Οικονομία της πλατφόρμας: πώς η ΕΕ βελτιώνει τα δικαιώματα των εργαζομένων
Οι νέοι κανόνες της ΕΕ στοχεύουν στην ενίσχυση των δικαιωμάτων των ατόμων που εργάζονται στην οικονομία της πλατφόρμας και στη διασφάλιση καλύτερων συνθηκών εργασίας.
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι αγοράζουν αγαθά και υπηρεσίες, διαδικτυακά και μέσω πλατφορμών όπως η Deliveroo ή η Uber. Τα άτομα που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους μέσω αυτών των πλατφορμών συχνά δεν προστατεύονται από τυπικές συμβάσεις εργασίας, γεγονός που τους καθιστά πιο ευάλωτους. Η ΕΕ θέλει να το αλλάξει αυτό με την οδηγία της ΕΕ για τους εργαζόμενους στην πλατφόρμα.
Περαιτέρω πληροφορίες
Τι είναι η εργασία στην οικονομία της πλατφόρμας;
Οι διαδικτυακές πλατφόρμες χρησιμοποιούν έναν ιστότοπο ή μια εφαρμογή για να φέρουν σε επαφή άτομα που αναζητούν μια συγκεκριμένη υπηρεσία με άλλους που είναι πρόθυμοι να την παράσχουν με αντάλλαγμα την πληρωμή.
Οι περισσότερες από τις υπηρεσίες όπως η οδήγηση, η παράδοση ή ο καθαρισμός του σπιτιού απαιτούν επιτόπου εργασία, ωστόσο άλλες μπορούν να γίνουν ηλεκτρονικά, όπως η λογιστική ή η γραφιστική.
43 εκατομμύρια
άνθρωποι αναμένεται να εργαστούν σε ψηφιακές πλατφόρμες έως το 2025
Αυτές οι μη τυποποιημένες θέσεις εργασίας έχουν γίνει πιο διαδεδομένες λόγω αλλαγών στον κόσμο της εργασίας, όπως η αυξανόμενη ψηφιοποίηση και η δημιουργία νέων επιχειρηματικών μοντέλων. Περισσότεροι από 28,3 εκατομμύρια άνθρωποι εργάζονταν για ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας στην ΕΕ το 2022 και ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί σε 43 εκατομμύρια έως το 2025.
Από όλους τους ανθρώπους που εργάζονται για πλατφόρμες, 26,3 εκατομμύρια (93%) ταξινομούνται επί του παρόντος ως αυτοαπασχολούμενοι, αλλά υπάρχουν υποψίες ότι περίπου πέντε εκατομμύρια από αυτούς μπορεί να έχουν ταξινομηθεί εσφαλμένα.
Στη λεγόμενη οικονομία της πλατφόρμας, οι προσωρινές θέσεις και οι βραχυπρόθεσμες συμβάσεις με αυτοαπασχολούμενους εργαζόμενους είναι συνηθισμένες. Αυτό θέτει τους εργαζόμενους σε ευάλωτη θέση, σε σχέση με τις ψηφιακές πλατφόρμες. Η ΕΕ θέλει να διασφαλίσει ότι αυτοί οι εργαζόμενοι απολαμβάνουν ελάχιστης προστασίας.
Η οδηγία της ΕΕ για τους εργαζόμενους στην πλατφόρμα
Τον Απρίλιο του 2024, το Κοινοβούλιο θα ψηφίσει νέους κανόνες για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, για τους απασχολούμενους στην οικονομία της πλατφόρμας. Η Οδηγία της ΕΕ για τους Εργαζόμενους στην Πλατφόρμα στοχεύει στη διόρθωση του καθεστώτος απασχόλησης όσων έχουν ταξινομηθεί εσφαλμένα ως αυτοαπασχολούμενοι, στη βελτίωση της διαφάνειας και στη ρύθμιση της χρήσης αλγορίθμων και δεδομένων στη λήψη αποφάσεων σχετικά με τους εργαζόμενους σε πλατφόρμα.
Ο νέος νόμος στοχεύει να παρέχει στους εργαζόμενους όλα τα εργασιακά δικαιώματα που θα έπρεπε να έχουν και να διορθώσει ψευδείς ισχυρισμούς αυτοαπασχόλησης.
Όλες οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να θεσπίσουν εθνικούς κανόνες για να διασφαλίσουν ότι εάν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι πλατφόρμες ασκούν de facto έλεγχο στους ανθρώπους που εργάζονται για αυτές, θα θεωρηθεί ότι αυτά τα άτομα έχουν σχέση εργασίας με την πλατφόρμα.
Οι πλατφόρμες θα μπορούν να αμφισβητήσουν ένα τέτοιο τεκμήριο, αλλά θα πρέπει να αποδείξουν ότι δεν υπάρχει σχέση εργασίας.
Σύμφωνα με τη νέα οδηγία, ένας εργαζόμενος πλατφόρμας δεν μπορεί να απολυθεί βάσει απόφασης που λαμβάνεται από έναν αλγόριθμο ή ένα αυτοματοποιημένο σύστημα λήψης αποφάσεων. Θα απαιτηθεί ανθρώπινη παρακολούθηση και επίβλεψη για αποφάσεις που επηρεάζουν τις συνθήκες εργασίας των ανθρώπων.
Δεν θα επιτρέπεται στις πλατφόρμες να επεξεργάζονται ορισμένες κατηγορίες προσωπικών δεδομένων όσων εργάζονται για αυτές, όπως ιδιωτικές ανταλλαγές με συναδέλφους ή προσωπικές πεποιθήσεις. Οι πλατφόρμες θα είναι υποχρεωμένες να ενημερώνουν τους εργαζομένους σχετικά με τη χρήση αλγορίθμων και αυτοματοποιημένων συστημάτων στις αποφάσεις σχετικά με την πρόσληψή τους, τις συνθήκες εργασίας και τις αποδοχές τους, μεταξύ άλλων.
Το 2019, οι ευρωβουλευτές υιοθέτησαν νέους κανόνες που εισάγουν ελάχιστα δικαιώματα για όλους τους εργαζόμενους. Αυτή η νομοθεσία παρείχε νέα δικαιώματα στους πιο ευάλωτους εργαζόμενους με άτυπες συμβάσεις και σε μη τυποποιημένες θέσεις εργασίας, όπως οι εργαζόμενοι στην οικονομία της πλατφόρμας. Οι κανόνες περιλάμβαναν μέτρα για την προστασία των εργαζομένων διασφαλίζοντας πιο διαφανείς και προβλέψιμες συνθήκες εργασίας, δωρεάν υποχρεωτική εκπαίδευση και περιορισμούς στις ώρες εργασίας και στη διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου.
Επόμενα βήματα
Το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πρέπει να εγκρίνουν επίσημα την προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε από τους εκπροσώπους τους τον Φεβρουάριο του 2024. Το Κοινοβούλιο θα ψηφίσει επ' αυτού στα τέλη Απριλίου.
Μόλις δοθεί η επίσημη έγκριση και από τα δύο θεσμικά όργανα, οι χώρες της ΕΕ θα έχουν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για να ευθυγραμμίσουν την εθνική τους νομοθεσία με την οδηγία.
