Written explanations of vote - 9th parliamentary term Tom VANDENKENDELAERE

De wetgeving inzake luchtkwaliteit was dringend aan herziening toe. Met deze aanscherping zorgen we voor strengere, maar haalbare normen tegen 2030. Nadien moet een regelmatige evaluatie duidelijk maken of deze regels verder aangescherpt moeten worden op basis van de meest recente wetenschappelijke kennis op dat moment. Op die manier koppelen we ambitieuze streefdoelen steeds aan wetenschap en haalbaarheid, wat voor mij een absolute voorwaarde was om deze richtlijn goed te keuren.

Ik heb ervoor gekozen om me te onthouden bij de stemming over de richtlijn inzake passende zorgvuldigheid in het bedrijfsleven op het gebied van duurzaamheid. Hoewel deze richtlijn als nobel doel heeft om verantwoord ondernemen te bevorderen door minimumnormen voor grote bedrijven op te stellen met betrekking tot de impact van hun activiteiten op het milieu en de mensenrechten, dreigt deze richtlijn kmo’s mogelijks op te zadelen met bijkomende administratieve verplichtingen. Er is onvoldoende zekerheid dat bedrijven die onder de richtlijn vallen, hun verantwoordelijkheden niet zullen doorschuiven naar kleinere zakenpartners downstream in de waardeketen. Daarnaast vrees ik dat het opnemen van burgerlijke aansprakelijkheid in de tekst de concurrentiepositie van bedrijven zal aantasten en hen net terughoudend zal maken om ambitieuze stappen te zetten richting meer duurzaamheid, uit vrees voor juridische repercussies.

Betalingsachterstanden kunnen een enorm obstakel vormen voor bedrijven, niet in het minst voor kmo’s. Zeker bij contracten met publieke autoriteiten moeten bedrijven vaak zeer lang wachten op de uitbetaling. In het bijzonder bij contracten tussen kmo’s en grote bedrijven zorgt de ongelijke marktmacht voor onevenwichtige onderhandelingen inzake betalingsachterstanden. Daarom stemde ik in met deze update van de richtlijn betreffende bestrijding van betalingsachterstand. Volgens dit standpunt van het Parlement moet de betalingstermijn in contracten standaard 30 dagen zijn en kan deze contractueel maximaal verlengd worden tot 60 dagen, behoudens enkele typische goederen waar dit langer kan. Ik steunde nog enkele amendementen om een langere periode mogelijk te maken voor grote bedrijven waar dit op een eerlijke manier kan. Helaas haalden deze amendementen het niet. Desalniettemin kon deze broodnodige herziening op mijn steun rekenen.

Met dit verslag verleent het Europees Parlement kwijting aan de begroting voor 2022. Ik steunde onder meer specifieke passages voor meer transparantie in de algemene onkostenvergoeding voor Europarlementsleden, het afschaffen van de maandelijkse verhuizing naar Straatsburg en meer aandacht voor manipulatie en inmenging vanuit derde landen om de Europese democratie te destabiliseren.

Ik heb dit verslag en het verlenen van kwijting voor de uitvoering van de begroting van de EDEO gesteund omdat het op heldere en nuttige wijze de begroting van deze instelling en het aanwenden van haar middelen analyseert en daarbij ook bezorgdheden verwoordt over toenemende budgettaire druk op de werking van de EDEO en dus op de ambities van de Unie als “mondiale speler”, terwijl de uitdagingen op het gebied van buitenlands en veiligheidsbeleid in aantal en intensiteit blijven toenemen. Ik onderschrijf de klemtonen die in het verslag worden gelegd op aandachtspunten respectievelijk prioriteiten die moeten worden gereflecteerd in de begroting, zowel qua interne werking als qua beleid, in het bijzonder met betrekking tot crisis- en oorlogssituaties zoals in Oekraïne en in de Gazastrook.

Dit trialoogakkoord is een goed compromis om de luchtvervuiling door vrachtwagens en bussen terug te dringen. Zware voertuigen zijn immers verantwoordelijk voor 25 % van de CO2-emissies door wegvervoer in Europa. De transitie naar emissievrije vrachtwagens en bussen is niet alleen de sleutel tot het halen van onze klimaatdoelstellingen, maar ook een cruciale motor voor betere luchtkwaliteit in onze steden en een duidelijke stimulans om te investeren in elektrificatie en waterstof.

Dit evenwichtige akkoord zorgt voor meer transparantie voor de consument over bepaalde voedingsproducten en gaat specifieke fraudegevallen tegen. Zo moeten bij honing de grootste oorsprongslanden duidelijk aangegeven worden op het etiket en wordt het minimumaandeel fruit in confituur opgetrokken.

Ik steun dit allereerste Europese kader voor koolstofverwijdering, ook in de landbouw. Koolstoflandbouw kan een win-winsituatie opleveren voor de boer én het klimaat, op voorwaarde dat de boer er ook extra voor vergoed wordt. Dit systeem van koolstofkredieten kan hiervoor zeker een goed middel zijn. Voor mij is het belangrijk dat we grondspeculatie tegengaan. Landbouwgrond moet in de eerste plaats gebruikt worden voor landbouw.

Ik stemde volmondig voor deze nieuwe Europese verordening inzake mediavrijheid. Het is de allereerste EU-verordening op dit gebied en zodoende een belangrijk ijkpunt om de vrije en onafhankelijke media in Europa te beschermen, ongepaste politieke invloed te voorkomen en de rechten van onze journalisten te garanderen. Dankzij de nieuwe maatregelen zullen redacteurs onafhankelijker zijn in hun beslissingen, zal media-eigendom transparanter zijn en zullen grote platformen de mediavrijheid niet meer zomaar kunnen inperken.

Met de razendsnelle ontwikkelingen op het gebied van artificiële intelligentie maken we nu als wetgever werk van duidelijke randvoorwaarden. In dit voorstel wordt voor mij de balans tussen vrijheid voor innovatie en voldoende bescherming voor Europese burgers gehandhaafd. Door te werken met algemene beginselen en een risicogebaseerde aanpak trachten we deze AI-wetgeving zo toekomstbestendig mogelijk te maken. Deze AI-wetgeving heeft het potentieel om de wereldwijde norm te worden op het gebied van AI-regulering. Het is nu zaak om deze wetgeving goed te implementeren en voldoende middelen vrij te maken in de lidstaten voor de handhaving ervan.

Uit onderzoeken blijkt dat nog steeds veel speelgoed op de Europese markt schadelijk kan zijn voor onze kinderen. Ik steun dan ook de bijwerking van de regelgeving. Dit verslag beoogt terecht de meest schadelijke stoffen te verbannen uit het speelgoed waarmee onze kinderen in aanraking komen. Verder moet een nieuw digitaal productpaspoort ervoor zorgen dat ook geïmporteerd speelgoed in de Europese Unie aan deze aangescherpte vereisten voldoet. Veel schadelijk speelgoed wordt immers buiten de EU geproduceerd en voldoet aan minder strenge vereisten, waarna het goedkoop wordt ingevoerd. Voor mij is het cruciaal dat we blijven inzetten op een gelijk speelveld, zodat onze eigen Europese spelers niet worden benadeeld op een concurrerende markt.

Zowel op het gebied van textiel als van voedsel hebben we nog steeds te maken met enorme verspilling. Als schaduwrapporteur voor het advies van de landbouwcommissie lag mijn focus voornamelijk op voedselverspilling. Ik steun deze tekst omdat hiermee enerzijds ambitieuze doelstellingen worden opgelegd aan de lidstaten en anderzijds voldoende flexibiliteit wordt geboden aan de lidstaten om te bepalen hoe ze die doelstellingen zullen behalen. Elke lidstaat kampt met eigen specifieke uitdagingen. Voor mij was het essentieel dat lidstaten zelf kunnen bepalen welke specifieke stappen ze zetten in de voedingsketen.

De herziene EPBD vormt een essentiële stap richting meer koolstofvrije gebouwen en emissiereductie in de EU en brengt ons zo aanzienlijk dichter bij een klimaatneutraal Europa tegen 2050. Ik stemde daarom voor het trialoogakkoord, dat naar mijn mening een evenwichtige en pragmatische oplossing biedt om deze streefdoelen te behalen. Het biedt de lidstaten de nodige flexibiliteit om rekening te houden met hun eigen omstandigheden en uitgangspunten, bijvoorbeeld bij het opstellen van hun nationale renovatieplannen. Door ervoor te zorgen dat onze gebouwen minder energie verbruiken en gebruikmaken van goedkopere en groenere hernieuwbare bronnen, zal de EPBD bovendien een einde maken aan onze afhankelijkheid van externe energiebronnen. Dit komt niet alleen het klimaat ten goede, maar ook onze energiezekerheid, onze economie en het concurrentievermogen van de EU.

Onze Europese steun aan Oekraïne mogen we vandaag absoluut niet in twijfel trekken. Niettemin had ik als schaduwrapporteur voor het advies van de Landbouwcommissie oog voor de bezorgdheden van onze Europese landbouwers die de prijzen zien kelderen als gevolg van de onbeperkte hoeveelheden van bepaalde landbouwproducten die onze Europese markt overspoelen. Ik ben dan ook tevreden dat een meerderheid van het Parlement zich schaart achter onze voorgestelde aanscherpingen van de waarborgclausule. Dit zorgt ervoor dat er voor eieren, suiker, pluimvee, granen en honing een bovengrens komt voor de ingevoerde hoeveelheid. In de tekst worden 2021-2023 als referentiejaren genomen, wat ook een vraag was vanuit de Landbouwcommissie. Hopelijk kan er nu samen met de Europese lidstaten snel een akkoord gevonden worden waarmee tegelijk Oekraïne onvoorwaardelijk wordt gesteund én de grootste bezorgdheden van onze Europese landbouwers omtrent deze specifieke producten worden weggenomen.

Deze richtlijn beoogt een grotere beperking van emissies, met name door de industrie. De Europese Commissie wilde de drempels voor de grootste landbouwbedrijven drastisch verlagen, waardoor veel familiebedrijven onder deze verplichtingen zouden vallen. Onder druk van het Parlement zijn we erin geslaagd om rundvee eerder uit het toepassingsgebied van deze wetgeving te halen en de drempels voor varkens en pluimvee opnieuw hoger te leggen. Dat is niet meer dan normaal. Onze Vlaamse familiebedrijven in de veehouderij kunnen niet over dezelfde kam geschoren worden als grote industriële spelers. Dankzij deze aanpassingen is dit akkoord voor de landbouw in Vlaanderen in principe slechts een beperkte aanscherping ten opzichte van de huidige situatie en kan het daarom uiteindelijk op mijn steun rekenen.

Ik heb dit verslag gesteund omdat daarin het belang wordt onderstreept van de mogelijkheden die het geactualiseerde akkoord voor beide partijen biedt om hun bilaterale handel en investeringen te versterken, met quasi tariefvrije EU-export en een upgrade van regelgeving op het gebied van investeringsbescherming, openbare aanbesteding, de groene en de digitale transitie, duurzame ontwikkeling, betrokkenheid van kmo’s en voedselvoorziening.
Bovendien zorgt het akkoord ook voor een bijkomende partner in de toegang tot kritieke materialen. Belangrijke vaststelling is dat uit een economische analyse van de FOD Economie blijkt dat de directe en indirecte impact op de Belgische landbouw quasi nihil is. Ik behoed mij telkens voor het cumulatief effect van verschillende handelsakkoorden, maar hier bleek de impact zeer gering te zijn. Daarnaast bevat het akkoord bindende milieunormen én een hoofdstuk rond duurzame landbouwpraktijken.

Ik sta achter deze digitale identiteit die personen en bedrijven in staat moet stellen om op een veilige en betrouwbare manier zichzelf elektronisch te identificeren. Via een digitale portemonnee kunnen gebruikers bovendien andere zaken hiermee koppelen, zoals hun rijbewijs of diploma’s. Naar het voorbeeld van het Belgische systeem ItsMe zal dit binnenkort in de hele Europese Unie en voor grensoverschrijdend gebruik mogelijk worden.

Ik heb dit verslag gesteund omdat daarin het strategisch belang van verdere uitbreiding wordt onderstreept en duidelijk wordt gemaakt welke institutionele en financiële hervormingen noodzakelijk zijn om ervoor te zorgen dat bij toetreding van nieuwe lidstaten de integratiecapaciteit van de Unie wordt gevrijwaard zonder in te boeten op doelmatigheid in de aanpak van de uitdagingen waarmee haar beleid zowel intern als extern af te rekenen krijgt. Terecht wordt in het verslag vooral gefocust op de effectiviteit en de democratische legitimering van het Europees besluitvormingsproces, en uiteraard op de onverminderde handhaving van de geldende toetredingsvoorwaarden, met inbegrip van respect voor onze fundamentele waarden.

Met deze herziening van de rijbewijsrichtlijn streven we naar een aanzienlijke verbetering van de veiligheid op onze Europese wegen, want ieder verkeersongeval is er een te veel. Nieuwe Europese maatregelen mogen onze burgers in de praktijk echter niet overladen met extra administratieve en andere lasten. De EVP-Fractie in het Europees parlement en ikzelf konden daarom niet instemmen met een Europese verplichting van medische controles voor bestuurders.
Het opleggen van een dergelijke verplichting vanuit Europa staat haaks op het subsidiariteitsbeginsel. Lidstaten moeten voor zichzelf kunnen beslissen of zij een volledig medisch onderzoek opleggen of bijvoorbeeld kiezen voor een minder ingrijpende zelfevaluatie door de bestuurder. Gezien de variëteit in efficiëntie van de verschillende Europese gezondheidszorgsystemen, zou een uniforme Europese verplichting inefficiëntere systemen bovendien verder onder druk zetten. Ik stemde daarom uiteindelijk tegen het verslag.

Ik heb voor dit verslag gestemd, omdat het een raamwerk voor SEP-licenties definieert dat de transparantie, eerlijkheid en efficiëntie van het systeem zal vergroten.
Deze tekst was nodig vanwege de huidige overaangifte van SEP’s en de machtsasymmetrie tussen SEP-houders en SEP-toepassers. Deze nieuwe tekst introduceert gunstige maatregelen voor kmo’s om ervoor te zorgen dat zij volledig aan het systeem kunnen deelnemen, zoals een verplicht SEP-register, essentialiteitscontroles en procedures om eerlijke, redelijke en niet-discriminerende voorwaarden (FRAND) en geaggregeerde royalty’s vast te stellen. Door meer evenwicht te introduceren zal deze nieuwe tekst innovatie stimuleren en van de EU een normbepaler maken. Dit is nodig is om haar concurrentievermogen te behouden in een wereld waarin het “internet der dingen” steeds nadrukkelijker aanwezig is.