Święta idą, odwiedzamy fabrykę bombek na choinkę i rozmawiamy o prezentach. Jak zapewnia Karina Jaworek, która oprowadza nas po fabryce, mimo chińskiej konkurencji bardzo duża część bombek, także tych sprzedawanych w marketach, to wciąż produkcja rodzima. Kuba Chełmiński zadaje jej różne pytania na temat wytwarzania świecidełek, a mistrz bombkarski Leszek Tomaszewski pokazuje naszej ekipie, jak się wyczarowuje całkiem nową bombkę. Jest przy tym sporo zachwytów, choinkowej magii i szkolnej chemii. Takie bombki można oczywiście kupić na prezent, ale - jak zwraca uwagę nasz gość - antropolog kultury prof. Waldemar Kuligowski w rozmowie o przedświątecznych przygotowaniach dziś, żeby nie było wpadek, często prezenty się uzgadnia z osobami obdarowywanymi, więc lepiej zapytać wprost, czy ktoś potrzebuje akurat bombek. Profesor zwraca uwagę, że choć sposób spędzania Bożego Narodzenia się zmienia, to ciągle to właśnie święto króluje w polskim kalendarzu. Więcej w podcaście.
Nadajemy ze środka gigantycznego placu budowy na węźle Warszawa Zachodnia. Najbardziej widoczna tu zmiana, oprócz zadaszenia peronów, to nowy budynek dworca kolejowego. Od frontu ściana szkła i aluminium wysoka na 15 metrów. Ale uwaga! To dla wielu może zaskoczenie: nowy front stacji, hala dworcowa i główne wejście na dworzec powstają nie od strony Alej Jerozolimskich, ale po przeciwnej stronie torów, tam gdzie przebiega ul. Tunelowa. My też od tamtej strony zaczynamy wędrówkę. W drugiej części podcastu nasz gość Karol Trammer z pisma "Z Biegiem Szyn" opowiada o podróżach głównie koleją, m.in. o zintegrowanym podróżowaniu. Chodzi o to, że z tym samym biletem poruszamy się po regionie różnymi środkami lokomocji, bo przewoźnicy współpracują ze sobą. W Polsce to na razie bardziej wizja niż realia, choć są pewne dobre przykłady, o których nasz gość też opowiada. Na wycieczkę i rozmowę zaprasza Jarosław Osowski z "Gazety Stołecznej".
Autor tego odcinka Kuba Chełmiński poszedł z mikrofonem do nieczynnej piekarni, którą kilka miesięcy temu zajęli squattersi. Właściciele próbowali odbić nieruchomość, przysłali grupę kilkunastu mężczyzn, ale akcja się nie powiodła. Z tego, co mówią osoby, z którymi rozmawiał Kuba, racje stron są nie do pogodzenia. Sprawę rozstrzygnie sąd. Tymczasem przedstawiamy tę historię widzianą z jednej i z drugiej strony. O tym, jak się rozwiązuje tego rodzaju konflikty w różnych krajach, jak squaty traktuje prawo, skąd się one wzięły, opowiada w drugiej części podcastu prof. Piotr Sałustowicz z Uniwersytetu SWPS.
Jarek Osowski zaprasza na przedpremierowy spacer po budowanej kładce pieszo-rowerowej, której otwarcie planowane jest wiosną przyszłego roku. Właśnie domontowano do niej brakującą część i teraz nowy most łączy już oba brzegi Wisły. Naszym przewodnikiem na budowie jest Adam Grzelczak, dyrektor kontraktu firmy Budimex, która buduje ten najnowszy warszawski most. O warszawskich mostach, tych obecnych i już nieistniejących, rozmawiamy z prof. Barbarą Rymszyną, specjalistką budowy mostów i pomysłodawczynią położonego niedaleko nowej przeprawy pontiseum. To miejsce ekspozycji pozostałości mostów wyciągniętych z dna Wisły. Są tam elementy wysadzonych mostów Poniatowskiego, Kierbedzia i mostu pod Cytadelą.
Dwa lata temu odpaliliśmy pierwszy odcinek podcastu "Warszawa nadaje" z ulicy Nowy Świat. Urodziny wypadają 15 października, w dzień wyborów, i wyborami się w tym odcinku zajmujemy. Paweł Marcinkiewicz, nasz 20-letni kolega z redakcji, jednocześnie student, rozmawia na ulicy ze swoimi rówieśnikami o tym, jakich polityków znają i za co ich cenią, a jakich odrzucają. Jest trochę zabawnie, gdy rozmówcy na podstawie zdjęć odgadują nazwisko polityka. O wyborach młodych Paweł rozmawia także z prof. Przemysławem Sadurą, socjologiem polityki. Na zachętę ujawniamy, że badacz proponuje wprowadzenie parytetu w Sejmie dla posłów poniżej trzydziestki, by problemy młodej generacji były lepiej politycznie nagłośnione. Na zakończenie dobra przedwyborcza puenta. Wiktoria Zalewska, 20-letnia studentka politologii i współorganizatorka kampanii "Dziewczyny na wybory", zachęca do głosowania 15 października.
W tym odcinku opowiadamy o muzeach, bo w Warszawie powstają trzy wielkie muzea naraz. Za kilka miesięcy w samym centrum otwiera się Muzeum Sztuki Nowoczesnej, na terenie Cytadeli otworzyło się niedawno Muzeum Wojska Polskiego, a niebawem tuż obok niego zacznie działać ogromne Muzeum Historii Polski, którego gmach zwiedzamy tuż przed otwarciem. Kuba Chełmiński spaceruje tam z dyrektorem kontraktu Danielem Tymińskim z firmy Budimex, który zbudował muzeum, i dyrektorem nowej placówki Robertem Kostro. O tym muzealnym boomie w Warszawie i co z tego może dobrego wyniknąć dla miasta - rozmawiamy w studio z prof. Małgorzatą Omilanowską, historyczką sztuki i b. ministrą kultury. Na zakończenie, ponieważ dwa z najnowszych muzeów znajdują się na Żoliborzu, to z Żoliborza nie wychodzimy. O zderzaniu się starego z nowym w tej dzielnicy opowiada wydawca, varsavianista, kronikarz warszawskich dzielnic Paweł Dunin-Wąsowicz.
Zapraszamy na wycieczkę w rejon, gdzie, jak to ujął autor tego odcinka podcastu Wojciech Karpieszuk, czas się zatrzymał. To miejsce jest na skarpie, jest tam pałac, międzynarodowa uczelnia i nienaruszony, samoodnawiający się las, z ogromnymi starymi drzewami, który wygląda jak puszcza i zresztą jest ostańcem dawnej puszczy mazowieckiej. To jedno z najbardziej zachwycających, ale też wyizolowanych miejsc w Warszawie. Wejść można tu po uprzedniej rejestracji i tylko w wybranych terminach. A dlaczego tak, to już tłumaczą w podcaście nasi przewodnicy. O podobnych, choć oczywiście innych, miejscach w Warszawie, odludnych, półdzikich, zamkniętych i zapomnianych opowiada w studio Aleksandra Stępień-Dąbrowska, autorka przewodnika po warszawskiej architekturze lat 90. pt. "Jakby luksusowo". A na zakończenie Maciej Orłoś opisuje swoje ulubione miejsca w Warszawie
Jarosław Osowski prowadzi nas na plac budowy olbrzymiego kolektora ciągnącego się blisko 9 kilometrów wzdłuż Wisły na głębokości 15 metrów. Konstrukcja będzie zbierać i odprowadzać nadmiarową wodę po coraz częstszych nawalnych deszczach. Opowiadają o niej nasi przewodnicy z firmy Budimex Jarosław Sosnowski i Paulina Zalewska-Klus. W drugiej części podcastu o znacznie starszych warszawskich kanałach i wodociągowej sieci, która działała nawet czasie powstania warszawskiego rozmawiają Tomasz Urzykowski i Jerzy S. Majewski. Na zakończenie Cecylia Malik, malarka, ekolożka i inicjatorka akcji "Siostry Rzeki", opowiada o swoich bardzo szczególnych kontaktach z Wisłą ("Jak Wisła do mnie przyszła").
Odwiedzamy gospodarstwo sadownicze pań Aliny i Justyny Paluch we wsi Klimczyce nad Bugiem. Próbujemy regionalnych specjałów, degustujemy soki i miody (a jest w czym wybierać) i razem z właścicielkami gospodarstwa szukamy odpowiedzi na pytanie jakie są najlepsze lokalne produkty. W tamtych okolicach to m.in. byczki. Panie wyjaśniają o co chodzi. O lokalnych produktach jest też mowa w rozmowie Arka Gruszczyńskiego z Maciejem Nowakiem, recenzentem kulinarnym "Gazety Stołecznej". Zastanawiają się nad ideą jedzenia produktów z upraw i hodowli położonych najwyżej 100 kilometrów od naszego miejsca zamieszkania. Na zakończenie koleżanka z "Wysokich Obcasów" Ola Lubańska-Czubak w felietonie o ciągutkach czyli krówkach. Też lokalnych. Jako mała dziewczynka wiedziała, że jeśli krówka, to tylko z MIlanówka.
Byliśmy w jednej z największych polskich winnic, we wsi Dwórzno, ok. 40 km od Warszawy. Spacerowaliśmy między rzędami krzewów z niedojrzałymi jeszcze winogronami, a jeden z właścicieli winnicy opowiadał, jak to się stało, że kilkanaście lat temu gospodarstwo specjalizujące się w uprawie malin postawiło na winorośl. Dziś winnica Dwórzno to jedna z atrakcji wymieniana przez Mazowiecką Regionalną Organizację Turystyczną. Z wiceszefową biura tej organizacji Iwoną Majewską rozmawiamy w tym odcinku o tym, jak zmienia się w regionie agroturystyka i czym Mazowsze kusi dziś turystów. Na zakończenie Monika Masalska, autorka bloga podróżniczego "Mikrowyprawy z Warszawy" i książki pod tym samym tytułem, zachęca do weekendowych wyjazdów w podwarszawskie i trochę dalsze okolice. Zaprasza Wojciech Tymowski, dziennikarz "Gazety Stołecznej" i serwisu warszawa.wyborcza.pl
Kuba Chełmiński odwiedza targi caravaningu i rozmawia tam z ludźmi, którzy nie wyobrażają sobie innych wakacji niż z własnym domem na kółkach. Opowiadają, że jak ktoś posmakował wyprawy kamperem, to przepadł, nie ma od kampera odwrotu. Artysta fotograf Jakub Stanek opowiada z kolei o tym, jak to się stało, że zamieszkał w kamperze. Parkuje na Żoliborzu, zapewnia, że w środku kampera ma wszelkie wygody. Jego 9-letni syn jest zachwycony. Rodzina przeżyła już w kamperze zimę. Na zakończenie Agnieszka Pajączkowska opowiada, jak sama odkryła kiedyś van-life, czyli kamperowe życie. Razem z Olą Zbroją objeżdżały mazowieckie wsie i rozmawiały z tamtejszymi kobietami. To z tej podróży powstała książka: pt. "A co wyście myślały?"
Tu Narew wpada do Wisły, Wisła rozlewa się szeroko, w dali most kolejowy. Niesamowity widok. Można go zobaczyć z wieży Twierdzy Modlin. Właśnie tam byliśmy na wycieczce wraz z Wojtkiem Karpieszukiem i dyrektorem twierdzy Modlin Sebastianem Sosińskim. Ten odcinek podcastu może być zachętą do podmiejskiej wyprawy do Modlina. Warto. W tym odcinku rozmawiamy też o modlińskim lotnisku, gościem Jarosława Osowskiego w studiu jest Tomasz Szymczak, prezes lotniska Modlin. Już niedługo w tej okolicy krajobraz ma się mocno zmienić a rozbudowa lotniska ma być tylko fragmentem tych zmian. Na zakończenie felieton o łąkoterapii, który odczytuje jego autor, Paweł Cywiński. Też w okolicach Modlina. Jeszcze jedna zachęta na wyprawę w tamtym kierunku.
Nasz redakcyjny kolega Michał Żyłowski, debiutujący w podcaście, prowadzi w tym odcinku w lata 90. do czasu i miejsc, gdzie rodził się warszawski hip-hop. Raper Piotr Boruc czyli DJ Platoon z Trials X wędrując po Szczęśliwicach wspomina miejsca, gdzie kiedyś z nudy i złości rodził się nowy, nie tylko muzyczny, nurt. Opowiada o nim Filip Kalinowski, autor książki "Niechciani, nielubiani. Warszawski rap lat 90.". Na koniec niespodzianka: wykonuje 15-letni MC Jaxa, ze składu V Filar. Materiał zawiera wypowiedzi, które mogą być uznane za wulgarne, przeznaczony jest dla osób pełnoletnich.
Jarek Osowski i Kuba Chełmiński zabierają na wyprawę na Pragę. Za przewodników mamy trzech aktywistów, świetnych opowiadaczy o tej dzielnicy. Najpierw Krzysztof Michalski z Porozumienia dla Pragi i ze Stowarzyszenia Mieszkańców Michałów prowadzi do najmniejszej praskiej świątyni, a zaraz potem pod najdłuższy blok w mieście (mierzony w prostej linii) liczący 508 m i do jego podziemnego garażu z lat 70 o tej samej długości. Rafał Suchocki, aktywista mieszkający na sąsiednim Targówku opowiada o tym, co na Pradze dzieje się dziś, jest więc o gentryfikacji, zarzuconych inwestycjach, ale i sporo słów uznania dla zmian w tej części miasta. Na koniec odcinka ze swoim felietonem Czarek Polak, aktywista, który prowadzi klubokawiarnię Kicia Kocia na Grochowie, czyli formalnie na Pradze-Południe. I okazuje się, że z tamtej perspektywy patrzy na Pragę, tę określaną jako Praga-Północ, trochę jak na bogatszą siostrę.
Tym razem opowiadamy o dwóch szczególnych miejscach. Pierwsze to Centrum Sztuki Włączającej i działający w ramach niego Teatr 21. Aktorami tej sceny są głównie osoby z zespołem Downa i autyzmem. Od jesieni zespół ma nową siedzibę na Pradze. Tam właśnie Arek Gruszczyński rozmawia z osobami tworzącymi tę wyjątkową przestrzeń. Wojtek Karpieszuk rozmawia zaś z panią Blanką Popowską, prezeską fundacji Też chcemy być i spółdzielni socjalnej Pożyteczni, która prowadzi klubokawiarnię Pożyteczną w al. Niepodległości. Znalazło tam pracę 16 osób z umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną. Oba miejsca są trochę inne niż podobne im z racji funkcji teatry czy klubokawiarnie. I choćby z tego powodu warte odwiedzenia. Wizyty w takich miejscach mogą - mówiąc ogólnie - zmieniać perspektywę. Szerzej o tym opowiada w swoim felietonie Katarzyna Michalczak, autorka książki "Synu, jesteś kotem", o relacji matki z synem, który jest w spektrum autyzmu.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
