Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-10 ta' Ottubru 2024 dwar l-Iraq, b’mod partikolari s-sitwazzjoni tad-drittijiet tan-nisa u l-proposta reċenti biex tiġi emendata l-Liġi dwar l-Istatus Personali (2024/2858(RSP))
Il-Parlament Ewropew,
– wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar l-Iraq,
– wara li kkunsidra l-Artikoli 150(5) u 136(4) tar-Regoli ta’ Proċedura tiegħu,
A. billi l-Parlament tal-Iraq qed ifassal emendi restrittivi ħafna għal-Liġi 188/1959 (il-Liġi dwar l-Istatus Personali), li jolqtu d-drittijiet tan-nisa; billi b’riżultat ta’ dan, kwistjonijiet tal-familja, inkluż iż-żwieġ, id-divorzju u l-kustodja tat-tfal, effettivament jaqgħu taħt il-kompetenza tal-qrati reliġjużi aktar milli l-qrati ċivili, u dan jinvolvi diskrepanzi inkwetanti ħafna marbuta mar-reliġjon, skont l-esperti tan-NU; billi għal uħud, l-età minima legali għaż-żwieġ tkun ta’ 9 sena għall-bniet u 15-il sena għas-subien, u hemm biża’ ta’ żieda fil-vjolenza kontra n-nisa fil-futur; billi 22 % taż-żwiġijiet mhux irreġistrati jinvolvu bniet taħt l-14-il sena; billi l-abbozz ta’ emendi jżid il-vulnerabbiltà tat-tfal bniet, u speċjalment ta’ bniet iltiema u bniet minn familji b’introjtu baxx, u jaggrava r-riskju li dawn jisfaw vittmi tat-traffikar tal-bnedmin u ta’ sfruttament min-naħa ta’ tuturi u/jew qraba; billi l-Qorti Suprema approvat il-kostituzzjonalità tal-aktar emendi problematiċi qabel it-tielet qari, li ġie pospost fit-2 ta’ Ottubru 2024; billi s-sitwazzjoni tad-drittijiet tan-nisa fl-Iraq diġà ġiet ikkritikata b’mod qawwi;
B. billi l-missjoni UNITAD tan-NU fl-Iraq, li kienet qed tinvestiga delitti sesswali mwettqa mid-Daesh kontra n-nisa, b’mod partikolari dawk Yazidi, kellha tagħlaq fis-17 ta’ Settembru 2024 wara d-deċiżjoni tas-sena l-oħra, appoġġjata mir-Russja u miċ-Ċina, li ma jitkompliex il-mandat tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU tagħha; billi l-Missjoni ta’ Assistenza tan-Nazzjonijiet Uniti għall-Iraq (UNAMI) se jkollha tagħlaq ukoll fl-2025;
C. billi l-Premju Sakharov 2016 għal-libertà tal-espressjoni ngħata lil Nadia Murad u Lamiya Aji Bashar, żewġ nisa Iraqini Yazidi, għall-ġlieda tagħhom kontra l-vjolenza sesswali marbuta mal-kunflitti;
D. billi l-Artikolu 14 tal-kostituzzjoni tal-Iraq jiddikjara li “l-Iraqini huma ugwali quddiem il-liġi, mingħajr diskriminazzjoni abbażi tal-ġeneru”;
E. billi 73 % ta’ dawk li wieġbu l-istħarriġ tat-Tim tal-Istħarriġ tal-Iraq esprimew “oppożizzjoni qawwija” għall-bidliet fil-Liġi 188/1959;
1. Iħeġġeġ lill-Parlament tal-Iraq jiċħad għalkollox u immedjatament l-emendi proposti għal-Liġi 188/1959 (il-Liġi dwar l-Istatus Personali); jissottolinja, bl-akbar tħassib, li l-emendi jiksru l-obbligi internazzjonali tal-Iraq fir-rigward tad-drittijiet fundamentali tan-nisa, u jirriżultaw f’rigress sinifikanti, reputazzjoni internazzjonali dejjem aktar ħażina u ż-żamma ta’ xi assistenza barranija minn organizzazzjonijiet bilaterali u multilaterali;
2. Ifaħħar lin-nisa, inklużi l-membri tal-Parlament Iraqi, li kkundannaw ir-riforma, u l-NGOs, l-attivisti u l-membri tas-soċjetà ċivili li ilhom jiġġieldu mill-1959 biex jippreservaw waħda mill-aktar liġijiet progressivi fir-reġjun;
3. Jistieden lill-VP/RGħ u lill-Istati Membri jikkundannaw l-emendi proposti; jistieden lid-delegazzjoni tal-UE fl-Iraq tagħmel l-għotjiet għall-iżvilupp kundizzjonali fuq it-taħriġ ġudizzjarju dwar il-vjolenza sesswali u il-vjolenza abbażi tal-ġeneru u l-istabbiliment ta’ postijiet ta’ kenn għan-nisa; iħeġġeġ lill-Iraq jadotta pjan ta’ azzjoni nazzjonali biex jelimina ż-żwieġ tat-tfal, jikkriminalizza l-istupru fiż-żwieġ, jiġġieled il-vjolenza domestika u jsaħħaħ id-drittijiet tan-nisa u l-bniet, f’konformità mal-Konvenzjoni tan-NU dwar l-Eliminazzjoni ta’ Kull Forma ta’ Diskriminazzjoni kontra n-Nisa; jitlob sħubija msaħħa mal-Kumitat għad-Drittijiet tal-Bniedem tal-Parlament tal-Iraq, f’konformità mal-obbligi internazzjonali tal-Iraq;
4. Ifakkar li l-Liġi dwar l-Istatus Personali attwali tirrikjedi li t-tfal li jkollhom tal-inqas ġenitur wieħed li jkun ikkonverta għall-Iżlam isiru Musulmani huma wkoll; jiddeplora l-fatt li l-emendi proposti, jekk jiġu ppromulgati, iwasslu għal applikazzjoni saħansitra aktar radikali tax-Sharia; jiddikjara li dawn id-dispożizzjonijiet il-ġodda jdgħajfu wkoll l-Istat Iraqi u jolqtu lill-minoranzi tal-pajjiż; jesprimi t-tħassib serju tiegħu dwar il-konsegwenzi ta’ dawn l-emendi għall-komunitajiet Insara tal-Iraq;
5. Jistieden lill-Istati Membri jappoġġjaw aktar lid-difensuri tad-drittijiet tan-nisa u tat-tfal fl-Iraq;
6. Jinsab imħasseb ħafna dwar in-nuqqas ta’ protezzjoni legali fil-kodiċi penali għan-nisa u t-tfal vittmi ta’ vjolenza domestika u jitlob titjib;
7. Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex wara li tara li tiġi tradotta bl-Għarbi, tgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Parlament u lill-Gvern tal-Iraq, lill-VP/RGħ u lill-Istati Membri.