Zalecenie Parlamentu Europejskiego z dnia 19 grudnia 2024 r. dla Rady w sprawie priorytetów UE na 69. sesję Komisji ONZ ds. Statusu Kobiet (2024/2057(INI))
Parlament Europejski,
– uwzględniając deklarację ONZ z dnia 15 września 1995 r. zatytułowaną „Deklaracja pekińska i pekińska platforma działania” oraz wyniki jej konferencji przeglądowych,
– uwzględniając Konwencję ONZ z 1979 r. w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet,
– uwzględniając art. 21 i 23 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,
– uwzględniając Agendę ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, zasadę „niepozostawiania nikogo w tyle”, a w szczególności cel zrównoważonego rozwoju nr 5, który ma na celu osiągnięcie równości płci,
– uwzględniając sprawozdanie Sekretarza Generalnego ONZ z 13 grudnia 2019 r. dla Komisji ds. Statusu Kobiet zatytułowane „Review and appraisal of the implementation of the Beijing Declaration and Platform for Action and the outcomes of the twenty-third special session of the General Assembly” [Przegląd i ocena realizacji deklaracji pekińskiej i pekińskiej platformy działania oraz wyniki dwudziestej trzeciej sesji specjalnej Zgromadzenia Ogólnego],
– uwzględniając wspólny komunikat Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Bezpieczeństwa z 25 listopada 2020 r. pt. „Trzeci unijny plan działania w sprawie równości płci – ambitny program na rzecz równouprawnienia płci i wzmocnienia pozycji kobiet w działaniach zewnętrznych UE” (JOIN(2020)0017) oraz towarzyszący mu wspólny dokument roboczy z 25 listopada 2020 r. pt. „Cele i wskaźniki do oceny wdrażania trzeciego planu działania w sprawie równości płci (2021–2025)” (SWD(2020)0284),
– uwzględniając unijną strategię na rzecz równouprawnienia płci na lata 2020–2025 z 5 marca 2020 r.,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 marca 2022 r. w sprawie trzeciego unijnego planu działania w sprawie równości płci(1),
– uwzględniając dochodzenie Komisji ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet dotyczące Polski przeprowadzone w 2024 r. na podstawie art. 8 protokołu fakultatywnego do konwencji,
– uwzględniając swoją rezolucję z 11 lutego 2021 r. w sprawie przyszłych wyzwań w dziedzinie praw kobiet w Europie: ponad 25 lat po deklaracji pekińskiej i pekińskiej platformie działania(2),
– uwzględniając briefing zatytułowany „Przyspieszenie postępów w realizacji celu zrównoważonego rozwoju nr 5 (cel zrównoważonego rozwoju nr 5) – osiągnięcie równości płci i wzmocnienie pozycji wszystkich kobiet i dziewcząt”, opublikowany 18 września 2024 r. przez Dyrekcję Generalną ds. Analiz Parlamentarnych,
– uwzględniając sprawozdanie UN Women i Departamentu Spraw Gospodarczych i Społecznych ONZ z września 2024 r. pt. „Progress on the Sustainable Development Goals: The Gender Snapshot 2024” [Postępy w realizacji celów zrównoważonego rozwoju – Opis sytuacji dotyczącej równouprawnienia za 2024 r.]
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 listopada 2023 r. w sprawie propozycji Parlamentu Europejskiego dotyczących zmiany traktatów(3),
– uwzględniając swoją rezolucję z 11 kwietnia 2024 r. w sprawie zapisania prawa do aborcji w Karcie praw podstawowych UE(4)
– uwzględniając art. 121 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A10-0030/2024),
A. mając na uwadze, że równouprawnienie płci jest podstawową i uniwersalną zasadą UE, a także mając na uwadze, że działania zewnętrzne UE muszą opierać się na tej zasadzie, tak aby UE nadal dawała przykład i dalej zwiększała swoje zobowiązania w zakresie równości płci;
B. mając na uwadze, że prawa kobiet i dziewcząt w kontekście praw człowieka i równouprawnienia płci są nie tylko podstawowymi prawami człowieka, ale również warunkiem wstępnym dalszego rozwoju, edukacji i ograniczania ubóstwa, a także niezbędnym fundamentem pokoju, dobrobytu i zrównoważonego rozwoju na świecie;
C. mając na uwadze, że podczas Czwartej Światowej Konferencji w sprawie Kobiet w Pekinie w 1995 r. 189 rządów z całego świata, w tym UE i jej państwa członkowskie, zobowiązało się do działania na rzecz równości płci i wzmocnienia pozycji wszystkich kobiet i dziewcząt;
D. mając na uwadze, że deklaracja pekińska i pekińska platforma działania są najbardziej kompleksowym globalnym programem na rzecz promowania równości płci i uważa się je za międzynarodową „kartę praw kobiet”, która definiuje prawa kobiet jako prawa człowieka i wyraża wizję równych praw, wolności i szans dla wszystkich kobiet na świecie, a także mając na uwadze, że została ona potwierdzona w 2015 r. poprzez określenie celów i konkretnych działań w szeregu kwestii dotyczących kobiet i dziewcząt w ramach celu zrównoważonego rozwoju ONZ nr 5 „Osiągnięcie równości płci i wzmocnienie pozycji wszystkich kobiet i dziewcząt” zgodnie z Agendą ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030;
E. mając na uwadze, że w 2017 r. Zgromadzenie ONZ uzgodniło globalne ramy wskaźników w celu standaryzacji gromadzenia danych, co jest kluczowym elementem ich porównywalności;
F. mając na uwadze, że zaledwie sześć lat przed terminem realizacji celów zrównoważonego rozwoju ONZ, który przewidziano na 2030 r., żaden ze wskaźników celu zrównoważonego rozwoju nr 5 nie został w pełni osiągnięty; mając na uwadze, że według ONZ konieczne są zdecydowane działania, aby przyspieszyć postępy i sprawić, by eliminowanie luk w ochronie prawnej i usuwanie dyskryminujących przepisów w odniesieniu do kobiet nie zajęło 286 lat;
G. mając na uwadze, że równouprawnienie płci jest zasadą przekrojową, którą należy włączyć do głównego nurtu celów zrównoważonego rozwoju;
H. mając na uwadze, że w badaniu ONZ dotyczącym oceny celu zrównoważonego rozwoju nr 5 z 2024 r.(5) podkreślono, że nadal istnieją normy społeczne, które legitymizują motywowaną płcią przemoc wobec kobiet i dziewcząt bez wystarczających i odpowiednich kar dla sprawców przestępstw, a także normy społeczne, które ograniczają dostęp do usług zdrowotnych, w tym w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, przypisują wyłącznie kobietom powinność nieodpłatnej opieki i pracy w gospodarstwie domowym oraz ograniczają możliwości kobiet w zakresie zajmowania stanowisk kierowniczych; mając na uwadze, że kobiety i dziewczęta są nadal narażone na dyskryminację ze względu na prenatalną selekcję płciową(6);
I. mając na uwadze, że Zgromadzenie Ogólne ONZ wyraziło zaniepokojenie aktywnym oporem wobec osiągnięć i postępów w zakresie równouprawnienia płci oraz regresem w zakresie praw kobiet w wielu krajach; mając na uwadze, że przemoc seksualna i przemoc ze względu na płeć, a także ruchy przeciwko prawom codziennie zagrażają podstawowym prawom kobiet i dziewcząt; mając na uwadze, że istnieje wyraźna i pilna potrzeba potwierdzenia, ochrony i rozwijania rzeczywistej równości płci i praw człowieka przysługujących kobietom i dziewczętom(7);
J. mając na uwadze, że zawody sportowe z udziałem kobiet muszą być celebrowaniem wartości wyznawanych w sporcie; mając na uwadze, że należy spełnić wszystkie warunki, aby zapewnić uczciwość w takich zawodach, chronić zdrowie sportsmenek i zapobiegać przemocy fizycznej i psychicznej wobec nich;
K. mając na uwadze, że dokument przyjęty na Szczycie Przyszłości zawiera konkretne działania na rzecz osiągnięcia równości płci i wzmocnienia pozycji wszystkich kobiet i dziewcząt jako kluczowego wkładu w postęp(8);
L. mając na uwadze, że rebelianci, którzy obalili reżim w Syrii, to głównie bojownicy z ugrupowania Hajat Tahrir al-Szam (HTS); mając na uwadze, że ugrupowanie HTS jest organizacją islamistyczną, która została sklasyfikowana przez UE i ONZ jako organizacja terrorystyczna; mając na uwadze, że sytuacja ta budzi poważne obawy co do bezpieczeństwa kobiet i dziewcząt w regionie;
M. mając na uwadze, że Komitet ONZ ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet w badaniu dotyczącym polskiego prawa aborcyjnego stwierdził, że kryminalizacja i ograniczanie aborcji dyskryminują kobiety;
1. zaleca Radzie, by:
a)
potwierdziła swoje pełne i niezachwiane zaangażowanie w deklarację pekińską i pekińską platformę działania oraz wymieniony w niej szereg działań na rzecz praw człowieka kobiet w całej ich różnorodności oraz równości płci; potwierdziła swoje zobowiązanie do działania na rzecz praw człowieka kobiet, w tym zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego i związanych z nim praw, poprzez uwzględnianie aspektu płci we wszystkich istotnych cyklach i obszarach polityki, do wdrażania konkretnych i ukierunkowanych działań na rzecz praw człowieka kobiet i równości płci oraz do zapewnienia sporządzania budżetu z właściwym uwzględnieniem aspektu płci;
b)
wyraziła najgłębszy sprzeciw wobec faktu, że w tym roku dorocznemu posiedzeniu Komisji ds. Statusu Kobiet przewodniczy Arabia Saudyjska, i potępiła wszelkie formy instrumentalizacji politycznej, jako że sytuacja tego kraju w zakresie praw kobiet jest katastrofalna, a wiele jego strategii politycznych jest sprzecznych z mandatem i celami Komisji ds. Statusu Kobiet; poruszyła kwestię systemowej dyskryminacji kobiet i prześladowania osób działających na rzecz praw kobiet w Arabii Saudyjskiej;
c)
zapewniła, aby równość płci i prawa kobiet i dziewcząt były w pełni i z dumą wdrażane jako podstawowy element działań zewnętrznych Unii dzięki odpowiednio finansowanemu, ukierunkowanemu na aspekt równości płci, sprzyjającemu włączeniu społecznemu i przekrojowemu podejściu, z uwzględnieniem kobiet z grup zmarginalizowanych i kobiet znajdujących się w trudnej sytuacji, również ze względu na wzrost finansowania ruchów antygenderowych na całym świecie(9);
d)
zagwarantowała pełne uczestnictwo Parlamentu i jego Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia w procesie podejmowania decyzji dotyczących stanowiska UE na 69. sesję Komisji ONZ ds. Statusu Kobiet (10–25 marca 2025 r.); dopilnowała, aby Parlament był odpowiednio, regularnie i terminowo informowany i miał dostęp do dokumentu dotyczącego stanowiska UE przed negocjacjami; zapewniła terminowe przekazanie stanowiska Parlamentu zespołowi negocjacyjnemu UE oraz zadbała o dalszą poprawę współpracy międzyinstytucjonalnej i nieformalnych konsultacji, w tym przed negocjacjami i w ich trakcie, tak aby odpowiednio uwzględnić priorytety Parlamentu;
e)
dokonała właściwej oceny rocznej postępów poczynionych w realizacji deklaracji pekińskiej i pekińskiej platformy działania oraz napotkanych przy tym trudności;
f)
zadeklarowała zdecydowane poparcie dla prac UN Women, która jest centralnym podmiotem w systemie ONZ na rzecz wspierania praw kobiet, a jednocześnie zobowiązała się do zapewnienia jej finansowania, a także zwiększenia finansowania na rzecz równości płci;
g)
ożywiła wysiłki UE na rzecz przezwyciężenia pozostałych wyzwań i przyspieszenia pełnego wdrożenia deklaracji pekińskiej i pekińskiej platformy działania, ponieważ jest to dokument uniwersalny, a państwa członkowskie UE są dalekie od osiągnięcia wszystkich celów; zadbała o to, by UE dawała przykład, wprowadzając solidne strategie polityczne, w połączeniu z odpowiednim finansowaniem, mające na celu zapobieganie rozmaitym formom nierównego traktowania kobiet i mężczyzn, eliminowanie takich form nierówności i ich zwalczanie, wzmocnienie pozycji kobiet w całej ich różnorodności we wszystkich państwach UE, a także zapewnienie realizacji ich praw;
h)
stale podkreślała, że UE ma do odegrania ważną rolę w osiąganiu równości płci na świecie poprzez dawanie przykładu i wspieranie krajów partnerskich w eliminowaniu wszelkich form bezpośredniej i pośredniej dyskryminacji oraz przemocy ze względu na płeć; przypomniała o znaczeniu konwencji stambulskiej, wezwała pozostałe pięć państw członkowskich, które jeszcze nie ratyfikowały i nie wdrożyły konwencji stambulskiej, aby uczyniły to w jak najkrótszym terminie, a także wezwała inne państwa do poczynienia postępów na drodze do jej podpisania i ratyfikowania;
i)
opowiadała się za równym dostępem i szansami we wszystkich dziedzinach życia, aby umożliwić kobietom w całej ich różnorodności wykorzystanie swojego potencjału, w szczególności również w procesie decyzyjnym, w tym przy podejmowaniu decyzji politycznych, gospodarczych, finansowych, akademickich, kulturalnych lub związanych ze zdrowiem i sportem, co jest też istotne dla dobrego sprawowania rządów i kształtowania polityki; zachęcała do inicjatyw promujących przywództwo polityczne i udział kobiet w życiu politycznym, aby wzmocnić praktyki demokratyczne i inspirować przyszłe pokolenia kobiet;
j)
sprzeciwiała się w tym kontekście wszelkim formom przemocy ze względu na płeć, w tym w internecie i poza nim, a także przemocy wobec kobiet angażujących się lub chcących angażować się w politykę, jako zjawisku, które utrwala i wzmacnia niewidoczność kobiet i negatywne stereotypy dotyczące kobiet oraz zniechęca kobiety w każdym wieku do udziału w polityce i życiu publicznym;
k)
zachęcała do stosowania środków promujących udział kobiet i równowagę płci we wszystkich sektorach o dużym oddziaływaniu, łącznie z naukami przyrodniczymi, technologią, inżynierią i matematyką (STEM); podkreślała znaczenie zwalczania stereotypów, postaw i uprzedzeń związanych z płcią we wszystkich ich wymiarach, za pośrednictwem wszelkiego rodzaju mediów, w tym mediów społecznościowych, oraz promowała programy, między innymi za pośrednictwem partnerstw publiczno-prywatnych, w celu ograniczenia dyskryminacji kobiet w polityce i służbie cywilnej;
l)
podkreślała, że słabe wytyczne polityczne, brak zaangażowania, luki w danych, niewystarczająco ukierunkowane inwestycje, nawoływanie do nienawiści i kampanie nienawiści, brak dostępu do odpowiednich umiejętności i wiedzy, brak możliwości ekonomicznych i edukacji, dyskryminacja ze względu na płeć w miejscu pracy, w tym mobbing matek, brak autonomii ekonomicznej i nierówne warunki na rynku pracy, a także wzrost ruchów sprzeciwiających się prawom zostały uznane za bariery i zagrożenia dla praw kobiet; konieczne jest zatem zachęcanie większej liczby kobiet do udziału w polityce i do zajmowania stanowisk kierowniczych, zwiększenie konkretnych inwestycji związanych z równością płci w usługach takich jak edukacja i opieka zdrowotna oraz przeprowadzenie kompleksowych, opartych na prawach i uwzględniających aspekt płci reform w dziedzinie kształcenia, szkolenia i polityki w celu usunięcia tych systemowych barier strukturalnych i stworzenia prawdziwie równego społeczeństwa, w którym kluczową rolę odgrywa udział i zaangażowanie mężczyzn i chłopców;
m)
bardziej konsekwentnie stosowała uwzględnianie aspektu płci i sporządzanie budżetu z uwzględnieniem aspektu płci we wszystkich odpowiednich obszarach polityki UE, w tym w działaniach zewnętrznych, oraz dała przykład w tym względzie poprzez zobowiązanie się do uwzględnienia konkretnych celów w zakresie równouprawnienia płci i metodyki sporządzania budżetu z uwzględnieniem aspektu płci w następnych WRF na 2027 r. w celu zwiększenia i monitorowania wszystkich inwestycji związanych z wpływem w aspekcie płci;
n)
zobowiązała się do ciągłej oceny i proaktywnych działań naprawczych w polityce wewnętrznej i zewnętrznej UE w odniesieniu do równości płci, uwzględniania aspektu płci i sporządzania budżetu z uwzględnieniem aspektu płci;
o)
broniła Agendy ONZ „Kobiety, pokój i bezpieczeństwo”, przypominała o jej znaczeniu i 25. rocznicy swojej przełomowej rezolucji, odnowiła plan działania UE dotyczący Agendy „Kobiety, Pokój i Bezpieczeństwo” oraz zdecydowanie sprzeciwiała się wszelkim próbom regresu wobec tego programu na arenie międzynarodowej;
p)
wezwała Komisję do dalszego opracowywania i wdrażania konkretnych i odpowiednio finansowanych planów i działań służących osiągnięciu celów zrównoważonego rozwoju ONZ, w szczególności tych związanych z równością płci, oraz do promowania równości w edukacji;
q)
odgrywała wiodącą rolę w globalnej walce z regresem w zakresie równouprawnienia płci i praw kobiet, spowodowanym w szczególności przez coraz bardziej wpływowe ruchy przeciwko prawom, przez potępianie wszelkich prób wycofania, ograniczenia lub zniesienia istniejących środków ochrony równości płci, w tym w dziedzinie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tym zakresie, a także wszelkich form gróźb, zastraszania i nękania obrońców praw człowieka i organizacji społeczeństwa obywatelskiego działających na rzecz promowania tych praw, w internecie i poza nim; podkreślała, że ruchy antygenderowe nie tylko podważają prawa kobiet i równouprawnienie płci, lecz także idą w parze z ruchami antydemokratycznymi; promowała partnerstwa i sojusze w celu przeciwdziałania regresywnym ruchom i potwierdziła zaangażowanie UE na rzecz ochrony równości płci jako podstawowej wartości, w tym poprzez zapewnienie odpowiedniego finansowania dla ruchów na rzecz praw kobiet;
r)
podkreślała potrzebę ochrony i promowania praw grup doświadczających krzyżowych form dyskryminacji, w tym osób z niepełnosprawnościami i osób pochodzących ze środowisk w niekorzystnej sytuacji społeczno-ekonomicznej, dyskryminowanych na tle rasowym lub etnicznym, ze środowisk mniejszości lub migracyjnych, a także osób starszych lub osób LGBTIQ+;
s)
działała na rzecz promowania koncepcji zwalczania dyskryminacji krzyżowej we wszystkich organach ONZ oraz by prowadziła, stosowała i włączała intersekcjonalną analizę dotyczącą płci na różnych szczeblach w UE i jej państwach członkowskich;
t)
wzywała Komisję do dalszego rozwijania i usprawniania gromadzenia danych o równości segregowanych według kryterium płci dotyczących płci, rasy, koloru skóry, pochodzenia etnicznego lub społecznego, cech genetycznych, języka, religii lub innych przekonań, opinii politycznych, przynależności do mniejszości narodowej, majątku, urodzenia, niepełnosprawności, wieku lub orientacji seksualnej, cech płciowych i tożsamości płciowej, a także danych segregowanych geograficznie, w tym na szczeblu regionalnym, zadbała o to, by dane te przyczyniały się do lepszego i bardziej świadomego kształtowania polityki, oraz wzmocniła Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn zarówno pod względem finansowania, jak i zdolności;
u)
zobowiązała się do dążenia do polityki zagranicznej, bezpieczeństwa i rozwoju, która priorytetowo traktuje równość płci, chroni i promuje prawa człowieka zwyczajowo marginalizowanych grup, takich jak osoby transpłciowe, oraz uwzględnia głosy kobiet, obrońców praw człowieka LGBTIQ+ i społeczeństwa obywatelskiego;
v)
niezwłocznie i w najszerszym zakresie wdrożyła trzeci unijny plan działania w sprawie równości płci oraz zapewniła, aby najpóźniej do 2027 r. 85 % wszystkich nowych działań zewnętrznych przyczyniało się do równouprawnienia płci i wzmocnienia pozycji kobiet;
w)
przyjęła do wiadomości i wdrożyła zalecenia zawarte w rezolucji Parlamentu z 10 marca 2022 r. w sprawie trzeciego unijnego planu działania w sprawie równości płci (GAP III), a tym samym priorytetowo traktowała GAP III we wszystkich aspektach działań zewnętrznych UE, stosując ukierunkowane na aspekt płci i intersekcjonalne podejście uwzględniające aspekt płci, zarówno w odniesieniu do geograficznego stosowania GAP III jak i obszarów działania, a także uwzględniając aspekt płci we wszystkich obszarach działań zewnętrznych, czy to w handlu, polityce rozwojowej, migracji, pomocy humanitarnej, bezpieczeństwie, czy w sektorach takich jak energia, rybołówstwo i rolnictwo, jednocześnie zwiększając spójność między wewnętrzną i zewnętrzną polityką UE;
x)
opracowała, sfinansowała i wdrożyła strategie polityczne zwalczające feminizację ubóstwa i ograniczające rolę płci jako czynnika ubóstwa zarówno w UE, jak i poza nią poprzez działania zewnętrzne, z należytym uwzględnieniem czynników intersekcjonalnych, takich jak płeć, rasa, kolor skóry, pochodzenie etniczne lub społeczne, cechy genetyczne, język, religia lub inne przekonania, poglądy polityczne, przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie, niepełnosprawność, wiek lub orientacja seksualna, cechy płciowe lub tożsamość płciowa;
y)
wzywała do równego dostępu do zasobów i równych szans dla kobiet we wszystkich regionach w celu wzmocnienia pozycji gospodarczej i umożliwienia osiągnięcia sprawiedliwości społecznej i lepszej jakości życia dzięki całościowej wizji równości płci; uznała wyjątkowe wyzwania stojące przed kobietami mieszkającymi na obszarach wiejskich, oddalonych i najsłabiej rozwiniętych, gdzie dostęp do zasobów, opieki zdrowotnej, edukacji i możliwości gospodarczych może być ograniczony; apelowała o ukierunkowane środki i inwestycje, które zaspokoją potrzeby tych społeczności, poprzez promowanie równouprawnienia płci, przedsiębiorczości kobiet i możliwości zatrudnienia lub infrastruktury; podkreślała znaczenie włączenia tych perspektyw do wszystkich odpowiednich działań zewnętrznych i strategii rozwoju, aby dopilnować, by żadna kobieta nie została pominięta;
z)
zajęła się systemowymi i podstawowymi przyczynami ubóstwa kobiet i monitorowała te przyczyny, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet mieszkających na obszarach wiejskich lub na obszarach odizolowanych i znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, wzmacniała pozycję kobiet i dziewcząt w całej ich różnorodności poprzez kształcenie, szkolenie i uczenie się przez całe życie, niedyskryminacyjne możliwości zatrudnienia, dostęp do równych wynagrodzeń i emerytur, a także promowała programy zatrudnienia dla kobiet z niepełnosprawnościami;
aa)
promowała przedsiębiorczość kobiet i przedsiębiorstwa prowadzone przez kobiety poprzez otoczenie sprzyjające ich działalności gospodarczej, takie jak programy wsparcia w krajach partnerskich, zapewniające równy dostęp do możliwości biznesowych i szkolenia w zakresie umiejętności w zakresie przedsiębiorczości;
ab)
zachęcała do inicjatyw wzmacniających autonomię gospodarczą kobiet i tworzenie miejsc pracy w sektorach charakteryzujących się wysokim wzrostem, wspierała inicjatywy wzmacniające pozycję ekonomiczną kobiet, w szczególności kobiet-przedsiębiorców i kobiet prowadzących mikroprzedsiębiorstwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa, a także zwalczała stereotypy i utrzymujące się nierówności w edukacji oraz rozwiązała problem wskaźnika zatrudnienia kobiet i niedostatecznej reprezentacji kobiet w niektórych sektorach, takich jak nauki przyrodnicze, technologia, inżynieria i matematyka (STEM) i sztuczna inteligencja (AI);
ac)
zapewniła dostęp do usług społecznych, w tym usług wsparcia rodziny, równego podziału nieodpłatnej opieki i obowiązków społecznych poprzez inicjatywy ustawodawcze, wysiłki na rzecz zwalczania szkodliwych stereotypów płci, patriarchalnych postaw i systemów, promowanie kobiet jako wzorców do naśladowania oraz promowanie polityki równowagi między życiem zawodowym a prywatnym zapewniającej dostęp do edukacji cyfrowej i szkoleń w zakresie umiejętności w celu zniwelowania przepaści cyfrowej między kobietami a mężczyznami; umożliwiła kobietom dostęp do nieruchomości, odpowiednich i przystępnych cenowo mieszkań i gruntów poprzez usunięcie barier, ze szczególnym uwzględnieniem zaspokajania szczególnych potrzeb kobiet, zwłaszcza kobiet żyjących w ubóstwie i kobiet prowadzących gospodarstwa domowe;
ad)
wzywała do dalszych wysiłków, prawodawstwa i egzekwowania istniejących środków w celu zagwarantowania praw opiekunek i pracownic domowych oraz uznania opiekunów nieformalnych, w tym samotnych matek, przez uznanie ich pracy za niezbędną dla funkcjonowania naszego społeczeństwa; dążyła do ambitniejszej polityki w zakresie opieki i inwestycji w opiekę w celu poczynienia postępów w kierunku gospodarki usług opiekuńczych poprzez ustanowienie minimalnych norm i wytycznych dotyczących opieki przez cały cykl życia, z uwzględnieniem perspektywy intersekcjonalnej;
ae)
opracowała politykę i programy migracji zarobkowej uwzględniające aspekt płci, w tym w wysoce sfeminizowanych i nieformalnych sektorach, takich jak praca domowa i praca opiekuńcza, przy czym środki te powinny eliminować związane z płcią bariery utrudniające kobietom uczestnictwo w rynku pracy i uznawanie umiejętności;
af)
wspierała w UE prawa do azylu i uznawania, ochrony, wsparcia i integracji kobiet będących ofiarami przemocy, bez względu na formę przemocy;
ag)
wzmocniła działania, zasoby i narzędzia UE, zarówno w wymiarze wewnętrznym, jak i zewnętrznym, w odniesieniu do przemocy ze względu na płeć w internecie i poza nim, w tym przemocy domowej, przemocy seksualnej, fizycznej, psychologicznej, werbalnej i ekonomicznej, molestowania w miejscu pracy, przemocy w sytuacjach wojny i konfliktu, handlu ludźmi, wczesnych i przymusowych małżeństw, wykorzystywania seksualnego i reprodukcyjnego, z uwzględnieniem faktu, że powinno to obejmować wsparcie na rzecz tworzenia ośrodków wsparcia, takich jak schroniska dla kobiet będących ofiarami przemocy, w państwach trzecich, zwłaszcza na obszarach znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, podobnych do ośrodków walki z przemocą, w celu osiągnięcia następujących dwóch celów: pomocy w identyfikowaniu sytuacji przemocy oraz zapewnienia zarówno prawnej, jak i praktycznej ochrony i wsparcia kobietom, które zdecydują się zgłosić przemoc i położyć jej kres;
ah)
opowiadała się za definicją gwałtu opartą na braku zgody jako uniwersalnego standardu we wszystkich regionach, mającą na celu wzmocnienie ochrony prawnej i zapewnienie, aby przemoc seksualna była definiowana raczej przez brak zgody, a nie przez samo użycie siły;
ai)
podkreślała istotny wpływ przemocy ze względu na płeć w internecie na życie osobiste i zawodowe kobiet i dziewcząt oraz na ich zdrowie psychiczne i fizyczne;
aj)
podkreślała znaczenie egzekwowania międzynarodowego prawa humanitarnego w celu ochrony praw kobiet i dziewcząt na obszarach objętych konfliktem; zapewniała, aby w umowach zewnętrznych, w tym w sprawie kontroli granic i współpracy z państwami trzecimi, priorytetowo traktowano bezpieczeństwo kobiet i dziewcząt, i podkreślała przy tym, że UE musi dopilnować, aby kraje partnerskie przestrzegały wysokich standardów praw człowieka, w szczególności w odniesieniu do zapobiegania przemocy ze względu na płeć, w tym handlowi ludźmi w celu wykorzystywania seksualnego;
ak)
zwróciła szczególną uwagę na sytuację syryjskich kobiet i dzieci, w tym należących do mniejszości chrześcijańskich, które z większym prawdopodobieństwem staną się konkretnym celem reżimu islamistycznego, jak już zaobserwowano w kilku krajach Bliskiego Wschodu, takich jak Afganistan i Irak;
al)
propagowała zapobieganie przemocy ze względu na płeć w sporcie poprzez ustanowienie systemu monitorowania i zapobiegania takiej przemocy w instytucjach sportowych, wymagając od organizacji przyjęcia polityki i środków zapobiegawczych, a także bezpiecznego i chronionego mechanizmu zgłaszania;
am)
usunęła prawne, finansowe, społeczne i praktyczne bariery oraz ograniczenia w dostępie do bezpiecznej i legalnej aborcji na całym świecie; zdecydowanie opowiadała się za obroną zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tym zakresie jako praw podstawowych oraz za zwalczaniem sieci sprzeciwiających się prawu do aborcji; zapewniła kobietom i dziewczętom w całej ich różnorodności informacje i dostęp do przystępnych cenowo usług zdrowotnych, w tym w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tym zakresie, zgodnie z międzynarodowymi prawami człowieka i standardami zdrowia publicznego, w tym dostęp do kompleksowej, dostosowanej do wieku i potwierdzonej naukowo edukacji seksualnej i edukacji w zakresie związków, dostępu do antykoncepcji i antykoncepcji awaryjnej, bezpiecznej i legalnej aborcji, opartej na szacunku opieki zdrowotnej nad matkami i usług zdrowotnych opartych na opiece; zapewniła, by kobiety były chronione przed przymusową ciążą i selektywną aborcją ze względu na płeć lub przymusową aborcją, zwłaszcza w kontekście czystek etnicznych, oraz aby w żadnym wypadku aborcja nie była promowana jako metoda planowania rodziny, jak wspomniano w deklaracji pekińskiej; podkreśliła znaczenie dostępu do usług w zakresie zdrowia psychicznego dostosowanych do szczególnych potrzeb kobiet i dziewcząt;
an)
promowała zapewnianie godnych i respektujących prawa człowieka warunków dla uwięzionych kobiet, które są również matkami, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb matek z małymi dziećmi; wspierała dostęp do opieki zdrowotnej, opieki psychologicznej i programów rehabilitacji, zapewniając odpowiednie przestrzenie do utrzymania więzi z dziećmi;
ao)
uwzględniła i wdrożyła zalecenia zawarte w rezolucji Parlamentu Europejskiego z 11 kwietnia 2024 r. w sprawie zapisania prawa do aborcji w Karcie praw podstawowych UE;
ap)
zobowiązała się do zwiększenia wysiłków na rzecz rozwiązania kwestii płci w kontekście transformacji ekologicznej i energetycznej, uznając, że kryzys klimatyczny nie jest neutralny pod względem płci; uznała intersekcjonalny i nieproporcjonalny wpływ zmiany klimatu na kobiety i dziewczęta, zwłaszcza w krajach rozwijających się, a także w regionach i na obszarach wiejskich najbardziej dotkniętych zmianą klimatu; opowiadała się za włączeniem kobiet w procesy decyzyjne dotyczące środowiska w celu budowania odporności i strategii uwzględniających aspekt płci;
aq)
popierała i wzmacniała organizacje społeczeństwa obywatelskiego działające na rzecz praw kobiet i dziewcząt oraz równouprawnienia płci we wszystkich sytuacjach życiowych, niezależnie od tego, czy chodzi o niepełnosprawność, przemoc, dyskryminację w miejscu pracy czy macierzyństwo; wspierała tworzenie bezpiecznych przestrzeni i schronisk dla kobiet i dziewcząt, które padły ofiarą przemocy lub gróźb; zapewniła ochronę obrońców praw człowieka i ich udział w odpowiednich forach;
ar)
działała na rzecz zapewnienia wsparcia organizacjom oddolnym oraz obrońcom praw kobiet i osób LGBTIQ+, zwłaszcza małym organizacjom, poprzez zapewnienie odpowiedniego finansowania i usuwanie ograniczeń, które utrudniają im działanie; zapewniła ukierunkowane środki i wsparcie w zakresie budowania zdolności dla oddolnych organizacji kobiecych w celu zwiększenia ich wpływu na szczeblu lokalnym i międzynarodowym; aktywnie sprzeciwiała się inicjatywom mającym na celu ograniczenie przestrzeni społeczeństwa obywatelskiego na całym świecie;
as)
ustanowiła skład Rady ds. równości płci i równouprawnienia, aby stworzyć formalne forum dla ministrów odpowiedzialnych za kwestie równości w celu wspierania współpracy, koordynowania polityki i wymiany najlepszych praktyk między państwami członkowskimi;
2. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszego zalecenia Radzie oraz, tytułem informacji, Komisji.
ONZ, „Are we getting there? A synthesis of UN system evaluations of SDG 5” [Czy osiągamy cele? Sprawozdanie podsumowujące ONZ dotyczące oceny celu zrównoważonego rozwoju nr 5], marzec 2024 r., https://www.unwomen.org/en/digital-library/publications/2024/03/are-we-getting-there-a-synthesis-of-un-system-evaluations-of-sdg-5.
Biuro Wysokiego Komisarza ds. Praw Człowieka, Fundusz Ludnościowy ONZ, UN Women, UNIFCEF, Światowa Organizacja Zdrowia, „Preventing gender-biased sex selection: an interagency statement”[Zapobieganie doborowi płci na podstawie stereotypów związanych z płcią: deklaracja międzyagencyjna], 2011 r., https://www.unfpa.org/sites/default/files/resource-pdf/Preventing_gender-biased_sex_selection.pdf
Zgromadzenie Ogólne ONZ „Escalating backlash against gender equality and urgency of reaffirming substantive equality and the human rights of women and girls: Report of the Working Group on discrimination against women and girls”[Rosnący regres w zakresie równouprawnienia płci oraz potrzeba potwierdzenia rzeczywistej równości i praw człowieka kobiet i dziewcząt: sprawozdanie grupy roboczej ds. dyskryminacji kobiet i dziewcząt], 15 maja 2024 r., https://documents.un.org/doc/undoc/gen/g24/073/47/pdf/g2407347.pdf.
ONZ, „Summit of the Future outcome documents: Pact for the Future, Global Digital Compact and Declaration on Future Generations” [Dokument końcowy Szczytu Przyszłości: Pakt na rzecz przyszłości, globalne porozumienie cyfrowe i deklaracja w sprawie przyszłych pokoleń”, wrzesień 2024 r., https://www.un.org/sites/un2.un.org/files/sotf-pact_for_the_future_adopted.pdf.
Datta, N., Europejskie Forum Parlamentarne Praw Seksualnych i Reprodukcyjnych, „Tip of the Iceberg-Extremist Funders against Human Rights for Sexuality and Reproductive Health in Europe 2009 – 2018” [Czubek góry lodowej – sponsorzy ekstremistów religijnych przeciwko prawom człowieka w zakresie seksualności i zdrowia reprodukcyjnego w Europie w latach 2009–2018], czerwiec 2021 r., https://www.epfweb.org/sites/default/files/2021-08/Tip%20of%20the%20Iceberg%20August%202021%20Final.pdf.