Decyzja Parlamentu Europejskiego w sprawie niewyrażania sprzeciwu wobec projektu rozporządzenia Komisji zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1126/2008 przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do Międzynarodowego Standardu Rachunkowości 39 oraz Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej 7 i 9 (D064618/01 – 2019/2912(RPS))

P9_TA(2019)0095 B9-0229/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt rozporządzenia Komisji (D064618/01),

–  uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 lipca 2002 r. w sprawie stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości(1), w szczególności jego art. 3 ust. 1,

–  uwzględniając pismo Komisji z dnia 7 listopada 2019 r., w którym Komisja zwraca się do Parlamentu o oświadczenie, że nie wyraża on sprzeciwu wobec projektu rozporządzenia,

–  uwzględniając pismo Komisji Gospodarczej i Monetarnej z dnia 3 grudnia 2019 r. skierowane do przewodniczącego Konferencji Przewodniczących Komisji,

–  uwzględniając art. 5a decyzji Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającej warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji(2),

–  uwzględniając art. 112 ust. 4 lit. d) i art. 111 ust. 6 Regulaminu,

–  uwzględniając opinię Komisji Gospodarczej i Monetarnej,

A.  mając na uwadze, że w dniu 26 września 2019 r. Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) opublikowała zmiany do Międzynarodowego Standardu Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) 9 – Instrumenty finansowe i Międzynarodowego Standardu Rachunkowości (MSR) 39 – Instrumenty finansowe; mając na uwadze, że zmiany te mają na celu zapewnienie ogólnej ulgi w związku z „1. etapem” zastąpienia międzybankowej stopy procentowej (IBOR); mając na uwadze, że zmiany te zapewniają przejrzystość przedsiębiorstwom składającym sprawozdania zgodnie z MSSF i ich audytorom, że regulowane przepisami zastąpienie stóp referencyjnych na całym rynku udoskonalonymi, (prawie) wolnymi od ryzyka stopami procentowymi nie zakłóciłoby powiązań zabezpieczających z powodu niepewności zastąpienia; mając na uwadze, że zmiany te zapewniają pewność prawną w ramach sprawozdawczości finansowej zgodnie z zasadami MSSF i MSR oraz zapobiegają niepotrzebnym obciążeniom w systemie finansowym; mając na uwadze, że Komisja wezwała RMSR do przyspieszenia publikacji tych zmian, aby Unia mogła je zatwierdzić w odpowiednim terminie;

B.  mając na uwadze, że Europejska Grupa Doradcza ds. Sprawozdawczości Finansowej (EFRAG) przedstawiła Komisji pozytywną opinię w dniu 16 października 2019 r.;

C.  mając na uwadze, że Komisja uznała, iż interpretacja spełnia techniczne kryteria przyjęcia wymagane na mocy art. 3 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1606/2002, i utrzymuje, że proponowane zmiany pozwoliłyby uniknąć przerwania powiązań zabezpieczających w następstwie niepewności związanych z przejściem na IBOR, tak aby sprawozdania finansowe sporządzone zgodnie z zasadami MSSF mogły prawidłowo obrazować wpływ zarządzania ryzykiem i zapobiegać nadmiernej niestabilności zysków lub strat;

D.  mając na uwadze, że w dniu 5 listopada 2019 r. Komitet Regulacyjny Rachunkowości wydał pozytywną opinię w sprawie tych zmian;

E.  mając na uwadze, że RMSR wyznaczyła termin wejścia w życie zmian do MSSF 9 i MSR 39 na dzień 1 stycznia 2020 r., z możliwością wcześniejszego stosowania; mając na uwadze, że w swoich sprawozdaniach finansowych za rok 2019 instytucje finansowe podlegające obowiązkowi prowadzenia rachunkowości zgodnie z zasadami MSSF i MSR nie mogą odnosić się do proponowanych zmian przed ich zatwierdzeniem i publikacją; mając na uwadze, że gdyby przedsiębiorstwa unijne nie były w stanie skorzystać z ulgi przewidzianej w przedmiotowych zmianach, znalazłyby się w bardziej niekorzystnej sytuacji niż ich konkurenci w innych porządkach prawnych; mając zatem na uwadze, że zmiany te należy zatwierdzić i opublikować przed końcem grudnia 2019 r., aby miały zastosowanie do okresów finansowych rozpoczynających się w dniu 1 stycznia 2020 r., po tej dacie lub przed nią;

1.  oświadcza, że nie wyraża sprzeciwu wobec projektu rozporządzenia Komisji;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej decyzji Komisji i tytułem informacji Radzie.

(1) Dz.U. L 243 z 11.9.2002, s. 1. (2) Dz.U. L 184 z 17.7.1999, s. 23.

Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 2019 r. o wyborze Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich (2019/2042(INS))

Parlament Europejski,

–  uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a w szczególności jego art. 24 akapit trzeci i art. 228,

–  uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, a w szczególności jego art. 106a,

–  uwzględniając swoją decyzję 94/262/EWWS, WE, Euratom z dnia 9 marca 1994 r. w sprawie przepisów i ogólnych warunków regulujących wykonywanie funkcji Rzecznika Praw Obywatelskich(1),

–  uwzględniając art. 231 Regulaminu,

–  uwzględniając zaproszenie do składania kandydatur(2),

–  uwzględniając głosowanie w dniu 18 grudnia 2019 r.,

1.  powołuje Emily O'REILLY na stanowisko Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich do końca kadencji Parlamentu;

2.  wzywa Emily O'REILLY do złożenia ślubowania przed Trybunałem Sprawiedliwości;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do opublikowania załączonej decyzji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

4.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej decyzji Radzie, Komisji i Trybunałowi Sprawiedliwości.

ZAŁĄCZNIK

DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

z dnia 18 grudnia 2019 r.

o wyborze Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich

PARLAMENT EUROPEJSKI,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 24 akapit trzeci i art. 228,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, a w szczególności jego art. 106a,

uwzględniając swoją decyzję 94/262/EWWS, WE, Euratom z dnia 9 marca 1994 r. w sprawie przepisów i ogólnych warunków regulujących wykonywanie funkcji Rzecznika Praw Obywatelskich(3),

uwzględniając art. 231 Regulaminu,

uwzględniając zaproszenie do składania kandydatur(4),

uwzględniając głosowanie w dniu 18 grudnia 2019 r.,

POSTANAWIA:

wybrać Emily O'REILLY na stanowisko Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich do końca kadencji Parlamentu.

Sporządzono w Strasburgu, dnia 18 grudnia 2019 r.

W imieniu Parlamentu Europejskiego

Przewodniczący

D. M. SASSOLI

(1) Dz.U. L 113 z 4.5.1994, s. 15. (2) Dz.U. C 293 z 30.8.2019, s. 1. (3) Dz.U. L 113 z 4.5.1994, s. 15. (4) Dz.U. C 293 z 30.8.2019, s. 1.

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do dyscypliny finansowej począwszy od roku budżetowego 2021 oraz rozporządzenie (UE) nr 1307/2013 w odniesieniu do elastyczności między filarami w odniesieniu do roku kalendarzowego 2020 (COM(2019)0580 – C9-0163/2019 – 2019/0253(COD))

P9_TA(2019)0097 A9-0042/2019

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2019)0580),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2 i art. 43 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C9‑0163/2019),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  po konsultacji z Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym,

–  uwzględniając zobowiązanie przedstawiciela Rady, przekazane pismem z dnia 25 listopada 2019 r., do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu Europejskiego, zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 59 Regulaminu,

–  uwzględniając opinię Komisji Budżetowej,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (A9-0042/2019),

A.  mając na uwadze, że istnieje pilna potrzeba przeprowadzenia głosowania przed upływem ośmiotygodniowego terminu ustanowionego w art. 6 Protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności;

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 18 grudnia 2019 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/... zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do dyscypliny finansowej począwszy od roku budżetowego 2021 oraz rozporządzenie (UE) nr 1307/2013 w odniesieniu do elastyczności między filarami w odniesieniu do roku kalendarzowego 2020

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2020/127.)

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie projektu decyzji Rady dotyczącej zawarcia Umowy o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów między Unią Europejską a Republiką Gambii i protokołu wykonawczego do tej Umowy o partnerstwie (08974/2019 – C9-0106/2019 – 2019/0076(NLE))

P9_TA(2019)0098 A9-0026/2019

(Zgoda)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt decyzji Rady (08974/2019),

–  uwzględniając projekt Umowy o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów między Unią Europejską a Republiką Gambii (08984/2019),

–  uwzględniając projekt Protokołu wykonawczego do Umowy o partnerstwie w sprawie zrównoważonych połowów między Unią Europejską a Republiką Gambii (09949/2019),

–  uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 43, art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt (v) i art. 218 ust. 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C9‑0106/2019),

–  uwzględniając art. 105 ust. 1 i 4 oraz art. 114 ust. 7 Regulaminu,

–  uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Budżetową,

–  uwzględniając zalecenie Komisji Rybołówstwa (A9-0026/2019),

1.  wyraża zgodę na zawarcie umowy i protokołu;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Republiki Gambii.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie projektu rozporządzenia wykonawczego Komisji zmieniającego rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 540/2011 w odniesieniu do przedłużenia okresów zatwierdzenia substancji czynnych: benfluralin, dimoksystrobina, fluazynam, flutolanil, mankozeb, mekoprop-P, mepikwat, metiram, oksamyl i piraklostrobina ( D064213/02 – 2019/2925(RSP))

P9_TA(2019)0099 B9-0230/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji zmieniającego rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 540/2011 w odniesieniu do przedłużenia okresów zatwierdzenia substancji czynnych: benfluralin, dimoksystrobina, fluazynam, flutolanil, mankozeb, mekoprop-P, mepikwat, metiram, oksamyl i piraklostrobina (D064213/02),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylające dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG(1), w szczególności jego art. 17 akapit pierwszy i art. 21,

–  uwzględniając rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/408 z dnia 11 marca 2015 r. w sprawie wykonania art. 80 ust. 7 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 dotyczącego wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin oraz w sprawie ustalenia wykazu substancji kwalifikujących się do zastąpienia(2),

–  uwzględniając art. 11 i 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję(3),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 września 2018 r. w sprawie wykonania rozporządzenia w sprawie środków ochrony roślin (WE) nr 1107/2009(4),

–  uwzględniając art. 112 ust. 2 i 3 Regulaminu,

–  uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności;

A.  mając na uwadze, że 1 października 2006 r. na mocy dyrektywy Komisji 2006/75/WE(5) dimoksystrobinę włączono do załącznika I do dyrektywy Rady 91/414/EWG(6) oraz uznano ją za zatwierdzoną na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1107/2009;

B.  mając na uwadze, że od 2013 r. trwa procedura odnowienia zatwierdzenia dimoksystrobiny na podstawie rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 844/2012(7);

C.  mając na uwadze, że okres zatwierdzenia substancji czynnej dimoksystrobiny, który pierwotnie miał minąć 30 września 2016 r., został już przedłużony o 16 miesięcy rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) nr 1136/2013(8), następnie o rok rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2018/84(9), ponownie o rok rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2018/1796(10), a teraz ma zostać przedłużony o kolejny rok w drodze niniejszego projektu rozporządzenia wykonawczego Komisji, które przedłuży okres zatwierdzenia do 31 stycznia 2021 r.;

D.  mając na uwadze, że 1 lipca 2006 r. na mocy dyrektywy Komisji 2005/72/WE(11) mankozeb włączono do załącznika I do dyrektywy 91/414/EWG oraz został on uznany za zatwierdzony na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1107/2009;

E.  mając na uwadze, że od 2013 r. trwa procedura odnowienia zatwierdzenia mankozebu na podstawie rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 844/2012;

F.  mając na uwadze, że okres zatwierdzenia substancji czynnej mankozebu, który pierwotnie miał minąć 30 czerwca 2016 r., został już przedłużony o 19 miesięcy rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) nr 762/2013(12), następnie o rok rozporządzeniem wykonawczym (UE) 2018/84, ponownie o rok rozporządzeniem wykonawczym (UE) 2018/1796, a teraz ma zostać przedłużony o kolejny rok w drodze niniejszego projektu rozporządzenia wykonawczego Komisji, które przedłuży okres zatwierdzenia do 31 stycznia 2021 r.;

G.  mając na uwadze, że Komisja nie wyjaśnia powodów przedłużenia, stwierdzając jedynie: „[w] związku z tym, że ocena tych substancji opóźniła się z przyczyn niezależnych od wnioskodawców, prawdopodobnie zatwierdzenia tych substancji czynnych wygasną, zanim zostanie podjęta decyzja w sprawie ich odnowienia”;

H.  mając na uwadze, że rozporządzenie (WE) nr 1107/2009 ma na celu zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska przy jednoczesnym zachowaniu konkurencyjności unijnego rolnictwa; mając na uwadze, że szczególnie należy zadbać o ochronę słabszych grup ludności, w tym kobiet ciężarnych, niemowląt i dzieci;

I.  mając na uwadze, że należy stosować zasadę ostrożności, a rozporządzenie (WE) nr 1107/2009 przewiduje, iż substancje powinny być włączane w skład środków ochrony roślin jedynie wtedy, gdy wykazano ich wyraźne korzyści dla produkcji roślinnej i gdy nie oczekuje się żadnego szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi lub zwierząt ani żadnych niedopuszczalnych skutków dla środowiska;

J.  mając na uwadze, że w rozporządzeniu (WE) nr 1107/2009 wskazano, iż ze względów bezpieczeństwa okres zatwierdzenia substancji czynnych powinien być ograniczony w czasie; mając na uwadze, że okres zatwierdzenia powinien być proporcjonalny do ewentualnego ryzyka związanego ze stosowaniem takich substancji, ale w powyższych przypadkach widać wyraźnie, że taka proporcjonalność nie występuje;

K.  mając na uwadze, że w przypadku stwierdzenia, iż może występować szkodliwy wpływ na zdrowie, ale brakuje pewności naukowej, Komisja i państwa członkowskie mogą i powinny działać zgodnie z zasadą ostrożności, przyjmując tymczasowe środki zarządzania ryzykiem, które są niezbędne do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi;

L.  mając na uwadze, że w szczególności art. 21 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 stanowi, iż Komisja może w każdej chwili dokonać przeglądu zatwierdzenia substancji czynnej, zwłaszcza w przypadku gdy w świetle najnowszej wiedzy naukowej i technicznej uzna, że istnieją przesłanki wskazujące, iż dana substancja przestała spełniać kryteria zatwierdzenia przewidziane w art. 4, oraz mając na uwadze, że przegląd ten może doprowadzić do wycofania lub zmiany zatwierdzenia substancji;

Substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego i działające szkodliwie na rozrodczość kategorii 1B

M.  mając na uwadze, że w 2015 r. na mocy rozporządzenia wykonawczego (UE) 2015/408 dimoksystrobinę umieszczono w wykazie substancji kwalifikujących się do zastąpienia, ponieważ ostra dawka referencyjna (ARfD) dla tej substancji czynnej jest znacznie niższa niż w przypadku większości zatwierdzonych substancji czynnych w ich grupach i ponieważ należy ją uznać za substancję zaburzającą funkcjonowanie układu hormonalnego, która może mieć niekorzystny wpływ na ludzi;

N.  mając na uwadze, że zgodnie z pkt 3.6.5 załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 nie można zatwierdzić substancji czynnej uznanej za substancję zaburzającą funkcjonowanie układu hormonalnego, która może mieć niekorzystny wpływ na ludzi, chyba że narażenie ludzi na tę substancję czynną, sejfner lub synergetyk w środku ochrony roślin w realistycznych proponowanych warunkach stosowania jest nieistotne, to znaczy dany produkt jest stosowany w systemach zamkniętych lub w innych warunkach wyłączających kontakt z ludźmi oraz jeżeli pozostałości substancji czynnej, sejfnera lub synergetyku w żywności lub paszach nie przekraczają wartości wzorcowej określonej zgodnie z art. 18 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 396/2005(13);

O.  mając na uwadze, że na 47. posiedzeniu Komitetu ds. Oceny Ryzyka (RAC) w dniu 27 lutego 2019 r. postanowiono sklasyfikować mankozeb jako substancję działającą szkodliwie na rozrodczość kategorii 1B;

P.  mając na uwadze, że zgodnie z pkt 3.6.4 załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 nie można zatwierdzić substancji czynnej, która działa szkodliwie na rozrodczość kategorii 1B, chyba że z udokumentowanych dowodów zawartych we wniosku wynika, iż ta substancja czynna jest niezbędna do zwalczania poważnego niebezpieczeństwa dla zdrowia roślin, któremu nie można zapobiec innymi dostępnymi sposobami, w tym metodami niechemicznymi, a w takim przypadku należy zastosować środki ograniczające ryzyko dla ludzi i środowisko;

Q.  mając na uwadze, że narażenie na mankozeb wiąże się ze wzrostem ryzyka wystąpienia choroby Parkinsona u rolników i innych osób zamieszkujących obszary wiejskie w Holandii i we Francji(14);

R.  mając na uwadze, że mankozeb stanowi połączenie dwóch innych ditiokarbaminianów, tj. manebu i zinebu, które nie są już dopuszczane do stosowania w Unii z powodu zagrożeń dla zdrowia ludzi i środowiska naturalnego;

S.  mając na uwadze, że mankozeb jest bardzo toksyczny dla organizmów wodnych, a także podejrzewa się, że prowadzi do uszkodzeń płodu i może powodować skórne reakcje alergiczne;

T.  mając na uwadze, że nie do przyjęcia jest dalsze dopuszczanie do stosowania w Unii substancji, o których wiadomo, że spełniają kryteria graniczne ustanowione z myślą o ochronie zdrowia ludzkiego przed substancjami czynnymi o właściwościach rakotwórczych, mutagennych, działających szkodliwie na rozrodczość lub zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego, zagrażających tym samym zdrowiu publicznemu i środowisku;

U.  mając na uwadze, że wnioskodawcy mogą wykorzystywać automatyczny system właściwy dla metod pracy Komisji, który prowadzi do niezwłocznego przedłużenia okresów zatwierdzania substancji czynnych, jeżeli ponowna ocena ryzyka nie została zakończona, celowo przeciągając proces ponownej oceny poprzez przedstawianie niekompletnych danych i występowanie o kolejne odstępstwa i szczególne warunki, co wiąże się z niedopuszczalnym zagrożeniem dla środowiska i zdrowia człowieka, które przez cały ten czas są nadal narażane na działanie niebezpiecznej substancji;

V.  mając na uwadze, że w swojej rezolucji z dnia 13 września 2018 r. w sprawie wykonania rozporządzenia w sprawie środków ochrony roślin (WE) nr 1107/2009 Parlament wezwał Komisję i państwa członkowskie, aby „dopilnowały, żeby proceduralne przedłużenie okresu zatwierdzenia na czas trwania procedury, zgodnie z art. 17 rozporządzenia, nie było stosowane w odniesieniu do substancji czynnych, które są mutagenne, rakotwórcze lub działające szkodliwie na rozrodczość i w związku z tym należą do kategorii 1A lub 1B, lub substancji czynnych zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego i szkodliwych dla ludzi lub zwierząt, jak ma to obecnie miejsce w przypadku takich substancji jak: flumioksazyna, tiaklopryd, chlorotoluron i dimoksystrobina”;

W.  mając na uwadze, że parlament holenderski wyraził zaniepokojenie przedłużaniem okresów zatwierdzania i wezwał do zaprzestania przedłużania stosowania substancji, o których wiadomo, że stanowią poważne zagrożenie dla różnorodności biologicznej, w szczególności pszczół i trzmieli, lub substancji rakotwórczych, mutagennych, zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego lub działających szkodliwie na rozrodczość(15);

X.  mając na uwadze, że termin konsultacji społecznych Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności dotyczących mankozebu upłynął dnia 28 kwietnia 2018 r.; mając na uwadze, że na podstawie obecnie dostępnych informacji zawartych w unijnej ocenie ryzyka niderlandzka Rada ds. Wprowadzania Środków Ochrony Roślin i Produktów Biobójczych (Ctgb) szacuje, iż dostępne są wystarczające dane do podjęcia szybkiej decyzji w sprawie odnowienia lub odrzucenia zatwierdzenia na mankozeb(16);

1.  uważa, że projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji przekracza uprawnienia wykonawcze przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 1107/2009;

2.  uważa, że projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji jest niezgodny z zasadą ostrożności;

3.  uważa, że decyzja o przedłużeniu okresu zatwierdzenia dimoksystrobiny i mankozebu jest niezgodna z kryteriami bezpieczeństwa określonymi w rozporządzeniu (WE) nr 1107/2009 i nie opiera się ani na dowodach, że substancje te można bezpiecznie stosować, ani na udowodnionej pilnej potrzebie ich stosowania w produkcji żywności w Unii;

4.  wzywa Komisję do wycofania projektu rozporządzenia wykonawczego oraz do przedłożenia komisji nowego projektu, w którym zostaną uwzględnione dowody naukowe dotyczące szkodliwości wszystkich odnośnych substancji, w szczególności dimoksystrobiny i mankozebu;

5.  wzywa Komisję do przedłożenia wniosków dotyczących odmowy przedłużenia stosowania dimoksystrobiny i mankozebu podczas kolejnego posiedzenia Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz;

6.  zwraca się do Komisji, by przedstawiała projekty rozporządzeń wykonawczych w sprawie przedłużenia okresu zatwierdzenia jedynie w odniesieniu do tych substancji, w przypadku których przy obecnym stanie wiedzy naukowej Komisja nie będzie zmuszona występować z wnioskiem o nieprzedłużanie zezwolenia dla danej substancji czynnej;

7.  wzywa Komisję do wycofania wniosków dotyczących substancji, co do których istnieją dowody lub uzasadnione wątpliwości, że nie będą one spełniać kryteriów bezpieczeństwa określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1107/2009;

8.  zwraca się do państw członkowskich, aby dopilnowały właściwego i terminowego dokonywania ponownej oceny zezwoleń na zgłoszone przez te państwa substancje czynne, oraz wzywa je do jak najszybszego i skutecznego nadrobienia obecnych opóźnień;

9.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 309 z 24.11.2009, s. 1. (2) Dz.U. L 67 z 12.3.2015, s. 18. (3) Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13. (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0356. (5) Dyrektywa Komisji 2006/75/WE z dnia 11 września 2006 r. zmieniająca dyrektywę Rady 91/414/EWG w celu włączenia dimoksystrobiny jako substancji czynnej (Dz.U. L 248 z 12.9.2006, s. 3). (6) Dyrektywa Rady 91/414/EWG z dnia 15 lipca 1991 r. dotycząca wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin (Dz.U. L 230 z 19.8.1991, s. 1). (7) Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 844/2012 z dnia 18 września 2012 r. ustanawiające przepisy niezbędne do wprowadzenia w życie procedury odnowienia dotyczącej substancji czynnych, jak przewidziano w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 dotyczącym wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin (Dz.U. L 252 z 19.9.2012, s. 26). (8) Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 1136/2013 z dnia 12 listopada 2013 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 540/2011 w odniesieniu do przedłużenia okresów zatwierdzenia substancji czynnych chlotianidyna, dimoksystrobina, oksamyl i petoksamid (Dz.U. L 302 z 13.11.2013, s. 34). (9) Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/84 z dnia 19 stycznia 2018 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 540/2011 w odniesieniu do przedłużenia okresów zatwierdzenia substancji czynnych: chloropiryfos, chloropiryfos metylu, chlotianidyna, związki miedzi, dimoksystrobina, mankozeb, mekoprop-P, metiram, oksamyl, petoksamid, propikonazol, propineb, propyzamid, piraklostrobina i zoksamid (Dz.U. L 16 z 20.1.2018, s. 8). (10) Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/1796 z dnia 20 listopada 2018 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 540/2011 w odniesieniu do przedłużenia okresów zatwierdzenia substancji czynnych: amidosulfuron, bifenoks, chloropiryfos, chloropiryfos metylu, klofentezyna, dikamba, difenokonazol, diflubenzuron, diflufenikan, dimoksystrobina, fenoksaprop-P, fenpropidyna, lenacyl, mankozeb, mekoprop-P, metiram, nikosulfuron, oksamyl, pikloram, piraklostrobina, piryproksyfen i tritosulfuron (Dz.U. L 294 z 21.11.2018, s. 15). (11) Dyrektywa Komisji 2005/72/WE z dnia 21 października 2005 r. zmieniająca dyrektywę Rady 91/414/EWG w celu włączenia chloropiryfosu, chloropiryfosu metylowego, mankozebu, manebu i metiramu jako substancji czynnych (Dz.U. L 279 z 22.10.2005, s. 63). (12) Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 762/2013 z dnia 7 sierpnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 540/2011 w odniesieniu do przedłużenia okresów zatwierdzenia substancji czynnych: chloropiryfosu, chloropiryfosu metylu, mankozebu, manebu, MCPA, MCPB i metiramu (Dz.U. L 213 z 8.8.2013, s. 14). (13) Rozporządzenie (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w żywności i paszy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni, zmieniające dyrektywę Rady 91/414/EWG (Dz.U. L 70 z 16.3.2005, s. 1). (14) https://www.bnnvara.nl/zembla/artikelen/risico-op-ziekte-van-parkinson-bij-blootstelling-aan-landbouwgif, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23713084, https://academic.oup.com/ije/article/47/1/299/4609336 (15) TK 21501-32 nr 1176 (16) TK 27858, nr. 485

Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie zamknięcia ksiąg dochodów i wydatków Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu za rok budżetowy 2017 (2019/2909(RSP))

P9_TA(2019)0100 B9-0235/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając końcowe roczne sprawozdanie finansowe Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu za rok budżetowy 2017,

–  uwzględniając sprawozdanie Trybunału Obrachunkowego dotyczące rocznego sprawozdania finansowego Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu za rok budżetowy 2017 wraz z odpowiedzią Urzędu(1),

–  uwzględniając poświadczenie wiarygodności(2) rachunków, jak również legalności i prawidłowości operacji leżących u ich podstaw przedłożone przez Trybunał Obrachunkowy za rok budżetowy 2017 zgodnie z art. 287 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając zalecenie Rady z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie udzielenia Urzędowi absolutorium z wykonania budżetu za rok budżetowy 2017 (05825/2019 – C8‑0098/2019),

–  uwzględniając swoją decyzję z dnia 26 marca 2019 r.(3) odraczającą decyzję o udzieleniu absolutorium za rok budżetowy 2017, jak również odpowiedzi dyrektora wykonawczego Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu,

–  uwzględniając swoją decyzję z dnia 23 października 2019 r.(4) w sprawie odmowy udzielenia dyrektorowi wykonawczemu Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu absolutorium za rok budżetowy 2017,

–  uwzględniając art. 319 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002(5), w szczególności jego art. 208,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE) nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) nr 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012(6), w szczególności jego art. 70,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 439/2010 z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie utworzenia Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu(7), w szczególności jego art. 36,

–  uwzględniając rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 1271/2013 z dnia 30 września 2013 r. w sprawie ramowego rozporządzenia finansowego dotyczącego organów, o których mowa w art. 208 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012(8), w szczególności jego art. 108,

–  uwzględniając Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2019/715 z dnia 18 grudnia 2018 r. w sprawie ramowego rozporządzenia finansowego dotyczącego organów utworzonych na podstawie TFUE oraz Traktatu Euratom, o których mowa w art. 70 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046(9), w szczególności jego art. 105,

–  uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,

1.  zatwierdza zamknięcie ksiąg dochodów i wydatków Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu za rok budżetowy 2017;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej decyzji dyrektorowi wykonawczemu Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu, Radzie, Komisji i Trybunałowi Obrachunkowemu oraz do zarządzenia jej publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (seria L).

(1) Dz.U. C 434 z 30.11.2018, s. 116. (2) Dz.U. C 434 z 30.11.2018, s. 116. (3) Dz.U. L 249 z 27.9.2019, s. 182. (4) Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0039. (5) Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1. (6) Dz.U. L 193 z 30.7.2018, s. 1. (7) Dz.U. L 132 z 29.5.2010, s. 11. (8) Dz.U. L 328 z 7.12.2013, s. 42. (9) Dz.U. L 122 z 10.5.2019, s. 1.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie dyskryminacji osób LGBTI i nawoływania do nienawiści do nich w sferze publicznej, w tym stref wolnych od LGBTI (2019/2933(RSP))

P9_TA(2019)0101 B9-0234/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka oraz inne traktaty i instrumenty Organizacji Narodów Zjednoczonych dotyczące praw człowieka, a w szczególności Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (MPPOiP) i Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych przyjęte 16 grudnia 1966 r. w Nowym Jorku przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych,

–  uwzględniając europejską konwencję praw człowieka oraz powiązane orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka,

–  uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej (zwaną dalej „Kartą”),

–  uwzględniając Konwencję ONZ o prawach dziecka,

–  uwzględniając art. 2, 3, 8, 21 i 23 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

–  uwzględniając art. 207 i tytuły IV i V części trzeciej Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając art. 45 Karty,

–  uwzględniając Wytyczne UE w sprawie promowania i ochrony wszystkich praw człowieka przysługujących lesbijkom, gejom, osobom biseksualnym, transpłciowym i interseksualnym (LGBTI), przyjęte przez Radę w 2013 r.,

–  uwzględniając zasady z Yogyakarty (w zakresie stosowania międzynarodowego prawa praw człowieka w stosunku do orientacji seksualnej oraz tożsamości płciowej) przyjęte w listopadzie 2006 r. oraz dziesięć zasad dodatkowych do nich (YP+10, Dodatkowe zasady i zobowiązania państw w zakresie stosowania międzynarodowego prawa praw człowieka w odniesieniu do orientacji seksualnej, tożsamości płciowej, ekspresji płciowej i cech płciowych) przyjętych 10 listopada 2017 r.,

–  uwzględniając zalecenie CM/Rec(2010)5 Komitetu Ministrów Rady Europy z 31 marca 2010 r. w sprawie środków zwalczania dyskryminacji ze względu na orientację seksualną lub tożsamość płciową,

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE z dnia 25 października 2012 r. ustanawiającą normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw(1),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie unijnego planu przeciwdziałania homofobii i dyskryminacji ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową(2),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 lutego 2019 r. w sprawie przyszłości wykazu działań na rzecz osób LGBTI (2019–2024)(3),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2019 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw podstawowych w Unii Europejskiej w 2017 r.(4),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 listopada 2019 r. w sprawie praw dziecka z okazji 30. rocznicy przyjęcia Konwencji ONZ o prawach dziecka(5),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 lutego 2019 r. w sprawie pogorszenia sytuacji w zakresie praw kobiet i równouprawnienia w UE(6),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 listopada 2019 r. w sprawie penalizacji edukacji seksualnej w Polsce(7),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 kwietnia 2018 r. w sprawie równouprawnienia płci w sektorze mediów w UE(8),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 września 2009 r. w sprawie litewskich przepisów prawnych o ochronie nieletnich przed szkodliwym wpływem ogólnie dostępnych informacji(9);

–  uwzględniając wyniki badania UE dotyczącego osób LGBT zainicjowanego przez Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) w 2012 r.,

–  uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że prawo do równego traktowania i niedyskryminacji stanowi prawo podstawowe zapisane w Traktatach i Karcie oraz że należy zapewnić jego pełne poszanowanie;

B.  mając na uwadze, że na mocy prawa międzynarodowego i Traktatów UE wszystkie państwa członkowskie podjęły zobowiązania i zadania związane z poszanowaniem, gwarantowaniem, ochroną oraz stosowaniem praw podstawowych;

C.  mając na uwadze, że z badań naukowych, sondaży i sprawozdań(10) wynika, iż dyskryminacja osób LGBTI i nawoływanie do nienawiści do nich w sferze publicznej przybiera na sile w całej UE; mając na uwadze, że w całej UE coraz częściej dochodzi do przestępstw z nienawiści motywowanych fobią na punkcie osób LGBTI; mając na uwadze, że ataki te naruszają prawa podstawowe osób LGBTI, a reakcja organów publicznych wciąż jest niewystarczająca;

D.  mając na uwadze, że ataki na prawa podstawowe osób LGBTI stanowią poważne zagrożenie dla poszanowania praw podstawowych w UE, oraz mając na uwadze, że ataki te są często połączone z atakami na prawa kobiet i prawa mniejszości;

E.  mając na uwadze, że nawoływanie do nienawiści do osób LGBTI przez organy publiczne ma poważniejsze skutki, ponieważ usprawiedliwia prześladowanie, przemoc i dyskryminację, których doświadczają osoby LGBTI w społeczeństwie ogółem, oraz tworzy sprzyjające takim działaniom warunki;

F.  mając na uwadze, że bezpieczeństwo społeczności LGBTI nie jest kwestią odrębną od bezpieczeństwa wszystkich osób mieszkających w Europie, a ograniczanie tego bezpieczeństwa oznacza ograniczanie wszystkich praw podstawowych; mając na uwadze, że ksenofobiczna retoryka także pogarsza sytuację organizacji i obrońców praw człowieka działających na rzecz praw osób LGBTI pod względem bezpieczeństwa i możliwości działania;

G.  mając na uwadze ostry atak na równości płci w UE i poza nią, skierowany bezpośrednio przeciw osobom LGBTI, a także kobietom, które odczuwają jego skutki; mając na uwadze, że populizm i skrajnie prawicowy ekstremizm napędzają to zjawisko;

H.  mając na uwadze, że w całej UE faktyczna lub postrzegana orientacja seksualna, tożsamość płciowa lub cechy płciowe są nadal stygmatyzowane;

I.  mając na uwadze, że wyraźnie brakuje systematycznego monitorowania, dokumentowania i gromadzenia danych na temat nienawiści i przemocy, których doświadczają osoby LGBTI;

J.  mając na uwadze, że wiele przestępstw motywowanych fobią na punkcie osób LGBTI nie jest zgłaszanych; mając na uwadze, że zgłaszanie wiąże się z ryzykiem i obawą przed ujawnieniem orientacji seksualnej, tożsamości płciowej, cech płciowych i ekspresji płciowej;

K.  mając na uwadze, że w zdecydowanej większości państw członkowskich obowiązują środki prawne przeciwko dyskryminacji i przemocy; mając jednak na uwadze, że ich wdrażanie nadal jest niewystarczające, co sprawia, że osoby LGBTI są narażone na przestępstwa z nienawiści, nawoływanie do nienawiści i dyskryminację, zwłaszcza w obszarze opieki zdrowotnej, edukacji, zatrudnienia i mieszkalnictwa;

L.  mając na uwadze, że celem wielu ataków władz publicznych na osoby LGBTI są placówki oświatowe i szkoły; mając na uwadze, że jest to szczególnie szkodliwe dla młodzieży LGBTI;

M.  mając na uwadze, że orientacja seksualna i tożsamość płciowa wchodzą w zakres prawa jednostki do prywatności, gwarantowanego na mocy międzynarodowych, europejskich i krajowych przepisów prawnych dotyczących praw człowieka, oraz mając na uwadze, że władze publiczne powinny wspierać równość i niedyskryminację(11);

N.  mając na uwadze, że mediom, organizacjom kulturalnym, organizacjom pozarządowym i jednostkom należy zagwarantować wolność wypowiedzi w internecie i poza nim, zwłaszcza uwzględniając niepokojące tendencje do usuwania treści LGBTI z portali społecznościowych i zakazywania ich publikacji w tych portalach;

O.  mając na uwadze, że dyskryminacja osób LGBTI i przemoc wobec nich przybierają różne formy, czego niedawnymi przykładami są homofobiczne wypowiedzi w kampaniach w sprawie referendum dotyczącego zawężenia definicji rodziny w Rumunii, ataki na ośrodki społeczne LGBTI w kilku państwach członkowskich takich jak Węgry i Słowenia, homofobiczne wypowiedzi i nawoływanie do nienawiści wymierzone w osoby LGBTI zaobserwowane niedawno w Estonii, Hiszpanii, Zjednoczonym Królestwie, na Węgrzech i w Polsce, zwłaszcza podczas kampanii wyborczych, oraz instrumenty prawne, które mogą być stosowane w celu ograniczenia mediów, kultury, edukacji i dostępu do innych treści w sposób, który niesłusznie ogranicza wolność wypowiedzi w odniesieniu do kwestii LGBTI, np. na Litwie i Łotwie;

P.  mając na uwadze, że od początku 2019 r. ponad 80 samorządów w Polsce przyjęło uchwały, w których oświadczają, że są wolne od „ideologii LGBT”, lub zatwierdziło Samorządową Kartę Praw Rodzin lub jej najważniejsze przepisy, które dyskryminują w szczególności rodziny niepełne i rodziny LGBTI; mając na uwadze, że w tych uchwałach wzywa się władze lokalne do powstrzymania się od podejmowania jakichkolwiek działań zachęcających do tolerancji dla osób LGBTI, od udzielania wsparcia finansowego organizacjom pozarządowym działającym na rzecz promowania równych praw, od prowadzenia edukacji opartej na niedyskryminacji czy od wspierania osób LGBTI w jakikolwiek inny sposób; mając na uwadze, że utworzenie stref wolnych od LGBTI, nawet jeśli nie polega na wprowadzaniu fizycznych barier, stanowi środek skrajnie dyskryminujący, który ogranicza przysługującą obywatelom UE swobodę przemieszczania się; mając na uwadze, że uchwały te wpisują się w szerszy obraz ataków na społeczność LGBTI w Polsce, w ramach których obserwuje się coraz częstsze nawoływanie do nienawiści przez urzędników i przedstawicieli wyłonionych w wyborach oraz media publiczne, oraz ataki na Parady Równości i programy i akcje uświadamiające, takie jak Tęczowy Piątek, a także ich zakazywanie;

Q.  mając na uwadze, że według badania FRA dotyczącego osób LGBT(12) 32 % respondentów czuło się dyskryminowanych w obszarach innych niż zatrudnienie, takich jak edukacja; mając na uwadze, że ryzyko samobójstw wśród dzieci LGBTI jest wyższe niż wśród dzieci nienależących do tej społeczności; mając na uwadze, że edukacja włączająca ma kluczowe znaczenie dla tworzenia bezpiecznych środowisk szkolnych, w których wszystkie dzieci mogą się rozwijać, w tym dzieci należące do mniejszości, takie jak dzieci LGBTI i dzieci z rodzin LGBTI; mając na uwadze, że głównymi ofiarami ataków na prawa osób LGBTI są dzieci i młodzież na obszarach wiejskich oraz w mniejszych ośrodkach miejskich, które są szczególnie narażone na przemoc i często doświadczają odrzucenia i niepewności, w związku z czym wymagają szczególnego wsparcia i pomocy ze strony państwowych i lokalnych instytucji rządowych lub organizacji pozarządowych;

R.  mając na uwadze, że w wielu państwach członkowskich brak przepisów o niedyskryminacji sprawia, że najbardziej zmarginalizowane grupy społeczne są narażone na dyskryminację i przemoc; mając na uwadze, że dyrektywa horyzontalna w sprawie niedyskryminacji wypełniłaby tę lukę w ochronie, ale 11 lat temu utknęła w martwym punkcie w Radzie; mając na uwadze, że w UE i wielu państwach członkowskich istnieje luka prawna w odniesieniu do ochrony przed przestępstwami motywowanymi uprzedzeniami związanymi z orientacją seksualną i tożsamością płciową;

S.  mając na uwadze, że można być narażonym na dyskryminację z wielu przyczyn jednocześnie i dyskryminację krzyżową; mając na uwadze, że w polityce ukierunkowanej na jeden powód dyskryminacji należy wziąć pod uwagę sytuację konkretnych grup, które mogą paść ofiarą dyskryminacji z wielu przyczyn jednocześnie, w tym ze względu na wiek, rasę, wyznanie, orientację seksualną, płeć czy niepełnosprawność;

T.  mając na uwadze, że osoby LGBTI spotykają się z dyskryminacją i przemocą na całym świecie;

1.  przypomina, że prawa osób LGBTI są prawami podstawowymi oraz że w związku z tym instytucje UE i państwa członkowskie mają obowiązek stać na ich straży zgodnie z Traktatami i Kartą oraz prawem międzynarodowym;

2.  wyraża głębokie zaniepokojenie rosnącą w UE liczbą ataków na społeczność LGBTI ze strony państwa, urzędników państwowych, organów rządowych na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym oraz polityków;

3.  zdecydowanie potępia wszelką dyskryminację osób LGBTI i ich praw podstawowych przez organy publiczne, w tym nawoływanie do nienawiści przez władze publiczne i urzędników wybieranych w wyborach, podczas kampanii wyborczych, a także niedawne deklaracje dotyczące stref wolnych od „ideologii LGBT” w Polsce, oraz wzywa Komisję do zdecydowanego potępienia tych przejawów dyskryminacji w sferze publicznej;

4.  ubolewa nad tym, że osoby LGBTI doświadczają nękania i prześladowania już w szkole, i wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia konkretnych działań w celu położenia kresu dyskryminacji osób LGBTI, w wyniku której mogą one stać się ofiarami nękania, nadużyć i izolacji, zwłaszcza w placówkach oświatowych; zdecydowanie potępia to, że w niektórych państwach członkowskich władze publiczne uniemożliwiają szkołom pełnienie ich roli polegającej na promowaniu praw podstawowych i ochronie osób LGBTI, a także przypomina, że szkoły powinny być nie tylko miejscami bezpiecznymi, ale także takimi, które wzmacniają i chronią prawa podstawowe wszystkich dzieci; podkreśla znaczenie edukacji zdrowotnej i seksualnej, w szczególności w przypadku dziewcząt i młodzieży LGBTI, na których niesprawiedliwe normy dotyczące płci mają szczególny wpływ; podkreśla, że taka edukacja powinna obejmować uczenie młodzieży o relacjach opartych na równości płci, zgodzie i wzajemnym szacunku, aby zapobiegać stereotypom związanym z płcią, homofobii, fobii na punkcie osób LGBTI i przemocy uwarunkowanej płcią oraz zwalczać te zjawiska;

5.  przypomina, że przejawy fobii na punkcie osób LGBTI odnotowywane podczas wydarzeń sportowych są nadal powszechne i że brakuje środków mających na celu ich zwalczanie; wzywa państwa członkowskie do zwrócenia szczególnej uwagi na to, jak homofobia w sporcie wpływa na młodzież LGBTI, aby poprawić integrację społeczną i zwiększyć świadomość;

6.  wzywa Komisję do podjęcia konkretnych środków w celu zapewnienia swobody przemieszczania się wszystkim rodzinom, w tym rodzinom LGBTI, zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z czerwca 2018 r. w sprawie Coman(13); apeluje do państw członkowskich o wprowadzenia przepisów dotyczących równego uznawania małżeństw i związków partnerskich między osobami tej samej płci, tak aby zapewnić pełne poszanowanie prawa do życia prywatnego i rodzinnego bez dyskryminacji;

7.  wyraża zaniepokojenie z powodu nasilania się rasizmu i ksenofobii; apeluje do Komisji i państw członkowskich o wzmożenie prac nad wymianą najlepszych praktyk i o wzmocnienie współpracy w zakresie zwalczania rasizmu, ksenofobii, homofobii, transfobii i innych form nietolerancji przy pełnym zaangażowaniu społeczeństwa obywatelskiego i przy udziale zainteresowanych podmiotów, takich jak FRA;

8.  potępia będące w UE na porządku dziennym przypadki nawoływania do nienawiści i przestępstw popełnianych z nienawiści w internecie i poza nim, których podłożem jest rasizm, ksenofobia, nietolerancja religijna lub uprzedzenie do człowieka ze względu na jego niepełnosprawność, orientację seksualną, tożsamość płciową, cechy płciowe lub przynależność do mniejszości, a także tendencje do usuwania treści LGBTI z portali społecznościowych i zakazywania ich publikacji w tych portalach; ubolewa nad nasilającą się skalą nawoływania do nienawiści przez niektóre organy publiczne, partie polityczne i media; apeluje do UE, aby stała się wzorem do naśladowania przez zwalczanie nawoływania do nienawiści w swoich instytucjach; jest zaniepokojony narastającym nawoływaniem do nienawiści w internecie i zaleca, aby państwa członkowskie wdrożyły proste procedury umożliwiające obywatelom zgłaszanie internetowych treści o nienawistnym charakterze;

9.  wyraża zaniepokojenie niezgłaszaniem przestępstw z nienawiści przez ofiary, które wynika z niewystarczających zabezpieczeń i tego, że władze w państwach członkowskich nie badają tych przestępstw w należyty sposób i nie doprowadzają do skazywania za nie; wzywa państwa członkowskie do opracowania i rozpowszechnienia narzędzi i mechanizmów sprawozdawczości dotyczącej przestępstw z nienawiści i nawoływania do nienawiści oraz do dopilnowania, aby każdy przypadek domniemanego przestępstwa z nienawiści czy nawoływania do nienawiści był badany, ścigany i sądzony;

10.  wzywa Komisję do wspierania programów szkoleniowych dla organów ścigania, organów sądowniczych i stosownych agencji UE w celu przeciwdziałania praktykom dyskryminacyjnym i przestępstwom popełnianym z nienawiści, a także zwalczania tych zjawisk;

11.  przyznaje, że pełna skala nierówności w UE pozostaje wciąż nieznana z powodu braku porównywalnych i pogrupowanych danych dotyczących równości gromadzonych przez państwa członkowskie; uważa, że gromadzenie takich danych przez państwa członkowskie ma zasadnicze znaczenie dla określenia konstruktywnych strategii wdrażających przepisy prawa UE w zakresie równości; wzywa Komisję i Radę do uznania potrzeby dysponowania wiarygodnymi i porównywalnymi danymi na temat równości, pogrupowanymi według powodu dyskryminacji, które to dane mogą posłużyć za podstawę środków w zakresie dyskryminacji i być wykorzystywane w kształtowaniu polityki; wzywa obie instytucje do zdefiniowania spójnych zasad gromadzenia danych na temat równości, opartych na samoidentyfikacji, unijnych normach ochrony danych i konsultacjach z odpowiednimi społecznościami;

12.  potępia każdy rodzaj dyskryminacji lub przemocy ze względu na orientację seksualną, tożsamość płciową i cechy płciowe; zachęca Komisję do opracowania planu, który zagwarantuje równe prawa i szanse wszystkim obywatelom i który będzie szanować kompetencje państw członkowskich, oraz do monitorowania prawidłowej transpozycji i prawidłowego wdrożenia przepisów unijnych dotyczących osób LGBTI; w tym względzie z zadowoleniem przyjmuje przygotowany przez Komisję wykaz działań mających na celu osiągnięcie postępów na drodze do równouprawnienia osób LGBTI, w tym kampanię komunikacyjną Komisji na rzecz zwalczania stereotypów i poprawy społecznej akceptacji osób LGBTI; wzywa Komisję i państwa członkowskie do ścisłej współpracy z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego działającymi na rzecz praw osób LGBTI; wzywa Komisję do udostępnienia odpowiednich środków na wspieranie takich organizacji działających na szczeblu krajowym i lokalnym, w szczególności za pomocą programu „Prawa i Wartości”; zwraca uwagę, że badania terenowe FRA wykazały, iż urzędnicy publiczni postrzegają prawo i politykę Unii jako główne czynniki wspierające krajowe działania na rzecz promocji równouprawnienia osób LGBTI;

13.  odwołuje się do orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczącego praw osób LGBTI; wzywa Komisję i państwa członkowskie do dzielenia się najlepszymi praktykami w zakresie ochrony praw podstawowych i zachęca państwa członkowskie do pełnego informowania osób LGBTI o przysługujących im prawach;

14.  ponawia apel o ustanowienie kompleksowego, trwałego i obiektywnego unijnego mechanizmu na rzecz demokracji, praworządności i praw podstawowych, który obejmowałby ochronę praw osób LGBTI; podkreśla, że taki mechanizm jest teraz pilniej potrzebny niż kiedykolwiek wcześniej; ponownie podkreśla potrzebę bezstronnej i regularnej oceny sytuacji w zakresie praworządności, demokracji i praw podstawowych we wszystkich państwach członkowskich oraz wzywa Komisję do monitorowania naruszeń praw podstawowych w ramach zapowiedzianego cyklicznego przeglądu praworządności;

15.  wzywa Komisję i Radę do wykorzystania wszystkich dostępnych narzędzi i procedur w celu zapewnienia pełnego i właściwego stosowania zasad i wartości traktatowych, takich jak procedury w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, procedury budżetowe, mechanizm państwa prawa i procedura z art. 7, w tym procedur w toku;

16.  apeluje do Komisji, by oceniła, czy utworzenie stref wolnych od LGBTI stanowi pogwałcenie swobody przemieszczania się i pobytu w UE, co naruszałoby art. 3 ust. 2 TUE, art. 21 TFUE, tytuły IV i V części trzeciej, oraz art. 45 Karty; wzywa Komisję do stwierdzenia, czy Polska uchybiła zobowiązaniu wynikającemu z Traktatów i czy zgodnie z art. 258 TFUE Komisja powinna wydać w tej sprawie uzasadnioną opinię;

17.  wzywa Komisję do monitorowania wykorzystania wszystkich unijnych źródeł finansowania, w tym unijnych funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, oraz do regularnego dialogu z władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi w celu przypomnienia zainteresowanym stronom o ich zobowiązaniu do niedyskryminacji oraz o tym, że takie środki nie mogą być w żadnym wypadku wykorzystywane do celów dyskryminacyjnych; wzywa Komisję do podjęcia konkretnych środków w celu wyeliminowania wyraźnych i bezpośrednich naruszeń przepisów antydyskryminacyjnych, w szczególności zakazu wydawania poleceń nakazujących dyskryminowanie zgodnie z dyrektywą 2000/78/WE, dokonanych przez samorządy lokalne przyjmujące przepisy wymierzone w prawa osób LGBTI;

18.  ponawia swój apel do Komisji o przyjęcie unijnej strategii w sprawie osób LGBTI, uwzględniającej wcześniejsze żądania Parlamentu, która zapewni ciągłość i zdecydowane działania następcze w stosunku do prac poprzedniej Komisji i której towarzyszyć będzie wykaz działań na rzecz postępów w zakresie równouprawnienia osób LGBTI;

19.  wzywa Komisję do nadania priorytetowego znaczenia skutecznemu zagwarantowaniu każdemu obywatelowi jednakowej i solidnej ochrony prawnej z wszystkich względów wymienionych w art. 19 TFUE; wzywa Radę do natychmiastowego odblokowania i zakończenia negocjacji dotyczących dyrektywy horyzontalnej w sprawie niedyskryminacji i z zadowoleniem przyjmuje nowe zobowiązania Komisji w tej dziedzinie;

20.  wzywa Komisję do kontynuowania współpracy z państwami członkowskimi w celu usprawnienia dochodzeń w sprawie przestępstw opartych na nienawiści, takich jak przestępstwa motywowane fobią na punkcie osób LGBTI, oraz do zwiększenia wsparcia dla ofiar; zauważa, że podczas wdrażania decyzji ramowej UE w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych niektóre państwa członkowskie rozszerzyły zakres stosowania ochrony przysługującej ofiarom dyskryminacji na ofiary dyskryminacji z innych względów, takich jak orientacja seksualna, tożsamość płciowa lub cechy płciowe, i zachęca do dokonywania tego rodzaju rozszerzeń; wzywa Komisję, aby po przeprowadzeniu oceny skutków dokonała przeglądu obowiązującej decyzji ramowej, tak by uwzględniała ona podżeganie do nienawiści ze względu na płeć, orientację seksualną, tożsamość płciową i cechy płciowe;

21.  zwraca się do Komitetu Regionów, jako przedstawiciela władz lokalnych i regionalnych UE, o rozważenie – w ramach swoich kompetencji – podjęcia działań w odpowiedzi na wyznaczenie stref wolnych od „ideologii LGBT” w Polsce;

22.  wspiera działania UE na rzecz ochrony i propagowania praw człowieka, w tym praw osób LGBTI, w swoich działaniach zewnętrznych; apeluje, aby w planie działania UE dotyczącym praw człowieka i demokracji, który ma być wkrótce przyjęty, utrzymano zdecydowane zobowiązania na rzecz kwestii związanych z osobami LGBTI i położono na nie nacisk w ciągu najbliższych pięciu, tak jak miało to miejsce w latach 2015–2019;

23.  wzywa wszystkie państwa członkowskie do wywiązania się z obowiązku ochrony podstawowych praw i wolności wszystkich obywateli UE, w tym osób LGBTI, bez wyjątku, na szczeblu krajowym i lokalnym; zwraca się do państw członkowskich o przyjęcie pozytywnych środków w celu zwiększenia akceptacji społecznej dla społeczności LGBTI;

24.  wzywa Polskę, aby zgodnie ze swoim prawem krajowym oraz zobowiązaniami wynikającymi z prawa UE i prawa międzynarodowego zdecydowanie potępiła dyskryminację osób LGBTI, w tym gdy ma ona miejsce z inicjatywy samorządów lokalnych, a także aby unieważniła uchwały uderzające w prawa osób LGBTI, w tym przepisy samorządów skierowane przeciwko „ideologii LGBT”;

25.  potępia niewłaściwe stosowanie przepisów dotyczących informacji dostępnych dla małoletnich, zwłaszcza w dziedzinie edukacji i mediów, którego celem jest cenzurowanie treści i materiałów związanych z LGBTI, a w szczególności niewłaściwe stosowanie art. 4 ust. 2 (16) ustawy o ochronie nieletnich przed szkodliwym wpływem ogólnie dostępnych informacji na Litwie i art. 10 ust. 1 ustawy o edukacji na Łotwie; wzywa państwa członkowskie do zmiany tego typu przepisów, tak aby zapewnić pełne poszanowanie praw podstawowych zapisanych w prawie unijnym i międzynarodowym; wzywa Komisję do podjęcia wszelkich niezbędnych kroków w celu zapewnienia ich poszanowania;

26.  wzywa wszystkie państwa członkowskie do monitorowania nawoływania do nienawiści ze strony władz publicznych i urzędników wybieranych w wyborach, a także w trakcie wyborów lokalnych, regionalnych i krajowych, i apeluje o podjęcie stanowczych i konkretnych środków i sankcji przeciwko takim działaniom;

27.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji rządom i parlamentom państw członkowskich, o których mowa w niniejszej rezolucji, Radzie, Komisji i Komitetowi Regionów.

(1) Dz.U. L 315 z 14.11.2012, s. 57. (2) Dz.U. C 93 z 24.3.2017, s. 21. (3) Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0129. (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0032. (5) Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0066. (6) Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0111. (7) Teksty przyjęte, P9_TA(2019)0058. (8) Dz.U. C 390 z 18.11.2019, s. 19. (9) Dz.U. C 224 E z 19.8.2010, s. 18. (10) Sprawozdanie FRA w sprawie praw podstawowych z 2019 r.: https://fra.europa.eu/sites/default/files/fra_uploads/fra-2019-fundamental-rights-report-2019_en.pdf; Badanie UE dotyczące osób LGBT, FRA; Sprawozdanie Rainbow Europe za 2019 r., ILGA-Europe: https://www.ilga-europe.org/rainboweurope/2019 (11) Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie S. i Marper przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, 4 grudnia 2008 r. (wnioski nr 30562/04 i 30566/04), pkt 66, https://hudoc.echr.coe.int/eng#{“itemid”:[“001-90051”]}; Opinia rzecznik generalnej E. Sharpston z 17 lipca 2014 r. w sprawach połączonych C-148/13, C-149/13 i C-150/13, pkt 38 i 39, http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=%2522gender%2Bidentity%2522&docid=155164&pageIndex=0&doclang=en&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=4735298#ctx1 (12) Badanie UE dotyczące osób LGBT, FRA – podsumowania wyników, https://fra.europa.eu/en/publications-and-resources/infographics/eu-lgbt-survey (13) ECLI:EU:C:2018:385.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie sprawiedliwego opodatkowania w zglobalizowanej gospodarce cyfrowej: BEPS 2.0 (2019/2901(RSP))

P9_TA(2019)0102 B9-0238/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 4 i 13 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

–  uwzględniając art. 107, 108, 113, 115 i 116 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając opracowany przez OECD plan przeciwdziałania BEPS z października 2015 r., a w szczególności działanie nr 1,

–  uwzględniając program prac OECD z dnia 29 maja 2019 r. na rzecz wypracowania kompromisowego rozwiązania w sprawie wyzwań podatkowych wynikających z cyfryzacji gospodarki,

–  uwzględniając dokument OECD z konsultacji publicznych zatytułowany „Secretariat Proposal for a “Unified Approach” under Pillar One” [„Wniosek sekretariatu dotyczący jednolitego podejścia w ramach Filaru 1”] z dnia 9 października 2019 r. oraz dokument z konsultacji publicznych zatytułowany „Global Anti-Base Erosion Proposal (GloBE) - Pillar Two” [„Globalna propozycja przeciwdziałania erozji bazy podatkowej – Filar 2”] z dnia 8 listopada 2019 r. (oba są wnioskami Sekretariatu OECD),

–  uwzględniając rezolucję komisji TAXE z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie interpretacji prawa podatkowego i innych środków o podobnym charakterze lub skutkach(1), rezolucję komisji TAX2 z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie interpretacji prawa podatkowego i innych środków o podobnym charakterze lub skutkach(2), zalecenie komisji PANA z dnia 13 grudnia 2017 r. dla Rady i Komisji w następstwie dochodzenia w sprawie prania pieniędzy, unikania opodatkowania i uchylania się od opodatkowania(3) oraz rezolucję komisji TAX3 z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie przestępstw finansowych, uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania(4),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 grudnia 2015 r. z zaleceniami dla Komisji dotyczącymi wprowadzenia przejrzystości, koordynacji i konwergencji do polityki opodatkowania osób prawnych w Unii(5),

–  uwzględniając działania Komisji w następstwie wyżej wymienionych rezolucji Parlamentu Europejskiego(6),

–  uwzględniając rezultaty różnych szczytów G-7, G-8 i G-20 poświęconych międzynarodowym kwestiom podatkowym,

–  uwzględniając analizę polityczną Międzynarodowego Funduszu Walutowego zatytułowaną „Corporate Taxation in the Global Economy” [„Opodatkowanie osób prawnych w gospodarce światowej”](7),

–  uwzględniając liczne informacje ujawniane przez dziennikarzy śledczych, takie jak LuxLeaks, dokumenty panamskie, dokumenty z rajów podatkowych, a ostatnio afery cum-ex, a także przypadki prania pieniędzy, w które zamieszane były w szczególności banki w Danii, Estonii, Niemczech, na Łotwie, w Holandii i Zjednoczonym Królestwie,

–  uwzględniając badanie pt. „Impact of Digitalisation on International Tax Matters: [„Wpływ cyfryzacji na międzynarodowe kwestie podatkowe:] Challenges and Remedies” [wyzwania i środki zaradcze”](8),

–  uwzględniając badania Komisji dotyczące wskaźników agresywnego planowania podatkowego(9),

–  uwzględniając materiał dowodowy zgromadzony przez komisję TAX3 podczas 34 wysłuchań z udziałem ekspertów, wymian opinii z komisarzami i ministrami oraz podczas wyjazdów do Stanów Zjednoczonych, na Łotwę, wyspę Man, do Estonii i Danii,

–  uwzględniając zmodernizowane, solidniejsze ramy opodatkowania osób prawnych wprowadzone podczas bieżącej kadencji parlamentarnej, w szczególności dyrektywy w sprawie przeciwdziałania unikaniu opodatkowania (ATAD I(10) i ATAD II(11)),

–  uwzględniając wnioski Komisji oczekujące na przyjęcie, w szczególności wnioski w sprawie wspólnej (skonsolidowanej) podstawy opodatkowania osób prawnych (CC(C)TB)(12), pakiet dotyczący opodatkowania gospodarki cyfrowej(13) i wniosek w sprawie publicznej sprawozdawczości według krajów (CBCR)(14), a także stanowisko Parlamentu w sprawie tych wniosków,

–  uwzględniając przyjętą dnia 1 grudnia 1997 r. przez Radę i przedstawicieli rządów państw członkowskich rezolucję w sprawie kodeksu postępowania w zakresie opodatkowania działalności gospodarczej(15) oraz regularne sprawozdania przedkładane Radzie ECOFIN przez Grupę ds. Kodeksu Postępowania (opodatkowanie działalności gospodarczej),

–  uwzględniając komunikat Komisji z 21 marca 2018 r. w sprawie nowych wymagań przeciwko unikaniu opodatkowania w prawodawstwie UE regulującym w szczególności operacje finansowe i inwestycyjne (C(2018)1756),

–  uwzględniając prowadzone przez Komisję postępowania w sprawie pomocy państwa i podejmowane przez nią decyzje(16),

–  uwzględniając komunikat Komisji z 28 stycznia 2016 r. w sprawie strategii zewnętrznej na rzecz efektywnego opodatkowania (COM(2016)0024), w którym Komisja zaapelowała do UE, aby „świeciła przykładem”,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 5 grudnia 2017 r. w sprawie unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych,

–  uwzględniając przedstawiony przez prezydencję w dniu 28 października 2019 r. komunikat dotyczący stanu prac w sprawie opodatkowania gospodarki cyfrowej,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie unikania zobowiązań podatkowych i uchylania się od opodatkowania jako wyzwań dla zarządzania, ochrony socjalnej i rozwoju w krajach rozwijających się(17),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 15 stycznia 2019 r. pt. „W kierunku skuteczniejszego i bardziej demokratycznego procesu podejmowania decyzji w dziedzinie polityki podatkowej UE” (COM(2019)0008),

–  uwzględniając pisma określające zadania oraz wysłuchania wiceprzewodniczącej wykonawczej do spraw Europy na miarę ery cyfrowej, wiceprzewodniczącego wykonawczego do spraw gospodarki, która służy ludziom, oraz komisarza do spraw gospodarczych, monetarnych i euro(18),

–  uwzględniając pytanie do Komisji w sprawie sprawiedliwego opodatkowania w zglobalizowanej gospodarce cyfrowej: BEPS 2.0 (O-000040/2019 – B9-0060/2019),

–  uwzględniając art. 136 ust. 5 i art. 132 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że obecne międzynarodowe przepisy dotyczące podatku od osób prawnych mogą być niewłaściwe i będzie należało je zaktualizować, gdyż pochodzą z początku XX w. i nie zostały opracowane z myślą o wyzwaniach gospodarki cyfrowej, co prowadzi do podejmowania przez państwa jednostronnych kroków mających na celu sprostanie tym wyzwaniom;

B.  mając na uwadze, że w wyniku kryzysu finansowego w latach 2008-2009 oraz szeregu przypadków ujawnienia przez dziennikarzy i organizacje społeczeństwa obywatelskiego informacji na temat praktyk w zakresie uchylania się od opodatkowania, agresywnego planowania podatkowego, unikania opodatkowania i prania pieniędzy kraje należące do grupy G‑20 uzgodniły, że zajmą się tymi kwestiami w sposób globalny na szczeblu OECD w ramach projektu poświęconego erozji bazy podatkowej i przenoszeniu zysków (BEPS), co doprowadziło do opracowania planu przeciwdziałania temu zjawisku; mając na uwadze, że występują różne poziomy zobowiązania i zaangażowania przy stosowaniu zasad OECD dotyczących erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków (BEPS);

C.  mając na uwadze, że plan przeciwdziałania BEPS zdołał doprowadzić do wypracowania globalnego konsensusu w sprawie wielu aspektów zwalczania uchylania się od opodatkowania, agresywnego planowania podatkowego i unikania opodatkowania; mając jednak na uwadze, że nie osiągnięto porozumienia co do sposobu stawienia czoła wyzwaniom podatkowym wynikających z cyfryzacji gospodarki, co doprowadziło do sporządzenia osobnego sprawozdania końcowego w ramach działania 2015 w sprawie erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków;

D.  mając na uwadze, że Parlament Europejski – w rezolucjach komisji TAXE, TAX2, TAX3 i PANA, a także w opinii w sprawie wspólnej podstawy opodatkowania osób prawnych – wielokrotnie wzywał do reformy międzynarodowego systemu opodatkowania osób prawnych w celu zwalczania uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania oraz sprostania wyzwaniom związanym z opodatkowaniem gospodarki cyfrowej; wezwał on także Komisję i państwa członkowskie, aby uzgodniły wspólne stanowisko europejskie na szczeblu OECD/grupy G-20 lub podjęły działania na szczeblu UE, jeżeli osiągnięcie porozumienia międzynarodowego będzie niemożliwe;

E.  mając na uwadze, że w 2018 r., podczas trwających negocjacji w celu osiągnięcia porozumienia międzynarodowego, Komisja wystąpiła z dwoma propozycjami dotyczącymi rozwiązania problemu opodatkowania gospodarki cyfrowej; mając na uwadze, że Parlament wspierał te propozycje, lecz nie przyjęto ich w Radzie z uwagi na sprzeciw niewielkiej liczby państw członkowskich, co uniemożliwiło jednogłośne osiągnięcie porozumienia: rozwiązanie krótkoterminowe wprowadzające podatek od usług cyfrowych (DST) oraz rozwiązanie długoterminowe określające znaczącą obecność na rynku cyfrowym (SDP) jako więź podatkową określającą opodatkowanie osób prawnych, które to rozwiązanie powinno zastąpić DST;

F.  mając na uwadze, że w następstwie mandatu udzielonego przez ministrów finansów państw G-20 w marcu 2017 r. członkowie otwartych ram OECD/G-20 ds. BEPS (IF), pracujące za pośrednictwem grupy zadaniowej ds. gospodarki cyfrowej, przedstawiły w marcu 2018 r. sprawozdanie okresowe pt. „Wyzwania podatkowe wynikające z cyfryzacji”;

G.  mając na uwadze, że w maju 2019 r. otwarte ramy (IF) przyjęły program prac prowadzący do wypracowania konsensusu – który zatwierdziła grupa G-20 – w celu osiągnięcia porozumienia do końca 2020 r.;

H.  mając na uwadze, że otwarte ramy zaproponowały grupowanie w dwóch filarach propozycji członków w celu uwzględnienia omawianych wyzwań związanych z cyfryzacją: w ramach Filaru 1 skoncentrowano się na nowym podziale praw do opodatkowania dzięki nowym zasadom przypisywania zysku i nowym zasadom więzi podatkowej, natomiast w obrębie Filaru 2 rozwiązano pozostałe kwestie dotyczące BEPS dzięki wprowadzeniu środków gwarantujących minimalny poziom opodatkowania;

I.  mając na uwadze, że 9 października 2019 r. Sekretariat OECD rozpoczął konsultacje publiczne na podstawie swojego wniosku dotyczącego „jednolitego podejścia” mające na celu osiągnięcie konsensusu w sprawie trzech alternatyw określonych w Filarze 1; mając na uwadze, że 18 października 2019 r. grupa G-20(19) z zadowoleniem przyjęła wysiłki Sekretariatu OECD na rzecz proponowanego jednolitego podejścia w ramach Filaru 1, lecz formalnie nie poparła tego wniosku; mając na uwadze, że 8 listopada 2019 r. Sekretariat OECD rozpoczął konsultacje publiczne w sprawie wniosku „GloBE” w ramach Filaru 2;

J.  mając na uwadze, że sprawiedliwy i skuteczny system opodatkowania ma kluczowe znaczenie dla rozwiązania problemu nierówności oraz zapewnia pewność i stabilność, które są warunkami wstępnymi konkurencyjności, a także równe warunki działania dla przedsiębiorstw, zwłaszcza małych i średnich; mając na uwadze, że sprawiedliwy i skuteczny system opodatkowania ma również zasadnicze znaczenie dla państw członkowskich, gdyż gwarantuje dochody podatkowe umożliwiające im wdrażanie rozsądnych strategii politycznych, które z kolei przynoszą korzyści całej UE dzięki większej stabilności;

K.  mając na uwadze, że nominalne stawki podatku od osób prawnych zmniejszyły się na szczeblu UE ze średnio 32 % w 2000 r. do 21,7 % w 2019 r.(20), co stanowi spadek o 32 %; mając na uwadze, że spadek ten może mieć wpływ na zrównoważony charakter państw opiekuńczych UE oraz potencjalne skutki uboczne dla innych krajów; mając na uwadze, że 22 z 38 państw zbadanych w sprawozdaniu OECD z reformy podatkowej z 2018 r.(21) posiada obecnie ustawowe stawki podatku dochodowego osób prawnych równie lub niższe niż 25 %, natomiast w roku 2000 było ich tylko sześć;

L.  mając na uwadze, że w przypadku niektórych sprawozdań krajowych Komisja Europejska zgłosiła zastrzeżenia wobec wad w krajowych systemach podatkowych ułatwiających agresywne planowanie podatkowe, i stwierdziła, że podważają one integralność jednolitego rynku europejskiego;

M.  mając na uwadze, że stopniowo przechodzi się od produkcji materialnej do wartości niematerialnych i prawnych w łańcuchach wartości przedsiębiorstw wielonarodowych, co znalazło odzwierciedlenie w ciągu ostatnich pięciu lat we względnych wskaźnikach wzrostu przychodów z tantiem i opłat licencyjnych (prawie 5 % rocznie) w porównaniu z obrotem towarowym i bezpośrednimi inwestycjami zagranicznymi (poniżej 1 % rocznie); mając na uwadze, że niektóre przedsiębiorstwa wielonarodowe nie płacą prawie żadnych podatków w niektórych państwach członkowskich, gdyż korzystają ze zgodnych z prawem strategii planowania podatkowego, pomimo ich znaczącej obecności cyfrowej i dużych dochodów w tych państwach członkowskich;

N.  mając na uwadze, że przeniesienie kompetencji w dziedzinie opodatkowania ze szczebla krajowego na szczebel UE wymagałoby zmiany w traktacie;

Wypracowanie kompromisowego rozwiązania w sprawie wyzwań podatkowych wynikających z cyfryzacji gospodarki

1.  uznaje postępy poczynione dzięki planowi przeciwdziałania BEPS oraz w jego wdrożeniu w UE w ramach dyrektywy w sprawie przeciwdziałania unikaniu opodatkowania, lecz uznaje, że wciąż nie zajęto się niektórymi wyzwaniami, w szczególności wyzwaniami związanymi z globalizacją i cyfryzacją gospodarki;

2.  zwraca uwagę na fakt, że dyrektywa w sprawie przeciwdziałania unikaniu opodatkowania wychodzi poza plan przeciwdziałania BEPS, zwłaszcza w związku z nowymi przepisami UE dotyczącymi kontrolowanych spółek zagranicznych, które to przepisy umożliwiają opodatkowanie zysków rejestrowanych w rajach podatkowych w państwie UE, w którym przedsiębiorstwo wielonarodowe ma siedzibę główną; zauważa, że tego rodzaju środki ograniczają agresywne planowanie podatkowe i unikanie opodatkowania; wzywa nową Komisję, aby dokonała oceny wdrażania dyrektywy w sprawie przeciwdziałania unikaniu opodatkowania przez państwa członkowskie, aby przeanalizowała ewentualne nowe sposoby obejścia tej dyrektywy oraz aby przedstawiła nowe wnioski ustawodawcze mające na celu przeciwdziałanie takim metodom w razie potrzeby;

3.  przypomina, że wnioski UE dotyczące wspólnej (skonsolidowanej) podstawy opodatkowania osób prawnych C(C)CTB również wykraczają poza rozwiązania alternatywne OECD na szczeblu UE, w szczególności odstępują od zasady odrębnego podmiotu; przypomina stanowisko Parlamentu w sprawie C(C)CTB;

4.  uważa, że wnioski UE dotyczące C(C)CTB są korzystne zarówno dla przedsiębiorstw, jak i dla obywateli, gdyż uprościłyby ramy podatkowe i pomogłyby w walce z unikaniem opodatkowania; podkreśla znaczenie konsolidacji w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych, kosztów przestrzegania przepisów i przeszkód podatkowych dla przedsiębiorstw transgranicznych w UE oraz w celu usunięcia konieczności stosowania złożonych uzgodnień dotyczących ustalania cen transferowych; w związku z tym wzywa Radę, aby szybko przyjęła oba wnioski;

5.  przypomina, że UE była pionierem wysiłków na rzecz sprostania wyzwaniom podatkowym wynikającym z cyfryzacji, zwłaszcza występując z wnioskami w sprawie C(C)CTB, DST i SDP;

6.  ubolewa nad faktem, że państwa członkowskie UE nie były w stanie uzgodnić wspólnego podejścia w odniesieniu do C(C)CTB, DST i SDP; zauważa, że OECD dąży do sprostania wyzwaniom podatkowym związanym z cyfryzacją gospodarki i do osiągnięcia do końca 2020 r. długoterminowego rozwiązania opartego na konsensusie; uważa, że dzięki rozwiązaniu globalnemu najskuteczniej sprostano by tym wyzwaniom;

7.  zauważa, że niektóre państwa członkowskie ustanowiły lub rozważają ustanowienie DST lub SDP na szczeblu krajowym jako ewentualne rozwiązanie alternatywne, jeżeli negocjacje OECD i UE zakończą się niepowodzeniem;

8.  z zadowoleniem przyjmuje program prac na rzecz konsensusu otwartych ram (IF), który stanowi ważny krok naprzód ku osiągnięciu porozumienia międzynarodowego w ramach OECD/IF w zakresie reformy międzynarodowego systemu podatku od osób prawnych, zgodnie z wnioskiem Parlamentu;

9.  z zadowoleniem przyjmuje udział na równych zasadach wszystkich państw uczestniczących w otwartych ramach, które łączą ponad 130 krajów i jurysdykcji, na rzecz współpracy przy wdrażaniu pakietu OECD/G-20 BEPS oraz negocjowania wspólnych rozwiązań w celu sprostania pozostałym wyzwaniom związanym BEPS; przypomina jednak, że kraje rozwijające się były zaangażowane w proces BEPS dopiero na późniejszych etapach negocjacji; z zadowoleniem przyjmuje więc integracyjny charakter toczących się negocjacji; przypomina stanowisko Parlamentu w sprawie utworzenia międzyrządowego organu podatkowego w ramach ONZ;

10.  zauważa, że według wstępnych ustaleń Sekretariatu OECD z oceny skutków wynika, iż połączone oddziaływanie Filaru 1 i Filaru 2 doprowadziłoby do znacznego wzrostu globalnych dochodów podatkowych, a także do redystrybucji praw do nakładania podatków na jurysdykcje rynkowe; zauważa w szczególności, że Filar 2 przyniósłby znaczące zwiększenie dochodów z podatku od osób prawnych w skali globalnej; rozumie, że oba filary nie wpłyną negatywnie na krytyczną kwestię środowiska inwestycyjnego(22); wzywa państwa członkowskie do nalegania na OECD, aby organizacja ta rozszerzyła zakres swoich ocen skutków w celu uwzględnienia różnych wersji wniosków i analizy sposobu, w jaki więź podatkowa miałaby wpływ na dochody z podatków od osób prawnych poszczególnych krajów, oraz by publikowała oceny skutków tuż po ich opracowaniu w celu dostarczenia niezbędnych wskazówek dotyczących proponowanych reform;

11.  zwraca uwagę na specyfikę jednolitego rynku, który przewiduje swobodny przepływ towarów i usług, i uważa w związku z tym, że każda reforma międzynarodowego podatku od osób prawnych powinna zapewniać sprawne funkcjonowanie jednolitego rynku, zwłaszcza poprzez zapewnienie równych warunków działania dla wszystkich przedsiębiorstw, a w szczególności dla MSP, w tym dzięki zagwarantowaniu, że przedsiębiorstwa płacą sprawiedliwą część podatku tam, gdzie prowadzi się rzeczywistą działalność gospodarczą i tworzy wartość, oraz zapewnienie sprawiedliwego podziału dochodów podatkowych na wszystkie państwa członkowskie; uważa, że dostęp do jednolitego rynku, który jest jedną z największych grup konsumentów na świecie i zwiększa konkurencyjność UE, idzie w parze z odpowiedzialnością podatkową;

12.  zwraca uwagę na potrzebę zapewnienia uczciwej i przejrzystej konkurencji podatkowej między państwami członkowskimi, sprzyjającej tym samym wzrostowi i zatrudnieniu;

Filar 1 – W kierunku ujednoliconego podejścia na rzecz bardziej sprawiedliwej alokacji praw do opodatkowania

13.  z zadowoleniem przyjmuje propozycję Sekretariatu OECD dotyczącą połączenia wszystkich trzech rozważanych wariantów w ramach Filaru 1, ponieważ mają one te same następujące cele:

Zakres stosowania

14.  apeluje, aby nie wyodrębniać gospodarki cyfrowej, ponieważ obecne wyzwania podatkowe stojące przed międzynarodowym systemem podatkowym wynikają nie tylko z cyfryzacji gospodarki, ale są również związane ze wzrostem globalizacji gospodarki;

15.  uważa, że zakres reformy, przy jednoczesnym unikaniu dalszego i zbędnego obciążania MŚP, powinien obejmować wszystkie duże firmy mające możliwość angażowania się w praktyki BEPS poprzez wykorzystanie legalnych systemów planowania podatkowego w szeregu państw członkowskich i krajach trzecich; zauważa, że obecny wniosek Sekretariatu OECD ogranicza zakres tej reformy do przedsiębiorstw o wysokim stopniu cyfryzacji lub pozostających w ścisłym kontakcie z konsumentami, a pojęcie to nie zostało jeszcze jasno określone i wpływa jedynie na ograniczoną liczbę przedsiębiorstw wielonarodowych zaangażowanych w agresywne planowanie podatkowe;

16.  zaleca, jako podstawę, aby zyski operacyjne pochodziły ze skonsolidowanych sprawozdań finansowych, po przeprowadzeniu analizy wykonalności; przyznaje jednak, że istnieją luki czasowe, jeśli opiera się na skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych i zachęca państwa członkowskie do wyjaśnienia tej kwestii podczas negocjacji na szczeblu otwartych ram;

17.  zauważa, że obecny wniosek Sekretariatu OECD przewiduje wyłączenie określonych sektorów, takich jak sektor wydobywczy i sektor towarowy, i wzywa Komisję do objęcia tych wyłączeń analizą wpływu, zwłaszcza w celu zagwarantowania, że międzynarodowa reforma będzie zgodna z inicjatywą UE na rzecz spójności polityki na rzecz rozwoju;

18.  wzywa OECD do wyraźnego rozróżnienia w swoim wniosku między sektorami i wielkością przedsiębiorstw;

19.  uważa, że ramy podatkowe powinny być w stanie zapewnić równowagę między różnymi sytuacjami, w szczególności w odniesieniu do renty monopolistycznej i innowacyjnych przedsiębiorstw charakteryzujących się dużym wzrostem;

Nowa zasada ustalania więzi podatkowej

20.  z zadowoleniem przyjmuje pomysł określenia nowej zasady ustalania więzi podatkowej, który wykracza poza koncepcję fizycznej obecności w danym kraju, aby przyznać danemu krajowi prawa do opodatkowania; uważa, że zasada ustalania więzi podatkowej powinna obejmować wszystkie przedsiębiorstwa działające poprzez interakcje z klientami i użytkownikami w tym kraju, również za pomocą środków cyfrowych;

21.  z zadowoleniem przyjmuje pomysł ustanowienia progu przychodów dla poszczególnych krajów, skalibrowanego w taki sposób, by również mniejsze gospodarki uzyskały sprawiedliwy udział w prawach do opodatkowania; w tym kontekście przypomina wniosek UE w sprawie znaczącej obecności cyfrowej (SDP);

22.  z zadowoleniem przyjmuje koncepcję, zgodnie z którą ta nowa zasada ustalania więzi podatkowej miałaby charakter odrębnego przepisu, tak aby nie trzeba było zmieniać wszystkich umów podatkowych;

Nowa alokacja praw do opodatkowania

23.  z zadowoleniem przyjmuje pomysł opracowania nowego systemu alokacji praw do opodatkowania, który wykracza poza zasadę ceny rynkowej (ALP) i który przydzieli nowe prawa do opodatkowania jurysdykcjom rynkowym;

24.  uważa, że wprowadzenie rozróżnienia między zyskami rutynowymi a ponadstandardowymi, które to pojęcia obecnie nie są jasno zdefiniowane i mogłyby prowadzić jedynie do sztucznego rozróżnienia, jak również utrzymanie zasad dotyczących ustalania cen transferowych opartych na zasadzie ceny rynkowej w odniesieniu do alokacji większości zysków, będzie stanowić dla przedsiębiorstw poważne obciążenie w postaci złożoności i niepewności, w szczególności w odniesieniu do wytycznych OECD w sprawie cen transferowych; uważa, że właściwszym byłoby dokonanie bardziej kompletnego przeglądu zasady ceny rynkowej; obawia się, że mogłoby to stworzyć dodatkowe możliwości obchodzenia nowo uzgodnionych przepisów;

25.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby wyjaśniły, w jaki sposób nowa zasada ustalania więzi podatkowej i alokacja praw do opodatkowania może współistnieć z obecnymi zasadami ustalania cen transferowych, zgodnie z sugestią OECD; wolałby zatem rozwiązanie sprzyjające częściowemu podziałowi globalnych zysków, w oparciu o czynniki reprezentujące rzeczywistą i znaczącą działalność gospodarczą oraz tworzenie wartości, w szczególności sprzedaż, pracowników, aktywa i użytkowników; w tym względzie przypomina zatem swoje stanowisko dotyczące wniosków w sprawie wspólnej (skonsolidowanej) podstawy opodatkowania osób prawnych (C(C)CTB) i znaczącej obecności na rynku cyfrowym (SDP), w tym w sprawie inwestycji w badania naukowe i rozwój;

26.  z zadowoleniem przyjmuje gotowość do zapewnienia pewności podatkowej i ograniczenia sporów, które mogłyby wyniknąć z wdrożenia nowej zasady ustalania więzi podatkowej i nowej alokacji praw do opodatkowania; wzywa zatem do zbadania wykonalności mechanizmu, takiego jak „punkt kompleksowej obsługi”, który ułatwiłby obliczanie i dokonywanie należnych płatności podatkowych oraz zmniejszyłby obciążenie administracyjne zarówno przedsiębiorstw, jak i organów podatkowych, przy jednoczesnym poszanowaniu krajowych zobowiązań administracji podatkowych; podkreśla jednak, że pewność podatkową najlepiej byłoby osiągnąć poprzez ustanowienie prostych, jasnych i zharmonizowanych przepisów, które przede wszystkim zapobiegałyby powstawaniu sporów; wyraża zaniepokojenie wnioskiem Sekretariatu OECD dotyczącym obowiązkowego arbitrażu w odniesieniu do kwoty C, biorąc pod uwagę istniejący mechanizm rozstrzygania sporów na szczeblu UE(23);

Filar 2 – Ogólny wniosek dotyczący przeciwdziałania erozji bazy podatkowej (GloBE)

27.  z zadowoleniem przyjmuje porozumienie w sprawie Filaru 2 programu prac osiągnięte(24) przez członków otwartych ram w celu rozważenia podejścia, które pozostawiałoby jurysdykcjom swobodę określania własnych systemów podatkowych – miałyby one zatem wybór wprowadzenia podatku dochodowego od osób prawnych i określenia jego stawek, rozważając jednocześnie prawo innych jurysdykcji do stosowania zasad analizowanych poniżej, w przypadku gdy dochód jest opodatkowany według efektywnej stawki podatkowej poniżej stawki minimalnej(25);

28.  odnotowuje zobowiązania podjęte w ramach G-7, zgodnie z którymi w ramach Filaru 2 ministrowie uzgodnili, że minimalny poziom skutecznego opodatkowania, taki jak np. amerykański system GILTI, przyczyniłby się do zagwarantowania, że przedsiębiorstwa płacą sprawiedliwą część podatku”(26);

29.  z zadowoleniem przyjmuje wniosek GloBE, który ma na celu zagwarantowanie, że minimalny poziom podatku jest płacony tam, gdzie tworzona jest wartość ekonomiczna i gdzie prowadzona jest działalność gospodarcza; uważa, że ostatecznym celem środków w ramach Filaru 2 powinno być rozwiązanie pozostałych kwestii związanych z erozją bazy podatkowej i przenoszeniem zysków przy jednoczesnym zapobieganiu szkodliwej konkurencji podatkowej, zwłaszcza poprzez zmniejszenie presji na przyznawanie nieuzasadnionych zachęt podatkowych bez żadnych pozytywnych skutków gospodarczych, w uzupełnieniu istniejących środków mających na celu rozwiązanie problemu uchylania się od opodatkowania, agresywnego planowania podatkowego i unikania opodatkowania; wzywa Komisję do oceny i monitorowania wpływu tej przyszłej normy minimalnej na potencjalny spadek ogólnej ustawowej stawki podatku dochodowego od osób prawnych w całej UE;

30.  zachęca państwa członkowskie do dopilnowania, by wniosek GloBE przewidywał najprostsze ramy, które nie prowadziłyby do opracowania szkodliwych systemów podatkowych; przypomina o apelu Parlamentu o sporządzenie unijnego wykazu szkodliwych środków podatkowych; podkreśla, że zastosowanie wyjątków i wyłączeń podważyłoby wolę polityczną i skuteczność wniosku GloBE; zaleca, by wszystkie szkodliwe praktyki podatkowe zawarte w działaniu 5 BEPS uwzględniono we wniosku GloBE;

31.  rozumie, że wniosek GloBE stanowiłby zestaw środków obronnych, takich jak zasada ujmowania dochodu, zasada zmiany metody eliminacji podwójnego opodatkowania, zasada płatności niedostatecznie opodatkowanych i zasada zobowiązań podatkowych; przypomina w związku z tym rezolucję ustawodawczą Parlamentu w sprawie przeciwdziałania unikaniu opodatkowania(27);

32.  uważa, że obliczanie podstawy opodatkowania w ramach wniosku GloBE powinno odbywać się zgodnie z uzgodnionymi zasadami międzynarodowymi w celu uniknięcia erozji bazy podatkowej, jak również szkodliwej konkurencji między krajami, co może zagrozić skuteczności wszelkich możliwych decyzji podjętych w sprawie minimalnego poziomu opodatkowania;

33.  uważa, że wszelkie dyskusje na szczeblu OECD/G-20 na temat minimalnej stawki podatkowej powinny obejmować refleksje dotyczące definicji podstawy związanej z tą stawką; uważa, że wszelkie minimalne stawki podatkowe powinny być ustalane na sprawiedliwym i wystarczającym poziomie, aby zniechęcić do przenoszenia zysków i zapobiec szkodliwej konkurencji podatkowej;

34.  uważa, że w odniesieniu do zasady ujmowania dochodów należy ustanowić minimalny poziom opodatkowania dla każdej jurysdykcji, w której siedzibę mają przedsiębiorstwa wielonarodowe, w celu ograniczenia możliwości dalszego angażowania się w agresywne planowanie podatkowe, a tym samym utrzymania naszej konkurencyjnej gospodarki;

Podsumowanie

35.  ubolewa nad brakiem wspólnego podejścia na szczeblu UE w odniesieniu do trwających obecnie negocjacji międzynarodowych; wzywa każde państwo członkowskie i Komisję, aby podały do wiadomości publicznej swoje stanowiska w sprawie propozycji sekretariatu OECD dotyczących pierwszego i drugiego filaru;

36.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do uzgodnienia wspólnego, ambitnego stanowiska UE w negocjacjach OECD, gwarantującego, że UE będzie przemawiać jednym głosem i dawać przykład w celu zagwarantowania sprawiedliwszej alokacji praw do opodatkowania i minimalnego poziomu opodatkowania, co zapewni sprawiedliwe warunki w międzynarodowym środowisku podatkowym w celu zwalczania uchylania się od opodatkowania, agresywnego planowania podatkowego i unikania opodatkowania;

37.  zwraca się do Komisji o udzielenie wsparcia przy opracowywaniu stanowiska UE; zwraca się do Komisji o przedstawienie oceny skutków dla dochodów każdego państwa członkowskiego w odniesieniu do obu filarów, w tym skutków ubocznych, w szczególności w celu ochrony podejścia do spójności polityki UE na rzecz rozwoju; wzywa Komisję, aby informowała Radę i Parlament o swoich ustaleniach;

38.  oczekuje, że państwa członkowskie będą wymieniać się wszystkimi istotnymi danymi, które można wykorzystać do przygotowania jak najdokładniejszych ocen skutków i przeprowadzenia odpowiednich analiz zarówno dla OECD, jak i dla Komisji;

39.  zdecydowanie zachęca Komisję i państwa członkowskie do osiągnięcia porozumienia na szczeblu międzynarodowym, które byłoby następnie transponowane na szczeblu UE za pomocą odpowiednich przepisów unijnych i krajowych; popiera również zobowiązanie przewodniczącej Komisji do zaproponowania rozwiązania na szczeblu UE, jeżeli do końca 2020 r. nie zostanie osiągnięte porozumienie międzynarodowe, pod warunkiem, że rozwiązanie na szczeblu UE nie będzie ograniczone do przedsiębiorstw cyfrowych; rozumie, że takie rozwiązanie wzmocniłoby jednolity rynek dzięki ustanowieniu minimalnego poziomu opodatkowania, który zapobiegłby przyjęciu środków jednostronnych;

40.  przypomina, że bieżąca reforma międzynarodowego systemu opodatkowania osób prawnych składa się z dwóch równie ważnych filarów i że te dwa filary się uzupełniają; w związku z tym wzywa państwa członkowskie do negocjowania tych dwóch filarów jako jednego pakietu niezbędnych reform;

41.  wzywa Komisję i Radę do przygotowania podstawy prawnej dla włączenia do prawa UE wyników międzynarodowego porozumienia oraz do jak najszybszego przedstawienia wniosku ustawodawczego;

42.  zwraca się do Rady, by – po przyjęciu międzynarodowych przepisów lub niedawno uzgodnionych reform UE – przy wsparciu Komisji oceniła kryteria unijnego wykazu jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych oraz stwierdziła, czy konieczna jest jego aktualizacja;

43.  wzywa Komisję do zbadania możliwości uniknięcia podstawy prawnej wymagającej jednomyślności w Radzie; przypomina wkład Komisji w postaci komunikatu „W kierunku skuteczniejszego i bardziej demokratycznego procesu podejmowania decyzji w dziedzinie polityki podatkowej UE”, w którym zaproponowano plan działania dotyczący głosowania większością kwalifikowaną;

44.  podkreśla, że skutecznej i kompleksowej reformie międzynarodowej musi towarzyszyć przejrzystość; z zadowoleniem przyjmuje niedawne wysiłki prezydencji Rady zmierzające do wznowienia dyskusji na temat wniosku UE w sprawie publicznej sprawozdawczości w podziale na kraje; ubolewa nad faktem, że do tej pory Rada nie była w stanie dojść do porozumienia w sprawie ogólnego podejścia do tego wniosku; wzywa państwa członkowskie do jak najszybszego uzgodnienia ogólnego podejścia; podkreśla, że publiczna sprawozdawczość w podziale na kraje pomogłaby zwiększyć skuteczność reformy BEPS 2.0;

o
o   o

45.  zobowiązuje swego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Sekretariatowi OECD oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. C 366 z 27.10.2017, s. 51. (2) Dz.U. C 101 z 16.3.2018, s. 79. (3) Dz.U. C 369 z 11.10.2018, s. 132. (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0240. (5) Dz.U. C 399 z 24.11.2017, s. 74. (6) Wspólne działanie następcze w odniesieniu do rezolucji Parlamentu Europejskiego (ECON) zawierającej zalecenia dla Komisji w sprawie wprowadzenia przejrzystości, koordynacji i konwergencji do polityki opodatkowania osób prawnych w Unii oraz rezolucji Parlamentu Europejskiego (TAXE) w sprawie interpretacji prawa podatkowego i innych środków o podobnym charakterze lub skutkach, przyjętej przez Komisję dnia 16 marca 2016 r., działania następcze w odniesieniu do rezolucji Parlamentu Europejskiego (TAX2) w sprawie interpretacji prawa podatkowego i innych środków o podobnym charakterze lub skutkach, przyjętej przez Komisję dnia 16 listopada 2016 r., oraz działania następcze w odniesieniu do rezolucji nielegislacyjnej Parlamentu Europejskiego (PANA) z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie projektu zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Rady i Komisji w następstwie dochodzenia w sprawie prania pieniędzy, unikania opodatkowania i uchylania się od opodatkowania, przyjętej przez Komisję w kwietniu 2018 r. (7) analiza polityczna nr 19/007, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, 10.3.2019. (8) HADZHIEVA, E., „Impact of Digitalisation on International Tax Matters: [„Wpływ cyfryzacji na międzynarodowe kwestie podatkowe: Challenges and Remedies” [wyzwania i środki zaradcze”], Parlament Europejski, Dyrekcja Generalna ds. Polityki Wewnętrznej, Departament Tematyczny A – Polityka Gospodarcza, Naukowa i Jakości Życia, luty 2019 r. (9) „Study on Structures of Aggressive Tax Planning and Indicators – Final Report” [Badanie struktur agresywnego planowania podatkowego i wskaźników – sprawozdanie końcowe] (Taxation paper No 61, 27 stycznia 2016 r.), „The Impact of Tax Planning on Forward-Looking Effective Tax Rates” [Wpływ planowania podatkowego na przyszłościowe efektywne stawki podatkowe] (Taxation paper No 64, 25 października 2016 r.) oraz badanie „Aggressive tax planning indicators – Final Report” [Wskaźniki agresywnego planowania podatkowego – sprawozdanie końcowe] (Taxation paper nr 71, 7 marca 2018 r.). (10) Dyrektywa Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. ustanawiająca przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego, Dz.U. L 193 z 19.7.2016, s. 1. (11) Dyrektywa Rady (UE) 2017/952 z dnia 29 maja 2017 r. zmieniająca dyrektywę (UE) 2016/1164 w zakresie rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych dotyczących państw trzecich, Dz.U. L 144 z 7.6.2017, s. 1. (12) Wniosek z dnia 25 października 2016 r. dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wspólnej podstawy opodatkowania osób prawnych (CCTB), COM(2016)0685 oraz wniosek z dnia 25 października 2016 r. dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych (CCCTB), COM(2016)0683. (13) Na pakiet składają się: komunikat Komisji z dnia 21 marca 2018 r. pt. „Czas ustanowić nowoczesne, sprawiedliwe i skuteczne normy opodatkowania gospodarki cyfrowej” (COM(2018)0146), wniosek z dnia 21 marca 2018 r. dotyczący dyrektywy Rady ustanawiającej przepisy dotyczące opodatkowania osób prawnych, których obecność na rynku cyfrowym jest znacząca (COM(2018)0147), wniosek z dnia 21 marca 2018 r. dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od usług cyfrowych pobieranego od przychodów wynikających ze świadczenia niektórych usług cyfrowych (COM(2018)0148) oraz zalecenie Komisji z dnia 21 marca 2018 r. w sprawie opodatkowania osób prawnych, których obecność na rynku cyfrowym jest znacząca (C(2018)1650). (14) Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 kwietnia 2016 r. zmieniającej dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały (COM(2016)0198). (15) Dz.U. C 2 z 6.1.1998, s. 2. (16) Dotyczące Fiata, Starbucks oraz interpretacji nadmiernych zysków w belgijskim systemie opodatkowania, a także decyzji o wszczęciu postępowań wobec McDonald’s, Apple i Amazon w sprawach dotyczących pomocy państwa. (17) Dz.U. C 265 z 11.8.2017, s. 59. (18) Pełne sprawozdanie z przesłuchań wiceprzewodniczącej wykonawczej Komisji Europejskiej Margrethe Vestager, wiceprzewodniczącego wykonawczego Komisji Europejskiej Valdisa Dombrovskisa oraz komisarza Paola Gentiloniego jest dostępne na stronie: https://www.europarl.europa.eu/news/en/hearings2019/commission-hearings-2019 (19) Komunikat G-20: https://www.mof.go.jp/english/international_policy/convention/g20/g20_191018it.htm (20) Dane dotyczące opodatkowania, Taxation Trends in the European Union, arkusz 3: Najwyższe ustawowe stawki podatku dochodowego od osób prawnych (w tym opłaty dodatkowe), lata 1995 – 2019, Komisja Europejska, 2019 r., dostępne pod adresem https://ec.europa.eu/taxation_customs/sites/taxation/files/taxation_trends_report_2019_statutory_rates.xlsx. (21) OECD and Selected Partner Economies, Tax Policy Reforms 2018 [OECD i gospodarki wybranych krajów partnerskich, reformy prawa podatkowego 2018]; Warto również wspomnieć, że UE-28 znajduje się grubo poniżej tego poziomu – tu średnia stawka podatku dochodowego od osób prawnych wynosi 21,9 % w 2018 r., co według danych oznacza spadek z poziomu 32 % odnotowanego w 2000 roku. Taxation Trends in the European Union – Data for the EU Member States, Iceland and Norway, 2018 Edition (s. 36) oraz Taxation Trends in the European Union – Data for the EU Member States, Iceland and Norway, 2015 Edition (s. 147). (22) OECD Secretary-General Tax report to G20 Finance Ministers and Central Banks Governors [Sprawozdanie podatkowe Sekretarza Generalnego OECD dla ministrów finansów i prezesów banków centralnych państw grupy G-20], 2019, OECD. Paryż. (23) Dyrektywa Rady (UE) 2017/1852 z dnia 10 października 2017 r. w sprawie mechanizmów rozstrzygania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania w Unii Europejskiej, Dz.U. L 265 z 14.10.2017, s. 1. (24) Zatwierdzone na forum otwartych ram OECD/G-20 w zakresie BEPS na 7. posiedzeniu w dniach 28–29 maja 2019 r. (25) Program prac OECD na rzecz wypracowania kompromisowego rozwiązania w sprawie wyzwań podatkowych wynikających z cyfryzacji gospodarki, OECD, 2019, Paryż, str. 25, ust. 50. (26) G-7, Podsumowanie dokonane przez przewodniczącego: posiedzenie ministrów finansów i prezesów banków centralnych G-7, które odbyło się w dniach 17–18 lipca 2019 r. https://www.gouvernement.fr/sites/default/files/locale/piece-jointe/2019/07/g7_chairs_summary.pdf . (27) Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady ustanawiającej przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego (Dz.U. C 86 z 6.3.2018, s. 176).

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie praworządności na Malcie po ujawnieniu najnowszych informacji w sprawie morderstwa Daphne Caruany Galizii (2019/2954(RSP))

P9_TA(2019)0103 B9-0240/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 2, 4, 5, 6, 7, 9 i 10 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

–  uwzględniając art. 20 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

–  uwzględniając art. 6, 7, 8, 10, 11, 12 i 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

–  uwzględniając opinię w sprawie przepisów konstytucyjnych, podziału władz, niezależności wymiaru sprawiedliwości i egzekwowania prawa na Malcie, przyjętą przez Komisję Wenecką na 117. sesji plenarnej (Wenecja, 14–15 grudnia 2018 r.),

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 23 stycznia 2019 r. zatytułowane „Programy obywatelstwa i ułatwień pobytowych dla inwestorów w Unii Europejskiej” (COM(2019)0012),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie obywatelstwa UE na sprzedaż(1) oraz wspólne oświadczenie prasowe Komisji i władz Malty z dnia 29 stycznia 2014 r. w sprawie maltańskiego programu dla inwestorów indywidualnych,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2016 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w kwestii utworzenia unijnego mechanizmu dotyczącego demokracji, praworządności i praw podstawowych(2) oraz swoją rezolucję z dnia 14 listopada 2018 r. w sprawie potrzeby utworzenia kompleksowego mechanizmu UE na rzecz ochrony demokracji, praworządności i praw podstawowych(3),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 listopada 2017 r. w sprawie praworządności na Malcie(4),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 3 maja 2018 r. w sprawie pluralizmu mediów i wolności mediów w Unii Europejskiej(5),

–  uwzględniając sprawozdanie z dnia 11 stycznia 2018 r. w sprawie wizyty ad hoc delegacji Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz komisji śledczej do zbadania zarzutów naruszenia prawa Unii i niewłaściwego administrowania w jego stosowaniu w odniesieniu do prania pieniędzy, unikania opodatkowania i uchylania się od opodatkowania (PANA) na Malcie w dniach 30 listopada – 1 grudnia 2017 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie z dnia 16 listopada 2018 r. w sprawie wizyty ad hoc delegacji Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych na Malcie i na Słowacji w dniach 17–20 września 2018 r.,

–  uwzględniając wysłuchania i wymiany poglądów przeprowadzone przez Grupę ds. Monitorowania Demokracji, Praworządności i Praw Podstawowych od dnia jej powołania przez Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w dniu 4 czerwca 2018 r.,

–  uwzględniając pismo premiera Malty z dnia 13 marca 2019 r.,

–  uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy nr 2293 (2019) z dnia 26 czerwca 2019 r. pt. „Zabójstwo Daphne Caruany Galizii a praworządność na Malcie i poza nią – zadbanie o ujawnienie całej prawdy”,

–  uwzględniając pytanie skierowane do Komisji w sprawie stanu praworządności i zwalczania korupcji w UE, a zwłaszcza na Malcie i na Słowacji(6),

–  uwzględniając delegację ad hoc Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych na Maltę w dniach 3–4 grudnia 2019 r.,

–  uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że Unia Europejska opiera się na takich wartościach jak poszanowanie godności osoby ludzkiej, wolności, demokracji, równości i praworządności, jak również poszanowanie praw człowieka, oraz mając na uwadze, że wartości te są uniwersalne i wspólne wszystkim państwom członkowskim;

B.  mając na uwadze, że utrzymanie praworządności oraz poszanowanie demokracji, praw człowieka, podstawowych wolności, wartości i zasad zapisanych w traktatach UE i międzynarodowych instrumentach w zakresie praw człowieka należą do obowiązków Unii i jej państw członkowskich oraz że należy ich przestrzegać; mając na uwadze, że zgodnie z art. 2, art. 3 ust. 1 i art. 7 TUE Unia ma możliwość podjęcia działań w celu ochrony wspólnych wartości, na których została zbudowana, oraz mając na uwadze, że mechanizm praworządności powinien być stosowany w takim samym stopniu we wszystkich państwach członkowskich;

C.  mając na uwadze, że Karta praw podstawowych Unii Europejskiej stanowi część prawa pierwotnego UE; mając na uwadze, że wolność wypowiedzi i wolność oraz pluralizm mediów to prawa zapisane w art. 11 Karty praw podstawowych i w art. 10 europejskiej konwencji praw człowieka (EKPC);

D.  mając na uwadze, że niezawisłość sądownictwa, zapisana w art. 19 ust. 1 TFUE, art. 47 Karty praw podstawowych i art. 6 EKPC, jest niezbędnym wymogiem demokratycznej zasady podziału władzy;

E.  mając na uwadze, że systematyczne odmawianie przez jedno państwo członkowskie przestrzegania podstawowych wartości Unii Europejskiej i traktatów, do których dobrowolnie przystąpiło, ma wpływ na całą UE;

Dochodzenia

F.  mając na uwadze, że badająca korupcję maltańska dziennikarka śledcza i blogerka Daphne Caruana Galizia zginęła wskutek wybuchu samochodu-pułapki w dniu 16 października 2017 r.;

G.  mając na uwadze, że dochodzenie w sprawie zabójstwa, prowadzone przez władze maltańskie przy wsparciu Europolu, doprowadziło dotychczas do identyfikacji szeregu podejrzanych i jednego potencjalnego organizatora tego przestępstwa, właściciela przedsiębiorstwa 17 Black Ltd. z siedzibą w Dubaju, który został aresztowany 20 listopada 2019 r. w trakcie próby ucieczki jachtem z Malty;

H.  mając na uwadze, że jeden z domniemanych wspólników oraz domniemany organizator przestępstwa zeznali, że w planowanie i finansowanie tego morderstwa zamieszany jest były szef kancelarii premiera;

I.  mając na uwadze, że te rewelacje doprowadziły do szeregu ogromnych demonstracji i protestów społecznych na Malcie, w których domagano się sprawiedliwości, pociągnięcia do odpowiedzialności i poszanowania praworządności;

J.  mając na uwadze, że szef kancelarii premiera miał wgląd w informacje na temat bezpieczeństwa przekazywane przez policję i maltańską służbę bezpieczeństwa; mając na uwadze, że 26 listopada 2019 r. złożył on rezygnację po przesłuchaniu przez policję w sprawie Daphne Caruany Galizii; mając na uwadze, że od tego czasu był kilkakrotnie aresztowany, przesłuchiwany przez policję i zwalniany bez postawienia zarzutów;

K.  mając na uwadze, że minister turystyki złożył również rezygnację 26 listopada 2019 r.; mając na uwadze, że tego samego dnia minister gospodarki zrezygnował z pełnienia obowiązków ministerialnych, ale 1 grudnia 2019 r. został przywrócony na stanowisko;

L.  mając na uwadze, że premier Malty ogłosił, że zrezygnuje ze stanowiska po wyborach na przywódcę partii, które odbędą się 12 stycznia 2020 r., w obliczu narastających niepokojów politycznych wokół śledztwa w sprawie morderstwa;

M.  mając na uwadze, że 20 września 2019 r. rząd maltański ogłosił wszczęcie „publicznego niezależnego dochodzenia w sprawie morderstwa Daphne Caruany Galizii”; mając na uwadze, że w związku z poważną krytyką ze strony rodziny Caruany Galizii i obserwatorów międzynarodowych premier mianował dwóch nowych członków komisji śledczej i znacznie zmienił zakres dochodzenia, który obecnie zadowala wszystkie strony;

N.  mając na uwadze, że podejrzany, który wedle przypuszczeń był pośrednikiem w morderstwie, został ułaskawiony przez prezydenta 25 listopada 2019 r. w zamian za przekazanie informacji, które doprowadzą do głównego organizatora przestępstwa, pod warunkiem, że wszystkie informacje zostaną potwierdzone przez dowody; mając na uwadze, że osoba podejrzana o zorganizowanie przestępstwa, której adwokat publicznie oświadczył, że może udzielić informacji na temat kulis morderstwa oraz korupcji z udziałem osób z bliskiego otoczenia premiera, w tym byłego szefa kancelarii oraz byłego ministra turystyki, wystąpiła z wnioskiem o ułaskawienie, który został odrzucony raz samodzielnie przez premiera i drugi raz przez rząd po zasięgnięciu opinii komisarza policji i prokuratora generalnego;

O.  mając na uwadze, że dziesiątki organizacji społeczeństwa obywatelskiego, agencje medialne, organizacje studenckie, a także związki i stowarzyszenia zawodowe, takie jak Maltański Związek Pracodawców, Izba Przemysłowo-Handlowa i Izba Adwokacka, zaapelowały publicznie do premiera o rezygnację ze skutkiem natychmiastowym;

P.  mając na uwadze, że nadal istnieją poważne obawy dotyczące walki z korupcją i przestępczością zorganizowaną na Malcie; mając na uwadze, że grozi to osłabieniem zaufania obywateli do instytucji publicznych, co może prowadzić do powstania niebezpiecznych powiązań między grupami przestępczymi a organami publicznymi;

Q.  mając na uwadze, że pomimo wielokrotnych apeli ze strony Parlamentu Europejskiego i innych instytucji międzynarodowych nie znaleziono rozwiązania kwestii prowizorycznego pomnika w Valletcie, ponieważ przepisy i podejście rządu pozostają niezmienione, a pamiątki są usuwane niemal codziennie przez pracowników administracji publicznej;

Wolność mediów

R.  mając na uwadze, że rodzina Daphne Caruany Galizii nadal jest obiektem kampanii nienawiści i licznych pozwów o zniesławienie, w tym ze strony członków rządu maltańskiego, oraz mając na uwadze, że kilku przedstawicieli rządu, w tym premier, stwierdziło, że nie widzą powodów, dla których należałoby wycofać te pozwy;

S.  mając na uwadze, że w światowym rankingu wolności prasy, opracowywanym przez „Reporterów bez Granic”, w 2019 r. Malta spadła na 77. pozycję (w 2018 r. zajęła 65. miejsce, a w 2017 r. 47. miejsce)(7);

T.  mając na uwadze, że w analizie organizacji CIVICUS za 2019 r. rating Malty w zakresie przestrzeni obywatelskiej zmienił się z „otwartego” na „ograniczony”; mając na uwadze, że CIVICUS określa środowisko dla dziennikarzy jako „coraz bardziej wrogie, w szczególności względem osób zgłaszających przypadki korupcji”, oraz stwierdza, że „bezkarność po zabójstwie [...] Daphne Caruany Galizii stworzyła państwu przestrzeń do zastraszania i nękania działaczy i osób domagających się sprawiedliwości”(8);

U.  mając na uwadze, że dziennikarze, a w szczególności (choć nie tylko) dziennikarze śledczy, coraz częściej stają w obliczu wytaczanych im tzw. strategicznych powództw przeciw udziałowi w życiu publicznym, których celem jest wyłącznie utrudnianie im pracy;

V.  mając na uwadze, że po konferencji prasowej w kancelarii premiera w dniu 29 listopada 2019 r. tymczasowo zakazano dziennikarzom opuszczania sali i budynku; mając na uwadze, że brak bezpieczeństwa dziennikarzy i zawężanie przestrzeni społeczeństwa obywatelskiego w wyniku nękania i zastraszania osłabiają nadzór nad władzą wykonawczą i niszczą aktywność obywatelską;

Pranie pieniędzy/korupcja

W.  mając na uwadze, że toczy się pięć dochodzeń sędziowskich w sprawie zarzutów korupcji, mianowicie dochodzenie w sprawie Pilatus Bank, dochodzenie w sprawie kwoty pieniędzy, która została przekazana między byłym szefem kancelarii premiera a biegłym rewidentem Nexia BT, dochodzenie w sprawie łapówek między byłym szefem kancelarii premiera a Adrianem Hillmanem z gazety „Times of Malta”, dochodzenie w sprawie 17 Black Ltd i dwóch innych przedsiębiorstw, Tillgate oraz Hearnville, a także dochodzenie w sprawie Vitals;

X.  mając na uwadze, że w okresie od maja 2016 r. do listopada 2019 r. szef kancelarii premiera, obecny minister turystyki i były minister energii byli jedynymi pełniącymi obowiązki urzędnikami państwowymi wysokiej rangi wśród wszystkich państw członkowskich UE, co do których stwierdzono, że są rzeczywistymi właścicielami jednej z firm ujawnionymi w dokumentach panamskich;

Y.  mając na uwadze, że jedną z osób podejrzanych o organizację morderstwa jest właściciel firmy 17 Black Ltd. z siedzibą w Dubaju oraz były członek zarządu przedsiębiorstwa Electrogas Malta Ltd., zaangażowany w realizację długoterminowej umowy o dostawy gazu z Azerbejdżanu na Maltę;

Z.  mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu z dnia 12 września 2019 r. MONEYVAL, organ Rady Europy ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy, wezwał władze maltańskie do wzmocnienia praktycznego stosowania środków do walki z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu, postanowił zastosować procedurę wzmocnionego nadzoru i wezwał Maltę do przedstawienia raportu w grudniu 2020 r.; mając na uwadze, że według tego sprawozdania organy ścigania nie są obecnie w stanie skutecznie i terminowo prowadzić złożonych i poważnych spraw dotyczących prania pieniędzy związanych z przestępstwami finansowymi, przekupstwem i korupcją(9);

AA.  mając na uwadze, że organ antykorupcyjny Rady Europy, GRECO, stwierdził w swoim sprawozdaniu z dnia 22 marca 2019 r., że skuteczność instytucji publicznych zaangażowanych w mechanizmy kontroli i równowagi jest kwestionowana, ponieważ w ostatnich latach kraj ten stanął w obliczu bezprecedensowej fali kontrowersji dotyczących uczciwości wysokich urzędników państwowych, aż po najwyższe stanowiska(10);

AB.  mając na uwadze, że Komisja wspomniała w sprawozdaniu dotyczącym europejskiego semestru 2019 w sprawie Malty (SWD(2019)1017), że antykorupcyjne ramy instytucjonalne mają niedociągnięcia i że istnieje ryzyko konfliktu interesów na różnych szczeblach władzy;

AC.  mając na uwadze, że sprawozdanie Komisji z września 2019 r. wykazuje, że Malta ma najwyższy w Europie wskaźnik uchylania się od opodatkowania i pokazuje, że obywatele maltańscy posiadają znaczny majątek w rajach podatkowych i przechowują swoje aktywa za granicą(11),

AD.  mając na uwadze, że sprawozdanie Europejskiego Banku Centralnego opublikowane latem 2019 r. podobno ujawniło poważne niedociągnięcia, które mogły umożliwić długoletnie pranie pieniędzy lub inną działalność przestępczą w Bank of Valletta pomimo powtarzających się ostrzeżeń;

AE.  mając na uwadze, że GRECO stwierdził również, że Stała Komisja ds. Walki z Korupcją nie może być postrzegana jako wyspecjalizowany organ mający na celu ułatwienie prowadzenia dochodzeń w sprawie korupcji oraz że jego wkład w działania antykorupcyjne Malty był znikomy(12);

Program obywatelstwa i ułatwień pobytowych dla inwestorów

AF.  mając na uwadze, że w 2019 r. zgłoszono co najmniej pięć przypadków, w których osoby uczestniczące w maltańskim „programie obywatelstwa i ułatwień pobytowych dla inwestorów” były oskarżane o poważne przestępstwa finansowe;

AG.  mając na uwadze, że przedstawiciel pośrednika paszportowego Chetcuti Cauchi Advisors Ltd. zasugerował w rozmowie nagrywanej ukrytą kamerą na potrzeby francuskiego programu telewizyjnego „Enquete exclusive”, że jego osobiste kontakty z premierem, ministrem sprawiedliwości i sekretarz parlamentarną ds. reform, obywatelstwa i uproszczenia procedur administracyjnych mogą mieć korzystny wpływ na proces składania wniosków, również w odniesieniu do klientów, którzy byli już wcześniej karani; mając na uwadze, że te doniesienia budzą poważne wątpliwości co do wiarygodności i kontroli maltańskich programów obywatelstwa i ułatwień pobytowych;

AH.  mając na uwadze, że w dniu 8 listopada 2019 r. rząd maltański opublikował sprawozdanie Urzędu ds. Regulacji Programu dla Inwestorów Indywidualnych (IIP) dotyczące dochodzenia w sprawie Chetcuti Cauchi Advocates występujących w charakterze pośrednika IIP; mając na uwadze, że w streszczeniu tego sprawozdania stwierdzono, że analiza „nie zidentyfikowała żadnych sygnałów ostrzegawczych, które w całości lub w części popierają domniemane zarzuty”(13);

AI.  mając na uwadze, że Chetcuti Cauchi Advisors Ltd. złożyła pierwszy pomyślnie rozpatrzony wniosek w ramach nowo ustanowionego programu dla inwestorów indywidualnych na Malcie i otrzymała uprzywilejowany status „autoryzowanego pośrednika” w 2016 r. „po spełnieniu wymogów dotyczących jakości, wiarygodności i ilości, ustanowionych przez organ Identity Malta”; mając na uwadze, że promocyjny materiał filmowy dla tej firmy został nakręcony w siedzibie premiera Auberge de Castille z udziałem sekretarz parlamentarnej ds. obywatelstwa; mając na uwadze, że w dniu 23 września 2019 r. rząd zawiesił licencje pośrednika ds. obywatelstwa nr IIP 001 i nr IIP 124 na tej podstawie, że firma rozpowszechniała „informacje wprowadzające w błąd”;

AJ.  mając na uwadze, że stosowanie przez państwa członkowskie UE programów obywatelstwa i ułatwień pobytowych dla inwestorów stwarza poważne zagrożenie w kontekście zwalczania prania pieniędzy, podważa wzajemne zaufanie i integralność strefy Schengen, umożliwia przyjmowanie obywateli państw trzecich jedynie na podstawie zgromadzonego majątku, a nie użytecznej wiedzy, umiejętności czy względów humanitarnych i tak naprawdę prowadzi do sprzedaży obywatelstwa UE; mając na uwadze, że Komisja wyraźnie stwierdziła, że nie popiera maltańskich programów obywatelstwa i ułatwień pobytowych dla inwestorów;

Reforma konstytucyjna

AK.  mając na uwadze, że Komisja Wenecka w opinii w sprawie Malty przyjętej na 117. sesji plenarnej w dniach 14–15 grudnia 2018 r.(14) przedstawiła szereg propozycji reform konstytucyjnych;

AL.  mając na uwadze, że Malta rozpoczęła dyskusje na temat procesu reform konstytucyjnych pod nadzorem prezydenta, w którym uczestniczą różne siły polityczne i społeczeństwo obywatelskie, a wdrożenie większości reform będzie wymagało większości dwóch trzecich w Parlamencie; mając na uwadze, że zainicjowany został proces reform, który dotyczy kontrowersyjnej konstytucyjnej roli prokuratora generalnego i obecnego systemu mianowania sędziów;

AM.  mając na uwadze, że Parlament Europejski i kilka innych instytucji międzynarodowych wielokrotnie wyrażało obawy dotyczące bezstronności egzekwowania prawa, podziału władzy i niezawisłości sądownictwa na Malcie, zwłaszcza w odniesieniu do upolitycznienia oraz braku przejrzystości w procedurach wyboru i mianowania, np. na stanowisko komendanta głównego policji;

AN.  mając na uwadze, że w dniu 17 lipca 2019 r. Komisja opublikowała komunikat pt. „Umocnienie praworządności w Unii – Plan działania” (COM(2019)0343) w następstwie kilku szeroko popieranych rezolucji Parlamentu Europejskiego(15), w których zaproponowano kompleksowy i niezależny mechanizm corocznego monitorowania sytuacji w zakresie demokracji, praworządności i praw podstawowych (DRF) we wszystkich państwach członkowskich;

1.  wyraża głębokie zaniepokojenie co do uczciwości i wiarygodności dochodzeń w sprawie zabójstwa Daphne Caruany Galizii; odnotowuje powszechne negatywne postrzeganie działań rządu w tym zakresie, a także malejące zaufanie do instytucji i ich coraz mniejszą wiarygodność;. podkreśla, że niekwestionowane zaufanie do postępowania dochodzeniowego, zarówno ze strony obywateli Malty, jak i społeczności europejskiej, ma ogromne znaczenie; uznaje postępy w śledztwie w sprawie zabójstwa Daphne Caruany Galizii; podkreśla jednak, że sprawa jest nadal otwarta, ponieważ śledztwo jest w toku;

2.  podkreśla, że jakiekolwiek ryzyko zagrażające śledztwu, zarówno domniemane, jak i rzeczywiste, musi być wykluczone za pomocą wszelkich środków; podkreśla ponadto, że ryzyko to utrzyma się tak długo, jak długo premier będzie sprawował urząd;

3.  jest bardzo zaniepokojony faktem, że liczne inne dochodzenia w powiązanych sprawach dotyczących prania pieniędzy i korupcji nie posunęły się naprzód lub nawet nie zostały wszczęte, zwłaszcza w odniesieniu do byłego szefa kancelarii premiera i byłego ministra turystyki; wzywa władze maltańskie do wszczęcia i przyspieszenia takich dochodzeń;

4.  ponawia swój apel o pełne i stałe zaangażowanie Europolu we wszystkie aspekty śledztwa w sprawie zabójstwa i wszystkich powiązanych z nim dochodzeń; wzywa do większego zaangażowania Europolu, ponieważ przynosi ono rezultaty;

5.  wyraża głębokie ubolewanie, że wydarzenia na Malcie w ostatnich latach doprowadziły do poważnych i trwałych zagrożeń dla praworządności, demokracji i praw podstawowych, w tym wolności mediów, niezależności policji i wymiaru sprawiedliwości oraz wolności pokojowego zgromadzania się; ubolewa nad brakiem odpowiednich gwarancji konstytucyjnych w odniesieniu do podziału władzy;

6.  ubolewa, że pomimo wielokrotnych wezwań ze strony Parlamentu Europejskiego Komisja w ostatnich latach nie podjęła żadnych konkretnych działań przeciwko rządowi maltańskiemu; wzywa nową Komisję do podjęcia bez dalszej zbędnej zwłoki dialogu z rządem maltańskim w kontekście ram na rzecz praworządności;

7.  zauważa, że proces reform dotyczący kontrowersyjnej konstytucyjnej roli prokuratora generalnego oraz obecnego systemu mianowania sędziów i rozwoju kariery, zaproponowany przez Komisję Wenecką, znajduje się w fazie końcowej; wzywa parlament i rząd Malty do pełnego wdrożenia w odpowiednim czasie wszystkich pozostałych zaleceń Komisji Weneckiej i GRECO;

8.  przyjmuje do wiadomości uwagi wiceprzewodniczącej Komisji Věry Jourovej, w których stwierdziła, że niewdrożenie przez Maltę reform sądownictwa mogłoby stanowić podstawę do wszczęcia procedury przewidzianej w art. 7;

9.  zauważa, że ochrona dziennikarzy śledczych i sygnalistów leży w żywotnym interesie społeczeństwa; wzywa władze maltańskie do zapewnienia, zawsze i za wszelką cenę, ochrony bezpieczeństwa osobistego i źródeł utrzymania dziennikarzy i sygnalistów, a tym samym ich niezależności;

10.  wzywa Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA) do współpracy z władzami maltańskimi i europejskimi oraz do dopilnowania, by fundusze zamrożone na rachunkach bankowych 17 Black pozostały zamrożone do czasu przeprowadzenia szczegółowego dochodzenia; wzywa Komisję i władze maltańskie do wykorzystania wszystkich dostępnych im narzędzi w celu zapewnienia współpracy władz ZEA i odpowiedniej pomocy prawnej we wszystkich dochodzeniach;

11.  ponownie podkreśla pilną potrzebę wprowadzenia unijnego mechanizmu na rzecz demokracji, praworządności i praw podstawowych (DRF), zaproponowanego przez Parlament w formie międzyinstytucjonalnego paktu na rzecz DRF, składającego się z corocznego niezależnego, opartego na dowodach i niedyskryminacyjnego przeglądu oceniającego na równych prawach przestrzeganie przez wszystkie państwa członkowskie UE wartości określonych w art. 2 TUE, wraz z zaleceniami dla poszczególnych krajów (europejskie sprawozdanie w sprawie DRF), po którym ma nastąpić debata międzyparlamentarna, oraz stałego cyklu politycznego DRF w ramach instytucji UE(16); ponawia swój apel do Komisji o przedstawienie wniosków mających na celu zapobieganie tzw. strategicznym powództwom przeciw udziałowi w życiu publicznym (SLAPP);

12.  ponownie wzywa rząd Malty do zakończenia programów obywatelstwa i ułatwień pobytowych dla inwestorów oraz do zlecenia przeprowadzenia niezależnego i międzynarodowego dochodzenia w sprawie wpływu tej sprzedaży obywatelstwa i ułatwień pobytowych na możliwości Malty w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy, na dalszą przestępczość transgraniczną i na integralność strefy Schengen; wzywa Komisję do dalszego monitorowania i oceny wszystkich istniejących programów obywatelstwa i ułatwień pobytowych dla inwestorów oraz do podjęcia odpowiednich kroków, jak zaproponowano we wcześniejszych rezolucjach; wzywa Radę do omówienia tej kwestii(17);

13.  wzywa Komisję do wykorzystania wszystkich dostępnych narzędzi i procedur w celu zapewnienia pełnej zgodności z prawem UE w zakresie zwalczania prania pieniędzy (zwłaszcza w dziedzinie dochodzeń i egzekwowania przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz niezależności właściwych organów), nadzoru bankowego, niezawisłości sądów, zamówień publicznych oraz planowania przestrzennego i rozwoju miast; wzywa władze maltańskie do zastosowania się do zaleceń wydanych przez MONEYVAL;

14.  ubolewa, że pomimo ponawianych apeli rząd nie poczynił żadnych postępów w znalezieniu rozwiązania w kwestii prowizorycznego pomnika z apelem o wymierzenie sprawiedliwości w sprawie Daphne Caruany Galizii; wzywa premiera do natychmiastowego powstrzymania niemal codziennego niszczenia tego prowizorycznego pomnika w Valletcie;

15.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Prezydium Parlamentu zatwierdziło ustanowienie europejskiej nagrody im. Daphne Caruany Galizii w dziedzinie dziennikarstwa śledczego, która byłaby przyznawana co roku w uznaniu wybitnych osiągnięć w dziedzinie dziennikarstwa śledczego w Europie, i wzywa Prezydium do jak najszybszego poczynienia niezbędnych przygotowań;

16.  zobowiązuje swego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji, Radzie, rządom i parlamentom państw członkowskich, Radzie Europy oraz prezydentowi Republiki Malty.

(1) Dz.U. C 482 z 23.12.2016, s. 117. (2) Dz.U. C 215 z 19.6.2018, s. 162. (3) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0456. (4) Dz.U. C 356 z 4.10.2018, s. 29. (5) Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0204. (6) Pytanie wymagające odpowiedzi ustnej O-000015/2019 do Komisji – B8-0017/2019). (7) https://rsf.org/en/malta (8) Civicus Monitor „People Power Under Attack” [„Atak na władzę ludu”], 2019 r. (9) Komitet Ekspertów ds. Oceny Środków Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu (MONEYVAL) „Środki przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu – Malta – Sprawozdanie z piątej rundy wzajemnej oceny”, lipiec 2019 r. (10) GRECO, Piąta runda ocen – Zapobieganie korupcji i promowanie uczciwości w rządach centralnych (najwyższe funkcje wykonawcze) i organach ścigania – Sprawozdanie oceniające – Malta, 3 kwietnia 2019 r. (11) Komisja Europejska, Taxation Papers, Dokument roboczy nr 76 – 2019 – Oszacowanie międzynarodowego uchylania się od opodatkowania przez osoby fizyczne, wrzesień 2019 r. (12) GRECO, Piąta runda ocen – Zapobieganie korupcji i promowanie uczciwości w rządach centralnych (najwyższe funkcje wykonawcze) i organach ścigania – Sprawozdanie oceniające – Malta, 3 kwietnia 2019 r. (13) Urząd ds. Regulacji Programu dla Inwestorów Indywidualnych (IIP), Analiza wniosków IIP przedstawionych przez Chetcuti Cauchi Advocates, 8 listopada 2019 r. (14) Malta – Opinia w sprawie przepisów konstytucyjnych i podziału władz przyjęta przez Komisję Wenecką na 117. sesji plenarnej (Wenecja, 14–15 grudnia 2018 r.). (15) Rezolucja z dnia 25 października 2016 r. zawierająca zalecenia dla Komisji w kwestii utworzenia unijnego mechanizmu dotyczącego demokracji, praworządności i praw podstawowych – Dz.U. C 215 z 19.6.2018, s. 162; rezolucja z dnia 14 listopada 2018 r. w sprawie potrzeby utworzenia kompleksowego mechanizmu UE na rzecz ochrony demokracji, praworządności i praw podstawowych – Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0456. (16) Rezolucja z dnia 25 października 2016 r. zawierająca zalecenia dla Komisji w kwestii utworzenia unijnego mechanizmu dotyczącego demokracji, praworządności i praw podstawowych – Dz.U. C 215 z 19.6.2018, s. 162; rezolucja z dnia 14 listopada 2018 r. w sprawie potrzeby utworzenia kompleksowego mechanizmu UE na rzecz ochrony demokracji, praworządności i praw podstawowych – Teksty przyjęte, P8_TA(2018)0456. (17) Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie przestępstw finansowych, uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania – Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0240. Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 28 marca 2019 r. w sprawie stanu praworządności i zwalczania korupcji w UE, a zwłaszcza na Malcie i na Słowacji – Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0328; Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie stosunków UE–Turcja – Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0038;

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie inicjatywy UE na rzecz owadów zapylających (2019/2803(RSP))

P9_TA(2019)0104 B9-0233/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 1 czerwca 2018 r. w sprawie inicjatywy UE na rzecz owadów zapylających (COM(2018)0395),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 2 lutego 2016 r. w sprawie śródokresowego przeglądu unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej(1),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 listopada 2017 r. w sprawie „Planu działania na rzecz przyrody, ludzi i gospodarki”(2),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2019 r. w sprawie unijnej procedury wydawania zezwoleń na dopuszczenie pestycydów do obrotu(3),

–  uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,

–  uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

A.  mając na uwadze, że 1 czerwca 2018 r. w odpowiedzi na apele Parlamentu i Rady o rozwiązanie problemu spadku liczebności owadów zapylających Komisja zapoczątkowała inicjatywę UE na rzecz owadów zapylających;

B.  mając na uwadze, że przeprowadzono już wiele badań dotyczących przyczyn spadku liczebności owadów zapylających; mając na uwadze, że wykorzystanie w praktyce wyników tych badań pozostawia wiele do życzenia;

C.  mając na uwadze, że kluczową rolę w zapylaniu roślin odgrywają dzikie owady zapylające; mając na uwadze udział, jaki w tym zapylaniu mają pszczoły miodne;

D.  mając na uwadze, że zapylanie przez pszczoły miodne jest jedynie uzupełnieniem zapylania przez szerokie spektrum gatunków owadów(4) – w tym przez pszczoły samotnice, motyle, bzygi i chrząszcze – lecz go nie zastępuje;

E.  mając na uwadze, że w reakcji na pogłębiający się kryzys różnorodności biologicznej 11 października 2019 r. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) wystosowała pilny apel o znacznie intensywniejsze działania na rzecz ochrony gatunków; mając na uwadze, że IUCN zwróciła się do rządów na całym świecie o powstrzymanie do 2030 r. spadku liczebności gatunków i zapobieżenie ginięciu gatunków spowodowanemu przez człowieka, a także o poprawę stanu ochrony zagrożonych gatunków w celu powszechnej odbudowy ich populacji do 2050 r.;

F.  mając na uwadze, że owady zapylające zapewniają podstawowe bezpośrednie i pośrednie usługi ekosystemowe, takie jak zapylanie, zwalczanie szkodników, utrzymanie jakości gleby i wody oraz estetyka krajobrazu;

G.  mając na uwadze, że należy stale dążyć do uznania znaczenia owadów zapylających dla wydajności produkcji rolnej;

H.  mając na uwadze, że w samej Unii 78 % gatunków dzikich kwiatów zależy, przynajmniej częściowo, od zapylania przez zwierzęta(5);

I.  mając na uwadze, że dane i informacje dotyczące owadów zapylających innych niż pszczoły i motyle są niedokładne;

J.  mając na uwadze, że wśród gatunków zapylających są owady, takie jak pszczoły, bzygi, motyle, ćmy, chrząszcze, osy, wciornastki, oraz ssaki, takie jak nietoperze, i ptaki;

K.  mając na uwadze, że zdrowe owady zapylające mają kluczowe znaczenie dla działalności rolniczej w Unii Europejskiej, zważywszy że 84 % gatunków roślin(6) i 76 % europejskiej produkcji żywności zależy od zapylania przez owady; mając na uwadze, że roczną produkcję rolną UE odpowiadającą kwocie aż 15 mld EUR można bezpośrednio przypisać owadom zapylającym(7);

L.  mając na uwadze, że owady zapylające stanowią jeden z najważniejszych wskaźników stanu środowiska naturalnego; mając na uwadze, że statystyki i tendencje w całej Europie, choć czasem częściowe, wskazują na niepokojący spadek populacji owadów zapylających;

M.  mając na uwadze, że wyraźnie widać, iż stan ochrony motyli i ich półnaturalnych siedlisk na użytkach zielonych jest słaby i stanowi dobry wskaźnik sytuacji dzikich pszczół, bzygów, ciem i innych owadów zapylających;

N.  mając na uwadze, że tylko 56 gatunków owadów zapylających podlega ochronie na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (dyrektywa siedliskowa)(8), a w 67 % przypadków oceny są negatywne;

O.  mając na uwadze, że Parlament zainicjował kilka projektów pilotażowych i działań przygotowawczych z zamiarem dalszego badania spadku liczebności owadów zapylających oraz opracowania konkretnych rozwiązań mających na celu złagodzenie niepokojącego spadku populacji owadów zapylających(9);

P.  mając na uwadze, że w celu odpowiedniej ochrony i odbudowy populacji owadów zapylających należy znacznie ograniczyć stosowanie pestycydów szkodliwych dla owadów zapylających i dla roślin będących ich pożywieniem;

Q.  mając na uwadze, że stosowanie niektórych pestycydów wiąże się z niepożądanymi skutkami ekologicznymi, w tym poważnymi zagrożeniami dla zarówno pszczół miodnych, jak i pszczół dzikich, które zapylają większość roślin uprawianych na świecie;

R.  mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczącym wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin(10) profesjonalni użytkownicy pestycydów muszą przez co najmniej trzy lata przechowywać rejestry stosowania pestycydów, zawierające nazwę środka ochrony roślin, czas stosowania i stosowaną dawkę oraz obszar i uprawy, na których wykorzystano ten środek;

S.  mając na uwadze, że w kwietniu 2018 r. Unia postanowiła wprowadzić całkowity zakaz stosowania na zewnątrz imidakloprydu, klotianidyny oraz tiametoksamu, znanych jako neonikotynoidy;

T.  mając na uwadze, że kilka państw członkowskich zgłosiło odstępstwa związane ze stosowaniem tych neonikotynoidów na ich terytorium, uzasadniając te odstępstwa sytuacją nadzwyczajną; mając na uwadze, że takie zgłoszenia powinny być dobrej jakości i należy je podawać do wiadomości publicznej; mając na uwadze, że Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) stwierdził, iż w przypadku około jednej trzeciej produktów, na które udzielono zezwoleń nadzwyczajnych, dostępne byłyby alternatywne środki; mając na uwadze, że EFSA może odgrywać pewną rolę w rozpatrywaniu zezwoleń wydawanych w sytuacjach nadzwyczajnych(11);

U.  mając na uwadze, że wykazano, iż stosowanie glifosatu jest szkodliwe dla bakterii obecnych w organizmach pszczół miodnych i tym samym przyczynia się do obniżenia liczebności owadów zapylających oraz utraty siedlisk; mając na uwadze, że niektóre fungicydy mogą podwoić toksyczność ostrą insektycydów(12);

V.  mając na uwadze, że państwa członkowskie nie poparły w pełni wytycznych EFSA dotyczących oceny ryzyka dla pszczół w związku ze stosowaniem środków ochrony roślin (wytyczne EFSA z 2013 r. dotyczące pszczół), zatwierdzonych w 2013 r. i stanowiących najbardziej aktualną naukową metodę oceny ryzyka związanego ze stosowaniem pestycydów dla Apis mellifera, Bombus spp. i pszczół samotnic; mając na uwadze, że sytuacja ta wpływa destruktywnie na właściwe stosowanie kryteriów zatwierdzania określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1107/2009 i tym samym na lepszą ochronę tych gatunków;

W.  mając na uwadze, że oprócz wpływu środków owadobójczych na owady zapylające, herbicydy o szerokim spektrum działania stosowane na powszechną skalę, np. jako chwastobójcze środki przedwschodowe lub środki odwadniające, niszczą źródła pożywienia owadów zapylających poza głównym okresem kwitnienia roślin oraz przyczyniają się do ginięcia całych populacji owadów;

X.  mając na uwadze, że nawet przy pełnym stosowaniu wytycznych EFSA z 2013 r. dotyczących pszczół system zatwierdzania pestycydów nie obejmowałby ochroną motyli, ciem i bzygów;

Y.  mając na uwadze, że połączone siedliska owadów zapylających, takie jak strefy buforowe, żywopłoty i cieki wodne obrośnięte trawą, mogą przyczyniać się do kontroli erozji gleby i ogólnie do zwiększenia różnorodności biologicznej oraz potencjalnie służą poprawie jakości pożywienia dostępnego zarówno dla pszczół miodnych, jak i dla dzikich owadów zapylających;

Z.  mając na uwadze, że wiele siedlisk owadów zapylających jest wysoce rozdrobnionych, a wyspecjalizowane gatunki są coraz bardziej zagrożone z powodu złego zarządzania siedliskami i z powodu zmiany klimatu;

AA.  mając na uwadze, że występowanie, ochrona i przywracanie obszarów porośniętych kwiatami autochtonicznymi, również na obszarach miejskich, ma zasadnicze znaczenie dla zdrowia populacji dzikich owadów zapylających;

AB.  mając na uwadze, że dzikie owady zapylające i pszczelarze w Europie świadczą usługi zapylania roślin niemal całkowicie za darmo; mając na uwadze, że praktyka ta zdecydowanie kontrastuje z praktykami w innych częściach świata, gdzie koszt zapylania jest traktowany podobnie jak inne środki produkcji w gospodarstwie takie jak nasiona, nawozy i pestycydy;

AC.  mając na uwadze, że owady zapylające przynoszą korzyści społeczne i kulturowe w formie leków, produktów, sztuki i tradycji;

AD.  mając na uwadze, że ta w dużej mierze darmowa usługa zapylania uzupełnia usługi świadczone przez dzikie owady zapylające i jest możliwa wyłącznie dlatego, że głównym źródłem dochodów pszczelarzy jest sprzedaż miodu i innych produktów pszczelich; mając na uwadze, że przywóz podrabianego miodu stanowi zagrożenie dla podstawy gospodarczej pszczelarstwa w UE;

AE.  mając na uwadze, że środki rolno-środowiskowe nie zostały wdrożone w całej UE na skalę wystarczającą, by zrekompensować utratę siedlisk owadów zapylających i pogorszenie jakości siedlisk; mając na uwadze, że zazielenianie nie przyniosło znaczącej poprawy;

AF.  mając na uwadze, że Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi w swoich stanowiskach w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie planów strategicznych WPR (COM(2018)0392) zwróciły się o wprowadzenie wskaźnika wpływu owadów zapylających;

AG.  mając na uwadze, że wprowadzenie wskaźnika dotyczącego owadów zapylających może przyczynić się do optymalizacji procesów decyzyjnych, podniesienia efektywności wydatków publicznych, zwiększenia odpowiedzialności oraz zrozumienia wpływu polityki i prawodawstwa;

AH.  mając na uwadze, że nadmierne nawożenie upraw przyczynia się do spadku występowania roślin kwitnących, które stanowią potencjalną podstawę pożywienia owadów zapylających;

AI.  mając na uwadze, że emisje azotanów powodują eutrofizację i rozrost traw, które wypierają zioła i kwiaty w runi, pokrywają gołą ziemię wykorzystywaną jako siedliska lęgowe przez wiele owadów zapylających i powodują zacienienia przy powierzchni ziemi, co tworzy chłodny mikroklimat nieodpowiedni dla wielu gatunków autochtonicznych;

Uwagi ogólne

1.  uznaje wartość dodaną inicjatywy UE na rzecz owadów zapylających ze względu na wyznaczenie celów strategicznych i serii pilnych działań, które mają zostać podjęte przez UE i jej państwa członkowskie w celu ochrony owadów zapylających; wyraża uznanie dla działań prowadzonych już na szczeblu lokalnym w celu ochrony siedlisk owadów zapylających;

2.  uważa jednak, że inicjatywa w niedostatecznym stopniu uwzględnia wiele przyczyn spadku liczebności owadów zapylających, w tym zmiany użytkowania gruntów, utratę siedlisk i połączeń między nimi, intensywne praktyki rolne, środki ochrony roślin, zanieczyszczenie środowiska, wpływ patogenów i pasożytów takich jak dręcz pszczeli (Varroa destructor), zmianę klimatu i inwazyjne gatunki obce(13); uważa, że wdrożenie „Priorytetu II: Przeciwdziałanie przyczynom spadku liczebności owadów zapylających” jest sprawą niezwykle pilną;

3.  uważa, że owady zapylające mają kluczowe znaczenie dla różnorodności biologicznej i są niezbędne do reprodukcji większości gatunków roślin; uznaje, że spadek populacji owadów zapylających wpływa na jakość i ilość plonów oraz zwrot ekonomiczny dla rolników;

4.  zwraca uwagę na ważną rolę owadów zapylających w rolnictwie, na zagrożenie, jakie obecny spadek ich liczebności stwarza dla produkcji żywności, oraz na konieczność podjęcia pilnych działań transformacyjnych w celu ochrony i odbudowy populacji owadów zapylających i ich usług;

5.  podkreśla, że przyjęcie całościowego podejścia i ocenienie wpływu obowiązujących środków polityki ma istotne znaczenie dla skutecznego przeciwdziałania spadkowi liczebności owadów zapylających w Unii; podkreśla, że należy stosować ogólną zasadę ostrożności, aby chronić owady zapylające, zarówno hodowlane, jak i dzikie;

6.  podkreśla konieczność ochrony różnorodności gatunków owadów zapylających w Europie – w tym w przybliżeniu 2 000 gatunków dzikich pszczół i innych owadów takich jak muchówki, chrząszcze, ćmy i motyle – i na świecie;

7.  podkreśla, że ważne jest promowanie środków mających sprzyjać różnorodności biologicznej zarówno na obszarach wiejskich, jak i miejskich, gdyż zdrowie owadów zapylających i ich przeżycie zależą od obfitujących w różne gatunki siedlisk zapewniających zróżnicowane i stałe pożywienie, takie jak nektar i pyłek kwiatowy, w wystarczającej ilości oraz siedlisk umożliwiających gniazdowanie, rozród i zimowanie;

8.  nalega na Komisję, aby przy opracowywaniu unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na okres po 2020 r. uwzględniła inicjatywę UE na rzecz owadów zapylających i jej wyniki oraz by przełożyła cele inicjatywy na całościowy program działania na rzecz owadów zapylających i przeznaczyła nań wystarczające zasoby;

9.  zwraca się do Komisji, aby podjęła problem spadku liczebności owadów zapylających na szczeblu międzynarodowym oraz opowiedziała się za przyjęciem zdecydowanych środków ochrony owadów zapylających i ich siedlisk na całym świecie;

Różnorodność biologiczna a praktyki rolnicze

10.  podkreśla, że zwiększanie różnorodności biologicznej, a zatem sprzyjanie powstawaniu siedlisk owadów zapylających na gruntach rolnych i ich jakości musi stać się jednym z nadrzędnych celów przy opracowywaniu przyszłej wspólnej polityki rolnej (WPR), która powinna w szczególności wspierać ochronę obszarów rolnych o wysokiej wartości przyrodniczej, odłogowanie obszarów do celów przyrodniczych oraz ograniczanie stosowania pestycydów i nawozów mineralnych, a także zachęcać do stosowania upraw mieszanych i płodozmianu;

11.  zauważa, że zmniejszenie uzależnienia od pestycydów jest jednym z podstawowych celów dyrektywy 2009/128/WE w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów (14); podkreśla, że w przyjętym na mocy tej dyrektywy krajowym planie działania każdego z państw członkowskich należy ustanowić plan ograniczenia stosowania pestycydów, przewidujący jasno określone cele, etapy i harmonogram, oraz że ograniczenie pestycydów powinno zostać określone jako „wspólny wskaźnik” umożliwiający monitorowanie osiągnięć; uważa, że ogólnounijne obowiązkowe cele redukcji – po odpowiedniej ocenie skutków – powinny zostać objęte zbliżającym się przeglądem dyrektywy 2009/128/WE;

12.  wzywa Komisję, aby dokonała przeglądu zmienionych krajowych planów działania przyjętych na mocy dyrektywy 2009/128/WE i podjęła wszelkie możliwe działania, które skłonią państwa członkowskie do adekwatnego zobowiązania się do zmniejszenia zużycia pestycydów i do niezbędnego monitorowania realizacji celów w tym zakresie;

13.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby zadbały o udzielanie rolnikom – za pośrednictwem krajowego i regionalnego systemu doradztwa rolniczego – wartościowych porad na temat sprzyjania różnorodności biologicznej i owadom zapylającym oraz ochrony bioróżnorodności i owadów zapylających;

14.  ponownie stwierdza, że zapylanie ma zasadnicze znaczenie dla produkcji rolnej i dlatego też wsparcie udzielane w ramach pierwszego filara WPR nie powinno prowadzić do osłabienia lub utraty usług zapylania; apeluje do Komisji, by zatwierdzała tylko takie plany strategiczne, w których czynnik ten zostanie należycie uwzględniony w formie odpowiednich warunków i ekoprogramów w ramach pierwszego filara;

15.  podkreśla, że w licznych krajowych programach rozwoju obszarów wiejskich ujęto już środki sprzyjające różnorodności biologicznej i wspieraniu owadów zapylających; zauważa, że w celu kontynuacji i dalszego rozwoju takich programów i środków należy przede wszystkim zapewnić wystarczające finansowanie drugiego filara WPR; podkreśla, że zasadnicze znaczenie ma przy tym uwzględnienie zróżnicowania regionów i siedlisk oraz mnogości owadów zapylających, a zatem konieczne jest podejście w skali kraju i regionu;

16.  zwraca się do Komisji i państw członkowskich, by zaakceptowały apel Parlamentu o uwzględnienie w WPR wskaźnika owadów zapylających;

17.  podkreśla, że w 2017 r. sprzedaż insektycydów(15) wzrosła w porównaniu z 2016 r. w 18 państwach UE; wyraża zaniepokojenie faktem, że w kategorii innych insektycydów(16) w 9 spośród 13 krajów, dla których dostępne były zdezagregowane dane, zaobserwowano wzrost sprzedaży w 2017 r. w porównaniu z 2016 r. oraz że w inicjatywie na rzecz owadów zapylających nie uznano tej tendencji za istotną;

18.  podkreśla, że działania na rzecz różnorodności biologicznej i ograniczenie stosowania pestycydów należy również ustanowić jako cel w planach strategicznych państw członkowskich w ramach WPR oraz że ograniczenie pestycydów i zwiększenie różnorodności biologicznej powinny zostać określone jako „wspólne wskaźniki” umożliwiające monitorowanie osiągnięć;

19.  podkreśla, że opracowywany właśnie wskaźnik mierzący różnorodność i liczebność owadów zapylających umożliwi ocenę wyników WPR w tym obszarze;

20.  podkreśla, że zgodnie z dyrektywą 2009/128/WE w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów aby chronić owady zapylające, zamiast pestycydów w pierwszej kolejności muszą być stosowane niechemiczne metody zwalczania szkodników;

21.  wzywa Komisję do rozszerzenia zakazu, którym objęte są imidaklopryd, klotianidyna i tiametoksam, na wszystkie pestycydy na bazie neonikotynoidów;

22.  apeluje do Komisji, aby zwracała się o opinię do EFSA za każdym razem, gdy państwa członkowskie udzielają na podstawie art. 53 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 zezwolenia na zastosowanie środka pestycydu w sytuacji nadzwyczajnej; uważa, że ważne jest, aby EFSA badał również skutki zastąpienia, a także dostępność metod niechemicznych;

23.  apeluje do Komisjii, aby dopilnowała właściwego stosowania przepisów rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 i tym samym zagwarantowała między innymi minimalny standard zgłaszania zezwoleń na pestycydy wydawanych w sytuacjach nadzwyczajnych, obejmujący konieczność przedstawiania pełnych i szczegółowych wyjaśnień przez państwa członkowskie oraz podawania tych zgłoszeń do wiadomości publicznej; z zadowoleniem zauważa rolę EFSA w badaniu tych odstępstw;

24.  podkreśla, że profesjonalni użytkownicy środków ochrony roślin powinni przez co najmniej trzy lata przechowywać szczegółowe rejestry danych dotyczących zastosowania tych środków, powierzchni, na jakiej były stosowane, czasu ich stosowania i zastosowanej dawki; zwraca uwagę, że odpowiednie informacje z rejestru należy udostępniać właściwemu organowi na jego wniosek, aby umożliwić monitorowanie przestrzegania zasad wzajemnej zgodności i śledzenie wyników WPR w kwestii ograniczenia stosowania pestycydów w całej UE;

25.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do podnoszenia świadomości i promowania możliwości finansowania w tym obszarze; zwraca uwagę, że wspólne instrumenty i wzorce na potrzeby opracowywania strategii i planów dotyczących owadów zapylających na bazie istniejących najlepszych praktyk zachęcą do przyjęcia dodatkowych środków na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym;

26.  apeluje do Komisji i państw członkowskich, aby zadbały o przyjęcie w trybie pilnym ogółu wytycznych EFSA z 2013 r. dotyczących pszczół, obejmujących wymogi odnoszące się do toksyczności przewlekłej i toksyczności dla larw, a także do gatunków innych niż pszczoły miodne;

27.  w oczekiwaniu na przyjęcie na szczeblu UE ogółu wytycznych EFSA dotyczących pszczół wzywa państwa członkowskie do odpowiedniego dostosowania ocen pestycydów;

28.  wzywa Komisję, aby zwróciła się do EFSA o wytyczne dotyczące pestycydów, określające testy, które należy przeprowadzać przed zatwierdzeniem, aby zadbać o ochronę motyli, ciem i bzygów;

29.  podkreśla, że występowanie siedlisk owadów zapylających zwiększa wydajność gruntów;

30.  apeluje do Komisji o ustanowienie limitów w ramach celu WPR dotyczącego zwiększenia produktywności, o uregulowanie intensywnych praktyk rolnych oraz o zachęcanie do stosowania środków służących zazielenianiu, które poprawiają pod względem jakościowym i ilościowym stan siedlisk i stref furażowania owadów zapylających oraz przeciwdziałają uniformizacji krajobrazów w Europie;

31.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby promowały korzystanie z pastwisk i siedlisk pastwiskowych, w tym pastwisk zadrzewionych i innych systemów agroleśnictwa, co jest zasadniczym warunkiem stworzenia bazy gniazdowania, rozrodu i zimowania dla owadów zapylających, we współdziałaniu ze społecznościami żyjącymi na obszarach trawiastych o wysokiej wartości przyrodniczej, których działalność ogranicza się do wypasu i tradycyjnych form rolnictwa ekstensywnego;

32.  w związku z tym podkreśla, że płodozmian, stosowanie silnych odmian oraz mechaniczne pielenie / biologiczne zwalczanie szkodników pomogą odtworzyć siedliska owadów zapylających, podczas gdy duże areały monokultur przyczyniają się do spadku liczebności owadów zapylających;

33.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby wspierały zieloną infrastrukturę, która odtwarza i przywraca potrzebną owadom zapylającym mozaikę siedlisk i funkcjonalną sieć połączeń na obszarach wiejskich i miejskich;

34.  apeluje do Komisji i państw członkowskich o promowanie utrzymywania zadbanych żywopłotów oraz koncepcji stref buforowych, w tym obrośniętych trawą/kwiatami pasów wzdłuż cieków wodnych i obszarów porośniętych kwitnącymi bylinami jako środków wspierania różnorodności biologicznej w celu ochrony potencjalnych miejsc furażowania i siedlisk owadów zapylających oraz organizmów służących kontroli biologicznej, a także w celu zapewnienia lepszej kontroli erozji na obszarach wiejskich, podmiejskich i miejskich;

35.  apeluje do państw członkowskich, aby popierały szybkie umieszczanie w unijnym wykazie gatunków stanowiących zagrożenie dla owadów zapylających, by szybko reagowały w celu opanowania i eliminowania takich gatunków, aby zwiększyły czujność oraz podejmowały działania ograniczające, gdy zostaną określone drogi rozprzestrzeniania się;

36.  wzywa Komisję, aby zaproponowała środki mające pomóc w przeciwdziałaniu presji, jaką na owady zapylające może wywierać zaprzestawanie upraw;

37.  podkreśla, że należy wprowadzić skuteczne środki bezpieczeństwa biologicznego dotyczące roślin i ziemi w doniczkach przed przeniesieniem ich na znaczne odległości, oraz zachęca organy publiczne odpowiedzialne za gospodarowanie obszarami zielonymi, aby wykorzystywały lokalne gatunki roślin, maksymalizując korzyści dla lokalnych owadów zapylających i minimalizując rozprzestrzenianie się inwazyjnych gatunków obcych;

38.  wzywa Komisję, aby określiła kryteria niezbędne do ustanowienia oznakowania ekologicznego UE przyjaznych dla owadów zapylających roślin doniczkowych, w przypadku których wskazano miejsce pochodzenia, które są umieszczone w ekologicznym pojemniku, nie rosną na podłożu torfowym i nie zawierają środków owadobójczych;

39.  apeluje do Komisji i państw członkowskich o wspieranie sektora pszczelarskiego dzięki zwiększeniu kontroli przywozu, aby uniknąć przywozu podrabianego miodu, oraz poprzez wprowadzenie obowiązku oznaczania pochodzenia miodu (z podaniem nazwy każdego z krajów pochodzenia) w przypadku miodów mieszanych;

40.  apeluje o propagowanie idei i tworzenie siedlisk owadów zapylających na obszarach miejskich;

Badania naukowe, szkolenia i nadzór

41.  w odniesieniu do pszczół miodnych (Apis mellifera) kładzie w szczególności nacisk na rolę badań dotyczących przyczyn spadku długości życia królowych, co stanowi niepokojące zjawisko;

42.  za kluczowe uważa wsparcie opracowania tych wytycznych dotyczących badań, które nie są jeszcze dostępne, zwłaszcza w odniesieniu do ostrej i przewlekłej toksyczności dla pszczół samotnic, przewlekłej toksyczności dla trzmieli, efektów subletalnych i narażenia na działanie wielu związków jednocześnie (efektów skumulowanych i synergicznych), a także badań innych gatunków owadów zapylających;

43.  podkreśla, że w rozdziale inicjatywy dotyczącym badań nie uwzględnia się programów opartych na wynikach, które zakładają monitorowanie i które mogą okazać się przydatne do częściowego pokrycia potrzeb w zakresie monitorowania, a także mogą zapewnić odpowiednie zachęty dla rolników; podkreśla, że takie programy mogą być pilotowane i rozbudowywane w ramach różnych instrumentów i polityk finansowych UE, w tym w ramach WPR;

44.  apeluje do Komisji i państw członkowskich, aby zwiększyły środki finansowe przeznaczone na badania podstawowe i stosowane nad owadami zapylającymi oraz na opracowanie metod leczenia dotykających je nowych chorób, pasożytów i wirusów, a także by inwestowały we wzmacnianie i poszerzanie zasobów fachowej wiedzy taksonomicznej, w tym za pośrednictwem programu ramowego UE w zakresie badań naukowych i innowacji; apeluje o położenie większego nacisku na badania w terenie i na gatunki owadów zapylających inne niż pszczoły miodne i motyle;

45.  apeluje do Komisji i państw członkowskich o ustanowienie systematycznego i znormalizowanego monitoringu dzikich owadów zapylających w warunkach rzeczywistych i głównych rodzajów presji, na które są one narażone, aby zmierzyć skalę spadku liczebności owadów zapylających i ustalić jego przyczyny oraz umożliwić pełną ocenę skuteczności odpowiednich polityk unijnych i krajowych;

46.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby zadbały o uwzględnienie w planach strategicznych WPR środków finansowych potrzebnych do monitorowania dzikich owadów zapylających w celu zdobycia solidnych danych, które posłużą do opracowania wskaźnika owadów zapylających w WPR zgodnie z zobowiązaniem podjętym w inicjatywie UE na rzecz owadów zapylających;

47.  uważa za wskazane, by wspierać ekoinnowacje(17) w rolnictwie oraz zachęcać do zawierania partnerstw ze środowiskami akademickimi i do współpracy z badaczami w różnych dziedzinach, aby wspierać rozwój pestycydów niskiego ryzyka, które są nieszkodliwe dla owadów zapylających;

48.  uważa, że konieczne jest wsparcie badań naukowych dotyczących agroekologicznej transformacji rolnictwa oraz dalszego rozwoju metod ochrony roślin, które są nieszkodliwe dla owadów zapylających, takich jak m.in. odpowiednie techniki uprawy, płodozmian i zrównoważone nawożenie;

49.  apeluje do Komisji i państw członkowskich o popieranie nauki obywatelskiej koncentrującej się na rejestrowaniu i monitorowaniu owadów zapylających oraz o wspieranie szkoleń dla pszczelarzy w celu promowania nieinwazyjnego nadzoru nad pszczołami w Unii dzięki opracowaniu wskaźników żywotności kolonii;

o
o   o

50.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) Dz.U. C 35 z 31.1.2018, s. 2. (2) Dz.U. C 356 z 4.10.2018, s. 38. (3) Teksty przyjęte, P8_TA(2019)0023. (4) Garibaldi, L. A. i in., „Wild Pollinators Enhance Fruit Set of Crops Regardless of Honey Bee Abundance”, 2013. (5) Potts, S. i in., „Status and Trends of European Pollinators. Key Findings of the STEP Project”, Pensoft Publishers, Sofia, s. 72. (6) Potts, S. i in., „Status and Trends of European Pollinators. Key Findings of the STEP Project”, Pensoft Publishers, Sofia, s. 72. (7) Gallai, N. i in., „Economic Valuation of the Vulnerability of World Agriculture Confronted with Pollinator Decline”, Ecological Economics, 68:3, s. 810–821. (8) Dz.U. L 206 z 22.7.1992, s. 7. (9) Zwłaszcza „Monitorowanie i wskaźniki dotyczące owadów zapylających w UE”, „Wykorzystanie pszczół miodnych do monitoringu środowiska pod kątem stosowania pestycydów”, „Pomiar stanu różnorodności biologicznej z wykorzystaniem wskaźnika czerwonej księgi” oraz „Opracowanie przeznaczonego dla rolników zestawu narzędzi dotyczącego praktyk integrowanej ochrony roślin w całej Unii”. (10) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylające dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG (Dz.U. L 309 z 24.11.2009, s. 1). (11) https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/approval_active_substances/approval_renewal/neonicotinoids_en (12) Tsvetkov, N., Samson-Robert, O., Sood, K., Patel, H. S., Malena, D. A., Gajiwala, P. H., Maciukiewicz, P., Fournier, V., Zayed, A. (2017): „Chronic exposure to neonicotinoids reduces honey bee health near corn crops”, Science, t. 356, wyd. 6345, s. 1395–1397. https://doi.org/10.1126/science.aam7470 (13) Potts, S.G. i in., (2016), „The Assessment Report of the Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services on Pollinators, Pollination and Food Production”, Sekretariat Międzyrządowej Platformy Naukowo-Politycznej w sprawie Różnorodności Biologicznej i Funkcjonowania Ekosystemów, Bonn, Niemcy, s. 552. (14) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów (Dz.U. L 309 z 24.11.2009, s. 71). (15) Dane Eurostatu istnieją dla kategorii insektycydów i akarycydów; dalsze dane dotyczą różnych kategorii insektycydów (perytroidów, chlorowanych węglowodorów, organofosfatów, karbaminianów i oksymo karbaminianów i innych insektycydów); dostępne pod adresem http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitViewTableAction.do (16) Z uwzględnieniem również neonikotynoidów. (17) Zdefiniowane przez Komisję jako wszelkie innowacje prowadzące do znacznych postępów na drodze do zrównoważonego rozwoju przez ograniczenie oddziaływania metod produkcji na środowisko, poprawę odporności przyrody na presje środowiskowe lub wydajniejsze i bardziej odpowiedzialne korzystanie z zasobów naturalnych.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie umożliwienia transformacji cyfrowej opieki zdrowotnej i społecznej na jednolitym rynku cyfrowym, wzmacniania pozycji obywateli i budowania zdrowszego społeczeństwa (2019/2804(RSP))

P9_TA(2019)0105 B9-0239/2019

Parlament Europejski,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 25 kwietnia 2018 r. w sprawie umożliwienia transformacji cyfrowej opieki zdrowotnej i społecznej na jednolitym rynku cyfrowym, wzmacniania pozycji obywateli i budowania zdrowszego społeczeństwa (COM(2018)0233),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 30 kwietnia 2004 r. zatytułowany „e-Zdrowie – poprawa opieki zdrowotnej dla obywateli europejskich: plan działania w europejskim obszarze e-zdrowia” (COM(2004)0356),

–  uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 21 grudnia 2007 r. zatytułowany „Plan działania dotyczący inicjatywy rynków pionierskich w dziedzinie e-zdrowia”, załącznik I do komunikatu „Inicjatywa rynków pionierskich dla Europy” (COM(2007)0860 final, SEC(2007)1730),

–  uwzględniając zalecenie Komisji z dnia 2 lipca 2008 r. w sprawie transgranicznej interoperacyjności systemów elektronicznych kart zdrowia (zawarte w dokumencie C(2008)3282)(1),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie korzyści telemedycyny dla pacjentów, systemów opieki zdrowotnej i społeczeństwa (COM(2008)0689),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 grudnia 2012 r. zatytułowany „Plan działania w dziedzinie e-zdrowia na lata 2012–2020 – Innowacyjna opieka zdrowotna w XXI wieku” (COM(2012)0736),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terytorium Unii(2),

–  uwzględniając sprawozdanie specjalne nr 07/2019 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego zatytułowane „Działania UE w zakresie transgranicznej opieki zdrowotnej – ustanowiono ambitne cele, lecz konieczne jest usprawnienie zarządzania”,

–  uwzględniając zalecenie Komisji (UE) 2019/243 z dnia 6 lutego 2019 r. w sprawie europejskiego formatu wymiany elektronicznej dokumentacji medycznej(3),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/24/UE z dnia 9 marca 2011 r. w sprawie stosowania praw pacjentów w transgranicznej opiece zdrowotnej(4),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych, dalej: RODO)(5),

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie zdrowia w społeczeństwie cyfrowym – dokonywanie postępów w zakresie innowacji w dziedzinie zdrowia wykorzystujących potencjał danych(6),

–  uwzględniając pytanie do Komisji dotyczące umożliwienia transformacji cyfrowej opieki zdrowotnej i społecznej na jednolitym rynku cyfrowym, wzmacniania pozycji obywateli i budowania zdrowszego społeczeństwa (O-00042/2019 – B9-0062/2019),

–  uwzględniając art. 136 ust. 5 i art. 132 ust. 2 Regulaminu,

–  uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

A.  mając na uwadze, że pojawienie się nowych technologii stwarza zarówno szanse, jak i wyzwania dla rozwoju lepszej opieki zdrowotnej; mając na uwadze, że europejskie systemy opieki zdrowotnej i społecznej stoją przed poważnymi wyzwaniami w związku ze starzeniem się społeczeństwa, dłuższym średnim trwaniem życia i utrzymującym się na niskim poziomie wskaźnikiem urodzeń, które to wyzwania powodują obawy co do stabilności przyszłego świadczenia opieki zdrowotnej; mając na uwadze, że z drugiej strony pojawianie się nowych technologii stwarza nowe możliwości; mając na uwadze, że w tym kontekście potrzebne jest przesunięcie paradygmatu w stronę proaktywnych i dostosowujących się systemów opieki zdrowotnej, w których głównym celem jest utrzymanie zdrowia, a nie zarządzanie chorobami;

B.  mając na uwadze, że wydatki na opiekę zdrowotną szybko rosną i wynoszą 9,6 %(7) PKB w UE jako całości; mając na uwadze, że systemy ochrony zdrowia muszą maksymalizować skuteczność i wydajność dostępnych, odpornych i stabilnych świadczeń zdrowotnych oraz mającej takie cechy opieki długoterminowej i zapewniać sprawiedliwy dostęp do nich, a także zapewniać nowe usługi odpowiednie do zmian zachodzących w społeczeństwie, dbać o to, by świadczenie opieki niezależnie od rodzaju świadczenia i świadczeniodawcy przebiegało w sposób niezakłócony, oraz wprowadzać usprawnienia istotne dla pacjentów i ich zmieniających się i rosnących potrzeb w zakresie zdrowia i opieki, dobrostanu i jakości życia, z uwzględnieniem różnic między pacjentami, jeśli chodzi o dostęp do internetu, umiejętności cyfrowe i kompetencje zdrowotne;

C.  mając na uwadze, że innowacyjne rozwiązania cyfrowe w dziedzinie opieki zdrowotnej i społecznej mogą sprzyjać zapobieganiu chorobom i promowaniu zdrowego stylu życia, poprawiać jakość życia obywateli oraz utorować drogę dla wydajniejszych sposobów organizowania i świadczenia usług opieki zdrowotnej i społecznej;

D.  mając na uwadze, że dane na temat zdrowia obywateli UE są jednym z kluczowych czynników transformacji cyfrowej i wymagają ścisłej ochrony przed ich użyciem niezgodnie z ich przeznaczeniem; mając na uwadze, że pomiędzy państwami członkowskimi istnieją znaczne różnice w dostępności danych, oraz mając na uwadze, że w związku z brakiem interoperacyjności i fragmentacją rynkową systemów ochrony zdrowia obywatele wciąż jeszcze nie mogą w pełni korzystać z jednolitego rynku cyfrowego;

E.  mając na uwadze, że transformacja cyfrowa opieki zdrowotnej nie będzie ograniczona do szerszego wykorzystania mobilnych aplikacji zdrowotnych, lecz będzie również obejmować eksplorację danych, tj. analizę wielkich zbiorów danych, stanowiącą podstawę rozwoju sztucznej inteligencji (SI) oraz uczenia się maszyn;

F.  mając na uwadze, że organizacja i świadczenie usług zdrowotnych i opiekuńczych leżą w gestii państw członkowskich; mając na uwadze, że Unia może wspierać współpracę między państwami członkowskimi w zakresie promocji zdrowia publicznego i profilaktyki chorób oraz poprawy komplementarności ich usług zdrowotnych w wymiarze transgranicznym, a także wspierać i umożliwiać badania naukowe i rozwój w dziedzinie inteligentnej opieki zdrowotnej w Europie;

G.  mając na uwadze, że oczekiwania pacjentów oraz ich potrzeby, jeśli chodzi o monitorowanie stanu zdrowia, rosną, a wraz z nimi rośnie zapotrzebowanie na upodmiotowienie obywateli pod względem zdrowia za pomocą usług ukierunkowanych na użytkownika oraz opracowywanie kolejnych rozwiązań ukierunkowanych na profilaktykę, spersonalizowanych i dostosowujących się, które umożliwią obywatelom korzystanie z usług zdrowotnych i interakcję ze służbą zdrowia;

H.  mając na uwadze, że w świetle postępującej cyfryzacji społeczeństwa pacjenci, opiekunowie, pracownicy służby zdrowia oraz potencjalnie wszystkie podmioty w łańcuchu opieki zdrowotnej będą coraz częściej stawać przed wyzwaniami polegającymi na wykorzystywaniu technologii informacyjnej oraz cyfrowej infrastruktury dokumentacji medycznej, co budzi obawy dotyczące bezpieczeństwa danych osobowych i prywatności;

I.  mając na uwadze, że dane osobowe dotyczące zdrowia mają szczególnie wrażliwy charakter i powinny podlegać ścisłym wymogom etycznym, a ich gromadzenie, przetwarzanie, wykorzystywanie i przechowywanie powinno wymagać świadomej zgody obywateli;

J.  mając na uwadze, że najważniejsze jest to, aby obywatele mieli zaufanie, że ich dane osobowe dotyczące zdrowia są gromadzone, przetwarzane, wykorzystywane i przechowywane bezpiecznie i z zachowaniem poufności;

K.  mając na uwadze, że wdrażanie i stosowanie cyfrowych systemów w dziedzinie zdrowia – np. stosowanie zaktualizowanej technologii, korzystanie z infrastruktury wspierającej transformację cyfrową oraz wykorzystywanie elektronicznej dokumentacji medycznej w świadczeniu opieki zdrowotnej – znajdują się na różnych etapach w poszczególnych państwach członkowskich;

L.  mając na uwadze, że w piśmie określającym zadania skierowanym do komisarza do spraw zdrowia ujęto utworzenie europejskiej przestrzeni danych dotyczących zdrowia, aby promować wymianę danych na temat zdrowia i wspierać badania nad nowymi strategiami profilaktycznymi, a także terapiami, lekami, wyrobami medycznymi i skutkami dla zdrowia;

M.  mając na uwadze, że nauka, badania naukowe i innowacje odgrywają istotną rolę pod względem konkurencyjności i odporności Europy; mając na uwadze, że olbrzymie postępy w dostępności danych i mocy obliczeniowej stymulują inicjatywy badawcze mające na celu zrozumienie chorób i stanów klinicznych, zapobieganie im i ich leczenie; mając na uwadze, że techniki zarządzania danymi mogą pomóc w ustaleniu niedoborów, zagrożeń, tendencji i wzorców w zakresie opieki w sposób uzupełniający lub bardziej skuteczny;

N.  mając na uwadze, że osoby należące do niższych warstw społecznych zwykle mają większe potrzeby zdrowotne, a także są bardziej narażone na wykluczenie w wyniku transformacji cyfrowej opieki zdrowotnej;

Uwagi ogólne

1.  z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji w sprawie umożliwienia transformacji cyfrowej opieki zdrowotnej i społecznej na jednolitym rynku cyfrowym, który ma na celu promowanie zdrowia, profilaktykę i kontrolę chorób, pomoc w spełnieniu niezaspokojonych potrzeb obywateli, a także umożliwienie poprawy stabilności systemów opieki zdrowotnej oraz ułatwienie obywatelom równego i przystępnego cenowo dostępu do opieki charakteryzującej się wysoką jakością dzięki sensownemu zastosowaniu innowacji cyfrowych;

2.  zauważa, że chociaż cyfrowa opieka zdrowotna odznacza się dużym potencjałem, nadal występuje w tym zakresie wiele nierozwiązanych problemów w odniesieniu do prywatności i bezpieczeństwa;

3.  podkreśla, że aby w pełni wykorzystać potencjał narzędzi cyfrowej opieki zdrowotnej, należy w pierwszym rzędzie wdrażać elementy tej opieki z pełnym uwzględnieniem ochrony danych, bezpieczeństwa i dokładności oraz w sposób zaspokajający potrzeby pacjenta;

4.  przypomina, że transformację cyfrową opieki zdrowotnej i społecznej na jednolitym rynku cyfrowym należy poprzedzić przestrzeganiem unijnych przepisów w dziedzinie ochrony danych osobowych;

5.  uważa, że działania zaproponowane przez Komisję mogą nie tylko przyczynić się do zapewnienia obywatelom europejskim bardziej ukierunkowanej na profilaktykę, spersonalizowanej i dostosowującej się opieki zdrowotnej, wzmocnienia efektywności, stabilności i odporności systemów opieki zdrowotnej i społecznej w Europie oraz równego dostępu do nich, ale również do pobudzenia wzrostu i wspierania przemysłu europejskiego w tej dziedzinie, w szczególności dzięki maksymalizacji potencjału jednolitego rynku cyfrowego w wyniku rozpowszechnienia na większą skalę produktów i usług cyfrowych w dziedzinie opieki zdrowotnej i społecznej, a także wdrożeniu nowych usług, zwłaszcza dla obszarów izolowanych i niedostępnych, które obecnie nie dysponują wystarczającym personelem medycznym i wystarczającymi usługami w tym zakresie;

6.  jest zdania, że transformacja cyfrowa opieki zdrowotnej i społecznej musi wspierać usługi skoncentrowane na obywatelu, a także upodmiotowić obywateli, aby odgrywali oni bardziej aktywną rolę w zapobieganiu chorobom i promowaniu zdrowia, w tym w usługach opieki zdrowotnej i społecznej, co będzie stanowić odpowiedź na potrzeby obywateli; jest również zdania, że taka transformacja powinna umożliwić, za zgodą pacjenta, wymianę informacji między pracownikami służby zdrowia – zgodnie z odpowiednimi ramami unijnymi w zakresie ochrony danych – w zakresie dokumentacji pacjentów, recept elektronicznych, wyników analiz laboratoryjnych, obrazowania medycznego i kart informacyjnych z leczenia szpitalnego; podkreśla przy tym, że nie może się to odbywać z lekceważeniem potrzeb pacjentów, którzy nie są w stanie nadążyć za transformacją cyfrową; podkreśla również, że cyfrowa opieka zdrowotna nie powinna otwierać drogi do opieki zdehumanizowanej;

7.  jest przekonany, że niezbędne jest zapewnienie kluczowej roli organizacji i sieci obywatelskich oraz systemów publicznej opieki zdrowotnej w zarządzaniu i kształtowaniu polityki w zakresie cyfrowej opieki zdrowotnej i społecznej na szczeblu regionalnym, krajowym i europejskim; podkreśla w tym kontekście znaczenie współpracy i wzajemnego powiązania baz danych zakładów opieki zdrowotnej;

8.  uważa, że publiczne systemy opieki zdrowotnej są organami, które są najlepiej przygotowane do zarządzania gromadzeniem, anonimizacją i pseudonimizacją, utrzymywaniem i wykorzystywaniem danych dotyczących zdrowia lub nadzoru nad nimi, przy jednoczesnej ochronie prywatności pacjentów, a także efektywności, dostępności i stabilności sektora zdrowia i opieki; uważa, że anonimizacja i pseudonimizacja umożliwiają wykorzystywanie danych wrażliwych do badań w dziedzinie zdrowia, przy czym techniki pseudonimizacji umożliwiają ponowną identyfikację osób, których dane dotyczą, w przypadku zagrożenia dla ich zdrowia; wzywa Komisję do wspierania projektów mających na celu rozwijanie tych technik oraz technologii potrzebnych do tworzenia syntetycznych danych służących do trenowania algorytmów SI;

9.  podkreśla, że poddane anonimizacji i pseudonimizacji dane dotyczące zdrowia mogą być wykorzystywane do badań naukowych w dziedzinie zdrowia, do wdrażania polityki zdrowotnej opartej na dowodach oraz do lepszego zrozumienia chorób i wczesnego wykrywania zdarzeń, które zagrażają zdrowiu publicznemu, przy poszanowaniu zasad dotyczących poufności danych pacjenta;

10.  podkreśla, że konieczny jest wniosek Komisji dotyczący wymiany informacji i zarządzania danymi, aby zaradzić konsekwencjom dla krajowych systemów opieki zdrowotnej;

Potrzeba zapewnienia dostępu do danych osobowych dotyczących zdrowia oraz wymiany tych danych przy ścisłym przestrzeganiu przepisów RODO

11.  podkreśla, że obywatele mają prawo dostępu do swoich danych osobowych dotyczących zdrowia i do ich dalszego udostępniania zgodnie z RODO w celu uzyskania lepszej opieki zdrowotnej oraz mogą oczekiwać, że dane te będą udostępniane na czas i w formacie przystępnym dla niespecjalistów; zauważa, że przyjęte niedawno RODO wzmacnia prawo pacjentów do dostępu do informacji dotyczących aspektów ich stanu zdrowia oraz do ochrony prywatności; zauważa, że celem opieki zorientowanej na pacjenta jest poprawa zdrowia obywateli oraz że krajowe systemy opieki zdrowotnej muszą gwarantować taką opiekę z myślą o dobru ogółu;

12.  uważa, że ze względu na wrażliwy charakter danych dotyczących zdrowia, wymagane są specjalne środki w celu uniknięcia nie tylko cyberataków, lecz także niewłaściwego wykorzystania takich danych przez służby publiczne;

13.  przyznaje, że z wykorzystaniem danych z sektora zdrowia i opieki wiążą się istotne interesy gospodarcze; wzywa w związku z tym Komisję i państwa członkowskie do jasnego zdefiniowania obowiązków w zakresie zarządzania danymi ;

14.  wyraża ubolewanie, że obecnie wielu obywateli w Europie ma ograniczony elektroniczny dostęp do swoich danych osobowych dotyczących zdrowia lub nie ma takiego dostępu, w szczególności w przypadku transgranicznego świadczenia opieki medycznej;

15.  wzywa Komisję, aby nadal poprawiała cyberbezpieczeństwo, zmniejszając tym samym ryzyko naruszenia prywatności i nieuprawnionego wykorzystywania danych dotyczących zdrowia w całej Unii;

16.  zgadza się z Komisją, że obywatele powinni mieć bezpieczny dostęp do pełnego elektronicznego rekordu własnych danych dotyczących zdrowia oraz powinni zachować kontrolę nad swoimi danymi dotyczącymi zdrowia i być w stanie w bezpieczny sposób udostępniać je upoważnionym stronom, przy czym zgodnie z prawodawstwem w zakresie ochrony danych należy zakazać nieupoważnionego dostępu do tych danych;

17.  wzywa Komisję, aby nadal propagowała współpracę między organami ochrony zdrowia państw członkowskich w celu przyłączenia się do europejskiej infrastruktury usług cyfrowych w dziedzinie e-zdrowia, aby rozszerzyć jej wykorzystanie, tak by obejmowało interoperacyjność systemów dokumentacji elektronicznej państw członkowskich dzięki wsparciu opracowania i przyjęcia europejskiego formatu wymiany elektronicznej dokumentacji medycznej – z uwzględnieniem wielojęzyczności w UE, a także użytkowników z niepełnosprawnościami, zwłaszcza w sytuacji gdy pacjenci korzystają z transgranicznej opieki medycznej – która to dokumentacja w interesie pacjentów powinna obejmować jak najbardziej kompleksowe informacje o ich stanie zdrowia;

18.  podkreśla, jak ważne jest monitorowanie stosowania RODO w kontekście opieki zdrowotnej oraz stosowania rozporządzenia w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym(8);

19.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do wymiany najlepszych praktyk w zakresie dzielenia się danymi dotyczącymi zdrowia, takimi jak już dostępne dane dotyczące leczenia, usług profilaktycznych lub badań naukowych – przy czym należy kłaść silny nacisk na ochronę prywatności obywateli – a także do opracowania na szczeblu europejskim norm i wzajemnie uznawanych systemów certyfikacji/akredytacji, w tym w zakresie bezpieczeństwa danych i kontroli bezpieczeństwa;

20.  wzywa organy ds. ochrony zdrowia z państw członkowskich, by wykorzystywały instrumenty finansowe UE, takie jak europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne oraz Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych, w celu wprowadzenia interoperacyjnej elektronicznej dokumentacji medycznej na szczeblu krajowym i regionalnym – co umożliwi obywatelom dostęp do ich własnych danych dotyczących zdrowia – oraz inwestowania w budowę solidnej i niezawodnej infrastruktury wspierającej transformację cyfrową i przyczyniającej się do zmniejszenia przepaści cyfrowej między wszystkimi państwami członkowskimi; apeluje, by korzyści płynące z informatyzacji i transformacji cyfrowej dokumentacji medycznej przyczyniły się do poprawy dostępności i jakości opieki lekarskiej zarówno na obszarach miejskich, jak i wiejskich;

21.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, by popierały projekty, które wykorzystują dane rzeczywiste, oraz opracowały kryteria dotyczące jakości danych gromadzonych w środowisku niekontrolowanym, aby dane rzeczywiste pomagały osiągać korzystne efekty zdrowotne; ponadto wzywa w tym kontekście Komisję, by opracowała wytyczne promujące wtórne wykorzystanie danych w badaniach naukowych oraz zapewniła sprawiedliwy, przejrzysty i niedyskryminujący dostęp do danych w całej Europie;

22.  apeluje do Komisji i państw członkowskich o wykorzystywanie danych rzeczywistych przy podejmowaniu decyzji regulacyjnych w sprawie leków, w celu uzupełnienia dowodów pozyskanych z randomizowanych badań klinicznych z grupą kontrolną;

23.  apeluje do Komisji o zainicjowanie ogólnoeuropejskiej refleksji na temat etycznych aspektów transformacji cyfrowej opieki zdrowotnej i społecznej, z czynnym zaangażowaniem obywateli i wszystkich innych podmiotów w łańcuchu opieki zdrowotnej, w celu opracowania standardów etycznych i przepisów chroniących prawa obywateli, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa badaczom i sektorowi technologii medycznych, w szczególności w odniesieniu do korzystania z danych dotyczących zdrowia oraz SI;

24.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, by zadbały o wprowadzenie odpowiedniego szkolenia i o rozwój umiejętności w zakresie prywatności i środków bezpieczeństwa, które są zgodne z obowiązującymi normami i technikami przetwarzania danych, z myślą o osobach zajmujących się przetwarzaniem danych osobowych dotyczących zdrowia; ponadto wzywa Komisję do zainicjowania ogólnoeuropejskiej kampanii edukacyjnej na temat korzyści wynikających z udostępniania danych dotyczących zdrowia oraz mechanizmów w tej dziedzinie, aby eliminować błędne wyobrażenia oraz wspierać działania zaproponowane przez Komisję w jej komunikacie dotyczącym umożliwienia transformacji cyfrowej opieki zdrowotnej i społecznej na jednolitym rynku cyfrowym;

Zapotrzebowanie na lepszej jakości dane dotyczące zdrowia

25.  uważa, że należy poprawić jakość danych dotyczących zdrowia, znormalizować zbieranie danych, propagować interopercyjność europejskich rejestrów chorób i unowocześnić analizę danych z wykorzystaniem obliczeń wielkiej skali i modelowania, a także zapewnić ochronę danych poufnych lub wrażliwych;

26.  podkreśla znaczenie ujednolicenia przepisów dotyczących urządzeń opieki zdrowotnej, takich jak urządzenia z zakresu m-zdrowia i e-zdrowia, oraz zapewnienie w ten sposób ich dokładności i precyzji w kontekście danych;

27.  apeluje do Komisji o ustanowienie platformy dla właściwych organów, jednostek notyfikowanych oraz przemysłu farmaceutycznego i przemysłu technologii medycznych w związku ze stosowaniem rozporządzenia w sprawie wyrobów medycznych(9) w odniesieniu do leczenia cyfrowego oraz produktów łączonych, ze zwróceniem szczególnej uwagi na potrzeby przedsiębiorstw typu start-up oraz MŚP;

28.  wzywa Komisję, aby wzmogła skoordynowane działania europejskie służące wsparciu bezpiecznej wymiany i łączenia w praktyce danych genomowych i innych danych dotyczących zdrowia, co pozwoliłoby poczynić postępy w zakresie badań i spersonalizowanej medycyny i w ten sposób określić najlepsze sposoby leczenia, a jednocześnie zapewnić pełną zgodność z prawodawstwem w zakresie ochrony danych i zasadami etycznymi;

29.  wzywa Komisję wraz z państwami członkowskimi i akredytowanymi instytucjami do dalszego testowania konkretnych aplikacji służących do odznaczającej się wysokim poziomem bezpieczeństwa transgranicznej wymiany danych dotyczących zdrowia na potrzeby badań i polityki zdrowotnej, aby usprawnić profilaktykę, diagnostykę i leczenie chorób, tak by pomóc systemom opieki zdrowotnej sprostać obecnym i przyszłym wyzwaniom;

30.  uważa, że postępujący proces cyfryzacji daje okazję do uruchomienia ambitnego programu budowania zdolności z myślą o obywatelach, poprawy dostępności opieki lekarskiej, szczególnie na obszarach wiejskich, oraz wzmocnienia możliwości przemysłu w dziedzinie technologii i innowacji z zakresu zdrowego starzenia się; uważa ponadto, że wspieranie rozwoju umiejętności sprzyjających upowszechnieniu i skutecznemu użytkowaniu produktów i usług z zakresu inteligentnej opieki zdrowotnej ma zasadnicze znaczenie na wszystkich szczeblach łańcucha wartości w opiece zdrowotnej (pacjenci, pracownicy służby zdrowia, organy regulacyjne, płatnicy i władze);

31.  jest zdania, że zapewnienie adekwatnego do celu otoczenia regulacyjnego to element kluczowy dla ochrony zdrowia publicznego i zapewnienia dostępu do wysokiej jakości leków; jest również zdania, że skuteczne wykorzystanie systemów informatycznych poprawi skuteczność regulacji w całej Europie; apeluje w związku z tym do Komisji o optymalizację europejskich ram regulacyjnych w drodze harmonizacji projektów regulacyjnych z zakresu telematyki, z naciskiem na jakość danych, interoperacyjność oraz współzależność europejskich ram regulacyjnych;

32.  jest przekonany, że opracowanie wspólnych ram służących harmonizacji zbierania, przechowywania i wykorzystywania danych dotyczących zdrowia w UE mogłoby poprawić jakość badań oraz usług zdrowotnych świadczonych obywatelom, a także ułatwić powszechny dostęp do nich;

Zapotrzebowanie na lepsze narzędzia cyfrowe

33.  uważa, że należy lepiej promować zdrowie, zapobiegać chorobom i świadczyć zintegrowane usługi w oparciu o potrzeby obywateli, zwłaszcza w przypadku pandemii, w czym główną rolę powinno odgrywać Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC); wzywa do opracowania rozwiązań cyfrowych i dostosowanych narzędzi powiązanych z większą współpracą między państwami członkowskimi w celu uniknięcia sytuacji, w których pojawiają się niedobory leków;

34.  uważa, że narzędzia cyfrowe w dziedzinie opieki zdrowotnej, takie jak informacje o pacjencie zapisane na karcie elektronicznej, mogą być odpowiedzią na wyzwania związane z dostępem do informacji zdrowotnych i kompetencji zdrowotnych, które są niezbędne do promocji zdrowia, lepszej profilaktyki chorób i skuteczniejszego zarządzania chorobami; uważa, że narzędzia te, jeśli są tworzone przy udziale właściwych pracowników służby zdrowia, obywateli i użytkowników końcowych oraz są zgodne z wszystkimi odpowiednimi przepisami, zapewniają większą dokładność i kompletność informacji, ułatwiając promocję zdrowych nawyków i działań profilaktycznych, a także są pomocne przy podejmowaniu decyzji w kwestiach związanych ze zdrowiem i sprzyjają przestrzeganiu przez pacjentów zasad leczenia;

35.  podkreśla, jak ważne w organizowaniu systemów opieki zdrowotnej i społecznej jest utrzymanie roli organów krajowych/regionalnych, w tym dzięki wykorzystaniu rozwiązań i narzędzi cyfrowych, gdyż mogą one znacznie poprawić nie tylko jakość oraz jednakową dostępność i stabilność usług zdrowotnych, lecz także stan zdrowia i dobrostan obywateli, zwiększając również upodmiotowienie pacjentów;

36.  podkreśla znaczenie zapewnienia pacjentom informacji i wspieranie ich w podejmowaniu istotnych decyzji dotyczących ich zdrowia; zauważa, że platformy cyfrowe muszą być łatwe w obsłudze i dostępne cyfrowo oraz muszą zapewniać przystępne informacje pacjentom i pracownikom służby zdrowia w wielu językach;

37.  wzywa Komisję, aby wspierała cyfryzację agencji regulacyjnych oraz działała wspólnie z odnośnymi podmiotami, zwłaszcza krajowymi systemami opieki zdrowotnej, w celu wsparcia intensywniejszej współpracy transgranicznej i szerszego upowszechniania modeli opieki opartych na środowisku cyfrowym, modeli opieki domowej oraz odpowiednich dla seniorów technologii wspomagających w gospodarstwie domowym, oraz by robiła to nie naruszając kompetencji państw członkowskich; uważa w związku z tym, że europejskie sieci referencyjne mogą być doskonałym rozwiązaniem pokazującym, jak cyfrowa opieka zdrowotna może przyczyniać się do poprawy efektów zdrowotnych i dobrostanu ponad granicami, ponieważ tworzą one zaufane otoczenie, w którym pracownicy służby zdrowia i pacjenci już współpracują i wymieniają dane dotyczące zdrowia ponad granicami, aby osiągać swoje cele;

38.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, by dbały o podwyższanie kompetencji i umiejętności przez pracowników służby zdrowia pod względem gromadzenia, analizowania i ochrony danych dotyczących zdrowia, w tym przez określenie wymogów dotyczących programów nauczania w zakresie opieki zdrowotnej dla pracowników służby zdrowia, tworzenie centrów doskonałości w dziedzinie szkolenia przez całe życie w zakresie określonych zbiorów umiejętności cyfrowych, zwiększenie wymiany dobrych praktyk w tej dziedzinie i rozważenie zharmonizowania systemów szkolenia, a także budowanie zdolności organów regulacyjnych do oceny produktów i usług z zakresu inteligentnej opieki zdrowotnej w szybko ewoluującym otoczeniu technologicznym;

39.  wzywa Komisję do współpracy z państwami członkowskimi oraz właściwymi władzami regionalnymi i lokalnymi w celu rozwijania sieci służących edukacji obywateli w zakresie korzystania z cyfrowej opieki zdrowotnej, a tym samym ułatwienia powszechnego i równego dostępu do niej; jest zdania, że aby osiągnąć ten cel, należy usprawnić interoperacyjność systemów oraz poprawić umiejętności użytkowników, za pomocą najwyższych poziomów ochrony danych wrażliwych oraz narzędzi i mechanizmów zapewnianych przez systemy publicznej opieki zdrowotnej;

40.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do dopilnowania, aby wszystkie środki mające na celu poprawę umiejętności cyfrowych obywateli, a także ich dostępu do danych dotyczących zdrowia oraz korzystania z tych danych, uwzględniały grupy o szczególnych potrzebach, takie jak obywatele w podeszłym wieku, osoby wykluczone ze społeczeństwa informacyjnego i osoby z niepełnosprawnościami;

41.  uważa, że należy osiągnąć właściwą z punktu widzenia obywateli równowagę, jeśli chodzi o wykorzystanie narzędzi cyfrowych i bezpośrednie konsultacje z pracownikami służby zdrowia; uważa ponadto, że bezpieczny dostęp do danych dotyczących zdrowia i ich bezpieczna transgraniczna wymiana byłyby pozytywnym krokiem naprzód;

42.  uważa, że pacjenci powinni korzystać z najbardziej aktualnych informacji na temat leków; wzywa w związku z tym Komisję do opracowania dalszych elektronicznych informacji o produktach, w tym wykorzystania ulotek elektronicznych, w celu poprawy skuteczności regulacji i wzmocnienia pozycji pacjentów w oparciu o aktualne informacje na temat leków;

43.  wzywa Komisję, by pomagała państwom członkowskim i władzom regionalnym zwiększać poziom wiedzy na temat innowacyjnych możliwości w obszarze zamówień publicznych i inwestycji służących transformacji cyfrowej publicznej opieki zdrowotnej i społecznej, a także pozyskiwać publiczne i prywatne inwestycje w celu rozpowszechnienia na wielką skalę zintegrowanych i skoncentrowanych na pacjencie usług opieki opartych na środowisku cyfrowym;

44.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania rozbudowy pilotażowych i demonstracyjnych projektów w dziedzinie inteligentnej opieki zdrowotnej, aby przyspieszyć poprawę efektów uczenia się;

45.  apeluje do Komisji o zbadanie możliwości ustanowienia europejskiego ośrodka innowacji w dziedzinie inteligentnej opieki zdrowotnej w celu oceniania i promowania inicjatyw w tej dziedzinie oraz o zapewnienie platformy dla wszystkich podmiotów w łańcuchu opieki zdrowotnej z myślą o tworzeniu konsorcjów realizujących ambitne projekty na dużą skalę;

46.  apeluje do Komisji i państw członkowskich o wspieranie wymiany najlepszych praktyk oraz dowodów dostarczanych przez podmioty, które wcześnie przyjęły innowacyjne rozwiązania w zakresie opieki zdrowotnej, w szczególności przez pełne wykorzystanie projektów Interreg Europa oraz platformy na rzecz uczenia się w zakresie polityki funkcjonującej w ramach tego programu;

47.  apeluje do Komisji o stałe monitorowanie, poddawanie analizie porównawczej i wspieranie wymiany dobrych praktyk między państwami członkowskimi i regionami, aby stwarzać zachęty do podejmowania skutecznych reform i śledzić postępy na drodze ku opartej na wartościach opiece zdrowotnej i zrównoważonym systemom opieki zdrowotnej;

48.  wzywa Komisję, aby pomogła państwom członkowskim w tworzeniu i wdrażaniu strategii ewentualnościowych na wypadek wszelkiej potencjalnej tymczasowej lub stałej niedostępności danych zdrowotnych wynikającej z wypadku lub ataku na infrastrukturę, systemy bądź oprogramowanie używane do gromadzenia, przetwarzania lub przechowywania takich danych;

49.  wspiera starania ECDC na rzecz opracowania strategii lepszego wykorzystania istniejących systemów informatycznych, wykorzystywania danych do kontroli rozprzestrzeniania chorób zakaźnych oraz pomocy państwom członkowskim w gromadzeniu i przetwarzaniu danych;

50.  podkreśla, że udana transformacja cyfrowa opieki zdrowotnej będzie wymagać silnego przywództwa politycznego, długoterminowej wizji i konsekwentnych inwestycji na szczeblu zarówno krajowym, jak i europejskim;

51.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do ustalenia przejrzystego harmonogramu planowanych zmian, które należy wdrożyć w celu stworzenia europejskiego systemu cyfrowej opieki zdrowotnej, obejmującego przeglądy śródokresowe oraz wyznaczenie celów do realizacji;

52.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do wdrożenia zaleceń Komisji z lutego 2019 r. w sprawie europejskiego formatu wymiany elektronicznej dokumentacji medycznej;

53.  wzywa Komisję, aby uwzględniła te zalecenia we wniosku w sprawie europejskiej przestrzeni danych dotyczących zdrowia;

o
o   o

54.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) Dz.U. L 190 z 18.7.2008, s. 37. (2) Dz.U. L 194 z 19.7.2016, s. 1. (3) Dz.U. L 39 z 11.2.2019, s. 18. (4) Dz.U. L 88 z 4.4.2011, s. 45. (5) Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1. (6) Dz.U. C 440 z 21.12.2017, s. 3. (7) W 2017 r.; sprawozdanie OECD (2018) pt. „Zdrowie i opieka zdrowotna w zarysie: Europa 2018 r. – cykl „Stan zdrowia w UE”, publikacje OECD, Paryż. (8) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające dyrektywę 1999/93/WE (Dz.U. L 257 z 28.8.2014, s. 73). (9) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/745 z dnia 5 kwietnia 2017 r. w sprawie wyrobów medycznych, zmiany dyrektywy 2001/83/WE, rozporządzenia (WE) nr 178/2002 i rozporządzenia (WE) nr 1223/2009 oraz uchylenia dyrektyw Rady 90/385/EWG i 93/42/EWG (Dz.U. L 117 z 5.5.2017, s. 1).