PROJEKT REZOLUCJI w sprawie upamiętnienia masakry w Srebrenicy

Parlament Europejski,

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2005 r. w sprawie Srebrenicy[1],

−      uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2009 r. w sprawie Srebrenicy[2],

−      uwzględniając układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a Bośnią i Hercegowiną, podpisany Luksemburgu w dniu 16 czerwca 2008 r., oraz perspektywę na członkostwo w UE, jaką przedstawiono wszystkim krajom Bałkanów Zachodnich na szczycie UE w Salonikach w 2003 r.,

–       uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.     mając na uwadze, że w dniu 11 lipca 1995 r. miasto Srebrenica, enklawa we wschodniej części Bośni ogłoszona strefą bezpieczeństwa na mocy rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 819 z 1993 r., została opanowana przez siły dowodzone przez generała Ratko Mladicia, działającego z upoważnienia ówczesnego prezydenta Republiki Serbskiej Radovana Karadżicia;

B.     mając na uwadze, że po upadku Srebrenicy, w trakcie trwającej wiele dni masakry, ponad 8000 muzułmańskich mężczyzn i chłopców zostało bezwzględnie zamordowanych i pochowanych w zbiorowych grobach przez siły bośniackich Serbów dowodzone przez generała Mladicia (Armia Republiki Serbskiej) oraz jednostki paramilitarne, w tym nieregularne oddziały policji serbskiej, które wkroczyły na terytorium Bośni z Serbii, chociaż obszar ten miał być chroniony przez Siły Ochronne ONZ (UNPROFOR) reprezentowane na miejscu przez kontyngent 400 żołnierzy sił pokojowych; mając na uwadze, że deportowano prawie 25 000 kobiet, dzieci i osób starszych, a wiele kobiet zostało zgwałconych, co sprawia, że jest to największa masakra wojenna, do jakiej doszło w Europie od zakończenia II wojny światowej;

C.     mając na uwadze, że tragedia ta, uznana przez Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii (MTKJ) za akt ludobójstwa, miała miejsce w ogłoszonej przez ONZ strefie bezpieczeństwa, przez co stała się symbolem niezdolności wspólnoty międzynarodowej do zapobieżenia masakrze i do sprawnego interweniowania w celu ochrony ludności cywilnej;

D.     mając na uwadze, że doszło do licznych przypadków naruszenia konwencji genewskiej przez oddziały bośniackich Serbów wobec cywilnej ludności Srebrenicy, w tym do deportacji tysięcy kobiet, dzieci i osób starszych oraz gwałtów na wielu kobietach;

E.     mając na uwadze, że pomimo ogromnych starań poczynionych, aby odkryć i ekshumować zbiorowe i indywidualne groby oraz zidentyfikować ofiary, poszukiwania nie pozwoliły w pełni zrekonstruować masakry popełnionej w Srebrenicy i jej okolicach;

F.     mając na uwadze, że nie może być prawdziwego pokoju bez sprawiedliwości oraz że pełna i nieograniczona współpraca z MTKJ pozostaje podstawowym warunkiem kontynuacji procesu integracji państw Bałkanów Zachodnich z UE;

G.     mając na uwadze, że generał wojsk bośniackich Radislav Krstić był pierwszym skazanym przez MTKJ za współudział w ludobójstwie w Srebrenicy, natomiast Ratko Mladić został aresztowany w dniu 26 maja 2011 r., a wyrok w jego sprawie jest oczekiwany pod koniec 2015 r., oraz mając na uwadze, że trwa proces przeciwko Radovanowi Karadžiciowi;

H.     mając na uwadze, że ustanowienie dnia pamięci jest najlepszym sposobem na oddanie hołdu ofiarom ludobójstwa oraz wysłanie czytelnego przekazu przyszłym pokoleniom;

1.      stanowczo potępia masakrę w Srebrenicy; składa hołd wszystkim ofiarom aktów okrucieństwa i przekazuje wyrazy współczucia i solidarności rodzinom ofiar, z których wiele nie ma ostatecznej pewności co do losu swoich ojców, synów, mężów czy braci; wyraża zadowolenie z aresztowania głównych przywódców masakry w Srebrenicy, lecz ubolewa, że niektórzy sprawcy nie zostali jeszcze postawieni przed sądem; w związku z tym w pełni popiera cenną i trudną pracę MTKJ, który wydał już ostateczny wyrok w sprawie 147 oskarżonych i nadal pracuje nad procesami kolejnych 14 oskarżonych;

2.      wzywa państwa członkowskie i państwa Bałkanów Zachodnich do należytego upamiętnienia 20. rocznicy ludobójstwa w Srebrenicy-Potočari poprzez wyrażenie poparcia dla ustanowienia w całej Unii dnia 11 lipca dniem pamięci o ludobójstwie w Srebrenicy; wzywa państwa członkowskie do wspierania inicjatyw organizacji pozarządowych mających na celu zadbanie o odpowiednią skalę obchodów tej rocznicy; z zadowoleniem przyjmuje powagę i szczerość obchodów dnia pamięci w Zjednoczonym Królestwie dzięki właściwej współpracy między organami krajowymi a organizacją pozarządową „Pamiętajmy o Srebrenicy”;

3.      z zadowoleniem przyjmuje fakt, że władze serbskie uznały masakrę i złożyły oficjalne publiczne przeprosiny w przyjętej w 2010 r. specjalnej rezolucji; podkreśla, że Serbia postawiła odpowiedzialnych za masakrę przed sądem, co było kluczowym krokiem w kierunku pokoju i stabilizacji w regionie; wzywa pozostałe władze regionu do prawnego uznania ludobójstwa, aby wzmocnić pojednanie w regionie, które jest jednym z kluczowym wymogów wstępnych zbliżenia się państw Bałkanów Zachodnich do UE;

4.      podkreśla ważną rolę, jaką odgrywają w procesie pojednania wspólnoty religijne, środki przekazu i system edukacji, i w związku z tym zachęca państwa Bałkanów Zachodnich do wzmocnienia programów rozwojowych, które łączą ludzi, aby przezwyciężyć napięcia z przeszłości oraz rozpocząć pokojowe i szczere współistnienie dla dobra trwałego pokoju, stabilizacji i wzrostu gospodarczego;

5.      głęboko ubolewa, że przywódca bośniackich Serbów Milorad Dodik zwrócił się do Rosji, aby zawetowała przyjęcie rezolucji ONZ w sprawie Srebrenicy, której tekst zaproponowało Zjednoczone Królestwo, co odzwierciedliło niemożność zapobieżenia ludobójstwu przez ONZ i upamiętnienia jego ofiar oraz wszystkich tych, którzy ucierpieli po wszystkich stronach konfliktu; wzywa władze bośniackich Serbów do unikania dalszej eskalacji napięć i do oficjalnego uznania masakry w Srebrenicy za akt ludobójstwa, ponieważ to okrucieństwo – największe od II wojny światowej – już zostało tak nazwane przez Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości i MTKJ;

6.      zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom państw członkowskich, rządowi i parlamentowi Bośni-Hercegowiny i jej organom oraz rządom i parlamentom państw Bałkanów Zachodnich.