Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Μαΐου 2020, με τίτλο: «Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030: επαναφορά της φύσης στη ζωή μας» (COM(2020)0380),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 9ης Ιουνίου 2021, σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2030: επαναφορά της φύσης στη ζωή μας(1),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 15ης Νοεμβρίου 2017, σχετικά με ένα σχέδιο δράσης για τη φύση, τον άνθρωπο και την οικονομία(2),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (οδηγία για τους οικοτόπους)(3),

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης (Σύμβαση της Βέρνης)(4),

–  έχοντας υπόψη το πρόγραμμα βελτίωσης της καταλληλότητας και της αποδοτικότητας του κανονιστικού πλαισίου (REFIT) της Επιτροπής,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 12ης Οκτωβρίου 2021, με τίτλο «Έγγραφο καθοδήγησης σχετικά με την αυστηρή προστασία των ζωικών ειδών κοινοτικού ενδιαφέροντος βάσει της οδηγίας για τους οικοτόπους» (C(2021)7301),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφοι 2 και 4, του Κανονισμού,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πολλά μέρη της Ευρώπης η επέκταση της χωρικής κατανομής ή ο επαναποικισμός από ορισμένους μεγάλους θηρευτές, συμπεριλαμβανομένων ιδίως των λύκων και των αρκούδων που απουσίαζαν εδώ και αρκετό καιρό από τα εν λόγω εδάφη, φέρνει αυτά τα είδη σε σύγκρουση με ανθρώπινες δραστηριότητες, ιδίως με την εκτατική βόσκηση προβάτων και βοοειδών· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει σημαντικό κόστος για τους μετακινούμενους κτηνοτρόφους λόγω της εξόντωσης των κοπαδιών τους και των μεγάλων διαφορών μεταξύ κρατών μελών και περιφερειών όσον αφορά τα μέτρα, και σε ορισμένες περιπτώσεις την έλλειψη μέτρων, για τη στήριξη των αγροτών και τους δημόσιους πόρους που διαθέτουν για αποζημίωση και προσαρμογή·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η νομοθετική δράση, όπως η οδηγία για τους οικοτόπους και οι διεθνείς συνθήκες, όπως η Σύμβαση της Βέρνης, έχει συμβάλει στην πληθυσμιακή ανάκαμψη των μεγάλων σαρκοφάγων, συμπεριλαμβανομένων του γκρίζου λύκου, της καφέ αρκούδας, του ευρασιατικού λύγκα και του αδηφάγου (wolverine)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των μεγάλων σαρκοφάγων στην ηπειρωτική Ευρώπη το 2012 αντιστοιχούσε σε 9 000 ευρασιατικούς λύγκες, 17 000 καφέ αρκούδες, 1 250 αδηφάγους και 12 000 λύκους· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των λύκων έχει αυξηθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία σε 17 000, σύμφωνα με αξιολόγηση που πραγματοποιήθηκε το 2018(5), ενώ ο αριθμός των άλλων ειδών παραμένει στα ίδια επίπεδα· λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι, με βάση τα βέλτιστα διαθέσιμα στοιχεία, το 2022, ο συνολικός αριθμός λύκων στην ΕΕ των 27 ανέρχεται πιθανόν στους 19 000 και είναι πιθανό να υπερβεί τους 21 500 στη γεωγραφική περιοχή της Ευρώπης(6)· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τελευταία 10 χρόνια έχει αναφερθεί αύξηση της περιοχής κατανομής των λύκων στην Ευρώπη άνω του 25 %, σύμφωνα με αξιολόγηση του 2022 σχετικά με την κατάσταση διατήρησης του λύκου (Canis lupus) στην Ευρώπη(7)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) έχει κατατάξει στην κατηγορία «περιορισμένης ανησυχίας» 3 από τους 9 πληθυσμούς λύκων, 3 από τους 10 πληθυσμούς καφέ αρκούδων και 3 από τους 11 πληθυσμούς ευρασιατικών λυγκών στην Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πληθυσμοί τόσο αδηφάγων όσο και ιβηρικών λυγκών στην Ευρώπη εξακολουθούν να είναι απειλούμενοι·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πληθυσμός των λύκων έχει τη δυνατότητα να αυξάνεται εκθετικά κατά περίπου 30 % ετησίως·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αρνητικός αντίκτυπος των επιθέσεων στο ζωικό κεφάλαιο από τον αυξανόμενο πληθυσμό των λύκων αυξάνεται· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι λύκοι έρχονται όλο και πιο συχνά κοντά στους ανθρώπους, ιδίως σε πυκνοκατοικημένες περιοχές·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο στην Αυστρία ο αριθμός των εκτρεφόμενων ζώων που θανατώνονται από λύκους αυξήθηκε κατά 230 % και έφτασε τα 680 το 2021· λαμβάνοντας υπόψη ότι παρόμοια εξέλιξη στις επιθέσεις λύκων μπορεί να παρατηρηθεί και σε άλλα κράτη μέλη· το 2020 ο αριθμός των νεκρών εκτρεφόμενων ζώων ανήλθε σε 11 849 στη Γαλλία, 3 959 στη Γερμανία, 616 στην Τσεχία, 139 στο Βέλγιο και 98 στην περιφέρεια του Νότιου Τιρόλου της Ιταλίας·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ταχεία αύξηση του πληθυσμού των λύκων και των επιθέσεων κατά εκτρεφόμενων ζώων δυσχεραίνουν την αποτελεσματική και αποφασιστική δράση των εθνικών διοικητικών υπαλλήλων με τα εργαλεία που έχουν επί του παρόντος στη διάθεσή τους·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, όταν έρχονται αντιμέτωποι με επιθέσεις μεγάλων σαρκοφάγων, οι γεωργοί αισθάνονται απελπισμένοι, παρεξηγημένοι και ανίσχυροι· λαμβάνοντας υπόψη ότι θύματα επιθέσεων μεγάλων σαρκοφάγων υπήρξαν ήδη και άνθρωποι·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περισσότεροι πληθυσμοί μεγάλων σαρκοφάγων στην Ευρώπη είναι διαμεθοριακοί· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μεμονωμένοι πληθυσμοί μπορούν να εξαπλώνονται σε μεγάλες γεωγραφικές εκτάσεις σε διάφορες χώρες, εντός και εκτός της ΕΕ, με αποτέλεσμα ο ίδιος πληθυσμός σε μια περιοχή να μπορεί να θεωρηθεί ότι βρίσκεται σε ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης, ενώ σε γειτονική περιοχή μπορεί να χαρακτηρίζεται ως «χρήζων αυστηρής προστασίας»·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προσεγγίσεις παρακολούθησης ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό, γεγονός που οδηγεί σε μη συνεπή ποιότητα και ποσότητα δεδομένων σχετικά με τα επίπεδα του πληθυσμού των μεγάλων σαρκοφάγων·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE έχουν ήδη χρηματοδοτηθεί πολλά έργα για τον μετριασμό των συγκρούσεων με την άγρια πανίδα και την προώθηση της μακροχρόνιας συνύπαρξης με μεγάλους θηρευτές· λαμβάνοντας υπόψη ότι από το 1992 έως το 2019 δαπανήθηκαν κατά μέσο όρο 3,6 εκατομμύρια EUR ετησίως για έργα τα οποία εστιάζουν σε μέτρα μετριασμού των ζημιών που προκαλούνται από μεγάλα σαρκοφάγα, μέσω του προγράμματος LIFE, χορηγήθηκαν δε 36 εκατομμύρια EUR επιπλέον για εν εξελίξει έργα τα οποία παρέχουν ειδική ανά περίπτωση καθοδήγηση όσον αφορά την αποτελεσματικότητα των μέτρων μετριασμού, όπως οι ηλεκτρικοί φράκτες, η ενεργός παρουσία βοσκού και η χρήση σκύλων για τη φύλαξη του ζωικού κεφαλαίου σε πολλές διαφορετικές περιοχές της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει ανάγκη για πρόσθετα έργα όσον αφορά περιοχές και είδη μεγάλων σαρκοφάγων που δεν έχουν ακόμα εξεταστεί·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα οικόσιτα ζώα, ιδίως σε βοσκοτόπους και σε συστήματα ελεύθερης βοσκής, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο διαρπαγής (ανάλογα με τα μέτρα που εφαρμόζονται και την αποτελεσματικότητά τους) λόγω της αυξανόμενης παρουσίας μεγάλων σαρκοφάγων· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό ισχύει ιδιαίτερα στις ορεινές και αραιοκατοικημένες περιοχές στις οποίες η βόσκηση είναι απαραίτητη για τη διατήρηση αυτών των οικοτόπων προτεραιότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε ορισμένες πυκνοκατοικημένες περιοχές με λίγα είδη φυσικών θηραμάτων για μεγάλα σαρκοφάγα, θα μπορούσε επίσης να υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος για τα οικόσιτα ζώα·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η στάση της κοινής γνώμης έναντι των μεγάλων σαρκοφάγων ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των διαφόρων χωρών και μεταξύ των διαφόρων ομάδων συμφερόντων, ιδίως σε περιοχές όπου τα μεγάλα σαρκοφάγα απουσίαζαν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο φόβος επιθέσεων και η έλλειψη επαρκούς στήριξης από τις αρχές για την αποφυγή ζημιών ενδέχεται να οδηγήσουν στην παράνομη θανάτωση προστατευόμενων ειδών·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας των αιγοπροβάτων, που είναι τα πλέον ευάλωτα σε θηρευτικές επιθέσεις από μεγάλα σαρκοφάγα, υφίσταται ήδη οικονομικές πιέσεις λόγω ευρύτερων κοινωνικοοικονομικών λόγων εδώ και αρκετές δεκαετίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ευαίσθητος αυτός τομέας μπορεί να παράσχει περιβαλλοντική προστιθέμενη αξία χάρη στην εκτατική βόσκηση, συμβάλλοντας στη διατήρηση της βιοποικιλότητας σε ανοικτά τοπία σε πολλές περιοχές με φυσικούς περιορισμούς ή χαμηλή γονιμότητα, όπως οι αλπικοί βοσκότοποι, και συμβάλλοντας στην καταπολέμηση φαινομένων όπως η διάβρωση και οι δασικές πυρκαγιές·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παραδοσιακοί αλπικοί βοσκότοποι και τα συστήματα βόσκησης σε λειμώνες εγκαταλείπονται ολοένα και περισσότερο λόγω περιβαλλοντικών, γεωργικών και κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει αναφερθεί η λήψη προληπτικών μέτρων για την αποφυγή συγκρούσεων συνύπαρξης στο πλαίσιο έργων LIFE σε ορισμένες περιφέρειες της ΕΕ, ως επιτυχών μεθόδων για τη μείωση των ζημιών από μεγάλα σαρκοφάγα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποτελεσματικότητα των μέτρων αυτών θα μπορούσε, ωστόσο, να επηρεαστεί από τις γεωγραφικές και τις τοπικές συνθήκες· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα αυτά ενδέχεται να οδηγήσουν σε αύξηση του εργατικού δυναμικού και σε κόστος για τους αγρότες, ιδίως σε περιοχές όπου τα μεγάλα σαρκοφάγα επιστρέφουν ή επεκτείνουν τον χώρο τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα προληπτικά μέτρα για την αποφυγή συγκρούσεων συνύπαρξης μπορούν να συνδυαστούν για να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πληρωμές αποζημίωσης, οι οποίες ρυθμίζονται σε εθνικό επίπεδο, διαφέρουν εντός της ΕΕ και δεν καλύπτουν πάντα πλήρως τη ζημία που προκλήθηκε·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η απώλεια και οι τραυματισμοί οικόσιτων ζώων λόγω επιθέσεων από μεγάλα σαρκοφάγα όχι μόνο προκαλούν οικονομικές ζημίες στους γεωργούς και κτηνοτρόφους, αλλά έχουν επίσης σημαντικές συναισθηματικές συνέπειες για τους ιδιοκτήτες των ζώων·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παραδοσιακές κτηνοτροφικές πρακτικές με υψηλή προστασία του ζωικού κεφαλαίου από τους θηρευτές, όπως η χρήση βοσκών και σκύλων φύλαξης και ο νυχτερινός σταβλισμός των ζώων, ώστε να διασφαλίζεται η άμεση και συνεχής επιτήρηση των ζώων βοσκής, έχουν χρησιμοποιηθεί εδώ και αιώνες στην Ευρώπη, αλλά έχουν σταδιακά εγκαταλειφθεί λόγω της μεγάλης μείωσης των επιθέσεων θηρευτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι ενδέχεται να αποδειχθεί δύσκολη σε ορισμένες περιφέρειες η πλήρης επιστροφή σε αυτές τις παλαιές πρακτικές σε μεγάλη κλίμακα, λόγω της αλλαγής της χρήσης γης με μια πιο πολυλειτουργική προσέγγιση στις γεωργικές περιοχές, της αυξημένης σημασίας του τουρισμού και της τρέχουσας κοινωνικοοικονομικής πίεσης που αντιμετωπίζει η γεωργία στην ΕΕ, με σημαντικές μειώσεις του αριθμού των γεωργών και χαμηλότερους από τον μέσο όρο μισθούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να εξευρεθούν καινοτόμες λύσεις για την προσαρμογή της σύγχρονης γεωργίας στην παρουσία λύκων·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται εποικοδομητική συνύπαρξη των μεγάλων σαρκοφάγων και της κτηνοτροφίας, στο πλαίσιο της οποίας μπορεί να συνεχίσει να αναπτύσσεται θετικά η κατάσταση διατήρησης των μεγάλων σαρκοφάγων, αφενός, και να έχουν οι γεωργοί στη διάθεσή τους εργαλεία και επαρκή χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση και την πρόληψη επιθέσεων σε εκτρεφόμενα ζώα, αφετέρου· λαμβάνοντας υπόψη ότι όλες οι αποφάσεις διαχείρισης θα πρέπει να βασίζονται σε επιστημονικά και αξιόπιστα δεδομένα και να συνεκτιμούν οικολογικές, κοινωνικές και οικονομικές προοπτικές· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα χρειαστούν περαιτέρω συζητήσεις μεταξύ συμφεροντούχων και γεωργών σε περιοχές όπου τα μεγάλα σαρκοφάγα απουσιάζουν εδώ και δεκαετίες, και ότι θα χρειαστούν περαιτέρω προσπάθειες όσον αφορά την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών ώστε να στηριχθούν η λήψη προληπτικών μέτρων και η απόκτηση πρόσβασης σε χρηματοδότηση· λαμβάνοντας ότι η αυξημένη παρουσία μεγάλων σαρκοφάγων μπορεί να επιδράσει θετικά στη λειτουργία και την ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων, στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και στις οικολογικές διαδικασίες, και να συμβάλλει, μεταξύ άλλων, στη ρύθμιση των πληθυσμών άγριων οπληφόρων· υπογραμμίζει επίσης ότι, ιδίως στα εθνικά πάρκα, η παρουσία μεγάλων σαρκοφάγων συμβάλλει στην ψυχαγωγική αξία των δασών και στον ολοένα αυξανόμενο τουρισμό που βασίζεται στη φύση·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Οκτώβριο του 2021, η Επιτροπή εξέδωσε νέες κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την αυστηρή προστασία των ζωικών ειδών βάσει της οδηγίας για τους οικοτόπους, συμπεριλαμβανομένων των λύκων, με στόχο να βοηθήσει τα κράτη μέλη της ΕΕ να βελτιώσουν την επιτόπια εφαρμογή της οδηγίας για τους οικοτόπους, και ιδίως να διασφαλίσουν την πλήρη, σαφή και ακριβή μεταφορά του άρθρου 16 της εν λόγω οδηγίας·

1.  σημειώνει τα θετικά αποτελέσματα των πολιτικών για τη βιοποικιλότητα όσον αφορά την αποκατάσταση των ειδών μεγάλων σαρκοφάγων στην ΕΕ και σημειώνει τις επιπτώσεις τους στη λειτουργία και την ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων, στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και των οικολογικών διαδικασιών, καθώς και στην κτηνοτροφία· τονίζει τη σημασία της διασφάλισης ισόρροπης συνύπαρξης ανθρώπων, ζώων και μεγάλων σαρκοφάγων, ιδίως στις αγροτικές περιοχές, και επισημαίνει την ανάγκη να αναγνωριστεί ότι οι αλλαγές στα επίπεδα του πληθυσμού ορισμένων ειδών μπορούν να οδηγήσουν σε μια σειρά περιβαλλοντικών, γεωργικών και κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων· αναγνωρίζει ότι το άρθρο 2 παράγραφος 3 της οδηγίας για τους οικοτόπους περιλαμβάνει ήδη δυνατότητα ευελιξίας με στόχο την αποτελεσματική αντιμετώπιση και διαχείριση αυτών των συνεργειών και συμβιβασμών, θεωρείται δε κατάλληλο για τον επιδιωκόμενο σκοπό· σημειώνει ότι αυτές οι δυνατότητες ευελιξίας θα πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω·

2.  εκφράζει τη λύπη του για τον αντίκτυπο που έχουν οι επιθέσεις μεγάλων σαρκοφάγων στην καλή διαβίωση των ζώων, συμπεριλαμβανομένων των τραυματισμών, των αμβλώσεων, της μείωσης της γονιμότητας, της απώλειας ζώων ή ολόκληρων κοπαδιών και των θανάτων σκύλων φυλάκων, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την πρόληψη της ταλαιπωρίας και της ζημίας στα ζώα εκτροφής·

3.  καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να αξιολογεί την πρόοδο όσον αφορά την επίτευξη ικανοποιητικής κατάστασης διατήρησης για τα είδη με βάση επιστημονικά στοιχεία, προκειμένου να αξιολογεί και να παρακολουθεί δεόντως τη χωρική κατανομή του πληθυσμού και τα μεγέθη των μεγάλων σαρκοφάγων, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεών τους στη φύση και τη βιοποικιλότητα· τονίζει την ανάγκη να ληφθεί υπόψη η υψηλή διασυνοριακή κινητικότητα των ειδών, δεδομένου ότι η κατάσταση διατήρησης διαφορετικών πληθυσμών του ίδιου είδους μπορεί να διαφέρει μεταξύ των περιφερειών· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν περαιτέρω τη διασυνοριακή συνεργασία και τονίζει ότι η παρακολούθηση θα πρέπει να συντονίζεται μέσω εναρμονισμένης μεθοδολογίας, λαμβάνοντας υπόψη τους διακρατικούς πληθυσμούς και τις (βιο-) γεωγραφικές περιοχές, κατά περίπτωση· καλεί την Επιτροπή να διαθέσει κονδύλια για μελέτες βιοποικιλότητας, για παράδειγμα στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», με στόχο την επικαιροποίηση των χαρτών κατανομής και πυκνότητας των μεγάλων σαρκοφάγων· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν κατάλληλες μεθόδους παρακολούθησης για καθένα από τα διάφορα είδη μεγάλων σαρκοφάγων, ώστε να είναι δυνατή η συλλογή συγκρίσιμων και τυποποιημένων δεδομένων υψηλής ποιότητας για την αποτελεσματική αξιολόγηση των πληθυσμιακών επιπέδων·

4.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι το σημείο «Πρόταση τροποποίησης: Μεταγραφή του λύκου (Canis lupus) από το προσάρτημα II στο προσάρτημα III της σύμβασης» έχει συμπεριληφθεί στην ημερήσια διάταξη της 42ης συνεδρίασης της Μόνιμης Επιτροπής της Σύμβασης της Βέρνης· τονίζει ότι η κατάσταση διατήρησης του λύκου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο δικαιολογεί τον μετριασμό του καθεστώτος προστασίας και, κατά συνέπεια, την έγκριση της προτεινόμενης τροποποίησης·

5.  αναγνωρίζει ότι οι επιθέσεις μεγάλων σαρκοφάγων αυξάνονται σε ολόκληρη την Ευρώπη έχουν ήδη στραφεί κατά ανθρώπων και προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις στους κτηνοτρόφους· τονίζει ότι είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να συλλέγουν επίσης πληροφορίες και να υποβάλλουν εκθέσεις σχετικά με τις ζημίες που προκαλούνται από τις επιθέσεις μεγάλων σαρκοφάγων· τονίζει ότι η ορθή παρακολούθηση των τάσεων όσον αφορά τις ζημίες που προκαλούνται στους κτηνοτρόφους αποτελεί βασική προϋπόθεση για επιτυχείς πολιτικές, ωστόσο τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν διαφορετικές μεθόδους έρευνας και παρακολούθησης· υπογραμμίζει τη σημασία των τυποποιημένων μορφοτύπων υποβολής εκθέσεων και υπογραμμίζει ότι αυτό θα πρέπει να ισχύει εξίσου για την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων μετριασμού των ζημιών, συμπεριλαμβανομένων της αποζημίωσης και της πρόληψης· ζητεί να διατίθενται στο κοινό τα αποτελέσματα της παρακολούθησης και της χρησιμοποιούμενης μεθοδολογίας με έγκαιρο και διαφανή τρόπο· επισημαίνει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να συντονίζει τη συλλογή δεδομένων και να διενεργεί τις αναλύσεις·

6.  τονίζει τη σημασία που έχει η καλύτερη παρακολούθηση της υγείας των άγριων ειδών, ιδίως όσον αφορά τον υβριδισμό σκύλου-λύκου, ο οποίος θα πρέπει να ανιχνεύεται εκ των προτέρων σε πρώιμο στάδιο· ζητεί μια τυποποιημένη πολιτική για τον εντοπισμό υβριδίων και μια διαφανή προσέγγιση, συμπεριλαμβανομένης της γενικευμένης διασυνοριακής ανταλλαγής δειγμάτων DNA λύκων μεταξύ ερευνητικών ιδρυμάτων·

7.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βοηθήσουν τις περιφέρειες που βρίσκονται αντιμέτωπες με συγκρούσεις συνύπαρξης, διευκρινίζοντας πώς μπορεί να αξιοποιηθεί με κατάλληλο και υπεύθυνο τρόπο η δυνατότητα ευελιξίας που ήδη προβλέπεται στο άρθρο 16 παράγραφος 1 της οδηγίας για τους οικοτόπους· λαμβάνει υπό σημείωση το επικαιροποιημένο έγγραφο καθοδήγησης της Επιτροπής σχετικά με την αυστηρή προστασία των ζωικών ειδών κοινοτικού ενδιαφέροντος βάσει της οδηγίας για τους οικοτόπους, που δημοσιεύθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2021(8)· τονίζει ότι η Επιτροπή έχει την ευθύνη να αποσαφηνίσει τις υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές και να επικαιροποιεί τις κατευθυντήριες γραμμές της, κατά περίπτωση, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ερμηνεία των άρθρων 12 και 16, και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν καλύτερα τις υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές και να ενεργούν με αποτελεσματικό τρόπο για την πρόληψη, τον μετριασμό και την αντιστάθμιση των ζημιών που προκαλούνται από μεγάλα σαρκοφάγα, λαμβάνοντας υπόψη τους διαμεθοριακούς πληθυσμούς, και να θεσπίσουν ένα αποτελεσματικό νομικό και θεσμικό πλαίσιο για τη στήριξη των γεωργών και των κτηνοτρόφων ώστε να καταστεί δυνατή αυτή η συνύπαρξη·

8.  καλεί την Επιτροπή να διενεργεί τακτικές αξιολογήσεις των επιστημονικών δεδομένων προκειμένου να καθίσταται δυνατή η προσαρμογή του καθεστώτος προστασίας των ειδών μόλις επιτυγχάνεται η επιθυμητή κατάσταση διατήρησης, σύμφωνα με το άρθρο 19 της οδηγίας για τους οικοτόπους·

9.  παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν ευκαιρίες για διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών παραγόντων, προκειμένου να συζητήσουν για τις επιπτώσεις των μεγάλων σαρκοφάγων· παροτρύνει τα κράτη μέλη να παράσχουν πληροφορίες σχετικά με πρακτικές λύσεις και δυνατότητες χρηματοδότησης για προληπτικά μέτρα κατά των επιθέσεων σε ζωικό κεφάλαιο και να διεξαγάγουν σαφή εκστρατεία ευαισθητοποίησης· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να αναπτυχθούν πλατφόρμες ενδιαφερόμενων μερών σχετικά με την συνύπαρξη με τα μεγάλα σαρκοφάγα σε ενωσιακό, εθνικό και τοπικό επίπεδο, όπως η πλατφόρμα της ΕΕ για τη συνύπαρξη ανθρώπων και μεγάλων σαρκοφάγων, και να προωθηθούν ο διάλογος, η ανταλλαγή εμπειριών και η συνεργασία για την αντιμετώπιση των συγκρούσεων μεταξύ ανθρώπων και προστατευόμενων ειδών· καλεί την Επιτροπή να στηρίξει την ανάπτυξη συντονισμένων προσεγγίσεων σε όλα τα κράτη μέλη·

10.  καλεί την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση σχετικά με τον αντίκτυπο που έχει η παρουσία μεγάλων σαρκοφάγων στην Ευρώπη στη βιωσιμότητα της κτηνοτροφίας, τη βιοποικιλότητα, τις αγροτικές κοινότητες και τον αγροτικό τουρισμό, συμπεριλαμβανομένης της ανανέωσης των γενεών στη γεωργία, στο πλαίσιο των κοινωνικοοικονομικών παραγόντων που επηρεάζουν τη βιωσιμότητα της κτηνοτροφίας· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αξιολογήσουν τον αντίκτυπο που έχουν οι επιθέσεις μεγάλων σαρκοφάγων στην καλή διαβίωση των ζώων, καθώς και στην ευημερία των γεωργών, στα εισοδήματα και στο υψηλότερο κόστος εργατικού δυναμικού και υλικών, λαμβάνοντας επίσης υπόψη εάν εφαρμόστηκαν προληπτικά μέτρα ή όχι και πόσο αποτελεσματικά ήταν αυτά·

11.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προβούν σε αξιόπιστη και ολοκληρωμένη αξιολόγηση όλων των σχετικών απειλών και πιέσεων που δέχεται κάθε είδος μεγάλων σαρκοφάγων, καθώς και οι οικότοποί τους, σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σε κάθε κράτος μέλος, είτε από φυσικά αίτια είτε από ανθρωπογενείς παράγοντες· καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να χαρτογραφήσουν επίσης τις περιοχές συνδεσιμότητας προτεραιότητας για τους πληθυσμούς μεγάλων σαρκοφάγων και να προσδιορίσουν τους σημαντικότερους οικολογικούς διαδρόμους, τους φραγμούς διασποράς, τα οδικά τμήματα υψηλής θνησιμότητας, και άλλα σημαντικά χαρακτηριστικά τοπίου που σχετίζονται με τον κατακερματισμένο χαρακτήρα της κατανομής των μεγάλων σαρκοφάγων, προκειμένου να αποφευχθεί ο κατακερματισμός των οικοτόπων·

12.  τονίζει ότι οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις σε ορεινές περιοχές, συμπεριλαμβανομένης ιδίως της περιοχής των Άλπεων, είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε ολοένα και περισσότερες ζημίες από μεγάλους θηρευτές· επισημαίνει ότι οι εκμεταλλεύσεις που βρίσκονται σε αυτές τις περιοχές είναι συχνά μικρού μεγέθους και επωμίζονται υψηλά πρόσθετα κόστη, και ότι θα πρέπει να προστατεύονται και να ενθαρρύνονται καθώς συμβάλλουν στην προστασία των ορεινών τοπίων και στη διατήρηση της βιοποικιλότητας σε αφιλόξενες περιοχές· τονίζει ότι περιοχές όπως οι χλοώδεις διαπλάσεις με Nardus, ποικίλων ειδών, σε πυριτιούχα υποστρώματα των ορεινών ζωνών και οι ασβεστούχοι αλπικοί και υποαλπικοί λειμώνες αξίζουν ιδιαίτερα να διατηρηθούν στο πλαίσιο της οδηγίας για τους οικοτόπους· σημειώνει ότι οι οικότοποι αυτοί έχουν δημιουργηθεί με την παρουσία άγριων θηρευτών και επισημαίνει ότι βασικός παράγοντας για τη διατήρηση των εν λόγω περιοχών είναι η εκτατική βόσκηση, για παράδειγμα από βοοειδή και άλογα ή από κοπάδια υπό την επίβλεψη βοσκών· καλεί την Επιτροπή να προστατεύσει και να διατηρήσει παραδοσιακές γεωργικές πρακτικές, όπως η μετακινούμενη κτηνοτροφία, το μοντέλο της ελεγχόμενης βόσκησης και η πρακτική της εποχιακής μετακίνησης, που αναγνωρίζεται από την UNESCO, καθώς και τον τρόπο ζωής των μετακινούμενων κτηνοτρόφων, με την εφαρμογή συγκεκριμένων λύσεων· αναγνωρίζει ότι ορισμένες από τις πρακτικές αυτές μπορούν να καλυφθούν στον προτεινόμενο κατάλογο δυνητικών γεωργικών πρακτικών που χρηματοδοτούνται μέσω οικολογικών προγραμμάτων·

13.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν ότι τα προληπτικά μέτρα που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή, συμπεριλαμβανομένων των φρακτών και των σκύλων φυλάκων, τα οποία εφαρμόζονται επιτυχώς σε ορισμένες περιφέρειες της ΕΕ, ενδέχεται να συνεπάγονται πρόσθετες οικονομικές και εργατικές επιβαρύνσεις για τους γεωργούς, δεν υποστηρίζονται πάντα από ενωσιακή ή εθνική χρηματοδότηση, και έχουν διαφορετικό βαθμό αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες(9)(10)· τονίζει εν προκειμένω ότι η χρηματοδοτική στήριξη για προληπτικά μέτρα θα πρέπει να συνοδεύεται από συμβουλευτική στήριξη ώστε να διασφαλίζεται η ολοκληρωμένη και έγκαιρη εφαρμογή των μέτρων αυτών· επισημαίνει ότι ο χαρακτήρας του εδάφους, οι γεωγραφικές συνθήκες, το ιστορικό συνύπαρξης με μεγάλα σαρκοφάγα και άλλοι σημαντικοί παράγοντες, όπως ο τουρισμός, που είναι συχνά απαραίτητος στις οικείες περιοχές, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την εφαρμογή προληπτικών μέτρων και την εξέταση παρεκκλίσεων· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν, σε περιπτώσεις όπου εξαπλώνονται πληθυσμοί μεγάλων σαρκοφάγων, τη σημασία που έχει η ανάπτυξη και η εφαρμογή με προορατικό τρόπο στρατηγικών μετριασμού, σύμφωνα με την οδηγία για τους οικοτόπους, βάσει επιστημονικών στοιχείων·

14.  καλεί την Επιτροπή να αξιολογεί τακτικά την πρόοδο όσον αφορά την επίτευξη της κατάστασης διατήρησης των ειδών σε επίπεδο βιογεωγραφικών περιοχών και/ή πληθυσμών σε επίπεδο ΕΕ, και επιμένει ότι η Επιτροπή πρέπει να αναπτύξει μια διαδικασία αξιολόγησης χωρίς καθυστέρηση, ώστε να καταστεί δυνατή η τροποποίηση του καθεστώτος προστασίας των πληθυσμών σε συγκεκριμένες περιοχές μόλις επιτευχθεί η επιθυμητή κατάσταση διατήρησης, σύμφωνα με το άρθρο 19 της οδηγίας για τους οικοτόπους·

15.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προσδιορίσουν και να υποστηρίξουν με επιστημονικό τρόπο τα βέλτιστα δυνατά προληπτικά μέτρα για τη μείωση των επιθέσεων και των ζημιών λόγω της διαρπαγής ζώων από μεγάλα σαρκοφάγα, λαμβάνοντας υπόψη τα περιφερειακά και τοπικά χαρακτηριστικά των κρατών μελών, και να στηρίζουν τους γεωργούς κατά την υποβολή αίτησης για αυτά τα προληπτικά μέτρα ώστε να πολλαπλασιάζονται και να επεκτείνονται οι επιτυχείς προσεγγίσεις· ζητεί επίσης την αποτελεσματική ένταξή τους στις συμβουλευτικές υπηρεσίες και τις υπηρεσίες επέκτασης· ζητεί να αυξηθεί η χρηματοδότηση του LIFE για έργα που αποσκοπούν στην επίτευξη συνύπαρξης με μεγάλα σαρκοφάγα, ενώ θα διατηρείται παράλληλα η χρηματοδότηση για την προστασία των ειδών· ζητεί να δοθεί προτεραιότητα σε έργα μικρής κλίμακας, με στόχο την ανταλλαγή και την ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τη συνύπαρξη με μεγάλους θηρευτές, και καλεί την Επιτροπή να καθορίσει κατάλληλες απαιτήσεις για τη μέτρηση και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με την αποτελεσματικότητα των μέτρων μετριασμού των ζημιών που διερευνώνται σε έργα τα οποία χρηματοδοτούνται από την ΕΕ, όπως μέσω του προγράμματος LIFE, δίνοντας προτεραιότητα σε αντικειμενικές και ποσοτικές μεθόδους αξιολόγησης·

16.  καλεί τα κράτη μέλη να καταρτίσουν και να εφαρμόσουν ολοκληρωμένα σχέδια δράσης για τα είδη ή σχέδια διατήρησης και/ή διαχείρισης, όπου δεν υπάρχουν ήδη, λαμβάνοντας υπόψη την πυκνότητα του ανθρώπινου πληθυσμού, τις δομές τοπίου, την κτηνοτροφία, την κατάσταση διατήρησης, άλλες σχετικές ανθρώπινες δραστηριότητες και τους πληθυσμούς άγριων οπληφόρων·

17.  τονίζει την ανάγκη τακτικής παρακολούθησης των πληθυσμών μεγάλων σαρκοφάγων προκειμένου να σχεδιαστούν στρατηγικά δράσεις διατήρησης, να εφαρμοστούν προληπτικά συστήματα για τη μείωση των συγκρούσεων και να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα όλων των δράσεων· παρατηρεί ότι η παρακολούθηση θα πρέπει να βασίζεται σε μια αξιόπιστη μεθοδολογία, να προωθεί και να διευκολύνει τη συμμετοχή διάφορων ενδιαφερόμενων μερών και ότι τα αποτελέσματά της θα πρέπει να κοινοποιούνται τακτικά στην κοινωνία και στις κύριες ομάδες ενδιαφερόμενων μερών·

18.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντοπίσουν επαρκείς και μακροπρόθεσμες ευκαιρίες χρηματοδότησης για κατάλληλα προληπτικά μέτρα και επαρκή αποζημίωση των γεωργών, όχι μόνο για τυχόν απώλειες και δαπάνες που προκύπτουν ως αποτέλεσμα επιθέσεων μεγάλων σαρκοφάγων, αλλά και για τα εφαρμοζόμενα μέτρα μετριασμού, προκειμένου να διασφαλίζεται η συνύπαρξη μεγάλων σαρκοφάγων και βιώσιμων κτηνοτροφικών πρακτικών· τονίζει ότι τα συστήματα αποζημίωσης, σχεδιασμένα κατά τέτοιο τρόπο ώστε η κτηνοτροφία και η παρουσία μεγάλων σαρκοφάγων να μην συνεπάγονται απώλεια κέρδους για τους γεωργούς, θα πρέπει να καλύπτουν τις άμεσες και έμμεσες δαπάνες που συνδέονται με επιθέσεις θηρευτών και θα πρέπει να ενσωματώνονται σε προληπτικά μέτρα για τη μέγιστη αποτελεσματικότητα· τονίζει τη σημασία της δίκαιης και πλήρους αποζημίωσης για τυχόν απώλειες εκτρεφόμενων ζώων που προκαλούνται από μεγάλα σαρκοφάγα, συμπεριλαμβανομένων υβριδικών ειδών· καλεί τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες να βελτιώσουν την πρόσβαση στην οικονομική αποζημίωση· καλεί την Επιτροπή να αναγνωρίσει ότι ο αυξανόμενος αριθμός επιθέσεων από μεγάλα σαρκοφάγα συνεπάγεται επίσης την αύξηση των πόρων που διατίθενται για την προστασία των οικόσιτων ζώων και για την καταβολή αποζημιώσεων· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η αποζημίωση που καταβάλλεται στους κτηνοτρόφους μετά από επίθεση ποικίλλει μεταξύ των κρατών μελών· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο τροποποίησης των γεωργικών κατευθυντήριων γραμμών της προκειμένου να διευκολύνει την καταβολή αποζημίωσης για ζημίες από μεγάλους θηρευτές ως κρατική ενίσχυση·

19.  αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο.

(1) ΕΕ C 67 της 8.2.2022, σ. 25. (2) ΕΕ C 356 της 4.10.2018, σ. 38. (3) ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7. (4) ΕΕ L 38 της 10.2.1982, σ. 3. (5) Κόκκινος κατάλογος απειλούμενων ειδών της IUCN, «Canis lupus (γκρίζος λύκος)», τελευταία πρόσβαση στις 23 Νοεμβρίου 2022. (6) Πρωτοβουλία για τα Μεγάλα Σαρκοφάγα στην Ευρώπη – Ειδική ομάδα της επιτροπής για την επιβίωση των ειδών της IUCN για τη μόνιμη επιτροπή της σύμβασης για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης, «Assessment of the Conservation status of the Wolf (Canis lupus) in Europe» (Αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης του λύκου (Canis lupus) στην Ευρώπη), 2 Σεπτεμβρίου 2022. (7) https://rm.coe.int/inf45e-2022-wolf-assessment-bern-convention-2791-5979-4182-1-2/1680a7fa47 Ό.π., σ. 2. (8) 1 Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 12ης Οκτωβρίου 2021, με τίτλο «Έγγραφο καθοδήγησης σχετικά με την αυστηρή προστασία των ζωικών ειδών κοινοτικού ενδιαφέροντος βάσει της οδηγίας για τους οικοτόπους» (C(2021)7301), (9) 1 Cortés, Y. et al., «A decade of use of damage prevention measures in Spain and Portugal» (Μια δεκαετία χρήσης μέτρων πρόληψης ζημιών στην Ισπανία και την Πορτογαλία), Carnivore Damage Prevention News, 2020. (10) 2 Oliveira, T. et al., «The contribution of the LIFE program to mitigating damages caused by large carnivores in Europe» (Η συμβολή του προγράμματος LIFE στον μετριασμό των ζημιών που προκαλούνται από μεγάλα σαρκοφάγα στην Ευρώπη), Global Ecology and Conservation, τεύχος 31, 2021.