Het Europees Parlement strijdt voor gendergelijkheid in de EU
Ontdek wat de EU en het Europees Parlement doen voor vrouwenrechten en de bevordering van gelijkheid tussen vrouwen en mannen op het werk, in de politiek en nog vele andere gebieden.
EU pakt ongelijkheden tussen mannen en vrouwen aan
De Europese Unie heeft vanaf het begin gendergelijkheid en een socialer Europa gesteund.
De EU heeft belangrijke wetgeving aangenomen om gendergelijkheid te garanderen. EU-financiering ondersteunt maatregelen van de lidstaten.
Het Europees Parlement heeft samen met de Raad belangrijke wetgevingsbesluiten aangenomen die de rechten van vrouwen bevorderen. Daarnaast neemt het regelmatig initiatiefverslagen aan, waarin wordt opgeroepen tot meer inspanningen om gendergelijkheid te verbeteren.
De concepten van het EU-beleid voor gendergelijkheid zijn ook gevormd door uitspraken van het Europees Hof van Justitie.
Het Europees Parlement heeft een vaste commissie voor de rechten van vrouwen en gendergelijkheid. Jaarlijks wordt Internationale vrouwendag op 8 maart uitgelicht door het Parlement. Bewustwording betreffende de verschillende kwesties rondom gendergelijkheid wordt onder andere gestimuleerd door het organiseren van evenementen.
Reflecterend op de vooruitgang die is geboekt in het verdedigen van vrouwenrechten in de afgelopen jaren en de uitdagingen voor de toekomst, hebben Europarlementariërs hun bezorgdheid geuit over het verzet in sommige EU-landen en het risico dat gendergelijkheid van hun agenda afglijdt.
Het Parlement heeft de Europese Commissie ook opgeroepen om ervoor te zorgen dat er in al haar voorstellen rekening wordt gehouden met vrouwenrechten, om concrete plannen te ontwikkelen om de armoedecijfers onder vrouwen te verbeteren en om de inspanningen om de loonkloof tussen mannen en vrouwen te dichten te versterken.
Week van de gendergelijkheid in het Parlement
Het Europees Parlement heeft een jaarlijkse Europese week van de gendergelijkheid geintroduceerd. Deze biedt de commissies van het Parlement de gelegenheid om de kwesties die zij behandelen vanuit het perspectief van gender te bekijken.
Aangenomen wetgeving over vrouwenrechten en gendergelijkheid
De EU wil zorgen voor gendergelijkheid op het werk, in de politiek en op andere gebieden. De aangenomen wetgeving heeft betrekking op een breed scala aan onderwerpen: helpen om ongelijke beloning en gendergerelateerde discriminatie een halt toe te roepen, de aanwezigheid van vrouwen in bestuursraden te vergroten en geweld tegen vrouwen te bestrijden.
Geweld tegen vrouwen bestrijden
In april 2024 heeft het Parlement de allereerste EU-regels ter bestrijding van geweld tegen vrouwen aangenomen. Het doel is om gendergerelateerd geweld te voorkomen en slachtoffers te beschermen, vooral vrouwen en slachtoffers van huiselijk geweld. De richtlijn roept op tot strengere wetten tegen cybergeweld, betere hulp voor slachtoffers, stappen om verkrachting te voorkomen en seksuele instemming beter definiëren.
Volgens de regels moet prioriteit worden gegeven aan de veiligheid en het welzijn van slachtoffers, onder andere door toegang te bieden tot beschermde opvang.
Nieuwe regels om de loonkloof tussen mannen en vrouwen te dichten
Het Parlement heeft aangedrongen op tot concrete maatregelen om de loonkloof tussen mannen en vrouwen, die in 2022 gemiddeld 12,7% bedroeg, te verkleinen. Hetzelfde geldt voor de pensioenkloof die in 2019 op 29% stond. Gezien vrouwen een grotere kans hebben op armoede dan mannen, drong het Parlement daarnaast aan op maatregelen voor de aanpak van armoede onder vrouwen.
In maart 2023 nam het Parlement deze nieuwe regels aan die bedrijven verplichten om informatie over salarissen bekend te maken, waardoor het gemakkelijker wordt om salarissen te vergelijken en loonverschillen tussen mannen en vrouwen bloot te leggen.
Als uit de loonrapportage blijkt dat de loonkloof tussen mannen en vrouwen ten minste 5% bedraagt, moeten werkgevers in samenwerking met werknemersvertegenwoordigers een gezamenlijke loonbeoordeling uitvoeren. De EU-landen zullen sancties, zoals boetes, moeten opleggen aan werkgevers die de regels overtreden. Vacatures en functiebenamingen moeten genderneutraal zijn.
Iedere lidstaat draagt er zorg voor dat het beginsel van gelijke beloning van mannelijke en vrouwelijke werknemers voor gelijke of gelijkwaardige arbeid wordt toegepast.
Meer vrouwen in raden van bestuur
In november 2022 heeft het Parlement regels goedgekeurd om de gendergelijkheid in de raden van bestuur van ondernemingen te verbeteren. De richtlijn is erop gericht transparante wervingsprocedures in te voeren in ondernemingen, zodat tegen eind juni 2026 ten minste 40% van de niet-uitvoerende bestuursfuncties of 33% van alle bestuursfuncties wordt bezet door het ondervertegenwoordigde geslacht.
De richtlijn is van toepassing op de raden van bestuur van beursgenoteerde ondernemingen in de EU. Kleine en middelgrote ondernemingen met minder dan 250 werknemers worden van de regels vrijgesteld.
Zwangerschaps-, vaderschaps- en ouderschapsverlof
In 2019 keurde de EU nieuwe regels goed betreffende gezins- en zorggerelateerd verlof en flexibelere arbeidsvoorwaarden. Vaders worden zo gestimuleerd om gezinsgerelateerd verlof op te nemen en de arbeidsparticipatie van vrouwen wordt daarmee ook bevorderd.
EU-wetgeving inzake gendergelijkheid op het werk
- Regels voor werkgelegenheid, waaronder gelijke beloning, sociale zekerheid, arbeidsomstandigheden en intimidatie
- Regels voor zelfstandig ondernemerschap
- Recht op zwangerschaps-, vaderschaps- en ouderschapsverlof
Andere Parlementaire initiatieven voor gendergelijkheid
De seksuele en reproductieve rechten van vrouwen
In een resolutie die in april 2024 werd aangenomen, drongen Europarlementariërs er bij de Raad op aan om seksuele en reproductieve gezondheidszorg en het recht op een veilige en wettelijke abortus toe te voegen aan het Handvest van de Grondrechten van de EU - een eis die ze al meerdere keren hebben gesteld.
De tekst nodigde de lidstaten uit om abortus volledig te decriminaliseren in lijn met de WGO-richtlijnen van 2022. Europarlementariërs riepen de Commissie op om ervoor te zorgen dat organisaties die zich verzetten tegen gendergelijkheid en vrouwenrechten, waaronder reproductieve rechten, geen EU-financiering ontvangen.
In maart 2022 keurde het Parlement het EU-genderactieplan III goed, met de doelstelling om seksuele en reproductieve gezondheid en rechten buiten de EU te steunen, en universele toegang te verzekeren in de EU-landen.
In juni 2021 nam het Parlement een rapport aan waarin EU-landen worden opgeroepen om de seksuele en reproductieve gezondheid van vrouwen te beschermen en te verbeteren. Ook pleitten ze voor een btw-vrijstelling op menstruatieproducten.
Vrouwen in de politiek
Het Europees Parlement heeft herhaaldelijk de focus op gendergelijkheid in de politiek onderstreept. Hierdoor wordt de gelijkheid van vrouwen in besluitvormingsprocessen bevorderd op elk niveau.
Bij de Europese verkiezingen in juni 2024 werd 38,5% van de vrouwen verkozen tot lid van het Europees Parlement, een lichte daling ten opzichte van de 39,8% vlak voor de verkiezingen.
In een rapport, aangenomen in januari 2019, heeft het Parlement de Europese politieke partijen opgeroepen ervoor te zorgen dat zowel vrouwen als mannen werden voorgedragen voor het bestuur van de organen van het Europees Parlement in de negende zittingsperiode.
Meer vrouwen in ICT en de wetenschappen
Europa heeft een grote genderkloof in de digitale sector. Vrouwen zijn minder geneigd studies te kiezen in dit gebied waardoor zij ondervertegenwoordigd zijn op de arbeidsmarkt. In een resolutie - aangenomen in 2018 - heeft het Europees Parlement de EU-landen opgeroepen om maatregelen te treffen om de volledige integratie van vrouwen in ICT-sectoren te waarborgen, en hun participatie te bevorderen in onderwijs op het gebied van ICT, technologie, bouwkunde en wiskunde.
Meer informatie over wat de EU doet op het gebied van sociaal beleid:
