID-19· υπογραμμίζει τα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με το ρόλο του μη βιώσιμου εμπορίου στην απώλεια βιοποικιλότητας, ιδίως όσον αφορά το εμπόριο ορυκτών, βιομάζας, άγριας ζωής και ορισμένων γεωργικών προϊόντων, καθώς και στην απώλεια βιοποικιλότητας λόγω της αλλαγής του κλίματος, των παγκόσμιων αλλαγών στη χρήση γης, των χωροκατακτητικών ξένων ειδών, της υπερεκμετάλλευσης των πόρων και της ρύπανσης· υπενθυμίζει ότι η παραγωγή οικονομικής αξίας 44 τρισεκατομμυρίων δολαρίων – περισσότερο από το ήμισυ του συνολικού ΑΕγχΠ του κόσμου – εξαρτάται μέτρια ή σε μεγάλο βαθμό από τη φύση και τις υπηρεσίες της, και ως εκ τούτου κινδυνεύει από την απώλεια της φύσης·

2. επισημαίνει ότι οι στόχοι του Aichi για τη βιοποικιλότητα δεν έχουν υλοποιηθεί όπως αναμενόταν, και η παγκόσμια βιοποικιλότητα αντιμετωπίζει μια σοβαρή κατάσταση που απειλεί άμεσα τα ανθρώπινα συμφέροντα, όπως τα τρόφιμα, την υγεία και την ασφάλεια· σημειώνει ότι κατά τη διάρκεια της δεκάτης πέμπτης διάσκεψης των μερών της ΣΒΠ ( COP 15) πρόκειται να συμφωνηθούν νέοι στόχοι για το παγκόσμιο πλαίσιο βιοποικιλότητας της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα (ΣΒΠ) μετά το 2020, συμπεριλαμβανομένων των εμπορικών ζητημάτων που καλύπτουν την άγρια πανίδα και χλωρίδα· καλεί την Επιτροπή να ταχθεί υπέρ της αύξησης της φιλοδοξίας περιλαμβάνοντας δεσμευτικούς στόχους για την προστασία της βιοποικιλότητας και ποσοτικοποιημένους δείκτες και αποτελεσματικούς μηχανισμούς παρακολούθησης· τονίζει ότι, προκειμένου να εξασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού σε διεθνές επίπεδο, είναι σημαντικό το ενωσιακό και το παγκόσμιο πλαίσιο για τη βιοποικιλότητα στο πλαίσιο της ΣΒΠ να έχουν το ίδιο επίπεδο φιλοδοξίας, ιδίως όσον αφορά τα επίπεδα των στόχων προστασίας στην ξηρά και τη θάλασσα·

3.  υπογραμμίζει ότι η συμβολή του εμπορίου στη δραματική απώλεια βιοποικιλότητας δεν αντιμετωπίζεται επαρκώς τόσο από τη δομή των υφιστάμενων συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών (ΣΕΣ) όσο και από τους ισχύοντες κανόνες του ΠΟΕ· τονίζει ότι η αρχή της προφύλαξης πρέπει να αποτελεί κατευθυντήρια αρχή για την προστασία της βιοποικιλότητας· προειδοποιεί για τον κίνδυνο να μετεγκατασταθούν ορισμένοι παραγωγικοί τομείς σε χώρες όπου η νομοθεσία για τη βιοποικιλότητα είναι πιο χαλαρή από ό, τι στην ΕΕ και, ως εκ τούτου, καλεί την Επιτροπή να αναλάβει ηγετικό ρόλο στα διεθνή φόρουμ και να προωθήσει την προστασία της βιοποικιλότητας· χαιρετίζει το γεγονός ότι η νέα εμπορική στρατηγική «απαιτεί στενότερη σύνδεση μεταξύ των εμπορικών και των εσωτερικών πολιτικών της ΕΕ» και αναγνωρίζει ότι « η διατήρηση της βιοποικιλότητας αποτελεί παγκόσμια πρόκληση που απαιτεί παγκόσμια κινητοποίηση»· αναμένει από την Επιτροπή να διατηρήσει υψηλό επίπεδο φιλοδοξίας όχι μόνο με λόγια αλλά και με πράξεις· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να εξετάσει χωρίς καθυστέρηση συγκεκριμένα και ειδικά μέτρα για να διασφαλίσει ότι οι εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ δεν προκαλούν ή απειλούν να προκαλέσουν απώλεια βιοποικιλότητας, και ότι η εμπορική πολιτική της ΕΕ ευθυγραμμίζεται αποτελεσματικά με τη στρατηγική της για τη βιοποικιλότητα· τονίζει ότι η συνοχή μεταξύ των διαφόρων πολιτικών της ΕΕ είναι ζωτικής σημασίας για το διεθνές εμπόριο, συνδυάζοντας όλες τις πτυχές βιωσιμότητας και ανάπτυξης, κοινωνικής, περιβαλλοντικής – συμπεριλαμβανομένης της βιοποικιλότητας – και οικονομικής, και διασφαλίζοντας έτσι τον θεμιτό ανταγωνισμό, με ιδιαίτερη προσοχή στις ΜΜΕ και στον γεωργικό τομέα, και ότι αυτό θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται στη μελλοντική ανοικτή στρατηγική αυτονομίας· υπενθυμίζει ότι οι εμπορικές συμφωνίες πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα εμπλεκόμενα μέρη, ΕΕ και κράτη μέλη, συμμετέχουν ενεργά στην προώθηση των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης·

4. τονίζει τη σημασία της συστηματικής ενσωμάτωσης, από κοινού με την οικονομική και κοινωνική διάσταση, της διάστασης της βιοποικιλότητας σε όλες τις εκτιμήσεις επιπτώσεων στη βιωσιμότητα (SIA) που πρέπει να ακολουθούν μια πιο άρτια μεθοδολογία από πριν, όπως προτείνεται από τις διαθέσιμες μελέτες της Επιτροπής, καθώς και της συνεπούς συνεκτίμησης των ζητημάτων βιοποικιλότητας· ζητεί από την Επιτροπή να εξασφαλίσει επαρκή χρηματοδότηση για τη διενέργεια τέτοιων αναλύσεων σχετικά με τη βιοποικιλότητα· ζητεί οι αξιολογήσεις των επιπτώσεων βιωσιμότητας να πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της διερευνητικής φάσης των μελλοντικών συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών και επενδύσεων· ζητεί αυτές να επικαιροποιούνται τακτικά κατά την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων, προκειμένου να εντοπίζονται, να αξιολογούνται και να αντιμετωπίζονται επαρκώς οι πιθανοί κίνδυνοι στη βιοποικιλότητα τόσο επιτόπια όσο και στο σύνολο της ΕΕ όσο το δυνατόν νωρίτερα, και να διαμορφώνονται οι σχετικές διμερείς δεσμεύσεις που περιγράφονται στις διαπραγματεύσεις· τονίζει ειδικότερα τη σημασία της κατάλληλης χρηματοδότησης των κυβερνητικών φορέων, της στήριξης των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, του καθορισμού και της κάλυψης των προστατευόμενων περιοχών, και του ορισμού των αρμόδιων αρχών· τονίζει τη σημασία της συστηματικής διενέργειας τακτικών εκ των υστέρων αξιολογήσεων βιωσιμότητας και εκτιμήσεων επιπτώσεων στη βιωσιμότητα, προκειμένου να διασφαλίζεται η συνοχή με τις διεθνείς δεσμεύσεις της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα· καλεί την Επιτροπή να αντλήσει διδάγματα από την ομάδα εμπειρογνωμόνων ΕΕ-Νότιας Κορέας και από το προηγούμενο του βιετναμέζικου χάρτη πορείας για την κύρωση των συμβάσεων της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), ούτως ώστε τα κεφάλαια για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη (ΕΒΑ) να περιλαμβάνουν χάρτη πορείας με συγκεκριμένες και επαληθεύσιμες δεσμεύσεις για τις οποίες θα πρέπει να σημειωθεί πρόοδος σε άλλα κεφάλαια· καλεί την Επιτροπή να επικαιροποιήσει τα υφιστάμενα κεφάλαια των εμπορικών και επενδυτικών συμφωνιών κάνοντας εγκαίρως χρήση των ρητρών επανεξέτασης, για να διασφαλίσει την ευθυγράμμιση των υφιστάμενων ΣΕΣ με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία το συντομότερο δυνατόν, και να παρουσιάσει τα αποτελέσματα και τις προγραμματισμένες προσαρμογές της στο Κοινοβούλιο· υπογραμμίζει ότι οι εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες της ΕΕ διευκολύνουν τον επίσημο διάλογο με τους εταίρους σχετικά με όλες τις πτυχές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένης της βιοποικιλότητας, της βιώσιμης πολιτικής τροφίμων, της ρύπανσης και της κυκλικής οικονομίας, στο πλαίσιο των κεφαλαίων ΕΒΑ·

5. εκφράζει την ικανοποίησή του για την έναρξη της έγκαιρης επανεξέτασης του σχεδίου δράσης 15 σημείων σχετικά με τα κεφάλαια ΕΒΑ· αναγνωρίζει το ανεπίσημο έγγραφο των Κάτω Χωρών και της Γαλλίας σχετικά με το εμπόριο, τις κοινωνικές οικονομικές επιπτώσεις και τη βιώσιμη ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένων προτάσεων σχετικά με τη δυνατότητα σταδιακής ελευθέρωσης των δασμών που συνδέεται με την αποτελεσματική εφαρμογή πολυμερών περιβαλλοντικών συμφωνιών· υπενθυμίζει, στο πλαίσιο της επανεξέτασης, την έκκλησή του προς την Επιτροπή να διερευνήσει έναν μηχανισμό βασιζόμενο σε κυρώσεις ως έσχατη λύση στις εμπορικές συμφωνίες, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή τους · υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με την παράγραφο 161 της γνωμοδότησης 2/15 του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η παράβαση των κεφαλαίων για τη βιώσιμη ανάπτυξη παρέχει στο άλλο συμβαλλόμενο μέρος, το δικαίωμα τερματισμού ή αναστολής της ελευθερώσεως των συναλλαγών η οποία προβλέπεται από τις διατάξεις της εν λόγω συμφωνίας·

6. εκφράζει την ικανοποίησή του για τον διορισμό επικεφαλής αρμόδιου για θέματα εμπορίου και επιβολής και για τη δημιουργία ενιαίου σημείου εισόδου, ρόλος του οποίου είναι να ηγείται των προσπαθειών σε ολόκληρη την Επιτροπή για την ενίσχυση της εφαρμογής και της επιβολής, με βάση μια σειρά διαθέσιμων εργαλείων, και να αντιμετωπίζει θέματα εμπορικών φραγμών και παραβιάσεων των βιώσιμων εμπορικών δεσμεύσεων· θεωρεί ότι είναι προς το συμφέρον της Ένωσης να αναλάβει δράση για την αντιμετώπιση των παραβιάσεων των εν λόγω δεσμεύσεων, και καλεί την Επιτροπή να αναλαμβάνει δράση όταν οι εμπορικοί εταίροι δεν εκπληρώνουν τις διμερείς ή πολυμερείς δεσμεύσεις τους, συμπεριλαμβάνοντας τη δυνατότητα αποκατάστασης των δασμών· καλεί την Επιτροπή να αντλήσει διδάγματα από τη διαφορά ΕΕ-Νότιας Κορέας που επιλύθηκε από την ομάδα εμπειρογνωμόνων, η οποία έκρινε σημαντικό το γεγονός ότι το κεφάλαιο για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη δεν όρισε συγκεκριμένη ημερομηνία-στόχο ή συγκεκριμένο ορόσημο για τη διαδικασία κύρωσης, και ότι τα συμβαλλόμενα μέρη δεν είχαν αναφέρει συγκεκριμένες ημερομηνίες-στόχους ή σαφή χρονοδιαγράμματα, γεγονός που μπορεί να βοήθησε στην καθοδήγηση της ανάλυσης της ομάδας[106]·

7. ζητεί από την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τους δείκτες που αναπτύχθηκαν κατά την αναζήτηση πιθανών κινδύνων για τη βιοποικιλότητα για να διατυπώσει βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους για την προστασία της βιοποικιλότητας· καλεί την Επιτροπή να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις στο Κοινοβούλιο σχετικά με την πρόοδο της εφαρμογής αυτών των στόχων·

8. τονίζει ότι οι κανονιστικές απαιτήσεις τις οποίες πρέπει να τηρούν οι παραγωγοί της ΕΕ θα πρέπει επίσης να ισχύουν και να επιβάλλονται και για τις εισαγωγές στην ΕΕ, και ότι η πρόσβαση στην αγορά της ΕΕ θα πρέπει να παρέχεται μόνο σε προϊόντα που συμμορφώνονται με τις εν λόγω απαιτήσεις· θεωρεί ότι αυτό αποτελεί μη διαπραγματεύσιμο σημείο στις διαπραγματεύσεις για το ελεύθερο εμπόριο· θεωρεί ζωτικής σημασίας να προωθήσει η Επιτροπή μια διαδικασία και προσέγγιση μεθόδων παραγωγής μη σχετιζόμενη με προϊόντα, προκειμένου να στηρίξει μέτρα που αποσκοπούν στην πρόληψη της περαιτέρω απώλειας βιοποικιλότητας, σε ένα ασφαλές, προβλέψιμο και χωρίς διακρίσεις πλαίσιο, συμβατό με τον ΠΟΕ, για τα εγχώρια προϊόντα και τα προϊόντα που εισάγονται από τρίτες χώρες· υποστηρίζει τη βούληση της Επιτροπής να συζητήσει και να προωθήσει στις διεθνείς συζητήσεις για το εμπόριο και το περιβάλλον μια ερμηνεία των σχετικών διατάξεων του ΠΟΕ που θα αναγνωρίζει το δικαίωμα των μελών να αποκρίνονται αποτελεσματικά στις παγκόσμιες περιβαλλοντικές προκλήσεις, ιδίως την κλιματική αλλαγή και την προστασία της βιοποικιλότητας· πιστεύει, επιπλέον, ότι η ΕΕ θα πρέπει να εργαστεί για να συμπεριλάβει δεσμευτικά επίπεδα προστασίας της βιοποικιλότητας στις επικείμενες εργασίες για τη μεταρρύθμιση του ΠΟΕ και, ως εκ τούτου, στις συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών μας, βάσει επιστημονικών στοιχείων και χωρίς προστατευτικούς σκοπούς·

9. ενθαρρύνει την Επιτροπή να εξετάσει τη συμπερίληψη εμπειρογνωμοσύνης στον τομέα του εμπορίου και του περιβάλλοντος σε διαφορές που προκύπτουν από συγκρούσεις μεταξύ εμπορικών δεσμεύσεων και εξαιρέσεων για την προστασία του περιβάλλοντος· παροτρύνει την Επιτροπή να προωθήσει την πρόταση αυτή στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της για το κλίμα και το εμπόριο στον ΠΟΕ· ζητεί μια ανεξάρτητη εις βάθος ανάλυση των επιπτώσεων των υπόλοιπων διατάξεων επίλυσης διαφορών επενδυτή-κράτους (ISDS) και του συστήματος επενδυτικών δικαστηρίων (ICS) στις εμπορικές συμφωνίες, καθώς και της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας (ΣΧΕ), στη βιοποικιλότητα, και ζητεί ταχείες προσαρμογές της ΣΧΕ και επαναξιολόγηση της ιδιότητας του μέλους, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας απόσυρσης από τη ΣΧΕ εάν δεν είναι εφικτός ο επαρκής εκσυγχρονισμός·

10.  υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ, οι κυβερνήσεις παγκοσμίως δαπανούν περίπου 500 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ετησίως για στήριξη δυνητικά επιβλαβών πολιτικών για τη βιοποικιλότητα, δηλαδή πέντε έως έξι φορές περισσότερες από τις συνολικές δαπάνες για τη βιοποικιλότητα[107]· θεωρεί ότι η εμπορική πολιτική της ΕΕ και η πράσινη διπλωματία θα πρέπει να στοχεύει στην υποστήριξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 το αργότερο, στη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων και των επιζήμιων για το περιβάλλον επιδοτήσεων, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στη σύνοδο κορυφής της G20 στο Πίτσμπουργκ το 2009· καλεί την Επιτροπή να συμφωνήσει επί ενός χάρτη πορείας με κάθε εμπορικό εταίρο που καλύπτεται από εμπορική συμφωνία, με καθορισμένα ορόσημα, και να επιδείξει ηγετικό ρόλο στα σχετικά διεθνή φόρουμ· επισημαίνει ότι η βιωσιμότητα και η ουδετερότητα ως προς τις ανθρακούχες εκπομπές θα παραμείνουν στους βασικούς στόχους των προγραμμάτων και της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης για την πράσινη μετάβαση, ιδίως των ΜΜΕ·

11. ζητεί από το Συμβούλιο, στο σχέδιο εντολής του για μελλοντικές συμφωνίες και κατά την επανεξέταση των τρεχουσών συμφωνιών, να καταστήσει τη Σύμβαση για τη βιολογική ποικιλότητα (ΣΒΠ) ουσιαστικό στοιχείο των ΣΕΣ, υπό την προϋπόθεση ότι θα συμφωνηθούν υποχρεωτικοί μηχανισμοί για την αναθεώρηση των εθνικών στόχων· ζητεί επίσης από το Συμβούλιο να καταστήσει τη Σύμβαση για το διεθνές εμπόριο ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας που απειλούνται με εξαφάνιση (CITES), μαζί με τη Συμφωνία του Παρισιού, ουσιώδη στοιχεία των ΣΕΣ, και να δώσει έμφαση στην αποτελεσματική εφαρμογή τους· είναι της άποψης ότι, στις μελλοντικές διατλαντικές σχέσεις, η ΕΕ θα πρέπει να καλέσει τις ΗΠΑ να προβούν στην κύρωση και την εφαρμογή της ΣΒΠ · υπογραμμίζει τη σημασία της επικείμενης μεταρρύθμισης του κανονισμού ΣΓΠ όσον αφορά την αποτελεσματική εφαρμογή πολυμερών συμβάσεων για το κλίμα και το περιβάλλον που καλύπτονται από τον κανονισμό, συμπεριλαμβανομένης της ΣΒΠ·

12. καλεί τα κράτη μέλη να ενσωματώσουν τη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση της βιοποικιλότητας σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο μέσω τομεακών και διατομεακών πολιτικών, συμπεριλαμβανομένων του εμπορίου, σχεδίων και προγραμμάτων, ώστε να θεσπίσουν ένα αποτελεσματικό θεσμικό, νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο που θα ενσωματώνει μια προσέγγιση χωρίς αποκλεισμούς· υπογραμμίζει τη σημασία που έχει για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, ο ανοικτός χαρακτήρας και η προβλεψιμότητα, ιδίως για τις ιδίως τις ΜΜΕ, και την ανάγκη για επικοινωνία και ανάπτυξη ικανοτήτων ώστε να μπορέσουν οι ΜΜΕ να επωφεληθούν πλήρως από τις εμπορικές συμφωνίες με βιώσιμο τρόπο·

13. σημειώνει, αφενός, ότι η διακυβερνητική πλατφόρμα επιστήμης-πολιτικής για τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων (IPBES) εκτιμά ότι το διεθνές νόμιμο εμπόριο άγριων ειδών έχει αυξηθεί κατά 500 % σε αξία από το 2005 και κατά 2000 % από τη δεκαετία του 1980 και, αφετέρου, ότι οι νόμιμες και παράνομες μορφές του είναι συχνά βαθιά αλληλένδετες· σημειώνει ότι περισσότερα από 38 700 είδη, συμπεριλαμβανομένων περίπου 5 950 ειδών ζώων και 32 800 ειδών φυτών, προστατεύονται από τη CITES έναντι υπερεκμετάλλευσης μέσω του διεθνούς εμπορίου· αναγνωρίζει ότι το ισχύον σύστημα για την απαγόρευση του παράνομου εμπορίου ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση πάσχει από σημαντικές ελλείψεις όσον αφορά την επιβολή του νόμου· καλεί την Επιτροπή να αρχίσει την παρακολούθηση και την ανάλυση του ισχύοντος συστήματος· καλεί την Επιτροπή, σε αυτή τη βάση, να διερευνήσει τη σκοπιμότητα ενός «λευκού» καταλόγου ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση, προκειμένου να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά το παράνομο εμπόριο, να βελτιωθεί η κατάρτιση των τελωνειακών και άλλων υπαλλήλων και να υποστηριχθεί η θέσπιση μηχανισμού για την απαγόρευση της εισαγωγής στην ΕΕ ειδών που είναι εθνικά προστατευόμενα απειλούμενα είδη στις χώρες προέλευσής τους, σύμφωνα με την εθελοντική συμφωνία εταιρικής σχέσης (ΕΣΕΣ) για την επιβολή της δασικής νομοθεσίας, τη διακυβέρνηση και το εμπόριο (FLEGT) ή παρόμοια με μέτρα κατά της παράνομης, λαθραίας και άναρχης αλιείας (ΠΛΑ αλιεία)· καλεί την Επιτροπή να αναβαθμίσει την πρωτοβουλία για τα πράσινα τελωνεία στο προσεχές σχέδιο δράσης για την τελωνειακή ένωση και ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίσει την καλύτερη εφαρμογή των ισχυουσών τελωνειακών διατάξεων κατά τους συνοριακούς ελέγχους· ζητεί, πιο μακροπρόθεσμα, μεταρρύθμιση της CITES με επίκεντρο έναν μηχανισμό αντίστροφης καταχώρισης, με στόχο τη λειτουργία χωρίς χαρτί και την αύξηση του προϋπολογισμού της·

14. τονίζει ότι η πανδημία έχει καταδείξει τη σημασία της αρχής «Μία Υγεία» στη χάραξη πολιτικής και ότι απαιτούνται μετασχηματιστικές αλλαγές που θα περιλαμβάνουν συνεργασία μεταξύ επιστημονικών κλάδων και τομέων· καλεί την Επιτροπή να κάνει χρήση του κανονιστικού διαλόγου που προβλέπεται στις ΣΕΣ για την προώθηση υψηλών υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών (ΥΦΥ) προτύπων που αφορούν την καλή μεταχείριση των ζώων, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι μελλοντικών επιδημιών και πανδημιών· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει, εάν χρειαστεί, την έγκριση μορατόριουμ στις εισαγωγές άγριων ζώων ή άλλων ειδών από αναφερθείσες αναδυόμενες εστίες λοιμωδών νόσων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν επαρκώς οι ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια·

15. καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τη δυνατότητα προσθήκης πρωτοκόλλου σχετικά με το έγκλημα κατά της άγριας ζωής στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά του διεθνικού οργανωμένου εγκλήματος· θεωρεί ότι η αξιολόγηση και αναθεώρηση της οδηγίας για το περιβαλλοντικό έγκλημα αποτελεί ευκαιρία για την καλύτερη αντιμετώπιση παρόμοιων ποινικών αδικημάτων και την ενίσχυση της εκτελεστότητάς της·

16. εκφράζει την ανησυχία του για τις πολιτικές αποψίλωσης των δασών του Αμαζονίου και την αποδυνάμωση του αναντικατάστατου οικοσυστήματος και της βιοποικιλότητάς του· χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να παρουσιάσει νομοθετική πρόταση την άνοιξη του 2021, η οποία θα απαγορεύσει την τοποθέτηση προϊόντων που η παραγωγή τους σχετίζεται με την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών στην αγορά της ΕΕ· τονίζει την ανάγκη για συμπληρωματική εργασία για την αντιμετώπιση της προσφοράς, επισημαίνοντας το παράδειγμα για εθελοντικές συμφωνίες συνεργασίας στο πλαίσιο του FLEGT που στοχεύουν στη διατήρηση των δασών, καθώς είναι ο φυσικός βιότοπος πολλών απειλούμενων ειδών, για την ενθάρρυνση της βιώσιμης διαχείρισης των δασών και για την αντιμετώπιση της αποψίλωσης και της υποβάθμισης των δασών, σύμφωνα με την ατζέντα του 2030 για την αειφόρο ανάπτυξη, τη συμφωνία του Παρισιού και τους στόχους του Aichi για τη βιοποικιλότητα·

17. τονίζει τη σημασία της διασφάλισης του ρόλου της γεωργίας και του αγροτικού περιβάλλοντος στην προστασία της βιοποικιλότητας και του οικοσυστήματος· σημειώνει ότι η εσωτερική αγορά της ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας και εξαγωγέας αγροδιατροφικών προϊόντων στον κόσμο· είναι πεπεισμένο ότι η ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιήσει αυτήν τη θέση για να καθορίσει το σημείο αναφοράς σε σχέση με τα πρότυπα για τα βιώσιμα συστήματα τροφίμων, με βάση την αρχή της προφύλαξης, την προστασία του περιβάλλοντος και την καλή μεταχείριση των ζώων· υπογραμμίζει ότι, παράλληλα με την εφαρμογή των αρχών της Πράσινης Συμφωνίας, η ΕΕ πρέπει να προωθήσει μια ανοδική παγκόσμια σύγκλιση των προτύπων προκειμένου να αποφευχθεί η πιθανή μετεγκατάσταση και εξωτερική ανάθεση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος σε τρίτες χώρες· αναγνωρίζει ότι η μη βιώσιμη γεωργία αποτελεί την πρωταρχική κινητήρια δύναμη της απώλειας βιοποικιλότητας σε παγκόσμιο επίπεδο· θεωρεί ότι η εμπορική πολιτική θα πρέπει να ενθαρρύνει την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας στις χώρες εταίρους βάσει προτύπων ισοδύναμων με εκείνα που ισχύουν για τα προϊόντα που παράγονται στην ΕΕ, σύμφωνα με τους στόχους της ΕΕ για το 2030, και ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη χρηματοδοτική στήριξη προϊόντων από βιώσιμες αλυσίδες εφοδιασμού, όπως τα προϊόντα που προστατεύονται όπως οι γεωγραφικές ενδείξεις και τα βιολογικά τρόφιμα, και με στόχο την επίτευξη των ΣΒΑ· καλεί την Επιτροπή να αναθέσει λεπτομερή και ανεξάρτητη μελέτη σχετικά με τις επιπτώσεις των εξαγωγών της ΕΕ και των μεθόδων παραγωγής τους στη βιοποικιλότητα· καλεί την Επιτροπή να αναλάβει δράση για την απαγόρευση εξαγωγής από την ΕΕ επικίνδυνων ουσιών που είναι απαγορευμένες στην ΕΕ, σύμφωνα με την αρχή της μη πρόκλησης ζημίας, τη σύμβαση του Ρότερνταμ σχετικά με τη διαδικασία συναίνεσης μετά από ενημέρωση όσον αφορά ορισμένα επικίνδυνα χημικά προϊόντα και φυτοφάρμακα στο διεθνές εμπόριο και την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία·

18. καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι διατάξεις για την αλιεία στις εμπορικές συμφωνίες συνάδουν με την προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, και παροτρύνει τους εμπορικούς εταίρους να αντιμετωπίσουν όλες τις ανθρωπογενείς επιζήμιες επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον με ολιστικό τρόπο, με στόχο την προστασία του 30 % των ωκεανών έως το 2030· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταβάλουν από κοινού προσπάθειες για την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με τη θαλάσσια βιοποικιλότητα πέραν της εθνικής δικαιοδοσίας· υπενθυμίζει ότι η θέσπιση προστατευόμενων θαλάσσιων περιοχών σε ζώνες πέραν των εθνικών δικαιοδοσιών πρέπει να υποστηρίζεται από εκτιμήσεις κοινωνικοοικονομικών και οικολογικών επιπτώσεων με βάση τις βέλτιστες διαθέσιμες επιστημονικές γνωμοδοτήσεις·

19. σημειώνει ότι το εμπόριο και οι επενδύσεις σε προϊόντα και υπηρεσίες που βασίζονται στη βιοποικιλότητα μπορούν να παράσχουν κίνητρα για τη μείωση της υπερεκμετάλλευσης της βιοποικιλότητας, επιτρέποντας παράλληλα τη δημιουργία πιο βιώσιμων οικονομικών τομέων που συμβάλλουν στη χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη και σε βιώσιμα πρότυπα παραγωγής, εμπορίου και κατανάλωσης, επίσης και για τις αναπτυσσόμενες χώρες· ζητεί από την Επιτροπή να διερευνήσει τη δυνατότητα δημιουργίας ενός νομικού πλαισίου, πρωτίστως στο πλαίσιο της ΠΟΕ, που θα επιτρέπει την απαγόρευση του εμπορίου ορισμένων πρώτων υλών, προϊόντων και υπηρεσιών που θέτουν σε κίνδυνο τη βιοποικιλότητα· υποστηρίζει τις εν εξελίξει εργασίες του ΟΟΣΑ για την ενίσχυση της συνιστώσας της βιοποικιλότητας στις κατευθυντήριες γραμμές για την υπεύθυνη επιχειρηματική συμπεριφορά και ζητεί από την Επιτροπή να το αποτυπώσει επαρκώς στην επικείμενη δέσμη μέτρων δέουσας επιμέλειας της ΕΕ·

20. τονίζει ότι η υποβάθμιση των οικοσυστημάτων υπονομεύει την πρόοδο προς την επίτευξη των περισσότερων από τους ΣΒΑ του 2030, ιδίως τον τερματισμό της φτώχειας, την πρόσβαση σε νερό και αποχέτευση, την επισιτιστική ασφάλεια, τη διασφάλιση υγιούς ζωής και τη μείωση των ανισοτήτων· καλεί την Επιτροπή να δώσει προτεραιότητα στην ανάπτυξη ικανοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς γνώσεων, της ανταλλαγής τεχνολογίας και της κατάρτισης δεξιοτήτων για τις δικαιούχους χώρες για την εφαρμογή της ΣΒΠ, της CITES και άλλων συμβάσεων και συμφωνιών που είναι απαραίτητες για την προστασία της βιοποικιλότητας στο πλαίσιο του Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας και της Βοήθειας για το Εμπόριο· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει συνέργειες με άλλες συμβάσεις, διεθνείς οργανισμούς και τρίτες χώρες κατά τη διευκόλυνση και την υλοποίηση δραστηριοτήτων ανάπτυξης ικανοτήτων σε σχέση με την προστασία της βιοποικιλότητας, προκειμένου να διασφαλιστεί μια ολοκληρωμένη και συντονισμένη προσέγγιση για την ανάπτυξη ικανοτήτων και την τεχνική και επιστημονική συνεργασία· σημειώνει ότι τα κίνητρα της αγοράς και η ανάπτυξη ικανοτήτων θα πρέπει να καταστούν προσβάσιμα στις επιχειρήσεις ώστε να τις εμπλέξουν σε μια έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, και να τις βοηθήσουν να ανταποκριθούν στις προσδοκίες των καταναλωτών και στις αυξανόμενες απαιτήσεις για προστασία της φύσης· υπογραμμίζει επίσης, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη στήριξης τρίτων χωρών, ιδίως των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών (ΛΑΧ) και αναπτυσσόμενων χωρών, των οποίων το αναπτυξιακό μοντέλο βασίζεται στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών επιβλαβών για τη βιοποικιλότητα, μέσω χρηματοδοτικής στήριξης και ανάπτυξης ικανοτήτων, προκειμένου να μειωθεί η υπέρμετρη εξάρτησή τους από τα εν λόγω αγαθά· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τον καίριο ρόλο των τοπικών κοινοτήτων, των αυτοχθόνων πληθυσμών και των υπερασπιστών των περιβαλλοντικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, και την ανάγκη σεβασμού της αρχής του ΟΗΕ για ελεύθερη, εκ των προτέρων και εν επιγνώσει συναίνεση, στο πνεύμα της Σύμβασης της ΔΟΕ αριθ. 169 για τους αυτόχθονες και νομαδικούς πληθυσμούς ·

21. καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει ένα κεντρικό σύστημα δεδομένων και στατιστικής ανάλυσης με τη στήριξη της Eurostat και των στατιστικών υπηρεσιών των κρατών μελών της ΕΕ. προκειμένου να είναι δυνατή η λήψη λεπτομερέστερων στοιχείων από βάσεις δεδομένων οικοσυστήματος.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ
ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+ : υπέρ

- : κατά

0 : αποχή

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ (12.3.2021)

προς την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων

σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030: επαναφορά της φύσης στη ζωή μας

(2020/2273(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης(*): Isabel Carvalhais

(*) Συνδεδεμένη επιτροπή – Άρθρο 57 του Κανονισμού

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου καλεί την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιοποικιλότητα περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία της βιολογικής ποικιλομορφίας που σχετίζονται με τα τρόφιμα και τη γεωργία· λαμβάνοντας υπόψη ότι καλύπτει επίσης την ποικιλία και τη διαφορετικότητα των οικοσυστημάτων, των ζώων, των φυτών και μικροοργανισμών σε επίπεδο γενετικών χαρακτηριστικών, είδους και οικοσυστήματος, οι οποίες είναι απαραίτητες για τη διατήρηση βασικών λειτουργιών των οικοσυστημάτων·

B. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κύριες άμεσες αιτίες της απώλειας βιοποικιλότητας είναι οι αλλαγές στη χρήση της γης και της θάλασσας, η εξόρυξη φυσικών πόρων, η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση και η εισβολή ξένων ειδών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εν λόγω παράγοντες απορρέουν από ένα σύνολο δυσμενών υποκείμενων αιτιών που σχετίζονται κυρίως με μοντέλα παραγωγής και κατανάλωσης, με τη δυναμική και τις τάσεις του ανθρώπινου πληθυσμού, και τις εμπορικές και τεχνολογικές καινοτομίες[108]·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τάσεις σε μακροπρόθεσμη προοπτική των πληθυσμών κοινών πτηνών των γεωργικών γαιών και δασών και πεταλούδων σε χορτολιβαδικές εκτάσεις καταδεικνύουν ότι η Ευρώπη έχει βιώσει σημαντική μείωση στη βιοποικιλότητα γεωργικών γαιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό οφείλεται πρωτίστως στην απώλεια, στον κατακερματισμό και την υποβάθμιση των φυσικών οικοσυστημάτων, που προκαλούνται κυρίως από την εντατικοποίηση της γεωργίας, την εντατική διαχείριση δασών, την εγκατάλειψη της γης και την επέκταση των αστικών περιοχών[109]·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γεωργικές εκτάσεις αντιστοιχούν σχεδόν στη μισή έκταση της ΕΕ και ότι τα δάση καλύπτουν περίπου το 42 % της επικράτειας της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιώσιμη διαχείριση των γεωργικών εκτάσεων συμβάλλει σε ευρύτερες λειτουργίες του οικοσυστήματος όπως η προστασία της βιοποικιλότητας, η δέσμευση άνθρακα, η διατήρηση της ποιότητας των υδάτων και του αέρα, η διατήρηση της υγρασίας του εδάφους με μείωση της απορροής, η διήθηση των υδάτων και ο έλεγχος της διάβρωσης·

E. λαμβάνοντας υπόψη ότι η γεωργία και η δασοκομία είναι βασικές συνιστώσες της ευρωπαϊκής οικονομίας και κοινωνίας, καθώς παρέχουν ασφαλή, ποιοτικά και οικονομικά προσιτά τρόφιμα και αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό παράγοντα βιωσιμότητας των αγροτικών περιοχών, όσον αφορά τη διατήρηση της απασχόλησης και των οικονομικών ευκαιριών, την ποιότητα ζωής και την προστασία του περιβάλλοντος·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ιδιαιτερότητες και τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά του γεωργικού τομέα της ΕΕ, ο οποίος αποτελείται κυρίως από μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις που βασίζονται στην εργασία των μελών της οικογένειας, και τα δύο τρίτα τους έχουν μέγεθος μικρότερο των 5 εκταρίων, ενώ περίπου το ένα τρίτο των διαχειριστών είναι ηλικίας 65 ετών και άνω, θέτουν συγκεκριμένες προκλήσεις που πρέπει να ληφθούν υπόψη από τους φορείς χάραξης πολιτικών κατά τη λήψη μέτρων και πολιτικών που αφορούν τον τομέα·

1. υπενθυμίζει ότι η παραγωγικότητα και η ανθεκτικότητα της γεωργίας εξαρτώνται από τη βιοποικιλότητα, η οποία είναι ουσιαστικής σημασίας στη διασφάλιση μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας των συστημάτων τροφίμων και στην επισιτιστική μας ασφάλεια· υπογραμμίζει, επιπλέον, ότι μεγάλο μέρος της βιοποικιλότητας σε ολόκληρη την Ευρώπη υπάρχει ως αποτέλεσμα της ποικιλομορφίας των συστημάτων στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και στη δασοκομία, και ότι η συντήρησή της εξαρτάται από τη συνεχιζόμενη ενεργό, χαμηλού αντίκτυπου και βιώσιμη διαχείριση της γης και των γεωργικών και δασικών οικοσυστημάτων· υπογραμμίζει, ωστόσο, τον αρνητικό αντίκτυπο στη βιοποικιλότητα ορισμένων γεωργικών πρακτικών που οδηγούν σε υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων·

2. επισημαίνει ότι οι αλυσιδωτές επιπτώσεις της απλοποίησης των τοπίων οδηγούν σε χαμηλότερη γεωργική παραγωγή, κυρίως μέσω της μείωσης των επικονιαστών καθώς και του πλήθους των φυσικών εχθρών[110]· επαναλαμβάνει ότι η αντικατάσταση του πληθυσμού φυσικών εχθρών με τη χρήση εντομοκτόνων επιδεινώνει ακόμα περισσότερο το πρόβλημα των μειωμένων επικονιαστών, που αποτελεί άμεση συνιστώσα της γεωργικής παραγωγής· ζητεί μια ολιστική προσέγγιση προκειμένου να διασφαλιστούν οι υπηρεσίες οικοσυστήματος, μέσω της λήψης μέτρων με στόχο την αύξηση της ετερογένειας των τοπίων·

3. τονίζει τη σημασία της γενετικής ποικιλομορφίας, των ειδών και των φυσικών τοπίων, και θεωρεί ότι η γεωργία επιτρέπει τη διατήρηση της βιοποικιλότητας πολλών περιφερειών, όπως των ανοικτών ορεινών περιοχών, μέσω της αποφυγής της διάδοσης χωροκατακτητικών φυτικών και ζωικών ειδών·

4. τονίζει τον σημαντικό ρόλο των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην βιοποικιλότητα και τη διατήρηση των τοπίων· τονίζει ότι οι μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις συμβάλλουν στη διατήρηση της βιοποικιλότητας μέσω της εφαρμογής λιγότερο εντατικών και μηχανοποιημένων πρακτικών και μέσω της χρήσης λιγότερων εισροών, όπως παρασιτοκτόνα και λιπάσματα· επιπλέον, υπογραμμίζει, ότι οι μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις προστατεύουν τις ευαίσθητες αγροτικές περιοχές (ορεινές, μειονεκτούσες, νησιωτικές και περιοχές του δικτύου Natura 2000) μέσω της διατήρησης της γεωργίας και κατά συνέπεια της βιοποικιλότητας·

5. εκφράζει την ικανοποίησή του για το υψηλό επίπεδο φιλοδοξίας της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα για το 2030 όσον αφορά την ανάσχεση και αντιστροφή της απώλειας βιοποικιλότητας στην ΕΕ· θεωρεί απαραίτητο το συγκεκριμένο επίπεδο φιλοδοξίας, το οποίο ενθαρρύνει την ανάπτυξη και την εφαρμογή μιας πολιτικής δράσης σε όλα τα επίπεδα, και προωθεί την ανάπτυξη και ενσωμάτωση της έρευνας, και καινοτόμων εφικτών λύσεων στην πολιτική, για την αντιμετώπιση της απώλειας βιοποικιλότητας·

6. υπενθυμίζει ότι για την αποτελεσματική εφαρμογή της στρατηγικής απαιτείται η αναγνώριση και των τριών διαστάσεων της βιωσιμότητας: περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική· τονίζει ότι η συνεχής μείωση της βιοποικιλότητας των γεωργικών εκτάσεων, επίσης και σε επίπεδο τοπίου, αποτελεί πραγματικότητα, και ότι απαιτείται τολμηρή δράση από την κοινωνία στο σύνολό της σε συνδυασμό με επιστημονική συναίνεση για την αντιμετώπιση αυτής της τάσης·

7. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα για το 2020 δεν είχε θέσει μετρήσιμους στόχους για τη γεωργία, καθιστώντας δύσκολη την αξιολόγηση της προόδου και τη διενέργεια δράσεων με χρηματοδότηση από την ΕΕ· υπενθυμίζει ότι ο ανεπαρκής συντονισμός μεταξύ των πολιτικών και των στρατηγικών της ΕΕ που αφορούν τη βιοποικιλότητα είχε ως αποτέλεσμα την αποτυχία της αντιμετώπισης της μείωσης της γενετικής ποικιλομορφίας[111]· καλεί την Επιτροπή να εφαρμόσει τις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) και να αξιοποιήσει τα διδάγματα που αποκομίστηκαν στο πλαίσιο της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα για το 2030·

8. σημειώνει ότι τα ιδανικά και οι καλές προθέσεις της Πράσινης Συμφωνίας δεν επαρκούν από μόνα τους, και πρέπει να ακολουθήσει παρακολούθηση της υλοποίησης, μεταξύ άλλων και στην κοινή γεωργική πολιτική, η οποία έχει πολύ σημαντικό αντίκτυπο στη βιοποικιλότητα καθώς διέπει τη χρήση της γης όχι μόνο στην ΕΕ αλλά και εκτός αυτής·

9. καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την πρόσβαση σε νέες τεχνολογίες για τους Ευρωπαίους γεωργούς και να καταστήσει δυνατή τη συνεχή ανάπτυξη στον τομέα της γεωργίας μέσω της διασφάλισης ενός φιλικού προς την καινοτομία κανονιστικού πλαισίου·

10. υπενθυμίζει τη σημασία της ενθάρρυνσης της συλλογικής προσέγγισης και της αξιοποίησης του πολλαπλασιαστικού της αποτελέσματος, για την προώθηση των δράσεων της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα, και καλεί την Επιτροπή να προωθήσει και να στηρίξει συνεταιριστικές επιχειρήσεις, όπως είναι οι αγροδιατροφικοί συνεταιρισμοί, στην υλοποίηση μέτρων για την προστασία της βιοποικιλότητας με συλλογικό τρόπο·

11. επισημαίνει την ισχυρή διασύνδεση με τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και τη δασική στρατηγική, καθώς και την ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση του επισιτιστικού συστήματος και της αλυσίδας αξίας των δασών·

12. καλεί την Επιτροπή να διενεργήσει εκτιμήσεις επιπτώσεων και να καθιερώσει μια συνολική επιστημονική και τεκμηριωμένη αξιολόγηση της εφαρμογής των μέτρων και των στόχων της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα χαρακτηριστικά τοπίου υψηλής βιοποικιλότητας, λαμβάνοντας υπόψη τις συγκεκριμένες εθνικές συνθήκες· πιστεύει ότι η στρατηγική θα πρέπει να εξετάζει ειδικότερα τις επιμέρους και σωρευτικές επιπτώσεις στην κοινωνική και οικονομική βιωσιμότητα της γεωργίας, της δασοκομίας και των αγροτικών περιοχών στην ΕΕ, την επισιτιστική ασφάλεια, τη διαθεσιμότητα γης και γεωργικών προϊόντων και αγροδιατροφικών προϊόντων, τις τιμές, τη διαθεσιμότητα ξυλείας και τους πιθανούς κινδύνους μετατόπισης της απώλειας βιοποικιλότητας σε τρίτες χώρες με την αντικατάσταση της τοπικής γεωργικής παραγωγής με εισαγωγές· τονίζει την ανάγκη να εξεταστούν τόσο οι βραχυπρόθεσμες όσο και οι μακροπρόθεσμες αρνητικές και θετικές επιπτώσεις όσον αφορά τη χρήση των πόρων και την επισιτιστική ασφάλεια·

13. θεωρεί ότι, για να επιτευχθεί αποτελεσματική εφαρμογή των στόχων βιοποικιλότητας, θα πρέπει αφού συμφωνηθούν από τους συννομοθέτες να αντικατοπτρίζονται σε σχετική νομοθεσία της ΕΕ·

14. σημειώνει με μεγάλη ανησυχία την πρόσφατη επιστημονική αξιολόγηση των αθροιστικών επιπτώσεων της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα, από την Υπηρεσία Οικονομικής Έρευνας του Υπουργείου Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών[112]·

15. καλεί επίσης την Επιτροπή να εκπονήσει μια τεκμηριωμένη εκτίμηση επιπτώσεων σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους όσον αφορά τις εκπομπές θερμοκηπίου, την απώλεια βιοποικιλότητας, την αγροτική και περιφερειακή βιωσιμότητα, τις τιμές των τροφίμων και την περιφερειακή στρατηγική ασφάλεια τροφίμων και εφοδιασμού, που προκύπτουν από τις επιπτώσεις της πιθανής μετεγκατάστασης και της εκτόπισης της γεωργικής παραγωγής εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως αποτέλεσμα της εφαρμογής των μέτρων και των στόχων της στρατηγικής·

16. θεωρεί ότι η διατήρηση της βιοποικιλότητας είναι ένας σημαντικός κοινωνικός στόχος που υποστηρίζεται από την πλειονότητα των Ευρωπαίων[113], απαιτεί δε την κινητοποίηση όλων των κοινωνικών και οικονομικών κλάδων και ένα
ευρύ διάλογο χωρίς αποκλεισμούς, καθώς και την αποτελεσματική συμμετοχή όλων των μελών της κοινωνίας σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο· επισημαίνει ότι, ειδικότερα, η διατήρηση της βιοποικιλότητας απαιτεί αυξημένη συμμετοχή όλων όσοι συμμετέχουν στην υλοποίηση των μέτρων, όπως είναι οι αγροτικές κοινότητες συμπεριλαμβανομένων των γεωργών μικρής κλίμακας και των νέων γεωργών, και ο δασικός τομέας, ενώ παράλληλα μπορεί να επωφεληθεί από τις γνώσεις και την εμπειρία τους για αμοιβαία επωφελείς λύσεις τόσο για τη βιοποικιλότητα όσο και για τα γεωργικά και δασικά έσοδα, δημιουργώντας παράλληλα ένα αίσθημα ιδιοκτησίας, το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχή εφαρμογή της στρατηγικής·

17. τονίζει τη σημασία μιας συμμετοχικής διαδικασίας από τη βάση προς την κορυφή, καθώς και θετικών κινήτρων και στήριξης για την αύξηση της δέσμευσης όσον αφορά την προστασία της βιοποικιλότητας, τονίζοντας παράλληλα τη συμπληρωματική προστιθέμενη αξία των εθελοντικών πρωτοβουλιών·

18. θεωρεί ότι απαιτείται περισσότερη εστίαση σε όλα τα επίπεδα πολιτικής, ώστε να αναπτύσσονται επωφελείς για όλους λύσεις προστασίας της βιοποικιλότητας, με τις οποίες θα προωθούνται οι τρεις διαστάσεις της βιωσιμότητας, ήτοι η οικονομική, η κοινωνική και η περιβαλλοντική·

19. θεωρεί ότι η δημιουργία επιμέρους ζωνών ή περιφερειών, εντός των υπαρχουσών προστατευόμενων ζωνών, όπου θα μπορούσε να επιτρέπεται ένα διαφορετικό φάσμα δραστηριοτήτων, αναλόγως των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών αυτών των περιοχών, θα προσέφερε περισσότερη ευελιξία και παράλληλα αύξηση της αποτελεσματικότητας της προστασίας·

20. τονίζει τον καίριο ρόλο της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) στην προστασία και την προώθηση της βιοποικιλότητας των γεωργικών γαιών, συμπεριλαμβανομένης της γενετικής ποικιλομορφίας, από κοινού με άλλες πολιτικές και μέσα στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας· υπενθυμίζει τους στόχους της ΚΓΠ που αναφέρονται στο άρθρο 39 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

21. υπογραμμίζει το δυναμικό της πράσινης αρχιτεκτονικής της μελλοντικής ΚΓΠ όσον αφορά την προώθηση και την παροχή ατομικών και συλλογικών κινήτρων για τη μετάβαση σε πιο βιώσιμα και ανθεκτικά γεωργικά συστήματα για την παραγωγή τροφίμων, και τη διατήρηση γεωργικής γης υψηλής φυσικής αξίας και βιοποικιλότητας, εάν σχεδιαστούν κατάλληλα·

22. θεωρεί ότι τα κράτη μέλη πρέπει να ορίσουν αποτελεσματικές γραμμές βάσης για τη βιωσιμότητα και τη βιοποικιλότητα κατά τον καθορισμό των προϋποθέσεών τους, και να διασφαλίσουν την έγκαιρη και φιλόδοξη ανάπτυξη και υιοθέτηση παρεμβάσεων, ιδίως οικολογικών συστημάτων και αγροπεριβαλλοντοκλιματικών μέτρων στην αγροτική ανάπτυξη, που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην ενίσχυση της απόδοσης και του δυναμικού πλεονεκτήματος της βιοποικιλότητας σύμφωνα με το απαιτούμενο επίπεδο φιλοδοξίας, λαμβάνοντας υπόψη τις συγκεκριμένες τοπικές ανάγκες, συνθήκες και σημεία εκκίνησης βάσει μιας ανάλυσης SWOT βάσει τεκμηρίων·

23. τονίζει τη ζωτική σημασία των μέτρων γεωργοδασοκομίας και αναδάσωσης της ΚΓΠ και ενθαρρύνει τη συνέχιση των δασοκομικών μέτρων, σύμφωνα με τη δασική στρατηγική της ΕΕ·

24. τονίζει ότι η υλοποίηση αυτής της στρατηγικής δεν θα είναι τόσο αποτελεσματική όσο επιδιώκεται από περιβαλλοντική άποψη, εκτός εάν παρασχεθεί στήριξη ώστε να διασφαλιστεί ότι οι γεωργοί και οι επιχειρήσεις τους θα διατηρήσουν την βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητά τους·

25. καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει άμεσα τις δυνατότητες περιορισμού και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή που παρέχονται από την αποκατάσταση δασών, υγροτόπων, τυρφώνων, βοσκοτόπων και παράκτιων οικοσυστημάτων, και να ενσωματώσει τη διατήρηση της φύσης σε όλες τις σχετικές πολιτικές και προγράμματα της ΕΕ·

26. θεωρεί ότι οι μικρές αλλαγές που εισήγαγε η ΚΓΠ στις διάφορες μεταρρυθμίσεις της δεν εξέπεμψαν ισχυρό σήμα στους γεωργούς ώστε να αλλάξουν τις πρακτικές τους, και είναι της γνώμης ότι μόνο μια σημαντική αλλαγή, ανάλογη με τις κρίσεις του κλίματος και της βιοποικιλότητας, θα είναι σε θέση να πείσει τους αγρότες για τη σημασία αυτού του ζητήματος για τη δραστηριότητα και τη διαβίωσή τους·

27. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η ΚΓΠ δεν ήταν αποτελεσματική στην αντιστροφή της καταστροφής της βιοποικιλότητας που συνεχίζεται εδώ και δεκαετίες, και για το ότι η εντατική γεωργία εξακολουθεί να αποτελεί τη βασική αιτία απώλειας βιοποικιλότητας. επιπλέον, τονίζει ότι σύμφωνα με την ειδική έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου αριθ. 13/2020[114], ο στόχος και οι δράσεις που αφορούν τη γεωργία στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα δεν είναι μετρήσιμα μεγέθη, γεγονός που καθιστά δύσκολη την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους·

28. κατά συνέπεια, τονίζει τη σημασία της εφαρμογής των συστάσεων του ΕΕΣ προς την Επιτροπή για καλύτερο συντονισμό της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα έως το 2030, ενίσχυση της συνεισφοράς των άμεσων πληρωμών και της αγροτικής ανάπτυξης στη βιοποικιλότητα των γεωργικών εκτάσεων, παρακολούθηση των δαπανών του προϋπολογισμού με μεγαλύτερη ακρίβεια και ανάπτυξη αξιόπιστων δεικτών για την αξιολόγηση των επιπτώσεων της ΚΓΠ·

29. τονίζει τη σημασία της δημιουργίας, της διατήρησης και της αποκατάστασης των χαρακτηριστικών υψηλής βιοποικιλότητας στα γεωργικά τοπία, καθώς και της διατήρησης και στήριξης γεωργικών πρακτικών ή/και παραγωγικών χαρακτηριστικών που είναι επωφελή για τη βιοποικιλότητα, τους επικονιαστές και τον φυσικό βιολογικό έλεγχο των επιβλαβών οργανισμών·

30. καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν τα αναγκαία μέτρα στο πλαίσιο των στρατηγικών σχεδίων τους για την ΚΓΠ για την προώθηση περιοχών πλούσιων σε βιοποικιλότητα και χαρακτηριστικών τοπίου, με στόχο την επίτευξη έκτασης τουλάχιστον 10 % περιοχών υψηλής ποικιλομορφίας επωφελών για τη βιοποικιλότητα, όπως για παράδειγμα θαμνοστοιχίες, ζώνες ανάσχεσης, περιοχές στις οποίες δεν χρησιμοποιούνται χημικές ουσίες και εκτάσεις προσωρινής αγρανάπαυσης, καθώς και εκτεταμένες γεωργικές εκτάσεις που προορίζονται για τη βιοποικιλότητα σε μακροπρόθεσμη βάση, και προώθηση της διασυνδεσιμότητας μεταξύ οικοτόπων και της δημιουργίας πράσινων διαδρόμων, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί το δυναμικό της βιοποικιλότητας·

31. υπενθυμίζει ότι η έλλειψη πρόσβασης στη γη είναι ένας από τους πρωταρχικούς παράγοντες που περιορίζουν την εγκατάσταση νέων γεωργών και την ανανέωση γενεών στις ευρωπαϊκές γεωργικές εκμεταλλεύσεις, γεγονός που αποτελεί σημαντικό στόχο της ΚΓΠ· θεωρεί ότι η δημιουργία μη παραγωγικών περιοχών πρέπει να αξιολογηθεί προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί ο αρνητικός αντίκτυπος στην πρόσβαση των νέων αγροτών στη γη ·

32. τονίζει ότι στις περιπτώσεις όπου τα μέτρα διατήρησης περιορίζουν τη χρήση ιδιωτικών γαιών ή επηρεάζουν αρνητικά την αξία τους, πρέπει να παρέχεται κατάλληλη αποζημίωση στον ιδιοκτήτη·

33. εκφράζει την ικανοποίησή του για την αναγνώριση της βιολογικής γεωργίας ως μια ισχυρή συνιστώσα στην πορεία της ΕΕ προς πιο βιώσιμα συστήματα τροφίμων, όσον αφορά τις ανησυχίες για την βιοποικιλότητα, αλλά και για την επίτευξη των στόχων δημόσιας πολιτικής για οικονομική ανάπτυξη, απασχόληση στις αγροτικές περιοχές, προστασία του περιβάλλοντος και δράση για το κλίμα· τονίζει τη σημασία του ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης για τη βιολογική γεωργία για την αύξηση της υιοθέτησης βιολογικών μεθόδων καλλιέργειας·

34. υπογραμμίζει ότι η ανάπτυξη της παραγωγής βιολογικών τροφίμων πρέπει να συνοδεύεται από εξελίξεις και μέτρα με γνώμονα την αγορά και την αλυσίδα εφοδιασμού που τονώνουν τη ζήτηση για βιολογικά τρόφιμα, μεταξύ άλλων μέσω δημόσιων συμβάσεων και ευρέος φάσματος μέτρων προώθησης, έρευνας, καινοτομίας, κατάρτισης και μεταφοράς επιστημονικών γνώσεων, με στόχο τη στήριξη της σταθερότητας της αγοράς βιολογικών προϊόντων και της δίκαιης αμοιβής των γεωργών, και την προώθηση μέτρων στήριξης των νεαρών γεωργών· επισημαίνει την ανάγκη για παράλληλη ανάπτυξη ολόκληρης της βιολογικής διατροφικής αλυσίδας προκειμένου να επιτρέπεται η τοπική επεξεργασία και διανομή της βιολογικής παραγωγής της Ένωσης·

35. σημειώνει ότι τα κράτη μέλη θα συμβάλλουν με διαφορετικό τρόπο σε αυτούς τους πανευρωπαϊκούς στόχους αναλόγως του επιπέδου ανάπτυξης του βιολογικού τομέα τους και ως εκ τούτου ζητεί τον καθορισμό εθνικών στόχων· επισημαίνει ότι αυτοί οι στόχοι δεν θα επιτευχθούν χωρίς ισχυρή οικονομική στήριξη, επαρκή εκπαιδευτικά προγράμματα και συμβουλευτικές υπηρεσίες· καλεί τα κράτη μέλη να διαμορφώσουν τα δικά τους στρατηγικά σχέδια για την ΚΓΠ αναλόγως, και την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι αυτά τα στρατηγικά σχέδια ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις·

36. τονίζει την ισχυρή διασύνδεση μεταξύ της στρατηγικής για τη δασοκομία και της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα·

37. υπογραμμίζει τη σημασία των ανθεκτικών και υγιών δασικών οικοσυστημάτων, συμπεριλαμβανομένης της πανίδας και της χλωρίδας, προκειμένου να διατηρηθεί και να ενισχυθεί η υλοποίηση πολλαπλών υπηρεσιών οικοσυστημάτων που παρέχουν τα δάση, όπως βιοποικιλότητα, καθαρός αέρας, νερό, υγιή εδάφη, ξυλεία και μη ξυλώδεις πρώτες ύλες· τονίζει ότι η επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το περιβάλλον, το κλίμα και τη βιοποικιλότητα δεν θα καταστεί ποτέ δυνατή χωρίς πολυλειτουργικά, υγιή και αειφόρου διαχείρισης δάση και δασοκομία, με την εφαρμογή μιας μακροπρόθεσμης προοπτικής·

38 επισημαίνει την ανάγκη να σχεδιαστεί μια συνεκτική προσέγγιση που θα συνδυάζει την προστασία της βιοποικιλότητας και την προστασία του κλίματος σε έναν ακμάζοντα δασικό τομέα και μια βιώσιμη βιοοικονομία·

39. σημειώνει, εν προκειμένω, ότι η ταυτόχρονη εστίαση στα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη της δασοκομίας μπορεί να συμβάλει στη διασφάλιση της ανθεκτικότητας και της προσαρμοστικής ικανότητας, καθώς και στην επίτευξη της μετάβασης σε μια κυκλική βιοοικονομία και στη βελτίωση της προστασίας της βιοποικιλότητας· θεωρεί ότι οι στόχοι και η εφαρμογή πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ακριβείς συνθήκες και ευκαιρίες κάθε χώρας και να έχουν θετικό αντίκτυπο στα δάση και στις δασικές συνθήκες, στα μέσα διαβίωσης στις αγροτικές περιοχές και στη βιοποικιλότητα των δασών στην ΕΕ·

40. υπογραμμίζει ότι τα δάση, ιδίως τα πρωτογενή δάση, έχουν ιδιαίτερη σημασία για την προστασία της βιοποικιλότητας και ζητεί την προστασία τους· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν έναν ορισμό των αιωνόβιων δασών που θα καταρτιστεί από τη μόνιμη δασική επιτροπή στο πλαίσιο της μελλοντικής δασικής στρατηγικής της ΕΕ·

41. τονίζει τη σημασία των δασικών περιοχών του δικτύου Natura 2000 για τη διατήρηση της δασικής βιοποικιλότητας· σημειώνει, ωστόσο, ότι απαιτούνται επαρκείς χρηματοδοτικοί πόροι για τη διαχείριση των εν λόγω τομέων και για τη διασφάλιση της εφαρμογής των μέτρων·

42. υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η ενίσχυση της βιώσιμης διαχείρισης των δασών με ισορροπημένο τρόπο για την υγεία, την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και τη μακροβιότητα των δασικών οικοσυστημάτων, τη διατήρηση του πολυλειτουργικού ρόλου των δασών και τη διατήρηση της δασικής βιοποικιλότητας, καθώς και για την επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) και την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας· υπογραμμίζει την αξία της ενσωμάτωσης της γενετικής ποικιλότητας σε ζητήματα φύτευσης καθώς περιορίζει τον κίνδυνο προσβολής από παράσιτα και εξάπλωσης ασθενειών, καθώς και της φύτευσης τοπικών/αυτόχθονων ειδών·

43. επισημαίνει τη σημασία της κατάρτισης των ιδιοκτητών δασών, ανάληψης τοπικών έργων ευαισθητοποίησης και διαδικασιών συμμετοχής του κοινού, καθώς και των προγραμμάτων συνεχούς δάσωσης και αναδάσωσης· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει εξειδικευμένα προγράμματα κατάρτισης σε επίπεδο ΕΕ και ένα ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό σύστημα πληροφοριών για τη διαχείριση των δασών·

44. επισημαίνει τον αριθμό πολύτιμων παραδοσιακών γεωργοδασοκομικών συστημάτων που υπάρχουν στην ΕΕ και το δυναμικό των καινοτόμων συστημάτων· τονίζει τις δυνατότητες της γεωργοδασοκομίας στο να βελτιώσει και να προωθήσει ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών οικοσυστήματος, τη βιοποικιλότητα των γεωργικών εκτάσεων, την παγίδευση του διοξειδίου του άνθρακα, την προστασία του εδάφους και τη ρύθμιση του κύκλου των υδάτων, ενισχύοντας παράλληλα την παραγωγικότητα και τη βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων·

45. αναγνωρίζει την ανάγκη να αυξηθεί η γνώση και να προωθηθεί ευρέως η κατάρτιση στον τομέα της γεωργοδασοκομίας μεταξύ των γεωργών, ώστε να συνειδητοποιήσουν τα οφέλη και την πρακτική της ενσωμάτωσης της ξυλώδους βλάστησης στη γεωργία·

46. καλεί την Επιτροπή να δώσει προσοχή στην απώλεια βιοποικιλότητας που προκαλείται από το δομημένο περιβάλλον· θεωρεί ότι οι αστικές και περιαστικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των πρώην βιομηχανικών και αποκατεστημένων εκτάσεων, θα ήταν ιδιαίτερα κατάλληλες για τη δενδροφύτευση, συμβάλλοντας έτσι στην ενίσχυση της βιοποικιλότητας στις αστικές περιοχές· αναγνωρίζει το δυναμικό της γεωργοδασοκομίας και των περιοχών που δεν είναι κατάλληλες για την παραγωγή τροφίμων στην αύξηση του αριθμού των δένδρων, και σημειώνει ότι θα πρέπει να αποφεύγεται η φύτευση σε τοποθεσίες υψηλής φυσικής αξίας·

47. αναγνωρίζει τον ρόλο της χρήσης ξυλείας και προϊόντων ξυλείας από δάση βιώσιμης διαχείρισης, για τη μετάβαση προς μια ουδέτερη οικονομία CO2 και στην ανάπτυξη της κυκλικής βιοοικονομίας·

48. καλεί τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την εθνική νομοθεσία, ώστε να θεσπίσουν, ή να ενισχύσουν, εφόσον είναι απαραίτητο, την προστασία ενάντια στην παράνομη υλοτομία και την απώλεια βιοποικιλότητας·

49. τονίζει ότι η επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το περιβάλλον, το κλίμα και τη βιοποικιλότητα δεν θα είναι ποτέ δυνατή χωρίς υγιή δάση· ως εκ τούτου ενθαρρύνει δράσεις για την αύξηση της κάλυψης των δασών με δέντρα που είναι κατάλληλα για τις τοπικές συνθήκες και τα οικοσυστήματα, ιδίως με την αποφυγή συγκεκριμένων εξωτικών ειδών που διατηρούν πολύ λιγότερη τοπική βιοποικιλότητα· τονίζει ότι τα νέα δάση δεν πρέπει να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υπάρχουσα βιοποικιλότητα ή στις καταβόθρες άνθρακα, με αποφυγή της φύτευσης σε υγροτόπους και τυρφώνες καθώς και σε εκτάσεις βόσκησης υψηλής βιοποικιλότητας και άλλες εκτάσεις υψηλής φυσικής αξίας· τονίζει ότι η μελλοντική δασική στρατηγική της ΕΕ θα πρέπει να εστιάσει στην προστασία, την αναδάσωση και τη δάσωση με είδη δέντρων κατάλληλα για την εκάστοτε τοποθεσία και περιβάλλον·

50. τονίζει τη σημασία της ενίσχυσης της βιοποικιλότητας στα αγροσυστήματα σε όλα τα επίπεδα, από τα αγροτεμάχια έως τα τοπία· θεωρεί ότι είναι θεμελιώδους σημασίας η ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ γεωργικών πρακτικών, οικολογικών διαδικασιών και υπηρεσιών οικοσυστήματος, με την προώθηση της ανάπτυξης καινοτόμων πρακτικών λύσεων και γνώσεων για κάθε τοποθεσία, απαραίτητων για την ανάπτυξη υπηρεσιών οικοσυστήματος σε πολλά και διάφορα οικολογικά πλαίσια·

51. τονίζει ότι η επιλογή της διατήρησης και περαιτέρω ανάπτυξης του κλάδου της βιοενέργειας θα μπορούσε να οδηγήσει στην επιλογή της συρρίκνωσης της περιόδου εναλλαγής ή σε επιλογή ταχέως αναπτυσσόμενων ειδών που θα μειώσουν την ποιότητα της ξυλείας και την αξία των προϊόντων και θα αποτελέσουν απειλή για τις βιομηχανίες επεξεργασίας ξύλου· σημειώνει ότι η επωφελής για όλους λύση του περιορισμού της χρήσης ολόκληρων δέντρων για την παραγωγή ενέργειας που προτάθηκε στη Στρατηγική για τη βιοποικιλότητα είναι επίσης σημαντική για τις βιομηχανίες επεξεργασίας ξύλου·

52. θεωρεί ότι η στήριξη πρωτοβουλιών αναδάσωσης θα πρέπει να εστιάζει σε μια ολιστική προσέγγιση, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις τοπικές οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες και τις τοπικές κοινότητες και ευνοώντας τα ανθεκτικά, μικτά και υγιή δάση·

53. τονίζει τη σημασία των φυτοπροστατευτικών προϊόντων και εργαλείων για τη σταθερότητα της γεωργικής παραγωγής, την ασφάλεια των τροφίμων και την επισιτιστική ασφάλεια, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τη βιωσιμότητα των εισοδημάτων των γεωργών· θεωρεί ότι, παρόλο που έχει σημειωθεί πρόοδος, απαιτείται σημαντική μείωση της χρήσης και, άρα των κινδύνων των χημικών φυτοφαρμάκων προκειμένου να μειωθεί ο αντίκτυπος στη βιοποικιλότητα, λαμβάνοντας υπόψη τις συγκεκριμένες τοπικές συνθήκες· θεωρεί ότι θα πρέπει να διερευνηθεί διεξοδικά η δυνατότητα χρήσης διαδρόμων - στόχων·

54. τονίζει τον καίριο ρόλο της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας[115] και βιώσιμων συστημάτων, όπως οι αγρο-οικολογικές προσεγγίσεις για τη μείωση της εξάρτησης από τα φυτοφάρμακα, και παροτρύνει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν και να αξιολογούν συστηματικά την εφαρμογή των μέσων ολοκληρωμένης καταπολέμησης των επιβλαβών οργανισμών·

55. τονίζει ότι, προκειμένου να μειωθεί η ανάγκη για φυτοφάρμακα και να επιτευχθεί περαιτέρω μείωση της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων και των συναφών κινδύνων, οι γεωργοί χρειάζονται περισσότερα συστήματα εναλλακτικών, αποτελεσματικών, οικονομικά προσιτών και περιβαλλοντικά ασφαλών λύσεων και μεθόδων προστασίας των καλλιεργειών· θεωρεί ότι αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει πιο δυναμική υιοθέτηση πολιτιστικών, φυσικών και βιολογικών τεχνικών ελέγχου, νέα φυτοφάρμακα χαμηλού κινδύνου και βιολογικά φυτοφάρμακα, αποτελεσματικότερες τεχνικές εφαρμογής που διευκολύνονται από εργαλεία όπως η ψηφιακή γεωργία και η γεωργία ακριβείας, επιδημιολογικά μοντέλα, ένα ευρύτερο και βελτιωμένο φάσμα επιλογών για ανθεκτικές ποικιλίες που απαιτούν λιγότερες εισροές, καθώς και ενισχυμένα συστήματα κατάρτισης και παροχής συμβουλών σε θέματα έρευνας και καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένων των αγροοικολογικών γεωργικών πρακτικών·

56. καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο για την επιτάχυνση της έγκρισης νέων φυτοϋγειονομικών λύσεων, συμπεριλαμβανομένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων με λιγότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως ουσίες χαμηλού κινδύνου, επιλογών βιοελέγχου και προϊόντων που προέρχονται από φυσικές ουσίες ·

57. τονίζει τον ρόλο που διαδραματίζουν τα ωφέλιμα είδη στο αγροοικοσύστημα, ιδίως για την καταπολέμηση των επιβλαβών οργανισμών, αλλά και για την επικονίαση, την προστασία των φυτών και του εδάφους· σημειώνει ότι η σωστή επιλογή συνδυασμού άγριων λουλουδιών μπορεί να προσελκύσει και να διατηρήσει θηρευτές εντόμων και παρασιτοειδή, προς άμεσο όφελος της παραγωγής και της αύξησης των υπηρεσιών επικονίασης·

58. θεωρεί ότι θα πρέπει να υπάρχουν επαρκή κίνητρα και αποζημίωση για την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών όπως η ολοκληρωμένη φυτοπροστασία και οι αγροοικολογικές προσεγγίσεις·

59. επικροτεί τις κοινές δράσεις της Ευρωπόλ και των κρατών μελών για την καταπολέμηση των παράνομων εισαγωγών φυτοπροστατευτικών προϊόντων από τρίτες χώρες, αλλά ανησυχεί ιδιαίτερα διότι αυτές συνεχίζονται, πλήττοντας μεταξύ άλλων το περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα στην ΕΕ·

60. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η γεωργική παραγωγή και κατανάλωση συγκεντρώνεται ολοένα και περισσότερο σε περιορισμένο φάσμα γεωργικών καλλιεργειών, καθώς και ποικιλιών και γονότυπων· υπογραμμίζει ότι η περαιτέρω προστασία και η διατήρηση της γενετικής ποικιλομορφίας σε όλες τις συνιστώσες της είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση της ποικιλίας και του πλούτου των γεωργικών οικοσυστημάτων και για τη διατήρηση των τοπικών γενετικών πόρων, ιδίως ως ένα σύστημα λύσεων που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση μελλοντικών περιβαλλοντικών και κλιματικών προκλήσεων και προκλήσεων για την επισιτιστική ασφάλεια·

61. σημειώνει τη σημασία της διατήρησης των διάφορων ποικιλιών και των παλαιών ποικιλιών, καθώς μπορούν να ευδοκιμήσουν σε συνθήκες κατώτερες των βέλτιστων· σημειώνει επίσης ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος από την άποψη του κόστους για τη διατήρηση αυτών των γονιδίων και χαρακτηριστικών είναι μέσα σε καλλιέργειες· χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να εξετάσει το ενδεχόμενο αναθεώρησης των κανόνων εμπορίας για τις παραδοσιακές ποικιλίες καλλιεργειών, προκειμένου να συμβάλει στη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση τους· χαιρετίζει επίσης την πρόθεσή της να λάβει μέτρα για να διευκολύνει την καταχώριση των ποικιλιών σπόρων, συμπεριλαμβανομένου του βιολογικού ετερογενούς υλικού, και να εξασφαλίσει ευκολότερη πρόσβαση στην αγορά για παραδοσιακές και τοπικά προσαρμοσμένες ποικιλίες·

62. εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι στις πολυετείς καλλιέργειες, η απώλεια ποικιλομορφίας οφείλεται επίσης στην απώλεια γενετικής ποικιλομορφίας στο πλαίσιο των ίδιων των ποικιλιών· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τα συστήματα αγενούς πολλαπλασιασμού της ΕΕ έχουν σχεδιαστεί κατά τρόπο που δεν προωθεί τη διατήρηση της βιοποικιλότητας εντός των ποικιλιών· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει κανονιστικές αλλαγές της ΕΕ για τον αγενή πολλαπλασιασμό, ώστε να ενθαρρύνεται η διατήρηση της γενετικής ποικιλομορφίας των παραδοσιακών ευρωπαϊκών ποικιλιών μέσα στο αγρόκτημα.

63. υπενθυμίζει ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση εκτρέφονται ορισμένα γηγενή και αυτόχθονα είδη ζώων που είναι χαρακτηριστικά για περιφερειακούς οικοτόπους και/ή την παραδοσιακή ζωή των τοπικών κοινοτήτων και συνιστούν αναπόσπαστες πτυχές της βιοποικιλότητας της περιοχής· καλεί τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να τηρούν μέτρα που στοχεύουν στην προστασία αυτών των ειδών· ανησυχεί με το γεγονός ότι ασθένειες όπως η αφρικανική πανώλη των χοίρων θέτουν σε κίνδυνο εξαφάνισης ορισμένα είδη, όπως οι χοίροι των Ανατολικών Βαλκανίων· καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν εγκαίρως μέτρα και να ορίσουν πόρους για την πρόληψη της απώλειας αυτών των τύπων βιοποικιλότητας·

64. καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει φιλόδοξους, κατάλληλους και πιο επίκαιρους κανονισμούς και σχέδια πρόληψης της εισβολής χωροκατακτητικών ειδών στα διάφορα ευρωπαϊκά εδάφη και θάλασσες, με ολοκληρωμένα πρωτόκολλα πρόληψης της εισόδου τόσο φυτικών όσο και ζωϊκών ειδών που μπορούν να βλάψουν σημαντικά όχι μόνο τη βιοποικιλότητα, αλλά και για τη γεωργία και την αλιεία με αποτέλεσμα σημαντικές οικονομικές απώλειες, και με τον σχεδιασμό γραμμών δράσης για την αντιμετώπιση των χωροκατακτητικών ειδών και των επιπτώσεων που μπορούν να προκαλέσουν στα διάφορα οικοσυστήματα και τομείς·

65. καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οποιοσδήποτε στόχος για μη παραγωγικές γεωργικές εκτάσεις, μη παραγωγικά χαρακτηριστικά τοπίου και προστατευόμενες περιοχές είναι αρκετά ευέλικτος ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί προσαρμοζόμενος στις ακριβείς συνθήκες και δυνατότητες κάθε κράτους μέλους, και τηρώντας τα δικαιώματα των αγροτών, των αλιέων, των ιδιοκτητών γης και δασών, διατηρώντας παράλληλα την αυστηρή προστασία ως εθελούσια επιλογή για τους ιδιοκτήτες γης και δασών·

66. υπογραμμίζει ότι η εγκατάλειψη γεωργικών εκτάσεων επηρεάζει το 10 έως 50 % των γεωργικών γαιών της ΕΕ, γεγονός που προκαλεί την απώλεια παραδοσιακών τοπίων, αυξάνει τον κίνδυνο διάβρωσης του εδάφους και υποβαθμίζει τους οικοτόπους για διάφορα είδη γεωργικών εκτάσεων· υπενθυμίζει τον θεμελιώδη ρόλο λήψης μέτρων για περιοχές που αντιμετωπίζουν φυσικούς περιορισμούς, με στόχο την αποφυγή της εγκατάλειψης γαιών και τη διατήρηση της απασχόλησης σε αυτές τις περιοχές, αλλά και την πρόληψη δασικών πυρκαγιών και την προστασία συγκεκριμένων οικοσυστημάτων και φυσικών πόρων, όπως οι αγροί υψηλής φυσικής αξίας·

67. υπογραμμίζει ότι οι αλλαγές στη χρήση της γης, η επέκταση και εντατικοποίηση της γεωργίας και το μη βιώσιμο εμπόριο και κατανάλωση αγρίων ζώων είναι βασικοί παράγοντες απώλειας της βιοποικιλότητας και αύξησης των επαφών μεταξύ άγριων ζώων, οικόσιτων ζώων, παθογόνων οργανισμών και ανθρώπων, γεγονός που δημιουργεί συνθήκες εμφάνισης μολυσματικών ασθενειών·

68. σημειώνει ότι η παραγωγή γούνας, η οποία περιλαμβάνει τον περιορισμό χιλιάδων μη εξημερωμένων ζώων παρόμοιου γονότυπου σε μικρή απόσταση μεταξύ τους σε συνθήκες που προκαλούν χρόνια υπερένταση, πιθανότατα υποβαθμίζει σημαντικά την σωστή διαβίωση των ζώων και αυξάνει την ευαισθησία τους σε μολυσματικές νόσους όπως ζωονόσους, όπως συνέβη με τη νόσο COVID-19 στα μινκ·

69. υπογραμμίζει την ανάγκη ανάπτυξης επιχειρηματικών μοντέλων επιβραβεύοντας τους αγρότες, τους καλλιεργητές θερμοκηπίων, τους αλιείς και άλλους ιδιοκτήτες και χρήστες για τις υπηρεσίες οικοσυστήματος που παρέχουν·

70. αναγνωρίζει τη σημασία εντοπισμού οικονομικών μηχανισμών που σχετίζονται με τη βιοποικιλότητα και των οικονομικών δεδομένων που δημιουργούν, καθώς και της καθιέρωσης συνεχούς και συγκρίσιμης οικονομικής παρακολούθησης και αναφοράς στα κράτη μέλη·

71. επισημαίνει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν οι επικονιαστές στη βιοποικιλότητα και τη γεωργική παραγωγή· ανησυχεί ιδιαίτερα για την τάση υψηλής θνησιμότητας μεταξύ των επικονιαστών, όπως οι μέλισσες, όπως διαπιστώνεται σε αρκετές περιοχές της ΕΕ· καλεί τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών να διασφαλίσουν καλύτερο έλεγχο της χρήσης ουσιών που δεν επιτρέπονται ή είναι επιβλαβείς για τους επικονιαστές·

72. ζητεί να υπάρξει μια ολιστική προσέγγιση κατά την έγκριση μέτρων υπέρ των επικονιαστών και η στήριξη στο πλαίσιο της ΚΓΠ να μην οδηγήσει σε εξασθένιση ή απώλεια των επικονιαστών· καλεί τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν στα στρατηγικά τους σχέδια, μέτρα που στοχεύουν σε διάφορες ομάδες επικονιαστών·

73. θεωρεί ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες, όπως η γεωργία ακριβείας, μπορούν να βοηθήσουν τους Ευρωπαίους γεωργούς να παράγουν ασφαλή και ποιοτικά τρόφιμα, συμβάλλοντας παράλληλα στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών αντικτύπων της γεωργίας· επισημαίνει τη σημασία της στήριξης της ανάπτυξης ψηφιακών εργαλείων που επιτρέπουν τον σχεδιασμό της βιοποικιλότητας σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης και πέραν αυτού, καθώς και της βελτίωσης της συνδεσιμότητας των δικτύων στις αγροτικές περιοχές·

74. τονίζει ότι η δυνατότητα πρόσβασης σε αυτά τα εργαλεία μέσω της ΚΓΠ είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί ότι όλοι επωφελούνται από τις ευκαιρίες που παρουσιάζει η ψηφιοποίηση· επισημαίνει περαιτέρω την ανάγκη να διευκολυνθεί η χωρίς αποκλεισμούς εφαρμογή ψηφιακής γεωργίας, μέσω της εκπαίδευσης και της αγροτικής επέκτασης ·

75. αναγνωρίζει την ποικιλομορφία της ευρωπαϊκής γεωργίας και το υψηλό δυναμικό βιοποικιλότητας των διαφόρων γεωργικών συστημάτων της, όπως η ποιμενική κτηνοτροφία και τα συστήματα βοσκής που διατηρούν τα βοσκοτόπια και τους θάμνους που τα περιβάλλουν, η γεωργοδασοκομία και οι εκτεταμένες γεωργικές εκτάσεις·

76. καλεί την Επιτροπή να προωθεί φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους παραγωγής, όπως η ολοκληρωμένη παραγωγή, μια μέθοδος που είναι ευρέως καθιερωμένη σε πολλά κράτη μέλη και η οποία βελτιστοποιεί τη χρήση φυσικών πόρων, προστατεύει το έδαφος, το νερό και τον αέρα και προωθεί τη βιοποικιλότητα·

77. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν τη χρήση της βοσκής και των βοσκοτόπων, συμπεριλαμβανομένων των δασωδών βοσκοτόπων και άλλων γεωργοδασοκομικών συστημάτων, και σε συνέργεια με τη διατήρηση των ποολιβαδικών κοινοτήτων υψηλής φυσικής αξίας·

78. αναγνωρίζει το δυναμικό των αγροοικολογικών συστημάτων, καθώς συνδυάζουν διάφορες πρακτικές, παρέχοντας πολλαπλές υπηρεσίες οικοσυστήματος με ταυτόχρονη διατήρηση της βιοποικιλότητας και στήριξη της απόδοσης των καλλιεργειών και του εισοδήματος των γεωργών[116] · αναγνωρίζει περαιτέρω την αξία προώθησης της υιοθέτησης αμοιβαία επωφελών προσεγγίσεων·

79. επισημαίνει ότι ορισμένες εμπορικές συμφωνίες που βρίσκονται επί του παρόντος υπό διαπραγμάτευση ή οριστικοποιούνται ενδέχεται να μην συνάδουν με τους στόχους της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα· υπενθυμίζει, συνεπώς, την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι οι εμπορικές συμφωνίες περιέχουν κεφάλαια για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη που στοχεύουν στην προώθηση της βιοποικιλότητας και την ευθυγράμμιση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα για τη βιωσιμότητα·

80. χαιρετίζει τη δέσμευση της Επιτροπής να εξασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή και επιβολή των διατάξεων για τη βιοποικιλότητα στις εμπορικές συμφωνίες και να αξιολογήσει καλύτερα τον αντίκτυπό τους στη βιοποικιλότητα· καλεί την Επιτροπή να θέσει σε εφαρμογή τους αναγκαίους μηχανισμούς για να διασφαλίσει ότι τα προϊόντα που εισάγονται στην ΕΕ ακολουθούν τα μέτρα που ισχύουν για τους ευρωπαίους γεωργούς, συμβάλλοντας στις προσπάθειες που καταβάλλουν οι γεωργοί της ΕΕ για να παράγουν τρόφιμα με πιο βιώσιμο τρόπο και, ως εκ τούτου, να καταστήσουν αποτελεσματικότερη την προστασία της βιοποικιλότητας σε παγκόσμιο επίπεδο·

81. εμμένει στη διασφάλιση της συνέπειας της εμπορικής πολιτικής της Ένωσης αποφεύγοντας την εισαγωγή γεωργικών προϊόντων που παράγονται ως αποτέλεσμα της αποψίλωσης των δασών, η οποία βλάπτει σοβαρά την παγκόσμια βιοποικιλότητα· καλεί την Επιτροπή να προτείνει ένα πακέτο μέτρων για τη διασφάλιση βιώσιμων γεωργικών εφοδιαστικών αλυσίδων μηδενικής αποψίλωσης για τα προϊόντα που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ·

82. σημειώνει ότι τα θρεπτικά συστατικά είναι απαραίτητα για τη γεωργική παραγωγή και τη διατήρηση της υγείας των εδαφών· χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής για μείωση των απώλειας θρεπτικών ουσιών και τονίζει ότι η υπερβολική χρήση λιπασμάτων είναι πηγή ρύπανσης της ατμόσφαιρας, του εδάφους και των υδάτων και έχει κλιματικές επιπτώσεις με αρνητικό αντίκτυπο στη βιοποικιλότητα· τονίζει ότι η βελτιωμένη διαχείριση θρεπτικών συστατικών έχει και οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη·

83. τονίζει ότι μια στρατηγική μείωσης των απωλειών θρεπτικών συστατικών θα πρέπει να εστιάζει πρωταρχικά στη δυνατότητα των γεωργών να αυξάνουν την αποτελεσματικότητα της διαχείρισης θρεπτικών συστατικών και τονίζει τη σημασία των καινοτόμων τεχνολογιών και λύσεων προς τούτο· παροτρύνει τα κράτη μέλη να προτείνουν στο πλαίσιο των στρατηγικών σχεδίων τους μέτρα προώθησης της αποτελεσματικής διαχείρισης και κυκλικότητας των θρεπτικών συστατικών, και να στηρίξουν αποτελεσματικά την εκπαίδευση γεωργικών συμβούλων και γεωργών·

84. ζητεί τη δημιουργία και τη στήριξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων που οδηγούν σε καλή κατανόηση τόσο της γεωπονικής όσο και της φυσικής διατήρησης·

85. τονίζει ότι η έρευνα, η καινοτομία, η ανταλλαγή γνώσεων, η ευαισθητοποίηση, η εκπαίδευση και οι συμβουλευτικές υπηρεσίες θα είναι καίριας σημασίας για τη συλλογή δεδομένων και την εξεύρεση των βέλτιστων λύσεων για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας·

86. υπογραμμίζει τον θεμελιώδη ρόλο των συμβουλευτικών υπηρεσιών σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις για τη διάδοση της καινοτομίας και των γνώσεων σχετικά με τις στρατηγικές προώθησης της βιοποικιλότητας, την ενθάρρυνση της ανταλλαγής εμπειριών, ιδίως συλλογικών, και την προώθηση πρακτικών επιδείξεων, ιδίως μέσω της εργασίας σε τοπικό επίπεδο ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε όλους τους γεωργούς, να προσαρμοστούν καλύτερα στις συγκεκριμένες επιτόπιες πραγματικότητες, συμπεριλαμβανομένων των γεωργών μικρής κλίμακας, των νέων και των γυναικών γεωργών και των ατόμων που ζουν σε μειονεκτούσες αγροτικές περιοχές· καλεί τα κράτη μέλη να παράσχουν ολοκληρωμένες συμβουλές σε γεωργούς σχετικά με την προσαρμογή των συστημάτων παραγωγής και των πρακτικών διαχείρισης που προωθούν την προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας στις γεωργικές εκτάσεις·

87. υπογραμμίζει ότι η έρευνα και η καινοτομία είναι βασικοί παράγοντες για την επιτάχυνση της μετάβασης σε βιώσιμα συστήματα διατροφής, κυρίως μέσω της παροχής προηγμένων γνώσεων που επιτρέπουν στους γεωργούς να παράγουν τρόφιμα με λιγότερες εισροές και να αυξάνουν την παροχή υπηρεσιών οικοσυστήματος, παράλληλα με τη στήριξη της κοινωνικής και οικονομικής βιώσιμης ανάπτυξης· θεωρεί ότι για να εισαχθεί η καινοτομία στην αγορά απαιτείται ένα κανονιστικό περιβάλλον που να διευκολύνει αυτή τη διαδικασία καθώς και η εφαρμογή κινήτρων·

88. επισημαίνει την τεράστια συμβολή των υγιών εδαφών στην παγκόσμια βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων, και τον ισχυρό δεσμό μεταξύ ενός ζωντανού, υγιούς και πλούσιου σε βιοποικιλότητα εδάφους, και των κοινοτήτων, της παραγωγικότητας και της κερδοφορίας των αγροκτημάτων, της ανθεκτικότητάς τους στην αλλαγή του κλίματος, και στην ασφάλεια των τροφίμων και της βιομάζας, ιδίως από ξηρασίες και πλημμύρες· επισημαίνει ότι πάνω από το 60 % του συνόλου των ευρωπαϊκών εδαφών βρίσκονται σε ανθυγιεινή κατάσταση[117] και ότι απαιτούνται μέτρα πολιτικής για την προώθηση της βελτίωσης των εδαφών· επισημαίνει τον αντίκτυπο των μικροπλαστικών στη βιοποικιλότητα του εδάφους·

89. χαιρετίζει τον χάρτη πορείας της Επιτροπής για τη θέσπιση μιας νέας στρατηγικής για το έδαφος με στόχο την προστασία και τη βιώσιμη χρήση του εδάφους, τη δρομολόγηση του Παρατηρητηρίου της ΕΕ για το έδαφος και την αποστολή της ΕΕ για την υγεία του εδάφους και τα τρόφιμα με τίτλο «Μέριμνα για τα εδάφη, μέριμνα για τη ζωή»· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν την περαιτέρω έρευνα στις υπηρεσίες οικοσυστήματος του εδάφους και να προσαρμόσουν τα σχετικά υπάρχοντα προγράμματα χρηματοδότησης προκειμένου να διευκολύνουν τέτοιου είδους σχέδια ερευνών·

90. επαναλαμβάνει τη σημασία της βιώσιμης χρήσης και διαχείρισης των υδάτινων πόρων για την προστασία και την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη στήριξή τους για αποτελεσματικά και αποδοτικά συστήματα άρδευσης και βιώσιμη διαχείριση των υδάτων·

91. υπογραμμίζει την επιτυχία των οδηγιών για τα πτηνά και τους οικοτόπους[118] και επισημαίνει ότι η ΕΕ διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών στον κόσμο και ότι η αποτελεσματική διαχείριση των φυσικών διεργασιών είναι υψίστης σημασίας για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας·

92. επισημαίνει τις σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την εφαρμογή του Natura 2000 και τις συνακόλουθες άνισες συνθήκες όσον αφορά την προστασία· τονίζει την ανάγκη συμμετοχής όλων των σχετικών φορέων σε ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο για την καλύτερη εφαρμογή των οδηγιών για τα πτηνά και τους οικοτόπους· υπενθυμίζει τα αποτελέσματα του ελέγχου καταλληλότητας των οδηγιών· αναγνωρίζει την ευελιξία των οδηγιών όσον αφορά την εφαρμογή, η οποία θα πρέπει να διερευνηθεί πλήρως προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι ειδικές εθνικές συνθήκες, συμβάλλοντας στη μείωση και τη σταδιακή επίλυση των συγκρούσεων μεταξύ της προστασίας της φύσης και των κοινωνικοοικονομικών δραστηριοτήτων·

93. υπογραμμίζει την ανάγκη στήριξης γεωργικών πρακτικών, όπως η γεωργοδασοκομία και η κτηνοτροφία, σε περιοχές υψηλής αξίας, οι οποίες παρέχουν ευρύ φάσμα υπηρεσιών οικοσυστήματος· υπενθυμίζει ότι τα μεγάλα σαρκοφάγα, ιδίως οι λύκοι, μπορούν να έχουν αντίκτυπο στη βιωσιμότητα της γεωργίας, ιδίως σε ορισμένες καλλιεργήσιμες γεωργικές εκτάσεις πλούσιες σε βιοποικιλότητα· υπενθυμίζει ότι οι μεταβαλλόμενες συνθήκες έχουν οδηγήσει στην αύξηση του πληθυσμού ορισμένων προστατευόμενων ειδών μεγάλων σαρκοφάγων και των θηραμάτων τους· τονίζει την ανάγκη διαχείρισης ορισμένων περιοχών βιοποικιλότητας ώστε να καταστεί δυνατή η ισόρροπη ανάπτυξη όλων των ειδών· υπενθυμίζει την ευθύνη της Επιτροπής να αξιολογεί την πρόοδο όσον αφορά την επίτευξη της κατάστασης διατήρησης των ειδών ανά περιοχή και, όπου είναι αναγκαίο, να την προσαρμόζει εάν επιτευχθεί η επιθυμητή κατάσταση διατήρησης, με σκοπό την προστασία του ζωικού κεφαλαίου·

94. λαμβάνει υπό σημείωση την πρόταση της Επιτροπής για αύξηση των περιοχών που τελούν υπό προστασία και υπό αυστηρή προστασία, η οποία απηχεί τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 16ης Οκτωβρίου 2020 σχετικά με τη βιοποικιλότητα, σύμφωνα με τα οποία ένα αυστηρότερο επίπεδο προστασίας μπορεί να επιτρέπει ορισμένες ανθρώπινες δραστηριότητες σύμφωνα με τους στόχους διατήρησης της προστατευόμενης περιοχής· θεωρεί ότι αυτές οι δραστηριότητες που είναι συμβατές με τους στόχους προστασίας ή που συμβάλλουν θετικά στην βιοποικιλότητα πρέπει να εξακολουθήσουν να είναι αποδεκτές στις περιοχές που τελούν υπό αυστηρή προστασία·

95. ενθαρρύνει σθεναρά τα κράτη μέλη να ανταμείβουν δεόντως τους γεωργούς και να τους παρέχουν κίνητρα, χορηγώντας οικονομική αντιστάθμιση για περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί υπό προστασία και υπό αυστηρή προστασία στο πλαίσιο του Natura 2000, καθώς και καλύπτοντας το τυχόν αυξημένο κόστος παραγωγής που προκύπτει ως αποτέλεσμα των μέτρων προστασίας και διατήρησης·

96. υπενθυμίζει ότι το 7,5 % των ετήσιων δαπανών στο πλαίσιο του ΠΔΠ για το 2024 και το 10 % των ετήσιων δαπανών για το 2026 και το 2027 θα κατανεμηθούν για στόχους που αφορούν τη βιοποικιλότητα.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ
ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+ : υπέρ

- : κατά

0 : αποχή

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ (25.3.2021)

προς την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων

σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030: επαναφορά της φύσης στη ζωή μας

(2020/2273(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Bettina Vollath

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων καλεί την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

– έχοντας υπόψη τις εκθέσεις του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον, της 24ης Ιανουαρίου 2018, η οποία παρουσιάζει τις αρχές-πλαίσιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον, και της 15ης Ιουλίου 2020, με τίτλο «Human rights depend on a healthy biosphere» (Τα ανθρώπινα δικαιώματα εξαρτώνται από μια υγιή βιόσφαιρα),

– έχοντας υπόψη τη Δέσμευση των ηγετών για τη φύση με τίτλο «United to Reverse Biodiversity Loss by 2030 for Sustainable Development», (Ενωμένοι για την αναστροφή της απώλειας βιοποικιλότητας έως το 2030 για βιώσιμη ανάπτυξη), η οποία εγκρίθηκε από τους πολιτικούς ηγέτες που συμμετείχαν στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για τη βιοποικιλότητα στις 30 Σεπτεμβρίου 2020,

– έχοντας υπόψη τη μελέτη του Θεματικού Τμήματος Εξωτερικών Σχέσεων, του Απριλίου 2020, με τίτλο «Biodiversity as a Human Right and its Implications for the EU’s External Action» (Η βιοποικιλότητα ως ανθρώπινο δικαίωμα και οι επιπτώσεις της στην εξωτερική δράση της ΕΕ),

A. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τρέχουσες αρνητικές τάσεις στη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα θα υπονομεύσουν την πρόοδο προς το 80% των αξιολογούμενων στόχων για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) του ΟΗΕ στους τομείς της φτώχειας, της πείνας, της υγείας, του νερού, των πόλεων, του κλίματος, των ωκεανών και της γης·

B. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία COVID-19 συνεχίζει να επηρεάζει την υγεία και τις ζωές των ανθρώπων παγκοσμίως· λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταστροφή φυσικών οικοτόπων, και ιδίως τροπικών δασών, που αποτελούν εξαιρετικά αποθέματα βιοποικιλότητας, αυξάνει τις περιοχές επαφής μεταξύ ανθρώπων και άγριας πανίδας και θα μπορούσε να αποτελέσει παράγοντα ευνοϊκό για τη μελλοντική εμφάνιση και εξάπλωση ιογενών ασθενειών·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Σύμβαση του ΟΗΕ για τη βιοποικιλότητα χρησιμεύει ως βάση για τον καθορισμό πολιτικών που αποσκοπούν στην προστασία της βιοποικιλότητας από τη σκοπιά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για την επέκταση του πεδίου εφαρμογής των διεθνών υποχρεώσεων για τη βιοποικιλότητα όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι το έργο του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον προετοιμάζει τον δρόμο για τη διαμόρφωση ενός νομικού πλαισίου με υποχρεώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα όσον αφορά τη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση της βιοποικιλότητας·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πρέπει να συμμορφώνονται με τις διεθνείς υποχρεώσεις τους για τη βιοποικιλότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα με καλή πίστη και με αμοιβαία υποστήριξη, παράλληλα με τις υποχρεώσεις τους δυνάμει της νομοθεσίας της ΕΕ σχετικά με τη συνοχή της πολιτικής στην εξωτερική δράση, σύμφωνα με την υποχρέωση δυνάμει του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ για την ενσωμάτωση στις πολιτικές της Ένωσης ενός υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος και της βελτίωσης της ποιότητας του περιβάλλοντος και σύμφωνα με την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης·

E. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σχετικά με το περιβάλλον και τη γη οι οποίοι δολοφονήθηκαν ή υπέστησαν πράξεις βίας, απαγωγής, απειλών, παρενοχλήσεων, εκφοβισμού και εκστρατειών δυσφήμισης έχει αυξηθεί σημαντικά παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια· λαμβάνοντας υπόψη ότι συχνά αντιμετωπίζουν μεγάλες αντιξοότητες και κινδύνους, ορισμένες φορές σε καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων με γνώμονα το κέρδος σε συνδυασμό με την ενδημική διαφθορά και τη φτώχεια·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τουλάχιστον το ένα τέταρτο της παγκόσμιας γης εκτιμάται ότι ανήκει, βρίσκεται στη διαχείριση, χρησιμοποιείται ή καταλαμβάνεται από αυτόχθονες πληθυσμούς και τοπικές κοινότητες και υφίσταται αυξανόμενη περιβαλλοντική δοκιμασία, κυρίως λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Διακήρυξη του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των αυτοχθόνων πληθυσμών αναγνωρίζει τα συλλογικά και ατομικά δικαιώματα των αυτοχθόνων πληθυσμών·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η θαλάσσια ρύπανση από πλαστικά υλικά έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, επηρεάζοντας τη βιοποικιλότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, θα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για μια νέα παγκόσμια Συνθήκη για την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικά υλικά·

Η σημασία των υγιών οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας για τα ανθρώπινα δικαιώματα

1. τονίζει ότι η υποβάθμιση και η καταστροφή των οικοσυστημάτων και η πίεση που προκαλούν η μη βιώσιμη εκμετάλλευση πόρων και η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε εξαφάνιση ειδών και απώλεια βιοποικιλότητας με πρωτοφανείς ρυθμούς και απειλεί τα ανθρώπινα δικαιώματα των σημερινών και των μελλοντικών γενεών, όπως τα δικαιώματα στη ζωή, την υγεία, την τροφή, την ύδρευση, την αποχέτευση και τη στέγαση, καθώς και τα δικαιώματα των πλέον ευπαθών ατόμων, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών, των παιδιών και των ατόμων με αναπηρία, τα δικαιώματα των αυτοχθόνων πληθυσμών και τα δικαιώματα των αγροτικών κοινοτήτων και των κοινοτήτων που εξαρτώνται από τους φυσικούς πόρους· τονίζει επίσης ότι η υποβάθμιση των οικοσυστημάτων και η πίεση που τους ασκείται βλάπτει τις συνολικές προσπάθειες για τη βιώσιμη ανάπτυξη και υπονομεύει την πρόοδο προς την επίτευξη των περισσότερων από τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του 2030, ιδίως δε των στόχων για την εξάλειψη της φτώχειας και της πείνας, τη διασφάλιση της πρόσβασης σε ύδρευση και αποχέτευση, την επίτευξη επισιτιστικής ασφάλειας, την εξασφάλιση υγιούς ζωής και τη μείωση των κοινωνικο-οικονομικών ανισοτήτων εντός και μεταξύ των χωρών·

2. υπενθυμίζει ότι η παραγωγικότητα και η ανθεκτικότητα της γεωργίας εξαρτώνται από τη βιοποικιλότητα προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των συστημάτων τροφίμων χωρίς τη χρήση χημικών παρασιτοκτόνων· υπογραμμίζει, επιπλέον, τη σημασία της βιώσιμης γεωργίας και διαχείρισης των δασών για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την υγεία, την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και τη μακροβιότητα των δασικών οικοσυστημάτων, και την προστασία όλων των φυτών και των ζώων που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες απειλές, όπως τα έντομα επικονίασης·

3. υπογραμμίζει την ανάγκη να ενταθούν οι προσπάθειες για τη διατήρηση και την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας, ιδίως με τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με παράλληλη διατήρηση και βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, την ανάπτυξη μιας ολιστικής και βασισμένης στα ανθρώπινα δικαιώματα πολιτικής προσέγγισης της ΕΕ με στόχο την πρόληψη της απώλειας και της υποβάθμισης της βιοποικιλότητας και την ευθυγράμμιση των τομεακών πολιτικών της ΕΕ με τους στόχους αυτούς· υπογραμμίζει τη σημασία της διατήρησης της βιοποικιλότητας στις υπερπόντιες χώρες και εδάφη και τις εξόχως απόκεντρες περιοχές της ΕΕ, και τονίζει εν προκειμένω την ανάγκη συνέχισης της χρηματοδότησης και των προγραμμάτων της ΕΕ που υποστηρίζουν αυτόν τον στόχο· τονίζει επίσης την ανάγκη ενίσχυσης του διεθνούς δικαίου για το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα, της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και των δικονομικών περιβαλλοντικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως με τη βελτίωση της πρόσβασης σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη και την αποτελεσματικά ένδικα μέσα, καθώς και με την υποστήριξη και την προαγωγή του κρίσιμου ρόλου των τοπικών κοινοτήτων, των αυτοχθόνων πληθυσμών και των υπερασπιστών των περιβαλλοντικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη διατήρηση της βιοποικιλότητας·

4. τονίζει ότι η βιοποικιλότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι αλληλένδετα και αλληλεξαρτώμενα και υπενθυμίζει τις υποχρεώσεις των κρατών όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα να προστατεύουν τη βιοποικιλότητα από την οποία εξαρτώνται τα δικαιώματα αυτά, συμπεριλαμβανομένης της πρόβλεψης της συμμετοχής των πολιτών σε αποφάσεις που σχετίζονται με τη βιοποικιλότητα· χαιρετίζει την πρόοδο προς την αναγνώριση της σύνδεσης μεταξύ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της υγείας της βιόσφαιρας σε διεθνές και εθνικό επίπεδο· καλεί την ΕΕ να υποστηρίξει την καθολική αναγνώριση του δικαιώματος για ένα υγιές, βιώσιμο, καθαρό και ασφαλές περιβάλλον στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ· θεωρεί ότι η αναγνώριση αυτή θα πρέπει να λειτουργήσει ως καταλύτης για ισχυρότερες περιβαλλοντικές πολιτικές και νομοθεσία·

5. υποστηρίζει τις προσπάθειες του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον να αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις υποχρεώσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όσον αφορά το περιβάλλον, τα οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα· καλεί τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να υποστηρίξουν και να προωθήσουν την παγκόσμια εφαρμογή των αρχών-πλαίσιο του 2018 για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον που παρουσίασε ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον· καλεί επίσης την ΕΕ να στηρίξει την πρωτοβουλία για τα περιβαλλοντικά δικαιώματα του Προγράμματος του ΟΗΕ για το περιβάλλον·

6. τονίζει ότι η πανδημία COVID-19 έχει καταδείξει τη σημασία της αρχής «Μία Υγεία» στη χάραξη πολιτικής και ότι απαιτούνται μετασχηματιστικές αλλαγές που περιλαμβάνουν συνεργασία μεταξύ επιστημονικών κλάδων και τομέων· επισημαίνει επίσης τον κίνδυνο η παγκόσμια ύφεση που προκλήθηκε από την πανδημία να ωθήσει τα κράτη σε παγκόσμιο επίπεδο να απομακρύνουν την προσοχή τους από την προστασία του περιβάλλοντος, προκειμένου να τονωθεί η βραχυπρόθεσμη οικονομική δραστηριότητα· τονίζει ότι τα μέτρα για τον σεβασμό και την προστασία της βιοποικιλότητας πρέπει να ενσωματωθούν σε όλους τους οικονομικούς τομείς·

Το μελλοντικό ευρωπαϊκό πλαίσιο διακυβέρνησης της βιοποικιλότητας και η εταιρική ευθύνη

7. εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόθεση της Επιτροπής να αναπτύξει ένα νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο διακυβέρνησης της βιοποικιλότητας και να ακολουθήσει μια προσέγγιση χωρίς αποκλεισμούς με τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών σε ρόλο ελέγχου της συμμόρφωσης για την παρακολούθηση της εφαρμογής της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ· χαιρετίζει επίσης τον στόχο της να προωθήσει μια νέα πρωτοβουλία το 2021 σχετικά με τη βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα σε σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την περιβαλλοντική δέουσα επιμέλεια σε όλες τις αλυσίδες οικονομικής αξίας· εμμένει, στο πλαίσιο αυτό, στην ανάγκη να καταρτιστεί ενωσιακή νομοθεσία για την υποχρεωτική δέουσα επιμέλεια για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον για τις εταιρείες της ΕΕ, τις εγκατεστημένες στην ΕΕ εταιρείες ή τις εταιρείες τρίτων χωρών που δραστηριοποιούνται στην εσωτερική αγορά, η οποία θα επιβάλλει νομικές υποχρεώσεις για τον εντοπισμό, την αξιολόγηση, την πρόληψη, την άρση, τον μετριασμό, την παρακολούθηση, την επικοινωνία, τη λογοδοσία, την αντιμετώπιση και την αποκατάσταση των πιθανών ή πραγματικών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλο το μήκος των αλυσίδων εφοδιασμού τους και θα θεσπίζει αποτελεσματικούς μηχανισμούς παρακολούθησης και επιβολής, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές του ΟΗΕ για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει επειγόντως πρόταση για ένα νομικό πλαίσιο της ΕΕ που θα βασίζεται σε υποχρεωτική δέουσα επιμέλεια των εταιρειών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον, η οποία, μεταξύ άλλων στόχων, θα πρέπει να διασφαλίζει βιώσιμες αλυσίδες αξίας μηδενικής αποψίλωσης δασών· καλεί επίσης την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο εξέτασης των εισαγωγών αγαθών των οποίων η εξόρυξη ή η παραγωγή προκαλεί καταστροφή ή υποβάθμιση της βιοποικιλότητας· υπογραμμίζει την ανάγκη καταπολέμησης της ατιμωρησίας των εταιρικών και κρατικών παραβιάσεων με τη δημιουργία μέσων που θα επιτρέπουν την πλήρη, αποτελεσματική και διαρκή εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των περιβαλλοντικών νόμων και την επιβολή τους·

8. τονίζει ότι η αποψίλωση των δασών, η αρπαγή γαιών και άλλες μη βιώσιμες δραστηριότητες εκμετάλλευσης και εξόρυξης πόρων που διεξάγονται από ορισμένες ιδιωτικές ή δημόσιες δραστηριότητες έχουν σημαντικό και πολύπλευρο αντίκτυπο στους αυτόχθονες πληθυσμούς και τις τοπικές κοινότητες· τονίζει ότι αυτές οι ομάδες συχνά στερούνται αναγνώρισης των κοινοτικών δικαιωμάτων ιδιοκτησίας τους επί της γης τους, των υδάτων τους ή άλλων πόρων τους, που κατείχαν παραδοσιακά ή κατέλαβαν ή χρησιμοποίησαν κατά κάποιον άλλο τρόπο· υπογραμμίζει ότι οι γυναίκες επηρεάζονται δυσανάλογα από την στέρηση των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας· καλεί όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς και τις επιχειρήσεις να συμμετάσχουν στην προώθηση της βιώσιμης διαχείρισης των δασών και να αναγνωρίσουν τα δικαιώματα των αυτοχθόνων πληθυσμών, μεταξύ άλλων διασφαλίζοντας την ελεύθερη, εκ των προτέρων και ενημερωμένη συναίνεση και ουσιαστική συμμετοχή των αυτοχθόνων και τοπικών κοινοτήτων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων σχετικά με τη διαχείριση και εκμετάλλευση των πόρων τους· ζητεί από τις επιχειρήσεις να προβούν σε αυστηρές εκτιμήσεις επιπτώσεων για όλες τις δραστηριότητες που ενδέχεται να επηρεάζουν τη βιοποικιλότητα των κοινοτικών εκτάσεων, των υδάτων και άλλων φυσικών πόρων των τοπικών κοινοτήτων και των αυτοχθόνων πληθυσμών σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές του ΟΗΕ για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις κατευθυντήριες γραμμές του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης για τη δέουσα επιμέλεια όσον αφορά την υπεύθυνη επιχειρηματική συμπεριφορά και την αρχή-πλαίσιο 12 του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον· καλεί την ΕΕ να μην υποστηρίζει ή χρηματοδοτεί έργα που ενδέχεται να οδηγήσουν στον εκτοπισμό αυτοχθόνων πληθυσμών από τις πατρίδες τους· επικροτεί την έκκληση της Επιτροπής για ανάληψη δράσης από τον ΟΗΕ, του Νοεμβρίου 2020, για την οικοδόμηση ενός χωρίς αποκλεισμούς, βιώσιμου και ανθεκτικού μέλλοντος με ιθαγενείς πληθυσμούς·

Χρήση της εξωτερικής δράσης της ΕΕ για την προώθηση της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα

9. καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) να ενσωματώσουν την προστασία της βιοποικιλότητας και τις διασυνδέσεις της με τα ανθρώπινα δικαιώματα στην εξωτερική δράση της ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω των διαλόγων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την εμπορική πολιτική, να προωθήσουν φιλόδοξες πολιτικές σχετικά με τη βιοποικιλότητα στα διεθνή φόρουμ, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τη νέα στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα, και να εφαρμόσουν μέτρα μέσω του σχεδίου δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία (2020-2024) για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της απώλειας βιοποικιλότητας στην άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

10. καλεί την Επιτροπή να ασχοληθεί με θέματα συνεργασίας που σχετίζονται με τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την ακεραιότητα των οικοσυστημάτων και τον σεβασμό των διεθνών περιβαλλοντικών υποχρεώσεων και των υποχρεώσεων στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με κοινό και συνεκτικό τρόπο, ιδίως μέσω διεθνών συνολικών και τομεακών συμφωνιών της ΕΕ και πολιτικών διαλόγων με τις χώρες εταίρους, μεταξύ άλλων τηρώντας τους κανόνες θεμιτού εμπορίου σε σχέση με το περιβάλλον, και να αξιοποιήσει πλήρως τις εκτιμήσεις επιπτώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον και τις σχετικές συστάσεις· καλεί την Επιτροπή να διενεργεί ενδελεχείς μελέτες εκτίμησης επιπτώσεων πριν από τη σύναψη συμφωνιών εμπορίου και συνεργασίας και την υλοποίηση αναπτυξιακών έργων, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην αξιολόγηση των επιπτώσεών τους στα δικαιώματα και τις ζωές των τοπικών πληθυσμών· επιμένει ότι οι εκτιμήσεις επιπτώσεων πρέπει να διενεργούνται με αυθεντική και ουσιαστική συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και των τοπικών κοινοτήτων και ότι τα πορίσματά τους πρέπει να λαμβάνονται δεόντως υπόψη· καλεί την Επιτροπή να επαναξιολογήσει την υλοποίηση έργων σε περίπτωση πιθανών ή πραγματικών αρνητικών επιπτώσεων στα ανθρώπινα δικαιώματα που σχετίζονται με το περιβάλλον ή τη βιοποικιλότητα· καλεί επίσης την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να καταρτίσουν κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με το δικαίωμα σε καθαρό, υγιεινό, ασφαλές και βιώσιμο περιβάλλον, να συμπεριλαμβάνουν τη βιοποικιλότητα και τις διασυνδέσεις της με τα ανθρώπινα δικαιώματα στις περιοδικές εκθέσεις τους σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε τρίτες χώρες, και να αναπτύξουν εργαλεία και εκπαιδευτικό υλικό για τις αντιπροσωπείες της ΕΕ σχετικά με τη σημασία της βιοποικιλότητας για το έργο τους στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· καλεί τις αντιπροσωπείες της ΕΕ να συνεργαστούν με τις επιχειρήσεις και τους ενδιαφερόμενους φορείς για την αύξηση της ευαισθητοποίησης, την ενθάρρυνση έργων, τη διευκόλυνση της συμμετοχής των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και την ανταλλαγή εργαλείων και πληροφοριών στον τομέα αυτό·

11. τονίζει ότι οι εμπορικές συμφωνίες πρέπει να υποστηρίζουν και να συμβάλλουν θετικά στη βιοποικιλότητα σε τρίτες χώρες, μεταξύ άλλων μέσω ισχυρών, φιλόδοξων και δεόντως εφαρμοζόμενων κεφαλαίων για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη· ζητεί, σε αυτό το πλαίσιο, από τον επικεφαλής της Επιτροπής για την επιβολή των εμπορικών συμφωνιών να επιβλέπει τη συμμόρφωση τέτοιων συμφωνιών σε στενή συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο· χαιρετίζει την ενσωμάτωση των διεθνών προτύπων για το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα στο πλαίσιο του συστήματος γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ)· καλεί την Επιτροπή να λαμβάνει υπόψη τις διασυνδέσεις της βιοποικιλότητας με τα ανθρώπινα δικαιώματα κατά την αξιολόγηση της εφαρμογής των διεθνών συμβάσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και του περιβάλλοντος στο πλαίσιο του ΣΓΠ· ζητεί να συμπεριληφθεί στο πλαίσιο αυτό η Σύμβαση αριθ. 169 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) περί των ιθαγενών λαών και των λαών με φυλετική συγκρότηση και συνιστά στα κράτη μέλη της ΕΕ που δεν το έχουν ακόμη πράξη να κυρώσουν τη Σύμβαση· ζητεί τη συμμετοχή των σχετικών ενδιαφερόμενων φορέων και την ενίσχυση της διαφάνειας των διαλόγων του ΣΓΠ·

12. ζητεί από το Συμβούλιο να δώσει εντολή στην Επιτροπή να πραγματοποιήσει διαπραγματεύσεις εξ ονόματος της ΕΕ σχετικά με τη συμμετοχή της στην ανοικτού χαρακτήρα διακυβερνητική ομάδα εργασίας για διεθνικές εταιρείες και άλλες επιχειρήσεις σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα με σκοπό την έγκριση μιας δεσμευτικής και εκτελεστής Συνθήκης του ΟΗΕ για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα· τονίζει τη σημασία αυτής της διαδικασίας, ιδίως σε σχέση με το φαινόμενο της αρπαγής γαιών και τον αντίκτυπό της στη βιοποικιλότητα, στα δικαιώματα των αυτοχθόνων πληθυσμών και στα ανθρώπινα δικαιώματα·

13. αποτίει φόρο τιμής στους υπερασπιστές των περιβαλλοντικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων εγγείου ιδιοκτησίας, στους εκπροσώπους των τοπικών κοινοτήτων, στους δικηγόρους και στους δημοσιογράφους που αγωνίζονται για την προστασία των φυσικών πόρων, και καταδικάζει απερίφραστα όλες τις πράξεις βίας, συμπεριλαμβανομένων των δολοφονιών, και την ποινικοποίηση των δραστηριοτήτων τους· αναγνωρίζει τη συμβολή, την εμπειρία και τη γνώση αυτών των ομάδων στην καταπολέμηση της απώλειας βιοποικιλότητας και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος·

14. καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να συνεχίσουν να συζητούν συστηματικά με τις ενδιαφερόμενες χώρες περιπτώσεις υπερασπιστών των περιβαλλοντικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων εγγείου ιδιοκτησίας που αντιμετωπίζουν απειλές βίας· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την ΕΥΕΔ να συνεχίσει την πρακτική της παράδοσης καταλόγου μεμονωμένων περιπτώσεων παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κατά τη συμμετοχή σε διαλόγους πολιτικής για τα ανθρώπινα δικαιώματα και επισκέψεις σε οργανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων τρίτων χωρών·

15. εκφράζει την ικανοποίησή του για την ανανέωση, τον Νοέμβριο του 2019, για τρία ακόμη έτη του μηχανισμού ProtectDefenders.eu της ΕΕ για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· υπενθυμίζει τη σημασία αυτού του μηχανισμού έναντι των αυξανόμενων αναγκών και της ποικιλομορφίας των προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένης της βίας και των επιθέσεων που αντιμετωπίζουν οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της γης και του περιβάλλοντος· ζητεί να ενισχυθεί ο μηχανισμός αυτός και να επαναξιολογείται συνεχώς ανάλογα με τις ανάγκες του·

16. ζητεί από την Επιτροπή να καθορίσει ειδική στρατηγική προστασίας και στήριξης για τις τοπικές κοινότητες και τους υπερασπιστές των περιβαλλοντικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων εγγείου ιδιοκτησίας· ζητεί επίσης να ενισχυθεί η στήριξη των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών που εργάζονται για την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας, ιδίως μέσω της δημιουργίας εταιρικών σχέσεων και της ανάπτυξης ικανοτήτων για την προάσπιση των δικαιωμάτων των αυτοχθόνων πληθυσμών και των τοπικών κοινοτήτων·

17. καλεί τους εκπροσώπους της ΕΕ και των κρατών μελών που θα συμμετάσχουν στη Διάσκεψη των Μερών της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα (COP 15) τον Οκτώβριο του 2021 στο Κουνμίνγκ, στην Κίνα, να υποστηρίξουν τη βιοποικιλότητα και να διασφαλίσουν ότι η παγκόσμια δράση για τη βιοποικιλότητα και οι συναφείς στόχοι συνδέονται με τον σεβασμό και την προστασία των δικαιωμάτων στη ζωή, την υγεία, την τροφή, την ύδρευση και τη στέγαση, καθώς και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών, των παιδιών, των ατόμων με αναπηρία και άλλων ευάλωτων ομάδων που επηρεάζονται από την απώλεια βιοποικιλότητας· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την ΕΕ να προωθήσει το ίδιο επίπεδο φιλοδοξίας κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, προκειμένου να διασφαλιστούν ίσοι όροι σε παγκόσμιο επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων νομικά δεσμευτικών παγκόσμιων στόχων αποκατάστασης και προστασίας τουλάχιστον 30 % έως το 2030, ώστε να αντικατοπτρίζουν τις φιλοδοξίες της ΕΕ σε εγχώριο επίπεδο· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαβουλευτούν και να συνεργαστούν με τις σχετικές ομάδες της κοινωνίας των πολιτών και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη διάσκεψη COP 15· υποστηρίζει ένθερμα, στο πλαίσιο αυτό, την ενσωμάτωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο παγκόσμιο πλαίσιο βιοποικιλότητας της COP 15 μετά το 2020 και ζητεί τη θέσπιση στόχων για τη διατήρηση της φύσης σε παγκόσμιο και εθνικό επίπεδο, με βάση το δικαίωμα σε καθαρό, υγιεινό, ασφαλές και βιώσιμο περιβάλλον·

18. εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δέσμευση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ στο πλαίσιο της Δέσμευσης των Ηγετών για τη Φύση να θέσουν τέρμα στα περιβαλλοντικά εγκλήματα και, για τον σκοπό αυτό, να εξασφαλίσουν αποτελεσματικά και αποτρεπτικά νομικά πλαίσια· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, από την ΕΕ και τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους όσον αφορά τα περιβαλλοντικά εγκλήματα και να προωθήσουν μια διεθνή προσέγγιση όσον αφορά το περιβαλλοντικό ποινικό δίκαιο· ζητεί τη θέσπιση νομικών πλαισίων για τη διασφάλιση της πρόσβασης σε αποτελεσματικά ένδικα μέσα σε περιπτώσεις απώλειας και υποβάθμισης της βιοποικιλότητας· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να αναλάβουν νέες πρωτοβουλίες προκειμένου να καταστεί η «οικοκτονία» έγκλημα αναγνωρισμένο από το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου· συνιστά να επεκταθεί το φάσμα των σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που καλύπτονται από το παγκόσμιο καθεστώς κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ώστε να συμπεριληφθούν τα περιβαλλοντικά εγκλήματα· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει την εξωτερική διάσταση της οδηγίας για το περιβαλλοντικό έγκλημα και της οδηγίας για την περιβαλλοντική ευθύνη.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ
ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+ : υπέρ

- : κατά

0 : αποχή

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΛΙΕΙΑΣ (25.3.2021)

προς την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων

σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030: επαναφορά της φύσης στη ζωή μας

(2020/2273(INI)

Συντάκτης γνωμοδότησης: Gabriel Mato

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Αλιείας καλεί την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

– λαμβάνοντας υπόψη τη Σύμβαση για τη βιολογική ποικιλότητα, και ιδίως τον στόχο βιοποικιλότητας αριθ. 11 του Aichi,

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κλάδοι της αλιείας, της υδατοκαλλιέργειας και της μεταποίησης στην ΕΕ πληρούν ορισμένα από τα υψηλότερα πρότυπα περιβαλλοντικής και κοινωνικής βιωσιμότητας σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας, συμπεριλαμβανομένων των εργασιακών δικαιωμάτων και της υγείας και καλής διαβίωσης των ζώων, και παρέχουν υψηλής ποιότητας θαλασσινά προϊόντα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τομείς αυτοί διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο στην επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφική ευημερία ενός ολοένα αυξανόμενου πληθυσμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως εκ τούτου, είναι εξαιρετικά σημαντικό να επιτευχθεί ένα μοντέλο αλιείας που να αντικατοπτρίζει την ισορροπία μεταξύ των τριών θεμελιωδών διαστάσεων της βιωσιμότητας (περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική) και να διασφαλίζεται η διαθεσιμότητα του επισιτιστικού εφοδιασμού, σύμφωνα με τις σχετικές διεθνείς δεσμεύσεις, όπως οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) του ΟΗΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ρόλος των τομέων της αλιείας, της υδατοκαλλιέργειας και της μεταποίησης στη συμβολή στην επίτευξη πολλών από τους ΣΒΑ του ΟΗΕ θα πρέπει να λαμβάνεται δεόντως υπόψη στη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές από τις θάλασσες που συνορεύουν με κράτη μέλη συνορεύουν επίσης με τρίτες χώρες στις οποίες δεν ισχύει το κοινοτικό δίκαιο ή/και δεν υπάρχουν ειδικές πολιτικές για τη διαχείριση των αλιευτικών αποθεμάτων ή ποσοστώσεων·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αλιείς και οι ιχθυοκαλλιεργητές της ΕΕ πρέπει να συμμετέχουν και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη βιώσιμων πολιτικών και να συνεχίσουν να παρέχουν όχι μόνο υγιεινά τρόφιμα υψηλής διατροφικής αξίας, αλλά και θεμελιώδη κοινωνική και οικονομική στήριξη σε πολλές παράκτιες, ηπειρωτικές και παρόχθιες κοινότητες, τηρώντας παράλληλα την περιβαλλοντική νομοθεσία της Ένωσης·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλιεία αποτελεί μακροχρόνια οικογενειακή παράδοση σε ορισμένες κοινότητες, ωστόσο ενδέχεται να διακοπεί ή να εκλείψει εντελώς εάν δεν βρεθεί η σωστή ισορροπία μεταξύ των απαιτήσεων και των κανόνων, αφενός, και της προμήθειας τροφίμων μέσω της αλιείας μικρής κλίμακας, αφετέρου·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αλιείς δεν είναι απλώς εξερευνητές θαλάσσιων πόρων, αλλά είναι παρόντες σε καθημερινή βάση, από τις παράκτιες και ηπειρωτικές περιοχές έως την ανοικτή θάλασσα και, σε πολλές περιπτώσεις, είναι οι πρώτοι που εντοπίζουν περιβαλλοντικά ατυχήματα ή υποβάθμιση του περιβάλλοντος και ειδοποιούν τις αρχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αλιείς συμμετέχουν και συμβάλλουν στην αποφυγή της υποβάθμισης του περιβάλλοντος, λαμβάνουν μέτρα για τη διατήρηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και, συνεπώς, θα πρέπει να θεωρούνται ως φύλακες της θάλασσας·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποβάθμιση των οικοτόπων και η διακοπή των διαδρόμων μετανάστευσης λόγω, για παράδειγμα, των αλλαγών σε ποταμούς και φράγματα, της υπερεκμετάλλευσης για το χαβιάρι και το κρέας τους, καθώς και της ρύπανσης έχουν οδηγήσει τους οξύρρυγχους στα πρόθυρα της εξαφάνισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δραματική μείωση του αριθμού των γεννητόρων, που σχετίζεται με τη μείωση του πληθυσμού, προκαλεί την αδυναμία φυσικής αναπαραγωγής, μειώνοντας την πιθανότητα των λίγων εναπομεινάντων αρσενικών και θηλυκών να συναντηθούν και να αναπαραχθούν·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξόχως απόκεντρες περιοχές αντιπροσωπεύουν το 70 % της ευρωπαϊκής βιοποικιλότητας·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δεδομένα που κατέχουν τα ερευνητικά ινστιτούτα δείχνουν ότι οι πληθυσμοί των ειδών οξύρρυγχου είναι κατακερματισμένοι, ότι λείπουν ορισμένες γενιές και ότι φυσική αναπαραγωγή οξύρρυγχου είναι ανεπαρκής, ότι ο αριθμός των ενηλίκων που μεταναστεύουν στον Δούναβη για αναπαραγωγή είναι εξαιρετικά χαμηλός και ότι το είδος του οξύρρυγχου είναι στα πρόθυρα της εξαφάνισης·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις σημαντικές βελτιώσεις όσον αφορά τους πληθυσμούς ιχθύων σε ορισμένες θαλάσσιες λεκάνες της ΕΕ, κάτι που θα πρέπει να λειτουργήσει σαν παράδειγμα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ως αποτέλεσμα της εφαρμογής βελτιωμένων μέτρων διαχείρισης, σημειώθηκε αύξηση κατά 50 % της βιομάζας των αποθεμάτων στον βορειοανατολικό Ατλαντικό σε διάστημα μόλις 10 ετών και ότι η υπεραλίευση στην ΕΕ μειώνεται συνεχώς, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη ότι πρέπει να εξαλειφθεί πλήρως· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην ίδια θαλάσσια λεκάνη, σχεδόν το 100 % των εκφορτώσεων από αποθέματα που υπόκεινται σε ρυθμίσεις της ΕΕ για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμες επιστημονικές αξιολογήσεις προέρχονται από αποθέματα που αλιεύονται σε επίπεδα μέγιστης βιώσιμης απόδοσης (ΜΒΑ)· λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι στη Μεσόγειο και στον Εύξεινο Πόντο η πλειονότητα των ιχθυαποθεμάτων εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο υπερεκμετάλλευσης·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι παρά τις βελτιώσεις στη βιωσιμότητα που επαληθεύονται όσον αφορά την εκμετάλλευση των θαλάσσιων πόρων σε ορισμένες θαλάσσιες λεκάνες, εξακολουθούν να υπάρχουν περιοχές που εγείρουν ανησυχίες, ιδίως η Μεσόγειος Θάλασσα· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η θάλασσα έχει το υψηλότερο ποσοστό προστατευόμενων θαλάσσιων ζωνών στις ευρωπαϊκές θάλασσες, αλλά ταυτόχρονα είναι αυτή που παρουσιάζει τις μεγαλύτερες ανησυχίες ως προς τη γενική κατάσταση των πόρων, των οικοτόπων και της βιοποικιλότητάς της·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει φιλόδοξους στόχους στο πλαίσιο της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), η οποία αναθεωρήθηκε το 2013, και της οδηγίας-πλαισίου για τη θαλάσσια στρατηγική· λαμβάνοντας υπόψη ότι, πέρα από την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την επίτευξη της ΜΒΑ σε ορισμένες ευρωπαϊκές λεκάνες, εξακολουθούν να απαιτούνται μέτρα για την επίτευξη των γενικών στόχων σχετικά με την καλή περιβαλλοντική κατάσταση των υδάτων·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η θαλάσσια βιοποικιλότητα διατρέχει σοβαρό κίνδυνο, όπως τονίζεται στην έκθεση με τίτλο «Global Assessment Report on Biodiversity and Ecosystem Services» (Παγκόσμια έκθεση αξιολόγησης για τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων) της Διακυβερνητικής πλατφόρμας επιστήμης-πολιτικής για τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων (IPBES), του 2019, την πέμπτη έκδοση της έκθεσης «Global Biodiversity Outlook» (Παγκόσμιες προοπτικές της βιοποικιλότητας) και την ειδική έκθεση της Διακυβερνητικής επιτροπής για την κλιματική αλλαγή (IPCC) σχετικά με τους ωκεανούς και την κρυόσφαιρα σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα·

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι επιστημονικές μελέτες έχουν εγείρει ανησυχίες σχετικά με τις σημαντικές μακροπρόθεσμες δυσμενείς επιπτώσεις που μπορεί να έχει η χρήση ορισμένων αλιευτικών τεχνικών στη βιοποικιλότητα των ωκεανών και στο θαλάσσιο περιβάλλον·

ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τα έγγραφα πολιτικής της ΕΕ για τη φύση παρέχουν νέες ευκαιρίες και μέτρα για την καλύτερη ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών πτυχών στις τομεακές πολιτικές, την αποκατάσταση των ειδών και των οικοτόπων, και την προώθηση φιλικότερων προς το περιβάλλον επενδύσεων·

ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος με τίτλο «Marine Messages II», η οποία δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2019, εφιστά την προσοχή στην τρέχουσα κατάσταση υποβάθμισης του ευρωπαϊκού θαλάσσιου περιβάλλοντος και στην ανάγκη ταχείας αποκατάστασης των θαλάσσιων οικοσυστημάτων μας και εξετάζει τις επιπτώσεις των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στο θαλάσσιο περιβάλλον·

ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η φωτορύπανση μεταβάλλει τα φυσικά επίπεδα νυχτερινού φωτισμού για τους ανθρώπους, τα ζώα και τα φυτά, επηρεάζοντας έτσι αρνητικά τη βιοποικιλότητα στη θάλασσα και την ανοικτή θάλασσα, τις λίμνες, τις οδούς εσωτερικής ναυσιπλοΐας και τις παράκτιες περιοχές·

ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στην ειδική έκθεση αριθ. 26/2020 του Ελεγκτικού Συνεδρίου με τίτλο «Θαλάσσιο περιβάλλον: Η προστασία της ΕΕ έχει μεγάλο εύρος όχι όμως και βάθος» επιβεβαιώνεται ότι, παρόλο που έχει θεσπιστεί ένα πλαίσιο για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, οι δράσεις της ΕΕ δεν έχουν οδηγήσει σε επαρκή προστασία των οικοσυστημάτων και των οικοτόπων και ότι οι σημερινές προστατευόμενες θαλάσσιες ζώνες προσφέρουν μόνο περιορισμένη προστασία·

ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο στόχος σχετικά με την προστασία τουλάχιστον του 30 % των συνολικών θαλάσσιων οικοτόπων έως το 2030 θα πρέπει να θεσπιστεί στο πλαίσιο της 15ης Διάσκεψης των μερών (COP 15) της Σύμβασης για τη βιολογική ποικιλότητα του 2021·

Προστατευόμενες περιοχές και στόχοι

1. εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η αλιεία συμπεριλήφθηκε στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 20ής Μαΐου 2020 με τίτλο «Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030: Επαναφορά της φύσης στη ζωή μας (COM(2020)0380), υπογραμμίζει ότι η αλιεία, η υδατοκαλλιέργεια και τα θαλάσσια ζητήματα πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του ολοκληρωμένου πλαισίου της Ένωσης για τη βιοποικιλότητα·

2. τονίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ο συντονισμός και η αμοιβαία υποστήριξη μεταξύ όλων των πρωτοβουλιών της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, καθώς και μεταξύ των στόχων της ΕΕ και των κρατών μελών όσον αφορά, μεταξύ άλλων, την επισιτιστική ασφάλεια, την κλιματική αλλαγή, τους θαλάσσιους φυσικούς πόρους και τη βιώσιμη διαχείριση της αλιείας·

3. υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τον Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO)[119], καθίσταται όλο και πιο ξεκάθαρο ότι τα αλιεύματα που τελούν υπό καλή διαχείριση έχουν παρουσιάσει αύξηση της μέσης βιομάζας αποθεμάτων, και πολλά φθάνουν ή διατηρούν βιολογικά βιώσιμα επίπεδα, ενώ τα αλιεύματα με λιγότερο ανεπτυγμένα συστήματα διαχείρισης βρίσκονται σε κακή κατάσταση·

4. τονίζει ότι οι προστατευόμενες θαλάσσιες ζώνες που εφαρμόζονται αποτελεσματικά αποτελούν εργαλείο διαχείρισης για την ενίσχυση της βιοποικιλότητας στο θαλάσσιο περιβάλλον και για την αποκατάσταση και προστασία των οικοτόπων και των ειδών εντός και πέριξ αυτών·

5. τονίζει ότι, όταν εφαρμόζονται και τυγχάνουν αποτελεσματικής διαχείρισης, οι θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές μπορούν να επιτελούν βασικές οικολογικές λειτουργίες για την αναπαραγωγή θαλάσσιων ειδών και οικοτόπων (παρέχοντας τόπους αναπαραγωγής και εκτροφής) και να βελτιώνουν την ανθεκτικότητά τους, μεταξύ άλλων και στην κλιματική αλλαγή, και να προσφέρουν κοινωνικοοικονομικά οφέλη για τις παράκτιες κοινότητες και τον τομέα του τουρισμού·

6. τονίζει ότι οι συνθήκες του οικοσυστήματος που απαιτούνται από κάθε αλιευτική λεκάνη πρέπει να διασφαλίζονται προκειμένου να καταστεί δυνατή η διατήρηση ή και η σταδιακή αύξηση των αλιευτικών πόρων με την πάροδο του χρόνου·

7. χαιρετίζει τη θέσπιση στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030, η οποία θέτει φιλόδοξους στόχους· θεωρεί ότι απαιτείται επειγόντως η ανάληψη δράσης για τη διατήρηση και την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας·

8. υπενθυμίζει ότι είναι αναγκαία η διατήρηση και η αποκατάσταση της βιοποικιλότητας όσον αφορά εξίσου την ξηρά, τη θάλασσα και τους ωκεανούς· ζητεί, επομένως, να δοθεί έμφαση στη σύνδεση μεταξύ ξηράς και θάλασσας στο πλαίσιο της στρατηγικής, καθώς ό,τι συμβαίνει στην ξηρά έχει επιπτώσεις σε ό,τι συμβαίνει στη θάλασσα, ιδίως όσον αφορά την υγεία των θαλάσσιων αποθεμάτων και οικοσυστημάτων·

9. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι δεν δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στην αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη στρατηγική· ζητεί η αλιεία και η υδατοκαλλιέργεια να λάβουν τη θέση που τους αξίζει στα μέτρα που θα ακολουθήσουν την ανακοίνωση·

10. απαιτεί να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στις εξόχως απόκεντρες περιοχές και τις ιδιαιτερότητές τους στο πλαίσιο της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα, δεδομένου ότι αντιπροσωπεύουν το 70 % της ευρωπαϊκής βιοποικιλότητας·

11. χαιρετίζει τον στόχο σχετικά με την αποκατάσταση τουλάχιστον 25 000 χιλιομέτρων υδατορευμάτων σε οδούς ελεύθερης ροής έως το 2030, με στόχο, για παράδειγμα, τη διευκόλυνση της διέλευσης των μεταναστευτικών ιχθύων ή τη βελτίωση της ροής των υδάτων και των ιζημάτων, κάτι που θα συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας παράκτιων υδάτων·

12. επισημαίνει ότι η θέσπιση θαλάσσιων ζωνών προστασίας δεν να είναι απαραίτητα ασύμβατη με τη βιώσιμη άσκηση δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των εξορυκτικών δραστηριοτήτων, εφόσον δεν θέτουν σε κίνδυνο τις αξίες των εν λόγω προστατευόμενων περιοχών και υπό την προϋπόθεση ότι έχουν θεσπιστεί βάσει των βέλτιστων επιστημονικών γνώσεων και συμβουλών και ότι υπάρχει επαρκής διαχείριση και έλεγχος·

13. υπογραμμίζει ότι η εφαρμογή αυστηρά προστατευόμενων ζωνών ή το κλείσιμο αλιευτικών ζωνών μπορεί να έχει άμεσες αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνική πρόνοια και την οικονομική ευημερία των παράκτιων κοινοτήτων, γεγονός που θα καθιστούσε δύσκολη την αποδοχή αυτών των εργαλείων διαχείρισης, και ότι αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να έχει άμεσο αντίκτυπο στους ΣΒΑ, όπως ο ΣΒΑ 1 (εξάλειψη της φτώχειας) και ο ΣΒΑ 2 (εξάλειψη της πείνας)· τονίζει, ως εκ τούτου, ότι, προκειμένου να καθοριστούν οι θαλάσσιες προστατευόμενες ζώνες, οι πλήρεις εκτιμήσεις επιπτώσεων αποτελούν προϋπόθεση και θα πρέπει να προβλεφθούν αντισταθμιστικές λύσεις για τον οικείο παράκτιο πληθυσμό·

14. τονίζει ότι η θέσπιση θαλάσσιων προστατευόμενων ζωνών μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη του ΣΒΑ 14·

15. υπογραμμίζει ότι όλοι οι στόχοι περί προστασίας θα πρέπει να βασίζονται στις βέλτιστες διαθέσιμες γνώσεις και συμβουλές, δεδομένου ότι το σημαντικότερο είναι να διασφαλιστεί ότι οι καθορισμένες ζώνες προστασίας καλύπτουν τις ζώνες υψηλής οικολογικής αξίας που χρήζουν προστασίας·

16. τονίζει ότι είναι εξίσου σημαντικό να θεσπιστούν προστατευόμενες θαλάσσιες ζώνες που θα καλύπτουν αντιπροσωπευτικές ζώνες με αξία οικολογικής εκπροσώπησης και θα συνδέονται με άλλες θαλάσσιες προστατευόμενες ζώνες, καθώς και με ευρύτερες ακτές που υπόκεινται σε δίκαιη και αποτελεσματική διαχείριση·

17. υπογραμμίζει ότι οι προστατευόμενες θαλάσσιες ζώνες, παρόλο που έχουν ως κύριο στόχο την προστασία και την αποκατάσταση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, επιφέρουν επίσης επιπτώσεις στην αλιεία· τονίζει ότι, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες[120], οι προστατευόμενες θαλάσσιες ζώνες τείνουν να αυξάνουν τα αλιεύματα αποθεμάτων που υφίστανται υπερεκμετάλλευση και να μειώνουν τα αλιεύματα αποθεμάτων που αποτελούν αντικείμενο καλής διαχείρισης και όσων υφίστανται υποεκμετάλλευση σε σχέση με τη μέγιστη βιώσιμη απόδοση·

18. θεωρεί θεμελιώδες το γεγονός ότι η εφαρμογή οποιασδήποτε προστατευόμενης θαλάσσιας ζώνης θα πρέπει να βασίζεται στις βέλτιστες διαθέσιμες επιστημονικές γνώσεις, σε συνδυασμό με μια συγκεκριμένη εκτίμηση επιπτώσεων και σε στενό συντονισμό με τις τοπικές αρχές, τις κοινότητες και τα ενδιαφερόμενα μέρη·

19. θεωρεί ότι πρέπει επειγόντως να ενισχυθούν και να εφαρμοστούν αποτελεσματικά οι υφιστάμενες προστατευόμενες θαλάσσιες ζώνες· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταρτίσουν, κατά προτεραιότητα, ειδικά σχέδια διαχείρισης για τις ζώνες αυτές, καθορίζοντας σαφείς στόχους διατήρησης και αποτελεσματικά μέτρα παρακολούθησης, επιτήρησης και ελέγχου· ζητεί ιδίως από τα κράτη μέλη να επισπεύσουν την ανάπτυξη και την υποβολή κοινών συστάσεων για τη διαχείριση της αλιείας στις προστατευόμενες θαλάσσιες ζώνες τους σύμφωνα με το άρθρο 11 της ΚΑΠ·

20. τονίζει ότι τα σχέδια διαχείρισης θα πρέπει να βασίζονται στις βέλτιστες επιστημονικές γνώσεις και συμβουλές και σε ολοκληρωμένη προσέγγιση, και να αναπτυχθούν μέσω μηχανισμών που διασφαλίζουν την ενεργό συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών στις παράκτιες κοινότητες, όπως είναι ο τομέας της αλιείας, η επιστημονική κοινότητα και οι κοινωνικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στη συνδιαχείριση των εν λόγω ζωνών· τονίζει ότι μόνο μια τέτοια ορθή διακυβέρνηση των θαλάσσιων προστατευόμενων ζωνών θα συμβάλει αποφασιστικά στην επίτευξη των στόχων τους·

21. ζητεί οι ανωτέρω προϋποθέσεις να ισχύουν και για όλες τις νέες προστατευόμενες θαλάσσιες ζώνες·

22. επισημαίνει ότι είναι αναγκαίο οι νέες προστατευόμενες θαλάσσιες ζώνες που θα δημιουργηθούν στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής να περιλαμβάνονται στο πλαίσιο Natura 2000 και, κατά περίπτωση, να συμπληρωθούν με πρόσθετους χαρακτηρισμούς από τα κράτη μέλη·

23. σημειώνει με ανησυχία ότι ορισμένοι ανθρωπογενείς υγρότοποι υφίστανται συνεχή πίεση από την ακατάλληλη διαχείριση ορισμένων προστατευόμενων ειδών πτηνών και θηλαστικών, όπως ο κορμοράνος, οι ερωδιοί ή οι βίδρες, που βλάπτουν σοβαρά τις εγκαταστάσεις υδατοκαλλιέργειας, φέρνοντας τους καλλιεργητές στα πρόθυρα εγκατάλειψης της δραστηριότητάς τους και, κατά συνέπεια, προκαλώντας μεγαλύτερη ζημιά στη συνολική βιοποικιλότητα·

24. τονίζει ότι είναι σημαντικό να συμπεριληφθούν στη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα «άλλα αποτελεσματικά μέτρα διατήρησης με βάση την περιοχή» που προβλέπονται στην απόφαση 14/8 για τη Σύμβαση για τη βιολογική ποικιλότητα (ΣΒΠ)[121], «ως γεωγραφικά καθορισμένη περιοχή που δεν είναι προστατευόμενη περιοχή και που διέπεται και τελεί υπό διαχείριση με τρόπους που επιτυγχάνουν θετικά και διατηρήσιμα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα για την επιτόπια διατήρηση της βιοποικιλότητας, με συναφείς λειτουργίες και υπηρεσίες οικοσυστήματος και, κατά περίπτωση, πολιτιστικές, πνευματικές, κοινωνικοοικονομικές και άλλες αξίες σχετικές με την περιοχή»· καλεί την Επιτροπή, από κοινού με τα κράτη μέλη, να μεταφέρουν στο εθνικό τους δίκαιο τα καθιερωμένα κριτήρια της ΣΒΠ και να διασφαλίσουν την αποτελεσματικότητα αυτών των «άλλων αποτελεσματικών μέτρων διατήρησης με βάση την περιοχή»·

25. αναγνωρίζει ότι η ιχθυοκαλλιέργεια και η υδατοκαλλιέργεια θαλασσινών παράγουν το χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα στον τομέα της ζωικής παραγωγής· ενθαρρύνει την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα για να αναγνωρίσει, να στηρίξει και να προωθήσει τις φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές διαχείρισης που αναπτύσσονται από τους καλλιεργητές·

Αυστηρά προστατευόμενες περιοχές και ζώνες απαγόρευσης αλίευσης

26. τονίζει ότι η προστασία των περιοχών εκτροφής και αναπαραγωγής είναι ουσιαστικής σημασίας για την ανασύσταση του πληθυσμού και την αναπαραγωγή πολλών ειδών που είναι απαραίτητα για τη βιοποικιλότητα, όπως τα θαλάσσια κητοειδή· τονίζει τη σημασία της απαγόρευσης, στις ζώνες απαγόρευσης της αλιείας, των αλιευτικών τεχνικών και άλλων εξορυκτικών δραστηριοτήτων που μπορούν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα των ωκεανών και στο θαλάσσιο περιβάλλον·

27. επισημαίνει ότι η αυστηρή προστασία των θαλάσσιων περιοχών δεν σημαίνει πάντα ότι οι εξορυκτικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της αλιείας, πρέπει να σταματήσουν εντελώς, υπό την προϋπόθεση ότι ελέγχονται και περιορίζονται ώστε να εξασφαλιστεί η προστασία των αξιών διατήρησης·

28. επισημαίνει ότι οι αυστηρά προστατευόμενες περιοχές και οι ζώνες απαγόρευσης της αλιείας μπορούν να αποφέρουν μεγάλα εναλλακτικά οφέλη στις παράκτιες περιοχές, καθώς και να χρησιμεύσουν ως σημαντικές τοποθεσίες για την εκπαίδευση, τον γραμματισμό στους ωκεανούς και την έρευνα σχετικά με τη θαλάσσια βιοποικιλότητα, καθώς και την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινοτήτων και των επισκεπτών· τονίζει ότι οι μη εξορυκτικές χρήσεις των εν λόγω περιοχών και ζωνών μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην επιτήρηση και στην παρακολούθηση μέσω της συμμετοχής των επισκεπτών σε δράσεις και προγράμματα της επιστήμης των πολιτών·

29. τονίζει την εξαιρετικά επείγουσα ανάγκη να θεσπιστούν «περιοχές αποκατάστασης των ιχθυαποθεμάτων» (ή «ζώνες απαγόρευσης της αλιείας») στη Μαύρη Θάλασσα, ώστε να επιτραπεί η ανάκαμψη των πληθυσμών άγριων οξύρρυγχων, καθώς αυτές οι περιοχές έχουν αποδειχθεί επωφελείς τόσο για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας όσο και για τη διαχείριση της αλιείας·

30. τονίζει ότι τα βαθέα ύδατα φιλοξενούν τη μεγαλύτερη ποικιλία ειδών και οικοσυστημάτων στη Γη, παρέχουν κρίσιμα περιβαλλοντικά αγαθά και υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της μακροπρόθεσμης παγίδευσης του άνθρακα, και χαρακτηρίζονται από περιβαλλοντικές συνθήκες που τα καθιστούν εξαιρετικά ευάλωτα στις ανθρωπογενείς οχλήσεις· επισημαίνει ότι οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι η εξόρυξη βαθέων υδάτων θα προκαλέσει απώλεια βιοποικιλότητας, τόσο με την καταστροφή της ζωής στον θαλάσσιο πυθμένα όπου πραγματοποιείται η εξόρυξη, με ελάχιστες προοπτικές ανάκαμψης, όσο και με τη δημιουργία πλουτωμάτων, φωτός, τοξινών και θορύβου που θα μπορούσαν να έχουν αντίκτυπο τόσο στη βενθική όσο και στη μεσοπελαγική θαλάσσια ζωή πολύ πέρα από τις πραγματικές περιοχές εξόρυξης, και ότι το θεματολόγιο του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030 ζητεί την προστασία των ωκεανών, την οικοδόμηση ανθεκτικότητας, την αποκατάσταση των υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων και την κατάλληλη κατανάλωση και παραγωγή πόρων·

Χωροταξικός σχεδιασμός

31. τονίζει τη σημασία του κατάλληλου και χωρίς αποκλεισμούς χωροταξικού σχεδιασμού, ο οποίος λαμβάνει επαρκώς υπόψη την περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική βιώσιμη ανάπτυξη της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, καθώς και την κατάσταση και την ευαισθησία των οικοτόπων, επισημαίνοντας την ανάγκη για έναν διαφανή και συμμετοχικό μηχανισμό, σύμφωνα με την οδηγία για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, ώστε να διατεθεί χώρος για όλους τους οικονομικούς φορείς με ισότιμο τρόπο, μεταξύ άλλων στα υφιστάμενα και νέα αλιευτικά πεδία και τις υδατοκαλλιέργειες·

32. αναγνωρίζει τις δυσκολίες που συνδέονται με την προσπάθεια να καταστούν συμβατές οι διάφορες χρήσεις της θάλασσας μεταξύ τους, καθώς και με τη διαχείριση των συγκρούσεων μεταξύ ορισμένων χρήσεων του χώρου, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων ψυχαγωγίας και αναψυχής· επισημαίνει ότι η τεχνολογία βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη και, ως εκ τούτου, όλες οι δραστηριότητες εξελίσσονται επίσης, κάτι που καθιστά απαραίτητο ο χωροταξικός σχεδιασμός να πραγματοποιείται με εξελικτικό τρόπο·

33. υπενθυμίζει την ανάγκη να ληφθούν υπόψη όλες οι άλλες δραστηριότητες της γαλάζιας οικονομίας στον χωροταξικό σχεδιασμό, και ιδίως οι δραστηριότητες ψυχαγωγίας και αναψυχής· τονίζει την ανάγκη αποφυγής της απαγόρευσης ολόκληρων τομέων από προστατευόμενες θαλάσσιες ζώνες· στην περίπτωση της αλιείας, καλεί την Επιτροπή να κάνει διάκριση ανάμεσα στους διαφόρους τύπους αλιευτικών εργαλείων και να λάβει υπόψη την αλιευτική προσπάθεια και τον επιμέρους αντίκτυπο, προκειμένου να καθορίσει ποια δραστηριότητα θα πρέπει ή δεν θα πρέπει να περιοριστεί· υπογραμμίζει ότι ορισμένες αλιευτικές δραστηριότητες, όπως η αλιεία μικρής κλίμακας ή αναψυχής, μπορεί να είναι πολύ επιλεκτικές ή ακόμη και μη εξορυκτικές·

34. ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, δεδομένης της αναμενόμενης επέκτασης της ανανεώσιμης ενέργειας στη θάλασσα, να προαγάγουν την επιστημονική έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις ενεργειακών λύσεων, όπως της ωκεάνιας ενέργειας, των υπεράκτιων αιολικών πάρκων ή των πάρκων ηλιακών συλλεκτών, στο περιβάλλον – και, συγκεκριμένα, στη βιοποικιλότητα – και σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο·

Σχέδιο δράσης για τη διατήρηση των αλιευτικών πόρων και την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων

35. υπενθυμίζει ότι η ΚΑΠ προβλέπει ένα ισχυρό κανονιστικό πλαίσιο με εξελιγμένα εργαλεία, το οποίο έχει καθορίσει τις ημερομηνίες δημοσίευσης ειδικών εκθέσεων, σύμφωνα με το οποίο η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση στο Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με τη λειτουργία της ΚΑΠ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022·

36. υπενθυμίζει επίσης ότι, σύμφωνα με τον νέο κανονισμό για τα τεχνικά μέτρα[122], η Επιτροπή πρέπει να υποβάλει έκθεση στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020 και δύναται να προτείνει μέτρα σε περιπτώσεις που υπάρχουν στοιχεία τα οποία αποδεικνύουν ότι οι σκοποί και οι στόχοι δεν έχουν επιτευχθεί·

37. ζητεί από τα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση για να ενισχύσουν την εκτός τόπου διατήρηση των οξύρρυγχων σε ειδικές εγκαταστάσεις, να συνεχίσουν τα υποστηρικτικά προγράμματα αποθεματοποίησης με τα εντόπια ιχθύδια οξύρρυγχων και να ξεκινήσουν μελέτες αξιολόγησης του ποσοστού των ενήλικων ιχθύων που επιστρέφουν για αναπαραγωγή·

38. καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να προτείνει σχέδιο δράσης για τη διατήρηση των αλιευτικών πόρων και την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε περαιτέρω υποβάθμιση της βιοποικιλότητας σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της ΚΑΠ, εξετάζοντας, κατά περίπτωση, πρόσθετα και συμπληρωματικά μέτρα στο πλαίσιο της ΚΑΠ· ζητεί από την Επιτροπή, στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης της και ως μέρος της εφαρμογής της διαχείρισης της αλιείας που βασίζεται στην οικοσυστημική προσέγγιση, να εντοπίσει τις πρακτικές οι οποίες επηρεάζουν δυσμενώς τη βιοποικιλότητα των ωκεανών και το θαλάσσιο περιβάλλον και, εφόσον απαιτείται, να εισαγάγει κατάλληλα μέτρα μετριασμού·

39. υπενθυμίζει τη σημασία της ορθής και ταχείας εφαρμογής του κανονισμού ελέγχου[123], του οποίου η μεταρρύθμιση θα εγκριθεί σύντομα και θα προαγάγει την προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας των ευρωπαϊκών θαλασσών·

40. υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να συνεχιστεί η εφαρμογή μιας πολιτικής μηδενικής ανοχής για την παράνομη, αδήλωτη και ανεξέλεγκτη αλιεία και να προωθείται η βιώσιμη αλιεία μέσω της καταπολέμησης της υπεραλίευσης και των αλιευμάτων απειλούμενων ειδών, καθώς και άλλων ειδών·

41. ζητεί να επιβληθεί σε τρίτες χώρες, και ιδίως στις γειτονικές χώρες, αντίστοιχη απαίτηση παρακολούθησης των αλιευτικών πόρων των υδάτων τους, ώστε να διασφαλιστεί ένα υγιές οικοσύστημα στους θαλάσσιους οικοτόπους που δεν συνδέονται με τεχνητά σύνορα που δημιουργεί ο άνθρωπος·

Δίκαιη μεταχείριση του τομέα της αλιείας

42. τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η δίκαιη μεταχείριση των τομέων της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας σε σχέση με άλλους τομείς· εκφράζει ικανοποίηση για το γεγονός ότι η προτεινόμενη στρατηγική αναφέρει ότι «η πρόοδος προς την επίτευξη του στόχου θα τελεί υπό διαρκή επανεξέταση και προσαρμογή, εάν χρειαστεί, για τον μετριασμό των αδικαιολόγητων επιπτώσεων στη βιοποικιλότητα, την επισιτιστική ασφάλεια και την ανταγωνιστικότητα των καλλιεργητών»· τονίζει ότι η διάταξη αυτή θα πρέπει να ισχύει εξίσου για τους αλιείς και τους παραγωγούς υδατοκαλλιέργειας και να αναφέρεται σε αυτούς·

43. εκφράζει την ανάγκη να αποδοθεί στον τομέα της αλιείας η σημασία που απαιτείται ώστε να διασφαλίζεται, σε κάθε περίπτωση, η κοινωνικοοικονομική βιωσιμότητα όλων των ατόμων που επηρεάζονται από τις διεργασίες μετασχηματισμού του θαλάσσιου περιβάλλοντος, οι οποίες είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση των δεικτών βιοποικιλότητας που χρειάζονται για να διατηρηθούν τα διαφορετικά οικοσυστήματα υγιή και να συνεχίσουν να προσφέρουν περιβαλλοντικές υπηρεσίες που προέρχονται από φυσικές διεργασίες, μεταξύ άλλων, όπου απαιτείται, την προώθηση νέων εναλλακτικών που προσφέρει η γαλάζια οικονομία στους αλιευτικούς πληθυσμούς και τις σχετικές εκπαιδευτικές διαδικασίες που ενδέχεται να απαιτούνται εν προκειμένω·

Μια οικοσυστημική προσέγγιση της ΚΑΠ

44. καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει μια πραγματική οικοσυστημική προσέγγιση για όλους τους παράγοντες απώλειας της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, η οποία θα λαμβάνει υπόψη όχι μόνο την πίεση που ασκείται από την αλιεία στα αποθέματα, τη βιοποικιλότητα και τα θαλάσσια οικοσυστήματα, αλλά και άλλους παράγοντες, όπως η ρύπανση και η κλιματική αλλαγή, η ναυτιλία, οι παράκτιες και οι κοντινές στις ακτές χρήσεις, η βυθοκόρηση και η εξόρυξη στον θαλάσσιο βυθό· υπενθυμίζει ότι η αλιεία δεν είναι η μόνη δραστηριότητα που ευθύνεται για τη μη επίτευξη καλής οικολογικής κατάστασης στα θαλάσσια οικοσυστήματα·

45. επισημαίνει την ανάγκη αξιολόγησης, μέσω σωστής εκτίμησης επιπτώσεων, των παραγόντων της απώλειας θαλάσσιας βιοποικιλότητας που περιλαμβάνουν τη ρύπανση από βιομηχανικές δραστηριότητες, τη ναυτιλία, τη ρύπανση από πλαστικά, την υπεράκτια αιολική ενέργεια και την εξόρυξη στον θαλάσσιο βυθό·

Αλιευτικά εργαλεία

46. συνιστά η στρατηγική να μην περιλαμβάνει συγκεκριμένα εργαλεία ή τεχνικές· αναγνωρίζει ότι η αλιεία με τράτες βυθού έχει αναγνωριστεί από τον FAO ως ο τύπος εργαλείων που συμβάλλει περισσότερο στα ετήσια επίπεδα απορρίψεων και ότι μπορεί να έχει ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στον βυθό της θάλασσας, ανάλογα με την αλιεία και τις ιδιαιτερότητες των αλιευτικών περιοχών· επισημαίνει, ωστόσο, ότι αυτές οι επιπτώσεις μπορούν να μετριαστούν για να μειωθεί η πίεση στον θαλάσσιο βυθό και να ελαχιστοποιηθεί η επηρεαζόμενη περιοχή με την εφαρμογή διαφόρων μέτρων μετριασμού; υπενθυμίζει ότι η αλιεία με τράτες βυθού δεν είναι η μόνη δραστηριότητα που έχει αντίκτυπο στον θαλάσσιο βυθό· ζητεί από την Επιτροπή να διενεργήσει εις βάθος ανάλυση, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων, σε κάθε περιοχή όπου χρησιμοποιείται αυτό το εργαλείο, διευκρινίζοντας με τον τρόπο αυτό τις αρνητικές ή θετικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει σε καθεμία από αυτές, προκειμένου να διευκολυνθεί η λήψη αποφάσεων· υπενθυμίζει την απαίτηση για παύση της αλιείας με εργαλεία που έρχονται σε επαφή με τον βυθό σε βάθος μεγαλύτερο των 400 μέτρων σε περιοχές όπου είναι γνωστό ότι υπάρχουν ευπαθή θαλάσσια οικοσυστήματα·

47. υπενθυμίζει ότι η αλιεία με τράτες βυθού αποτελεί ένα από τα πλέον συνήθη και πλέον ρυθμιζόμενα αλιευτικά εργαλεία στην Ευρώπη· τονίζει ότι επί του παρόντος είναι ο μόνος βιώσιμος τρόπος αλίευσης πολλών βασικών ειδών σε ποσότητες που μπορούν να ικανοποιήσουν τη ζήτηση στην αγορά της ΕΕ και ότι σχεδόν όλα τα βασικά είδη για τα οποία υπάρχουν επιστημονικές αξιολογήσεις στον βορειοανατολικό Ατλαντικό αλιεύονται σε επίπεδα ΜΒΑ και ορισμένα από αυτά είναι πιστοποιημένα από το Συμβούλιο Επιστασίας των Θαλασσών· ζητεί να προταθούν ειδικά μέτρα για τις αλιευτικές δραστηριότητες που δεν τελούν ακόμη υπό καθεστώς διαχείρισης σε επίπεδα ΜΒΑ, όπως αυτά που περιλαμβάνονται στο πολυετές σχέδιο διαχείρισης βενθοπελαγικών ειδών στη δυτική Μεσόγειο Θάλασσα[124]·

48. καλεί την Επιτροπή να εφαρμόσει μια οικοσυστημική προσέγγιση της διαχείρισης της αλιείας, υιοθετώντας και εφαρμόζοντας δράσεις με σκοπό τη βελτίωση της επιλεκτικότητας των αλιευτικών εργαλείων, συμβάλλοντας στην επιβίωση των μη στοχευόμενων ειδών και να εφαρμόσει μέτρα για τη μείωση του αντίκτυπου των αλιευτικών τεχνικών στα θαλάσσια οικοσυστήματα· τονίζει ότι τα σχέδια διαχείρισης της αλιείας θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα αποτελέσματα των επιστημονικών μελετών που αναλύουν τις αλιευτικές πρακτικές και τον αντίκτυπό τους στα είδη, τους οικοτόπους, τη βιοποικιλότητα των ωκεανών και τα θαλάσσια περιβάλλοντα και συνεισφέρουν με λύσεις για την επίλυση των αρνητικών επιπτώσεων που εντοπίζονται, συμπεριλαμβανομένου του περιορισμού της χρήσης τους ή της καθιέρωσης νέων τεχνολογικών λύσεων μετριασμού·

Ειδικές συστάσεις για την υδατοκαλλιέργεια

49. επισημαίνει την ανάγκη απλούστευσης των διοικητικών διαδικασιών για τις δραστηριότητες υδατοκαλλιέργειας, ιδίως στις περιοχές του δικτύου Natura 2000, και ζητεί από την Επιτροπή να εφαρμόσει πλήρως και, αν είναι απαραίτητο, να επικαιροποιήσει τις κατευθυντήριες γραμμές της σχετικά με το ζήτημα «Υδατοκαλλιέργεια και περιοχές του δικτύου Natura 2000», ώστε να αποφευχθούν όσο το δυνατό περισσότερο οι επιβλαβείς αλληλεπιδράσεις με το θαλάσσιο περιβάλλον·

50. θεωρεί ότι οι υπηρεσίες οικοσυστήματος τις οποίες παρέχει η υδατοκαλλιέργεια, εκ των οποίων ένα σημαντικό παράδειγμα είναι η διατήρηση της βιοποικιλότητας, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και να υποστηρίζονται· υπογραμμίζει ότι η αξία των υπηρεσιών οικοσυστήματος τις οποίες παρέχει η ιχθυοκαλλιέργεια σε φυσικές δεξαμενές είναι μεγαλύτερη από εκείνη οποιουδήποτε γεωργικού τομέα, αλλά ότι η υποστήριξη για αυτές τις πολύπλοκες υπηρεσίες φυσικής αξίας που δημιουργούνται και συντηρούνται από την υδατοκαλλιέργεια είναι σημαντικά χαμηλότερη από ό,τι στη γεωργία·

51. επισημαίνει ότι ορισμένες μορφές υδατοκαλλιέργειας, όπως η καλλιέργεια κυπρίνων σε φυσικές δεξαμενές, η υδατοκαλλιέργεια σε λιμνοθάλασσες, η υδατοκαλλιέργεια οστρακοειδών και φυκών, και ιδίως οι παραδοσιακά διαχειριζόμενες, όχι μόνο έχουν μακρά ιστορία ενσωμάτωσης στο οικοσύστημα, αλλά είναι υψίστης σημασίας για τη διατήρηση των οικοτόπων σε υγροβιότοπους, βελτιώνοντας τη βιοποικιλότητα και, ως εκ τούτου, παρέχοντας ένα πλήρες φάσμα υπηρεσιών οικοσυστήματος, όχι μόνο ως μια πηγή υγιεινών τροφίμων, αλλά και ενέχοντας υπηρεσίες ρύθμισης, όπως παγίδευση του άνθρακα, αφαίρεση θρεπτικών ουσιών, βιοαποκατάσταση ή πολιτιστικές υπηρεσίες·

52. εκφράζει ικανοποίηση για τις προτάσεις μείωσης και περιορισμού της χρήσης φυτοφαρμάκων και άλλων χημικών ουσιών, με σκοπό την προστασία της βιοποικιλότητας· πιστεύει, ωστόσο, ακράδαντα ότι τα μέτρα αυτά θα πρέπει να αξιολογούνται προσεκτικά εκ των προτέρων και να περιλαμβάνουν εκτιμήσεις σωρευτικών επιπτώσεων·

53. συμμερίζεται τις φιλοδοξίες που ορίζονται στην οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα[125] και στην οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική[126]· επισημαίνει ότι η υδατοκαλλιέργεια μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στην αποκατάσταση υποβαθμισμένων θαλάσσιων οικοσυστημάτων και οικοσυστημάτων γλυκών υδάτων, με γνωστές συνεισφορές από εγκαταστάσεις υδατοκαλλιέργειας χαμηλού αντίκτυπου στους στόχους διατήρησης περιοχών, όπως οι υγρότοποι και οι λιμνοθάλασσες·

54. υποστηρίζει ένθερμα τον στόχο σχετικά με τη μηδενική ανοχή στην παράνομη, αδήλωτη και ανεξέλεγκτη αλιεία (ΠΑΑ αλιεία)· υπενθυμίζει ότι η ΠΑΑ αλιεία έχει εξαιρετικά αρνητικές συνέπειες για την κατάσταση των αποθεμάτων, τα θαλάσσια οικοσυστήματα, τη βιοποικιλότητα και την ανταγωνιστικότητα των Ευρωπαίων αλιέων· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, μεγαλύτερη συνοχή μεταξύ των εμπορικών και αλιευτικών πολιτικών της ΕΕ, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική καταπολέμηση της ΠΑΑ αλιείας·

55. εκφράζει ικανοποίηση για την έμφαση που δίνεται, στο πλαίσιο της στρατηγικής, στη διεθνή διακυβέρνηση των ωκεανών και τις προστατευόμενες θαλάσσιες ζώνες που βρίσκονται στον Νότιο Ωκεανό· καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να αναλάβει ηγετικό ρόλο στη διεθνή διακυβέρνηση των ωκεανών, δεδομένου ότι δεν είναι σε θέση να διασφαλίσει μόνη της τη διατήρηση και την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας στον κόσμο· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει των ωκεανό ως κοινό αγαθό για την ανθρωπότητα·

56. ζητεί να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στον Αρκτικό Ωκεανό, ώστε να μην αποτελέσει το αντικείμενο καμίας περιφερειακής οργάνωσης διαχείρισης της αλιείας, και ζητεί την παρακολούθηση της συμφωνίας με στόχο την πρόληψη της παράνομης αλιείας στον κεντρικό Νότιο Ωκεανό·

Χρηματοδότηση

57. τονίζει τη σημασία της επαρκούς χρηματοδότησης, μεταξύ άλλων και για τη μικρής κλίμακας συνιστώσα του αλιευτικού τομέα κατά τη μετάβαση προς πιο επιλεκτικές και λιγότερο επιζήμιες αλιευτικές τεχνικές, μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας και του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα·

58. υπενθυμίζει ότι οι θεμελιώδεις στόχοι της στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα για το 2030 πρέπει επίσης να ισχύουν για συμφωνίες με τρίτες χώρες και ότι, ως εκ τούτου, αυτές οι συμφωνίες εταιρικής σχέσης πρέπει να επανεξεταστούν·

Συμπεράσματα

59. επικροτεί το υψηλό επίπεδο φιλοδοξίας κατά τον καθορισμό των στόχων, δηλαδή την προστασία και τη διατήρηση, μέσω ενός καλά συνδεδεμένου και αποτελεσματικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών και άλλων αποτελεσματικών μέτρων διατήρησης με βάση την περιοχή, τουλάχιστον το 30 % της θάλασσας στην ΕΕ έως το 2030, εκ των οποίων το ένα τρίτο (10 % της θάλασσας στην ΕΕ) θα πρέπει να προστατεύεται αυστηρά· συνιστά, ωστόσο, ένθερμα οι στόχοι αυτοί να εφαρμόζονται κατά περίπτωση, να είναι προσαρμοσμένοι στις τοπικές ιδιαιτερότητες (δεδομένου ότι οι διάφορες θάλασσες έχουν διαφορετικά φυσικά και χημικά χαρακτηριστικά και ότι υπάρχουν ή/και εφαρμόζονται διαφορετικές παραδόσεις) και στο επίπεδο που απαιτείται για την προστασία της φύσης και της βιοποικιλότητας, με τη δημιουργία ομάδων συνδιαχείρισης της αλιείας· συνιστά οι στόχοι αυτοί θα πρέπει να λαμβάνουν επίσης υπόψη κοινωνικοοικονομικά ζητήματα, να υποστηρίζονται από προγράμματα μετατροπής και εναλλακτικά μέσα διαβίωσης για τις αλιευτικές κοινότητες, να λαμβάνουν υπόψη την ανάγκη διασφάλισης μακροπρόθεσμης ανθεκτικότητας της αλυσίδας αξίας της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, να είναι αναλογικοί προς τον επιδιωκόμενο στόχο και να έχουν στέρεη επιστημονική βάση· επισημαίνει ότι τα υγιή και ανθεκτικά οικοσυστήματα είναι προς το αμοιβαίο συμφέρον της φύσης, του περιβάλλοντος και του αλιευτικού τομέα·

60. καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει μια ισχυρή διαδικασία υποβολής εκθέσεων με κριτήρια για τον υπολογισμό των επισήμως προστατευόμενων θαλάσσιων ζωνών εντός των διεθνών στόχων μόνο όταν τελούν υπό ενεργή διαχείριση·

61. επισημαίνει ότι, στην περίπτωση πολλών θαλασσών που συνορεύουν με την ΕΕ, απαιτείται διάλογος και στενή συνεργασία με τρίτες χώρες, δεδομένου ότι η ΕΕ δεν έχει ομοιόμορφες ρυθμίσεις ή συμφωνίες, νομικής φύσεως ή/και που να διέπονται από κάποια συνθήκη, με όλες αυτές τις χώρες, και αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όταν καθορίζονται οι στόχοι για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας·

62. τονίζει τη σημασία της εποικοδομητικής, αποτελεσματικής και ισότιμης διαβούλευσης όλων των ενδιαφερόμενων μερών που συμμετέχουν σε δραστηριότητες της γαλάζιας οικονομίας, ιδίως των αλιέων και των παραγωγών υδατοκαλλιέργειας θαλάσσιων και γλυκών υδάτων, συμπεριλαμβανομένων των ενώσεων και συμμαχιών τους, σε κάθε απόφαση σχετικά με τα εργαλεία διαχείρισης και τον χωροταξικό σχεδιασμό που σχετίζεται με τη βιοποικιλότητα ή οποιοδήποτε άλλο μέτρο προστασίας των οικοτόπων, των ειδών ή του περιβάλλοντος· υπενθυμίζει ότι η επιτυχία των θαλάσσιων προστατευόμενων ζωνών και άλλων προστατευόμενων ζωνών έγκειται στην αποδοχή τους από τους αλιείς, τις παράκτιες κοινότητες και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη·

63. καλεί την Επιτροπή να εξετάσει την ανάγκη να διευκολυνθεί η ενεργός συμμετοχή του αλιευτικού τομέα, συμπεριλαμβανομένης της μικρής κλίμακας συνιστώσας του, των τοπικών κοινοτήτων και όλων των οικείων ενδιαφερόμενων μερών στον σχεδιασμό, τη διαχείριση και την παρακολούθηση των θαλάσσιων προστατευόμενων ζωνών κατά τη σύνταξη του σχεδίου δράσης για τη διατήρηση των αλιευτικών πόρων και την προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων·

64. τονίζει ότι η αλιεία έχει το χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα σε σύγκριση με άλλες βιομηχανίες παραγωγής τροφίμων, καθώς τα θαλασσινά που αλιεύονται στο φυσικό τους περιβάλλον δεν απαιτούν τεχνητή σίτιση ούτε τη χρήση νερού, αντιβιοτικών ή φυτοφαρμάκων· υπογραμμίζει, υπό αυτό το πρίσμα, ότι οι επιπτώσεις του αλιευτικού τομέα στο θαλάσσιο περιβάλλον αφορούν κυρίως εμπορικά είδη ιχθύων· αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι η εμπορική αλιεία επηρεάζει την αφθονία και την παρουσία ειδών σε συγκεκριμένες περιοχές, αλλά δεν έχει προκαλέσει ποτέ την εξαφάνιση οποιουδήποτε είδους ιχθύος στους ωκεανούς· σημειώνει περαιτέρω ότι στις χερσαίες περιοχές, ολόκληρα οικοσυστήματα έχουν καταστραφεί και αντικατασταθεί εντελώς ως συνέπεια των χερσαίων βιομηχανιών των οποίων οι επιπτώσεις επηρεάζουν επίσης βαθιά το θαλάσσιο περιβάλλον· επισημαίνει, για παράδειγμα, ότι περισσότερο από το 80 % των αποκαλούμενων θαλάσσιων απορριμμάτων προέρχεται στην πραγματικότητα από χερσαίες πηγές·

65. τονίζει την ανάγκη διεξαγωγής ολοκληρωμένων εκτιμήσεων επιπτώσεων που λαμβάνουν υπόψη τις επιπτώσεις στους αλιείς μικρής κλίμακας και ιδίως στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και που εξετάζουν τα επιτεύγματα μέχρι σήμερα και τη διαθεσιμότητα εναλλακτικών προϊόντων, τις οικονομικές επιπτώσεις παράλληλα με τις επιπτώσεις στην επισιτιστική ασφάλεια και την ασφάλεια των τροφίμων, με σκοπό τη διασφάλιση της διατήρησης της βιοποικιλότητας σε συνδυασμό με την ανταγωνιστικότητα της αλυσίδας αξίας των θαλασσινών·

66. τονίζει τη σημασία της εξασφάλισης επαρκούς και δίκαιου εισοδήματος για τους αλιείς, τους υδατοκαλλιεργητές και τους γεωργούς, καθώς και ισότιμων όρων ανταγωνισμού με τα εισαγόμενα τρόφιμα· επαναλαμβάνει ότι η ΕΕ έχει την ευθύνη να προωθήσει την παγκόσμια και δίκαιη βιώσιμη ανάπτυξη όλων των χωρών· τονίζει ότι οι ανάγκες ορισμένων αναπτυσσόμενων χωρών δεν είναι πάντα συμβατές με τους φιλόδοξους περιβαλλοντικούς στόχους της ΕΕ· επισημαίνει ότι τα εξαιρετικά απαιτητικά μέτρα εντός της ΕΕ θα αυξήσουν σημαντικά τις εισαγωγές από τρίτες χώρες με χαμηλότερα περιβαλλοντικά πρότυπα, με αποτέλεσμα να υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις στην παγκόσμια βιοποικιλότητα και να υπονομευθούν έτσι οι στόχοι της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα, καθώς και οι στόχοι της ΕΕ για τη διεθνή διακυβέρνηση των ωκεανών· επισημαίνει ότι για την επίτευξη αυτού του σκοπού θα μπορούσαν να βοηθήσουν οι αυστηρότεροι κανόνες για την ιχνηλασιμότητα των αλιευτικών προϊόντων·

67. τάσσεται υπέρ της επίτευξης των στόχων της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030 με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο, παράλληλα με τη διασφάλιση της οικονομικής ανταγωνιστικότητας και των κοινωνικών οφελών των τομέων της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας·

68. καλεί τα κράτη μέλη να διαθέσουν περισσότερους πόρους για έρευνα και ανάπτυξη σε είδη ψαριών και θαλασσινών, καθώς και για την υλική υποστήριξη ερευνητικών εγκαταστάσεων προκειμένου να διασφαλιστεί η παροχή αξιόπιστων και έγκαιρων πληροφοριών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά τη διατύπωση συστάσεων και τη λήψη αποφάσεων·

69. σημειώνει την παρατήρηση της Επιτροπής ότι προκειμένου να έχουμε υγιείς και ανθεκτικές κοινωνίες πρέπει να δώσουμε στη φύση τον χώρο που χρειάζεται· τονίζει ότι, για την επίτευξη του σκοπού αυτού, η βιωσιμότητα πρέπει να εξεταστεί από μια ολιστική οπτική, λαμβάνοντας υπόψη τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές πτυχές της και ότι για να έχουμε υγιείς και ανθεκτικές κοινωνίες δεν πρέπει να δώσουμε μόνο στη φύση τον χώρο που χρειάζεται, αλλά και στους αλιείς και τους υδατοκαλλιεργητές·

70. καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει αναθεωρημένα, κατάλληλα και φιλόδοξα σχέδια και κανονισμούς, προκειμένου να αποτραπεί η εισβολή χωροκατακτητικών ειδών στις ευρωπαϊκές θάλασσες και τους ωκεανούς με ενδελεχή πρωτόκολλα, ώστε να αποφευχθεί, πάνω από όλα, η είσοδος ειδών τα οποία ενδέχεται να επιφέρουν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο στη βιοποικιλότητα συνολικά, αλλά και στην αλιεία, με αποτέλεσμα σημαντικές οικονομικές απώλειες, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού δράσεων για τη διαχείριση των χωροκατακτητικών ειδών, και με στόχο την ελαχιστοποίηση των δυνητικών αρνητικών επιπτώσεών τους στους διάφορους τομείς και τα διάφορα οικοσυστήματα σε περίπτωση που η εισβολή αυτή δεν μπορεί να αποτραπεί·

71. ζητεί συνοχή μεταξύ των πολιτικών της ΕΕ στον τομέα του περιβάλλοντος, της αλιείας, του εμπορίου, συμπεριλαμβανομένου του εξωτερικού εμπορίου, και άλλων πολιτικών της ΕΕ, προκειμένου να διαφυλαχθεί η ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς και η ανταγωνιστικότητα των τομέων της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας·

72. χαιρετίζει την αποκατάσταση της ελεύθερης ροής των ποταμών με βιώσιμο τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές πτυχές, επενδύοντας στην τεχνολογία και την καινοτομία για τη δημιουργία αλιευτικών μεταναστευτικών διαδρομών, χωρίς να παρεμποδίζεται το δικαίωμα των κρατών μελών να αποφασίζουν για το ενεργειακό τους μείγμα, την οικονομική δραστηριότητα των υδροηλεκτρικών σταθμών και την ενεργειακή ασφάλεια και τα περιβαλλοντικά οφέλη της υδροηλεκτρικής ενέργειας.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ
ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+ : υπέρ

- : κατά

0 : αποχή

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+ : υπέρ

- : κατά

0 : αποχή