9. sasaukums Bas EICKHOUT

GroenLinks en Partij van de Arbeid zijn trots dat we voor de eerste keer op Europees niveau wetgeving hebben aangenomen om geweld tegen vrouwen tegen te gaan. Vrouwelijke genitale verminking en gedwongen huwelijk worden helder gedefinieerd en strafbaar gesteld. Met de richtlijn wordt de samenwerking tussen lidstaten verbeterd om daders van dit geweld aan te pakken en wordt de opvang voor slachtoffers geïntensifieerd. Dit zijn goede, noodzakelijke stappen vooruit.
Tegelijkertijd zijn wij zeer teleurgesteld dat de lidstaten hebben voorkomen dat ook verkrachting in deze richtlijn wordt opgenomen, ondanks duidelijke steun hiervoor van het Parlement en de Commissie. Er was een mogelijkheid om helder te maken dat in de hele EU geldt: seks zonder toestemming is verkrachting. Deze mogelijkheid is door onder andere de Nederlandse regering niet gegrepen. Dit is een klap in het gezicht van alle mensen die slachtoffer van verkrachting zijn en van toekomstige slachtoffers.
Daarnaast betreuren we de afwezigheid van een verbod op intersekse genitale verminking en een verwijzing naar genderidentiteit en -expressie, terwijl juist genderdiverse personen zo vaak slachtoffer zijn van geweld.
We steunen de stap die met deze richtlijn wordt gemaakt, maar zullen ons ervoor blijven inzetten dat verkrachting bij toekomstige herzieningen alsnog wordt opgenomen in deze wetgeving.

Mensenhandel is een flagrante schending van de universele mensenrechten. Het voorkomen en bestrijden van deze ernstige misdaad, onder andere door de onderliggende oorzaken aan te pakken, en het ondersteunen van slachtoffers van mensenhandel, ongeacht hun land van herkomst, is al lange tijd een prioriteit voor GroenLinks en Partij van de Arbeid. Met deze herziening van de richtlijn zijn hierin belangrijke stappen gemaakt.
Maar sommige zaken uit deze richtlijn steunen we niet. Zo hebben we grote moeite met het feit dat lidstaten sekswerk kunnen criminaliseren. Deze mogelijkheid draagt niet bij aan de veiligheid van sekswerkers of slachtoffers van mensenhandel.
Ook zijn we er niet van overtuigd dat het strafbaar stellen van “bewust gebruik” van de diensten van slachtoffers van mensenhandel automatisch tot meer bescherming leidt. We vrezen dat dit voor mensen die gebruikmaken van deze diensten de drempel verhoogt om misstanden te rapporteren uit vrees voor vervolging, hetgeen verder afbreuk doet aan de veiligheid van sekswerkers of slachtoffers van mensenhandel.
Nu is draagmoederschap voor reproductieve uitbuiting alleen strafbaar gesteld in het geval van dwang of misleiding. We moeten erop toezien dat draagmoeders niet automatisch beschouwd worden als slachtoffers als aan deze aanvullende eisen niet wordt voldaan.

Vandaag stemden we over de nieuwe handelsovereenkomst tussen de EU en Chili. Deze overeenkomst vervangt de bestaande, 20 jaar oude handelsovereenkomst. De overeenkomst bestaat uit twee onderdelen: de Interimovereenkomst met handelsbepalingen en de Geavanceerde Kaderovereenkomst die afspraken bevat over investeringsbescherming.
Wat de Interimovereenkomst betreft vindt GroenLinks het van belang dat de EU sterke politieke samenwerkingsverbanden inclusief handelsrelaties ontwikkelt met andere democratieën zoals Chili. GroenLinks maakt zich hard voor eerlijke handel, en stelt sociale en groene voorwaarden aan handelsafspraken. In de Interimovereenkomst zijn belangrijke punten opgenomen over gendergelijkheid en duurzaamheid. Echter ziet GroenLinks onvoldoende mechanismen, waaronder sancties, om de duurzaamheidsbepalingen in het handelsakkoord te kunnen afdwingen. Deze zaken afgewogen onthouden we ons nu van stemming over de Interimovereenkomst. We dringen erop aan dat het duurzaamheidshoofdstuk binnen 12 maanden grondig wordt verbeterd.
Wat de investeringsbescherming in de Geavanceerde Kaderovereenkomst betreft is GroenLinks tegen de speciale behandeling van investeerders. De bepalingen in de Geavanceerde Kaderovereenkomst die investeerders beschermen buiten de nationale rechtspraak om, wijzen we af. Daarom stemmen we tegen de Geavanceerde Kaderovereenkomst.
Voordat de Geavanceerde Kaderovereenkomst volledig in werking kan treden, moet deze eerst geratificeerd worden door alle nationale parlementen. Het is nu aan de nationale parlementen om zich over dit deel van de overeenkomst uit te spreken.