MOZZJONI GĦAL RIŻOLUZZJONI dwar is-sitwazzjoni fl-Afganistan

B9‑0327/2021

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew dwar is-sitwazzjoni fl-Afganistan

(2021/2712(RSP))

Il-Parlament Ewropew,

– wara li kkunsidra l-Ftehim ta' Kooperazzjoni dwar Sħubija u Żvilupp bejn l-Unjoni Ewropea u l-Istati Membri tagħha, minn naħa waħda, u r-Repubblika Iżlamika tal-Afganistan, min-naħa l-oħra, iffirmat fit-18 ta' Frar 2017,

– wara li kkunsidra d-dikjarazzjoni tal-Kunsill tal-Atlantiku tat-Tramuntana dwar in-Negozjati għall-Paċi fl-Afganistan tad-9 ta' Diċembru 2020,

– wara li kkunsidra l-kummenti tal-President Biden dwar it-triq 'il quddiem fl-Afganistan tal-14 ta' April 2021,

– wara li kkunsidra l-Qafas għall-Awtodipendenza permezz ta' Responsabbiltà Reċiproka, maqbul fil-Konferenza ta' Brussell dwar l-Afganistan tal-4-5 ta' Ottubru 2016,

– wara li kkunsidra l-Artikolu 132(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

A. billi l-Istati Uniti ħadu d-deċiżjoni unilaterali li jirtiraw it-truppi kollha mill-Afganistan sal-11 ta' Settembru 2021; billi l-alleati tan-NATO jsegwu l-prinċipju ta' "flimkien ġewwa, flimkien barra", u se jirtiraw fl-istess ħin;

B. billi t-taħditiet ta' paċi fl-Afganistan bejn il-gvern Afgan u t-Talibani bdew fl-2020 f'Doha; billi l-ftehim ta' waqfien mill-ġlied ma ġiex segwit, u attwalment it-taħditiet tal-paċi jinsabu weqfin, bit-Talibani qegħdin jistennew l-irtirar tat-truppi alleati;

C. billi r-rappreżentanza tan-nisa u tad-drittijiet tagħhom fit-taħditiet ta' paċi fl-Afganistan mhijiex proporzjonali, u huwa meħtieġ approċċ aktar impenjat dwar dan mill-partijiet fin-negozjati;

D. billi n-nisa, it-tfal u l-minoranzi etniċi se jkunu l-aktar milquta mill-falliment tat-taħditiet ta' paċi fl-Afganistan u mit-tentattivi ta' segwiment ta' soluzzjoni militari għall-kunflitt; billi n-nisa Afgani diġà bdew jillimitaw il-movimenti tagħhom biex inaqqsu r-riskju, u l-aċċess tat-tfal għall-edukazzjoni u l-logħob huwa mxekkel mit-theddida tal-vjolenza; billi dan l-aħħar, skola tal-bniet f'Kabul ġiet ibbumbardjata, fejn mietu mal-85 ruħ, fosthom ħafna bniet tal-iskola;

E. billi n-nisa u l-bniet kontinwament jiffaċċjaw diskriminazzjoni abbażi tal-ġeneru u vjolenza fl-Afganistan kollu, li tibqa' ftit li xejn irrapportata; billi n-nisa u l-bniet spiss jibżgħu mill-irvellijiet u ma jafdawx lill-awtoritajiet, u dawk li jafdawhom, jesperjenzaw in-nuqqas persistenti tal-awtoritajiet li jinvestigaw każijiet ta' vjolenza mmirata kontrihom;

F. billi huwa ta' importanza kbira li jiġi ppreservat il-progress tal-aħħar żewġ deċennji fl-Afganistan, b'mod partikolari fir-rigward tad-drittijiet tal-bniedem u tal-libertajiet fundamentali;

G. billi l-pandemija tal-COVID-19 żiedet drastikament ir-rata tal-faqar fl-Afganistan; billi l-miżuri relatati mal-COVID-19 u s-sitwazzjoni ta' sigurtà li qed tiddeterjora rriżultaw f'restrizzjonijiet għall-aċċess tal-għajnuna umanitarja għall-poplu Afgan;

H. billi sa mill-bidu tal-pandemija, l-UE mmobilizzat kważi EUR 147 miljun għall-indirizzar tal-kriżi immedjata tas-saħħa u biex tipprovdi għajnuna umanitarja lill-persuni fil-bżonn;billi l-UE dan l-aħħar ħabbret appoġġ addizzjonali ta' EUR 35 miljun għall-indirizzar tal-pandemija li għaddejja u biex jiġu mmitigati l-impatti soċjoekonomiċi tal-pandemija fl-Afganistan;

I. billi fl-2021, l-Afganistan qed jistenna li jiffaċċja nixfa, li se żżid l-għadd attwali ta' 5.5 miljun persuna li qed jesperjenzaw nuqqas ta' sigurtà tal-ikel f'livell ta' emerġenza, bi 17.6-il miljun oħra mistennija jiffaċċjaw nuqqas qawwi ta' sigurtà tal-ikel;

J. billi l-UE hija l-fornitur ewlieni tal-għajnuna għall-iżvilupp fl-Afganistan, billi pprovdiet aktar minn EUR 4 biljun f'għajnuna għall-iżvilupp mill-2002;

K. billi fil-Konferenza ta' Ġinevra tal-2020 dwar l-Afganistan, l-UE wegħdet EUR 1.2 biljun kemm f'għajnuna fit-tul kif ukoll f'għajnuna ta' emerġenza lill-Afganistan għall-perjodu 2021-2025; billi din il-wegħda kienet akkumpanjata minn komunikazzjoni mill-UE u minn pajjiżi li flimkien jammontaw għal madwar 80 % tat-total tal-għajnuna uffiċjali għall-iżvilupp lill-Afganistan, li tissottolinja l-elementi ewlenin għall-pajjiż biex ikompli jirċievi l-għajnuna, inkluż impenn kontinwu għad-demokrazija, għall-istat tad-dritt u għad-drittijiet tal-bniedem;

L. billi s-sitwazzjoni tas-sigurtà fl-Afganistan qed tmur għall-agħar b'mod gradwali, u n-numru ta' attakki kontra l-forzi Afgani qed jiżdied, kif qed jiżdiedu l-assassinji mmirati ta' attivisti Afgani, ħaddiema tal-media, edukaturi, tobba, imħallfin u uffiċjali tal-gvern;

M. billi n-numru ta' attakki mit-Talibani żdied b'mod sinifikanti mill-bidu tat-taħditiet ta' paċi fl-Afganistan, bil-għan li jieħdu kontroll tat-territorji kkontrollati mill-gvern;

N. billi l-ispiża ekonomika tat-terroriżmu fl-Afganistan kienet ekwivalenti għal kważi 20 % tal-PDG tiegħu fl-2018, u ċċaħħad lit-tfal Afgani mill-futur tagħhom, mill-possibbiltà li jiksbu edukazzjoni, minn prospetti għal impjieg u servizzi stabbli bħall-kura tas-saħħa pprovduta mill-istat;

O. billi n-negozji Afgani jsofru minn estorsjoni tat-Talibani, li fiha l-bdiewa huma mġiegħla jaħdmu fuq il-kultivazzjoni tal-oppju u attivitajiet illegali ta' estrazzjoni;

P. billi l-Afganistan huwa wieħed mill-pajjiżi l-inqas li jgawdi paċi fid-dinja u għandu wieħed mill-ogħla numru ta' rifuġjati reġistrati;

Q. billi erba' miljuni mill-popolazzjoni tal-pajjiż ta' 36 miljun huma persuni spostati; billi 2.5 miljun Afgan diġà ħarbu mill-pajjiż biex ifittxu s-sigurtà;

R. billi l-qawmien mill-ġdid tat-Talibani u l-kollass tal-gvern Afgan jistgħu jwasslu għal żieda mill-ġdid tal-migrazzjoni lejn l-Ewropa;

1. Jesprimi t-tħassib serju tiegħu dwar iż-żieda fil-vjolenza fl-Afganistan, u jikkundanna bl-aktar mod qawwi possibbli l-attakki terroristiċi u l-livell inaċċettabbli ta' vjolenza mwettqa mit-Talibani kontra l-forzi nazzjonali tal-Afganistan u ċ-ċivili, u l-qtil immirat ta' attivisti tad-drittijiet ċivili, ħaddiema tal-media, edukaturi, tobba, imħallfin u uffiċjali tal-gvern; jesprimi l-kondoljanzi u l-appoġġ kbir tiegħu lill-vittmi tal-attakki terroristiċi u lill-familji tagħhom;

2. Jinsab imħasseb ħafna dwar is-sejbiet tar-rapport tat-Tim ta' Monitoraġġ tan-NU li jindika li r-relazzjoni bejn it-Talibani u al-Qaida saret aktar profonda, u t-twissija tiegħu li t-Talibani se jkunu kontra t-taħditiet ta' paċi u jippreferu teħid ta' kontroll militari; jieħu nota, barra minn hekk, tar-rapporti li jindikaw li t-Talibani qegħdin iħejju operazzjonijiet militari b'mod attiv fl-2021;

3. Jitlob li ssir investigazzjoni kredibbli u trasparenti taħt l-awspiċi tan-NU dwar l-attakk li kien immirat lejn l-iskola tal-bniet, fejn inqatlu 85 persuna, l-aktar bniet, mill-minoranza Hazara Shia, li kellhom bejn 11 u 17-il sena; jistieden ukoll lin-NU tistabbilixxi kummissjoni ta' inkjesta biex tinvestiga n-numru akbar ta' attakki fuq faċilitajiet ċivili, inkluż fuq skejjel u moskej;

4. Jitlob li jerġgħu jinbdew immedjatament it-taħditiet ta' paċi fl-Afganistan u waqfien mill-ġlied immedjat, permanenti u komprensiv, li huwa prerekwiżit biex tinħoloq il-fiduċja u jintwera l-impenn ġenwin tat-Talibani għal rikonċiljazzjoni dejjiema;

5. Itenni l-ħtieġa għal appoġġ kontinwu tal-UE biex jgħin lill-Afganistan fil-ġlieda kontra l-pandemija tal-COVID-19, jipprovdi lill-Afgani bit-tilqim, u jgħin fl-organizzazzjoni tal-isforzi tat-tilqim;

6. Jappoġġja l-proċess ta' paċi mmexxi mill-Afgani u li jkun sjieda tal-Afgani; jistieden lill-partijiet jaslu għal ftehim li jipproteġi d-drittijiet tal-bniedem u l-libertajiet fundamentali tal-Afgani kollha, b'mod partikolari n-nisa, it-tfal u l-minoranzi, u jibnu fuq il-kisbiet ekonomiċi, soċjali, politiċi u ta' żvilupp miksuba mill-2001 fl-ambitu ta' qafas kostituzzjonali demokratiku;

7. Jissottolinja li soluzzjoni politika biss toffri tama għal paċi dejjiema; jirrakkomanda li l-partijiet ifittxu għajnuna minn medjatur parti terza, bħan-Nazzjonijiet Uniti, biex jgħin biex jintlaħaq qbil fuq pjan ta' direzzjoni politiku għal Afganistan prosperu, għall-paċi fi ħdanu u mal-ġirien tiegħu;

8. Jinnota li l-Afganistan għadu jiġi kkunsidrat bħala wieħed mill-aktar pajjiżi fid-dinja li fih imutu tfal; jistieden lill-UE u lill-gvern Afgan jiżguraw protezzjoni adegwata għat-tfal biex ma jitħallewx jiġu reklutati ħalli jiġġieldu għall-gruppi armati jew għall-forzi tas-sigurtà Afgani;

9. Jisħaq fuq il-ħtieġa li jiġi evitat xenarju ta' "Stat fallut", u jerġa' jikkonferma l-impenn qawwi tiegħu li jkompli bl-appoġġ tiegħu għall-Afganistan u għall-gvern Afgan biex jiffinanzja r-rikostruzzjoni ċivili u jgħin biex jiġu konklużi n-negozjati ta' paċi li għaddejjin bħalissa;

10. Iħeġġeġ lill-Kunsill u lill-Kummissjoni jħejju strateġija komprensiva għal kooperazzjoni futura mal-Afganistan wara l-irtirar tat-truppi tal-alleati tan-NATO;

11. Jenfasizza l-importanza ta' kooperazzjoni reġjonali effettiva mal-istati ġirien tal-Afganistan għal ħidma lejn l-istabbiltà u l-paċi dejjiema;

12. Jisħaq fuq il-ħtieġa ta' punti ta' riferiment ċari u mekkaniżmi ta' monitoraġġ biex jitkejjel il-progress li sar u l-użu effiċjenti u trasparenti tal-fondi Ewropej;

13. Jenfasizza li l-għajnuna Ewropea se tibqa' kkundizzjonata għall-kisbiet tal-aħħar 20 sena fil-bini tal-istat, tad-drittijiet tan-nisa u tal-edukazzjoni;

14. Jirrikonoxxi l-ħidma tal-organizzazzjonijiet mhux governattivi lokali u internazzjonali, li jipprovdu servizzi, assistenza u għajnuna lill-poplu Afgan minkejja r-riskji għas-sigurtà;

15. Jissottolinja li l-UE għandha interess li tinvesti fl-istabbiltà Afgana sabiex jiġu evitati l-isfidi tal-migrazzjoni, tal-produzzjoni u tat-traffikar tad-droga illegali u l-għoti ta' kenn lill-ġellieda terroristiċi;

16. Iwissi li l-komunità internazzjonali jeħtiġilha tiżgura li l-Afganistan ma jerġax jintuża minn gruppi terroristiċi biex jheddu s-sigurtà ta' pajjiżi oħrajn;

17. Jenfasizza s-sinifikat ta' kooperazzjoni effettiva bejn l-UE u n-NATO wara l-irtirar tat-truppi fl-assistenza lill-forzi nazzjonali Afgani fil-provvista tas-sigurtà lill-poplu tal-Afganistan; jappoġġja l-finanzjament u t-taħriġ kontinwu tal-forzi tas-sigurtà Afgani;

18. Jerġa' jikkonferma l-impenn tal-UE li jiġi miġġieled it-terroriżmu fil-forom u fil-manifestazzjonijiet kollha tiegħu, inkluż il-finanzjament tiegħu, l-iżmantellament tal-infrastrutturi terroristiċi u l-ġlieda kontra r-radikalizzazzjoni;

19. Jinnota li l-għajnuna umanitarja se tkompli tkun meħtieġa għall-futur prevedibbli, u li l-aċċess tal-atturi umanitarji u tal-iżvilupp irid jiġi żgurat fil-pajjiż kollu b'konformità sħiħa mal-prinċipji umanitarji u mad-dritt umanitarju internazzjonali; jitlob li jkun hemm żieda fl-appoġġ għas-sistema tas-saħħa Afgana, b'mod partikolari għall-kura tas-saħħa tan-nisa;

20. Jitlob li jkun hemm żieda fil-kontribuzzjoni tal-UE għar-rispons umanitarju sabiex jiġi mmitigat l-impatt tan-nixfa mbassra fl-Afganistan, b'mod partikolari biex jitnaqqas id-distakk fil-finanzjament sabiex jiġu pprovduti assistenza umanitarja fl-ikel u appoġġ għal partijiet u awtoritajiet governattivi li jkunu f'kunflitt biex jiġi żgurat aċċess umanitarju;

21. Jindika t-tkabbir ekonomiku potenzjali li l-Afganistan jista' jiżviluppa bl-użu tar-riżorsi naturali tiegħu bħal-litju, il-gass naturali, il-kobalt, id-deheb u depożiti minerali oħrajn;

22. Jisħaq li l-għajnuna Ewropea għall-iżvilupp tal-infrastruttura u l-promozzjoni tax-xogħol fil-minjieri tista' tkun ta' benefiċċju għall-poplu Afgan billi tipprovdi impjiegi u riżorsi għal servizzi pubbliċi kritiċi;

23. Jisħaq fuq il-ħtieġa li jintużaw il-fondi Ewropej biex isir investiment fit-titjib tal-konnettività reġjonali biex jiġu ffaċilitati l-kummerċ u t-tranżitu, u dan jagħti lill-Afganistan il-mezzi biex jikber mill-aspett ekonomiku;

24. Jesprimi r-rieda tiegħu għal impenn aktar mill-qrib mal-awtoritajiet Afgani, b'mod partikolari mal-Assemblea Nazzjonali, u mas-soċjetà ċivili Afgana;

25. Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni jiżguraw preżenza kontinwa u sikura tad-Delegazzjoni tal-UE għall-Afganistan, u biex jikkooperaw mal-komunità internazzjonali sabiex jippermettu preżenza diplomatika, ta' żvilupp u umanitarja kontinwa;

26. Jistieden lill-Istati Membri jagħtu viżi lill-persunal lokali abbażi ta' riskju ġġustifikat għal ħajjithom bħala riżultat tal-kooperazzjoni tagħhom mal-forzi alleati u s-servizz lilhom; jitlob li dan ikun preċedut minn valutazzjoni individwali bir-reqqa, li tqis b'mod sħiħ l-aspetti kollha tal-eliġibbiltà u tas-sigurtà;

27. Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jippreżenta din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-Viċi President / Rappreżentant Għoli tal-Unjoni għall-Affarijiet Barranin u l-Politika ta' Sigurtà, lill-Mibgħut Speċjali tal-UE għall-Afganistan, lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri, kif ukoll lill-Gvern u lill-Parlament tar-Repubblika Iżlamika tal-Afganistan.