Ewropa Soċjali: x'qed jagħmel il-Parlament fil-qasam tal-politika soċjali
Mit-tfulija sa l-irtirar, il-politiki soċjali huma importanti fl-istadji kollha ta' ħajjitna. Skopri liema regoli tal-UE qed jaħdem fuqhom il-Parlament.
Werrej
- Firxa wiesgħa ta' sfidi
- Il-kompetenza fil-politiki soċjali: L-UE vs il-gvernijiet nazzjonali
- Id-drittijiet soċjali għall-Ewropej li jaħdmu barra minn pajjiżhom
- Għajnuna għall-persuni qiegħda u għaż-żgħażagħ
- Il-kundizzjonijiet tax-xogħol
- Ugwaljanza bejn il-ġeneri
- Titjib tas-saħħa pubblika
- Suq tax-xogħol inklużiv
Firxa wiesgħa ta' sfidi
Meta mqabbla mal-bqija tad-dinja, l-Ewropa għandha l-aħjar livelli ta' protezzjoni soċjali u qiegħda fuq quddiem f'termini ta' kwalità tal-ħajja u benesseri. Madankollu, qed tiffaċċja firxa wiesgħa ta' sfidi.
L-effetti tal-kriżi ekonomika, il-pandemija tal-Covid-19 u l-kriżi tal-enerġija għadhom jinħassu b'mod profond f'ħafna Stati Membri u, anki jekk is-sitwazzjoni tjiebet f'ħafna pajjiżi, għad hemm differenzi kbar fl-UE. Ir-rati tal-qgħad qed jonqsu b'mod ġenerali, iżda jvarjaw ħafna fost il-pajjiżi tal-UE.
Ir-rati baxxi ta' twelid u t-tixjiħ tal-popolazzjoni huma wkoll ta' sfida għas-sostenibbiltà tas-sistemi ta' protezzjoni soċjali.
Il-ħajja tax-xogħol qed tinbidel permezz tal-innovazzjoni teknoloġika, il-globalizzazzjoni u t-tkabbir tas-settur tas-servizzi. Mudelli ta' negozju ġodda fl-ekonomija kollaborattiva b'forom aktar flessibbli ta' xogħol qed isiru aktar importanti.
Il-pandemija tal-Covid-19 kellha wkoll impatt kbir fuq il-politiki soċjali, u wassal lill-UE biex tieħu serje ta’ miżuri biex tittratta l-konsegwenzi ta’ din il-kriżi bla preċedent.
Il-kompetenza fil-politiki soċjali: L-UE vs il-gvernijiet nazzjonali
L-UE għandha biss kompetenza limitata f'dak li għandu x'jaqsam ma' kwistjonijiet soċjali peress li ħafna minnhom huma f'idejn il-gvernijiet nazzjonali.
Ir-responsabbiltà għall-impjiegi u l-politika soċjali taqa' fil-biċċa l-kbira fuq l-Istati Membri u l-gvernijiet tagħhom. Dan ifisser li l-gvernijiet nazzjonali - u mhux l-UE - jiddeċiedu dwar kwistjonijiet bħar-regolamenti dwar il-pagi, inklużi l-paga minima, ir-rwol tan-negozjar kollettiv, is-sistemi tal-pensjonijiet u l-età tal-irtirar, u dwar il-benefiċċji tal-qgħad.
Madankollu, matul is-snin, l-UE ħadmet fuq kwistjonijiet soċjali matul il-proċess ta' integrazzjoni Ewropea u ħarġet b'sensiela ta' strumenti fis-settur soċjali. Dawn jinkludu liġijiet, fondi u għodod tal-UE sabiex jikkoordinaw u jimmonitorjaw aħjar il-politiki nazzjonali. L-UE tħeġġeġ ukoll lill-pajjiżi biex jaqsmu l-aħjar prattiki dwar kwistjonijiet bħall-inklużjoni soċjali, il-faqar u l-pensjonijiet.
Fl-1957, it-Trattat ta' Ruma diġà kien jinkludi prinċipji fundamentali bħall-pagi indaqs għan-nisa u l-irġiel kif ukoll id-dritt tal-ħaddiema li jiċċaqalqu b'mod ħieles fi ħdan l-UE. Biex din il-mobbilità tkun possibbli, ġew adottati aktar dispożizzjonijiet, bħar-regoli għar-rikonoxximent reċiproku ta' diplomi, garanziji rigward it-trattament mediku meta persuni jkunu msifrin u salvagwardji dwar drittijiet tal-pensjoni diġà miksuba.
Barra minn hekk, hemm ukoll regoli tal-UE dwar il-kundizzjonijiet tax-xogħol, bħall-ħin tax-xogħol jew ix-xogħol part-time, kif ukoll leġiżlazzjoni li tittratta d-diskriminazzjoni fil-post tax-xogħol u biex jitħarsu s-saħħa u s-sikurezza tal-ħaddiema.
L-UE tikkomplementa u tappoġġa lill-pajjiżi tal-UE fl-isforzi tagħhom biex jorganizzaw il-kura tas-saħħa u jtejbu s-saħħa tal-Ewropej permezz ta' finanzjament u leġislazzjoni dwar firxa wiesgħa ta' suġġetti, bħall-prodotti u s-servizzi tas-saħħa, l-ikel sikur, il-ġlieda kontra l-mard, l-arja nadifa jew il-postijiet tax-xogħol li jġibu 'l quddiem is-saħħa.
F'Novembru 2017, il-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni ħabbru l-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali biex iwasslu drittijiet ġodda u aktar effettivi għan-nies u jappoġġaw swieq tax-xogħol u sistemi ta' protezzjoni soċjali ġusti u li jiffunzjonaw tajjeb. Il-Pilastru huwa bbażat fuq 20 prinċipju u jinkludi għadd ta' inizjattivi marbuta ma' opportunitajiet indaqs u l-aċċess għas-suq tax-xogħol; kundizzjonijiet tax-xogħol ġusti; u protezzjoni soċjali adegwata u sostenibbli.
Sa mill-fażijiet bikrija tal-integrazzjoni Ewropea, il-Parlament sikwit appella lill-UE biex tkun aktar attiva rigward kwistjonijiet soċjali u appoġġa l-proposti tal-Kummissjoni f'dan il-qasam.
Id-drittijiet soċjali għall-Ewropej li jaħdmu barra minn pajjiżhom
Ir-regoli tal-UE dwar il-koordinazzjoni tas-sigurtà soċjali jiżguraw li n-nies ma jitilfux il-protezzjoni tas-sigurtà soċjali tagħhom meta jmorru jgħixu f'pajjiż ieħor tal-UE.
Fl-2019, il-Membri tal-Parlament Ewropew approvaw pjanijiet għat-twaqqif ta' Awtorità Ewropea tax-Xogħol, biex tiġi żgurata l-applikazzjoni ġusta u sempliċi tar-regoli tal-UE dwar il-mobbilità tal-ħaddiema u l-koordinazzjoni tas-sigurtà soċjali.
Fl-2018, il-Parlament approva leġiżlazzjoni ġdida dwar l-istazzjonar ta' ħaddiema biex tiġi żgurata paga ugwali għal xogħol ugwali fl-istess post.
Għajnuna għall-persuni qiegħda u għaż-żgħażagħ
Imniedi fl-1957, il-Fond Soċjali Ewropew huwa l-istrument prinċipali tal-UE għall-promozzjoni tal-impjiegi u tal-inklużjoni soċjali. Dan għen lil miljuni ta' nies biex jitgħallmu ħiliet ġodda u jsibu impjieg.
F'Ġunju 2021, il-Parlament Ewropew adotta regoli ġodda biex jindirizza l-qgħad u l-faqar fl-UE wara l-pandemija. Il-Fond Soċjali Ewropew+ imġedded u ssimplifikat jiffoka fuq it-tfal u ż-żgħażagħ. Huwa jiġbor għadd ta' fondi u programmi eżistenti, u jiġbor flimkien ir-riżorsi tagħhom.
Il-Fond Ewropew ta’ Aġġustament għall-Globalizzazzjoni jipprovdi appoġġ għal ħaddiema li ngħataw is-sensja bħala riżultat ta’ xejriet ta’ kummerċ globali li jinbidlu meta pereżempju kumpaniji kbar jagħlqu jew il-produzzjoni titmexxa barra mill-UE. Fl-2021, il-MPE adottaw regoli ġodda, u wessgħu l-ambitu tal-fond biex joffri assistenza f'każ ta' avvenimenti kbar ta' ristrutturar marbuta mad-diġitalizzazzjoni, l-awtomazzjoni u t-tranżizzjoni għal ekonomija b'livell baxx ta' karbonju.
In-Network Ewropew tas-Servizzi tal-Impjieg (Eures) huwa netwerk ta' mobilità tax-xogħol li jipprovdi informazzjoni, gwida u servizzi ta' reklutaġġ u pjazzament lil dawk li qed ifittxu xogħol u lil min iħaddem.
Biex jindirizzaw il-qgħad fost iż-żgħażagħ, il-pajjiżi tal-UE qablu fl-2013 li jniedu l-Garanzija għaż-Żgħażagħ, inizjattiva tal-UE biex tagħti lil kulħadd taħt il-25 sena offerta ta’ impjieg ta’ kwalità tajba, edukazzjoni kontinwa, apprendistat jew traineeship fi żmien erba’ xhur minn meta jispiċċaw bla xogħol jew jitilqu mill-edukazzjoni formali.
Imniedi fl-aħħar tal-2016, il-Korp Ewropew ta’ Solidarjetà għandu l-għan li joħloq opportunitajiet għaż-żgħażagħ biex jagħmlu volontarjat jew jaħdmu fi proġetti li jibbenefikaw lill-komunitajiet u lin-nies madwar l-Ewropa. Fl-2021, il-Membri tal-PE estendew l-ambitu tal-Korp Ewropew ta’ Solidarjetà biex jinkludi xogħol umanitarju (preċedentement kien programm separat), u għamluh programm ta’ volontarjat waħdu bil-baġit tiegħu stess għall-ewwel darba.
Il-kundizzjonijiet tax-xogħol
L-UE trid tiżgura li l-ħaddiema kollha jkollhom livell ta' għajxien deċenti. Il-Membri tal-PE adottaw regoli ġodda f'Settembru 2022 maħsuba biex jiżguraw li l-pagi minimi nazzjonali jkunu adegwati.
Fl-2019, il-Parlament Ewropew adotta regoli li jintroduċu drittijiet minimi ġodda dwar il-kundizzjonijiet tax-xogħol biex jipproteġu lill-ħaddiema kollha fl-UE, inklużi l-impjegati l-aktar vulnerabbli b'kuntratti atipiċi u f'impjiegi mhux standard bħall-ħaddiema tal-ekonomija tal-gigs.
F’April 2024, il-Parlament approva regoli ġodda tal-UE dwar il-ħaddiema tal-pjattaformi, biex jiġi kkoreġut l-istatus tal-impjieg tal-persuni li jaħdmu għal pjattaformi diġitali li ġew ikklassifikati ħażin bħala persuni li jaħdmu għal rashom, u biex jiġi rregolat l-użu ta’ algoritmi u data f’deċiżjonijiet dwar ir-reklutaġġ, is-salarju jew il-kundizzjonijiet tax-xogħol tagħhom.
Ix-xogħol mid-dar kiber b'mod sinifikanti wara l-pandemija tal-Covid-19, iżda dik il-prattika flimkien mal-iżvilupp ta' għodod ta' ħidma diġitali ċajpru d-distinzjoni bejn il-ħajja professjonali u privata. Il-MPE qed jinsistu għal regoli ċari li jsaħħu d-dritt fundamentali tal-impjegati li jiskonnettjaw mix-xogħol barra l-ħin tax-xogħol.
Il-Membri tal-PE jadottaw regolarment regoli aġġornati tal-UE dwar il-protezzjoni tan-nies fuq il-post tax-xogħol, pereżempju billi jistabbilixxu valuri ta' limitu ta' espożizzjoni aktar stretti għal sustanzi kimiċi ta' ħsara.
F'Novembru 2023, il-Parlament appella għal kundizzjonijiet tax-xogħol aħjar għall-artisti u l-ħaddiema kulturali. F'riżoluzzjoni oħra ta' Jannar 2024, il-Membri tal-PE saħqu fuq regoli għal distribuzzjoni aktar ġusta tad-dħul mill-istreaming tal-mużika, favur l-awturi u l-artisti.
Ugwaljanza bejn il-ġeneri
L-UE tadotta leġiżlazzjoni u toħroġ rakkomandazzjonijiet u prattiki tajba biex ittejjeb l-ugwaljanza bejn il-ġeneri, kemm fuq ix-xogħol, fil-politika jew f'oqsma oħra. Il-Parlament Ewropew, bil-kumitat tiegħu għad-drittijiet tan-nisa, dejjem kien difensur qawwi tal-kawża, u kull sena jqajjem kuxjenza billi jorganizza diversi avvenimenti biex jimmarka l-Jum Internazzjonali tal-Mara.
Il-Membri tal-PE jridu wkoll jiżguraw bilanċ xieraq bejn ix-xogħol u l-ħajja privata. Fl-2019 adottaw regoli ġodda biex jirrikonċiljaw aħjar ix-xogħol u l-ħajja privata u jsaħħu d-drittijiet għall-ġenituri u dawk li jieħdu ħsiebhom. Fl-2021, il-Membri tal-PE adottaw l-Istrateġija tal-UE għall-Ugwaljanza bejn il-Ġeneri, u talbu lill-Kummissjoni tfassal pjan ta’ azzjoni ambizzjuż biex tindirizza d-differenza fil-pagi bejn il-ġeneri li tistabbilixxi miri ċari għall-pajjiżi tal-UE biex inaqqsu d-differenza fil-pagi bejn il-ġeneri fil-ħames snin li ġejjin. Fl-2023, il-Parlament adotta regoli ġodda dwar miżuri vinkolanti ta' trasparenza fil-pagi.
Bir-riżoluzzjonijiet tiegħu, il-Parlament jiġbed l-attenzjoni wkoll għall-ħtieġa li jiġu miġġielda forom speċifiċi ta’ vjolenza fuq in-nisa, bħall-fastidju sesswali jew is-cyberstalking, u li tiżdied il-konsistenza tal-politiki tal-ugwaljanza bejn is-sessi u politiki oħra bħall-kummerċ, l-iżvilupp jew il-migrazzjoni.
Il-Parlament huwa favur li n-nisa u l-irġiel ikunu rappreżentati b’mod ugwali fil-politika. Skopri fatti u ċifri dwar il-perċentwal ta' nisa f'pożizzjonijiet ta' livell għoli fil-Parlament Ewropew.
Titjib tas-saħħa pubblika
L-UE tirregola l-awtorizzazzjoni u l-klassifikazzjoni tal-mediċini permezz tan-network regolatorju Ewropew tal-mediċini. Ladarba fis-suq, is-sikurezza tal-prodotti awtorizzati tkompli tiġi mmonitorjata.
Il-leġiżlazzjoni tal-UE tistabbilixxi rekwiżiti għas-saħħa u s-sikurezza minimi fuq il-post tax-xogħol: dispożizzjonijiet dwar l-użu ta' tagħmir, il-protezzjoni ta' ħaddiema nisa tqal u ħaddiema żgħażagħ u l-esponiment għall-istorbju jew għal sustanzi speċifiċi, bħalma huma karċinoġeni, mutaġeni, asbestos u ċomb.
L-UE għandha regoli li jiggarantixxu livell għoli ta' sikurezza fl-istadji kollha tal-proċess tal-produzzjoni u d-distribuzzjoni tal-ikel.
Regolament ġdid dwar il-prodotti mediċinali veterinarji ġie adottat fl-2018, biex jitrażżan l-użu tal-antibijotiċi fil-biedja u jitwaqqaf it-tixrid tar-reżistenzi mill-annimali għall-bnedmin.
L-ilmijiet għall-għawm huma mmonitorjati għal batterji minn pajjiżi tal-UE permezz tad-direttiva dwar l-ilma għall-għawm. Id-Direttiva Qafas dwar l-Ilma tipproteġi l-korpi tal-ilmijiet tal-UE u d-direttiva tal-ilma tax-xorb tkompli ttejjeb il-kwalità tal-ilma tax-xorb.
F'April 2024, il-Parlament adotta liġi riveduta biex jitnaqqas it-tniġġis tal-arja fl-UE u biex jinkiseb żero tniġġis tal-arja sal-2050.
Il-Karta tal-Assikurazzjoni tas-Saħħa tal-Unjoni Ewropea (EHIC) tiżgura li n-nies li jgħixu fl-UE jista' jkollhom aċċess għal kura tas-saħħa medikament meħtieġa u pprovduta mill-istat waqt żjara temporanja fil-pajjiżi kollha tal-UE.
Fl-2021, il-programm il-ġdid tal-UE għas-Saħħa EU4Health tnieda għall-2021-2027, li ppermetta lill-UE tipprepara aħjar għal theddidiet internazzjonali kbar għas-saħħa, filwaqt li tagħmel disponibbli mediċini u apparat mediku affordabbli aktar faċilment.
Suq tax-xogħol inklużiv
Il-Parlament ippropona ġabra ta' miżuri biex jiżguraw li n-nies li jkunu morda jistgħu faċilment jerġgħu lura għax-xogħol, filwaqt li l-ħaddiema b'mard kroniku jew b'diżabilità jistgħu jiġu integrati aħjar fis-suq tax-xogħol.
Fl-2019, il-Membri tal-PE approvaw ukoll l-Att Ewropew dwar l-Aċċessibbiltà biex jagħmlu ħafna prodotti u servizzi ta' kuljum - bħal smartphones, kompjuters jew ATMs - aċċessibbli għall-anzjani u għal persuni b'diżabilità fl-UE.
Fl-2024, il-Parlament approva l-introduzzjoni tal-Karta Ewropea tad-Diżabilità li għandha tiżgura li l-persuni b’diżabilità jkollhom aċċess għal kundizzjonijiet preferenzjali, bħal aċċess prijoritarju u aċċess għal parkeġġ riżervat, madwar l-UE.
Wara r-rakkomandazzjonijiet tal-Parlament, il-Kummissjoni Ewropea adottat strateġija għad-drittijiet tal-persuni b’diżabilità għall-perjodu 2021-2030.
Il-Fond Soċjali għall-Klima nħoloq fl-2021 biex jgħin lil dawk milquta mit-tranżizzjoni tal-enerġija, inklużi n-negozji ż-żgħar.
Fl-2024, il-Parlament adotta standards ġodda għall-korpi nazzjonali għall-ugwaljanza, li għandhom irwol importanti fil-ġlieda kontra d-diskriminazzjoni fuq il-post tax-xogħol.
Għal aktar tagħrif
-
Il-Kummissjoni Ewropea: Id-dokument ta' riflessjoni dwar id-dimensjoni soċjali tal-Ewropa (26 ta' April 2017)
jiftaħ f'paġna ġdida
- Skeda informattiva: Il-politika soċjali u tal-impjiegi - il-prinċipji ġenerali
- Skeda informattiva: Il-ġlieda kontra l-faqar, l-esklużjoni soċjali u d-diskriminazzjoni
- Informazzjoni dwar il-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali
- Il-podcast: Il-Pilastru tal-UE tad-Drittijiet Soċjali għal Ewropa aktar soċjali
