ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με δίκαιες εργασιακές συνθήκες, δικαιώματα και κοινωνική προστασία για τους εργαζομένους σε πλατφόρμα – νέες μορφές απασχόλησης που συνδέονται με την ψηφιακή ανάπτυξη

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με δίκαιες εργασιακές συνθήκες, δικαιώματα και κοινωνική προστασία για τους εργαζομένους σε πλατφόρμα – νέες μορφές απασχόλησης που συνδέονται με την ψηφιακή ανάπτυξη

(2019/2186(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1150 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για την προώθηση της δίκαιης μεταχείρισης και της διαφάνειας για τους επιχειρηματικούς χρήστες επιγραμμικών υπηρεσιών διαμεσολάβησης[1],

– έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/1152 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση[2],

– έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2019/770 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2019, σχετικά με ορισμένες πτυχές που αφορούν τις συμβάσεις για την προμήθεια ψηφιακού περιεχομένου και ψηφιακών υπηρεσιών[3],

– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων)[4],

– έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων,

– έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου, της 8ης Νοεμβρίου 2019, σχετικά με την πρόσβαση στην κοινωνική προστασία για τους εργαζομένους και τους αυτοαπασχολουμένους[5],

– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 2019, με τίτλο «Το μέλλον της εργασίας: η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί τη διακήρυξη της εκατονταετηρίδας της ΔΟΕ»[6],

– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2019, με τίτλο «Ο μεταβαλλόμενος κόσμος της εργασίας: σκέψεις σχετικά με νέες μορφές εργασίας και επιπτώσεις στην ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων»[7],

– έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 15ης Δεκεμβρίου 2020, για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ενιαία αγορά ψηφιακών υπηρεσιών (πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες) και την τροποποίηση της οδηγίας 2000/31/ΕΚ (COM(2020)0825),

– έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής, της 15ης Δεκεμβρίου 2020, για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με διεκδικήσιμες και δίκαιες αγορές στον ψηφιακό τομέα (πράξη για τις ψηφιακές αγορές) (COM(2020)0842),

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 4ης Μαρτίου 2021, για «Σχέδιο δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων»  (COM(2021)0102),

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 19ης Φεβρουαρίου 2020, με τίτλο «Ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα» (COM(2020)0066),

– έχοντας υπόψη τη Λευκή Βίβλο της Επιτροπής, της 19ης Φεβρουαρίου 2020, με τίτλο «Τεχνητή νοημοσύνη – Η ευρωπαϊκή προσέγγιση της αριστείας και της εμπιστοσύνης» (COM(2020)0065),

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Ιανουαρίου 2020, με τίτλο «Μια ισχυρή Ευρώπη για δίκαιες μεταβάσεις» (COM(2020)0014),

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 2ας Ιουνίου 2016, με τίτλο «Ευρωπαϊκή ατζέντα για μια συνεργατική οικονομία» (COM(2016)0356),

– έχοντας υπόψη το έγγραφο διαβούλευσης της Επιτροπής, της 24ης Φεβρουαρίου 2021, με τίτλο «Διαβούλευση πρώτης φάσης με τους κοινωνικούς εταίρους βάσει του άρθρου 154 ΣΛΕΕ σχετικά με πιθανή δράση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αφορούν συνθήκες εργασίας σε πλατφόρμα» (C(2021)1127),

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Ιανουαρίου 2021 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με το δικαίωμα στην αποσύνδεση[8],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με μία ισχυρή κοινωνική Ευρώπη για δίκαιες μεταβάσεις[9],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ας Οκτωβρίου 2020 σχετικά με την απασχόληση και τις κοινωνικές πολιτικές της ζώνης του ευρώ[10],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Οκτωβρίου 2020 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με ένα πλαίσιο για τις δεοντολογικές πτυχές της τεχνητής νοημοσύνης, της ρομποτικής και των συναφών τεχνολογιών[11],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Οκτωβρίου 2020 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με τον νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες: βελτίωση της λειτουργίας της ενιαίας αγοράς[12],

– έχοντας υπόψη τη θέση του της 10ης Ιουλίου 2020 σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου όσον αφορά τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών[13]

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με την απασχόληση και τις κοινωνικές πολιτικές της ζώνης του ευρώ[14],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Ιανουαρίου 2017 σχετικά με έναν ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων[15],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιουνίου 2017 σχετικά με μια ευρωπαϊκή ατζέντα για τη συνεργατική οικονομία[16],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιουνίου 2017 σχετικά με τις επιγραμμικές πλατφόρμες και την ψηφιακή ενιαία αγορά[17],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 4ης Ιουλίου 2017 σχετικά με τις συνθήκες εργασίας και την επισφαλή απασχόληση[18],

– έχοντας υπόψη την επιστολή ανάθεσης καθηκόντων της 10ης Σεπτεμβρίου 2019 του Επιτρόπου Nicolas Schmit και το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής του 2021,

_ έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 18ης Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Αξιοπρεπής εργασία στην οικονομία των πλατφορμών»,

– έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, της 5ης Δεκεμβρίου 2019, με τίτλο «Ευρωπαϊκό πλαίσιο για ρυθμιστικές απαντήσεις όσον αφορά τη συνεργατική οικονομία»,

– έχοντας υπόψη τη συμφωνία-πλαίσιο για την ψηφιοποίηση που συνήφθη από τους Ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους τον Ιούνιο του 2020[19],

– έχοντας υπόψη τη σύσταση αριθ. 198 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) για τις εργασιακές σχέσεις,

– έχοντας υπόψη τη μελέτη της Επιτροπής της 13ης Μαρτίου 2020 με τίτλο «Study to gather evidence on the working conditions of platform workers» [Μελέτη για τη συλλογή στοιχείων σχετικά με τις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων σε πλατφόρμα],

– έχοντας υπόψη την έκθεση του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) της Επιτροπής με τίτλο «The changing nature of work and skills in the digital age» [Η μεταβαλλόμενη φύση της εργασίας και των δεξιοτήτων στην ψηφιακή εποχή],

– έχοντας υπόψη την έκθεση του JRC της Επιτροπής με τίτλο «Platform Workers in Europe» [Οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα στην Ευρώπη],

– έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «The Post-2020 European Disability Strategy» [Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Αναπηρία μετά το 2020], που δημοσίευσε η Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών στις 11 Σεπτεμβρίου 2020[20],

– έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «The Social Protection of Workers in the Platform Economy» [Η κοινωνική προστασία των εργαζομένων στην οικονομία των πλατφορμών], που δημοσιεύθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών στις 7 Δεκεμβρίου 2017[21],

– έχοντας υπόψη την έκθεση του Cedefop της 24ης Σεπτεμβρίου 2020 με τίτλο « Developing and matching skills in the online platform economy» [Ανάπτυξη και αντιστοίχιση δεξιοτήτων στην οικονομία των επιγραμμικών πλατφορμών],

– έχοντας υπόψη το ενημερωτικό σημείωμα του Cedefop της 30ής Ιουλίου 2020 με τίτλο «Online working and learning in the coronavirus era» [Επιγραμμική εργασία και μάθηση στην εποχή του κορονοϊού],

– έχοντας υπόψη τη μελέτη του Eurofound της 24ης Σεπτεμβρίου 2020 με τίτλο «Employment and working conditions of selected types of platform work» [Απασχόληση και συνθήκες εργασίας για επιλεγμένα είδη εργασίας σε πλατφόρμα],

– έχοντας υπόψη το έγγραφο πολιτικής του Euround της 23ης Σεπτεμβρίου 2019 με τίτλο «Platform work: Maximising the potential while safeguarding standards?» [Εργασία σε πλατφόρμα: μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων με παράλληλη διασφάλιση των προτύπων;],

– έχοντας υπόψη την ερευνητική έκθεση του Eurofound της 21ης Σεπτεμβρίου 2020 με τίτλο «Back to the future: Policy pointers from platform work scenarios» [Επιστροφή στο μέλλον: δείκτες πολιτικής από σενάρια εργασίας σε πλατφόρμα],

– έχοντας υπόψη το διαδικτυακό αποθετήριο του Eurofound που αφορά την οικονομία των πλατφορμών[22],

– έχοντας υπόψη τη μελέτη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (EU-OSHA) της 7ης Νοεμβρίου 2017 με τίτλο «Protecting Workers in the Online Platform Economy: An overview of regulatory and policy developments in the EU» [Προστασία των εργαζομένων στην οικονομία των επιγραμμικών πλατφορμών: επισκόπηση των ρυθμιστικών εξελίξεων και των εξελίξεων πολιτικής στην ΕΕ],

– έχοντας υπόψη την έκθεση της ΔΟΕ της 23ης Φεβρουαρίου 2021 με τίτλο «World Employment and Social Outlook 2021: The role of digital labour platforms in transforming the world of work» [Παγκόσμια απασχόληση και κοινωνική προοπτική 2021: ο ρόλος των ψηφιακών πλατφορμών εργασίας στον μετασχηματισμό του κόσμου της εργασίας],

– έχοντας υπόψη την έκθεση της ΔΟΕ, της 20ής Σεπτεμβρίου 2018, με τίτλο «Digital labour platforms and the future of work: Towards decent work in the online world» [Ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας και το μέλλον της εργασίας: πορεία προς την αξιοπρεπή εργασία στο επιγραμμικό περιβάλλον],

– έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη της εκατονταετηρίδας της ΔΟΕ, της 21ης Ιουνίου 2019, σχετικά με το μέλλον της εργασίας,

– έχοντας υπόψη τον δείκτη του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων σχετικά με την ισότητα των φύλων το 2020, Gender Equality Index 2020: Digitalisation and the future of work (ψηφιοποίηση και το της εργασίας).

– έχοντας υπόψη τις εκθέσεις Data & Society του Φεβρουαρίου 2019 με τίτλο «Workplace Monitoring & Surveillance» [Παρακολούθηση και επιτήρηση του χώρου εργασίας] και «Algorithmic Management in the Workplace» [Διαχείριση με τη χρήση αλγορίθμων στο χώρο εργασίας],

– έχοντας υπόψη τη μελέτη με τίτλο «Data subjects, digital surveillance, AI and the future of work» [Υποκείμενα των δεδομένων, ψηφιακή παρακολούθηση, τεχνητή νοημοσύνη και μέλλον της εργασίας], που δημοσίευσε η Γενική Διεύθυνση Υπηρεσιών Κοινοβουλευτικής Έρευνας στις 23 Δεκεμβρίου 2020[23],

– έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

– έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού,

– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (A9-0257/2021),

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι ως «εργαζόμενοι σε πλατφόρμα» νοούνται τα άτομα που εκτελούν εργασία ή παρέχουν υπηρεσίες, με μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό ελέγχου, μέσω ψηφιακής πλατφόρμας εργασίας· ότι, κατά συνέπεια, μπορεί να περιλαμβάνει τόσο τους μισθωτούς όσο και τους πραγματικά αυτοαπασχολούμενους·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι ως «ψηφιακή πλατφόρμα εργασίας» νοείται μια εταιρεία που μεσολαβεί ή προσφέρει, με μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό ελέγχου, κατά παραγγελία υπηρεσίες που ζητούνται από μεμονωμένους ή εταιρικούς πελάτες και παρέχονται άμεσα ή έμμεσα από φυσικά πρόσωπα, ανεξάρτητα από το αν οι εν λόγω υπηρεσίες παρέχονται επιτόπου ή επιγραμμικά·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ως «εργασία πλατφόρμας» νοείται η εργασία που εκτελείται και οι υπηρεσίες που παρέχονται κατόπιν αιτήματος και έναντι αμοιβής από τους εργαζομένους σε πλατφόρμες, ανεξάρτητα από το καθεστώς απασχόλησής τους, το είδος των ψηφιακών πλατφορμών εργασίας (επιτόπου ή επιγραμμικά) ή το επίπεδο των απαιτούμενων δεξιοτήτων·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει έλλειψη επαρκών και επικαιροποιημένων πανευρωπαϊκών δεδομένων σχετικά με την εργασία σε πλατφόρμα, και ότι η μεθοδολογία συλλογής δεδομένων ποικίλλει μεταξύ των κρατών μελών, γεγονός που δυσχεραίνει τον προσδιορισμό της έκτασης της εργασίας σε πλατφόρμα και του αριθμού των εργαζομένων που αφορά· λαμβάνοντας υπόψη ότι η περαιτέρω ανάπτυξη της εργασίας σε πλατφόρμες εντός της αγοράς εργασίας θεωρείται πολύ πιθανή·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εργασία σε πλατφόρμα μπορεί να δημιουργήσει απασχόληση, να αυξήσει τις επιλογές, να προσφέρει πρόσθετο εισόδημα, και να μειώσει τους φραγμούς όσον αφορά την είσοδο στην αγορά εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εργασία σε πλατφόρμα μπορεί να διευκολύνει την ευελιξία και τη βελτιστοποίηση των πόρων και να προσφέρει ευκαιρίες τόσο για τους ανθρώπους που εργάζονται σε ή με ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας όσο και για τους πελάτες, ενώ συμβάλλει στην αντιστοίχιση της ζήτησης και της προσφοράς υπηρεσιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η καινοτομία στα ψηφιακά εργαλεία αποτελεί προϋπόθεση για εργασία σε πλατφόρμα και μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη σε περιόδους κρίσης και ανάκαμψης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εργασία σε πλατφόρμα μπορεί να προσφέρει πλεονεκτήματα στους φοιτητές και σε όσους επιθυμούν να συνδυάσουν σπουδές και εργασία ταυτόχρονα, καθώς και να δημιουργήσει πρόσβαση στην απασχόληση για νέους που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης (ΕΑΕΚ) και για άτομα με χαμηλότερο επίπεδο δεξιοτήτων·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορεί η εργασία σε πλατφόρμα να περιορίζεται στη μεταφορά προσώπων ή στην παράδοση φαγητού, καθώς περιλαμβάνει επίσης επαγγελματικά καθήκοντα, οικιακές εργασίες και μικροαπασχόληση·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εργασία σε πλατφόρμα διευκολύνει την πρόσβαση στην αγορά εργασίας μέσω σύγχρονων μορφών απασχόλησης και ενθαρρύνει την ανάπτυξη τεχνολογιών προκειμένου να διευκολυνθεί η χρήση των πλατφορμών και να έρθουν πιο κοντά τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στους καταναλωτές·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εργασία σε πλατφόρμα έχει επίσης εγείρει ανησυχίες σχετικά με επισφάλεια και κακές συνθήκες εργασίας, έλλειψη ή δυσκολία πρόσβασης σε επαρκή κοινωνική προστασία, αθέμιτο ανταγωνισμό, αδήλωτη εργασία, κατακερματισμό και έλλειψη προβλεψιμότητας σε σχέση με το εισόδημα και τα ωράρια εργασίας, έλλειψη μηχανισμών επίλυσης διαφορών, απαξίωση και έλλειψη επαγγελματικής εξέλιξης, καθώς επίσης έλλειψη μέτρων για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, ιδίως για εργαζόμενους σε πλατφόρμες χαμηλού επιπέδου και εργαζόμενους σε μικροαπασχόληση, όπως επισημάνθηκε για άλλη μια φορά κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID-19· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εσφαλμένη ταξινόμηση των εργαζομένων ως αυτοαπασχολούμενων συμβάλλει στην κατάσταση αυτή·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση COVID-19 έχει συμβάλει στην ανάδειξη του ρόλου που διαδραματίζουν οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα στη διασφάλιση της επιχειρησιακής συνέχειας για χιλιάδες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) σε ολόκληρη την ΕΕ, παρέχοντας μια τόσο αναγκαία διεπαφή μεταξύ βασικών τομέων, όπως τα τρόφιμα και οι μεταφορές, και των καταναλωτών, και ότι το μοντέλο πλατφόρμας έχει επιτρέψει τη συνέχιση του εισοδήματος για ορισμένους εργαζομένους σε πλατφόρμα· λαμβάνοντας υπόψη ότι περισσότερο από το 60% των κατοίκων της ΕΕ δηλώνουν ότι, ακόμη και μετά την κρίση COVID-19 δεν σκοπεύουν να σταματήσουν να χρησιμοποιούν διαδικτυακές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης για παράδειγμα της δυνατότητας παραγγελίας γευμάτων μέσω διαδικτύου[24]· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι σε άτυπες ρυθμίσεις διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για την υγεία από ό,τι οι εργαζόμενοι σε κανονικές μορφές εργασίας[25] και ότι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα ειδικότερα εκτίθενται συχνά σε κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια λόγω των χαρακτηριστικών της εργασίας που εκτελούν, για παράδειγμα οι ποδηλάτες, οι οποίοι είναι ευπαθείς χρήστες του οδικού δικτύου και συχνά εργάζονται υπό δυσμενείς και δύσκολες καιρικές συνθήκες, και υπό πίεση για ταχύτητα και αποτελεσματικότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εργασία σε πλατφόρμα δεν θα πρέπει να οδηγεί σε επισφάλεια, ανασφάλεια ή κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα που υπέστησαν απώλεια εισοδήματος λόγω της πανδημίας συχνά δεν ήταν επιλέξιμοι για μέτρα εισοδηματικής στήριξης, γεγονός που καταδεικνύει την έλλειψη πρόσβασης σε κοινωνική προστασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι επιτόπου σε πλατφόρμα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να μολυνθούν με COVID-19·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι, εάν δεν αντιμετωπιστούν κατάλληλα, οι προαναφερθέντες κίνδυνοι ενδέχεται να υπονομεύσουν ολόκληρο το ευρωπαϊκό μοντέλο της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς και τους στόχους του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η τεχνολογική πρόοδος θα μπορούσε επίσης να προσφέρει τις λύσεις για την προσαρμογή του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου στις πραγματικότητες του 21ου αιώνα·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας απέφεραν παγκοσμίως έσοδα τουλάχιστον 52 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ το 2019· λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου το 70% των εσόδων συγκεντρώθηκαν σε δύο μόνο χώρες, τις Ηνωμένες Πολιτείες (49%) και την Κίνα (22%), ενώ το ποσοστό ήταν πολύ χαμηλότερο στην Ευρώπη (11%) και σε άλλες περιφέρειες (18%)[26]·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εργασία σε πλατφόρμα καλύπτει διαφορετικές πραγματικότητες και χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό ανομοιογένειας στις διεξαγόμενες δραστηριότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν διάφορες κατηγορίες εργασίας σε πλατφόρμα, όπως επιγραμμικά ή επιτόπου, με υψηλό ή χαμηλό επίπεδο δεξιοτήτων, με αμοιβή ανά εργασία ή ανά ώρα, ως δευτερεύουσα ή ως κύρια απασχόληση, και ότι ποικίλουν σημαντικά τα προφίλ των εργαζομένων σε πλατφόρμα και τα είδη των πλατφορμών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Eurofound[27], το 2017 η επί τόπου εργασία σε επαγγελματικές υπηρεσίες, υπηρεσίες παράδοσης, μεταφορές επιβατών και οικιακές υπηρεσίες αντιπροσώπευε τα πιο διαδεδομένα χαρακτηριστικά της εργασίας σε πλατφόρμα σε επιλεγμένα κράτη μέλη·

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περισσότεροι εργαζόμενοι σε πλατφόρμες έχουν κι άλλη απασχόληση ή πηγή εισοδήματος· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα τείνουν να είναι χαμηλά αμειβόμενοι, αλλά κάποιοι έχουν σχετικά καλά εισοδήματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι στην οικονομία των πλατφορμών τείνουν να είναι νεότεροι και πιο μορφωμένοι από τον ευρύτερο πληθυσμό[28]·

ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα γενικά ταξινομούνται ως επίσημα αυτοαπασχολούμενοι, ανεξάρτητα από την πραγματική τους κατάσταση απασχόλησης και ενώ συχνά δεν διαθέτουν τα επίπεδα επαγγελματικής ανεξαρτησίας που χαρακτηρίζουν τους αυτοαπασχολούμενους· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλοί εργαζόμενοι σε πλατφόρμα δεν διαθέτουν συνεπώς κοινωνική προστασία, εργασιακά δικαιώματα, ή διατάξεις υπέρ της υγείας και ασφάλειας που παρέχουν οι συμβάσεις εργασίας στο αντίστοιχο κράτος μέλος τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας στην περίπτωση αυτή δεν καταβάλλουν εισφορές κοινωνικής ασφάλισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι μικρό ποσοστό των εργαζομένων σε πλατφόρμες έχουν καθεστώς εργαζομένου ή προσωρινά απασχολούμενου· λαμβάνοντας υπόψη ότι μεγάλος αριθμός δικαστικών αποφάσεων και διοικητικών αποφάσεων, μεταξύ άλλων σε εθνικά ανώτατα δικαστήρια και στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), σχετικά με την εργασία σε πλατφόρμα επί τόπου, ιδίως στους τομείς των μεταφορών και της διανομής τροφίμων σε ορισμένα κράτη μέλη, έχουν επιβεβαιώσει την ύπαρξη σχέσης απασχόλησης μεταξύ πλατφορμών και εργαζομένων σε πλατφόρμες, με βάση τις δραστηριότητές τους και τη σύνδεσή τους με την πλατφόρμα τους, με επακόλουθα δικαιώματα και παροχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι θα πρέπει να διαθέτουν απλά μέσα για να αποσαφηνίζουν και να επιβεβαιώνουν το καθεστώς απασχόλησής τους και δεν θα πρέπει να υποχρεούνται να διεκδικούν τα δικαιώματά τους μέσω δικαστικών διαδικασιών·

ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η λανθασμένη ταξινόμηση ορισμένων εργαζομένων σε πλατφόρμες ως αυτοαπασχολούμενων στην εργασία σε πλατφόρμα προκαλεί αβεβαιότητα και στερεί από τους εργαζομένους την πρόσβασή τους στα εργασιακά δικαιώματα, την κοινωνική προστασία, τα δικαιώματα και την εφαρμογή των σχετικών κανόνων· λαμβάνοντας υπόψη ότι όλο και περισσότεροι τομείς, όπως η παροχή υπηρεσιών, οι μεταφορές, οι ανθρώπινοι πόροι, η υγεία, η παιδική μέριμνα, οι προσωπικές και οικιακές υπηρεσίες και ο τουρισμός, ενδέχεται να επηρεαστούν μελλοντικά  από την εργασία σε πλατφόρμα ή παρόμοια πρότυπα απασχόλησης και την ψηφιοποίηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάπτυξη των ψηφιακών τεχνολογιών σε πολλούς τομείς, και ιδίως το επιγραμμικό εμπόριο και οι υπηρεσίες, παρουσιάζει ευκαιρίες και κινδύνους για τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους·

ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νέες μορφές εργασίας θα πρέπει να παραμείνουν βιώσιμες και δίκαιες και ότι η εργασία σε πλατφόρμα θα πρέπει να καθοδηγείται από τις αξίες της Ένωσης, την δεοντολογία, και μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση σύμφωνα με την οποία η ψηφιακή τεχνολογία παραμένει εργαλείο· λαμβάνοντας υπόψη ότι, από αυτήν την άποψη, ο εξοπλισμός κάθε Ευρωπαίου πολίτη με ψηφιακές δεξιότητες είναι υψίστης σημασίας στο πλαίσιο της ψηφιακής μετάβασης·

ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο υψηλός βαθμός ευελιξίας εκτιμάται ως ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της εργασίας σε πλατφόρμα·

ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη έχουν αναπτύξει διαφορετικές προσεγγίσεις, γεγονός που έχει οδηγήσει σε κατακερματισμένους κανόνες και πρωτοβουλίες με αρνητικές επιπτώσεις για τους εργαζομένους, τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των πλατφορμών, και τους καταναλωτές λόγω της συνακόλουθης αβεβαιότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει ανάγκη για μια νομοθετική πρωτοβουλία σε ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να ξεπεραστεί η επακόλουθη νομική αβεβαιότητα, να διασφαλιστούν και να βελτιωθούν τα δικαιώματα των εργαζομένων σε πλατφόρμες, οι συνθήκες εργασίας και η πρόσβαση στην κοινωνική προστασία, να προωθηθεί το δυναμικό καινοτομίας των βιώσιμων μοντέλων εργασίας σε πλατφόρμες και να εξασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού με τους «παραδοσιακούς» οικονομικούς παράγοντες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περισσότερες πλατφόρμες δραστηριοποιούνται σε διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ και συχνά δεν εδρεύουν στη χώρα στην οποία ασκούνται οι δραστηριότητες από τους εργαζομένους τους·

ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει ορισμός του «εργαζομένου» σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ η νομολογία του ΔΕΕ έχει θεσπίσει κριτήρια για τον καθορισμό της ιδιότητας του εργαζομένου και του αυτοαπασχολούμενου· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα χαρακτηριστικά της απασχόλησης που επιτρέπουν την αναγνώριση της σχέσης εργασίας ή της σύμβασης εργασίας διαφέρουν μεταξύ των κρατών μελών και εμπίπτουν στην εθνική αρμοδιότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα ειδικό «τρίτο καθεστώς» για τους εργαζόμενους σε πλατφόρμες θα στρέβλωνε περαιτέρω τον ανταγωνισμό μεταξύ των ψηφιακών πλατφορμών εργασίας και των εταιρειών στην παραδοσιακή οικονομία, ιδίως των ΜΜΕ, και δεν θα ήταν συμβατό με τις εθνικές ταξινομήσεις των εργαζομένων και των πραγματικά αυτοαπασχολούμενων στα κράτη μέλη, με απρόβλεπτες νομικές, διοικητικές και νομικές συνέπειες, καθώς και με κίνδυνο κατακερματισμού της αγοράς εργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα θα πρέπει είτε να ταξινομούνται ως εργαζόμενοι είτε ως πραγματικά αυτοαπασχολούμενοι ανάλογα με την πραγματική τους κατάσταση και να απολαμβάνουν τα αντίστοιχα δικαιώματα και συνθήκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα μαχητό τεκμήριο σχέσης εργασίας θα διευκόλυνε την ορθή κατάταξη των εργαζομένων σε πλατφόρμες σε συνδυασμό με την αντιστροφή του βάρους της απόδειξης, πράγμα που σημαίνει ότι, όταν οι εργαζόμενοι αμφισβητούν τον χαρακτηρισμό του καθεστώτος απασχόλησής τους σε νομικές ή διοικητικές διαδικασίες, εναπόκειται στο μέρος που υποστηρίζεται ότι είναι ο εργοδότης να αποδείξει ότι δεν υπάρχει σχέση εργασίας σύμφωνα με τους εθνικούς ορισμούς που προβλέπονται στη νομοθεσία ή στις συλλογικές συμβάσεις του αντίστοιχου κράτους μέλους· λαμβάνοντας υπόψη ότι το μαχητό τεκμήριο μιας σχέσης εργασίας δεν πρέπει να οδηγεί στον αυτόματο χαρακτηρισμό όλων των εργαζομένων σε πλατφόρμες ως εργαζομένων·

Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί η εφαρμογή των υφιστάμενων διατάξεων, ιδίως της οδηγίας για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας και του κανονισμού για την προώθηση της δίκαιης μεταχείρισης και της διαφάνειας για τους επιχειρηματικούς χρήστες επιγραμμικών υπηρεσιών διαμεσολάβησης·

ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΜΜΕ αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής οικονομίας, αντιπροσωπεύοντας το 99% του συνόλου των επιχειρήσεων στην ΕΕ·

ΚΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εργασία σε πλατφόρμα αναπαράγει ανισότητες μεταξύ των φύλων που παρατηρούνται γενικά στην αγορά εργασίας, όπως το χάσμα στις μισθολογικές διαφορές των φύλων και ο διαχωρισμός των φύλων στα επαγγέλματα ή τους τομείς[29]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εργασία σε πλατφόρμα μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στο εργατικό δυναμικό· λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι η εκπροσώπηση γυναικών και ανδρών ποικίλλει μεταξύ των διαφόρων τύπων υπηρεσιών και πλατφορμών, με τους άνδρες να εκπροσωπούνται περισσότερο στην εργασία πλατφόρμας με μεγαλύτερη εργασιακή αυτονομία και τις γυναίκες να έχουν περισσότερες πιθανότητες να εκτελούν επισφαλέστερη εργασία σε πλατφόρμες με περιορισμένη εργασιακή αυτονομία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άνθρωποι που έχουν σημαντικές ευθύνες φροντίδας και οικογενειακής μέριμνας βρίσκονται επομένως σε μειονεκτική θέση και αυτό ενδέχεται να έχει αρνητικές συνέπειες, ιδίως για τις γυναίκες[30]· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες που εργάζονται σε πλατφόρμες, ιδίως οι οδηγοί και όσες παρέχουν υπηρεσίες καθαρισμού και φροντίδας σε ιδιωτικές κατοικίες, είναι εκτεθειμένες στον κίνδυνο σεξουαλικής παρενόχλησης και έμφυλης βίας[31] και ενδέχεται να μην αναφέρουν κάτι τέτοιο λόγω της έλλειψης μέσων καταγγελίας, της απουσίας επαφής με άνθρωπο διαχειριστή ή του φόβου αρνητικών αξιολογήσεων και απώλειας μελλοντικής εργασίας·

ΚΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εργασία σε πλατφόρμα αποτελεί διογκούμενο φαινόμενο από την εμφάνισή της, το οποίο διευκολύνεται από την ανάπτυξη των ψηφιακών τεχνολογιών τα τελευταία χρόνια, παρέχοντας στους εργαζομένους, τους πελάτες και τις επιχειρήσεις νέες ευκαιρίες και επιλογές όσον αφορά τον τόπο, τον χρόνο, την ευελιξία και τη συχνότητα των σχέσεών τους, συμπεριλαμβανομένων της εργασίας και της παροχής υπηρεσιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την παγκόσμια έκθεση της ΔΟΕ, για την πλειονότητα των εργαζομένων που εργάζονται στον τόπο εγκατάστασης και το ένα τρίτο των εργαζομένων τηλεματικά, η εργασία πλατφόρμας σε ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας αποτελεί την κύρια πηγή εισοδήματός τους, με υψηλότερα ποσοστά στις αναπτυσσόμενες χώρες και στις γυναίκες[32]· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ωστόσο, στην ΕΕ εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει μικρό μερίδιο της γενικής αγοράς εργασίας, δεδομένου ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, το 11% του εργατικού δυναμικού της ΕΕ έχει παράσχει υπηρεσίες μέσω επιτόπιων ή διαδικτυακών πλατφορμών εργασίας τουλάχιστον μία φορά, και το 1,4% εξ αυτών το έχει ως κύρια απασχόληση από το 2019[33]· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα οφέλη της ψηφιοποίησης πρέπει να μοιράζονται ευρέως και ισότιμα μεταξύ πλατφορμών, εργαζομένων, πελατών και ευρύτερης κοινωνίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται ισχυρές διασφαλίσεις προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η εργασία σε πλατφόρμες παρέχει αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και να αποτραπεί ο κατακερματισμός της αγοράς εργασίας·

ΚΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πλατφόρμες που ενεργούν ως εργοδότες οφείλουν να πληρούν όλες τις υποχρεώσεις τους ως εργοδότες και να ανταποκρίνονται στις τομεακές τους ευθύνες·

ΚΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας χρησιμοποιούν εργαλεία όπως εφαρμογές, αλγόριθμοι και τεχνητή νοημοσύνη ως μέρος του επιχειρηματικού τους μοντέλου, προκειμένου να αντιστοιχίζουν την προσφορά και τη ζήτηση και να διαχειρίζονται τους εργαζομένους στον ένα ή τον άλλο βαθμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλγοριθμική διαχείριση παρουσιάζει νέες προκλήσεις για το μέλλον της εργασίας και μπορεί να δημιουργήσει ανισορροπίες ισχύος και αδιαφάνεια όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων, καθώς και έλεγχο και εποπτεία με βάση την τεχνολογία, οι οποίες θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τις πρακτικές που εισάγουν διακρίσεις και να ενέχουν κινδύνους για την ιδιωτικότητα, την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια[34]· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλγοριθμική διαχείριση πρέπει να είναι πλήρως διαφανής και υπό ανθρώπινη εποπτεία, προκειμένου οι εργαζόμενοι να μπορούν να προσβάλλουν αποφάσεις μέσω αποτελεσματικών διαδικασιών, όπου είναι απαραίτητο, και να μην βασίζεται σε μεροληπτικά σύνολα δεδομένων που σχετίζονται με το φύλο, το εθνοτικό υπόβαθρο ή τον γενετήσιο προσανατολισμό, ώστε να αποφεύγεται κάθε κίνδυνος διακρίσεων στα αποτελέσματά της· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ευπαθέστερες ομάδες, όπως οι γυναίκες, οι μειονότητες και τα άτομα με αναπηρία, διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο μεροληψίας[35]·

ΚΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το ζήτημα της μη αμειβόμενης εργασίας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στο περιβάλλον της εργασίας σε πλατφόρμα·

ΚΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημιουργία συνεταιρισμών θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό μέσο για την οργάνωση της εργασίας σε πλατφόρμα από τη βάση προς την κορυφή και να ενθαρρύνει τον ανταγωνισμό μεταξύ πλατφορμών·

ΚΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη για ολοκληρωμένες λύσεις στον τομέα των μεταφορών με βάση ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών, με έμφαση στο σύστημα και όχι στα συστατικά στοιχεία του, και ότι οι πλατφόρμες μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο στη διευκόλυνση της κινητικότητας ως υπηρεσίας (MaaS), της εφοδιαστικής ως υπηρεσίας (LaaS) και της συνεργατικής κινητικότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εν λόγω ψηφιοποίηση θα μπορούσε να δημιουργήσει σημαντικές δυνατότητες για τη δημιουργία ενός βιώσιμου, καινοτόμου και πολυτροπικού τομέα μεταφορών, μεταξύ άλλων μέσω της καινοτομίας στον τομέα των δημόσιων μεταφορών· λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα μακρόπνοο πλαίσιο για τις εταιρείες πλατφορμών πρέπει επίσης να αντιμετωπίζει τις πιθανές ανησυχίες για το περιβάλλον και την υγεία, και να μεγιστοποιεί την αποδοτικότητα της κινητικότητας, και ότι, κατά συνέπεια, θα πρέπει να διενεργηθεί εις βάθος αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των πλατφορμών στους τομείς των μεταφορών και του τουρισμού, δεδομένου ότι δεν είναι αρκετά γνωστές οι θετικές και αρνητικές επιδράσεις τους·

ΚΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πολλαπλασιασμός των διαμεσολαβητικών και συνεργατικών ψηφιακών πλατφορμών μετασχηματίζει ριζικά τη μεταφορά προσώπων και εμπορευμάτων, ιδίως μέσω της παροχής νέων υπηρεσιών για τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες, της ανάπτυξης πολυτροπικών μεταφορών, της βελτίωσης της συνδεσιμότητας των περίκλειστων περιοχών, της ενίσχυσης της αστικής κινητικότητας, και της βελτιστοποίησης της διαχείρισης των ροών·

Λ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ασύρματη και σταθερή συνδεσιμότητα υψηλής ταχύτητας είναι απαραίτητη για την περαιτέρω ανάπτυξη ψηφιοποιημένων υπηρεσιών μεταφορών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ καθορίζει τα ρυθμιστικά πρότυπα για τη χρήση ψηφιακών υπηρεσιών και προϊόντων, όπως έπραξε με τον ΓΚΠΔ και την ευρωπαϊκή ψηφιακή στρατηγική, αλλά υστερεί όσον αφορά τη δημιουργία ανταγωνιστικών συνθηκών για την ανάπτυξη και τη μεγέθυνση νέων ψηφιακών εταιρειών και πλατφορμών στην ΕΕ·

Ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο

1. επισημαίνει ότι το ισχύον ευρωπαϊκό πλαίσιο δεν είναι ικανοποιητικό και εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι τα νομικά μέσα της ΕΕ συχνά δεν εφαρμόζονται σε πολλούς εργαζομένους σε πλατφόρμες ως αποτέλεσμα της εσφαλμένης ταξινόμησής τους, και δεν αντιμετωπίζουν επαρκώς τη νέα πραγματικότητα του κόσμου της εργασίας· τονίζει την ανάγκη βελτίωσης των συνθηκών εργασίας όλων των εργαζομένων σε πλατφόρμα που εργάζονται μέσω ψηφιακών πλατφορμών εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των πραγματικά αυτοαπασχολούμενων· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι ο κατακερματισμός αυτός μπορεί να θέσει πολλούς εργαζομένους σε πλατφόρμες σε μια νομικά επισφαλή κατάσταση, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι αυτοί να απολαμβάνουν λιγότερα ή πιο περιορισμένα δικαιώματα από αυτά που θα πρέπει να διασφαλίζονται για όλους τους εργαζομένους· θεωρεί ότι η ανεπαρκής ρύθμιση μπορεί να οδηγήσει σε διαφορετικές ερμηνείες, προκαλώντας με τον τρόπο αυτό έλλειψη προβλεψιμότητας και συνακόλουθα αρνητικό αντίκτυπο τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στους εργαζομένους·

2. επισημαίνει ότι η έννοια των όρων «εργαζόμενος» και «αυτοαπασχολούμενος» δεν ορίζεται ομοιόμορφα σε όλα τα κράτη μέλη· σημειώνει επίσης ότι το όριο μεταξύ των δύο αυτών όρων είναι ενίοτε ασαφές για τις νέες μορφές εργασίας και ότι, κατά συνέπεια, ορισμένοι αυτοαπασχολούμενοι ή εργαζόμενοι κινδυνεύουν να ταξινομηθούν εσφαλμένα και να μην απολαμβάνουν τα δικαιώματα που είναι εγγενή στο καθεστώς τους· θεωρεί, επομένως, ότι οι εργαζόμενοι στις ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας θα πρέπει να έχουν τα ίδια δικαιώματα και την ίδια πρόσβαση στην κοινωνική προστασία σε ισότιμη βάση με τους εργαζομένους εκτός πλατφόρμας της ίδιας κατηγορίας, με πλήρη σεβασμό της ποικιλομορφίας των εθνικών μοντέλων αγοράς εργασίας, της αυτονομίας των κοινωνικών εταίρων και των εθνικών αρμοδιοτήτων·

3. τονίζει, επιπλέον, ότι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμες που εργάζονται σε διαφορετικά κράτη μέλη ή συνδυάζουν τακτική απασχόληση με εργασία σε πλατφόρμα σε διαφορετικά κράτη μέλη ενδέχεται να υπόκεινται σε εντελώς διαφορετικούς κανονισμούς για την ίδια εργασία·

4. πιστεύει ότι αυτή η νομική αβεβαιότητα πρέπει να αντιμετωπιστεί επειγόντως προς όφελος των εργαζομένων, των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των πλατφορμών, και των καταναλωτών· πιστεύει ότι οποιαδήποτε πρόταση πρέπει να αναγνωρίζει την ετερογένεια των πλατφορμών και των εργαζομένων σε πλατφόρμα, καθώς και τις διαφορετικές εθνικές νομοθεσίες, την κοινωνική ασφάλιση και τα συστήματα υγείας, την ανάγκη για βιώσιμα μοντέλα ψηφιακών πλατφορμών εργασίας, και να σέβεται το καθεστώς των εργαζομένων σε πλατφόρμα που είναι πραγματικά αυτοαπασχολούμενοι· θεωρεί ότι θα πρέπει να υπάρχει ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο, βασισμένο σε ολοκληρωμένη εκτίμηση επιπτώσεων και διαβούλευση με τους σχετικούς φορείς, το οποίο θα διασφαλίζει την εργασία σε πλατφόρμα με αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας ενώ ταυτόχρονα θα αντιμετωπίζει τις επισφαλείς μορφές εργασίας σε πλατφόρμα και θα μπορούσε να συμπληρώνεται από εθνική νομοθεσία ή συλλογικές συμβάσεις εργασίας· τονίζει ότι κάθε νομοθετική πρωτοβουλία της ΕΕ θα πρέπει να προωθεί την καινοτομία, τη δημιουργία νέων επιχειρηματικών μοντέλων, συνεταιρισμών, νεοφυών επιχειρήσεων και ΜΜΕ, καθώς και αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας· τονίζει ότι οι ευκαιρίες και οι ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας που παρέχονται από τις ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας θα πρέπει να παραμείνουν δυνατές, υπό την προϋπόθεση ότι δεν είναι επιζήμιες για την κοινωνική προστασία και τα δικαιώματα των εργαζομένων·

5. σημειώνει ότι οι περιπτώσεις εσφαλμένης ταξινόμησης είναι πιο διαδεδομένες στις ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας που οργανώνουν σε υψηλό βαθμό, άμεσα ή μέσω αλγορίθμου, τους όρους και την αμοιβή της εργασίας σε πλατφόρμα· καλεί την Επιτροπή, με στόχο τη διευκόλυνση της ορθής ταξινόμησης των εργαζομένων σε πλατφόρμες, να εισαγάγει στην επικείμενη πρότασή της μαχητό τεκμήριο σχέσης εργασίας για τους εργαζομένους σε πλατφόρμες, σύμφωνα με τους εθνικούς ορισμούς όπως ορίζονται στην αντίστοιχη νομοθεσία των κρατών μελών ή στις συλλογικές συμβάσεις, σε συνδυασμό με την αντιστροφή του βάρους της απόδειξης και ενδεχομένως πρόσθετα μέτρα· τονίζει, επομένως, ότι, όταν οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμες αμφισβητούν τον χαρακτηρισμό του καθεστώτος απασχόλησής τους σε νομικές διαδικασίες ενώπιον δικαστηρίου ή διοικητικού οργάνου σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και πρακτική, εναπόκειται στο μέρος που υποστηρίζεται ότι είναι ο εργοδότης να αποδείξει ότι δεν υπάρχει σχέση εργασίας· τονίζει ότι το μαχητό τεκμήριο μιας σχέσης εργασίας δεν πρέπει να οδηγεί στον αυτόματο χαρακτηρισμό όλων των εργαζομένων σε πλατφόρμα ως εργαζομένων· θεωρεί ότι η κατάταξη των εργαζομένων θα πρέπει να βασίζεται στα γεγονότα που σχετίζονται με την πραγματική εκτέλεση της εργασίας και τα κριτήρια, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, και όχι στην περιγραφή της σχέσης από τα μέρη· τονίζει ότι ένα τέτοιο μαχητό τεκμήριο διασφαλίζει ότι οι εργαζόμενοι που είναι πραγματικά αυτοαπασχολούμενοι μπορούν να παραμείνουν αυτοαπασχολούμενοι και να συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στην εργασία μέσω πλατφορμών· καλεί περαιτέρω την Επιτροπή να διευκρινίσει ότι δεν μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο θέσπισης ενός νέου τρίτου καθεστώτος στην ΕΕ, μεταξύ αυτού των εργαζομένων και αυτού των αυτοαπασχολούμενων, δεδομένου ότι δεν θα συμβάλει στην επίλυση των υφιστάμενων προβλημάτων και ενέχει κίνδυνο περαιτέρω ασάφειας στις ήδη συγκεχυμένες έννοιες, και να διασφαλίσει ότι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα ταξινομούνται είτε ως εργαζόμενοι είτε ως αυτοαπασχολούμενοι, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο·

6. υπογραμμίζει ότι η νομοθεσία στα κράτη μέλη και σε ευρωπαϊκό επίπεδο απέχει πολύ από το να συμβαδίζει με την ταχύτητα με την οποία εξελίσσεται ο ψηφιακός μετασχηματισμός, γεγονός που οδηγεί σε έλλειψη ρύθμισης όσον αφορά τις νέες μεθόδους απασχόλησης, με άμεσο αντίκτυπο στα δικαιώματα των εργαζομένων και στη λειτουργία των επιγραμμικών πλατφορμών·

7. τονίζει ότι οποιοσδήποτε κανονισμός σχετικά με τις επιγραμμικές πλατφόρμες πρέπει να σέβεται την αρχή της επικουρικότητας και τις διαφορετικές προσεγγίσεις των κρατών μελών, δεδομένων των υφιστάμενων διαφορών μεταξύ των πλατφορμών, από τον αριθμό των εργαζομένων έως το βαθμό στον οποίο καλύπτουν τα δικαιώματα των εργαζομένων, και πρέπει να αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου και του ψηφιακού μετασχηματισμού·

8. χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει πρόταση νομοθετικής πρωτοβουλίας για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων σε πλατφόρμα έως το τέλος του 2021 όπως ανακοινώθηκε στο σχέδιο δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, σε συνέχεια διαβούλευσης σε δύο στάδια με τους κοινωνικούς εταίρους· καλεί την Επιτροπή, εάν οι κοινωνικοί εταίροι δεν εκφράσουν την επιθυμία να κινήσουν τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 155 ΣΛΕΕ, και με βάση τα συμπεράσματα των δημόσιων διαβουλεύσεων, να υποβάλει πρόταση οδηγίας σχετικά με τους εργαζομένους σε πλατφόρμα, προκειμένου να διασφαλιστούν τα δικαιώματα όλων των εργαζομένων σε πλατφόρμα και να αντιμετωπιστούν οι ιδιαιτερότητες της εργασίας σε πλατφόρμα ώστε να εξασφαλιστούν δίκαιες και διαφανείς συνθήκες εργασίας, να διασφαλιστεί ένα υγιές και ασφαλές εργασιακό περιβάλλον, να παρέχεται πρόσβαση σε επαρκή και διαφανή κοινωνική προστασία, καθώς και το δικαίωμά τους να οργανώνουν, να συμμετέχουν ελεύθερα και να εκπροσωπούνται, μεταξύ άλλων, από συνδικαλιστικές οργανώσεις ,να διαπραγματεύονται συλλογικές συμβάσεις και να έχουν πρόσβαση σε κατάρτιση και δεξιότητες, όπως επίσης για την προστασία των δεδομένων σύμφωνα με τον ΓΚΠΔ και τη διαφανή, δεοντολογική και αμερόληπτη διαχείριση των αλγορίθμων, με παράλληλη διασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού σε όλα τα κράτη μέλη και με τη δημιουργία προβλέψιμου και σταθερού επιχειρηματικού περιβάλλοντος που προάγει τις επενδύσεις και την καινοτομία·

9. καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει στη νομοθεσία σαφή κριτήρια για την αναγνώριση του καθεστώτος των ψηφιακών πλατφορμών εργασίας ως εργοδοτών, εταιρειών (προσωρινής) απασχόλησης ή διαμεσολαβητών, ανάλογα με τον τομέα δραστηριότητάς τους, προκειμένου να διασφαλίσει ότι πληρούνται όλες οι υποχρεώσεις που συνεπάγεται ένα συγκεκριμένο καθεστώς όσον αφορά, μεταξύ άλλων, τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, την ευθύνη για την υγεία και την ασφάλεια, την ευθύνη για πληρωμές φόρου εισοδήματος, τη δέουσα επιμέλεια και την εταιρική κοινωνική ευθύνη, και ότι μπορούν να διατηρηθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού με άλλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα·

10. τονίζει την ανάγκη να εκδοθεί οδηγία για την καλύτερη καταπολέμηση της ψευδοαυτοαπασχόλησης, ώστε να καλύπτονται όσοι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα πληρούν τις προϋποθέσεις που χαρακτηρίζουν μια σχέση εργασίας βασιζόμενη στην πραγματική απόδοση της εργασίας και όχι στην περιγραφή της σχέσης από τα μέρη·

11. υπογραμμίζει ότι ο κύριος αντίκτυπος των επιγραμμικών πλατφορμών δεν περιορίζεται στα οφέλη που προσφέρονται στους καταναλωτές, αλλά είναι αντίκτυπος ευρείας κλίμακας που επηρεάζει ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένων των προμηθευτών, των κατασκευαστών, των διανομέων και των καταναλωτών και πρέπει συνεπώς να ληφθεί υπόψη κατά τη συζήτηση της νομοθεσίας·

Δίκαιες και διαφανείς συνθήκες εργασίας

12. καλεί την Επιτροπή, κατά τη διερεύνηση τρόπων για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας:

– να διασφαλίσει την ορθή και αποτελεσματική λειτουργία των πλαισίων συλλογικών διαπραγματεύσεων, και

– να εφαρμόσει καλύτερα την απαγόρευση των ρητρών αποκλειστικότητας και να διασφαλίσει ότι όλοι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα μπορούν να εργάζονται σε διάφορες πλατφόρμες (multi-apping) χωρίς να υφίστανται δυσμενή μεταχείριση εξαιτίας τούτου, σύμφωνα με την οδηγία για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας·

– να διασφαλίσει τη φορητότητα των πιστοποιήσεων ικανοτήτων και να προωθήσει τη διαλειτουργικότητα των αξιολογήσεων σε όλες τις πλατφόρμες·

– να βελτιώσει τα δικαιώματα σε περίπτωση περιορισμού, αναστολής ή καταγγελίας από την πλατφόρμα, διασφαλίζοντας ότι όλοι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμες έχουν το δικαίωμα σε προηγούμενη αιτιολογημένη δήλωση και, εάν την αμφισβητήσουν, δικαίωμα απάντησης και αποτελεσματικής και αμερόληπτης επίλυσης διαφορών που παρέχει τη δυνατότητα αποκατάστασης της συμμόρφωσης ή αντίκρουσης της δήλωσης, συμπεριλαμβανομένων των ομαδικών αξιώσεων·

– να αντιμετωπίσει την τρέχουσα έλλειψη διαφάνειας με παράλληλη τήρηση των εμπορικών απορρήτων σύμφωνα με την οδηγία 2016/943[36], ιδίως τις αιτιολογικές σκέψεις 13 και 18 και τα άρθρα 3 και 5 της οδηγίας αυτής, διασφαλίζοντας την παροχή βασικών πληροφοριών σχετικά με τις συνθήκες εργασίας και τους κανόνες συνεργασίας, τη μέθοδο υπολογισμού της τιμής ή του τέλους, την ανάθεση καθηκόντων και τη διαφάνεια σε περίπτωση αλλαγής των όρων, προϋποθέσεων και διαδικασιών προσωρινής ή μόνιμης απενεργοποίησης, εάν υπάρχουν, της οποίας θα πρέπει να προηγείται διαβούλευση· πιστεύει ότι η προαναφερθείσα ανακοίνωση θα πρέπει να γίνει με σαφή, ολοκληρωμένο και εύκολα προσβάσιμο τρόπο, τόσο για τους εργαζομένους όσο και για τους εκπροσώπους τους, σύμφωνα με την ισχύουσα ενωσιακή και εθνική νομοθεσία για τα δικαιώματα των εργαζομένων·

– όταν χρησιμοποιείται ΤΝ, να διασφαλίζει ότι οι πλατφόρμες είναι διαφανείς όσον αφορά τον τρόπο χρήσης της ΤΝ και τις αλγοριθμικές παραμέτρους που επηρεάζουν τις συνθήκες εργασίας, ιδίως σε σχέση με την κατανομή καθηκόντων, τις διαβαθμίσεις και τις αλληλεπιδράσεις, όπως επίσης να διασφαλίζει την παροχή κατανοητών και επικαιροποιημένων πληροφοριών σχετικά με τη λειτουργία του αλγορίθμου όσον αφορά τον τρόπο ανάθεσης των καθηκόντων, τη χορήγηση αξιολογήσεων, τη διαδικασία απενεργοποίησης και την τιμολόγηση·  να λάβει υπόψη το γεγονός ότι οι αλγόριθμοι πρέπει πάντα να υπόκεινται σε ανθρώπινη εποπτεία και οι αποφάσεις τους πρέπει να υπόκεινται σε λογοδοσία και να μπορούν να αμφισβητηθούν και, όπου είναι σκόπιμο, να αναστραφούν·

– να εξετάσει τη δυνατότητα δημιουργίας εντός πλατφόρμας, προαιρετικών και εύκολα προσβάσιμων χαρακτηριστικών που θα επιτρέπουν στους εργαζομένους να αναγνωρίζουν ο ένας τον άλλον με ιδιωτικό και ασφαλή τρόπο και να επικοινωνούν μεταξύ τους, εφόσον το επιθυμούν·

13. καλεί την Επιτροπή να εξετάσει, σε ποιο βαθμό οι υφιστάμενες κανονιστικές διατάξεις της Ένωσης ισχύουν για την αγορά εργασίας των ψηφιακών πλατφορμών και να διασφαλίσει την κατάλληλη εφαρμογή και επιβολή τους· καλεί τα κράτη μέλη να αξιολογήσουν, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, προορατικά και με αντίληψη πρόληψης, την ανάγκη για εκσυγχρονισμό της υφιστάμενης νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, προκειμένου να παρακολουθούν τις τεχνολογικές εξελίξεις και παράλληλα να διασφαλίζουν την προστασία των εργαζομένων· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συντονίσουν τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισής τους προκειμένου να εξασφαλίσουν το εξαγώγιμο των παροχών και τον συνυπολογισμό των περιόδων σύμφωνα με την ενωσιακή και την εθνική νομοθεσία·

Υγιές και ασφαλές περιβάλλον εργασίας

14. τονίζει ότι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα ενδέχεται να εκτίθενται σε αυξημένους κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια τόσο για την επιτόπια εργασία σε πλατφόρμα (όπως οδικά ατυχήματα ή σωματικές βλάβες που προκαλούνται από μηχανήματα ή χημικές ουσίες) όσο και για την τηλεματική εργασία σε πλατφόρμα (για παράδειγμα, σε σχέση με την εργονομία των σταθμών εργασίας), οι οποίοι δεν περιορίζονται στη φυσική υγεία, αλλά μπορούν επίσης να επηρεάσουν την ψυχοκοινωνική υγεία με απρόβλεπτα ωράρια εργασίας, ένταση εργασίας, ανταγωνιστικά περιβάλλοντα (συστήματα βαθμολόγησης, κίνητρα εργασίας μέσω μπόνους), υπερφόρτωση πληροφοριών και απομόνωση, ως αναδυόμενοι παράγοντες κινδύνου· υπογραμμίζει ότι η πρόταση της Επιτροπής πρέπει να εξετάζει την επαγγελματική υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων σε πλατφόρμες σύμφωνα με το ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο για την υγεία και την ασφάλεια και να τους επιτρέπει να ασκούν τα δικαιώματά τους, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος αποσύνδεσης, σύμφωνα με την εφαρμογή της συμφωνίας-πλαισίου των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων για την ψηφιοποίηση χωρίς αυτό να τους θέτει σε μειονεκτική θέση· τονίζει ότι όλοι οι εργαζόμενοι επιτόπου σε πλατφόρμα πρέπει να είναι διαθέτουν επαρκή μέσα ατομικής προστασίας, και ότι όσοι δραστηριοποιούνται στη μεταφορά και την παράδοση πρέπει να έχουν εγγυημένη ασφάλιση ατυχήματος· υπογραμμίζει ότι οι ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας πρέπει να παρέχουν διασφαλίσεις για την προστασία των εργαζομένων σε πλατφόρμα από τη βία και την παρενόχληση, συμπεριλαμβανομένης της έμφυλης βίας, και να διαθέτουν αποτελεσματικούς μηχανισμούς καταγγελίας·

15. πιστεύει ότι θα πρέπει όλοι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα να λαμβάνουν αποζημίωση σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος και επαγγελματικής νόσου, και να τους παρέχεται ασφαλιστική κάλυψη ασθένειας και αναπηρίας· επικροτεί, εν προκειμένω, τις πρωτοβουλίες ορισμένων πλατφορμών ψηφιακή εργασίας για την παροχή ασφάλισης, ως πρώτο βήμα, καθώς και τη λήψη μέτρων για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, έως ότου θεσπιστεί νομοθετικό πλαίσιο, και τονίζει τον σημαντικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι συλλογικές συμβάσεις στο πλαίσιο αυτό·

Επαρκής και διαφανής κοινωνική προστασία

16. είναι πεπεισμένο ότι θα πρέπει η επίσημη και αποτελεσματική κάλυψη, η επάρκεια και η διαφάνεια των συστημάτων κοινωνικής προστασίας να ισχύουν για όλους τους εργαζομένους, συμπεριλαμβανομένων των αυτοαπασχολουμένων· καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πλήρως και άμεσα τη σύσταση 2019/C 387/01 του Συμβουλίου, της 8 Νοεμβρίου 2019, σχετικά με την πρόσβαση των εργαζομένων και των αυτοαπασχολούμενων στην κοινωνική προστασία, και να λάβουν μέτρα για τη διασφάλιση της κοινωνικής προστασίας των εργαζομένων σε πλατφόρμα· καλεί την Επιτροπή να ελέγξει την πρόοδο των κρατών μελών στο θέμα αυτό στο πλαίσιο των ειδικών ανά χώρα συστάσεων του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου·

17. υπενθυμίζει ότι η κοινωνική προστασία είναι ένα δίχτυ ασφαλείας που βασίζεται στην αλληλεγγύη και είναι ευεργετικό όχι μόνο για το άτομο αλλά και για την κοινωνία στο σύνολό της· τονίζει ότι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις όσον αφορά την εκπλήρωση των απαιτήσεων επιλεξιμότητας και τις προϋποθέσεις για παροχές κοινωνικής ασφάλισης, γεγονός που με τη σειρά του επηρεάζει τις μελλοντικές προοπτικές τους και την οικονομική βιωσιμότητα και αλληλεγγύη των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης· θεωρεί ότι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμες θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε όλους τους κλάδους κοινωνικής ασφάλισης σύμφωνα με το καθεστώς τους· υπενθυμίζει ειδικότερα ότι είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν και, όπου είναι αναγκαίο, να επεκτείνουν την πρόσβαση στην κοινωνική προστασία για τους αυτοαπασχολούμενους εργαζόμενους σε πλατφόρμα, συμπεριλαμβανομένων όσων μετακινούνται από το ένα καθεστώς στο άλλο ή έχουν αμφότερα τα καθεστώτα, προκειμένου να διασφαλίζεται η δυνατότητα μεταφοράς των σωρευμένων κοινωνικών δικαιωμάτων και παροχών, και για συστήματα που καλύπτουν παροχές μητρότητας και ισοδύναμες γονικές παροχές καθώς και παροχές ανεργίας, ατυχήματος, μακροχρόνιας φροντίδας, αναπηρίας, ασθένειας, υγειονομικής περίθαλψης και γήρατος·

Δικαιώματα εκπροσώπησης και συλλογικών διαπραγματεύσεων

18. υπενθυμίζει ότι η ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και το δικαίωμα συλλογικής διαπραγμάτευσης αποτελούν θεμελιώδη δικαιώματα για όλους τους εργαζομένους, και πιστεύει ότι θα πρέπει μια οδηγία σχετικά με τους εργαζομένους σε πλατφόρμα να διασφαλίζει την αποτελεσματικότητα, την πλήρη εφαρμογή, και την επιβολή των δικαιωμάτων αυτώ· εκφράζει την ανησυχία του για την εμφάνιση μη ισορροπημένων και ασύμμετρων σχέσεων μεταξύ των ψηφιακών πλατφορμών εργασίας και των εργαζομένων, οι οποίοι συχνά δεν διαθέτουν την ατομική διαπραγματευτική ισχύ για να διαπραγματευθούν δίκαιους όρους και προϋποθέσεις· σημειώνει ακόμη ότι προκύπτουν επίσης πρακτικά ζητήματα, όπως η έλλειψη κοινών μέσων επικοινωνίας και ευκαιριών για συναντήσεις επιγραμμικά ή με φυσική παρουσία, πράγμα που μπορεί να εμποδίσει τη συλλογική εκπροσώπηση στην πράξη· επισημαίνει επίσης το δυναμικό καινοτόμων προσεγγίσεων για τη δημιουργία νέων διαύλων κοινωνικού διαλόγου και οργάνωσης μέσω ψηφιακών λύσεων· καλεί την Επιτροπή να αντιμετωπίσει τα εν λόγω κωλύματα στην πρότασή της· τονίζει την ανάγκη να οργανώνονται και να εκπροσωπούνται κατάλληλα τόσο οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα όσο και οι πλατφόρμες, προκειμένου να διευκολύνονται ο κοινωνικός διάλογος και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις·

19. υπογραμμίζει ότι οι συνεταιριστικές νομικές μορφές θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντικό εργαλείο για την οργάνωση της εργασίας πλατφόρμας από τη βάση προς την κορυφή, γεγονός που μπορεί επίσης να έχει θετικό αντίκτυπο στην εσωτερική δημοκρατία και στην ενδυνάμωση των εργαζομένων·

20. εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για τις νομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα όσον αφορά τη συλλογική εκπροσώπηση, γνωρίζει δε ότι οι ατομικά αυτοαπασχολούμενοι θεωρούνται γενικά «επιχειρήσεις», με αποτέλεσμα να υπόκεινται στην απαγόρευση συμφωνιών που περιορίζουν τον ανταγωνισμό· αναγνωρίζει, στο πλαίσιο αυτό, την αρχική εκτίμηση επιπτώσεων που δημοσίευσε η Επιτροπή[37] και την προγραμματισμένη πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση αυτού του εμποδίου, επιπλέον της νομοθετικής πρωτοβουλίας για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων σε πλατφόρμες, με παράλληλο σεβασμό των υφιστάμενων συστημάτων συλλογικών διαπραγματεύσεων· είναι πεπεισμένο ότι το δίκαιο περί ανταγωνισμού της ΕΕ δεν πρέπει να εμποδίζει τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας (συμπεριλαμβανομένου του καθορισμού των αποδοχών) και την κοινωνική προστασία των ατομικά αυτοαπασχολούμενων σε πλατφόρμα μέσω συλλογικών διαπραγματεύσεων, και ζητεί από την Επιτροπή να διευκρινίσει ότι οι συλλογικές συμβάσεις δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του δικαίου περί ανταγωνισμού, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η συμμετοχή σε συνδικαλιστικές οργανώσεις και η συλλογική διαπραγμάτευση και να επιτυγχάνεται καλύτερη ισορροπία στη διαπραγματευτική ισχύ και δικαιότερη εσωτερική αγορά·

Κατάρτιση και δεξιότητες

21. τονίζει τη σημασία της κατάρτισης και θεωρεί ιδίως σημαντικό οι πλατφόρμες ψηφιακής εργασίας να παρέχουν κατάρτιση στους εργαζομένους σε πλατφόρμα σχετικά με τη χρήση του ιστοτόπου ή της εφαρμογής τους, τα εκτελούμενα καθήκοντα και την επαγγελματική υγιεινή και ασφάλεια· τονίζει περαιτέρω ότι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμες, ιδίως εκείνοι που διαθέτουν λιγότερα προσόντα, θα πρέπει να έχουν πρόσβαση από τις πλατφόρμες σε περαιτέρω κατάρτιση που επιτρέπει την αρχική απόκτηση δεξιοτήτων και την απόκτηση νέων δεξιοτήτων για τη βελτίωση της απασχολησιμότητας και της σταδιοδρομίας τους· ζητεί να διευκολυνθούν η αναγνώριση, η επικύρωση και η φορητότητα των επιτευγμάτων στον τομέα της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης, αλλά και η αναγνώριση δεξιοτήτων οι οποίες αποκτώνται κατά την εργασία σε πλατφόρμα· πιστεύει, εν προκειμένω, ότι θα πρέπει να εκδίδεται «πιστοποιητικό πείρας» για τους εργαζομένους σε πλατφόρμα που έχουν συμμετάσχει σε τέτοιου είδους κατάρτιση, το οποίο θα μπορούσε να αναφορτώνεται σε ατομικούς λογαριασμούς μάθησης· στο πλαίσιο αυτό, καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το θέμα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης των εργαζομένων σε πλατφόρμα στις προσεχείς προτάσεις σχετικά με μια ευρωπαϊκή προσέγγιση για τα μικροδιαπιστευτήρια και τους ατομικούς λογαριασμούς μάθησης· επισημαίνει ορισμένες στρατηγικές εταιρικές σχέσεις οι οποίες αναπτύσσονται από τις πλατφόρμες με στόχο να διασφαλίσουν πρόσβαση των εργαζομένων σε πλατφόρμα σε κατάρτιση (όπως μαθήματα ξένης γλώσσας, εξατομικευμένη καθοδήγηση και καθοδήγηση μέσω βίντεο), ώστε να τους δώσουν τη δυνατότητα να διανύσουν τα επόμενα βήματα στη σταδιοδρομία τους· πιστεύει ότι τέτοιου είδους βέλτιστες πρακτικές θα πρέπει να ενσωματωθούν στις πλατφόρμες σε όλους τους τομείς·

22. υπογραμμίζει ότι οι ψηφιακές ικανότητες είναι υψίστης σημασίας· πιστεύει ότι οι επενδύσεις στην επαγγελματική κατάρτιση και τη διά βίου μάθηση είναι απαραίτητες προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι διαθέτουν τις κατάλληλες δεξιότητες για την ψηφιακή εποχή· καλεί τα κράτη μέλη να προσαρμόσουν τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισής τους στην ψηφιακή αγορά εργασίας, ώστε να προωθηθούν ο ψηφιακός γραμματισμός και οι ψηφιακές δεξιότητες και να προαχθεί η επιχειρηματικότητα· επισημαίνει ότι η οικονομία των πλατφορμών εργασίας έχει μέχρι στιγμής αναπτυχθεί κυρίως σε αστικές περιοχές· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση για να αντιμετωπίσουν το ψηφιακό χάσμα και να διασφαλίσουν την πρόσβαση στις ψηφιακές υπηρεσίες για όλους· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία της ανάπτυξης ευρυζωνικών δικτύων 5G στις αγροτικές περιοχές·

23. τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί για τους εργαζόμενους σε πλατφόρμα ίδια πρόσβαση στη διά βίου μάθηση με εκείνη που απολαμβάνουν οι εργαζόμενοι στην παραδοσιακή οικονομία, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και πρακτική, και παράλληλα να ενθαρρύνεται η καινοτομία, με την προώθηση ανταγωνιστικής και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης και τη διασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις·

Αλγόριθμοι και διαχείριση δεδομένων

24. θεωρεί ότι η χρήση αλγορίθμων στην εργασία θα πρέπει να είναι διαφανής, αμερόληπτη, αξιόπιστη και δεοντολογική για τους εργαζομένους· υπογραμμίζει ότι η αλγοριθμική διαφάνεια και η μη διακριτική μεταχείριση θα πρέπει να ισχύουν για την ανάθεση και την κατανομή καθηκόντων, τον καθορισμό των τιμών, τη διαφήμιση, τις αξιολογήσεις και τις αλληλεπιδράσεις· επιπλέον, επισημαίνει ότι οι λειτουργίες αλγοριθμικής διαχείρισης, ιδίως η ανάθεση καθηκόντων, οι αξιολογήσεις, οι διαδικασίες απενεργοποίησης και η τιμολόγηση, καθώς και τυχόν αλλαγές σε αυτές, θα πρέπει να εξηγούνται με σαφήνεια και να γνωστοποιούνται με σαφή και επικαιροποιημένο τρόπο και να αποτελούν μέρος του κοινωνικού διαλόγου, με σεβασμό των εμπορικών απορρήτων σύμφωνα με την οδηγία 2016/943, ιδίως τις αιτιολογικές σκέψεις 13 και 18, και τα άρθρα 3 και 5· τονίζει ότι όλες οι αλγοριθμικές αποφάσεις πρέπει να είναι δεοντολογικές, υπόλογες, αμφισβητήσιμες και, κατά περίπτωση, αναστρέψιμες, και τονίζει τη σημασία των τακτικών ελέγχων από τις αρμόδιες αρχές στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, για την πρόληψη εσφαλμένων αποτελεσμάτων ΤΝ· επαναλαμβάνει ότι οποιεσδήποτε αλγοριθμικές αποφάσεις πρέπει να συμμορφώνονται με το δικαίωμα να μην υπόκεινται σε απόφαση βασιζόμενη αποκλειστικά σε αυτοματοποιημένη επεξεργασία, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 22 παράγραφος 1 του ΓΚΠΔ, γεγονός που σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει ανθρώπινη εποπτεία· τονίζει ότι οι πρακτικές παροχής κινήτρων, όπως τα έκτακτα επιδόματα, ή οι τιμωρητικές πρακτικές, όπως οι βαθμολογίες που επηρεάζουν τον χρόνο εργασίας και οδηγούν στην ανάθεση λιγότερης εργασίας, δεν πρέπει να οδηγούν σε επικίνδυνες συμπεριφορές ή κινδύνους για την υγεία και την ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υγείας· είναι πεπεισμένο ότι οι αλγόριθμοι που δεν εισάγουν διακρίσεις είναι εκείνοι που αποτρέπουν τις έμφυλες, φυλετικές και άλλες κοινωνικές προκαταλήψεις κατά την επιλογή και τη μεταχείριση των διαφόρων ομάδων και δεν ενισχύουν τις ανισότητες και τα στερεότυπα·

25. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την κατάλληλη προστασία των δικαιωμάτων και της ευημερίας των εργαζομένων σε πλατφόρμες, όπως η απαγόρευση των διακρίσεων, η ιδιωτικότητα, η αυτονομία και η ανθρώπινη αξιοπρέπεια κατά τη χρήση της ΤΝ και της αλγοριθμικής διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένων εργαλείων πρόβλεψης και επισήμανσης για την πρόβλεψη της συμπεριφοράς, παρακολούθησης της προόδου σε πραγματικό χρόνο, λογισμικού παρακολούθησης επιδόσεων και χρόνου, αυτοματοποιημένων παρακινήσεων σε συμπεριφορές και αδικαιολόγητων πρακτικών παρακολούθησης· τονίζει ότι οι εργαζόμενοι θα πρέπει πάντα να ενημερώνονται και να ζητείται η γνώμη τους πριν από τη χρήση τέτοιων μέσων και πρακτικών· πιστεύει ότι θα πρέπει να ενθαρρύνεται η κατάρτιση των προγραμματιστών αλγορίθμων σχετικά με θέματα δεοντολογίας, διαφάνειας και αποφυγής διακρίσεων·

26. εκφράζει την ανησυχία του για τον ανεπαρκή σεβασμό των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας για τα δημιουργικά έργα των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων σε πλατφόρμες και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα αυτό και να διασφαλίσουν την ορθή επιβολή της ισχύουσας νομοθεσίας·

27. πιστεύει ότι οι εργαζόμενοι θα πρέπει να ενημερώνονται για τις αξιολογήσεις των πελατών· τονίζει ότι οι εργαζόμενοι θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να αμφισβητούν τη μη καταβολή πληρωμής και να υποβάλλουν την εν λόγω αμφισβήτηση προς επανεξέταση από υπάλληλο της πλατφόρμας·

28. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι ο χρόνος αναμονής και ο χρόνος διαθεσιμότητας στην πλατφόρμα θεωρούνται χρόνος εργασίας των εργαζομένων σε πλατφόρμα στη σχέση εργασίας·

29. υπενθυμίζει ότι πρέπει όλες οι επιγραμμικές πλατφόρμες να διασφαλίζουν την πλήρη συμμόρφωση με τη νομοθεσία της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης τη νομοθεσίας για την απαγόρευση των διακρίσεων και την προστασία των δεδομένων· τονίζει ότι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα και, με τη σύμφωνη γνώμη τους, οι εκπρόσωποί τους, θα πρέπει να έχουν πλήρη πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα που αφορούν τις δραστηριότητές τους, να κατανοούν τον τρόπο επεξεργασίας των προσωπικών τους δεδομένων, να ενημερώνονται σχετικά με κάθε διαβάθμιση ή αξιολόγηση του εργαζομένου από την πλατφόρμα η οποία μπορεί να επηρεάσει τους όρους απασχόλησης ή τις συνθήκες εργασίας τους και να έχουν το δικαίωμα να εξάγουν τις αξιολογήσεις τους· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα έχουν αποτελεσματικό δικαίωμα στη φορητότητα των δεδομένων, όπως κατοχυρώνεται στα άρθρα 20 και 88 ΓΚΠΔ· πιστεύει ότι θα πρέπει να διερευνηθεί το ενδεχόμενο φορητού πιστοποιητικού δεξιοτήτων, ανάδρασης πελατών και αξιολογήσεων φήμης, το οποίο να αναγνωρίζεται μεταξύ παρόμοιων πλατφορμών·

30. σημειώνει ότι η φύση της εργασίας σε πλατφόρμα και η απουσία ενός καθορισμένου χώρου εργασίας μπορούν να οδηγήσουν σε υπεκμίσθωση λογαριασμών των εργαζομένων και αδήλωτη εργασία· πιστεύει ότι θα πρέπει να εξασφαλιστούν αξιόπιστες διαδικασίες επαλήθευσης της ταυτότητας του χρήστη της πλατφόρμας χωρίς υποχρεωτική επεξεργασία βιομετρικών δεδομένων·

31. τονίζει ότι τα δυνητικά πλεονεκτήματα, από άποψη αποδοτικότητας, των επιγραμμικών πλατφορμών εργασίας έναντι της παραδοσιακής αγοράς εργασίας θα πρέπει να βασίζονται στον θεμιτό ανταγωνισμό· τονίζει ότι, προκειμένου να εξασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ των πλατφορμών εργασίας και των παραδοσιακών επιχειρήσεων, ιδίως των ΜΜΕ, πρέπει η οικονομία των πλατφορμών, όπως και κάθε άλλος οικονομικός τομέας, να καταβάλει φόρους και κοινωνικές εισφορές και να συμμορφώνεται προς το εργατικό δίκαιο και την κοινωνική νομοθεσία· υπογραμμίζει την ανάγκη αντίστοιχης προσαρμογής των σχετικών πολιτικών όπου είναι αναγκαίο·

32. ζητεί από την Επιτροπή μεριμνήσει ώστε να ενσωματωθούν οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα και οποιαδήποτε άλλη παρεμφερή μορφή απασχόλησης, η οποία καθίσταται δυνατή μέσω της τεχνολογικής καινοτομίας, στις προτάσεις σχετικά με την καθιέρωση ενός ευρωπαϊκού αριθμού κοινωνικής ασφάλισης, και να εφαρμόζονται οι κανόνες σχετικά με τη δίκαιη κινητικότητα στην εργασία σε πλατφόρμα χωρίς να εισάγονται διακρίσεις·

33. αναγνωρίζει ότι η οικονομία των πλατφορμών εργασίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κοινωνικούς σκοπούς· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν τα μοντέλα κοινωνικής οικονομίας στην οικονομία των πλατφορμών εργασίας και να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές στον τομέα αυτό, δεδομένου ότι οι κοινωνικές επιχειρήσεις έχουν αποδειχθεί πιο ανθεκτικές κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID-19·

Άλλες συστάσεις

34. υπενθυμίζει ότι σημαντικός αριθμός πλατφορμών εργάζονται για την εφαρμογή εσωτερικών κανονισμών και προγραμμάτων, με στόχο τη δημιουργία ασφαλέστερου περιβάλλοντος για τους εργαζομένους τους και θεωρεί ότι τέτοιου είδους πρακτικές θα πρέπει να ενθαρρύνονται από σχετικές δράσεις της ΕΕ και των κρατών μελών· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο καθιέρωσης ενός ευρωπαϊκού σήματος ποιότητας μετά από διεξοδική εκτίμηση επιπτώσεων, το οποίο θα χορηγείται σε πλατφόρμες που εφαρμόζουν ορθές πρακτικές για τους εργαζομένους σε πλατφόρμα προκειμένου οι χρήστες, οι εργαζόμενοι και οι καταναλωτές να λαμβάνουν εν επιγνώσει αποφάσεις, και το οποίο θα αναδεικνύει τις πλατφόρμες με ποιοτικές συνθήκες εργασίας βάσει συλλογικών συμβάσεων και με υψηλό βαθμό διαφάνειας·

35. σημειώνει ότι τα δεδομένα σχετικά με τον αριθμό των εργαζομένων σε πλατφόρμα και την κατανομή τους ανά τομέα εξακολουθούν να είναι αποσπασματικά· καλεί την Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, να συλλέξει αξιόπιστα και συγκρίσιμα δεδομένα σχετικά με τους εργαζομένους σε πλατφόρμες προκειμένου να αποκτήσει μια ακριβέστερη εικόνα της κλίμακας της δραστηριότητας της ψηφιακής πλατφόρμας εργασίας και να εμβαθύνει τις γνώσεις σχετικά με τις συνθήκες εργασίας και απασχόλησης των εργαζομένων σε πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένων της κάλυψης κοινωνικής ασφάλισης και του εύρους εισοδήματος·

36. καλεί τις εθνικές δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης και το δίκτυο ευρωπαϊκών υπηρεσιών απασχόλησης (EURES) να επικοινωνούν καλύτερα σχετικά με τις ευκαιρίες που προσφέρουν οι πλατφόρμες εργασίας·

37. καλεί τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν καινοτόμες μορφές εργασίας σε πλατφόρμες σύμφωνα με την ενωσιακή και την εθνική νομοθεσία, και καλεί την Επιτροπή να αποτυπώσει τις ποιοτικές συνθήκες εργασίας στο προσεχές νομικό της πλαίσιο και να διατηρήσει την ευελιξία, διασφαλίζοντας παράλληλα τα δικαιώματα των εργαζομένων·

38. καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμα έχουν τη δυνατότητα να απορρίψουν μια ανάθεση εργασίας εάν αυτή βρίσκεται εκτός του ωραρίου και των ημερών αναφοράς ή εάν δεν έχουν ενημερωθεί για την ανάθεση της εργασίας εντός της ελάχιστης προθεσμίας προειδοποίησης, χωρίς να υπόκεινται σε αρνητικές συνέπειες εξαιτίας αυτής της απόρριψης·

39. ταυτόχρονα, καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξετάσουν καινοτόμες, αποτελεσματικές και κοινωνικά επωφελείς διασυνοριακές λύσεις, διασφαλίζοντας την κοινωνική κάλυψη και προστασία·

40. επισημαίνει ότι η διασφάλιση του σεβασμού των δικαιωμάτων των εργαζομένων αποτελεί ουσιώδη συνιστώσα της πολιτικής για τον βιώσιμο τουρισμό· υπογραμμίζει τον ολοένα σημαντικότερο ρόλο που διαδραματίζουν οι ψηφιακές πλατφόρμες και η συλλογή δεδομένων σε τουριστικές δραστηριότητες· τονίζει, συνεπώς, τον θεμελιώδη ρόλο που θα έχει η συλλογή δεδομένων για τους εργαζόμενους σε πλατφόρμα στην επίτευξη πραγματικά βιώσιμων τουριστικών έργων που διασφαλίζουν ότι οι επενδύσεις και οι θέσεις εργασίας στον τομέα του τουρισμού ωφελούν τις τοπικές κοινότητες και τους εργαζομένους, διευκολύνοντας παράλληλα τη δίκαιη κατανομή των κερδών·

41. υπενθυμίζει ότι οι γυναίκες αποτελούν μόνο το 22% των εργαζομένων στον κλάδο των μεταφορών, ενώ επίσης αποτελούν τη μειοψηφία των εργαζομένων σε πλατφόρμα στους κλάδους των μεταφορών και του τουρισμού, ενώ, σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία, οι γυναίκες εργαζόμενες σε πλατφόρμα στον κλάδο των μεταφορών αντιμετωπίζουν χειρότερους όρους απασχόλησης και εργασίας σε σχέση με τους άνδρες ομολόγους τους·

 

°

° °

42. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.