Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Οκτωβρίου 2019 σχετικά με το σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 540/2011 όσον αφορά την παράταση των περιόδων έγκρισης των δραστικών ουσιών amidosulfuron, beta-cyfluthrin, bifenox, chlorotoluron, clofentezine, clomazone, cypermethrin, daminozide, deltamethrin, dicamba, difenoconazole, diflubenzuron, diflufenican, fenoxaprop-P, fenpropidin, fludioxonil, flufenacet, fosthiazate, indoxacarb, lenacil, MCPA, MCPB, nicosulfuron, picloram, prosulfocarb, pyriproxyfen, thiophanate-methyl, triflusulfuron και tritosulfuron (D062951/02 – 2019/2826(RSP))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 540/2011 όσον αφορά την παράταση των περιόδων έγκρισης των δραστικών ουσιών amidosulfuron, beta-cyfluthrin, bifenox, chlorotoluron, clofentezine, clomazone, cypermethrin, daminozide, deltamethrin, dicamba, difenoconazole, diflubenzuron, diflufenican, fenoxaprop-P, fenpropidin, fludioxonil, flufenacet, fosthiazate, indoxacarb, lenacil, MCPA, MCPB, nicosulfuron, picloram, prosulfocarb, pyriproxyfen, thiophanate-methyl, triflusulfuron και tritosulfuron (D062951/02),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και την κατάργηση των οδηγιών 79/117/ΕΟΚ και 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου(1) και ιδίως το άρθρο 21 και το άρθρο 17 πρώτο εδάφιο,
– έχοντας υπόψη τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2015/408 της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2015, για την εφαρμογή του άρθρου 80 παράγραφος 7 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά και τον καθορισμό καταλόγου υποψηφίων προς υποκατάσταση(2),
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 11 και 13 του κανονισμού (ΕE) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή(3),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 13ης Σεπτεμβρίου 2018, σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 για τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα(4),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 112 παράγραφοι 2 και 3 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την πρόταση ψηφίσματος Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι το chlorotoluron καταχωρίστηκε στο παράρτημα I της οδηγίας 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου(5) την 1η Μαρτίου 2006 με την οδηγία 2005/53/ΕΚ της Επιτροπής(6) και θεωρήθηκε ότι εγκρίθηκε δυνάμει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικασία ανανέωσης της έγκρισης του chlorotoluron με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 844/2012 της Επιτροπής(7) βρίσκεται σε εξέλιξη από το 2013·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η περίοδος έγκρισης της δραστικής ουσίας chlorotoluron έχει ήδη παραταθεί κατά ένα έτος με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 533/2013 της Επιτροπής(8), στη συνέχεια κατά ένα έτος με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2017/1511 της Επιτροπής(9), και πάλι κατά ένα έτος με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2018/1262 της Επιτροπής(10), και τώρα εκ νέου κατά ένα έτος με το εν λόγω σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής, με τον οποίο παρατείνεται η περίοδος έγκρισης έως τις 31 Οκτωβρίου 2020·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή δεν εξηγεί τους λόγους για την παράταση, παρά μόνο δηλώνει: «Επειδή η αξιολόγηση των ουσιών έχει καθυστερήσει για λόγους ανεξάρτητους από τη θέληση των αιτούντων, οι εγκρίσεις αυτών των δραστικών ουσιών ενδέχεται να λήξουν προτού ληφθεί απόφαση σχετικά με την ανανέωσή τους»·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι σκοπός του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 είναι η εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας τόσο της υγείας των ανθρώπων και των ζώων όσο και του περιβάλλοντος, και ταυτόχρονα η εξασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην προστασία των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων των εγκύων, των βρεφών και των παιδιών·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να εφαρμόζεται η αρχή της προφύλαξης, και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 ορίζει ότι τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα θα πρέπει να περιέχουν ουσίες μόνον εφόσον έχει αποδειχθεί ότι αυτές ωφελούν σαφώς τη φυτική παραγωγή και ότι δεν αναμένεται να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων ή των ζώων ή να έχουν μη αποδεκτές επιδράσεις στο περιβάλλον·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 αναφέρει ότι, για λόγους ασφάλειας, η περίοδος της έγκρισης των δραστικών ουσιών θα πρέπει να περιορίζεται χρονικά· λαμβάνοντας υπόψη ότι η περίοδος της έγκρισης θα πρέπει να είναι ανάλογη με τυχόν εγγενείς κινδύνους της χρήσης των ουσιών αυτών, αλλά ότι στην προκειμένη περίπτωση είναι σαφές ότι δεν υφίσταται τέτοια αναλογικότητα·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι στα 13 έτη από την έγκρισή του ως δραστικής ουσίας, το chlorotoluron έχει προσδιοριστεί ως πιθανός ενδοκρινικός διαταράκτης, και ότι, ωστόσο, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η έγκρισή του δεν έχει επανεξεταστεί ή αποσυρθεί·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα και την ευθύνη να ενεργούν σύμφωνα με την αρχή της προφύλαξης, όταν έχει εντοπιστεί η πιθανότητα επιβλαβών επιπτώσεων στην υγεία αλλά εξακολουθεί να υπάρχει επιστημονική αβεβαιότητα, με τη θέσπιση μέτρων διαχείρισης των κινδύνων που είναι απαραίτητα για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της ανθρώπινης υγείας·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι, ειδικότερα, το άρθρο 21 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 προβλέπει ότι η Επιτροπή μπορεί να επανεξετάσει την έγκριση μιας δραστικής ουσίας ανά πάσα στιγμή, ιδίως όταν, βάσει νέων επιστημονικών και τεχνικών γνώσεων, θεωρεί ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι η ουσία δεν πληροί πλέον τα κριτήρια έγκρισης που προβλέπονται στο άρθρο 4, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η επανεξέταση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε απόσυρση ή τροποποίηση της έγκρισης της ουσίας·
Ιδιότητες ενδοκρινικής διαταραχής
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(11), το chlorotoluron έχει υποβληθεί σε εναρμονισμένη ταξινόμηση ως πολύ τοξικό για τους υδρόβιους οργανισμούς, ως πολύ τοξικό για τους υδρόβιους οργανισμούς με μακροχρόνιες επιπτώσεις, ύποπτο για πρόκληση καρκίνου (καρκιν. 2) και ύποπτο για πρόκληση βλάβης στο έμβρυο (τοξικό για την αναπαραγωγή 2)·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2015 το chlorotoluron συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο υποψηφίων για υποκατάσταση ουσιών με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2015/408 της Επιτροπής, διότι θεωρείται ότι έχει ιδιότητες ενδοκρινικής διαταραχής που μπορούν να προκαλέσουν επιβλαβείς συνέπειες στους ανθρώπους και επειδή πληροί τα κριτήρια για να θεωρηθεί ανθεκτική και τοξική ουσία·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το σημείο 3.6.5 του παραρτήματος II του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009, δεν είναι δυνατόν να επιτραπούν δραστικές ουσίες όταν θεωρείται ότι διαθέτουν ιδιότητες ενδοκρινικής διαταραχής που μπορεί να προκαλέσουν δυσμενείς επιδράσεις στον άνθρωπο, εκτός εάν η έκθεση των ανθρώπων σε αυτή τη δραστική ουσία, το αντιφυτοτοξικό ή το συνεργιστικό σε φυτοπροστατευτικό προϊόν είναι αμελητέα υπό ρεαλιστικές προτεινόμενες συνθήκες χρήσης, δηλαδή όταν το προϊόν χρησιμοποιείται σε κλειστά συστήματα ή υπό άλλες συνθήκες που αποκλείουν την επαφή με ανθρώπους και όταν τα κατάλοιπα της εν λόγω δραστικής ουσίας, του αντιφυτοτοξικού ή του συνεργιστικού σε τρόφιμα και ζωοτροφές δεν υπερβαίνουν την προκαθορισμένη τιμή σύμφωνα με το άρθρο 18 παράγραφος 1 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου(12)·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι απαράδεκτο μια ουσία που είναι γνωστό ότι πληροί τα κριτήρια αποκλεισμού για δραστικές ουσίες που είναι μεταλλαξιογόνες, καρκινογόνες, τοξικές για την αναπαραγωγή, ή που έχουν ιδιότητες ενδοκρινικής διαταραχής, τα οποία έχουν θεσπιστεί για την προστασία της υγείας του ανθρώπου και του περιβάλλοντος, εξακολουθεί να επιτρέπεται για χρήση στην Ένωση, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία και την υγεία του περιβάλλοντος·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αιτούντες μπορούν να επωφελούνται από το αυτόματο σύστημα που έχει ενσωματωθεί στις μεθόδους εργασίας της Επιτροπής το οποίο παρατείνει αμέσως τις περιόδους έγκρισης των δραστικών ουσιών όταν η επαναξιολόγηση του κινδύνου δεν έχει ολοκληρωθεί, παρατείνοντας σκόπιμα τη διαδικασία επαναξιολόγησης παρέχοντας ελλιπή δεδομένα και ζητώντας περισσότερες παρεκκλίσεις και ειδικούς όρους, γεγονός που οδηγεί σε απαράδεκτους κινδύνους για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία, δεδομένου ότι, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η έκθεση στην επικίνδυνη ουσία συνεχίζεται·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στο ψήφισμά του της 13ης Σεπτεμβρίου 2018 σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 για τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα(13) , το Κοινοβούλιο κάλεσε την Επιτροπή και τα κράτη μέλη «να διασφαλίσουν ότι η διαδικαστική παράταση της περιόδου έγκρισης κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, σύμφωνα με το άρθρο 17 του κανονισμού, δεν θα χρησιμοποιείται για δραστικές ουσίες που είναι μεταλλαξιογόνες, καρκινογόνες, τοξικές για την αναπαραγωγή, και ως εκ τούτου ανήκουν στην κατηγορία 1Α ή 1Β, ή δραστικές ουσίες που έχουν ιδιότητες ενδοκρινικής διαταραχής και είναι επιβλαβείς για τον άνθρωπο ή τα ζώα, όπως είναι επί του παρόντος η φλουμιοξαζίνη, η θειακλοπρίδη, η χλωροτολουρόνη και η διμοξυστροβίνη»·
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το κοινοβούλιο των Κάτω Χωρών έχει εκφράσει την ανησυχία του για τις εν λόγω παρατάσεις και έχει ζητήσει να δοθεί τέλος στις παρατάσεις ουσιών που είναι γνωστό ότι συνιστούν σημαντική απειλή για τη βιοποικιλότητα, ιδίως τις μέλισσες και τις αγριομέλισσες ή που είναι καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες, ενδοκρινικοί διαταράκτες ή τοξικές για την αναπαραγωγή(14)·
1. θεωρεί ότι το σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1107/2009·
2. θεωρεί ότι το σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού της Επιτροπής δεν τηρεί την αρχή της προφύλαξης·
3. θεωρεί ότι η απόφαση για την παράταση της περιόδου έγκρισης του chlorotoluron δεν είναι σύμφωνη με τα κριτήρια ασφάλειας που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 και δεν βασίζεται ούτε σε στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η ουσία αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια, ούτε σε αποδεδειγμένη επείγουσα ανάγκη για τη δραστική ουσία chlorotoluron για την παραγωγή τροφίμων στην Ένωση·
4. καλεί την Επιτροπή να αποσύρει το σχέδιο εκτελεστικού κανονισμού και να υποβάλει νέο σχέδιο στην επιτροπή που θα λαμβάνει υπόψη τα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με τις επιβλαβείς ιδιότητες όλων των σχετικών ουσιών, ειδικά του chlorotoluron·
5. καλεί την Επιτροπή να υποβάλλει μόνο σχέδια εκτελεστικών κανονισμών για την παράταση των περιόδων έγκρισης ουσιών για τις οποίες η τρέχουσα κατάσταση της επιστήμης δεν αναμένεται να οδηγήσει σε πρόταση της Επιτροπής για μη ανανέωση της έγκρισης της εν λόγω δραστικής ουσίας·
6. καλεί την Επιτροπή να αποσύρει τις εγκρίσεις για ουσίες για τις οποίες υπάρχουν αποδείξεις ή εύλογες αμφιβολίες ότι δεν θα πληρούν τα κριτήρια ασφάλειας που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2009·
7. καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την ορθή και έγκαιρη επαναξιολόγηση των εγκρίσεων των δραστικών ουσιών για τις οποίες είναι τα κράτη μέλη παροχής στοιχείων και να διασφαλίσουν ότι οι τρέχουσες καθυστερήσεις θα επιλυθούν αποτελεσματικά το συντομότερο δυνατόν·
8. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.
Οδηγία 2005/53/ΕΚ της Επιτροπής, της 16ης Σεπτεμβρίου 2005, για την τροποποίηση της οδηγίας 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου ώστε να καταχωρισθούν οι chlorothalonil, chlorotoluron, cypermethrin, daminozide και thiophanate-methyl ως δραστικές ουσίες (ΕΕ L 241 της 17.9.2005, σ. 51).
Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 844/2012 της Επιτροπής, της 18ης Σεπτεμβρίου 2012, για τον καθορισμό των διατάξεων που απαιτούνται για την εφαρμογή της διαδικασίας ανανέωσης της έγκρισης δραστικών ουσιών, που προβλέπεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διάθεση φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην αγορά (ΕΕ L 252 της 19.9.2012, σ. 26).
Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 533/2013 της Επιτροπής, της 10ης Ιουνίου 2013, για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 540/2011 όσον αφορά την παράταση των περιόδων έγκρισης των δραστικών ουσιών 1-methyl-cyclopropene, chlorothalonil, chlorotoluron, cypermethrin, daminozide, forchlorfenuron, indoxacarb, thiophanate-methyl και tribenuron (ΕΕ L 159 της 11.6.2013, σ. 9).
Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2017/1511 της Επιτροπής, της 30ής Αυγούστου 2017, για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 540/2011 όσον αφορά την παράταση των περιόδων έγκρισης των δραστικών ουσιών 1-methylcyclopropene, beta-cyfluthrin, chlorothalonil, chlorotoluron, cypermethrin, daminozide, deltamethrin, dimethenamid-p, flufenacet, flurtamone, forchlorfenuron, fosthiazate, indoxacarb, iprodione, MCPA, MCPB, silthiofam, thiophanate-methyl και tribenuron (ΕΕ L 224 της 31.8.2017, σ. 115).
Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2018/1262 της Επιτροπής, της 20ής Σεπτεμβρίου 2018, για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 540/2011 όσον αφορά την παράταση των περιόδων έγκρισης των δραστικών ουσιών 1-methylcyclopropene, beta-cyfluthrin, chlorothalonil, chlorotoluron, clomazone, cypermethrin, daminozide, deltamethrin, dimethenamid-p, diuron, fludioxonil, flufenacet, flurtamone, fosthiazate, indoxacarb, MCPA, MCPB, prosulfocarb, thiophanate-methyl και tribenuron (ΕΕ L 238 της 21.9.2018, σ. 62).
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, για την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία των ουσιών και των μειγμάτων, την τροποποίηση και την κατάργηση των οδηγιών 67/548/ΕΟΚ και 1999/45/ΕΚ και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 (ΕΕ L 353 της 31.12.2008, σ. 1).
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 396/2005 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Φεβρουαρίου 2005 για τα ανώτατα όρια καταλοίπων φυτοφαρμάκων μέσα η πάνω στα τρόφιμα και τις ζωοτροφές φυτικής και ζωικής προέλευσης και για την τροποποίηση της οδηγίας 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 70 της 16.3.2005, σ. 1).