Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 15ης Σεπτεμβρίου 2021 σχετικά με τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση εν όψει της έκδοσης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ ΙΙΙ) (06604/1/2021 – C9-0352/2021 – 2018/0247(COD))
(Συνήθης νομοθετική διαδικασία: δεύτερη ανάγνωση)
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση (06604/1/2021 – C9-0352/2021),
– έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 12ης Δεκεμβρίου 2018(1),
– έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών της 6ης Δεκεμβρίου 2018(2),
– έχοντας υπόψη τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση(3) σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2018)0465),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 294 παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη την προσωρινή συμφωνία που εγκρίθηκε από την αρμόδια επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 74 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 67 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη τη σύσταση για τη δεύτερη ανάγνωση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A9-0266/2021),
1. εγκρίνει τη θέση του Συμβουλίου σε πρώτη ανάγνωση·
2. εγκρίνει τις δηλώσεις του που επισυνάπτονται στο παρόν ψήφισμα, οι οποίες θα δημοσιευθούν στη σειρά C της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
3. λαμβάνει υπόψη τις δηλώσεις της Επιτροπής που επισυνάπτεται στο παρόν ψήφισμα, η οποία θα δημοσιευθεί στη σειρά C της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
4. διαπιστώνει ότι η πράξη εκδίδεται σύμφωνα με τη θέση του Συμβουλίου·
5. αναθέτει στον Πρόεδρό του να υπογράψει την πράξη, μαζί με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 297 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
6. αναθέτει στον Γενικό Γραμματέα του να υπογράψει την πράξη, αφού προηγουμένως ελεγχθεί ότι όλες οι διαδικασίες έχουν δεόντως ολοκληρωθεί, και να προβεί, σε συμφωνία με τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου, στη δημοσίευσή της, μαζί με όλες τις δηλώσεις που επισυνάπτονται στο παρόν ψήφισμα, στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
7. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα εθνικά κοινοβούλια.
Δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την αναστολή της συνδρομής που χορηγείται δυνάμει του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας ΜΠΒ ΙΙΙ
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σημειώνει ότι ο κανονισμός (ΕΕ) 2021/... για τη θέσπιση μηχανισμού χρηματοδότησης της προενταξιακής βοήθειας περιέχει γενική αναφορά στη δυνατότητα αναστολής της βοήθειας χωρίς να προσδιορίζει τη συγκεκριμένη βάση για μια τέτοια απόφαση. Η εν λόγω αναστολή της συνδρομής θα πρέπει να εφαρμόζεται σε περίπτωση υποβάθμισης της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου από δικαιούχο που περιλαμβάνεται στον κατάλογο του παραρτήματος Ι.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θεωρεί ότι τυχόν αναστολή της συνδρομής που χορηγείται δυνάμει του εν λόγω μηχανισμού θα μπορούσε να επιφέρει μεταβολή του συνολικού χρηματοδοτικού καθεστώτος που έχει συμφωνηθεί στο πλαίσιο της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ως συννομοθέτης και ως ένα από τα δύο σκέλη της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής, έχει ως εκ τούτου το δικαίωμα να κάνει πλήρη χρήση των προνομίων του εν προκειμένω, εάν πρόκειται να ληφθεί τέτοια απόφαση.
Δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την απόφαση 2010/427/ΕΕ και τον στρατηγικό συντονισμό
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σημειώνει ότι οι αναφορές στους μηχανισμούς εξωτερικής δράσης της Ένωσης στο άρθρο 9 της απόφασης 2010/427/ΕΕ του Συμβουλίου είναι παρωχημένες και, ως εκ τούτου, θεωρεί ότι, για λόγους νομικής σαφήνειας, το εν λόγω άρθρο θα πρέπει να επικαιροποιηθεί, σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στο άρθρο 27 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι μηχανισμοί εξωτερικής βοήθειας της Ένωσης που εφαρμόζονται κατά την περίοδο του ΠΔΠ 2021-2027, και συγκεκριμένα ο Μηχανισμός Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας – Η Ευρώπη στον κόσμο, ο Μηχανισμός Προενταξιακής Βοήθειας, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Διεθνούς Συνεργασίας στον τομέα της Πυρηνικής Ασφάλειας και η απόφαση για τη σύνδεση ΥΧΕ-ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Γροιλανδίας.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) να δημιουργήσουν μια δομή στρατηγικού συντονισμού αποτελούμενη από όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής και την ΕΥΕΔ, για τη διασφάλιση συνοχής, συνέργειας, διαφάνειας και λογοδοσίας σύμφωνα με το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/947 για τη θέσπιση του Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας – Η Ευρώπη στον κόσμο(1).
Δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσον αφορά τα ονόματα των δικαιούχων
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σημειώνει ότι το παράρτημα Ι του κανονισμού (ΕΕ) 2021/... για τη θέσπιση του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ ΙΙΙ) αναφέρεται στους δικαιούχους που είναι επιλέξιμοι για χρηματοδότηση στο πλαίσιο του παρόντος μηχανισμού. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θεωρεί ότι για τους απαριθμούμενους δικαιούχους πρέπει να χρησιμοποιούνται οι συνταγματικές ονομασίες και ότι το Κόσοβο θα πρέπει να αναφέρεται ως Δημοκρατία του Κοσόβου.
Δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσον αφορά γεωπολιτικό διάλογο με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τον Μηχανισμό Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ ΙΙΙ)
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχοντας υπόψη τα καθήκοντα πολιτικού ελέγχου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ορίζονται στο άρθρο 14 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεσμεύεται να διεξαγάγει γεωπολιτικό διάλογο υψηλού επιπέδου μεταξύ των δύο θεσμικών οργάνων σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) 2021/XXX του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ ΙΙΙ). Ο διάλογος αυτός θα επιτρέψει την ανταλλαγή απόψεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι θέσεις του οποίου σχετικά με την εφαρμογή του ΜΠΒ ΙΙΙ θα ληφθούν πλήρως υπόψη, με πλήρη σεβασμό της ικανότητας της Επιτροπής να εφαρμόσει τον μηχανισμό, σύμφωνα με τις θεσμικές της αρμοδιότητες.
Στο πλαίσιο του γεωπολιτικού διαλόγου θα συζητηθούν οι γενικοί προσανατολισμοί σχετικά με την εφαρμογή του ΜΠΒ ΙΙΙ, συμπεριλαμβανομένου του προγραμματισμού πριν από την έγκριση του πλαισίου προγραμματισμού του ΜΠΒ ΙΙΙ και των εγγράφων προγραμματισμού, καθώς και σχετικά με συγκεκριμένα θέματα, όπως η αναστολή της βοήθειας προς δικαιούχο όταν δεν τηρεί συστηματικά τις αρχές της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, της χρηστής διακυβέρνησης, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών.
Ο γεωπολιτικός διάλογος θα διαρθρωθεί ως εξής:
i) Διάλογος υψηλού επιπέδου μεταξύ του Επιτρόπου που είναι αρμόδιος για τη Γειτονία και τη Διεύρυνση, εξ ονόματος της Επιτροπής, και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
ii) Μόνιμος διάλογος σε επίπεδο ανώτερων υπαλλήλων με την ομάδα εργασίας AFET ώστε να εξασφαλιστεί η κατάλληλη προετοιμασία και συνέχεια του διαλόγου υψηλού επιπέδου.
Ο διάλογος υψηλού επιπέδου θα διεξάγεται τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο. Μία από τις συνεδριάσεις ενδέχεται να συμπίπτει με την παρουσίαση από την Επιτροπή του σχεδίου ετήσιου προϋπολογισμού.
Δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη διαφοροποίηση/αναστολή της βοήθειας στο άρθρο 8 παράγραφος 5 του κανονισμού (EE) 2021/XXX του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της XX/XX/2021 για τη θέσπιση του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ ΙΙΙ)
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ότι η διάταξη του άρθρου 8 παράγραφος 5 σέβεται τις αρμοδιότητες της Επιτροπής όσον αφορά την εκτέλεση των προγραμμάτων της Ένωσης και τον προϋπολογισμό της Ένωσης εν γένει, εφόσον δεν θίγει τις εξουσίες που ανατίθενται στην Επιτροπή από τις Συνθήκες και τον δημοσιονομικό κανονισμό για την αναστολή της βοήθειας της Ένωσης προς τρίτες χώρες.
Δήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τον συμβουλευτικό χαρακτήρα των στρατηγικών συμβουλίων σύμφωνα με το άρθρο 12 του κανονισμού (EE) 2021/XXX του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της XX/XX 2021 για τη θέσπιση του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ ΙΙΙ)
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπενθυμίζει ότι, όπως ορίζεται στο άρθρο 12 του κανονισμού ΜΠΒ III, το στρατηγικό συμβούλιο του πλαισίου επενδύσεων για τα Δυτικά Βαλκάνια (WBIF) είναι συμβουλευτικό όργανο της Επιτροπής. Αυτό ευθυγραμμίζεται με το άρθρο 33 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/947 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Ιουνίου 2021, για τον ΜΓΑΔΣ — Η Ευρώπη στον κόσμο, το οποίο αναφέρεται στα στρατηγικά συμβούλια των WBIF και ΕΤΒΑ+. Τα εν λόγω στρατηγικά συμβούλια δεν διαθέτουν εξουσίες λήψης αποφάσεων στο πλαίσιο της εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ. Σε αυτή τη βάση θα θεσπιστεί ο εσωτερικός κανονισμός του στρατηγικού συμβουλίου του WBIF.
Κανονισμός (ΕΕ) 2021/947 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Ιουνίου 2021, για τη θέσπιση Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας – Παγκόσμια Ευρώπη, για την τροποποίηση και κατάργηση της απόφασης αριθ. 466/2014/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1601 και του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 480/2009 του Συμβουλίου (ΕΕ L 209 της 14.6.2021, σ. 1).