Πώς καταπολεμά η ΕΕ τη φτώχεια και την ανεργία
Μάθετε για τις πρωτοβουλίες της ΕΕ για τη μείωση της ανεργίας και τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας στην Ευρώπη.
Πίνακας Περιεχομένων
Παρότι οι συνθήκες της αγοράς εργασίας και τα δικαιώματα των εργαζομένων έχουν βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, η καταπολέμηση της ανεργίας και των επιπτώσεων της κρίσης του κορονοϊού παραμένει βασική πρόκληση της Ευρώπης. Μιας Ευρώπης που στοχεύει στον περιορισμό του κοινωνικού αποκλεισμού και στη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας.
Η ΕΕ έχει ήδη καταβάλει σημαντικές σημαντικές προσπάθειες για την καταπολέμηση της μακροχρόνιας ανεργίας, την ενίσχυση της πρόσβασης των νέων στην αγορά εργασίας, τη διευκόλυνση της κινητικότητας των εργαζομένων και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων τους.
Το ποσοστό ανεργίας στην ΕΕ
Ως αποτέλεσμα της κρίσης του 2008, το ποσοστό ανεργίας στην ΕΕ κορυφώθηκε στο 11,7% τον Απρίλιο του 2013. Στην αρχή της κρίσης Covid-19, το ποσοστό ανεργίας είχε μειωθεί στο 6,5% τον Μάρτιο του 2020, αλλά στο αποκορύφωμα του πανδημίας έφτασε το 7,8% τον Αύγουστο του 2020.
Τον Απρίλιο του 2024, το ποσοστό ανεργίας στην ΕΕ μειώθηκε ξανά στο 6%, σταθερό σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2024 και τον Απρίλιο του 2023.
Παρόλο που τα ποσοστά ανεργίας μειώνονται συνολικά, ποικίλλουν έντονα μεταξύ των χωρών της ΕΕ.
Ο ρόλος της ΕΕ σε σχέση με τις εθνικές αρμοδιότητες
Αν και η πρωταρχική αρμοδιότητα για τις κοινωνικές πολιτικές και τις πολιτικές απασχόλησης ανήκει στα κράτη μέλη, η ΕΕ συμπληρώνει και συντονίζει τις εθνικές πολιτικές, προωθώντας την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.
Σύμφωνα με το άρθρο 9 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ΕΕ πρέπει να λαμβάνει υπόψη τον στόχο υψηλού επιπέδου απασχόλησης κατά τη χάραξη και την εφαρμογή των κοινοτικών της πολιτικών και δραστηριοτήτων.
Η στρατηγική απασχόλησης της ΕΕ
Το 1997, η Ένωση και τα κράτη μέλη καθιέρωσαν από κοινού την λεγόμενη Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Απασχόληση (ΕΣΑ), η οποία ορίζει κοινούς στόχους για την πολιτική της απασχόλησης και αποσκοπεί στη δημιουργία περισσότερων και καλύτερων θέσεων εργασίας σε ολόκληρη την Ένωση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβλέπει και εφαρμόζει τη στρατηγική μέσω του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, ενός ετήσιου κύκλου συντονισμού στόχων και κανόνων της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής που έχουν συμφωνηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Στόχος του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου είναι η αξιολόγηση των οικονομικών πολιτικών και των πολιτικών απασχόλησης βάσει των κοινών προτεραιοτήτων, των κατευθυντήριων γραμμών και στόχων για τις εθνικές πολιτικές στον τομέα της απασχόλησης. Η Επιτροπή εκδίδει ειδικές ανά χώρα συστάσεις που βασίζονται στην πρόοδο που έχει ήδη επιτευχθεί κι έχουν ως στόχο να κεφαλαιοποιηθούν οι θετικές οικονομικές προοπτικές, προκειμένου να καθοδηγήσουν τα κράτη μέλη να αναλάβουν περαιτέρω δράση.
Η πρόκληση της μακροχρόνιας ανεργίας
Μία από τις αιτίες της επίμονης φτώχειας είναι η μακροχρόνια ανεργία, που αφορά όσους είναι άνεργοι για περισσότερο από 12 μήνες. Το ποσοστό μακροχρόνιας ανεργίας στην ΕΕ μειώθηκε τα τελευταία χρόνια, από 5,4% το 2014 σε 2,1% το 2023.
Για την καλύτερη ένταξη των μακροχρόνια ανέργων στην αγορά εργασίας, οι χώρες της ΕΕ υιοθέτησαν συγκεκριμένες συστάσεις που ενθαρρύνουν την εγγραφή των μακροχρόνια ανέργων σε υπηρεσίες απασχόλησης, την εκπόνηση προσαρμοσμένων αξιολογήσεων για τον προσδιορισμό των ειδικών τους αναγκών και την προσφορά ενδελεχών εξατομικευμένων υπηρεσιών που αποσκοπούν στην επανένταξή τους στην αγορά εργασίας (συμφωνίες ένταξης στην εργασία) το αργότερο όταν συμπληρώσουν 18 μήνες ανεργίας.
Η μακροχρόνια απουσία από την εργασία οδηγεί συχνά στην ανεργία και στην οριστική εγκατάλειψη της αγοράς εργασίας. Το 2018, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρότεινε σειρά μέτρων για τη διατήρηση ή την επανένταξη των εργαζομένων που υποφέρουν από τραυματισμούς ή χρόνιες παθήσεις στον χώρο εργασίας, ενθαρρύνοντας τα κράτη μέλη να υλοποιούν ολοκληρωμένα προγράμματα ανάπτυξης δεξιοτήτων, να διασφαλίζουν ευέλικτες συνθήκες εργασίας και παρέχουν υποστήριξη στους εργαζομένους
Πώς χρηματοδοτείται;
To Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) είναι το βασικό μέσο που χρησιμοποιεί η Ευρώπη για τη διασφάλιση πιο δίκαιων ευκαιριών απασχόλησης για όλους τους πολίτες της ΕΕ: τους εργαζόμενους, τους νέους και όλους όσους αναζητούν εργασία.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρότεινε την αύξηση της χρηματοδότησης του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου στον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027. Με προϋπολογισμό ύψους 88 δισ. ευρώ, το ανανεωμένο Ταμείο, γνωστό ως Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο + (ESF+), δίνει πρωταρχική έμφαση στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και τη διά βίου µάθηση, καθώς και στην ισότιμη πρόσβαση στην ποιοτική απασχόληση, την κοινωνική ένταξη και την καταπολέμηση της φτώχειας.
Το πρόγραμμα για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία (EaSI) επιδιώκει τον εκσυγχρονισμό των κοινωνικών πολιτικών και πολιτικών απασχόλησης, την προώθηση της εργασιακής κινητικότητας και τη βελτίωση της πρόσβασης των κοινωνικών επιχειρήσεων και ευάλωτων ομάδων σε χρηματοδότηση μέσω του Ευρωπαϊκού Δικτύου Υπηρεσιών Απασχόλησης (EURES). Το δίκτυο EURES παρέχει πληροφορίες, συμβουλές και υπηρεσίες πρόσληψης/τοποθέτησης σε εργοδότες και αναζητούντες εργασίας καθώς και μια βάση δεδομένων στο διαδίκτυο με τα βιογραφικά σημειώματα των αιτούντων εργασία.
Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση παρέχει στήριξη σε άτομα που χάνουν τη θέση εργασίας τους είτε εξαιτίας σημαντικών διαρθρωτικών αλλαγών στο παγκόσμιο εμπόριο λόγω παγκοσμιοποίησης, είτε εξαιτίας της παγκόσμιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ) στηρίζει τις δράσεις των χωρών της ΕΕ για παροχή τροφίμων και/ή βασικής υλικής βοήθειας στους απόρους.
Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ είναι μια πιο ευέλικτη και απλούστερη εκδοχή του σημερινού Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, δεδομένου ότι συγχωνεύει το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το πρόγραμμα για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία (EaSI), το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους και την Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων. Η συνένωση των πόρων θα δώσει στην ΕΕ και στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να παρέχουν πιο ολοκληρωμένη και στοχευμένη στήριξη σε απάντηση των κοινωνικών και εργασιακών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν σήμερα οι Ευρωπαίοι πολίτες.
Καταπολέμηση της ανεργίας των νέων
Μεταξύ των μέτρων που λαμβάνει η ΕΕ για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων περιλαμβάνονται οι Εγγυήσεις για τη Νεολαία. Πρόκειται για μία δέσμευση που ανέλαβαν όλα τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι όλοι οι νέοι κάτω των 30 ετών θα λαμβάνουν ποιοτική προσφορά απασχόλησης, συνεχούς εκπαίδευσης, μαθητείας και πρακτικής άσκησης εντός τεσσάρων μηνών από τη στιγμή που χάνουν τη δουλειά τους ή εξέρχονται από την επίσημη εκπαίδευση. Η Πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων, μαζί με σημαντικές στοχευμένες επενδύσεις που υλοποιεί το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, είναι οι κυριότεροι χρηματοδοτικοί πόροι που διαθέτει η ΕΕ για να στηρίξει την υλοποίηση των Εγγυήσεων για τη Νεολαία.
Το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης δημιουργεί ευκαιρίες για όσους νέους επιθυμούν να γίνουν εθελοντές ή να εργαστούν σε προγράμματα που θα βοηθήσουν ανθρώπους και κοινότητες σε όλη την Ευρώπη.
Η πρώτη σου δουλειά μέσω του EURES είναι ένα πρόγραμμα επαγγελματικής κινητικότητας που βοηθάει νέους μεταξύ 18 και 35 ετών να βρουν ευκαιρίες εργασίας, πρακτικής άσκησης ή μαθητείας σε κάποια άλλη χώρα της ΕΕ, στη Νορβηγία ή στην Ισλανδία και τους εργοδότες να βρουν καταρτισμένο εργατικό δυναμικό.
Κατάλληλες δεξιότητες, κατάλληλη κατάρτιση
Η ΕΕ υποστηρίζει τη διαδικασία εύρεσης ποιοτικών θέσεων εργασίας προωθώντας την απόκτηση δεξιοτήτων, ενισχύοντας τη συγκρισιμότητα των επαγγελματικών προσόντων και παρέχοντας σημαντικές πληροφορίες για τις καλύτερες δυνατές επιλογές σταδιοδρομίας.
Η Νέα Ατζέντα Δεξιοτήτων για την Ευρώπη, που εγκαινιάστηκε το 2016, περιλαμβάνει 10 προτεινόμενες δράσεις που διασφαλίζουν ότι η κατάλληλη κατάρτιση και υποστήριξη είναι διαθέσιμες για τους πολίτες της ΕΕ, και που αναθεωρούν έναν αριθμό υπαρχόντων εργαλείων, όπως είναι το κοινό υπόδειγμα ευρωπαϊκού βιογραφικού σημειώματος Europass.
Προώθηση της εργασιακής κινητικότητας
Η διευκόλυνση της εργασιακής κινητικότητας συμβάλει στη μείωση της ανεργίας. Η ΕΕ έχει θεσπίσει κοινούς κανόνες για να προστατεύσει τα κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών της που μετακινούνται εντός της Ευρώπης όσον αφορά τις παροχές ασθένειας, ανεργίας, μητρότητας και πατρότητας...κλπ.
Το 2019 οι ευρωβουλευτές ενέκριναν σχέδια για τη σύσταση Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας. Στόχος της αρχής είναι να βελτιώσει τη συνεργασία μεταξύ των χωρών της ΕΕ και να συμβάλει στη διασφάλιση της δίκαιης και απλής εφαρμογής των κανόνων της ΕΕ για την κινητικότητα της εργασίας και τον συντονισμό της κοινωνικής ασφάλισης.
Οι κανόνες σχετικά με την απόσπαση των εργαζομένων θεσπίζουν την αρχή της ίσης αμοιβής για ίση εργασία στον ίδιο χώρο εργασίας.
Μάθετε πώς η ΕΕ αντιμετωπίζει τις πολυδιάστατες συνέπειες της παγκοσμιοποίησης στην απασχόληση.
